#NNNAUKA O SRODOWISKU LESNYM

##8,EKOLOGIJA,POLJSKI
#PPSTOWARZYSZENIE NAUKOWO - TECHNICZNE
INZYNIERÖW I TECHNlKÖW LESNICTWA I DRZEWNICTWA
KURS TECHNICZNY Z ZAKRESU LESNICTWA
# N N N A U K AOSRODOWISK
OPRACOWAL
MGR INŽ.#U1M.KOWALSKI
MGR INŽ.#U2J.SKRABEK
# M M W A R S Z A W #GG1955
A
WST$P
Skrypt niniejszy ma sluzyc jako pomoć dla opanowania wiedzy z Zttkresu nauki o srodowisku lesnym przez technicznych pracowniköw lešnictwa. Dia wlasciwego zrozumienia zjawisk zachodzqcych w lesie rciezbqdne jest przyswojenie
sobie wskazöwek z szeregu
podstawowych
przedmiotöw przyrodniczych,
takich jak: botanika, fizyka, chemia, geologia z mineralogiq, i petrografiq, gleboznawstwo, meteorologia i inne.
Srodowisko bowiem jest pojedem
skomplikowanym,
wymagajqcym
od badajqcego 'je nie tylko wiadomosci z poszczegölnych
przedmiotöw,
lecz i umiejqtnosci zastosowania wlasciwej metody badania zjawisk majqcych wplyw na produkcjq I—j badania ostatecznych wynikow
tqcznego
oddzialywania szeregu czynniköw jednoczešnie.
Z£*s\
C6ž to jest srodowisko?
Jest to zespöl czynniköw takich, jak: gleba, atmosfera,
rošlinnošć
i zwierzeta powiqzanych silnie ze sobq. roznorodnymi zjawiskami
zycio'wymi. Poszczegölne czynniki srodowiska znajdujq. siq w cAqglym ruchu,
oddzialywujqc wzajemnie na siebie, jak tež na caloksztalt
srodowiska
i ulegajq, ustawicznym zmianom i przeobraženiom.
Ze wzgle_du na to nie možna rozpatrywac srodowiska li-tylko od strony poszczegölnych jego skladnikow w izolacji, lecz trzeba uwzgl%dnia6
caly kompleks zjawisk zachodzqcych w danym zespole i powiqzania
skladnikow mxedzy sobq.
W skrypcie naszym zajmiemy si% omöwieniem poszczegölnych
czyn­
niköw srodowiska lešnego z uwzglednieniem
zarysu przedmiotöw
pod­
stawowych
takich, jak: geologia, mineralogia,
petrografia i glebo­
znawstwo.
Z uwagi na fakt, že istnieje oddzielne wydawnictwo omawiajqce me­
teorologia, klimatologi$ i fenologiq w postaci podrqcznika J. Tomanka
pt. „Meteorologia i klimatologia dla lesniköw", przedmioty te w skryp­
cie opuszcza siq.
3
SPIS T R E S Č I
Wstep ; ' . ^ "
'
Jv.stf-
J ^ & ^ a . - '»''-^raHK"-::"- S ^ S ^ '
«
*
I. Ogölaie ;wiaäomosci o lesie i leinictwie
...
. . ".'
5"
1. Pojede lasu
. *. . , . ? ^ § J ^ ^ . V ^ . •• . > :"*V;*5' 's'
2. Czešei stkla&owe lasui i ich cechy . . • . . . "" 6
3.'Las w ustroju kapitalistycznym i socjalistycznym j . . ••jgiP^v^''
9
4. Znaczenie lasu
.' , . , : . , ' .
. . ,
10
5. Rozmieszczenie lasow ma (kuli ziemskiej . _ . / - .
. ' . . •.'-','"'
if
6. • Lasy Polski
P ^ ^ l ; - ? . ' 14^
7._. Przamysä Je&iy i drzewny tPolski . . |
.
15'
8. Lesnictwo w ZSRR . . , -. . . •-. . 4 / , ".. . ' .*'• . v " . "-\!.~'~-'•' 16*
9. Zadania lasnika ^ ..
. . . . .
. ^ ^ t ^ ^ e ^ i j - ^ . ^ ^ V i V ; ^ '-.-T
". r>?* .
, < .
II. Sxodowisko le&ie . • . . , . . . . .
1. Poiecie srodowiska i glöwne jego skiadnlki .
2. Ksztattowanie sie. srodowiska . . _ ,
. C ' ^ i ! " ' ^ " & 18
. ^; 1 - :-.J^%'-'s :"'18*^o^^^^"^'^^''^
III. Ogoline wiadomosci o kuli i skorqpie ziemskiej . . . .
. .' ]^j£ 21
1. Pojecie i zatores .geologu, imineralogii d petrografii . ^ . . ' •• >:"•";" ' 2f
2. Powstanie i budowa kuli ziemskiej . . , . . . . .
'.>::%^^"'
22
3. Dzieje skorüpy ziemskäej w roznych epofcach geologicznych .' . .
24
4. Sklad 'diemiczny sfkorupy ziemskiej
27.
5. Najwazniejsze mineraly skompy ziemskiej . . . . . . . .
28
6. Skaly iglöbotworcze — powstamie i rodzaje £ , . .. . . .
.
31
7; Proces fwietrzenia skal
. . . . . . .
» • • • -•_
33
8. Charakterystyka utworöw macierzystych
3T
IV. Przedimiöt i zadamia gleboznawstwa .
.1. Rozwöj naufci gleboznawstwa
.
.
.
:
.
.
.
-
•
•
-
V. Proces ksztaltowania sie. gleb . . . | JS:.- . . . . . .
1. Czyimilki glebotworcze
M'&^&i
" '^Üf-'
'
2. Wplyw czlowieka ma fcsztaitowamie sie. gleby . . £V, *•- ^ . 3. Proces glöbotwoxczy .
. « I \ ' ••' • " "'•'•'%*$% " ' *
4. Morfologia gleb
VI. Czejšci skiadowe gleby
1.. Sklad mephaniczny
. .
gleb
. . . . .
.
. . . .
.jljk •
.
•
-
• - •
• ^"~- • *
39
39
40
4
°
44
44
47
49
107
.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Sklad chemiczny igleb
Ongaiiifemy glebowe
Koloidy glebowe
Zwiaziki orgahiczne w glebie
Woda w tgldbie . . . . Powietrze glebowe
.
.
.
.
.
•
'
•
t
•
•
.
VII. Fizyczne i chemiczne wlasciwosci gleb
1. Wlagciwosci fizyczne .
2. Odczyn gleb
.
.
.
.
.
64
64
70
I.
3. Wlazciwosci sorbcyjne gleb
VIII. Klasyflkacja gleb leznyoh
.
52
53
58
60
'63
64
72
} ; ' - &f&
':.M'.'
-
•
$'i%
.
.
73
IX. Czynniki natury näe.ozywionej
5-;
. . : , '.=.^r'
76
1 Potozenie geograficzne
76
2. Rzežba
terenu
;,--••
' tä ""ži-. '• *• •.',7S
X. Czynniki fklimatyczne .
-.
- i ^ ' . l v * * ' , ^ ; 77
l f Swiatlo
., •'•..,.,-. v /.a * ~78
2. CiepJo
. . . .
j . . . .. .•..;.,•;•.."-"?.i ' " * /. v .
- 7 9
; ,.
EL Q p a d y
. . . " . . . • • : - •;,:, - • • - , - • ... . 81
4." Powietrze (sklad, wilgotnogc)
.*.,.,.
. . : . .•,;/.-.'.., , . -.
82
5. Parowanie
, . ^ ! v ; .., d ^ v
84
6. Wiatr
. \ . . . .
', . 84
7. "Wfelyw lasu na iküimat
&* • • ;•$•.;'.• .-.•• :v-y-A 86
XI. Srodowisko a jjrzyroda ozywiana
1. Wymagania siedliskowe draew
2. Pionowe nozmieszczenie las6w
3. Rola zwierzgt
4. Dzialalnošć ludzka
.
, Jtt- .
.
|
XII. Zarys tyipölogii lešnej
1. Krainy i dzielnice jprzyrodniczo-lesne
2. Typy zegpolöw leinycn j | |
Literafeira
.
.
.
.
.
.
.
.
.
|
;
.
.
.
.,..'.
.1.', ,
.
.
.
.
.
. '••.-
» . .. . . .
. "„<-•.. -.-^~^y
,
87
88
92
93
94
"_'. ,-\Z•;"... . ,
|^j- .
, 95
. . -,. ,.'Vv • • -. ••-' 95. . . .
100
,-.,^|.- .• ,..' .
.
...•• , - ;.*.*£V • io5: