Modele ochrony zbóż jako element integrowanej produkcji

Anna Nieróbca
Zakład Agrometeorologii i Zastosowań
Informatyki
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa
– Państwowy Instytut Badawczy
Modele ochrony zbóż jako
element integrowanej
produkcji
Bratoszewice 2014
Warsztaty robocze IUNG- PIB
INTEGROWANA PRODUKCJA ROLNICZA
Integrowana Produkcja (IP) jest to system gospodarowania,
w którym w sposób harmonijny wykorzystuje się postęp
techniczny i biologiczny w uprawie, nawożeniu i ochronie roślin.
Zagadnienia
Planowanie i organizacja integrowanej produkcji roślinnej
Pielęgnacja gleby po wykonaniu zasiewów
Nawożenie integrowanych upraw rolniczych
Ochrona upraw rolniczych przed chorobami
Ochrona upraw rolniczych przed szkodnikami
Środki ochrony roślin a ochrona środowiska
Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP)
Technika wykonywania zabiegów w ochronie roślin
1)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 26 lipca 2004 r.
w sprawie integrowanej produkcji
(Dz. U. z dnia 13 sierpnia 2004 r.)
W zależności od sposobu określenia
potrzeby zastosowania chemicznych ś.o.r.
Systemy wspomagania decyzji (DSS)
• Objawowe
• Meteorologiczne
• Złożone
Systemy objawowe
Wyznaczanie terminów zabiegów na podstawie
zagęszczenia agrofagów, nasilenia uszkodzeń
lub objawów chorobowych.
Przykłady:
• Progi szkodliwości
Systemy meteorologiczne
Modele matematyczne opisujące rozwój chorób
i szkodników w zależności od zaistniałych
warunków atmosferycznych
Zalety:
- łatwe w obsłudze
Wymagania:
- precyzyjne dane meteorologiczne
Przykłady:
-NegFry
-model septoriozy
Systemy złożony
Systemy wspomagania decyzji
System prosty
•dane z pola
•progi szkodliwości
System złożony
•Modele symulacyjne
•Bazy danych
•Algorytmy decyzyjne
Progi ekonomicznej szkodliwości
CHOROBA
Rdze liściowe
Rdza karłowa
WARUNKI
SPRZYJAJĄCE
ROZWOJOWI CHOROBY
-temperatura 12,5-25 oC
-wysoka wilgotność (opady,
rosa)
-niedobór potasu i fosforu
-obfite nawożenie azotowe
FAZA ROZWOJOWA
PRÓG EKONOMICZNEJ
SZKODLIWOŚCI
pełnia strzelania w źdźbło
10% porażonej powierzchni liścia
podflagowego
5% porażonej powierzchni liścia
flagowego
-wysokie dawki azotu
-wysoka wilgotność
-temperatura 15-20 oC
pełnia strzelania w źdźbło
10% porażonych pędów
pełnia kłoszenia
10% porażonej powierzchni górnych
liści
20% porażonej powierzchni liścia
podflagowego
10%porażonej powierzchni liścia
flagowego
5% porażonej powierzchni kłosów, a
przy deszczowej pogodzie
wystąpienie pierwszych objawów
15% porażonej powierzchni liścia
podflagowego
5% porażonej powierzchni liścia
flagowego
10% porażonych pędów
pełnia kłoszenia
pełnia strzelania w źdźbło
Septorioza liści
Septorioza kłosów
Mączniak
prawdziwy
Rynchosporioza
liści
-temperatura 15-20
-wilgotna pogoda
oC
- wysokie dawki azotu
-wysoka wilgotność
-temperatura 15-20 oC
-temperatura 12-20 oC
-zbyt gęsty siew
-wysokie dawki azotu
-wysoka wilgotność
-płytka orka
-brak potasu
-wilgotna pogoda
-temperatura poniżej 24 oC
pełnia kłoszenia
pełnia kłoszenia
pełnia strzelania w źdźbło
pełnia kłoszenia
pełnia strzelania w źdźbło
pełnia kłoszenia
15% porażonej powierzchni górnych
liści
System ekspercki oceny ryzyka
wystąpienia łamliwości podstawy źdźbła
6 punktów
System ekspercki oceny ryzyka
wystąpienia łamliwości podstawy źdźbła
19 punktów
System ekspercki oceny ryzyka
wystąpienia łamliwości podstawy źdźbła
23 punkty
Systemy złożone
Stanowią najczęściej połączenie systemów
objawowych i meteorologicznych,
a często uwzględniają wpływ innych elementów
środowiska mających wpływ na rozwój chorób
i szkodników oraz uwzględniają opłacalność
stosowanych ś.o.r.
Systemy wspomagania decyzji DSS
w ochronie roślin
ZADANIA
1. Wyznaczenie optymalnego terminu zastosowania śor.
2. Wybór właściwego środka ochrony roślin
Parametry wykorzystywane w
systemie
 Faza rozwojowa zbóż (wg Zadoka)
 Stopień infekcji (% roślin z symptomami)
26-31 – na całych roślinach
31-75 – na trzech górnych liściach pędu głównego
 Odporność odmian na choroby
 Warunki pogodowe (septorioza)
 Efektywność pestycydów
Parametry wykorzystywane w systemie
• Faza rozwojowa zbóż (wg Zadoka)
Wykonywany monitoring agrofagów w
fazach rozwojowych wg Zadoksa
Pszenica jara
Pszenica ozima
Mączniak
29-65
29-65
Septorioza
32-71
33-71
Rdza żółta
26-65
29-71
Rdza brunatna
26-65
30-71
-
29-33
Mszyca
32-75
41-75
Skrzypionki
32-71
32-71
Agrofag
Łamliwość źdźb.
•Nasilenie porażenia (% roślin z symptomami)
• 26-31 – na całych roślinach
• 32-75 – na trzech górnych liściach pędu głównego
Odporność odmian na choroby
Skali
4 punktowej(0-3)
Model –Mączniaka pszenicy ozimej
Odporność 0-1
Odmiany nie podatne
Faza
rozwojowa
0
1-10
% zainfekowanych roślin
11-25
26-50
51-75
76-100
1 = Pryskać jeżeli się
Ocena na całych roślinach
29-30
31
0
0
32-40
41-60
61-65
0
0
0
1
2
3
3
2
2
3
3
Ocena na trzech górnych liściach pędów głównych
2
2
2
3
0
2
2
3
0
0
1
1
Faza
rozwojowa
0
29-30
31
1
1
32-40
41-60
61-65
1
0
0
3
3
3
3
1
Odporność 2 i 3
Odmiany podatne
1-10
O= nie pryskać
% zainfekowanych roślin
11-25
26-50
51-75
76-100
Ocena na całych roślinach
1
3
3
3
2
3
3
3
Ocena na trzech górnych liściach pędów głównych
2
2
3
3
1
2
2
3
0
0
1
1
3
3
3
3
1
pojawiły inne choroby
lub szkodniki
wymagające
oprysku lub gdy jest
niezbędny zabieg
przeciw chwastom.
2 = Pryskać jeżeli
inne
choroby lub szkodniki
się pojawiły i wymagają
oprysku lub jeżeli inne
choroby osiągnęły 2 lub
gdy jest niezbędny
zabieg przeciw
chwastom.
3 = Pryskać
•Warunki pogodowe
Liczba dni z opadem powyżej 1mm
(septorioza)
Model – Septoriozy pszenicy ozimej
Odmiany bez odporności lub częściowo odporne
Faza rozwoju
37-44
Odporność 0 –1
Liczba dni z opadem> 1 mm*
0-3
4
5-36
0
1
3
% rośliny z symptomami septoriozy na trzecim liściu od góry
45-60
61-71
< 10%
> 10%
0-3
4
5-36
0-36
0
1
3
3
0-3
4
5-36
0
1
3
Odporność 2-3
Odmiany podatne
Faza rozwojowa
33-44
Liczba dni z opadem > 1 mm*
0-3
4-36
0
3
% rośliny z symptomami septoriozy na trzecim liściu od góry
< 10%
> 10%
45-60
61-71
0-3
4-36
0-36
0
3
3
0-3
4-36
0
3
W obliczeniu dawki fungicydu:
Da = D0 * Ke * Rv * Rr * Kf






Da = Współczynnik wyznaczający dawkę fungicydu
Do= podstawą określenia dawki jest stopień infekcji
określonej choroby,
Ke= współczynnik korygujący skuteczność pestycydu na
określoną chorobę lub szkodnika,
Rv= współczynnik redukcji dla fazy rozwoju uprawy
(mniejsze rośliny potrzebuję niższych dawek),
Rr= współczynnik korygujący podatności odmiany,
Kf= współczynnik korygujący, gdy w uprawie był
wykonywany zabieg fungicydowy przeciw łamliwości
podstawy źdźbła (Pseudocercosporella herpotrichoides
C zy nni k (D
)
0
Korekta dla stopnia infekcji (D0)
Stopień
infekcji
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,0
0
1-10
11-25
26-50
51-75
Mączniak
Rdza jęczmienia
Rdza żółta
76-100
Rdza brunatna
Korekta dla stopnia infekcji (D0)
Czynnik (Do)
Liczba dni z opadem
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,0
4
5
6
7
8-10
Septorioza
Pszenicy
Plamistość +
Rynchosporioza
Jęcz. ozimy
Plamistość +
Rynchosporioza
Jęcz. jary
>14
Korekty dla działania fungicydów
Ke – wyznaczone dla pszenicy(Dania)
Fungicyd
Mączniak Septoria Rdza brunat Rdza żółta
Amistar
0,80
1,00
1,00
Amistar Pro
1,00
1,00
1,00
1,00
Comet
0,65
1,00
1,00
Corbel
1,00
1,10
1,10
Folicur EW 250
1,00
0,85
1,00
0,95
Mentor
0,89
Sportak EW
1,20
Stereo
1,05
1,00
1,00
1,00
Tern
0,90
Tilt 250 EC
1,00
1,00
1,00
Tilt Top
1,00
1,00
1,00
1,00
Zenit 575 EC
0,95
0,97
1,00
1,00
Czynnik (Rv)
Korekta dla fazy rozwoju (Rv)
1,1
1,0
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
22 26 30 34 38 42 46 50 54 58 62 66 70 74 78 82 86 90
Faza rozwoju (Zadoks)
Choroby
Szkodniki zbóż jarych
Septorioza
Szkodniki zbóż ozimych
Korekta dla podatności odmian (Rr)
1,4
Czynnik (Rr)
1,2
1,0
0
1
2
3
0,8
0,6
0,4
0,2
0,0
Mączniak Mączniak
Rdza
Rdza żółta Plam. siat. Septorioza
jęczmienia pszenicy jęczmienia i brunatna
i
Rynchosp
Obliczenie dawki
 Warunki:
- Pszenica ozima, Tercja (klasa odpor = 3)
- Faza rozwojowa 51
- 26-50% roślin z mączniakiem
- 0% roślin z rdzą żółtą i brunatną
- 1-5% roślin z septoriozą
- 8 dni z opadem >1 mm
 Zalecenie:
-Wykonać zabieg przeciwko mączniakowi i
septoriozie
- Jak jest obliczana dawkaTango 500 SC?
Obliczenie dawki

D0 = 0,45 (stopień infekcji/czynnik ryzyka)
Ke = 1,00 (działanie fungicydu)
Rv = 1,00 (faza rozwojowa)
Rr = 1,30 (podatność)
Kf = 1,00 (łamliwość źdźbła)
Da= 0,59

Dawka = Dawka zatwierdzona (1,0) * Da





= 0,59
Działanie systemu