Poznan, 20.06.2016 Mgr. farm. Anna Kasprzyk Streszczenie pracy

Poznan, 20.06.2016 Mgr. farm. Anna Kasprzyk Streszczenie pracy

Poznan, 20.06.2016
Mgr. farm. Anna Kasprzyk
Streszczenie pracy doktorskiej pt. „Farmakokinetyka i dystrybucja narz^dowa
treosulfanu i jego biologicznie aktywnego monoepoksytransformeru"
Badania kliniczne przeprowadzone w ostatnim dziesi^cioleciu wykazaiy, ze schematy
kondycjonuj^ce
przed przeszczepieniem komorek hematopoetycznych
szpiku (HSCT)
zuzyciem treosulfanu (TREO) cechuj^ si^ wysok^ efektywnosci^ i stosunkowo nisk^
toksycznosci^
narz^dow^.
Pomimo
rosn^cego
zainteresowania
tymi
schematami
farmakokinetyka TREO, a zwiaszcza jego biologicznie aktywnych epoksytransformerow
(S,S-EBDM i S,S-DEB) nie zostala w peini poznana. Stosuj^c model zwierz^cy wykazano, ze
dyspozycja S,S-EBDM i S,S-DEB w osoczu jest limitowana szybkosci^ tworzenia si^ tych
zwi^zkow z TREO. Wartosc to,5 epoksypochodnych powinna bye zatem rowna to,5 leku
macierzystego,
jednak
niezb^dne
w klinicznych badaniach
wydaje
si?
potwierdzenie
farmakokinetycznych. Ponadto
istnieje
tej
hipoteza,
zaleznosci
ze jedn^
z przyczyn niskiej toksycznosci narz^dowej TREO s^ niskie st^zenia proleku oraz jego
aktywnych epoksytransformerow
w tkankach. Zbadanie dystrybucji narz^dowej
TREO
i S,S-EBDM umozliwiioby zweryfikowanie tej hipotezy, a takze okreslenie czy zwiazki te s^
eliminowane z tkanek biorcy do momentu wykonania HSCT. Dodatkowo, analiza st^zeh tych
zwi^zkow
w
szpiku
kostnym
przyczynilaby si?
do
lepszego
poznania
podstaw
mieloablacyjnego dziaiania TREO.
W celu oceny farmakokinetyki TREO i S,S-EBDM u pacjentow pediatrycznych oraz
analizy dystrybucji tych zwiqzkow do narz^dow szczurow (w^troby, pluc, nerek, mi?sni,
mozgu i szpiku kostnego), opracowano i zwalidowano metod? H P L C z detekcjq tandemowej
spektrometrii mas (MS/MS). Selektywny rozdzial TREO i S,S-EBDM pozwolil na dokiadne
i precyzyjne ich oznaczenie w osoczu pacjentow oraz osoczu i tkankach zwierz^t. W procesie
walidacji metody wyznaczono zakres liniowosci oraz granic? oznaczalnosci (LOQ) TREO
i S,S-EBDM w poszczegolnych matrycach biologicznych. Potwierdzona zostala rowniez
stabilnosc analitow w probkach biologicznych oraz brak wplywu matrycy na oznaczanie
analitow.
Pacjenci pediatryczni (n = 16, w tym jeden ponizej 1 roku zycia) otrzymywali TREO
w 1 lub 2 h wlewie dozylnym w dawce 10, 12 lub 14 gW w ramach kondycjonowania przed
HSCT. St?zenia S,S-EBDM w osoczu mialy przebieg podobny do leku macierzystego, jednak
byty o dwa rz?dy wielkosci nizsze. Parametry farmakokinetyczne obliczono w programie
WinNonlin 6.2 z wykorzystaniem modelu jedno- lub dwukompartmentowego. A U C TREO
i S,S-EBDM rosiy liniowo wraz z dawk^ TREO. Nie uzyskano statystycznie istotnej korelacji
pomi?dzy A U C TREO i S,S-EBDM normalizowanymi do dawki TREO (1 g/m^) a wiekiem
lub powierzchni^ ciala (BSA) pacjentow pediatrycznych, co sugeruje, ze u dzieci > 1 roku
zycia lub z B S A > 1 m^ nie ma potrzeby roznicowania dawki TREO w celu uzyskania
podobnej wartosci A U C proleku. Srednia wartosc to,5 S,S-EBDM (1,83 ± 0,31 h) nie roznila
si? istotnie statystycznie od to,5 TREO (2,07 ± 1,45 h), co wskazuje na fakt, ze
monoepoksytransformer jest eliminowany z organizmu biorcy w zblizonym czasie jak lek
macierzysty.
Dystrybucj? TREO i S,S-EBDM do wqtroby, pluc, nerek, mi?sni, mozgu i szpiku
kostnego szczurow zbadano po dootrzewnowym podaniu TREO w dawce 500 mg/kg.
Parametry farmakokinetyczne obliczono z wykorzystaniem farmakokinetyki bezmodelowej.
Nie zaobserwowano roznic w st?zeniach zwi^zkow uzyskanych u osobnikow plci m?skiej
i zenskiej. Najwyzsze wartosci
(3371
±
665 )a.mol/kg)
i
Cmax
TREO i S,S-EBDM zanotowano odpowiednio w nerkach
mi?sniach
(102 ± 39 |^mol/kg),
a
najnizsze
w mozgu
(69,3 ± 18,0 ^imol/kg i 26,6 ± 4,8 |imol/kg). Poziomy S,S-EBDM w wqtrobie byiy ponizej
LOQ. Dystrybucja obu zwi^zkow przebiegala szybko do narz^dow dobrze ukrwionych
(tmax
0,25 - 0,5 h), natomiast wolniej do mi?sni, mozgu i szpiku kostnego
Stopien dystrybucji TREO
(tmax
0,5 - 1 h).
do narz^dow, wyrazony stosunkiem A U C tkanka/osocze,
zwi?kszal si? w nast?puJ4cej kolejnosci: mozg < mi?snie < pluca ~ szpik kostny < w^troba <
nerki. Natomiast wartosci A U C tkanka/osocze S,S-EBDM przebiegaly w nast?puJ4cy sposob:
mozg < nerki < pluca < szpik kostny < mi?snie. Bardzo niska ekspozycja w^troby na
S,S-EBDM oraz niewielka dystrybucja TREO i S,S-EBDM do mozgu moze wyjasniac
niewielk^ hepatotoksycznosc i neurotoksycznosc mieloablacyjnych dawek TREO. Obydwa
zwiazki charakteryzowaly si? znacznym stopniem dystrybucji do szpiku kostnego (AUC
tkanka/osocze 0,8). Stale szybkosci eliminacji (kei) TREO z osocza, wqtroby i nerek oraz kei
S,S-EBDM z osocza byly istotnie statystycznie wyzsze u samic w porownaniu do samcow, co
moze sugerowac wplyw pici na eliminacj? badanych zwi^zkow. Wartosci kei S,S-EBDM
w osoczu, w^trobie, phicach, mi?sniu udowym i szpiku kostnym szczurow byly statystycznie
rowne kei TREO. S,S-EBDM ulegal szybszej eliminacji z mozgu w porownaniu do TREO.
Stosunkowo krotki to,5 TREO i S,S-EBDM w badanych tkankach szczurow (< 2 h) wskazuje
na calkowit^ eliminacj? proleku oraz jego aktywnego monoepoksydu z organizmu biorcy
przed HSCT (5 x to,5 ~ 10 h), ktore wykonuje si? zwykle trzy dni po zakonczeniu terapii
kondycjonuj^cej. Porownywalne st?zenia zarowno TREO, jak i S,S-EBDM w szpiku
i osoczu, sugeruje, ze ich poziomy we krwi mog^ stanowic wiarygodny marker oceny
narazenia komorek hematopoetycznych szpiku na dzialanie mieloablacyjne.