PRACOWNICY 0 PRACODAWCACH Spoteczna

PRACOWNICY
0 PRACODAWCACH
Spoteczna
odpowiedzialnosc
biznesu
w swietle badari
jakosciowych
redakcja naukowa
Krz/sztof Klincewicz
,-ZANIA
Wydawnictwo Naukowe
Wydziatu Zarz^dzania
Uniwersytetu Warszawskiego
WARSZAWA 2013
Spis tresci
1. Slowo wst^pne od zespolu badawczego
11
2. Pracownicy o pracodawcach. Cele i metody badawcze oraz przegl^d
badan jakosciowych - Krzysztof Klincewicz
2.1. Wprowadzenie
2.2. Cele badawcze
2.3. Metody badawcze - badania jakosciowe
2.4. Wyniki badan
2.5. Podsumowanie
15
15
16
18
31
33
3. Zarys koncepcji spotecznej odpowiedzialnosci biznesu
- Marcin Zemigaia
3.1. Wprowadzenie
3.2. Etyczny fundament spotecznej odpowiedzialnosci biznesu
3.3. Wybrane modele spotecznej odpowiedzialnosci biznesu
3.4. Podsumowanie
35
35
37
39
46
4. Podejmowanie decyzji o wyborze pracodawcy oraz zadowolenie z pracy
- Magdalena Miedzianowska
4.1. Wprowadzenie
4.2. Podstawy teoretyczne
4.2.1. Przepisy prawa
4.2.2. Oferta sktadana przez pracodawcy oraz powody zmiany pracy ...
4.3. Czynniki decyduj^ce o podjqciu zatrudnienia
- wyniki badania
4.3.1. Motywacja zarobkowa
4.3.2. Perspektywy rozwoju
4.3.3. Praca zgodna z kierunkiem wyksztafcenia
4.3.4. Wybor pracodawcy i rekomendacja
4.3.5. Wyjscie z nieaktywnosci zawodowej
4.4. Realia pracy i satysfakcja pracownikow
4.4.1. Zadowolenie z realiow pracy
4.4.2. Niezadowolenie z realiow pracy
47
47
47
48
49
50
50
52
54
55
57
58
58
61
4.5. Zmiana pracy - motywatory
4.5.1. Powody braku chqci zmiany pracy
4.5.2. Poszukiwanie nieokreslonego „czegos nowego"
4.5.3. Chqc rozwoju jako motywacja do zmiany pracy
4.5.4. Inne czynniki decyduj^ce o wyborze nowego pracodawcy
4.6. Podsumowanie
5. Rownowaga mi^dzy pracq zawodowq a zyciem prywatnym
- Martin Zemigala, Michaf Mijal
5.1. Wprowadzenie
5.2. Dlaczego work-life balance?
5.3. Work-life balance - proba definicji
5.4. Konflikt czasowy miqdzy praca zawodowtj a zyciem prywatnym
5.4.1. Czas sp^dzony w pracy
5.4.2. Praca w czasie prywatnym
5.4.3. Osi^ganie WLB przez pracownikow
5.4.4. Kumulacja negatywnych zjawisk w swietle konfliktu czasowego . . .
5.4.5. Perspektywa czasu prywatnego
5.4.6. Rozwi^zywanie konfliktu czasowego z perspektywy
czasu prywatnego
5.5. Konflikt energetyczny mi^dzy pracq zawodowq a zyciem prywatnym
5.5.1. Energia na pracq i zycie prywatne
5.5.2. Przeci^zenie pracq a konflikt energetyczny
5.5.3. Rozwi^zywanie konfliktu energetycznego
5.6. Konflikt obowitjzkow rodzicielskich a work-life balance
5.7. Nowoczesne technologic a WLB
5.7.1. Pozytywny wplyw nowoczesnych technologii na WLB
5.7.2. Negatywny wplyw nowoczesnych technologii na WLB
5.7.3. Nowoczesne technologic a WLB - inne zagadnienia
5.8. Ogolna ocena work-life balance
5.9. Podsumowanie
6. Elastyczne formy zatrudnienia i elastyczne formy organizacji
czasu pracy - Agnieszka Kacprzak-Choinska
6.1. Wprowadzenie
6.2. Analiza literatury przedmiotu
6.2.1. Elastyczne formy zatrudnienia
6.2.2. Elastyczne formy organizacji czasu pracy
6.2.3. Zalety i wady elastycznych form zatrudnienia
i elastycznych form organizacji czasu pracy
6.3. Elastyczne formy zatrudnienia - wyniki badan
6.3.1. Dost^pnosc elastycznych form zatrudnienia
65
66
68
69
70
74
77
77
77
81
84
84
86
87
90
91
92
94
94
96
98
99
1 10
1 10
1 12
114
115
120
127
127
127
127
128
129
131
131
6.3.2. Roznice w traktowaniu pracownikow etatowych
i zatrudnionych w sposob elastyczny
135
6.3.3. Postawy pracownikow wobec elastycznych form zatrudnienia ... 136
6.4. Elastyczne formy organizacji czasu pracy - wyniki badan
141
6.4.1. Dostqp do elastycznych form organizacji czasu pracy
141
6.4.2. Postawy pracownikow wobec elastycznych form organizacji
czasu
144
6.5. Podsumowanie
148
7. Wynagrodzenia i awanse pracownikow - Magdalena Miedzianowska
7.1. Wprowadzenie
7.2. Wynagrodzenie i awans w swietle literatury
7.3. Najwazniejsze jest wynagrodzenie
7.4. Wynagrodzenie nie jest najwazniejsze
7.5. Awans i wzrost wynagrodzenia jako forma docenienia pracownika....
7.6. Funkcja socjalna wynagrodzenia
7.7. Praca na akord i w systemic premiowym
7.8. Podsumowanie
151
151
151
154
156
157
160
161
162
8. Rozwoj zawodowy - perspektywa pracownika - Michal Mijal
8.1. Wprowadzenie
8.2. Rozwoj zawodowy w swietle przeprowadzonych badan
8.2.1. Czym jest rozwoj zawodowy
8.2.2. Subiektywne odczucie rozwoju zawodowego
8.2.3. Kierunki rozwoju zawodowego
8.2.4. Ograniczenia rozwoju zawodowego
8.3. Podsumowanie
165
165
166
166
171
175
178
180
9. Instrument^ wspierajqce rozwoj zawodowy pracownikow
- Adrianna Jednoralska
9.1. Wprowadzenie
9.2. Rozwoj zawodowy w koncepcji spotecznej odpowiedzialnosci
biznesu
9.3. Instrumenty rozwoju stosowane w przedsiybiorstwach
9.3.1. Powiqzanie rozwoju zawodowego pracownika
z koncepcji organizacji ucz^cej siq
9.3.2. Sciezki kariery
9.3.3. Szkolenia wewnqtrzne i zewnytrzne
9.3.4. Wyjazdy o charakterze szkoleniowym
9.3.5. Dofinansowanie studiow
9.3.6. E-learning
9.3.7. Publikacje, prasa specjalistyczna
183
183
184
185
187
188
191
193
194
195
195
9.3.8. Programy rozwoju talentow
9.3.9. Inne formy wspierania rozwoju pracownikow
9.3.10. Rozwoj zawodowy w ramach wykonywanej pracy
9.4. Czynniki dcterminuj^cc rozwoj zawodowy w przedsicbiorstwie
9.4.1. Inicjatywa pracownika
9.4.2. Inicjatywa pracodawcy
9.4.3. Inicjatywy pracownikow i pracodawcow w zakresie szkolen
w zawodach o ograniczonym dostqpie
9.4.4. Rozwoj zawodowy a czas wolny
9.4.5. System oceny pracownika a rozwoj zawodowy
9.5. Ocena stosowanych instrumentow rozwoju w pr/edsiehiorstwach
i ich dostqpnosci
9.5.1. Ocena dostqpnosci szkolen
9.5.2. Czynniki ksztaltuj^ce dostqpnosc szkolen
9.5.3. Ocena stosowanych narz^dzi wsparcia rozwoju
9.6. Podsumowanie
197
198
200
202
205
207
208
211
211
214
215
217
10. Technologic w miejscu pracy - Krzysztof Klincewicz, Marcin Zemigala
10.1. Wprowadzenie
10.2. Technologie w miejscu pracy w swietle wczesniejszych badan
10.3. Technologia jako wsparcie w pracy
10.4. Technologia jako przeszkoda w pracy
10.5. Wykluczenie technologiczne
10.6. Problemy z technologiami
10.7. Uczenie siq technologii
10.8. Technologia w pracy a zycie prywatne
10.9. Podsumowanie
219
219
220
222
227
229
231
241
249
253
11. Dyskryminacja ze wzglqdu na plec - Agnieszka Kacprzak-Choinska
11.1. Wprowadzenie
11.2. Dyskryminacja ze wzgltjdu na plec w swietle literatury
11.2.1. Segregacja pozioma
11.2.2. Segregacja pionowa
11.2.3. Dyskryminacja zatrudnieniowa
11.2.4. Inne formy dyskryminacji ze wzglqdu na plec
11.2.5. Dyskryminacja ze wzgl^du na plec w polityce firmy
11.3. Dyskryminacja ze wzglqdu na plec w swietle przeprowadzonych
badaA
11.3.1. Przejawy segregacji poziomej
11.3.2. Przyczyny segregacji poziomej
11.3.3. Przejawy segregacji pionowej
257
257
257
259
261
263
264
266
^
9^
280
283
14. Kontrowersje dotycz^ce kontroJi pracownikow - Marcin Zemigata
14.1. Wprowadzenie
14.2. Kontrola pracownika i jego prywatnosc
14.3. Dress code i jego konsekwencje
14.4. Kontrola ilosciowa i jakosciowa pracy
14.5. Presja kontroli
14.6. Ingerencja kontroli w sferg prywatn^
14.7. Kontrola i nowoczesne technologic
14.8. Dress code
14.9. Ocena kontroli przez pracownikow
14.10. Podsumowanie
15. Zglaszanie nieprawidlowosci — Krzysztof Klincewicz
15.1. Wprowadzenie
15.2. Zglaszanie nieprawidlowosci przelozonemu
15.3. Gotowosc przelozonych do przyjmowania zgloszeri
o nieprawidlowosciach
15.4. Niechqc zglaszania nieprawidlowosci przeiozonym
15.5. Proceduiy zglaszania nieprawidlowosci
15.6. Rozwi;[zania organizacyjne wspieraj^ce zglaszanie
nieprawidlowosci
15.7. Obawy pracownikow przed zglaszaniem nieprawidlowosci
15.8. Rola zwi^zkow zawodowych
15.9. Podsumowani e
357
^
359
360
^64
367
370
375
380
383
389
389
390
393
396
398
402
406
409
412
16. Uwzgl^dnianie wartosci prawnych przez pracodawcow - Maciej Bernatt ... 415
16.1. Wprowadzenie
415
16.2. Rownosc i zakaz dyskryminacji
416
16.3. Rownouprawnienie kobiet i mgzczyzn
418
16.4. Prawo do prywatnosci i zycia rodzinnego pracownikow
424
16.5. Zglaszanie nieprawidlowosci i naruszen prawa
429
16.6. Podsumowanie
433
17. Pracownicy 0 pracodawcach. Wnioski z badan jakosciowych
- Krzysztof Klincewicz
435
Literatura
^
Informacje 0 autorach
456
11.3.4. Przyczyny segregacji pionowej
11.3.5. Dyskryminacja zatrudnieniowa
11.3.6. Inne przejawy dyskryminacji ze wzglqdu na plec
w miejscu pracy
11.3.7. Polityka firmy a dyskryminacja ze wzglcdu na plec
11.4. Podsumowanie
12. Dyskryminacja ze wzglcdu na wiek - Agnieszka Kacprzak-Choinska
12.1. Wprowadzenie
12.2. Dyskryminacja ze wzglqdu na wiek w swietle literatury przedmiotu
12.2.1. Przejawy dyskryminacji ze wzglqdu na wiek
12.2.2. Dyskryminacja najstarszych pracownikow
12.2.3. Dyskryminacja najmlodszych pracownikow
12.2.4. Zarz^dzanie wiekiem
12.3. Dyskryminacja najstarszych pracownikow - wyniki badania
12.3.1. Dostqp do awansow
12.3.2. Dostqp do szkolen
12.3.3. Nieprawidtowosci zwifjzane z przechodzeniem
na emeryturq
12.3.4. Inne przejawy dyskryminacji starszych pracownikow
12.3.5. Wady i zalety starszych pracownikow
12.4. Dyskryminacja najmlodszych pracownikow
12.4.1. Dyskryminacja przy zatrudnianiu
12.4.2. Dyskryminacja w zakresie wynagrodzen
12.4.3. Dostqp do szkolen
12.4.4. Dostqp do awansow
12.4.5. Inne przejawy dyskryminacji mtodych pracownikow
12.4.6. Wady i zalety mlodych pracownikow
12.5. Podsumowanie
13. Sytuacja pracownikow niepelnosprawnych
- Magdalena Miedzianowska
13.1. Wprowadzenie
13.2. Pracownicy niepelnosprawni w swietle literatury przedmiotu
13.3. Dostqpnosc firmy dla osob niepelnosprawnych: narzqdzia,
budynki, oprogramowanie
13.4. Procedury i regulaminy dotycz^ce pracownikow niepelnosprawnych
13.5. Wspolpraca z organizacjami dzialaj^cymi na rzecz osob
niepelnosprawnych
13.6. Postawy wobec pracownikow niepelnosprawnych
13.7. Podsumowanie
287
290
295
296
299
303
303
303
303
306
308
309
311
311
312
313
316
318
324
324
325
327
328
331
335
337
341
341
341
343
348
349
351
355