europa i polska od xi do xii wieku – lekcja powtórzeniowa

EUROPA I POLSKA OD XI DO XII WIEKU – LEKCJA POWTÓRZENIOWA
__________________________________________________________________________________
Lekcje:
1. Paostwo Mieszka I
2. Polska za panowania Bolesława Chrobrego
3. Kryzys i odbudowa paostwa za Kazimierza Odnowiciela
4. Polska Bolesławów Szczodrego i Krzywoustego
5. Rozbicie dzielnicowe w Polsce
1. Daty – Uzupełnij tabelę
966
Chrzest Polski
972
Bitwa pod Cedynią i przyłączenie Pomorza Zachodniego.
981
Utrata Grodów Czerwieoskich na rzecz Rusi.
992
Śmierd Mieszka I. Na tronie zasiadł Bolesław Chrobry.
997
Misja biskupa Wojciecha do Prusów i jego męczeoska śmierd.
1000
Zjazd gnieźnieoski.
1000
Utworzenie polskiego arcybiskupstwa w Gnieźnie.
1003
Początek wojen z Niemcami za panowania Bolesława Chrobrego.
1018
Pokój w Budziszynie. Przyłączenie Łużyc i Milska.
1018
Wyprawa na Ruś Kijowską. Zdobycie Kijowa. Przyłączenie Grodów Czerwieoskich do
Polski.
1025
Koronacja Bolesław Chrobrego.
1025
Śmierd Bolesława Chrobrego
1025
Koronacja Mieszka II.
1031
Jednoczesny najazd cesarza Konrada II i księcia Jarosława Mądrego na Polskę. Od Polski
odpadają: Milsko, Łużyce, Grody Czerwieoskie.
1034
Śmierd Mieszka II. Na tronie zasiada Kazimierz Odnowiciel. Bunt możnych przeciw
niemu. Wyjazd Kazimierza Odnowiciela z Polski.
1036
Bunt ludowy o charakterze antyfeudalnym i antychrześcijaoskim. Zniszczenie polskiej
organizacji kościelnej.
1039
Najazd księcia czeskiego Brzetysława na Polskę. Utrata Śląska.
1075
Odzyskanie polskiego arcybiskupstwa w Gnieźnie.
1076
Koronacja Bolesława Śmiałego na króla.
1079
Wygnanie Bolesława Śmiałego z kraju. Na tronie zasiada Władysław Herman.
1097
Władysław Herman wydzielił dzielnice Bolesławowi Krzywoustemu i Zbigniewowi
1102
Śmierd Władysława Hermana. Władcą zostaje Bolesław Krzywousty. Wybuch wojny
domowej między Bolesławem a Zbigniewem.
1109
Najazd Henryka V i wojna z Niemcami. Obrona Głogowa.
1119
Koniec podboju Pomorza Gdaoskiego przez Bolesława Krzywoustego. przyłączenie
Pomorza Gdaoskiego do Polski.
1121 Podporządkowanie sobie Pomorza Zachodniego przez Bolesława Krzywoustego.
1122
1138
Statut Bolesława Krzywoustego. Początek rozbicia dzielnicowego.
1146
Wygnanie Władysława przez braci. Złamanie zasady senioratu.
1177
Kazimierz Sprawiedliwy przekształca Małopolskę w księstwo dziedziczne. Złamanie
zasady senioratu.
1202
Ostateczne zniesienie senioratu. Leszek Biały księciem krakowskim.
1226 Sprowadzenie Zakonu Krzyżackiego do Polski przez Konrada Mazowieckiego.
1230
1241
Bitwa pod Legnicą z Mongołami. Śmierd Henryka Pobożnego
1
2. Postacie – uzupełnij tabelę. (Podaję postacie oprócz władców polskich, których należy znad)
Wojciech
Biskup praski, który zginął śmiercią męczeoską podczas misji
chrystianizowania Prusów.
Otton III
Cesarz niemiecki, który przybył z wizytą do grobu św. Wojciecha. Zwolennik
utworzenia cesarstwa uniwersalistycznego.
Konrad II
cesarz niemiecki, który dokonał najazdu na ziemie polskie w 1031 r. Oderwał
Milsko i Łużyce.
Henryk II
Cesarz niemiecki, z którym prowadził wojny Bolesław Chrobry
Henryk IV
Cesarz niemiecki, który rywalizował z papieżem Grzegorzem VII o
inwestyturę
Henryk V
Cesarz niemiecki, który najechał na Królestwo Polskie w 1109
Grzegorz VII
papież, który ogłosił dyktat papieski i rozpoczął spór o inwestyturę z
cesarzem Henrykiem IV
Hodon
Margrabia niemiecki, pokonany przez wojska polskie w bitwie pod Cedynią
Bezprym
Przyrodni brat Mieszka II. Przejął na krótko władzę w latach 1031 – 1032
Zbigniew
Przyrodni brat Bolesława Krzywoustego. Walczył o tron z bratem 1102 –
1107
Jarosław Mądry
Książe ruski, który dokonał najazdu na ziemie polskie w 1031. oderwał Grody
Czerwieoskie
Brzetysław
Książę czeski, który dokonał najazdu na ziemie polskie. Odebrał Śląsk i
podporządkował sobie na pewien czas Małopolskę.
Biskup Stanisław
Biskup krakowski zamordowany z rozkazu Bolesława Śmiałego
prawdopodobnie za zdradę.
Konrad Mazowiecki
Książę mazowiecki, który sprowadził Zakon Krzyżacki i nadał mu w lenno
ziemię chełmioską
Henryk Pobożny
Książę śląski. Zginął w bitwie z Mongołami pod Legnicą 124q1 r.
Kazimierz
Książę piastowski, który ostatecznie złamał zasadę senioratu stając się
Sprawiedliwy
księciem ziemi krakowskiej
Sieciech
Palatyn na dworze Władysława Hermana, który praktycznie rzadził Polską do
1097 r.
3. Pojęcia – nowe słowa, które poznaliśmy.
Trybut
Danina zwykle pieniężna. Świadczenia władcy jako wyraz uznania jego
zwierzchności nad danymi terenami.
Kanonizacja
Ogłoszenie przez Kościół danej osoby za świętą.
Relikwie
Ciało, szaty i inne przedmioty będące własnością świętego. Odgrywały
olbrzymia rolę w życiu religijnym w średniowieczu.
Metropolia kościelna Prowincja
kościelna obejmująca kilka diecezji (biskupstw); inaczej
arcybiskupstwo.
Gród
warownia drewniano-ziemna
Inwestytura
Duchowna – obsadzanie urzędów biskupów i opatów przez władcę.
Konkordat
umowa między Paostwem Kościelnym, a innym paostwem, regulująca
stosunki między władzą świecka a Kościołem
Ekskomunika
Wykluczenie danej osoby ze wspólnoty chrześcijan poprzez rzucenie na niego
klątwy
Statut
Spisany zbiór praw ustanowionych przez monarchę.
Immunitet
Przywilej zwalniający daną ziemię z opłat na rzecz króla lub wyłączający daną
ziemię spod władzy sądowniczej władcy.
Zasada senioratu
Zasada wprowadzona przez Statut Krzywoustego. Władzę w Polsce
2
Zasada pryncypatu
Kasztelan
dzielnicowej ma przejąd princeps – najstarszy Piast.
Zasada wprowadzona na mocy Statutu Bolesława Krzywoustego. Princeps
oprócz własnej dzielnicy otrzymuje również dzielnicę senioralną. Ma prawo
reprezentowad paostwo na zewnątrz, powoływad biskupów i opatów.
Princeps ma władzę zwierzchnią.
pan grodowy. Stał na czele grodu w okresie pierwszych Piastów.
Oprócz tego proszę umieć:







Przyczyny i skutki przyjęcia chrztu
Znaczenie zjazdu gnieźnieoskiego
Przyczyny i skutki wojen z Niemcami za Bolesława Chrobrego
Przyczyny kryzysu paostwa polskiego w XI w. i jego przejawy
Osiągnięcia Mieszka I, Bolesława Chrobrego, Kazimierza Odnowiciela, Bolesława Śmiałego,
Bolesława Krzywoustego
Postanowienia Statutu Bolesława Krzywoustego i jego skutki
Przyczyny i skutki rozbicia dzielnicowego
Mapa:



Wpisz nazwy: Łużyce, Milsko, Grody Czerwieoskie, Pomorze Gdaoskie, ziemia chełmioska,
Wielkopolska, Małopolska, Pomorze Zachodnie, Mazowsze, Śląsk
Zaznacz na mapie dzielnicę senioralną i wpisz nazwy ziem w nią wchodzących
Wpisz na mapie najważniejsze dzielnice zgodnie ze Statutem Krzywoustego i braci, którzy je
otrzymali
3