Prezentacja dr. Macieja Wieczorka

Wybór i ocena projektu bądź leku do rozwoju
Jak najwięcej zyskać bądź najmniej stracić planując
rozwój leku biotechnologicznego
Maciej Wieczorek
___________________________________________________________
AGENDA
Pomysł
Rynek, jego potencjał i zachowanie
Czy naruszamy czyjeś prawa intelektualne?
Ocena ryzyka i ograniczeń technologicznych
Sami, u kogoś czy z kimś
Można tak jak duży
Maxigra (Polpharma) – generyk Viagry
Od dwóch lat czeka na swój moment wejścia na rynek
licząc na premie pierwszeństwa
Można tak jak średni
8 000 000
6 000 000
refundacja
4 000 000
2 000 000
I
04
II
04
III
04
IV
04
I
05
II
05
III
05
IV
05
I
06
II
06
0
Xartan (Adamed) po 5 chudych latach
doczekał się dobrych czasów
Sprzedaż kwartalna w PLN
Xartan
Glucosense
3 000 000
2 500 000
2 000 000
Rejestracja
i wprowadzenie
1 500 000
1 000 000
500 000
II
05
III
05
IV
05
I
06
II
06
0
Sprzedaż kwartalna w PLN
Można tak jak mały
Glucosense (Genexo) zaraz po
zarejestrowaniu i wprowadzeniu zaczął
przynosić systematyczny zwrot
Perspektywa z jakiej się patrzy
(możliwe do podjęcia ryzyko zwrotu z inwestycji)
decyduje o kształcie powstałego działa
Ścieżki cyklu życia produktu
Wprowadzenie
Wzrost
czynnik krytyczny przy
szybkim wprowadzeniu
produktu na rynek to:
- dobra znajomość rynku,
- jego oczekiwań,
- właściwe pozycjonowanie
- szybka penetracja
targetowych klientów
Erozja
Atrakcyjność
rynku
Wielkość
rynku
Przewaga
konkurencyjna
Dojrzałość
Słaba
ochrona
patentowa /
prawna
Niska
bariera
technologicznej
przewagi
Czas
AGENDA
Pomysł
Rynek, jego potencjał i zachowanie
Czy naruszamy czyjeś prawa intelektualne?
Ocena ryzyka i ograniczeń technologicznych
Sami, u kogoś czy z kimś
Wartość światowego rynku farmaceutycznego
Region
wartość
($ mld dolarów)
%
total
%
wzrost
US
Europa
Niemcy
Francja
Wlk. Brytania
Włochy
Japonia
Azja-Pacyfik
Ameryka łacińska
Bliski Wschód, Afryka
Kanada
$189
100
20
20
14
12
46
29
20
11
8
47.0%
25.0
4.9
4.9
3.3
3.0
11.6
7.0
4.9
2.6
1.9
15.3%
9.1
9.4
5.6
12.8
6.4
3.3
10.0
(6.0)
15.3
15.1
Całkowita sprzedaż
$403
100%
10.6%
Źródło: GlaxoSmithKline (gsk.com), 2005
18%
17%
16%
15%
14%
13%
12%
11%
10%
9%
8%
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
Biotech wartość
rynkowa($bn)
100
95
90
85
80
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2000
2002
2004
2006
2008
Lata
Biotech wartość rynkowa
Źródło: IMS Health, 2009
Udział w rynku leków
Biotech udział w rynku leków (%)
Sektor Biotech ma coraz większe znaczenie
w rynku leków 2000-2004
Sprzedaż produktów biotechnologicznych to przede wszystkim
USA, 2008
France
5,45%
Japan
6,97%
ROW
12,40%
Germany
6,46%
Italy
3,54%
Spain
3,03%
UK
2,83%
ROW = Rest of world
US
55,15%
Źródło: IMS Health, 2009
Sprzedaż w 1-szym roku od wprowadzenia, 2005
Sprzedaż nowowprowadzonych produktów na rynku USA
Product
Avastin (bevacizumab)
Vytorin
Cymbalta
Truvada
Namenda
Erbitux (cetuximab)
Alimta
Tarceva
Caduet
Epzicom
Vidaza
Sensipar
Źródło: Med. Ad News (pharmalive.com); Datamonitor Plc. (datamonitor.com)
2005 U.S. sales
$1.13 billion
$874 million
$636.2 million
$489.8 million
$456.6 million
$413.1 million
$296.3 million
$274.9 million
$179 million
$155 million
$125.6 million
$122 million
Krótka historia biotechnologii medycznej, 1971-2005
1977
1971
1970te
1980te
1sza kompletna
synteza genu
1sza ekspresja
ludzkiego genu
w bakterii
1982
1986
1986
Rekombinowana
ludzka insulina
dopuszczona do
obrotu przez FDA
1sza rekombinowana
szczepionka
(hepatitis B
virus(HBV))
1sze przeciwciało
monoklonalne
dopuszczone do
obrotu
1998
1990te
1szy biofarmaceutyk
uzyskał status
‘Blockbustera’*
(Neupogen)
2000
2000te
Żródło:Business Insights Ltd, 2005
Zakończenie
sekwencjonowania
ludzkiego genomu
2004
Produkty degradujące
mRNA (siRNA, antysensy)
wchodzą do rozwoju
klinicznego
Co napędza wzrost sektora biotech?
Zwiększone zaufanie
inwestorów
Wysoki wskaźnik
sukcesu rejestracji
Dziura innowacyjna
w farmaceutycznym
R&D
Wygasające patenty
na ‘blockbustery’
Adresowanie
niespełnionych
oczekiwań
medycznych
Innowacje Nowe, przełomowe
diagnostyczne
technologie
Źródło: Business Insights, 2005
Liczba produktów biotechnologicznych
zarejestrowanych w USA, 1982-2008
Liczba produktów biotechnologicznych
zatwierdzonych przez FDA
16
14
12
10
8
6
4
2
Źródło: Business Insights, PhRMA, FDA
20
08
20
06
20
04
20
02
20
00
19
98
19
96
19
94
19
92
19
90
19
88
19
86
19
84
19
82
0
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
Małe molekuły
Źródło: Tufts Centre for the Study of Drug Development
Biofarmaceutyki
08
20
07
20
06
20
05
20
04
20
03
20
02
20
01
20
00
20
99
19
98
19
97
19
96
19
95
19
94
0
19
Licznba rocznych rejestracji przez FDAls
Liczba rocznych dopuszczeń do obrotu przez FDA.
Porównanie małych molekuł i biofarmaceutyków, 1994-2008
Porównanie wskaźnika sukcesu rejestracji różnych klas leków
Onkologia
małe molekuły
Immunologia
Endokrynologia
peptydy
rekomb białka
przeciwciała
monoklonalne
0
10
20
30
40
Wskaźnik sukcesu (%)
Źródło: Tufts Center for the Study of Drug Development: Outlook 2005
50
60
Kategorie produktów biotechnologicznych
Kategoria
Grupa
Przykładowe produkty/molekuły
Hormony i
Enzymy
Hormony płodności
Enzymy
Ludzkie hormony wzrostu
Ludzkie insuliny
Tkankowe aktywatory Plazminogenu
Follitripin Alpha & Beta
Imiglucerase, Alglucerase
Somatrem, Somatropin
Insulin isophane, Insulin aspart
Alteplase, Nateplase, Reteplase,
Tenecteplase, Silteplase
Thyrotrophin
Dornase Alpha
Factor VII, VIII, IX, X
Thyroid Stimulating Hormon
Dnazy
Czynniki krwi
Cytokiny
Czynniki wzrostu kolonii
Interleukiny
Interferony
Stabilizacja
bądź erozja,
ryzyko generyków
Filgrastim, Lenograstim, Nartograstim,Sargramostim
Aldesleukin, Celmoleukin, Oprelvekin,
Teceleukin, Denileukin
Interferon Alpha, Beta & Gamma
Vaccines & Antigens
Szczepionki / antygeny
Hepatitis B antigen, Haemophilus B conjugate,
Diphtheria Tetanus & Pertussis vaccine, Cholera vaccine
Przeciwciała
Monoklonalne
Przeciwciała monoklonalne
Abciximab, Alemtuzumab, Basiliximab, Dacilizumab
Endrecolomab, Gemtuzumab, Imciromab, Infliximab,
Muromonab CD3, Palivizumab, Rituximab, Satumomab,
Sulesomab, Trastuzumab
Antysensy
Antysensy
Fomiviren,oblimersen
siRNA
siRNA
Si-27, w15
Terapie komórkowe
Terapie komórkowe / tkankowe
Carticel, Epicel, Apligraf
Source: IMS Health, dane autora
Szybki rozwój,
wysoki stopień
innowacyjności
AGENDA
Pomysł
Rynek, jego potencjał i zachowanie
Czy naruszamy czyjeś prawa intelektualne?
Ocena ryzyka i ograniczeń technologicznych
Sami, u kogoś czy z kimś
Przegląd procesu
Oceny ochrony patentowej
Krok 1
Krok 2
Wstępna
ocena:
Szczegółowa ocena:
Krok 3
Rzecznik patentowy
Monitorowanie stanu
i rozwój swoich
udoskonaleń,
modyfikacji
Szczegółowy
przegląd literatury,
szczegółowa ocena stanu
techniki
Obserwacja
konkurentów,
ocena swoich
wyników R&D
Wewnątrz
przedsiębiorstwa
Wykorzystanie
dostępnych nieodpłatnie
bądź odpłatnych
baz danych*
Rozwój produktu bądź technologii
Koszty i inwestycje finasowe w IP
*Europejska baza patentowa: Espacenet (http://pl.espacenet.com)
FDA orange book (www.fda.gov)
Bazy komercyjne (IMS Life cycle, Newport patent search i inne)
18
PATENTY TO NIE WSZYSTKO
INNE OGRANICZENIA INTELEKTUALNE W UE
Dodatkowa Ochrona patentowa (SPC)
Maksymalnie 5 lat dodatkowej ochrony, ale nie dłużej niż 15 lat ochrony od
daty dopuszczenia produktu na rynek
Siła ochrony – równa wygasłemu patentowi
Zakres – zgodny z zastrzeżeniami wygasłego patentu
Wyłączność danych (Data Exclusivity)
Dotychczas obowiązywało 10 lat od daty dopuszczenia do obrotu dla
wszystkich produktów leczniczych rejestrowanych centralnie i 10 bądź 6 lat
(w zależności od kraju) dla produktów zarejestrowanych w innej procedurze
W nowelizacji prawa dla wszystkich produktów niezależnie od procedury
rejestracji 8+2 lata
Informacje o dopuszczeniu do obrotu produktów rejestrowanych centralnie dostępne
są na stronie EMEA (/www.emea.eu.int), w przypadku innego typu rejestracji,
informacji należy szukać lokalnie na każdym rynku
AGENDA
Pomysł
Rynek, jego potencjał i zachowanie
Czy naruszamy czyjeś prawa intelektualne?
Ocena ryzyka i ograniczeń technologicznych
Sami, u kogoś czy z kimś
Biogeneryki dzieli przepaść od klasycznych generyków
Biogeneryki
Klasyczne generyki
(małe molekuły)
Strategia rozwoju
niejasna
Dobrze poznana
Rejestracja
EMEA
Dowolna procedura
Program kliniczny
Szeroki, co najmniej fazy I i III
Wąski (badania biorównoważności)
Czas trwania badań
klinicznych
2 - 3 lata
< 1 rok
Całkowity czas rozwoju
7 - 9 lat
2 - 5 lat
Całkowity koszt rozwoju
35 - 90 mln Euro
0,5 - 3 mln Euro
Zwrot z inwestycji
Późny, z dużym ryzykiem
Wczesny, z małym ryzykiem
Potencjał innowacyjny
Znaczny
Niewielki
Kompleksowośc projektu
Znaczna
Niewielka
Ryzyko naruszeń patentowych
Znaczne, trudne do przewidzenia
Niewielkie, przewidywalne
Źródło: biogenerix, 2006; www.biogenerix.com
Rozwój biogeneryku różni się nieznacznie w porównaniu
z rozwojem oryginalnego leku biotechnologicznego
Kolejne lata rozwoju
Fazy rozwoju
01
02
03
04
05
06
07
08
Klonowanie, biologia komórki
Rozwój procesu I
Tworzenie banku podstawowego i
roboczego
Identyczne fazy
rozwoju i koszty
Rozwój procesu II
Skala pilotowa (częściowo GMP)
Badania przedkliniczne (toksykologia)
Rozwój formulacji
Scale-up produkcyjny (GMP), walidacje
Badania kliniczne (fazy I, II/III)
Kompilacja dossier rejestracyjnego
Procedura rejestracyjna w EMEA
Wprowadzenie produktu
Ale różni się znacznie ryzykiem niepowodzenia
Źródło: biogenerix, 2006; www.biogenerix.com
Dłuższe i bardziej
kosztowne badania
kliniczne dla leków
oryginalnych
Odsiew związków w kolejnych fazach rozwoju leku
innowacyjnego
Przedkliniczna
Kliniczna
10,000
250
związków
związków
Złożenie IND
Faza I
20-100 pacjentów
Faza III
1,000-5,000 pacjentów
5
związków
Faza II
100-500 pacjentów
5 LAT
Źródło: FDA, 2005
1,5 ROKU
Wytwarzanie
Komercyjne/FazaIV
Ocena FDA
6 LAT
1
lek
Dopuszczony
do obrotu
przez FDA
Złożenie NDA
Faza badawcza
2 LATA
2 LATA
Technologie – Bariera technologiczna
Technologia
Bariera
Technologia
Bariera
Antysensy, RNAi
wysoka
Leki peptydowe
Niska
Chemia chiralna
niska
Mabs
Umiarkowana
Chemia kombinatoryjna
umiarkowana
r-Proteins
Niska
Terapia genowa
wysoka
Tech.transg.
Umiarkowana
Genomika
wysoka
Modelowanie molekularne wysoka
Źródło:Business Insights
Leki opierące się na wiedzy genomicznej i
technologiach genomicznych
w ostrym natarciu
100%
0%
1997 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Rozwinięte w wyniku kombinacji genomiki, HTS i chemii kombinatoryjnej
Nowe leki rozwinięte tradycyjnymi technikami, ale z udziałem technologii/wiedzy genomicznej
Aktualnie sprzedawane leki
Źródło: Association of Research Based Pharmaceutical Companies of Germany
TERAPIE PRZYSZŁOŚCI
TERAPIA GENOWA
W ZAWIESZENIU
TERAPIE PRZYSZŁOŚCI
INTERFERENCJA RNA
Dlaczego w siRNA jako potencjalnej klasie nowych
terapeutyków pokłada się tak duże nadzieje?
siRNA
•Wykorzystanie potentnego naturalnego
mechanizmu (badania wykazują 2-3 rzędy
wielkości większą potencję siRNA aniżeli
związków antysensowych)
Inne terapie
(- -) leki antysensowe
•Wykorzystanie lat pracy i doświadzczeń z technologią
antysensową: chemia kwasów nukleinowych,
modyfikacji chemicznych, technologia
podawania komórkom i organizmom żywym
małe molekuły
•Wysoka specyficzność siRNA.
(- -)
•Znaczne skrócenie okresu poszukiwania potentnej
struktury/sekwencji
(- - -) małe molekuły
(- -) przeciwciała monoklonalne
(-) leki antysensowe
•Niski koszt wytwarzania
(- -)
przeciwciała monoklonalne
Legenda: (-)problematyczne, (--)znaczny problem, (---) bardzo poważny problem dla obok zapisanej grupy leków.
Źródło: Czy biotechnologia ma szanse stać się motorem rozwoju Polski? Meeting ekspercki PKiN, Maciej Wieczorek,2006
AGENDA
Pomysł
Rynek, jego potencjał i zachowanie
Czy naruszamy czyjeś prawa intelektualne?
Ocena ryzyka i ograniczeń technologicznych
Sami, u kogoś czy z kimś
R & D staje się coraz bardziej ryzykowny
14
13
Liczba kandydatów
12
10
8
9
8
6
6
5
4
3
2
2
2
1
1
(1995-2000)
•Skumulowany wskaźnik sukcesu 1995-2000,
•Skumulowany wskaźnik sukcesu 2000-2005:
Źródło: Bain Drug Economics Model, 2003
(2000-2002)
14%
8%
Wprowadzony
na rynek
Faza III
Faza II
Faza I
Przedkliniczne
0
Mniejsze przedsiębiorstwa mają bardziej
produktywne działy R&D
Stosunek
prognozowanej sprzedaży w 2008
Portolio rozwijanych w 2002 roku leków
wobec
wydatków R&D w 2002 ($m)
Wskaźnik produktywności R&D
6
King
5
39 przedsiębiorstw, R2=0.187
Forest
4
Gilead
3
Medlmmune
Genentech
Pfizer
Roche
Lilly BMS
Novartis
2
Astra Zeneca
1
Avensis
Wyeth
J&J
0
0
5
10
15
20
25
30
35
GSK
Merck
40
Ranking przedsiębiorstw wg wartości sprzedaży, 2002
Źródło: Business Insights
Dziura innowacyjności w farmaceutycznym R&D , 1999-2004
60
50,00
45,00
50
35,00
Nowe leki
40
30,00
30
25,00
20,00
20
15,00
10,00
10
5,00
0
0,00
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
rok
Liczba nowych zarejestrowanych leków
Źródło: FDA; PhRMA Annual Membership Survey 2005; Business Insights
Wydatki R&D
Wydatki R&D($bn)
40,00
Dlaczego największe koncerny szukają technologii i produktów
na zewnątrz
Rozwój własny
100
90
Zakupione licencje
Kolaboracja
91
80
68,5
70
63,6
60
57,4
50
40
30
22,4
20
10
0
16,1
5,8
15,4
27,9
17,4
14
3,2
Przedkliniczne
Faza I
Żródło: Datamonitor; Thompson Scientific; Biospace
Faza II
Faza III
Blisko 50% leków
wprowadzonych
do obrotu pochodzi
z zewnątrz
Projekty biotechnologiczne - to już nie jest margines
Faza III
Inne (w tym małe
molekuły)
Faza I
Przedkliniczne
Zarejestrowane
Faza II
Złożone wnioski
Faza II
Biotechnologia
Biotechnologia, to przeszło
1/3 wszystkich innych
Przedkliniczne
projektów badawczo-rozwojowych,
a ponad połowa inicjowanych
Faza I
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
Liczba projektów
Żródło: IMS health 2005
Business Insights Ltd
BigPharma
Ekpertyza , umiejętności,
talenty ludzkie, pasja, IP
Siła marketingu i sprzedaży,
know-how w
rozwoju klinicznym leków
kapitał/cash flow
Elastyczność /Szybkość/Kreatywność
vs Rozmiar
Rozmiar vs
Elastyczność /Szybkość/Kreatywność
Cel
Przede wszystkim przetrwać,
później szybko rosnąć
Utrzymać pozycję, udział w rynku
Cash Flow/
profil ryzyka finansowego
Produktywność R&D
Dynamika wzrostu
Kluczowe
aktywa
Mały Biotech,dostawcy
Technologii i usług
Czynniki
wymuszające
Uczestnicy
rynku
Konieczność aliansów, kolaboracji i partnerstwa
Alianse / Kolaboracja / Partnerstwo
Źródło: Business Insights
Umowy kolaboracji i powiązania kapitałowe
pomiędzy wytwórcami biogeneryków
Joint Venture
Inwestycje w udziały
DSM
Teva
H3 Pharma
Shantha
Sandoz
SICOR
Hualida
CanGene
Wallis
Dr. Reddy’s
LG
Wockhardt
Lek
GeneMedix
Dragon
espharma
Bharat
Zhongkai
Savient
Pliva
Prisma
Oriental
Wave
Hovid
Biotechna
Rosemont
RatiPharm
BioGeneriX
Gland
Źródło: Company reports, Business Insights
Vetter
BioPartners
Ameryka północna
Europa
(oprócz Teva)
Azja/CEE
Cykl życia firmy biotechnologicznej
Marketing
Faza III
Faza II
W pełni zintegrowani
gracze
Faza I
Przedkliniczne
Dostawcy technologii
Źródło: Business Insights, 2005
Zaawansowani
w rozwoju gracze
Wcześni w
rozwoju gracze
Dynamika wzrostu Firm biotech
W pełni zintegrowani
gracze
Zaawansowani
w rozwoju gracze
Amgen
Genentech
Wzrost
Wcześni
w rozwoju
gracze
Abgenix
Tenox
Chroma
terapeutics
Dostawcy
Technologii
Antisoma
Celon
Affitech
Enzon
CAT
Genmab
Sirna
Isis
ImmunoGen
Alnylam
Affymetrix
Xenerex
Źródło: Business Insights
Celltech
(UCB)
Xenova
CuraGen
Agensys
Millenium Biogen Idec
Czas
Alexion
Genzyme
Serono
Źródła finasowania przemysłu biotechnologicznego w USA, 2000-04
45
40
Finansowanie ($bn)
35
Partnerzy branżowi
30
Inne
25
20
Prywatne
15
Publiczne (w tym emisje
publiczne)
10
5
08
20
07
20
06
20
05
20
04
20
03
20
02
20
01
20
20
00
0
Rok
Millenijna
bańka mydlana
Źródło: Burrill & Company, 2005
Zdrowe podstawy,
solidy wzrost
„Wszystko jest trudne nim stanie się proste”
Dziękuję
Maciej Wieczorek
[email protected]
___________________________________________________________