Plik źródłowy - Urząd Gminy Zakrzówek
Transkrypt
Plik źródłowy - Urząd Gminy Zakrzówek
WÓJT GMINY ZAKRZÓWEK PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ II ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY ZAKRZÓWEK powiat: kraśnicki woj. lubelskie Opracowanie: Rafał Kołtyś Zakrzówek 2014-2016 Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE ........................................................................................... 2 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU – JEGO CELE I POWIAZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI............................................. 3 3. METODY STOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY ............................. 4 4. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ DOKUMENTU ................................................................................................. 5 5. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ................................ 7 6. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU .... 8 7. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH PRZEWIDYWANEGO ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ DOKUMENTU ................................................... 20 8. OCENA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJĄCYCH OBSZARÓW CHRONIONYCH ........................................................................................... 20 9. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA SZCZEBLA KRAJOWEGO I MIĘDZYNARODOWEGO UWZGLEDNIONE W OPRACOWYWANYM DOKUMENCIE ............................................................................................. 21 10. OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY .. 24 11. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODWISKO MOGĄCYCH WYNIKAĆ Z REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM .................................................... 32 12. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE ............................................................... 37 13. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ................................... 38 14. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW ................................................. 45 Zakrzówek 2014 - 2016 -1- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek 1. WPROWADZENIE Przedmiotem oceny (zawartej w niniejszej prognozie) są zapisy II zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek. Obszar opracowania obejmuje wybrane zmiany funkcjonalno-przestrzenne w granicach administracyjnych Gminy Zakrzówek. Podstawę prawną Prognozy oddziaływania na środowisko stanowi: • Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późniejszymi zmianami); • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późniejszymi zmianami). Celem Prognozy jest określenie jest poszukiwanie i wskazanie możliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz identyfikację i ocenę charakteru prawdopodobnych skutków i oddziaływań na środowisko przyrodnicze i kulturowe, które mogą być spowodowane realizacją zapisów projektowanego dokumentu w zakresie określonych zmian w polityce przestrzennej gminy. Ponadto przy współpracy z autorami zmiany Studium podejmowane są działania eliminujące rozwiązania mogące znacząco negatywnie oddziaływać na środowisko lub stanowić zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. Zakres Prognozy został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Lublinie i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Kraśniku – zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późniejszymi zmianami). Zakres został dostosowany do skali zmiany Studium oraz stopnia szczegółowości i precyzji jego ustaleń. Prognoza poddaje ocenie przewidywane skutki oddziaływań w kontekście ich potencjalnych – korzystnych i niekorzystnych – wpływów na elementy środowiska i warunki życia ludzi. Opracowanie prognostyczne uwzględnia źródła informacji: inwentaryzacyjne, studialne i planistyczne, odnoszące się do zagadnienia środowiska przyrodniczego obszaru opracowania oraz publikacje dotyczące metod przeprowadzania analiz skutków środowiskowych. Kluczowymi dokumentami w powiązaniu, z którymi została sporządzona Prognoza to: Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek (tekst jednolity), Zakrzówek, 2016; Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Lublinie – pismo znak: WSTV.411.21.2014; Uzgodnienie zakresu prognozy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Kraśniku – pismo znak: ONS-NZ.700/57/2014; Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe sporządzone dla obszaru Gminy Zakrzówek, Otrębusy, 2013; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek – Uch. Nr XVI/74/2000 Rady Zakrzówek z dnia 28.02.2000 r. z poźn. zmianami; Strategia rozwoju lokalnego gminy Zakrzówek na lata 2007 – 2015; Strategia rozwoju województwa lubelskiego na lata 2014 – 2020, Lublin, 2013; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakrzówek – Uch. Nr XXXIX/166/2002 Rady Gminy Zakrzówek z dnia 16 września 2002 r.; Plany odnowy miejscowości: Zakrzówek na lata 2007 – 2015, Bystrzyca na lata 2009 – 2016, Majdan Grabina na lata 2007 – 2013, Rudnik Pierwszy na lata 2007- 2013, Sulów na lata 2007 – 2015; Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego – Uchwała Nr XI/162/2015 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r., Biuro Planowania Przestrzennego, 2015, Lublin; Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego – Uch. Nr XLI/623/2014 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 3 lutego 2014 r.; Zakrzówek 2014 - 2016 -2- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Raporty o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2012-2014 roku, Lublin; Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016 – Warszawa, 2008. Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o ‘zmianie Studium’, rozumie się przez to projekt II zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek i analogicznie przez określenie ‘Prognoza’ rozumie się Prognozę oddziaływania na środowisko ustaleń II zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek. 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU – JEGO CELE I POWIAZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI Generalnie, celem zmiany Studium jest stworzenie warunków do realizacji zmian w dotychczasowej polityce przestrzennej gminy, mające na celu kształtowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek w zakresie zapewnienia rozwoju gminy, przy zachowaniu następujących priorytetów: ochrony ładu przestrzennego, ochrony zasobów środowiska naturalnego i kulturowego, utrzymania rolniczego charakteru gminy i stworzenia perspektyw rozwoju dla osiągnięcia wizerunku gminy nowoczesnej, przyjaznej dla mieszkańców i inwestorów, W tym celu zmiana Studium polega na doprowadzeniu do zgodności studium z przepisami obowiązujących aktów prawnych o charakterze powszechnie obowiązującym (ustawami) oraz spójności studium z dokumentami planistycznymi wyższego rzędu. Oprócz tego zredagowano ustalenia wiążące przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (obejmujące parametry i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów) oraz ustalenia wiążące przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, (obejmujące charakterystykę i kierunki zagospodarowania w podziale gminy na miejscowości). W projekcie zmiany Studium przyjęto następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakrzówek: • uwzględnienie wnioskowanych zamierzeń inwestycyjnych dot. pojedynczych działek położonych w granicach obszarów istniejącej zabudowy lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie, obejmujących nowe tereny zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej, rzemiosło i nieuciążliwe usługi (Bystrzyca, Masne Doły, Rudnik I, Rudnik II, Studzianki, Sulów, Góry, Rudki, Zakrzówek Osada, Zakrzówek-Wieś), • wyznaczenie nowych terenów zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej w postaci stref osadniczych w bezpośrednim sąsiedztwie głównych ciągów komunikacyjnych (Bystrzyca, Majorat, Kol. Lipno, Góry, Zakrzówek-Wieś) oraz w rejonie centrum Zakrzówka Osady, • wyznaczenie strefy aktywności gospodarczej oraz terenów usługowych w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 842 (w miejscowości Zakrzówek – Majorat-Grabina) oraz drogi powiatowej nr 2289L (w miejscowości Bystrzyca), • wyznaczenie terenów produkcyjno-usługowych w Rudniku II, • wyznaczenie terenów specjalistycznych gospodarstw hodowlanych (Zakrzówek Nowy, Rudnik II). Dla wydzielonych jednostek w stosunku do rysunku zmiany studium przyjęto następujące objaśnienia użytych symboli : • 1RM do 83 RM – tereny zabudowy zagrodowej, • 1MN – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami nieuciążliwymi, • 1RM.U do 24RM.U – tereny zabudowy zagrodowej z usługami, • 1U do 8U – tereny zabudowy usługowej, • 1US – tereny usług sportu i rekreacji, • 1RM.P.U do 2RM.P.U – tereny zabudowy zagrodowej, produkcyjnej i usługowej, Zakrzówek 2014 - 2016 -3- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • 1P – tereny zabudowy produkcyjnej (z możliwością lokalizacji obiektów i urządzeń OZE (fotowoltaika/biogazownia) z wyłączeniem elektrowni wiatrowych), • 1P.U do 3P.U – tereny zabudowy produkcyjnej i usługowej, • 1RRM do 3RRM – tereny obsługi produkcji w gospodarstwie rolnym, • 1RL do 4RL – tereny wskazane do zalesień, • 1K – tereny oczyszczalni ścieków, • 1G – tereny predysponowane do lokalizacji biogazowni. Projektowany dokument zakłada, że: 1) ustalenie granic terenów podlega uszczegółowieniu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, 2) przyjęte na rysunku przeznaczenie terenów oznacza przeznaczenie dominujące a nie wyłączne. Przeznaczenie to może być uzupełnione innymi funkcjami, w zależności od potrzeb, jednak funkcje te nie mogą wykluczać się wzajemnie i nie mogą powodować pogorszenia standardów jakości życia, 3) w terenach o funkcji zabudowy zagrodowej przewiduje się lokalizację budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego oraz uzupełniających funkcji usługowych służących obsłudze mieszkańców, 4) wspieranie specjalizacji gospodarstw rolnych w kierunkach agroturystycznych i działalności proekologicznej. W projektowanym dokumencie ustala się, że na obszarach rolnych z zabudową zagrodową rozproszoną, główną zasadą polityki przestrzennej jest zahamowanie ekspansji zabudowy na tereny użytkowane rolniczo przez ograniczenie działalności inwestycyjnej w granicach obecnego zainwestowania działek budowlanych. W wyjątkowych przypadkach dopuszcza się powiększenie zabudowy poprzez ukształtowanie skupionego zwartego zespołu. Na tych terenach ważną zasadą jest tworzenie w otoczeniu zabudowy kompleksów zieleni użytkowej (sady, ogrody, zadrzewienia) osłabiających jej negatywną ekspozycję. Ponadto, dla podniesienia standardu obsługi rekreacji i turystyki na obszarze gminy postuluje się budowę w miejscowości Sulów bazy rekreacyjnej związanej z istniejącym stokiem narciarskim oraz przewiduje się tu utworzenie bazy turystycznej działającej także w sezonie letnim, wyznaczenia tras turystycznych i budowę ścieżek rowerowych. Dodatkowymi gruntami wskazanymi do przekształcenia na użytki zielone wskazane są grunty przyleśne oraz stromizny w strefie przykrawędziowej doliny. Zapisy projektu zmiany Studium są poprawne w kwestii ochrony środowiska, a jego ustalenia zostały omówione szczegółowo z zespołem projektowym poprzez analizę ich oddziaływań na określone komponenty środowiska. 3. METODY STOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Prognozę sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych, analiz jakościowych wykorzystujących dostępne wskaźniki stanu środowiska oraz identyfikacji i wartościowania skutków przewidywanych zmian w środowisku. Prace prognostyczne polegały na przeprowadzeniu studiów dokumentów charakteryzujących strukturę przyrodniczą terenu (stan istniejący i dotychczasowe przekształcenia środowiska) oraz analizy istniejących i projektowanych inwestycji w obszarze zmiany Studium i jego sąsiedztwie. Materiały źródłowe, w oparciu o które sporządzono Prognozę wymienione zostały w wykazie materiałów, zamieszczonym na końcu opracowania. Zakres prac nad Prognozą został dostosowany do charakteru, specyfiki i precyzji zapisów zmiany Studium. Zgodnie z uzgodnionym zakresem prognozy (przez RDOŚ w Lublinie oraz PPIS w Kraśniku) niniejsza prognoza zawiera, określa, analizuje, ocenia i przedstawia zagadnienia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie , udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.), w szczególności: Zakrzówek 2014 - 2016 -4- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • określa, analizuje i ocenia zmiany w zagospodarowaniu terenu, jakie dokument wprowadza w stosunku do stanu istniejącego; • określa, analizuje i ocenia istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanych dokumentów, zwłaszcza dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, zlokalizowanych na terenie gminy oraz poza nią w sytuacji przewidywanego oddziaływania ustaleń projektowanego dokumentu na obszary chronione; • określa, analizuje i ocenia przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio-, długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na środowisko i zdrowie ludzi (w zakresie: zanieczyszczenia powietrza, gospodarki wodno-ściekowej, zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, gospodarki odpadami, emisji pól elektroenergetycznych, klimatu akustycznego ze szczególnym uwzględnieniem emisji hałasu komunikacyjnego) wynikające z realizacji projektowanego dokumentu, w tym oddziaływanie na różnorodność biologiczną, ludzi, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elemementy; • uwzględnia elementy przyrodniczego systemu gminy Zakrzówek oraz jego powiązania z systemami gmin sąsiednich zapewniającymi spójność ekologiczną obszarów; • analizuje i ocenia ustalenia projektowanego dokumentu umożliwiające spełnienie celów środowiskowych dla jednolitych części wód podziemnych i powierzchniowych, określonych w Planie gospodarowania wodami w obszarze dorzecza Wisły (MP z 2011 r. Nr 49 poz. 549). Oprócz tego przeanalizowano i poddano ocenie wpływ realizacji ustaleń projektu zmiany studium na zmiany klimatyczne oraz rożnorodność biologiczną, rozważając jednocześnie czy przewidywane zmiany warunkow klimatycznych i środowiskowych będą miały wpływ na realizację projektowanego dokumentu. Ponadto rozpatrywano czy ustalenia projektowanego dokumentu uwzględniają cele i kierunki adaptacji do zmian klimatu, o ktorych mowa w „Strategicznym planie adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmianę klimatu do roku 2020 z perspektywa do roku 2030”, opracowanym przez Ministerstwo Środowiska. Niniejsze opracowanie prognostyczne zawiera rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą ewentualnych negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu. Prognoza oddziaływania na środowisko jest komplementarna z opracowaniem ekofizjograficznym i została opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowana do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu. 4. PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ DOKUMENTU Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 23 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w celu oceny aktualności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego organ sporządzający tj. wójt dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy (w tym skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu). Do metod analizy skutków realizacji postanowień Studium (oraz ich zmian) należy zaliczyć: • prowadzenie rejestru miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; • rejestrowanie wniosków o sporządzenie studium u. i k. z. p. i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub ich zmian i gromadzenie materiałów z nimi związanych; • rejestrowanie wniosków o zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne oraz zmiany użytkowania terenu; Zakrzówek 2014 - 2016 -5- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • • • ocenę zgodności wydanych decyzji i pozwoleń na budowę z projektami budowlanymi; ocena i aktualizacja form ochrony przyrody i najcenniejszych siedlisk przyrodniczych; ocena rozwoju gospodarczego (rozwoju aktywności gospodarczej i budownictwa, lokalizacji przedsięwzięć związanych z OZE, przemian struktury agrarnej, powierzchni urządzonych terenów zieleni i wzrostu lesistości). W poniższej tabeli przedstawione zostały proponowane wskaźniki służące analizie jakości środowiska i realizacji zmiany Studium: WSKAŹNIK JEDNOSTKA Jakość powietrza, odnawialne źródła energii Ocena jakości powietrza na podstawie pomiarów wykonanych przez WIOŚ Liczba instalacji ogrzewania i podgrzewania wody gospodarczej w oparciu o źródła powodujące niską emisję (węgiel kamienny) Liczba instalacji ogrzewania i podgrzewania wody gospodarczej w oparciu o paliwa ekologiczne (gaz, olej opałowy, energia elektryczna) Liczba instalacji ogrzewania i podgrzewania wody gospodarczej wykorzystującej odnawialne źródła energii Jakość wód, gospodarka wodno-ściekowa Zwodociągowanie obszaru Długość sieci wodociągowej Jakość wody w sieci wodociągowej Gospodarstwa podłączone do kanalizacji Gospodarstwa podłączone do bezodpływowych zbiorników na nieczystości (szamb) Ilość przydomowych oczyszczalni ścieków Ilość ścieków odprowadzanych z terenu gminy Pobór wód (wodociągi) na terenie miasta Klasa czystości wód w rzekach Gospodarka odpadami Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych ogółem Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca Odsetek odpadów komunalnych składowanych na wysypiskach Poziom odzysku odpadów zbieranych selektywnie w stosunku do całkowitej ilości tych odpadów zawartych w odpadach komunalnych Ochrona przyrody, bioróżnorodności, krajobrazu Obszar gminy objęty ochrona przyrody lub krajobrazu Lesistość obszaru Liczba nasadzeń drzew na terenach miasta Liczba pomników przyrody w mieście Inne formy ochrony przyrody w granicach miasta (parki, rezerwaty, użytki) Klimat akustyczny Uciążliwość akustyczna dróg wojewódzkich (wymienić poszczególne drogi w tej klasie) Uciążliwość akustyczna dróg powiatowych (wymienić poszczególne drogi w tej klasie) Zakrzówek 2014 - 2016 WARTOŚĆ W ROKU klasa szt. szt szt. % km klasa %/ ilość %/ilość szt. tys.m3/rok tys.m3/rok klasa Mg/r kg/M/r % % % % szt szt ha na podstawie pomiarów Zarządcy drogi lub WIOŚ / dB na podstawie pomiarów -6- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Uciążliwość akustyczna dróg gminnych (wymienić poszczególne drogi w tej klasie) Zakłady produkcyjne Obiekty usługowe Promieniowanie elektromagnetyczne Ilość stacji bazowych telefonii komórkowych Linie elektryczne (napowietrzne i podziemne) Gospodarka i infrastruktura Liczba miejsc noclegowych Liczba miejsc parkingowych na obszarze gminy(w tym sezonowych obsługujących ruch turystyczny) Długość ścieżek rowerowych Udział gospodarstw posiadających atesty ekologiczne w ogólnej liczbie gospodarstw Ilość gospodarstw agroturystycznych Zarządcy drogi lub WIOŚ / dB na podstawie pomiarów Zarządcy drogi lub WIOŚ/dB WIOŚ /dB WIOŚ/ dB szt szt. szt. szt. km % szt. Zgodnie z art. 25 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. oraz w celu uniknięcia powielania monitorowania w myśl zasady Dyrektywy 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko wpływ ustaleń projektu tegoż Planu na środowisko przyrodnicze w zakresie: jakości poszczególnych elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska, obszarach występowania przekroczeń, występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian kontrolowany będzie w ramach systemu Państwowego Monitoringu Środowiska. Wyniki prowadzonego monitoringu prezentowane będą corocznie w Raportach o stanie środowiska, wydawanych w formie ogólnodostępnej publikacji, ale źródłami danych w tym zakresie mogą też być: Wojewódzka Baza Danych (prowadzona przez Marszałka Województwa), źródła administracyjne wynikające z obowiązków sprawozdawczych lub zapisów ustawowych (decyzje, zezwolenia, pozwolenia) czy badania statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego. Ponadto w zakresie monitoringu poszczególnych elementów środowiska odpowiedzialne są: jednostki i instytucje związane z gospodarką wodną, zarządy dróg, starostwa powiatowe, urzędy wojewódzkie, a w zakresie ochrony przyrody Lasy Państwowe, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz inne, jednostki wspomagające, zatrudniające ekspertów z tej dziedziny (np. IMGW, RZGW). Zaleca się, by monitorowanie skutków wdrażania i funkcjonowania ustaleń zmiany Studium w zakresie badań nie objętych monitoringiem WIOŚ prowadziła Rada Gminy Zakrzówek. Wskazane jest dokonywanie oceny stanu realizacji ustaleń projektowanego dokumentu i jego wpływu na środowisko w cyklach rocznych. Za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska, należy uznać monitorowanie obejmujące: • prowadzone w cyklu rocznym (w okresie sezonu grzewczego) pomiary emisji niskiej w sąsiedztwie terenów mieszkaniowych i usług (o ile będą one związane z istotną emisją zanieczyszczeń powietrza); • kontrolę stanu jakościowego wód powierzchniowych i podziemnych (2 razy w roku); • pomiary hałasu w sąsiedztwie najintensywniej użytkowanych dróg (minimum raz w każdej porze roku) i w sąsiedztwie obiektów i urządzeń OZE. Zaleca się wykonanie analizy. 5. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO Zakrzówek 2014 - 2016 -7- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Ponieważ Gmina Zakrzówek nie leży w bezpośrednim sąsiedztwie granicy państwa, a projektowany dokument wprowadza zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej dla poszczególnych obszarów, głównie na zasadzie przeorganizowania, kontynuacji i uzupełnienia istniejącej struktury osadniczej o funkcje tj. rozbudowa cmentarzy czy też wyznaczenia obszarów pod możliwość lokalizacji przedsięwzieć z zakresu OZE. Nie daje to podstaw do prognozowania dalekosiężnych, transgranicznych oddziaływań na środowisko. Nie przewiduje się funkcji przemysłu ciężkiego czy działalności emitującej szkodliwe substancje do wód, atmosfery oraz funkcji zmieniających warunki siedliskowe i gruntowo-wodne na tak dużą skalę (zgodnie z Konwencją o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym Dz. U. z 1999r. Nr 96 poz. 1110 oraz art. 104-117 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zmianami). 6. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Niniejszy rozdział został opracowany w znaczącym stopniu w oparciu o wykonane w 2013 r. (na zlecenie Wójta Gminy) opracowanie ekofizjograficzne (podstawowe) dotyczące obszaru Gminy Zakrzówek. Położenie terenu, infrastrukturalny struktura funkcjonalno-przestrzenna i stan Gmina Zakrzówek położona jest w południowo-zachodniej części województwa lubelskiego (powiat kraśnicki) Odległości do najbliższych ośrodków miejskich wynoszą: Lublin – 38 km, Kraśnik – 14 km, Janów Lubelski – 38 km. W gminie znajdują się miejscowości i sołectwa: Bystrzyca, Góry, Józefin, Lipno, Majdan-Grabina, Majorat, Rudki, Rudnik Pierwszy, Rudnik Drugi, Studzianki, Studzianki-Kolonia, Sulów, Świerczyna, Zakrzówek, Zakrzówek Nowy, Zakrzówek-Wieś zamieszkałe przez 6819 osób (stan na XII.2012 r., dane GUS wg. faktycznego miejsca zamieszkania). Na przełomie ostatnich lat obserwuje się wahanie liczby mieszkańców gminy Zakrzówek. Czynnikami wpływającymi na rozwój demograficzny gminy są: przyrost naturalny i migracja. Rosnąca pozycja gminy oraz bliskie sąsiedztwo miasta Kraśnik i miasta Lublin stwarza szanse rozwojowe i przekłada się na za zauważalne tendencje wzrostowe ludności Zakrzówka. Powierzchnia gminy wynosi 99,09 km2, z czego 84,87% stanowią użytki rolne (z dominacją gleb III klasy bonitacyjnej – gleb ornych średnio dobrych). Dominują grunty orne stanowiące pond 92% użytków rolnych. Sady, łąki i pastwiska zajmują łącznie tylko 644 ha (7,6%). Gospodarstwa rolne mają charakter rozdrobniony, a ich średnia wielkość wynosi 5 ha. Lasy zajmują powierzchnię 504 ha, co stanowi zaledwie 5 % areału gminy. Niewielkie ich płaty są rozproszone na obszarze gminy, zaś większy kompleks znajduje się w rejonie miejscowości Studzianki-Kolonia. Dominującym typem siedliska jest mieszany świeży oraz las świeży. Zgodnie z wykonanym w 2013 r. opracowaniem ekofizjograficznym, należy stwierdzić, że walorem gminy są jej uwarunkowania przyrodnicze i krajobrazowe, co ma przełożenie na np. nieskażone gleby wysokich klas bonitacyjnych predysponujące obszar do produkcji rolnej. Struktura osadnicza zaś jest wyraźnie skoncentrowana wzdłuż doliny Bystrzycy. Zabudowa występuje wzdłuż ważniejszych dróg. W samej dolinie rzeki nie realizowano zabudowy ze względu na złe warunki posadowienia obiektów oraz możliwości podstopień. Taki układ przestrzenny jest korzystny zarówno dla mieszkańców (bezpieczeństwo powodziowe) jak i nie ma negatywnie znaczącego oddziaływania na środowisko. Miejscowość Zakrzówek stanowi centrum gminy, przez które przebiegają najważniejsze ciągi komunikacyjne i istnieją ważne dla funkcjonowania społeczeństwa usługi. Ponadto obecność Zakrzówek 2014 - 2016 -8- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek zbiornika wodnego Zakrzówek przyciąga także wędkarzy, a potencjalnie może przyczynić się do rozwoju turystyki. Pod względem wyposażenia w infrastrukturę komunikacyjną na terenie gminy istnieją następujące drogi: • droga wojewódzka nr 842 Rudnik – Zakrzówek – Wysokie, • droga 2731 Zakrzówek – Majdan – Studzianki – Stawce, • droga 2726 Wilkołaz – Zakrzówek, • droga 2289 Strzyżewice – Zakrzówek – Sulów – Polichna III, • droga 2293 Bystrzyca – Zakrzówek, • droga 2729 Zakrzówek – Zakrzówek Wieś. Obszar gminy jest prawie w całości zwodociągowany. Magistralna sieć wodociągowa ma długość 105 km. Obsługuje ona 1 751 przyłączy domowych i 31 przyłączy zakładowych. Z wodociągu korzysta około 96% wszystkich mieszkańców gminy. Większość obszaru gminy – miejscowości: Zakrzówek, Zakrzówek Wieś, Bystrzyca, Majorat, Rudki, Lipno, Sulów, Rudnik Pierwszy i Rudnik Drugi, Góry i Zakrzówek Nowy – obsługiwana jest przez ujęcie wody w Zakrzówku. Miejscowość Majdan – Grabina dysponuje wodociągiem opartym na miejscowym ujęciu wody, natomiast miejscowości Studzianki i Studzianki- Kolonia korzystają z ujęcia wody położonego w Woli Studzińskiej, w gminie Batorz (Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Zakrzówek na lata 2007-2015,). Wyposażenie obszaru gminy w sieć kanalizacyjną jest wyraźnie słabsze od jej poziomu zwodociągowania. W Bystrzycy istnieje oczyszczalnia ścieków typu BIO-PAK oparta na technologii niskoobciążonego osadu czynnego. Oczyszczalnia jest obiektem nie wpływającym na środowisko niekorzystnie. Zastosowane urządzenia zapewniają pełną hermetyzację procesu oczyszczania jak i pracy urządzeń. Odbiornikiem ścieków jest dopływ z Rudnika. W 2005 roku istniało 104,7 km sieci wodociągowej rozdzielczej oraz 11,1 km sieci kanalizacyjnej. Uruchomiona w Bystrzycy biologiczna oczyszczalnia ścieków oraz system kanalizacji odbiera nieczystości od 261 dostawców. Dodatkowo przy dwóch szkołach uruchomione zostały kotłownie na biomasę. Dla zapewnienia czystości wód w rzece w następnych latach prowadzona będzie budowa dalszych etapów kanalizacji oraz modernizacja oczyszczalni. Gmina Zakrzówek posiada uregulowaną gospodarkę odpadami. Na terenie Gminy brak jest komunalnego składowiska odpadów, jednakże Gmina Zakrzówek należy do Związku Komunalnego „Strefa Usług Komunalnych”, w ramach którego posiada udział w budowie i korzysta z wysypiska śmieci położonego na terenie gminy Kraśnik. Na terenie gminy Zakrzówek są umiejscowione pojemniki na selektywną zbiórkę odpadów, które są wywożone na wysypisko przez firmę komunalną (Plan odnowy miejscowości Zakrzówek na lata 20072015, 2010). Na terenie gminy funkcjonuje Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), do którego mieszkańcy gminy mogą dostarczać określone odpady. Selektywnie zebrane odpady komunalne, przekazywane są uprawnionemu podmiotowi prowadzącemu działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Zakrzówek, który to podmiot posiada podpisaną umowę z Gminą Zakrzówek lub przekazywane są do punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, ewentualnie przekazywane są odpowiednim podmiotom w trybie określonym przez przepisy odrębne. Zaleca się rozwiązanie gospodarki odpadami w skali obszarów kilku gmin oraz dostosowanie posiadanych koncepcji do ustaleń zawartych w „Planie gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017”. Na terenie gminy brak jest sieci gazowej. Gazyfikacja będzie możliwa po doprowadzeniu gazociągu wysokiego ciśnienia – przyłącza do istniejącego gazociągu Świdnik – Krasnystaw i budową stacji redukcyjno – pomiarowej w Zakrzówku Nowym (Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Zakrzówek na lata 2007-2015). Budowa geomorfologiczna Zakrzówek 2014 - 2016 -9- Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Jerzego Kondrackiego (zmodyfikowaną przez Andrzeja Richlinga) Gmina Zakrzówek położona jest w prowincji: Wyżyny Polskie, podporiwncji: Wyżyna Lubelsko-Lwowska, makroregionów: Wyżyna Lubelska, Roztocze. W granicach administracyjnych gminy znajdują się następujące mezoregiony Wyżyny Lubelskiej (343.1) – Wzniesienia Urzędowskie, Padół Zamojski, Wyniosłość Giełczewska i Równina Bełżycka, oraz Roztocza (343.2) - Roztocze Zachodnie. Przejście między jednostkami ma charakter płynny. Wzniesienia Urzędowskie (343.15) to stanowią pasmo wzniesień osiągających wysokość do 270 m. n.p.m., cechujących się urozmaiconą rzeźbą, a w szczególności występowaniem wąwozów lessowych. Padół Zamojski (343.19) jest rozległym obniżeniem, osiągającym wysokość 180 - 220 m n.p.m., utworzonym w małoodpornych marglach górnokredowych. Wyniosłość Giełczewska (343.17) stanowi układ wzniesień osiągających wysokość do 306 m n.p.m., zbudowanym z przewarstwionych marglami opok. W południowo-zachodniej części regionu występują dodatkowo płaty lessów. Doliny Wyniosłości Giełczewskiej są asymetryczne, sieć wodna ma natomiast układ promienisty. Równina Bełżycka (343.13) jest mezoregionem o mało urozmaiconym krajobrazie, osiągającym wysokość od 160 do 230 m n.p.m. (dział wodny Wisły i Bystrzycy). Podłoże budują tu margle kredowe i gliny zwałowych. Południowy fragment gminy, najbardziej chyba zróżnicowany geomorfologicznie, położony jest w części obszaru Roztocza Zachodniego. Roztocze Zachodnie (343.21) bywa dzielone na obejmujące fragment gminy Roztocze Gorajskie, położone na zachód od doliny Gorajca i Roztocze Szczebrzeszyńskie. Zbudowane jest ze skał górnokredowych, szczególnie z opoki. Jego wzniesienia są pokryte lessem i porozcinane wąwozami. Bezwzględne wysokości ich szczytów sięgają od 300 do 344 m n.p.m. Rrzeźba terenu składa się z trzech głównych form: zrównań wierzchowinowych – budowanych ze skał kredowych i trzeciorzędowych, nadbudowanych osadami czwartorzędowymi, mają postać silnie rozczłonkowanych płatów, wąskich grzbietów rozciętych jarami, występują także wąskie spłaszczenia przecięte suchymi dolinami; dolin – wyróżnić tu należy doliny ze stałymi ciekami, z odpływem epizodycznym oraz młode rozcięcia erozyjne; krawędzi – przez gminę przebiega północna krawędź wału roztoczańskiego. Reasumując, obszar gminy Zakrzówek zbudowany jest z szeregu niewielkich wzniesień, W rzeźbie gminy wyróżniają się trzy elementy: dna dolin, ich zbocza oraz powierzchnie zrównań wierzchowinowych. Najbardziej wyrazistym elementem rzeźby jest licząca 12,5 km dolina Bystrzycy o przebiegu południkowym, z rozgałęzioną siecią suchych dolin i wąwozów. Spośród dolin, poza doliną Bystrzycy, wyróżniają się: dolina Rudawki oraz dwie suche doliny: Majdan Grabiny i Studzianek. Dolina Bystrzycy jest wyraźnie asymetryczna, o łagodnym zboczu zachodnim i stromym wschodnim, miejscami silnie rozciętym. W obszarze południowej i południowo-wschodniej części gminy zalega dość gruba pokrywa lessowa maskująca skalne podłoże. Deniwelacje w obrębie gminy są dość duże i wahają się od 207,6 m n.p.m. w dnie doliny Bystrzycy przy północnej granicy gminy do 285,8 m n.p.m. Poza doliną Bystrzycy, w rzeźbie gminy charakterystyczne jest wzgórze ostańcowe z dwiema kulminacjami: Górą Samolejową (285,8 m n.p.m.) i Podgórzakową Górą (284,2 m n.p.m.). Wysokości względne miedzy rzędnymi najniżej położonych dolin, a najwyżej położonych powierzchni wierzchowin przekraczają około 50 m. Wśród drobnych form rzeźby na szczególną uwagę zasługują wąwozy, jest ich najwięcej w południowej części gminy. Budowa geolologiczna i złoża kopalin Obszar gminy wchodzi w skład synklinorium lubelskiego, gdzie na podłożu paleozoicznym (głęb. 1000 – 1500 m), leżą utwory jury i kredy dolnej, nie mające swoich wychodni na powierzchni. Na nich zalegają miąższy warstwy (około 800 – 1000 m) kompleksu Zakrzówek 2014 - 2016 - 10 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek skał węglanowych górnej kredy. Skały kredy górnej to przede wszystkim osady: santonu, kampanu i mastrychtu - najstarsze osady ukazujące się na powierzchni. Budują je głównie opoki i opoki margliste, spękane poziomo i pionowo, z górnego mastrychtu. Na przedmiotowym obszarze (na południe od Zakrzówka) występują skały neogeńskie, reprezentowane przez osady miocenu: wapienie detrytyczne, wapienie rafowe, iły margliste, piaskowce i kwarcyty (sarmat). Są to utwory o miąższości nie przekraczającej 20–25 m, występujące w odizolowanych płatach przykrytych osadami czwartorzędu. Skały czwartorzędowe (na terenie gminy) zachowały się fragmentarycznie. Utwory czwartorzędowe (plejstoceńskie) powstały w wyniku akumulacji rzecznej, wodnolodowcowej i lodowcowej. W północnej części utwory te zostały silnie zdenudowane, Większe miąższości utworów czwartorzędowych występują jedynie w dolinie rzeki Bystrzycy. Najstarsze osady preplejstoceńskie reprezentują: żwiry rzeczne, występujące na wschodnim zboczu Bystrzycy w Sulowie, Ślady zlodowaceń południowopolskich zachowały się fragmentarycznie. O ich obecnym rozprzestrzenieniu zdecydowały niszczące procesy, jakie miały miejsce po ustąpieniu lodowca. Oprócz tego, na obszarze gminy występują gliny zwałowe (zalegające w części południowej gminy). Powyżej glin, w odizolowanych płatach, występują piaski i żwiry wodnolodowcowe oraz żwiry i piaski rezydualne z głazami. Osady te są przykryte pokrywą lessową. Wraz z interglacjałem mazowieckim pojawiły się piaski jeziorne z rudami bagiennymi, których wychodnie znajdują się między: Bożą Wolą, Kolonią Studzianki i Dębiną (przy wschodniej granicy gminy). Do osadów zlodowaceń środkowopolskich występujących na terenie gminy należy zaliczyć występujące płaty piasków i żwirów wodnolodowcowych, występujące licznie w północnej części gminy. W tym czasie powstały również piaski rzeczne, przykryte przez mułki rzeczne oraz występujące w dolinach Bystrzycy i jej dopływu Rudnika. Osady zlodowaceń północnopolskich pokrywają dużą część opisywanego obszaru. W dolinie Bystrzycy reprezentowane są przez piaski i mułki rzeczne rzeczno-peryglacjalne tarasów nadzalewowych. Najbardziej charakterystycznymi i rozpowszechnionymi osadami okresu tych zlodowaceń są lessy, których miąższość wzrasta ku południowi gminy. Najmłodsze osady holoceńskie występują w dolinach rzek. W dolinie Bystrzycy są to iły i mułki z domieszką piasków oraz namuły torfiaste. Torfy, występują w dolinie Bystrzycy na północ od Zakrzówka oraz w dolinie cieku z Rudnika (Objaśnienia do mapy geologiczno-gospodarczej Polski 1 : 50 000, Arkusz Zakrzówek, PIG, Warszawa 2005 r.). Podsumowując, na powierzchni wzniesień dominują utwory lessopodobne, rzadziej lessy, złożone na płytko zalegających skałach węglanowych. W obniżeniach dolinnych osadziły się piaski i gliny deluwialne, a także mady, piaski i mułki rzeczne. Utwory organiczne (torfy) występują fragmentarycznie i w małych miąższościach. Na terenie gminy występują nasatępujące udokumentowane złoża kopalin kruszywa mineralnego (Objaśnienia do mapy geologiczno-gospodarczej Polski 1 : 50 000, Arkusz Zakrzówek, PIG, Warszawa 2005 r.): • złoża piasków wodnolodowcowych, drobnoziarnistych, o dobrych parametrach jakościowych: „Bystrzyca”„ Majdan Grabina”, „Majdan Grabina II”, „Majdan Grabina III”, • złoże torfu niskiego „Rudnik I”, „Rudnik II”o powierzchni 1,8 ha w dolinie rzeki Rudnik. Obszary i tereny górnicze (portal MIDAS, dane na dzień 31.12.2012 r.) Nazwa złoża Numer w rejestrze Kopalina główna Kod złoża Majdan Grabina III 10-3/2/104 kruszywo naturalne 8634 Rudnik I 10-3/4/244 torf 9878 Na obszarze gminy występują generalnie dość korzystne warunki budowlane. Mniej korzystne dla budownictwa podłoże stwierdzono w obrębie tarasów nadzalewowych rzeki Bystrzycy, zbudowanych z piasków i mułków rzecznych (zlodowacenie północnopolskie). Utwory te zalegają w jej dolinie na północ od centrum Zakrzówka, po obu brzegach rzeki. Występujące w dolinach rzecznych osady piaszczyste mogą charakteryzować się Zakrzówek 2014 - 2016 - 11 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek zróżnicowanymi warunkami geologiczno-inżynierskimi. W warunkach zmiennej akumulacji dolinnej utwory piaszczyste mogą być przewarstwione utworami ograniczonymi, co stanowi zagrożenie nawet dla lekkich obiektów budowlanych (zróżnicowanie osiadań). Pewne zagrożenia może rodzić posadawianie budynków na terenach występowania lessów, które wykazują skłonność do osiadania zapadowego, jak również są predysponowane do występowania zjawisk sufozyjnych. Jako niekorzystne dla budownictwa przyjmuje się wszystkie tereny, na których zwierciadło wody gruntowej znajduje się na głębokości mniejszej niż 2 m. Warunki takie panują w dolinie Bystrzycy. Trudności może również lokalizowanie zabudowy na obszarach o nachyleniu większym niż 12 %. Są to strome stoki wąwozów powstałe w wyniku erozji pokrywy lessowej, a także krawędzie wyniesień morfologicznych. Takie tereny są zagrożone powstaniem ruchów masowych ziemi. Gleby Charakter gleb determinuje rodzaj materiału skalnego, na których się rozwinęły i budującego ich podłoże (skała macierzysta). Największy udział w warstwie glebowej gminy mają gleby utworzone z lessów i utworów lessopodobnych. Gleby te wykazują cechy bielicowe. Zaliczane są do II i III rzadziej IV klasy bonitacyjnej i należą do kompleksu gleb pszennych. W miejscach, gdzie na powierzchnię wychodzą skały kredowe wykształciły się rędziny Są to gleby odpowiadające II, IIIa i IIIb klasy bonitacyjnej, a przy niedoborze wilgoci zaliczane do IVa i IVb. Rędziny tworzą kompleks pszenny, pszenny wadliwy, a najsłabsze – żytni słaby. Gleby wytworzone w suchych dolinach, z piasków gliniastych zaliczane są do klasy V i VI oraz kompleksu żytniego słabego. Oprócz tego dna dolin :zajmują mady piaszczyste oraz torf i namuły, użytkowane są jako łąki i pastwiska niskiej klasy. Punktowo, na podłożu wapiennym z domieszkami materiału polodowcowego, wytworzyły się rędziny. Większe obszary gleb dobrych klas koncentrują się w okolicach miejscowości Lipno i Rudnik (podłoże lessowe). Najsłabsze gleby występują w centrum gminy, na wschodnich stokach doliny Bystrzycy i jej prawych dopływów. Obszar gminy charakteryzuje się bardzo dobrymi warunkami naturalnymi dla rozwoju produkcji rolniczej. Użytki rolne zajmują tutaj zatem 84,4% powierzchni gminy, a same grunty orne – 78,0%. Aż 82,7% gruntów ornych to gleby klas od II do IIIb. Z kolei klasy najniższe pod względem żyzności – V i VI – stanowią jedynie 2,5% gruntów ornych (Raport oddziaływania na środowisko oczyszczalni ścieków w m. Bystrzyca i kanalizacji sanitarnej dla gminy Zakrzówek). Wody (podziemne i powierzchniowe) Według Atlasu Hydrogeologicznego Polski gmina Zakrzówek leży w obrębie regionu IX lubelsko-podlaskiego. Na całym obszarze występuje tylko jeden główny górnokredowy poziom wodonośny. Poziom czwartorzędowy występujący w dolinie rzeki Bystrzycy nie stanowi wodonośca użytkowego. Wody podziemne poziomu górnokredowego występują w trzech typach skał różniących się znacznie parametrami hydrogeologicznymi. Są to: opoki i margle twarde, margle średniotwarde, kreda pisząca i margle miękkie. Najlepsze parametry hydrogeologiczne posiadają opoki i margle twarde, najgorsze zaś kreda pisząca i margle miękkie. Wodoprzepuszczalność poziomu jest bardzo zróżnicowana zarówno w pionie, jak i poziomie, zależna od zaangażowania tektonicznego skał. Głębokość aktywnej wymiany wód podziemnych w marglach miękkich i ilastych oraz kredzie piszącej dochodzi do około 100 m, w marglach średniotwardych do 120-130 m, natomiast w opokach i marglach twardych do 150 m. Zasilanie warstw wodonośnych odbywa się przez infiltrację opadów atmosferycznych, bezpośrednią na wychodniach i pośrednią poprzez nadkład zwietrzeliny ilastej, glin oraz lessów, których miąższość dochodzi do 20-30 m. Zwierciadło wody poziomu górnokredowego jest swobodne lub lokalnie napięte i występuje na głębokości od kilku metrów w dolinach rzecznych do kilkudziesięciu na wysoczyźnie. Miąższość utworów wodonośnych waha się od około 75 m, w części Zakrzówek 2014 - 2016 - 12 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek południowej obszaru do 85 – 90 m w części północnej, a wartość współczynnika filtracji jest zróżnicowana od 0,1 do 27 m/24h. Charakteryzują się bardzo zróżnicowanym składem chemicznym. Są to wody typu wodorowęglanowo-wapniowego, średniotwarde i twarde, o niskiej mineralizacji (sucha pozostałość w granicach 186 – 570 mg/dm3). Są to więc wody o dobrej jakości wymagające prostego uzdatniania. Stopień zagrożenia jakości wód podziemnych w północnej i centralnej części obszaru gminy jest wysoki i bardzo wysoki ze względu na niewystarczającą izolację warstw wodonośnych, na terenach przykrytych znacznym nadkładem lessowym, jest oceniony jako niski (Objaśnienia do mapy geologiczno-gospodarczej Polski 1 : 50 000, Arkusz Zakrzówek, PIG, Warszawa 2005 r.). Jednolite części wód podziemnych (JCWPd) obejmują wody w warstwach wodonośnych o porowatości i przepuszczalności, umożliwiających pobór znaczący dla zaopatrzenia ludności w wodę lub przepływ znaczący dla kształtowania pożądanego stanu wód powierzchniowych oraz ekosystemów lądowych. JCWPd są jednostkowymi obszarami gospodarowania wodami podziemnymi. Wydzielenie 161 jednostek na terenie Polski oraz przeprowadzenie wstępnej oceny ich stanu zostało dokonane w 2004 roku przez Państwowy Instytut Geologiczny. Obszar gminy leży w obrębie JCWPd 107 na granicy z JCWPd 106. W granicach obszaru jednostki nr 107 występują warstwy wodonośne w ośrodku porowym oraz warstwy wodonośne w ośrodku szczelinowym. Wody porowo-szczelinowe występują w utworach piaszczystych czwartorzędu oraz utworach węglanowych kredy górnej. JCWPd nr 107 charakteryzuje się nadwyżką zasobów wód podziemnych w doniesieniu do wielkości poboru, wynoszącego około 15% wielkości zasobów. Wody o mineralizacji >1 g/dm3 występują w utworach kredy dolnej, jury oraz niektórych ogniw paleozoiku. Strop kredy dolnej występuje na głębokości 450-1100 m. Aktualna wersja podziału JCWPd na 161 części obowiązuje do końca 2014 roku. W 2008 roku została przeprowadzona weryfikacja przebiegu granic jednostek, a w wyniku prac powstał nowy podział Polski z wydzieleniem 172 części oraz 3 subczęści. Według niego gmina będzie leżała w obrębie JCWPd nr 89 na granicy JCWPd nr 88. Cała gmina położona jest na obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 406 Niecka lubelska. Powierzchnia zbiornika sięga 7 492,5 km2 I posiada zasoby 1052,7 tys. m3/d. Jest to zbiornik kredowy, który z uwagi na swój zasięg ma zasadnicze znaczenie w zaspokajaniu potrzeb wodnych regionu. Wody górnokredowe charakteryzują się bardzo zróżnicowanym składem chemicznym. Są to wody typu wodorowęglanowo - wapniowego, średniotwarde i twarde, o niskiej mineralizacji - wody dobrej jakości wymagające prostego uzdatniania. Głębokość kredowego poziomu wodonośnego waha się od kilkunastu do 50 m. Główny Zbiornik Wód Podziemnych GZWP Nr 406 (Lublin), podlegać powinien ochronie pod względem ilościowym i jakościowym. W obrębie GZWP nr 406 wskazane zostały do wyznaczenia 3 obszary najwyższej ochrony (ONO). Tylko jeden z nich, tereny zlewni Bystrzycy i Stawka - obszar zasilania wód podziemnych Lubelskiego Zespołu Miejskiego, znajduje się blisko północno-zachodnich granic gminy. Na terenie gminy Zakrzówek funkcjonują trzy gminne ujęcia wód w miejscowościach: Studzianki, Majdan Grabina i Zakrzówek. Wody ujmowane są tu z kredowego poziomu wodonośnego. Według Mapy hydrograficzno-administracyjnej województwa lubelskiego, gmina Zakrzówek zlokalizowana jest w obrębie zlewni rzeki Wieprz. Gmina w przeważającej części zlokalizowana jest w zlewni Górnej Bystrzycy. W części zachodniej gminy, przebiega nieznacznie dział wodny Bystrzyca - Urzędówka w okolicach wsi Rudka, Rudnik Kol. oraz w pobliżu kolonijnej zabudowy Majoratu i Lipna. Jest to dział wodny II rzędu, rozdzielający dorzecze Wieprza i Wyżnicy. Głównym ciekiem powierzchniowym jest rzeka Bystrzyca, będąca największym lewobrzeżnym dopływem Wieprza. Bystrzyca zaczyna się w Sulowie źródłami typu szczelinowo-warstwowego, wypływającymi z utworów kredowych na rzędnej 232 m n.p.m. (Objaśnienia do mapy geologiczno-gospodarczej Polski 1 : 50 000, Arkusz Zakrzówek, PIG, Warszawa 2005 r.). Rzeka płynie początkowo w kierunku NNE wąską, głęboką doliną i jest tu zasilana licznymi źródłami. Bystrzyca ma łączną długość 77,25 km, Przy czym kilometraż Zakrzówek 2014 - 2016 - 13 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek rzeczywisty różni się od kilometraż podziału hydrologicznego IMGW. Prawym dopływem Bystrzycy na opisywanych obszarach jest ciek - Dopływ z Rudnika (zwany również Rudnik lub Rudawka). Ciek ten został zaadoptowany na potrzeby melioracji w 1945 roku jednak na skutek wieloletnich zaniedbań dolina jego przybrała naturalny charakter. Zaniedbania takie dotyczyły również terenu „Masne Doły”, podmokłych łąk, na których w latach 1942 – 1964 wybudowano system melioracyjny o łącznej długości 7790 metrów (dane dotyczące systemu: Strategia rozwoju lokalnego Gminy Zakrzówek na lata 2007 – 2015, 2008 r.). W gminie znajduje się kilka zbiorników wody. Największy z nich, o powierzchni 2,40 ha i średniej głębokości 1,5 m położony jest w miejscowości Zakrzówek, na rzece Bystrzycy. Zbiornik w latach 1997-98 został całkowicie zniszczony w trakcie powodzi. W 2007 roku zbiornik odbudowano. Zbiornik ma pełnić trzy podstawowe funkcje: retencyjną (poprawa warunków wilgotnościowych przyległych terenów w okresach suszy), przeciwpowodziową (odprowadzanie wód poniżej zbiornika i wyhamowanie fali powodziowej) o rekreacyjnokrajobrazową (kąpielisko z niedużą plażą oraz ścieżkami ruchu pieszego i rowerowego). Oprócz tego dość duże zbiorniki wodne znajdują się w Sulowie (powierzchnia 1,43 ha) – zbiornik przeciwpożarowy (Plan odnowy miejscowości Sulów na lata 2007-2015, 2010) oraz w Studziankach (powierzchnia 1,24 ha). (www.zakrzowek.lubelskie.pl). Skupiska mniejszych stawów znajdują się na terenach miejscowości: Zakrzówek na północ od opisywanego już zbiornika, Zakrzówek Wieś, Rudnik, a inne, pojedyncze stawy w: Sulowie, Studziankach, Bystrzycy, Rudniku II. Plan gospodarowania wodami dorzecza Wisły (MP Nr 49 z 2011 r., poz. 549) wyznacza jednolite części wód powierzchniowych i podziemnych i ustala cele środowiskowe wyznaczone do osiągnięcia do 2015 r. Gmina Zakrzówek położona jest w obszarze Jednolitej Części Wód Powierzchniowych: • PLRW2000624629 (Bystrzyca do Kosarzewki) – scalona część wód powierzchniowych SW 0523 w regionie wodnym Środkowej Wisły; odcinek rzeki posiada status naturalnej części wód, typ – potok wyżynny węglanowy z substratem drobnoziarnistym na lessach i lessopodobnych; stan JCWP ocenia się jako zły, osiągnięcie celów środowiskowych – zagrożone; • PLRW 200024613 (Bystrzyca od dopł. okresowego spod Studzianek do dopł. z Rudnika) – stan JCWP ocenia się jako zły, osiągnięcie celów środowiskowych – zagrożone; • PLRW 200024611 (Bystrzyca do dopł. okresowego spod Studzianek) – stan JCWP ocenia się jako zły, osiągnięcie celów środowiskowych – zagrożone. Klimat Gmina Zakrzówek leży w strefie klimatu umiarkowanego o wpływach klimatu kontynentalnego, w klimatycznym Regionie Niziny Sandomierskiej. Charakterystyczne dla niego wartości to: średnia roczna temperatura wynosi 7,4 - 7,6 °C; okres wegetacyjny (temp. dobowa ≥ 5°C) sięga 220 dni; zachmurzenie: 6,4 – 6,5; średni roczny opad atmosferyczny wynosi > 650 mm; długość okresu zalegania pokrywy śnieżnej: 70 dni. Ponadto obszar charakteryzuje się dość dużymi średnimi rocznymi prędkościami wiatrów (3,0 – 3,5 m/sek.) oraz krótkim okresem trwania przedzimia (poniżej 32 dni). Najczęściej (średnio w roku przez 21 dni) obserwuje się występowanie pogody bardzo ciepłej, słonecznej, bez opadu, lecz również charakterystyczne jest częste pojawianie się dni przymrozkowych umiarkowanie zimnych (średnio w roku 31).Ważnym modyfikatorem klimatu na analizowanym terenie jest rzeźba terenu. Obecność wzniesień, dolin i wąwozów wpływa na dużą zmienność warunków topoklimatycznych na niewielkich obszarach. Wiąże się to z różnicami w nasłonecznieniu, modyfikacją siły i kierunków wiatrów, możliwością zalegania zimnego powietrza. Na mikroklimat w bardzo niewielkim stopniu oddziałują różnice wysokości. Wzrost wysokości nad poziomem morza powoduje spadek temperatury średnio o około 0,6ºC na 100 m. Różnice wysokości w gminie mogą w niewielkim stopniu wpływać na lokalny rozkład temperatur. Kolejnym, bardzo istotnym modyfikatorem klimatu są płaty leśne i zwarte Zakrzówek 2014 - 2016 - 14 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek zadrzewienia. Ich obecność łagodzi bodźcowość klimatu oraz zwiększa walory zdrowotne również w strefie dochodzącej nawet do kilkuset metrów od granicy lasu. Niewielki areał lasów w gminie przyczynia się do ograniczenia jego korzystnego wpływu na klimat do bardzo lokalnego zasięgu. Specyficzne warunki mikroklimatyczne panują także w dolinach rzecznych – Bystrzycy i Dopływu z Rudnika. Obecność wód powierzchniowych, obniżenia terenu oraz podmokłości kształtują lokalne warunki mikroklimatyczne. Modyfikacji ulega tu głownie prędkość wiatru, temperatura i wilgotność. Z całą pewnością wyciszeniu w dolinie ulega wiatr, a zwiększeniu wilgotność względna. Określenie różnicy temperatur pomiędzy dolina a obszarem wyżynnym wymaga przeprowadzenia dokładnych pomiarów. Prawdopodobnie temperatura w dolinie jest niższa niż na wzniesieniach. Flora i fauna Fauna i flora analizowanej gminy jest dość zróżnicowana. Pomimo, że na obszarze gminy dominuje użytkowanie rolnicze to występują tu również cenne struktury przyrodnicze decydujące o znacznej bioróżnorodności. Są to przede wszystkim zbiorniki wodne i ich najbliższe otoczenie, dolina Bystrzycy oraz niewielkie kompleksy leśne i zadrzewienia. Na tutejsze zróżnicowanie gatunkowe bez wątpienia wpływa także ukształtowanie terenu, które modyfikuje i różnicuje warunki mikroklimatyczne oraz siedliskowe. Na pozostałym obszarze dominują zbiorowiska antropogeniczne, głównie segetalne związane z terenami upraw rolnych, roślin okopowych i zbożowych oraz świeżych odłogów i ugorów. Występują także zbiorowiska ruderalne związane z drogami, ścieżkami, terenami kolejowymi i działalności gospodarczej. Największe areały zajmują powierzchnie rolne o stosunkowo dużej intensywności użytkowania. Występują tu monokulturowe uprawy polowe, niewielkie fragmenty sadów, uprawy owoców i warzyw, a także łąki i pastwiska. Najmniejsza liczba gatunków charakteryzuje grunty przeznaczone pod uprawę zbóż. Występują gatunki, często o niekorzystnych właściwościach ekologicznych – o dość niskiej odporności na degradację, niewielkiej zdolność do regeneracji oraz wymagający dość znacznych nakładów pracy i ingerencji w warstwę glebową. Nieco bogatsze struktury tworzą uprawy krzewów i drzew. W odróżnieniu od monokulturowych upraw występuje tu więcej gatunków, a podłoże z reguły pokrywa darń traw. Wieloletnia roślinność chroni wierzchnią warstwę gleby przed erozją, a większe zróżnicowanie gatunkowe stwarza lepsze warunki do bytowania zwierząt. W obrębie sadów i upraw występują ptaki, gryzonie, sporadycznie większe ssaki np. sarny. Możliwość ich przebywania, w tym rozmnażania się jest jednak ograniczona ze względu na częstą obecność oraz znaczną ingerencję człowieka. Wśród terenów rolnych najwyższe wartości przyrodnicze reprezentują łąki i pastwiska. Wynika to przede wszystkim z ich stosunkowo ekstensywnego użytkowania i stosunkowo wysokiego zróżnicowania gatunkowego. Urozmaicone zadrzewieniami i zakrzewieniami tworzą lokalnie bardzo ważne dla zwierząt tereny – aktywne płaty ekologiczne. Zadrzewienia śródpolne otoczone łąkami cechować może skład gatunkowy zgodnym z siedliskiem, znaczne bogactwo gatunkowe, duże zagęszczenie osobników, intensywność i wielopoziomowość obiegu materii oraz przepływu energii. Te niewielkie, na pozór nieistotne, struktury pełnią dużą role w zasilaniu biologicznym otoczenia, w tym przestrzeni zurbanizowanej. Stanowią lokalne ostoje zasobów genetycznych, miejsca rozrodu i zdobywania pokarmu, stabilizują ekosystemy sąsiednie. Układy mozaikowe, czyli płaty terenów rolnych wymieszanych z nawet niedużymi powierzchniowo płatami lasów czy zadrzewień, mają w zasadzie charakter ekotonu – stanowią strefę przejściową między dwoma ekosystemami. Mogą być więc zamieszkiwane przez organizmy charakterystyczne dla obu układów oraz przez takie, które są swoiste tylko dla jednego z nich. Cechuje je więc duża bioróżnorodność, a populacje z nimi związane mogą być liczniejsze niż w sąsiadujących ekosystemach. Mozaikowość w gminie tworzą w dużym Zakrzówek 2014 - 2016 - 15 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek stopniu liczne zadrzewione, suche doliny i wąwozy lessowe. Dzięki temu zróżnicowanie biologiczne może być jeszcze większe ze względu na różnice siedliskowe. Poniżej pokazano fragment mapy użytkowania terenów gminy obrazujący znaczną mozaikowość występujących tu układów przyrodniczych. W skali gminy ostoję fauny i flory stanowi dolina Bystrzycy oraz jej dopływy. W dolinach i ich otoczeniu występuje największe zróżnicowanie gatunkowe roślin. Znaczna części brzegów Bystrzycy oraz dna jej doliny porośnięta jest zakrzewieniami i zadrzewieniami. Bardzo dobrze rozwinęły się tu niższe piętra, w tym roślinność zbiorowisk wilgotnych. Pomio, że w otoczeniu doliny znajduje się zabudowa, lto sama dolina stanowi strefę zieleni wolnej od zabudowy – swoisty bufor umożliwiający zachodzenie samoistnym procesom ekologicznym. Wśród gatunków rzadziej spotykanych należy wskazać parzydło leśne (Plan odnowy miejscowości Zakrzówek na lata 2007 – 2015, dr Mariusz Wiktor Sienkiewicz, 2010 r.). Jest to bylina osiągająca nawet 2 metry wysokości. Rośnie głównie w lasach górskich, na cienistych stromych zboczach, na glebach wilgotnych i próchnicznych. Gatunek objęty jest całkowitą ścisłą ochroną. Często wykorzystywany jest jako roślina okrywowa pod drzewami w miejscach zacienionych. Roślinę cechują wysokie walory ozdobne. Zieleń towarzysząca zabudowie mają charakter typowo ozdobny, dominują tu trawniki, niewielki krzewy, kwiaty (poszczególne gatunki dobierane są na podstawie wyglądu, a ich nadrzędną funkcją jest poprawa estetyki). Często spotykana jest zieleń wysoka w zróżnicowanej formie – od gatunków iglastych sztucznie nasadzonych po gatunki występujące w najbliższej okolicy, charakterystyczne dla tego rejonu. Według danych GUS za rok 2012, powierzchnia lasów w obrębie gminy Zakrzówek wynosiła 552,5 ha co stanowi 5,6% powierzchni gminy, w tym powierzchnia lasów publicznych wynosiła 41,4 ha. Zwiększanie lesistości jest jednym z ważniejszych elementów polityki leśnej państwa. Konsekwentna realizacja celów tej polityki powinna zapewnić zwiększenie lesistości kraju do 30% w roku 2020 i 33% po roku 2050. Dominującym typem siedliskowym w lasach jest las mieszany świeży oraz las świeży. Las świeży to siedlisko charakterystyczne dla rejonów wyżynnych. Gatunki produkcyjne stanowią dąb i buk. W tutejszych drzewostanach udział najpospolitszego gatunku w Polsce czyli sosny jest niewielki, co wskazuje na prawidłowo prowadzoną gospodarkę leśną tj. uwzględniającą lokalne warunki siedliskowe. Szczególnie cenne są tereny leśne w dolinie Bystrzycy, które pomimo występowania w sąsiedztwie zabudowy, zachowały charakter częściowo naturalny. Wynika to przede wszystkim ze znikomej presji na tereny położone bezpośrednio w dolinie rzeki jak i wysokiej zdolności regeneracyjnej drzewostanów nadrzecznych. Warunki siedliskowe pozwalają na rozwój bogatej szaty roślinnej, wielopiętrowej i zróżnicowanej gatunkowo. Oprócz tego większość drzewostanów w gminie Zakrzówek ma skład zbliżony do potencjalnej roślinności naturalnej, występującej na tym terenie – zespołów grądu subkontynentalnego, odmiany małopolskiej. W skład drzewostanu, oprócz dębu, lipy, grabu, klonu i jesionu, mogą wchodzić: świerk, jodła lub sosna. do wyżej wymienionego. Podobna sytuacja dotyczy się łęgu jesionowo – olszowego, który w formie zniekształconej występuje w dolinie Bystrzycy oraz fragmentami w dolinie Dopływu z Rudnika. Mniejsze powierzchnie zajmuje świetlista dąbrowa, postać wyżynna, punktowo kserotermiczne murawy stepowe. Na skutek wieloletniej działalności człowieka oraz obecnego zagospodarowania znaczną część powierzchni gminy cechuje odmienny skład gatunkowy od typowego dla zbiorowisk roślinności potencjalnej. Warunki siedliskowe terenów rolniczych zostały już na tyle zmienione, że prawdopodobnie odbudowa potencjalnej roślinności naturalnej jest trudna i wymagałby bardzo długiego okresu czasu. Fauna gminy Zakrzówek jest charakterystyczna dla terenów typowo rolniczych, gdzie najbardziej zauważalne są ptaki. Udział lasów i zwartych zadrzewień jest tu na tyle mały, że nie pozwala na obecność dużych ssaków takich jak np. daniele czy jelenie. Zakrzówek 2014 - 2016 - 16 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Prawdopodobnie na obszarze opracowania można spotkać lisy, sarny, dziki, zające szaraki czy borsuki. Najbardziej dogodne warunki do bytowania wielu zwierząt stwarzają w gminie doliny cieków wodnych, w tym dolina Bystrzycy. Oproćz tego, szczególny ekosystem tworzą cieki wodne i zbiorniki. W odcinku górnym Bystrzycy, który ma charakter górski występuje pstrąg potokowy, pstrąg tęczowy oraz lipień. Warto tu nadmienić, iż w gminie Zakrzówek działa koło wędkarskie PZW Stoczek, które prowadzi zarybienia oraz działania ochronne. Ponad to, prowadzone są zabiegi w korycie rzeki stwarzające możliwość rozrodu pstrąga. Im niżej rzeki tym rybostan staje się bardziej zróżnicowany. Oprócz gatunków charakterystycznych dla polskich rzek takich jak kleń, jaź, okoń, płoć czy świnka, występują gatunki chronione. Ścisłą ochroną objęty jest śliz pospolity, minóg rzeczny i strumieniowy występujące w Bystrzycy (dane pozyskane od PZW Stoczek). W zbiornikach wodnych zróżnicowanie gatunkowe zależy głównie od zarybień. W gminie istnieje kilka niewielkich zbiorników i oczek wodnych, w których występują karpie, karasie czy liny. Powiązania przyrodnicze i formy ochrony przyrody Przez powiązania przyrodnicze należy rozumieć nie tylko obecność „wyraźnych” korytarzy migracyjnych, ale także istnienie innych struktur ekologicznych, budujących sieć wzajemnych powiązań. Przestrzeń zurbanizowana może także zostać włączona w funkcjonowanie systemu przyrodniczego ze względu na chociażby odpowiednio ukształtowaną zieleń towarzyszącą zabudowie np. szpalery drzew, dobór gatunków (zgodnych z siedliskiem). Poza tym ważną rolę odgrywają także formy ogrodzeń, gabaryty obiektów budowlanych czy infrastruktura drogowa. W skali całej gminy dolina Bystrzycy stanowi główny korytarz ekologiczny. Umożliwia ona migrację gatunkową i wymianę genetyczną, wzbogacając poszczególne ekosystemy oraz zachowując dynamikę procesów ekologicznych. Pomimo, że wzdłuż wspomnianej doliny rozwijają się nadal tereny zurbanizowane – miejscowości: Bystrzyca, Majorat, Zakrzówek, Zakrzówek Wieś, Sulów, to nadal stanowi ona ważną ostoję wielu organizmów, a jej wpływ na przestrzeń przyrodniczą jest zauważalny. Dolina przyczynia się do wzbogacenia gatunkowego przestrzeni, a także podnosi jej walory krajobrazowe. Na odcinkach gdzie rzeka przepływa przez pola, łąki i zadrzewienia, współtworzy zróżnicowane środowiska o zauważalnych cechach naturalnych. Dolinę Bystrzycy tworzy powiązania ekologiczne z terenami położonymi po za gminą. Uzupełnieniem ww. „trzonu” jest ciek Rudnik (dopływ z Rudnika) stanowiący prawy dopływ Bystrzycy. Pomimo, że ciek przystosowano do pełnienia funkcji odbiornika rowu (w 1945 roku), na skutek wieloletnich zaniedbań dolina ww. cieku przybrała naturalny charakter dzięki czemu cechuje ją wysoka bioróżnorodność. Jej funkcje ekologiczne wzmacnia teren zwany „Masne Doły”. Są to podmokłe łąki, na których wybudowany został system melioracyjny – obecnie również nie spełniający swoich funkcji (Strategia rozwoju lokalnego Gminy Zakrzówek na lata 2007 – 2015, 2008 r.). W gminie Zakrzówek występują także zbiorniki wodne, wśród których największy znajduje się na Bystrzycy w Zakrzówku. Funkcje zbiorników, tak jak ich wielkość są zróżnicowane. Z ekologicznego punktu widzenia najważniejsze z nich mają charakter zbliżony do naturalnego oraz poddawane są najmniejszej presji antropogenicznej. Przykładem mogą tu by niewielkie oczka wodne położone wzdłuż dopływu z Rudnika. Położone w terenie zadrzewionym, trudnodostępnym (w stosunku do zbiorników przeciwpożarowych) stanowią swoiste ostoje fauny i flory. Innym ważnym elementem przyrodniczym budującym powiązania przyrodnicze są tereny lasów. Niestety w gminie Zakrzówek jest ich niewiele i nie tworzą zauważalne ciągłej struktury. Lasy mają tu raczej charakter niewielkich kompleksów czy zadrzewień współtworzących system przyrodniczy wraz z otwartymi przestrzeniami. Lasy na terenie gminy stwarzają możliwość schronienia dla większych zwierząt np. migrującym przez teren gminy sarnom. Stanowią także ostoję zwierząt związanych ze środowiskiem leśnym, przy czym skala areałów lasu pozwala na bytowanie raczej niewielkich ssaków czy ptaków. Zakrzówek 2014 - 2016 - 17 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Analizując przestrzeń gminy w skali regionalnej i szerszej należy zwrócić uwagę na całą jej południową część. Została ona włączona do sieci ECONET-POLSKA jako korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym. Obecnie sieć ECONET-POLSKA nie posiada umocowania prawnego, lecz wciąż przywoływana jest w wielu dokumentach, stanowiąc pewne wytyczne dla polityki przestrzennej. Znajduje się tu fragment obszaru Wzniesienia Urzędowskie (64K) , który stanowi powiązanie Doliny Wisły z Roztoczem (obszary węzłowe o znaczeniu międzynarodowym). Korytarz stanowi także powiązanie z Lasami Janowskimi i Puszczą Solską. Jego zasięg można wiązać z zasięgiem regionalnego systemu obszarów chronionych - Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Wskazanie na obszarze gminy korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym oznacza, iż tereny te umożliwiają rozprzestrzenianie się gatunków pomiędzy obszarami węzłowym, ukierunkowują przepływ materii i informacji biologicznej w krajobrazie (Strategia Wdrażania krajowej sieci ekologicznej ECONETPOLSKA, 1998). Powołany rozporządzeniem Wojewody Lubelskiego z dnia 17 lutego 2006 roku w sprawie Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu obejmuje swym zasięgiem tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowy ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem, a także pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Powierzchnia jego wynosi 29 270 ha i jest położony w powiecie kraśnickim, w gminach Zakrzówek, Dzierzkowice, Urzędów, Wilkołaz, miasta i gminy Kraśnik oraz w powiecie opolskim, na terenie gminy Józefów. Jest to obszar o dużej atrakcyjności krajobrazowej, głównie dzięki bardzo urozmaiconej rzeźbie terenu. Szata roślinna jest tu wyjątkowo bogata. Wąwozy są miejscem występowania wielu rzadkich gatunków, m.in. obuwika. Bardzo bogate florystycznie są zachowane fragmenty torfowisk w dolinie Wyżnicy. Występuje tu m.in. pełnik europejski. W drzewostanach leśnych występują m.in. buk i jodła. Bogata jest także fauna obszaru m.in. jedyne w województwie stanowisko żołny. Na obszarze gminy znajdują się także drzewa uznane za pomniki przyrody. Ustanowiono je rozporządzeniem nr 13 Wojewody Lubelskiego z dnia 2 sierpnia 1993 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomnik przyrody (Dz. Urz. Woj. Lub.. z 1993 r. Nr 11, poz. 71). Lp 1 2 3 Opis pomnika przyrody dąb szypułkowy (Quercus robur) dąb szypułkowy (Quercus robur) dąb szypułkowy (Quercus robur) Obwód na wys. 1,3 m [cm] Wysokoś Miejscowo Opis lokalizacji ć [m] ść 325 20 Zakrzówek 305 20 Zakrzówek 300 21 Zakrzówek przy dawnej dyrekcji cukrowni, przy ul. Ogrodowej i Żeromskiego Tereny włączone do sieci Natura 2000 są dość znacznie oddalone od granic gminy Zakrzówek. Poniżej zostały przedstawione najbliższe obszary naturowe (dane: materiały Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska http://natura2000.gdos.gov.pl). • Polichna – fobszar mający znaczenie dla wspólnoty (OZW) o kodzie PLH060078 leży najbliżej – około 5,2 km na południowy-zachód od granic gminy. Jest on ważny w skali regionalnej dla zachowania żyznej buczyny karpackiej oraz grądu, w tym grądu z bukiem (odmiana małopolska). Jodła i buk mają tu stanowiska na północno-wschodniej granicy zasięgu. • Staw Boćków – obszar specjalnej ochrony (OSO) o kodzie PLB060016 jest położony ok 9,6 km na wschód od granic gminy. Stanowi ostoję leżącą we fragmencie doliny rzeki Por ze stawem Boćków (naturalnym zbiornikiem o powierzchni około 250 ha). Staw jest niemal całkowicie zarośnięty szuwarami trzcinowymi, mannowymi oraz turzycowiskami, a jego brzegi porastają zarośla wierzbowe i olsy. Otwarte lustro wody zajmuje jedynie 4 ha, Zakrzówek 2014 - 2016 - 18 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek jednak okresowo zarasta go zwarty łan osoki aloesowej. W ostoi Dolina Poru i Staw Boćków stwierdzono występowanie, co najmniej 18 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Liczebność dwóch gatunków (derkacza i dzięcioła białoszyjego) mieści się w kryteriach wyznaczania ostoi ptaków wprowadzonych przez BirdLife International. Ponadto 6 spośród stwierdzonych tu gatunków ptaków zostało zamieszczonych na liście gatunków zagrożonych w Polskiej Czerwonej Księdze zwierząt. • Dzierzkowice – obszar mający znaczenie dla wspólnoty (OZW) o kodzie PLH060079, którego granice biegną około 13,3 km na zachód od granic gminy. Stanowi istotne stanowisko obuwika pospolitego w zachodniej części Wyżyny Lubelskiej. Znaczącą część jego powierzchni (66,7%) zajmują siedliska grądu subkontynentalnego z dużą ilością storczyków. • Guzówka – obszar mający znaczenie dla wspólnoty (OZW) o kodzie PLH060071. Położony ponad 15 km na wschód od gminy. Obszar obejmuje część rozczłonkowanego kompleksu leśnego z towarzyszącymi mu fragmentami muraw kserotermicznych i zbiorowisk okrajkowych. Na omawianym terenie występuje liczna populacja obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus) na granicy zasięgu. Lasy zajmują większą część obszaru, rośnie tu wołyńska odmiana grądu subkontynentalnego z dużym udziałem cennych gatunków wapniolubnych w runie. Sąsiadujące z grądem zbiorowiska murawowe bogate są w gatunki objęte ochroną prawną. • Uroczyska Lasów Janowskich – obszar mający znaczenie dla wspólnoty (OZW) o kodzie PLH060031, Położony około 16 km na południe od gminy i pokrywający się częściowo z obszarem Lasy Janowskie. Podstawowym celem ochrony jest tutaj wilk - priorytetowy gatunek z Dyrektywy Siedliskowej (jego populacja stanowi istotną część lokalnej populacji Kotliny Sandomierskiej i Roztocza). Obszar stanowi zwarty kompleks leśny o dużym stopniu naturalności i małej gęstości zaludnienia, z fragmentami starych drzewostanów o charakterze puszczańskim. Głównymi walorami siedliskowymi są tu bory bagienne i torfowiska oraz bory jodłowe. Na uwagę zasługują łęgi olszowe wzdłuż licznych cieków, murawy napiaskowe i wrzosowiska zlokalizowane w jego zachodniej części oraz śródleśne łąki. Ważnym składnikiem w krajobrazie są ekstensywnie użytkowane stawy hodowlane miejsce licznego występowania kumaka nizinnego oraz wykształcania się efemerycznych atlantyckich zbiorowisk terofitów. Zidentyfikowano tu 22 rodzaje siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, zajmujące 12% powierzchni obszaru. O wadze ostoi świadczy występowanie 18 gatunków zwierząt i 2 gatunki roślin z Załącznika II DS. Poza tym w obszarze występuje znaczne nagromadzenie innych rzadkich i chronionych w Polsce taksonów, w tym największej w kraju (prawdopodobnie również w Europie) populacji fiołka bagiennego. • Lasy Janowskie – obszar specjalnej ochrony (OSO) o kodzie PLB060005. Położony około16 km na południe od gminy. Obszar obejmuje rozległy i zwarty kompleks leśny, stanowiący północno-zachodnią część Puszczy Solskiej oraz enklawę leśną "Rozwadów" dla ochrony głuszca (położoną na południe od głównego kompleksu). Jest ostoją ptasią o randze europejskiej E 73. Występuje tu co najmniej 30 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG, 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: bielik (PCK), bocian czarny, głuszec (PCK), lelek; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu występują: kania czarna (PCK), trzmielojad orlik krzykliwy (PCK) i sóweczka (PCK). Dzięki dużym fragmentom lasów o zachowanym naturalnym charakterze zabezpiecza rzadkie gatunki i zbiorowiska roślinne. Jest ostoją fauny o charakterze puszczańskim, takiej jak wilk Canis lupus, głuszec Tetrao urogallus, cietrzew Tetrao terix i jarząbek Bonasa bonasia. Skrajnie południowo - zachodnia cześć gminy Zakrzówek położona jest na obszarze objętym programem kształtowania „zielonego pierścienia" wokół miasta Kraśnik. Wspomniany „zielony pierścień" traktuje się jako strefę czynnej ochrony fizjonomii krajobrazu, co oznacza również konieczność wzbogacania przyrodniczego terenów znajdujących się w jego obrębie, Zakrzówek 2014 - 2016 - 19 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek głównie drogą fitomelioracji (zadrzewień i zakrzewień) oraz - o ile pozwalają na to warunki naturalne - rozwoju małej retencji. Za elementy konstytuujące „zielony pierścień" wokół Kraśnika uznaje się: doliny rzeczne; większe kompleksy leśne, rolnicze tereny otwarte z zachowanym harmonijnym krajobrazem. Z obszaru „zielonego pierścienia" wyłącza się tereny przeznaczone w planach zagospodarowania przestrzennego pod zwarte zainwestowanie kubaturowe. Struktura ekologiczna „zielonego pierścienia" pełni: • funkcję ochrony struktury ekologicznej z pozostałościami przyrody zbliżonej do naturalnej i osobliwościami przyrodniczo - krajobrazowymi; • funkcję ochrony struktury przestrzennej przed semiurbanizacją i chaotyczną • ochronę przed urbanizacją, to jest zarówno terenów otwartych niezabudowanych, jak i krajobrazów mozaikowych (drobnoskalowych) z typowym dla terenów podmiejskich dużym zróżnicowaniem fitosocjologicznym zbiorowisk zastępczych i nierzadko o znaczących walorach florystycznych; • funkcję buforową, osłabiającą presje miasta na tereny wiejskie; • funkcję wypoczynku codziennego i świątecznego dla mieszkańców miast. Zasoby kulturowe Analiza materiałów wykazała, że do najcenniejszych zasobów kulturowych należy zaliczyć kościół parafialny pw. św. Mikołaja oraz drzewostan i cmentarz przykościelny stanowiący zabytek wpisany do Rejestru Zabytków Województwa Lubelskiego – zespół kościelny w Zakrzówku Osadzie A/435 (Załącznik nr 1 do Obwieszczenie nr 1/2013 Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 22 stycznia 2013 roku w sprawie wykazów zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego i rejestru zabytków archeologicznych województwa lubelskiego). Ponadto na terenie gminy występują inne obiekty zabytkowe, takie jak: studnie (Majdan Grabina), młyny (Kol. Studzianki, Zakrzówek), domy mieszkalne, budynek d. Urzędu Gminy, plebania i organistówka w Zakrzówku, cmentarze (Zakrzówek Osada), kapliczki (Zakrzówek). Zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu W sytuacji braku realizacji zapisów zmiany Studium (‘wariant zerowy’) przypuszczać należy, że na terenie gminy w wyniku oddziaływania istniejących obecnie funkcji następować będzie: • utrzymanie użytkowania rolniczego gleb – oddziaływanie chwilowe i krótkoterminowe, lokalne na powierzchnie ziemi, wody podziemne, a nawet powierzchniowe w momencie intensywnego spływu powierzchniowego; • ograniczenie rozwoju funkcji: mieszkaniowych i usługowych; • uniemożliwienie realizacji inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł energii. 7. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH PRZEWIDYWANEGO ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ DOKUMENTU Nie przewiduje się występowania znaczących oddziaływań (rozumianych, jako przekroczenia określonych prawem standardów jakości środowiska czy pogorszenie, czy utratę siedlisk i gatunków) wynikających z realizacji zapisów zmiany Studium (co zostało szerzej omówione w rozdziale 10 Prognozy). 8. OCENA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJĄCYCH OBSZARÓW CHRONIONYCH W granicach opracowania zmiany Studium nie identyfikuje się istotnych problemów ochrony środowiska, ale do najistotniejszych obecnych zagrożeń ochrony środowiska w skali Zakrzówek 2014 - 2016 - 20 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek gminy m.in. istotnych z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu należą zagrożenia degradacji wód powierzchniowych i podziemnych w gminie, mogących powstać w wyniku: opóźnień w porządkowaniu gospodarki wodno – ściekowej, niekontrolowanego spływu zanieczyszczeń z. dróg (zanieczyszczenia ze spalin, substancji ropopochodnych itp.) Źródłem zanieczyszczenia powietrza są lessy. Przy dłuższej suszy i braku stabilizacji roślinnej w okresie silnych wiatrów less może być wywiewany. Pewnym problemem z zakresu higieny atmosfery jest rozwijająca się motoryzacja. W gminie Zakrzówek głównym źródłem emisji zanieczyszczeń powietrza, gleby oraz hałasu są pojazdy mechaniczne poruszające się po ważniejszych ciągach komunikacyjnych. Najbardziej zagrożony jest pas terenu o szerokości kilkunastu metrów wzdłuż dróg. Degradacja gleb to przede wszystkim erozja polegająca na zmywaniu cząstek gleby przez wody lub unoszeniu przez wiatr. Bardzo podatne na erozję są gleby lessowe zbudowane z pyłów oraz rędziny. Największe straty czyni erozja wodna powierzchniowa lub liniowa. Polega ona na powolnym rozmywaniu stoków i zamulaniu dolin i zagłębień. Stopień pilności ochrony przeciwerozyjnej w gminie oceniono na I – ochrona bardzo pilna. Problemami szeroko pojętego środowiska wynikającymi z przeznaczenia terenu pod nowe, planowane funkcje może być zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej w wyniku realizacji planowanych inwestycji, w tym areału żerowisk dla ptaków. Zgodnie z Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego (2014) obiekty OZE, z uwagi na największy możliwy zakres uciążliwości podlegają rygorom ograniczającym ich lokalizacje. Z pośród prawnych form ochrony przyrody na obszarze gminy Zakrzówek znajdują się: Kraśnicki Obszar Chronionego Krajobrazu oraz pomniki przyrody. Obszary Natura 2000 znajdują się w znacznym oddaleniu. Bardziej szczegółowy opis form ochrony przyrody został zawarty w rozdz. 6 Prognozy. 9. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA SZCZEBLA KRAJOWEGO I MIĘDZYNARODOWEGO UWZGLEDNIONE W OPRACOWYWANYM DOKUMENCIE Mimo iż Studium stanowi dokument o znaczeniu lokalnym i z racji na jego niewielki zasięg trudno się tu odnieść bezpośrednio do powiązań z celami ochrony środowiska szczebla krajowego i międzynarodowego, to przy jego sporządzaniu pośrednio uwzględniono cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu krajowym i międzynarodowym dotyczące głównie: • ochrony powierzchni ziemi, racjonalnego gospodarowania i zachowania wartości przyrodniczych określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Ustawą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 i Ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze; • utrzymanie norm odnośnie jakości gleb określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych, Programem Ochrony Środowiska Gminy dla Gmin dla Związku Międzygminnego „Strefa Usług Komunalnych” w Kraśniku; • ochrony wód powierzchniowych i podziemnych oraz prowadzenia odpowiedniej gospodarki wodno-ściekowej określonej w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, Ustawą z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych , Programem ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywą do roku 2015, Programem Ochrony Środowiska Gminy dla Gmin dla Związku Międzygminnego „Strefa Usług Komunalnych” w Kraśniku; • ochrony powietrza określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Programem ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywą do roku 2015 i Programem Ochrony Środowiska Gminy dla Gmin dla Związku Międzygminnego „Strefa Usług Komunalnych” w Kraśniku; Zakrzówek 2014 - 2016 - 21 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • zmiany klimatyczne oraz różnorodności biologicznej wraz z uwzględnieniem adaptacji do zmian klimatu, o której mowa w „ Strategicznym planie adaptacji dla sektorow i obszarow wrażliwych na zmianę klimatu do roku 2020 z perspektywa do roku 2030”; • utrzymanie norm odnośnie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz aktów wykonawczych ww. ustawy; • prawidłowej gospodarki odpadami określonej w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawą z 14 grudnia 2012 r. o odpadach, Programem ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywą do roku 2015, Plan Gospodarki Odpadami Województwa Lubelskiego 2017, Plan Gospodarki Odpadami dla Związku Międzygminnego „Strefa Usług Komunalnych” w Kraśniku; • ochrony korytarzy ekologicznych – zachowania i kształtowania ich drożności ekologicznoprzestrzennej zgodnie z Ustawą z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego; • utrzymania procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, różnorodności biologicznej, ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów wraz z ich siedliskami oraz utrzymania i przywracania do właściwego stanu siedlisk przyrodniczych zgodnie z Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz Polityką Ekologiczną Państwa, Krajową strategią ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Programem, Konwencją o różnorodności biologicznej Rio de Janeiro z 1992; • ochrony dzikiej fauny i flory oraz siedlisk naturalnych, Dyrektywą Rady Europy w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków (2009/147/EW) i Dyrektywą Rady Europy w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG), Konwencją Berneńskiej o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk, Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Bonn 1979, Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko życiowe ptactwa wodnego – Ramsar 1971. Według Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego celem wiodącym jest zrównoważony rozwój przestrzenny regionu prowadzący do podniesienia konkurencyjności województwa i poprawy warunków życia. Polityka przestrzennego zagospodarowania województwa podporządkowana została celom i zasadom odnoszącym się do rozwoju poszczególnych sfer i dziedzin zagospodarowania przestrzennego, dla których określono cele oraz zasady ogólne i szczegółowe. W kształtowaniu struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa lubelskiego przy uwzględnieniu stanu zagospodarowania, naturalnego potencjału oraz potrzeby ukierunkowania działań dla rozwoju funkcji wiodących wyodrębniono obszary: • -rozwoju i koncentracji funkcji społeczno-gospodarczych oraz wzmacniania, • powiązań komunikacyjnych, • -nadrzędnej funkcji przyrodniczej, • -rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Bazę rozwoju infrastruktury społecznej oraz kształtowania przestrzeni gospodarczej stanowi system osadniczy. Gmina Zakrzówek jest gminą o charakterze wiejskim, zlokalizowaną w strefie wpływów takich ośrodków miejskich jak Lublin i Kraśnik. Zgodnie z założeniami PZPWL kształtowanie wiejskiej sieci osadniczej opiera się na podstawowych kierunkach: 1. modernizacji, rozbudowy i rozwoju infrastruktury oraz usług służących krystalizacji silnych ośrodków lokalnych obsługujących tereny wiejskie, 2. odnowy wsi poprzez realizację atrakcyjnych przestrzeni publicznych z wykorzystaniem lokalnych usług, Zakrzówek 2014 - 2016 - 22 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek 3. wspieraniu rozwoju specjalistycznych funkcji ośrodków wiejskich w oparciu lokalne zasoby. Zgodnie z PZPWL krystalizowanie struktury osadnictwa wiejskiego i wydobycie niewykorzystanych potencjałów terenów wiejskich wymaga: • porządkowania struktur przestrzennych (ruralistycznych i urbanistycznych), szczególnie w obszarach funkcjonalnych miast, możliwie z zachowaniem skali i form zabudowy charakterystycznych dla terenów wiejskich, • zapewnienia dostępności do ośrodków obsługi skupiających funkcje usługowe (ośrodki gminne, ośrodki powiatowe), • przywrócenia i usprawnienia powiązań komunikacyjnych miejscowości wiejskich z ośrodkami lokalnymi i ponadlokalnymi (w tym transportu zbiorowego), • zachowania dziedzictwa kulturowego z jego wykorzystaniem w rozwoju turystyki, • zwiększenia udziału funkcji pozarolniczych (rozwój wielofunkcyjny) w kształtowaniu osadnictwa wiejskiego, • rozbudowy infrastruktury technicznej, zwłaszcza sanitarnej i utylizacji odpadów, • poprawy stanu technicznego infrastruktury elektroenergetycznej i stabilności zaopatrzenia w energię, z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakrzówek uwzględnia podstawowe cele i zasadny wynikające z Planu Zagospodarowania Przestrzennego WojewództwaLubelskiego (PZPWL). Zgodnie z uchwaloną w 2013 r. Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020, Gmina Zakrzówek jest gminą o charakterze wiejskim. Dla terenów wiejskich Strategia wyznacza cel strategiczny: „restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich”, polegająca na racjonalizacji produkcji rolnej oraz zwiększeniu jej opłacalności, co będzie skutkowało poprawą życia mieszkańców wsi. Prognozuje się, że mieszkańcy wsi, w większym niż dotychczas stopniu, będą podejmowali pracę poza rolnictwem, w tym m.in. w usługach dla rolnictwa i w turystyce. Wyznaczone cele operacyjne dla osiągnięcia Celu strategicznego 2, obejmują: • Poprawę warunków dla wzrostu konkurencyjności i towarowości gospodarstw przez m.in. promowanie i wspieranie scalania gruntów i powiększania obszaru gospodarstw, poprawę struktury gospodarstw i przyspieszenie przepływu ziemi do gospodarstw większych obszarowo i nastawionych na produkcję towarową. • Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego pozwalający na wykorzystanie istniejącego potencjału surowcowego regionu. • Wzmocnienie doradztwa rolniczego oraz promowanie i wspieranie inicjatyw współpracy rolników i mieszkańców wsi (grupy producenckie, spółdzielnie itp.). • Wspieranie przedsiębiorczości na wsi i tworzenia pozarolniczych miejsc pracy na obszarach wiejskich w najbardziej efektywnych sektorach gospodarki (głównie usług, w tym usług dla rolnictwa). • Wyposażanie obszarów wiejskich w infrastrukturę transportową, komunalną i energetyczną w sposób skoordynowany z innymi przedsięwzięciami i spójny wewnętrznie. Ponadto, w Strategii wyznaczono Obszary Strategicznej Interwencji (OSI) o charakterystycznych cechach pozwalających na zdefiniowanie potencjałów i problemów rozwojowych każdego z typów obszarów. Z racji wysokich waloraów przyrodniczych i krajobrazowo-kulturowych oraz położenia w Roztoczańsko-puszczańskim obszarze funkcjonalnym, Gminę Zakrzówek zakwalifikowano do obszaru gospodarczego wykorzystania walorów przyrodniczych i kulturowych, dla którego przewiduje się rozwój różnorodnych form wypoczynku i turystyki, w tym: krajoznawczej, ekoturystyki, leczniczej, pobytowej, sportowej, rekreacji nadwodnej i agroturystyki. Przewidziana interwencja dla tego Obszaru powinna obejmować następujące działania: • aktywna ochrona zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrody, • rozwój infrastruktury transportowej, Zakrzówek 2014 - 2016 - 23 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • • • • poprawa dostępu do usług społecznych, poprawa warunków fitosanitarnych, przywrócenie miastom funkcji społecznych i gospodarczych z jednoczesnym wsparciem zasobów ludzkich i przedsiębiorczości. 10. OCENA ZNACZĄCYCH ODDZIAŁYWAŃ NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA Planowane rodzaje zagospodarowania wskazane w projektowanym dokumencie będą oddziaływać na poszczególne elementy środowiska, ale pomimo bezpośredniego i stałego charakteru niektórych oddziaływań przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych, przekroczenie standardów, jakości środowiska określonych prawem jest mało prawdopodobne. W poniższej tabeli przedstawiono wstępne, potencjalne oddziaływanie na środowisko ustalonych w zmianie Studium funkcji terenów, gdzie „+” oznacza występowanie oddziaływania (dodatkowo rozróżniono tu kolorystycznie charakter oddziaływań: kolorem zielonym oznaczono oddziaływania pozytywne, kolorem czerwonym negatywne, zaś żółtym oddziaływania takie, które mogą przynieść zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki), a „-” jego brak. Przeznaczenie terenu Rodzaj Przestrzeń SKUMULOWANE KRÓTKOTERMINOWE ŚREDNIOTERMINOWE DŁUGOTERMINOWE STAŁE PONADLOKALNE WTÓRNE LOKALNE POŚREDNIE CHWILOWE BEZPOŚREDNIE Ludzie Ekosystemy, różnorodność biologiczna System przyrodniczy Formy ochrony przyrody Wody Powietrze Powierzchnia ziemi, gleby, kopaliny i zasoby naturalne Topoklimat Klimat akustyczny Krajobraz Zabytki i dobra materialne Czas +/- +/- o o - o +/- +/- - +/- o - - o o +/- o +/- +/- - +/- o + +/- +/+/+/- o o o o o +/+/- o +/o o o o o +/+/o - + + o - +/o +/- +/+/+/- o o o o - + o o o o - - o +/- o o +/+/- +/+/+/+ o o o o o o + o o +/o o o +/+ o o +/+ o o +/+/- o o o o Zdrowie i życie ludzi Pozytywnym aspektem usankcjonowania zmian Studium będzie lokalny wzrost aktywizacji gospodarczej (wyznaczenie obszarów usługowych, obiektów energetyki odnawialnej), a tym samym nowych źródeł finansów czy też miejsc pracy dla mieszkańców. Proponowane kierunki zagospodarowania terenów nie wprowadzą Zakrzówek 2014 - 2016 - 24 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek dodatkowych, bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia ludzi czy funkcji mogących stanowić źródło poważnych awarii (odn. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej – Dz. U. z 2002 r., Nr 58, poz. 535). Uciążliwości hałasowe, związane z fazą realizacji (zabudowa i zagospodarowaniem nowych terenów czy stworzeniem niezbędnej do ich funkcjonowania infrastruktury) będą miały charakter bezpośredni, ale jedynie chwilowy lub krótkoterminowy i lokalny. Istnieje możliwość wystąpienia konfliktów społecznych także ze strony organizacji ekologicznych, próbujących nie dopuścić do realizacji inwestycji związanych z alternatywnymi źródłami energii. Należy jednak pamiętać, potencjalnie ważniejszym źródłem zagrożenia na tym terenie może stanowić bardziej transport drogowy i stan techniczny pojazdów przewożących m.in. towary niebezpieczne czy awarie podczas pracy maszyn budowlanych. Na etapie budowy i realizacji zapisów zmiany Studium incydentalnie może dojść do typowych dla placu budowy wypadków, co określić można, jako oddziaływanie pośrednie i chwilowe. Nowa zabudowa zlokalizowana została poza strefami ochrony ujęć wodnych, a także obszarami szczególnego zagrożenia powodzią. Wzmożenie transportu kołowego na drogach dojazdowych, przede wszystkim na etapie realizacji planowanych inwestycji, nie powinno wpłynąć w sposób istotny na warunki komunikacyjne rejonu. Funkcjonowanie nowo planowanych terenów, nie będzie się wiązać z ograniczeniem korzystania np. z dróg publicznych, z wody, środków łączności czy elektryczności. Na terenie objętym zmiany Studium nie występują tereny zagrożone ruchami osuwiskowymi. Zagrożeniem mogą być incydentalne pożary (dlatego ważne jest by zachować bezpieczne odległości (stref ochronnych dla dwukierunkowego przemieszczania się ognia) zabudowy od ściany lasu, który jest głównym źródłem pożarów). Poza tym oddziaływanie ustaleń zmiany Studium będzie miało głównie charakter pozytywny długoterminowy lub stały. Wprowadzone zmiany wpłyną pozytywnie na poprawa jakości życia lokalnej społeczności (np: nowe domy i nieuciążliwe usługi, rozbudowa cmentarzy). Potencjalnym źródłem zagrożenia może być zatem niepełna realizacja wytycznych studialnych, dotyczących zapewnienia odpowiedniej jakości środowiska na opisywanym terenie. Flora i fauna, różnorodność biologiczna Projektowane zagospodarowanie terenu nie powinno wprowadzić zagrożeń zarówno dla flory i fauny, jak i różnorodności biologicznej (na terenie objętym projektem zmiany Studium oraz na terenach pozostających w zasięgu oddziaływania wynikającego z realizacji projektowanego dokumentu), pod warunkiem bezwzględnego wyegzekwowania wszystkich ustaleń. Potencjalnym źródłem zagrożenia może być zatem niepełna realizacja polityki przestrzennej, dotyczącej zapewnienia odpowiedniej jakości środowiska na opisywanym terenie. Struktura przestrzenna wprowadzonej zabudowy mieszkaniowej i usługowej praktycznie nie zmieni stopnia rozdrobnienia powierzchni biologicznie czynnej. Wiodącą zasadą jest zakaz likwidacji zieleni i wycinki drzewostanu parkowego, a także innych form zieleni komponowanej. Ponadto wskazane jest kształtowanie układów zieleni w nawiązaniu do warunków ekologii krajobrazu. Wyznaczone w projekcie zmiany Studium obszary zabudowy kubaturowej mieszkaniowej i usługowej w stosunku do obecnego stanu zagospodarowania stanowi nieznaczny obszar powierzchni gminy. Powierzchnie związane z wytwarzaniem energii z biomasy i fotowoltaniki dotyczą terenów wolnych od zabudowy, a faktyczny ubytek nie zaburzy dotychczasowego funkcjonowania. Naturalne i seminauralne zbiorowiska roślinne zastępowane będą roślinnością ruderalną oraz roślinnością ogrodową. Oddziaływaniem pośrednim w odniesieniu do siedlisk flory i fauny na terenach zielonych (biologicznie czynnych) bezpośrednio przyległych do powierzchni Zakrzówek 2014 - 2016 - 25 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek nieprzepuszczalnych może być podsuszenie gruntów. Krótkoterminowe straty powierzchni biologicznie czynnej i drobnej fauny mogą nastąpić w wyniku incydentów ‘katastrofalnych’ jak np. pożar. Mimo utraty istniejących siedlisk nie prognozuje się istotnych negatywnych strat dla bioróżnorodności. System przyrodniczy (ESOCH) Ustalenia pojedynczych zmian w Studium nie wpłyną bezpośrednio, znacząco na utratę siedlisk korytarza ekologicznego. Mimo bliskiego posadowienia zabudowy mieszkaniowej i usług drożny pozostaje zarówno korytarz ekologiczny, jak i pozostałe elementy łącznikowe, kształtujące i zapewniające powiązania przyrodnicze z szerszym otoczeniem, a także obszary zasilające system przyrodniczy. Zmiana Studium nie wprowadza kubaturowych czy liniowych barier poprzecznych, przecinających łącznikowe elementy systemu przyrodniczego. Ustalenia zmiany Studium nie wpłyną znacząco na utratę siedlisk leśnych węzłów ekologicznych czy stanu korytarza ekologicznego. Zgodnie z projektowanym dokumentem za integralny składnik ESOCH uznaje się strefę ochrony warunków siedliskowych lasu. Wyznacza się strefę o szerokości min. (100 -150 m), w zależności od warunków naturalnych. Strefa ta jest wyłączona spod lokalizacji obiektów uciążliwych dla środowiska leśnego oraz innych wykluczonych z ESOCH, a także spod prac hydrotechnicznych i melioracyjnych, które mogą zakłócić stosunki wodne. Gospodarka w strefie powinna uwzględnić walory wizualnokrajobrazowe, jakie współtworzy las i wykluczać zabudowę mieszkaniową w promieniu min. 30m od linii brzegowej lasu. Oprócz tego prognozowane, negatywne oddziaływania będą miały zatem głównie chwilowy (sporadyczny i incydentalny) oraz bezpośredni charakter i ograniczą się do skali lokalnej. Pośredni, minimalnie negatywny wpływ na stan systemu przyrodniczego może mieć incydentalne zanieczyszczenie wód powierzchniowych, niekontrolowane, wpływające na stan siedlisk wahania poziomu wód gruntowych. Natura 2000 i inne formy ochrony przyrody Na terenie gmniy ochroną objęte są pomniki przyrody ustanowione je Rozporządzeniem nr 13 Wojewody Lubelskiego z dnia 2 sierpnia 1993 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomnik przyrody (Dz. Urz. Woj. Lub. z 1993 r. Nr 11, poz. 71). Oprócz tego projektowany dokument uwzględnia następujące ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, ustanowione Rozporządzeniem Nr 39 Wojewody Lubelskiego z dnia 17 lutego 2006 r.: 1) zachowanie oraz poprawa stosunków wodnych poprzez ograniczanie nadmiernego odpływu wód, gospodarowanie zasobami wodnymi w sposób uwzględniający potrzeby ekosystemów wodnych i wodno-błotnych, zachowanie naturalnego charakteru rzek, cieków wodnych, zbiorników wodnych i starorzeczy, ochronę funkcji obszarów źródliskowych o dużych zdolnościach retencyjnych, zachowanie lub przywracanie dobrego stanu ekologicznego wód; 2) zachowanie lub odtwarzanie różnorodności biologicznej właściwej dla danego typu ekosystemu, głównie poprzez zachowanie lub przywracanie właściwego stanu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów; 3) uwzględnianie potrzeb ochrony przyrody w gospodarce człowieka, w tym w gospodarce rolnej, leśnej, wodnej, rybackiej i turystyce; 4) ochrona i kształtowanie zadrzewień, ze szczególnym uwzględnieniem zadrzewień nadwodnych i śródpolnych; 5) ochrona specyficznych cech krajobrazu, w tym dolin rzecznych, starorzeczy, naturalnych form rzeźby terenu (wydmy, doliny denudacyjne, wąwozy lessowe, kotły i studzienki erozyjne); 6) tworzenie i ochrona korytarzy ekologicznych, umożliwiających migrację gatunków; Zakrzówek 2014 - 2016 - 26 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek 7) kształtowanie zagospodarowania przestrzennego w sposób umożliwiający zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz wartości kulturowych, w szczególności przez: ochronę otwartej przestrzeni przed nadmierną zabudową, zachowanie ciągłości korytarzy ekologicznych, kształtowanie zalesień w sposób optymalny dla ochrony różnorodności biologicznej i walorów krajobrazowych, ochronę punktów, osi i przedpoli widokowych, usuwanie lub przesłanianie antropogenicznych elementów dysharmonijnych w krajobrazie; 8) dążenie do odtworzenia starych odmian drzew owocowych i ras zwierząt hodowlanych; 9) dążenie do rewitalizacji zespołów zabudowy, w tym układów zabytkowych, propagowanie tradycyjnych cech architektury; 10) eliminowanie lub ograniczanie źródeł zagrożeń, w szczególności zanieczyszczenia powietrza, wód i gleb, poprzez usuwanie zanieczyszczeń antropogenicznych, kształtowanie prawidłowej gospodarki wodnościekowej, promowanie sposobów gospodarowania gruntami, ograniczających erozję gleb. W Kraśnickim Obszarze Chronionego Krajobrazu zakazuje się: 1) zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor i legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarka rolną, leśną, rybacką i łowiecką; 2) realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.- Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2013, poz. 1232 z późniejszymi zmianami); 3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych; 4) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu; 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych; 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych; 8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej; 9) zakaz, o którym mowa w pkt 2, nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie jest obowiązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę Obszaru; 10) zakaz, o którym mowa w pkt 3, nie dotyczy prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody; 11) zakaz, o którym mowa w pkt 4, nie dotyczy terenów, dla których udzielono koncesji na wydobywania kopalin przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia; 12) zakaz, o którym mowa w pkt 8, nie dotyczy obiektów lokalizowanych w obszarach wyznaczonych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin lub w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gmin lub w ciągach istniejącej zabudowy. Projekt zmiany Studium przewiduje objęcie ochroną okazałych egzemplarzy drzew i pozostałości: Zakrzówek 2014 - 2016 - 27 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek - starodrzewu parkowego dawnych parków pałacowych, - zieleni przy kościele parafialnym pw. Św. Mikołaja i na cmentarzu przykościelnym. Ustalenia tego dokumentu nie będą miały wpływu na istniejące najbliżej formy ochrony przyrody - obszary Natura 2000, opisane w rozdziale 6. Zgodnie z art. 33 Ustawy o ochronie przyrody w projektowanym dokumencie nie przewiduje się podejmowania działań mogących w znaczący sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000. Oddziaływanie to określa się jako neutralne. Wody Ograniczenie infiltracji wód opadowych na fragmentach uszczelnionych (tereny zabudowy mieszkaniowej i usług czy niezbędne tereny komunikacyjne) nie będzie znaczące dla użytkowania lokalnych zasobów wód podziemnych. Wśród oddziaływań występują też zależności pomiędzy nimi – negatywne oddziaływanie na gleby (ich incydentalne zanieczyszczenie np. podczas prac budowlanych, awarii czy wypadków pojazdów przewożących substancje niebezpieczne) prawdopodobnie przejawi się również chwilowo w stanie wód podziemnych (gruntowych), co jest oddziaływaniem skumulowanym. W odniesieniu do stref ochronnych ujęć wód projektowany dokument nakazuje stosowania przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001r. – Prawo wodne (Dz. U. 2012, poz. 145 z późniejszymi zmianami) oraz ustalenia wynikające z decyzji ustanawiającej strefy ochronne ujęcia wody. Docelowe objęcie całego obszaru opracowania zorganizowanym systemem zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków sanitarnych powinno wystarczająco ochronić przed negatywnymi skutkami ustaleń planistycznych na hydrosferę. Istniejące i projektowane zagospodarowanie terenu nie może powodować przekroczeń standardów jakości środowiska. Nie ma więc podstaw do stwierdzenia wystąpienia znacząco negatywnych oddziaływań na środowisko (w tym zanieczyszczenie wód podziemnych). Obszar gminy, ze względu na położenie w zasięgu Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP nr 406 wskazany został do prowadzenia szczególnej ochrony wód przed degradacją. Głównym zagrożeniem dla jakości wód jest nieuporządkowana gospodarka wodno - ściekowa oraz lokalizacja inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko w wypadku nie uwzględnienia standardów spełniających wymogi ochrony środowiska i zasobów wód podziemnych. Ponadto nie przewiduje się, że projektowany dokument będzie miał negatywny wpływ na stan JCWPd oraz JCWP (opisanych w Rozdz. 6) oraz osiągnięcia ich celów środowiskowych. Reasumując, oddziaływania charakteryzowane są zarówno jako bezpośrednie jak i pośrednie, o różnym rozmieszczeniu czasowym, ale zawsze lokalnej skali. Powietrze Wprowadzenie nowej zabudowy mieszkaniowej i usług oraz obiektów OZE może spowodować negatywne oddziaływania pośrednie i długoterminowe, stałe związane z umniejszeniem terenów biologicznie czynnych co w minimalnym stopniu wpłynie na nagrzewanie i spadek wilgotności powietrza oraz zwiększenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery (gazów ciepłowniczych, spalin, pyłów), wynikającej z funkcjonowania nowych obiektów budowlanych oraz wzrostem natężenia ruchu samochodowego (oddziaływanie chwilowe, ale też i średnioterminowe, skumulowane w mikroskali). Powstanie pewna ilość (uzależniona od ilości i rodzaju powstających obiektów budowlanych) nowych źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza, a zatem stan jego czystości może w bardzo niewielkim, praktycznie niezauważalnym stopniu pogorszyć się w stosunku do stanu istniejącego. Nie przewiduje się jednak aż tak znaczącego wzrostu ruchu samochodowego, a nasadzenia leśne i zieleni urządzonej powinny niwelować ewentualne, wymienione wyżej szkodliwe oddziaływania – nie powinno więc dojść do znaczących przekroczeń poziomów substancji określonych w: Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w Zakrzówek 2014 - 2016 - 28 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych. Będą to zatem głównie oddziaływania bezpośrednie, skumulowane (różne funkcje), krótkoterminowe i długoterminowe lub stałe, ale należące do mało szkodliwych. Powierzchnia ziemi, gleby i zasoby naturalne Najistotniejszym, negatywnym oddziaływaniem na gleby będzie ich bezpośrednie i stałe zajmowanie pod trwałe zainwestowanie budynkami zabudowy mieszkaniowej i usługowej oraz cmentarzy. Zakładając zastosowanie wszystkich zasad ochrony środowiska nie przewiduje się jednak znaczących przekroczeń określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Na obszarach objętych zmianą Studium nie przewiduje się generowania niebezpiecznych substancji i odpadów (poroz. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne, Rozporządzenie w Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2003r. w sprawie substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska). Najwyższą formę degradacji środowiska przyrodniczego stanowi zabudowa techniczna, która nie tylko redukuje powierzchnie glebową, ale również ogranicza wymianę gazową i wodną między atmosferą a pedosferą. Przekształcenia powierzchniowej warstwy ziemi mogą być związane z wykopami pod fundamenty obiektów budowlanych i budową dróg dojazdowych (wewnętrznych), ale nie przewiduje się wielkoskalowych przemieszczeń gruntu i istotnej zmiany ukształtowania powierzchni ziemi. Nie przewiduje się tu wytwarzania odpadów niebezpiecznych, których magazynowanie byłoby szkodliwe dla podłoża gruntowego. Klimat (w tym emisja hałasu i pól elektromagnetycznych) Zaliczane do skumulowanych zmiany w klimacie lokalnym będą minimalne i nieodczuwalne dla człowieka oraz świata biotycznego. Ograniczą się one do nieznacznych zmian warunków termiczno–wilgotnościowych i anemologicznych, spowodowanych zwiększeniem powierzchni sztucznych i lokalizacji obiektów kubaturowych. Podwyższenie temperatury powietrza na skutek emisji ciepła antropogenicznego, pochodzącego ze spalania paliw będzie niezauważalny. Nieznaczny wzrost poziomu hałasu można będzie prawdopodobnie zaobserwować w fazie realizacji jak i eksploatacji w obrębie ciągów komunikacji i terenów usług, których działalność wymaga częstych dostaw, a także funkcjonowania obiektów OZE. Oddziaływanie określa się więc jako zarówno bezpośrednie (jak np. emisja hałasu), jak i pośrednie, okresowe (chwilowy – zapylenie i hałas w fazie realizacji, średnioterminowy i stały – funkcjonowanie usług) i ograniczone do skali lokalnej. Analiza możliwych wpływów projektu zmiany Studium na zmiany klimatyczne oraz różnorodność biologiczną wraz z uwzględnieniem adaptacji do zmian klimatu, która została przygotowana w oparciu o Strategiczny Plan Adaptacji dla sektorow i obszarow wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (SPA 2020) wynika z potrzeby zapewnienia warunkow stabilnego rozwoju społeczno - gospodarczego w obliczu ryzyka, jakie niosą ze sobą zmiany klimatu, ale rownież z myślą o wykorzystaniu jego pozytywnego wpływu oraz zaistniałych działań adaptacyjnych. Wpływy te mogą bieć znaczący wpływ na stan polskiego środowiska, ale rownież jego rozwój gospodarczy. SPA 2020 wskazuje cele i kierunki działań adaptacyjnych, ktore należy podjąć w najbardziej wrażliwych sektorach i obszarach w okresie do roku 2020: gospodarce wodnej, rolnictwie, leśnictwie, rożnorodności biologicznej i obszarach prawnie chronionych, zdrowiu, energetyce, budownictwie, transporcie, obszarach gorskich, strefie wybrzeża, gospodarce przestrzennej i obszarach Zakrzówek 2014 - 2016 - 29 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek zurbanizowanych. Wrażliwość tych sektorow została określona w oparciu o przyjęte dla SPA scenariusze zmian klimatu. Przystosowanie polskiej przestrzeni do nowych uwarunkowań klimatycznych i związanych z tym zjawisk jest obecnie jednym z najważniejszych wyzwań, szczegolnie dla administracji szczebla centralnego oraz regionalnego i lokalnego. Pomiędzy zagospodarowaniem przestrzennym a zmianami klimatycznymi oraz koniecznością adaptacji do zmian klimatu występuje sprzężenie zwrotne. Zmiany klimatyczne będą prowadziły do zmniejszenia zasobow przestrzeni dostępnej dla danego typu prowadzonej lub planowanej działalności – m. in. ze względu na zwiększone ryzyko powodziowe, wzrost ryzyka osuwiskowego, nasilenie procesow erozji wodnej i wietrznej, deficyt wody, podniesienie, a także obniżenie poziomu wod gruntowych. Zmiany klimatu w kontekście przestrzennym oddziałują na cały kompleks problemow zagospodarowania przestrzennego, ktore w skrajnym przypadku mogą generować konflikty społeczne i ograniczać możliwości rozwoju. Na obszarze objętym zmianą Studium mogą wystąpić ww. ryzyka, zaś obszary zurbanizowane stanowić będą szczególną kategorię w strukturze przestrzeni geograficznej, charakteryzującą się większą gęstością populacji ludzkiej, a tym samym są bardziej wrażliwe z uwagi na negatywne oddziaływanie antropopresji. Obszary zurbanizowane zagrożone przede wszystkim silnymi ulewami powodującymi podtopienia oraz suszą sprzyjającą deficytowi wody oraz silne wiatry. Do działań adaptacyjnych podejmowanych zarowno przez podmioty publiczne, jak i prywatne należy zaliczyć realizację opracowanych polityk, prowadzenie inwestycji w infrastrukturę i technologie, a także zmiany zachowań, będących sposobem na uniknięcie ryzyka jaki i wykorzystanie zaistaniałych szans rozwoju. Zmiany klimatu należy postrzegać jako potencjalne ryzyko, ktore powinno być brane pod uwagę przy tworzeniu np. mechanizmow regulacyjnych i planow inwestycyjnych, podobnie jak brane pod uwagę są ryzyka o charakterze makroekonomicznym, czy geopolitycznym. Analizowany projekt zmiany Studium uwzględnia uwarunkowania przyrodnicze panujące na obszarze gminy. Zapobiega występowaniu negatywnych zjawisk, gdyż obecność doliny (Bystrzycy) ułatwia wymianę powietrza i prowadzi do wyrownania pionowego profilu temperatury. Ponadto projekt określa minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej istotnej dla polepszenia warunkow termicznych, jak rownież przewiduje tereny zielone, a więc zapobiega występowaniu negatywnego zjawiska wzrostu temperatury na terenach zurbanizowanych. Jednym z kierunkow działań adaptacyjnych, dążących do osiągnięcia celu jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i dobrego stanu środowiska, jest ochrona rożnorodności biologicznej i gospodarka leśna w kontekście zmian klimatu. Ochrona rożnorodności biologicznej jest niezmiernie ważnym zagadnieniem, ponieważ problem utraty biorożnorodności narasta wraz z postępującymi zmianami klimatu. Z punktu widzenia ochrony siedlisk najistotniejsze są działania związane z utrzymaniem obszarow wodno - błotnych i ich odtwarzaniem wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Realizacja zapisow projektowanego dokumentu nie wpłynie istotnie na klimat i bioróżnorodność, ponieważ uwzględnia on zasady zrownoważonego rozwoju. Projektowane tereny zainwestowania wyposażone będą w tereny aktywnie biologiczne, przeznaczone pod zrożnicowaną roślinność, a zatem korzystnie wpłyną na biorożnorodność poprzez wprowadzanie flory dostosowanej do panujących tu warunkow siedliskowych i klimatycznych. Obecnie biorożnorodność tego terenu jest dość urozmaicona, gdyż oprócz roślinności rolniczej występują siedliska roślinności odpowiadającej występującym na tym obszarze ekosystemom (dolinnym, leśnym. nadrzecznym). Ważnym jest kierunek działań - adaptacja do zamian klimatu w gospodarce przestrzennej i budownictwie, ktora ma na celu przygotowanie polskiej przestrzeni do nowych uwarunkowań klimatycznych i zjawisk z nimi związanych. Jest to kwestią o ogromnym znaczeniu społeczno gospodarczym. Dlatego działania w tym zakresie powinny zmierzać do objęcia całego terytorium kraju skutecznym systemem planowania przestrzennego zapewniającego właściwe Zakrzówek 2014 - 2016 - 30 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek i zrownoważone wykorzystanie terenow. Rownież kierunek działań obejmuje działania dotyczące polityki przestrzennej, uwzględniające konsekwencje zmian klimatycznych. Projektowany dokument uwzględnia potrzeby przygotowania przestrzeni do mogących ulec zmianie warunkow klimatycznych, uwzględniając aspekty geologiczne, wodne i przyrodnicze tego terenu. Dbając o rozwój infrastruktury technicznej projekt zmiany Studium umożliwia realizację ekologicznych systemow ogrzewania opartych na odnawialnych źrodłach energii (biomasa, energia solarna). Jak rownież mając na uwadze właściwe warunki wodno – sanitarne wskazuje na dalszą potrzebę rozbudowy systemu wodociągowego i kanalizacji sanitarnej. Dodatkowo wskazanie w projekcie zmiany Studium na potrzeby: zalesienia słabych gruntów z ukształtowaną, urozmaiconą granicą polno- leśną, prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej, ochronę lokalnego ciągu ekologicznego, naturalnych cieków i śródpolnych oczek wodnych, powinno przyczynić się do ograniczenia możliwości wystąpienia drastycznych zmian klimatycznych i możliwości wystąpienia ryzyk z nimi związanych. Krajobraz Zmiany w krajobrazie sprowadzą się głównie do usytuowania na działkach, o dotychczas otwartym charakterze (pola, łąki w części dolinnej) obiektów kubaturowych (zabudowy mieszkaniowej i usług oraz obiektów OZE). Oceny estetyczne są subiektywne, zależne od osobniczych odczuć i upodobań, a w efekcie skrajnie zróżnicowane – od negatywnych, ze względu na charakter dużych konstrukcji technicznych, obcych w krajobrazie, po pozytywne, ze wskazaniem na prosty i nowoczesny kształt. Niestety na etapie zmiany Studium nie znane są tak dokładne dane techniczne (moc czy wysokość) – rezerwuje się jedynie tereny pod ewentualną ich lokalizacje. Pozytywnym aspektem jest to, że np. obiekty OZE lokowane bedą poza najcenniejszymi krajobrazowo terenami gminy (część południowa i południowo-wschodnie, gdzie walory krajobrazowe są objęte ochroną w postaci OCHK). Oceniając obiektywnie wpływ planowanych inwestycjij nie przewiduje się znaczącego oddziaływania na krajobraz z racji, że obiekty te będą poza terenami stałego przebywania ludzi. Ustalenia zmiany Studium mogą mieć więc zarówno bezpośredni, negatywny, jak i pozytywny, pośredni (poprzez wyznaczenia zgodnych z zasadami ładu przestrzennego terenów zainwestowania), długookresowy charakter. Zabytki i dobra materialne Zgodnie z zapisami zmiany Studium w celu zapewnienia skuteczności działań w zakresie ochrony i kształtowania dziedzictwa kulturowego niezbędne jest uznanie postulatów ochrony dziedzictwa kulturowego jako elementu zrównoważonego rozwoju oraz istotnego interesu społecznego, przekładającego się na zasobność i budowanie produktów turystycznych opartych na dziedzictwie kulturowym oraz wartościach przyrodniczych i krajobrazowych. Wskazana jest ochrona i kształtowanie krajobrazu kulturowego dla utrzymania tożsamości regionu i społeczności lokalnej, przy akceptacji społecznej dla zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków. Podstawą prawną ochrony zabytków i opieki nad zabytkami jest Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r., poz. 1446 z późn. zm.). W związku z powyższym nie przewiduje się znaczącego, negatywnego wpływu ustaleń sferę kultury. Bezpośrednie sąsiedztwo terenów alternatywnych źródeł energii mogą przyczynić się do spadku wartości nieruchomości. W kontekście dóbr materialnych wprowadzenie terenów pod alternatywne źródła energii jest pozytywnym ustaleniem Studium, bo oceniając dobro materialne, jako wszystkie środki, które mogą być wykorzystane, bezpośrednio lub pośrednio, do zaspokojenia potrzeb ludzkich stwierdzić należy jednoznacznie, że zapisy zmiany Studium służą ogólnemu rozwojowi fragmentu gminy, a więc wzbogaceniu dóbr materialnych przy wykorzystaniu już istniejących. Realizacja inwestycji związanych z OZE ma znaczenie ekonomiczne (regionalny rozwój gospodarczy, dodatkowe Zakrzówek 2014 - 2016 - 31 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek źródła dochodów dla producentów i rolników, niższe koszty produkcji energii, dodatkowe miejsca pracy dla ludności). Będą to więc w przewadze pozytywne oddziaływania bezpośrednie, długotrwałe i stałe. 11. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODWISKO MOGĄCYCH WYNIKAĆ Z REALIZACJI USTALEŃ ZMIANY STUDIUM W projekcie zmiany Studium wykorzystano wiele podstawowych możliwości eliminujących bądź ograniczających negatywne oddziaływanie na środowisko wprowadzając szereg zasad zagospodarowania terenu. • odcinki dolin rzecznych w gminie Zakrzówek zostały uznane za zdegradowane i wymagają rewaloryzacji biologicznej. Rewaloryzacja oznacza: • sukcesywną likwidację zabudowy substandardowej znajdującej się na terenach zalewowych, • możliwie pełny odzysk powierzchni biologicznie czynnej poprzez likwidację terenów pod sztuczną nawierzchnią (placów, składów, targowisk), • likwidację śmietnisk, gnojowisk, gruzowisk, złomowisk, • odtwarzanie zadrzewień I zakrzewień w układach pasmowych, • poprawę czystości wód poprzez likwidację niekontrolowanych zrzutów ścieków W myśl projektu zmiany Studium, dla jednolitych części wód powierzchniowych będących w złym stanie celem jest osiągnięcie co najmniej dobrego stanu/ potencjału ekologicznego oraz dodatkowo utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego. Dla jednolitych części wód powierzchniowych będących w dobrym stanie celem jest utrzymanie dobrego stanu/ potencjału ekologicznego. Ponadto zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną (2000/60/WE (RDW) z dnia 23 października 2000 r. ) ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, dopuszcza się realizację inwestycji mających wpływ na stan wód, powodujących zmiany w charakterystykach fizycznych jednolitych części wód, jeżeli cele którym służą stanowią nadrzędny interes społeczny lub korzyści dla środowiska naturalnego i dla społeczeństwa m.in. zbiorniki wodne realizowane w celu ochrony przed powodzią, przed skutkami suszy, produkcja energii elektrycznej, aktywizacja gospodarcza terenu. W obszarze rolniczej przestrzeni produkcyjnej ustala się następujące warunki zagospodarowania: • dopuszcza się adaptację istniejących siedlisk rolniczych z prawem rozbudowy do dwóch kondygnacji nadziemnych (w tym poddasze użytkowe) dla budynku mieszkalnego rolnika oraz prawem przebudowy, wymiany zabudowy rolniczej w ramach istniejącego siedliska, • dopuszcza się lokalizację obiektów i urządzeń związanych z produkcją rolną w ramach istniejących siedlisk rolniczych oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie, • zakazuje się lokalizacji nowych budynków poza wydzielonymi ewidencyjnie działkami budowlanymi (istniejącymi na etapie opracowania studium lub powstałymi w oparciu o ustalenia dotychczas obowiązującego planu), • dopuszcza się kształtowanie układów zieleni na kierunkach głównych powiązań ekologicznych (zalesienia), przydrożnej (aleje, szpalery drzew) i śródpolnej (w układach gniazdowych), • dopuszcza się realizację przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, z zachowaniem procedur określonych w przepisach odrębnych, • dopuszcza się budowę obiektów oraz elementów liniowych i punktowych infrastruktury technicznej i dróg, urządzeń infrastruktury, w tym odnawialnych źródeł energii z uwzględnieniem ograniczeń związanych z lokalizacjami w górnych partiach wierzchowin i kulminacji krajobrazowych. Zakrzówek 2014 - 2016 - 32 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Zgodnie z przepisami ustawy Prawo geologiczne i górnicze, ochrona złóż kopalin naturalnych polega na racjonalnym gospodarowaniu zasobami złoża oraz wykluczeniu lokowania w obrębie złoża funkcji uniemożliwiających eksploatację surowca. Zgodnie ze projektem zmiany Studium południowo - zachodnia cześć gminy (w obrębie Kol. Rudki) położona jest na obszarze objętym programem kształtowania „zielonego pierścienia" wokół miasta Kraśnik. „Zielonemu pierścieniowi" przypisuje się funkcje: 1) ochrony struktury ekologicznej z pozostałościami przyrody zbliżonej do naturalnej i osobliwościami przyrodniczo – krajobrazowymi, 2) ochrony struktury przestrzennej przed suburbanizacją, semiurbanizacją terenów otwartych (niezabudowanych) jak i krajobrazów mozaikowych (drobnoskalowych) z typowym dla terenów podmiejskich dużym zróżnicowaniem fitosocjologicznym zbiorowisk zastępczych i nierzadko o znaczących walorach florystycznych, 3) buforowe, osłabiające presje miasta na tereny wiejskie, 4) wypoczynku codziennego i świątecznego. „Zielony pierścień" traktuje się jako strefę czynnej ochrony fizjonomii krajobrazu, co oznacza również konieczność wzbogacania przyrodniczego terenów znajdujących się w jego obrębie. W obrębie Kol. Rudki przewiduje się głównie fitomeliorację (zadrzewienia i zakrzewienia). Elementem kształtującym „zielony pierścień” wokół Kraśnika na obszarze Zakrzówka jest kompleks leśny oraz rolnicze tereny otwarte z zachowanym harmonijnym krajobrazem. Z obszaru „zielonego pierścienia" wyłącza się tereny przeznaczone w planach zagospodarowania przestrzennego pod zwarte zainwestowanie kubaturowe lub obszary przewidziane w studiach uwarunkowań jako tereny rozwojowe miast z funkcjami uciążliwymi dla środowiska. Struktura ekologiczna „zielonych pierścieni" podlega ochronie i kształtowaniu w kierunku ich wzbogacenia. Cenne pod względem przyrodniczo krajobrazowym elementy powinny być wskazane do ochrony indywidualnej (przewidzianej w ustawie o ochronie przyrody), natomiast pozostałe przyrodnicze elementy krajobrazu - do ochrony planistycznej, z określeniem związków z systemem przyrodniczym miasta, roli w utrzymaniu stabilności krajobrazu oraz znaczenia dla rekreacji. W myśl projektowanego dokumentu cenne walory krajobrazowe i przyrodnicze Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu stanowią podstawę do rozwoju wypoczynku i turystyki na terenie gminy. Są to tereny zaliczane do strefy zrównoważonego rozwoju turystyki na obszarach chronionych, w której kształtowanie warunków dla rozwoju tej funkcji jest możliwe poprzez: • zwiększenie ilości obiektów turystycznych, głównie w oparciu o kwatery prywatne agroturystyczne i pensjonaty, a także campingi, pola namiotowe i biwakowe; • lokalizację zabudowy letniskowej głównie w obrębie istniejącej zabudowy; rozwój zaplecza obsługującego turystykę i związanej z nią infrastruktury technicznej; • wzbogacenie obszarów w urządzenia turystyczne - trasy spacerowe, trasy konne, punkty widokowe, parki, zieleńce, urządzenia sportowe; • innowacyjność w organizacji różnorodnych form turystyki i rekreacji w oparciu o posiadane walory; • podniesienie wizerunku turystycznego obszarów przez rewaloryzacjęobiektów i zespołów zabytkowych, estetyzację zabudowy i wzbogacenie przyrodnicze terenów wiejskich; • zwiększenie dostępności komunikacyjnej obszarów. Zgodnie z Rozporządzeniem ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu obejmują: • zachowanie oraz poprawę stosunków wodnych poprzez ograniczanie nadmiernego odpływu wód, gospodarowanie zasobami wodnymi w sposób uwzględniający potrzeby ekosystemów wodnych i wodno-błotnych, zachowanie naturalnego charakteru rzek, cieków wodnych, zbiorników wodnych i starorzeczy, ochronę funkcji obszarów źródliskowych o dużych zdolnościach retencyjnych, zachowanie lub przywracanie dobrego stanu ekologicznego wód, Zakrzówek 2014 - 2016 - 33 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • zachowanie lub odtwarzanie różnorodności biologicznej właściwej dla danego typu ekosystemu, głównie poprzez zachowanie lub przywracanie właściwego stanu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzybów, • uwzględnianie potrzeb ochrony przyrody w gospodarce człowieka, w tym w gospodarce rolnej, leśnej, wodnej, rybackiej i turystyce, • ochronę i kształtowanie zadrzewień, ze szczególnym uwzględnieniem zadrzewień nadwodnych i śródpolnych, • ochronę specyficznych cech krajobrazu, w tym dolin rzecznych, starorzeczy, naturalnych form rzeźby terenu (wydmy, doliny denudacyjne, wąwozy lessowe, kotły i studzienki erozyjne), • tworzenie i ochrona korytarzy ekologicznych, umożliwiających migrację gatunków, • kształtowanie zagospodarowania przestrzennego w sposób umożliwiający zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz wartości kulturowych, w szczególności przez: ochronę otwartej przestrzeni przed nadmierną zabudową, zachowanie ciągłości korytarzy ekologicznych, kształtowanie zalesień w sposób optymalny dla ochrony różnorodności biologicznej i walorów krajobrazowych, ochronę punktów, osi i przedpoli widokowych, usuwanie lub przesłanianie antropogenicznych elementów dysharmonijnych w krajobrazie, • dążenie do odtworzenia starych odmian drzew owocowych i ras zwierząt hodowlanych, • dążenie do rewitalizacji zespołów zabudowy, w tym układów zabytkowych, propagowanie tradycyjnych cech architektury, • eliminowanie lub ograniczanie źródeł zagrożeń, w szczególności zanieczyszczenia powietrza, wód i gleb, poprzez usuwanie zanieczyszczeń antropogenicznych, kształtowanie prawidłowej gospodarki wodnościekowej, promowanie sposobów gospodarowania gruntami, ograniczających erozję gleb. W tym celu na obszarze w Kraśnickim Obszarze Chronionego Krajobrazu zakazuje się: • zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor i legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarka rolną, leśną, rybacką i łowiecką, • realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2013, poz. 1232 z późn.zm.), • likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych, • wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów i bursztynu • wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych, • dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka, • likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych, • lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej. Zakazy, o których mowa powyżejnie dotyczą realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na Zakrzówek 2014 - 2016 - 34 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek środowisko nie jest obowiązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę, nie dotyczy także prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody, terenów, dla których udzielono koncesji na wydobywania kopalin przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia oraz obiektów lokalizowanych w obszarach wyznaczonych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin lub w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gmin w ciągach istniejącej zabudowy. W ocenie projektowanego dokumentu, rzeka Bystrzyca stanowi lokalne zagrożenie powodziowe i powoduje lokalne podtopienia. Maksymalne stany wód występują przede wszystkim w okresie wiosennym podczas roztopów oraz są spowodowane gwałtownymi opadami atmosferycznymi, szczególnie w okresie letnim. W tym celu w projekcie zmiany Studium wyznaczono zasięg obszaru szczególnego zagrożenia powodzią. Projektowany dokument nie wprowadza nowej zabudowy na ww. obszary zagrożone powodzią. Ważnym elementem zapobiegania podtopieniom o małym zasięgu jest konserwacja i wykaszanie rowów odwadniających wykonanych na terenach rolnych oraz wzdłuż dróg, zapewniając w ten sposób swobodny przepływ wód. Ponadto ustala się, że: • przedsięwzięcia w ramach ustalonej funkcji nie mogą powodować przekroczeń obowiązujących standardów jakości środowiska oraz standardów jakości krajobrazu, • przedsięwzięcia mogą być realizowane w zakresie nie oddziaływującym znacząco na środowisko. • wykluczenie potencjalnych znaczących oddziaływań na środowisko może nastąpić w procedurze uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia, • wprowadza się zakaz budowy zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, a w szczególności zagrożenie występowania poważnych awarii w granicach administracyjnych gminy oraz w obrębie zwartej zabudowy wsi, • projektowane obiekty o wysokości równej lub większej od 50 m n.p.t. wymagają każdorazowego zgłoszenia do Szefostwa Służby Ruchu Lotniczego. Zgodnie z projektowanym dokumentem, zadaniem nadrzędnym jest zapewnienie wszystkim odbiorcom stałego dostępu do dobrej jakości wody pitnej poprzez nowoczesne uzdatnianie wody, modernizację ujęć i pompowni oraz eliminację rur azbestowo - cementowych. Dla ochrony ilościowej i jakościowej zasobów wód podziemnych należy ograniczyć pobór tych wód tylko na cele gospodarki komunalnej oraz ustanawiać i egzekwować ograniczenia obowiązujące w strefach ochronnych ujęć. Zakłada się realizację nowych ujęć wody oraz nakazuje się utrzymanie stref ochronnych ujęć wody, odpowiadających przepisom odrębnym i decyzjom administracyjnym, wydanym w tym zakresie. W obszarze ochrony bezpośredniej ujęć wód podziemnych zakłada się: • odprowadzanie wód opadowych w sposób uniemożliwiający przedostanie się ich do urządzeń służących do poboru wody, • odprowadzanie poza granicę terenu ochrony bezpośredniej wszelkich nieczystości i ścieków powstałych podczas obsługi urządzeń służących do poboru wody, • zagospodarowanie strefy zielenią, • dopuszczenia lokalizacji w zabudowie rozproszonej przydomowych oczyszczalni ścieków o wysokiej sprawności. Projekt zmiany Studium umożliwia lokalizację instalacji słonecznych dla potrzeb indywidualnych użytkowników w obrębie posesji lub dla zasilania niewielkich zespołów zabudowy mieszkaniowej oraz usługowej oraz stopniowy wzrost wykorzystania ogniw fotowoltaicznych do zasilania znaków i świateł ostrzegawczych, reklam, lamp ogrodowych, w rolnictwie do zasilania silników wentylatorów w suszarniach oraz napowietrzania stawów rybnych. Nie zaleca lokalizacji elektrowni słonecznych, które powodują niepokój optyczny. Zakrzówek 2014 - 2016 - 35 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Oprócz tego ww. dokument dopuszcza lokalizację: w zabudowie rozproszonej przydomowych oczyszczalni ścieków o wysokiej sprawności, biogazowni, przedsięwzięć wykorzystujących energię słoneczną oraz innych obiektów energetycznych w zakresie nie oddziałującym znacząco na środowisko z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z „Wojewódzkiego Programu Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego oraz na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (w tym także rozbudowę istniejących cmentarzy lub budowę nowych cmentarzy grzebalnych wraz z uwzględnieniem zasięgu ich stref ochrony sanitarnej). Projekt zmiany Studium, dla przedsięwzięć mających na celu pozyskiwanie energii z odnawialnych źródeł energii wskazuje lokalizacje położone w obrębie rolniczych przestrzeni produkcyjnych, z dala od terenów osadniczych oraz przy uwzględnieniu uwarunkowań zawartych w „Wojewódzkim Programie Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego”: W celu uniknięcia negatywnych oddziaływań na klimat akustyczny np. drogowych w obrębie terenów zabudowanych preferuje się nasadzenia gatunków o największych zdolnościach tłumienia hałasu jak klon jawor, czy lipa drobnolistna (możliwie z pominięciem mocowania ekranów akustycznych). W fazie realizacji ze względu na dużą dynamikę zmian w natężeniu hałasu nie stosuje się tymczasowych urządzeń ochronnych. Zaleca się natomiast prowadzenie nowych prac budowlanych w sąsiedztwie zabudowy mieszkalnej tylko w porze dnia oraz optymalizację czasu pracy, tak by ograniczyć liczbę przejazdów ciężkich, samochodów i maszyn. W celu zminimalizowania negatywnego oddziaływania na gleby (a w konsekwencji też na wody podziemne) inwestycji drogowych, na etapie ich budowy i eksploatacji stosować można całą gamę działań prośrodowiskowych, m.in.: • projektować i budować rozproszone odwodnienia drogi do otaczającego terenu (np. poprzez ograniczanie stosowania krawężników zwiększających okresową koncentrację zanieczyszczeń); • chronić teren przed zanieczyszczeniami substancjami ropopochodnymi i smarami używanymi w urządzeniach mechanicznych i pojazdach, poprzez zastosowanie mas bitumicznych i innych (właściwych) materiałów budowlanych; • unikać nadmiernego niszczenia warstwy gleby, nie dopuszczać do naruszania stateczności skarp, czy niszczenia urządzeń melioracyjnych; • stosować urządzenia proekologiczne i dbać o utrzymanie ich sprawności i właściwego funkcjonowania; • używać środków chemicznych w sposób zapewniający właściwe działanie, a jednocześnie nie powodujący nadmiernego zanieczyszczenia środowiska. Niepożądaną ingerencję w strukturę krajobrazu, powodującą częstokroć zasadnicze zmiany jego kształtu i walorów można złagodzić na etapie realizacji poprzez m.in.: • wprowadzanie ogrodzeń drewnianych zamiast betonowych; • dostosowanie odpowiedniej kolorystyki i parametrów poszczególnych obiektów; • maskowanie zielenią elementów dysharmonijnych; • odtworzenie czystego przedpola ekspozycyjnego, estetycznego tła przy pomocy działań porządkujących; • usuwanie elementów dysharmonijnych, zasłaniających cenne obiekty kulturowe czy krajobrazowo-przyrodnicze; • nakaz rekultywacji obszarów sąsiednich zniszczonych w trakcie realizacji przedsięwzięcia. W przypadku konieczności ograniczenia, nie przewidzianego obecnie negatywnego oddziaływania inwestycji budowlanych na wody powierzchniowe i podziemne priorytetem powinna być skuteczna ochrona ujęć wód podziemnych i źródeł, użytkowych zbiorników wód podziemnych, w szczególności GZWP oraz ich obszarów ochronnych, ale także zbiorników lokalnych. W celu zapewnienia ochrony zasobów wody konieczne jest: Zakrzówek 2014 - 2016 - 36 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • identyfikacja lokalnych ujęć wody położonych w pobliżu realizowanych inwestycji i ustalenie dla nich stref ochronnych (ze szczególnym uwzględnieniem zakazu lokalizowania w tych strefach zaplecza budowy, czy miejsc obsługi sprzętu budowlanego i pojazdów); • wyposażenie zaplecza budowy w system odbioru i odprowadzania ścieków bytowych; • stosowanie sprawnych technicznie maszyn i środków transportu podczas etapu budowy; • zabezpieczenie/uszczelnienie terenu zaplecza budowy; • wyposażanie systemów odprowadzania wód opadowych w osadniki, piaskowniki i separatory substancji ropopochodnych; • wyposażanie rowów szczelnych w zastawki jako zabezpieczenie przed przedostaniem się zanieczyszczeń do wód podziemnych w przypadkach poważnych awarii; • w miarę możliwości budowanie dróg na nasypach a nie w wykopach; • racjonalne stosowanie środków do zwalczania śliskości w okresie zimowym i środków ochrony roślin w okresie wegetacji upraw; • ustalenie obowiązku podczyszczania wód opadowych z terenów, gdzie może dochodzić do np.mycia pojazdów chemikaliami i spłukiwania niebezpiecznych substancji) przed odprowadzeniem jej do systemu kanalizacji deszczowej. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 7 maja 2004 r. w sprawie sposobu uwzględnienia w zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa zmian Studium ustala następujące zasady: • w okresie zagrożenia zdrowia i życia ludzi obiekty usług publicznych, przeznacza się na punkty medyczne, punkty zaopatrzenia, punkty koncentracji ludzi, • w przypadkach zagrożeń militarnych przyjmuje się wszystkie tereny leśne za obszary koncentracji ludności, • dla celów zaopatrzenia w wodę zaleca się utrzymanie w technicznej sprawności wszystkich nieeksploatowanych odwiertów wód podziemnych, • utrzymanie sieci dróg w należytym stanie technicznym, • kształtowanie kompatybilnych systemów łączności, • ograniczenia w zagospodarowaniu i zakaz zabudowy na terenach zalewowych • udrażnianie koryt rzecznych, • budowę inwestycji ochrony przeciwpowodziowej. 12. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko mówi, że zakres prognozy oddziaływania na środowisko powinien przedstawiać rozwiązania alternatywne do rozwiązań przyjętych w projektowanym dokumencie, w szczególności w odniesieniu do istniejących obszarów Natura 2000, (które w obszarze zmiany Studium nie występują). W przypadku przedmiotowej zmiany Studium lokalizacja projektowanych funkcji wynika z konkretnych sugestii samorządu lokalnego, inwestorów i właścicieli poszczególnych działek, dlatego też przedstawienie innych rozwiązań lokalizacyjnych jest utrudnione. Terenu zabudowane (mieszkaniowo-usługowe) obejmują konkretne obszary, na których było zapotrzebowanie na zmianę funkcji, dlatego zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zostały dostosowane do zaistniałych potrzeb społeczeństwa i ściśle określonych lokalizacji. Determinantami rozmieszczenia poszczególnych funkcji były również już istniejące obszary zainwestowania urbanistycznego i uwarunkowań ekofizjograficznych (tereny zalewowe, o odpowiedniej wystawie i warunkach wietrznych). Wpływ na projektowane lokalizacje mają również ograniczenia wynikające m.in. z uwarunkowań przyrodniczych - istniejące i projektowane formy ochrony prawnej, czy elementy systemu przyrodniczego oraz tereny lasów, występowanie ptaków i nietoperzy), co zwalnia z Zakrzówek 2014 - 2016 - 37 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek konieczności projektowania rozwiązań alternatywnych (z których najbardziej proekologicznym byłby ‘wariant zerowy’ – nie podejmowanie zmian). Studium wyznacza tereny pod alternatywne źródła energii zgodnie z przytaczanymi tu zasadami tematycznych opracowań Biura Planowania Przestrzennego w Lublinie. Szczegółowa lokalizacja obiektów i urządzeń do pozyskiwania energii (OZE) ustalona zostanie na etapie planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego gminy po uwzględnieniu wyników i wniosków płynących np. z raportów oddziaływania na środowisko, całorocznych monitoringów ptaków, nietoperzy, inwentaryzacji przyrodniczej oraz badań i modelowania wpływu hałasu oraz oddziaływań na krajobraz rejonu. W przypadku stwierdzenia, że inwestycja ta należy do inwestycji zawsze znacząco oddziałujących na środowisko lub potencjalnie oddziałujących na środowisko przed ich realizacją należy przeprowadzić procedurę w sprawie oceny o oddziaływaniu na środowisko oraz odpowiednie badania okresowe, np. w zakresie istnienia siedlisk chronionych w odniesieniu do proponowanych lokalizacji takich inwestycji..W przypadkach stwierdzenia oddziaływania wykluczającego realizację inwestycji które dopuszczone będą w SUiKZP, alternatywą na zagospodarowanie tych terenów powinno być wykorzystanie rolnicze lub dolesienia (na najsłabszych glebach.). Ponadto przypomnieć tu należy, że Studium nie jest aktem prawa miejscowego i nie przesądza o lokalizacji inwestycji, a jedynie sygnalizuje iż taka inwestycji może w danych obszarze się pojawić, co poprzedzone powinno być badaniami analitycznymi (które winny poprzedzać decyzje administracyjne i procedury planistyczne) dla inwestycji zawsze lub potencjalnie oddziałujących na środowisko. 13. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Przedmiotem oceny (zawartej w niniejszej prognozie) są zapisy II zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek. Obszar opracowania obejmuje wybrane zmiany funkcjonalno-przestrzenne w granicach administracyjnych Gminy Zakrzówek. Podstawę prawną Prognozy oddziaływania na środowisko stanowi: • Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2015 r. poz. 199 z późniejszymi zmianami); • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późniejszymi zmianami). Celem Prognozy jest określenie jest poszukiwanie i wskazanie możliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz identyfikację i ocenę charakteru prawdopodobnych skutków i oddziaływań na środowisko przyrodnicze i kulturowe, które mogą być spowodowane realizacją zapisów projektowanego dokumentu w zakresie określonych zmian w polityce przestrzennej gminy. Ponadto przy współpracy z autorami zmiany Studium podejmowane są działania eliminujące rozwiązania mogące znacząco negatywnie oddziaływać na środowisko lub stanowić zagrożenie dla zdrowia mieszkańców. Zakres Prognozy został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Lublinie i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Kraśniku – zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Niniejsza prognoza zawiera, określa, analizuje, ocenia i przedstawia zagadnienia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie , udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn. zm.), w szczególności: • określa, analizuje i ocenia zmiany w zagospodarowaniu terenu, jakie dokument wprowadza w stosunku do stanu istniejącego; • określa, analizuje i ocenia istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanych dokumentów, zwłaszcza dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie Zakrzówek 2014 - 2016 - 38 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek przyrody, zlokalizowanych na terenie gminy oraz poza nią w sytuacji przewidywanego oddziaływania ustaleń projektowanego dokumentu na obszary chronione; • określa, analizuje i ocenia przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio-, długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne na środowisko i zdrowie ludzi (w zakresie: zanieczyszczenia powietrza, gospodarki wodno-ściekowej, zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, gospodarki odpadami, emisji pól elektroenergetycznych, klimatu akustycznego ze szczególnym uwzględnieniem emisji hałasu komunikacyjnego) wynikające z realizacji projektowanego dokumentu, w tym oddziaływanie na różnorodność biologiczną, ludzi, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elemementy; • uwzględnia elementy przyrodniczego systemu gminy Zakrzówek oraz jego powiązania z systemami gmin sąsiednich zapewniającymi spójność ekologiczną obszarów; • analizuje i ocenia ustalenia projektowanego dokumentu umożliwiające spełnienie celów środowiskowych dla jednolitych części wód podziemnych i powierzchniowych, określonych w Planie gospodarowania wodami w obszarze dorzecza Wisły (MP z 2011 r. Nr 49 poz. 549). Oprócz tego prognoza zawiera rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą ewentualnych negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu. Prognoza oddziaływania na środowisko jest komplementarna z opracowaniem ekofizjograficznym i została opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowana do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu. Opracowanie prognostyczne uwzględnia źródła informacji: inwentaryzacyjne, studialne i planistyczne, odnoszące się do zagadnienia środowiska przyrodniczego obszaru opracowania oraz publikacje dotyczące metod przeprowadzania analiz skutków środowiskowych. Kluczowymi dokumentami w powiązaniu, z którymi została sporządzona Prognoza to: Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek (tekst jednolity), Zakrzówek, 2016; Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Lublinie – pismo znak: WSTV.411.21.2014; Uzgodnienie zakresu prognozy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Kraśniku – pismo znak: ONS-NZ.700/57/2014; Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe sporządzone dla obszaru Gminy Zakrzówek, Otrębusy, 2013; Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek – Uch. Nr XVI/74/2000 Rady Zakrzówek z dnia 28.02.2000 r. z poźn. zmianami; Strategia rozwoju lokalnego gminy Zakrzówek na lata 2007 – 2015; Strategia rozwoju województwa lubelskiego na lata 2014 – 2020; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakrzówek – Uch. Nr XXXIX/166/2002 Rady Gminy Zakrzówek z dnia 16 września 2002 r.; Plany odnowy miejscowości: Zakrzówek na lata 2007 – 2015, Bystrzyca na lata 2009 – 2016, Majdan Grabina na lata 2007 – 2013, Rudnik Pierwszy na lata 2007- 2013, Sulów na lata 2007 – 2015; Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego – Uchwała Nr XLV/597/02 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 29 lipca 2002 r; Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego – Uch. Nr XLI/623/2014 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 3 lutego 2014 r.; Raporty o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2012-2014 roku, Lublin; Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016 – Warszawa, 2008. Zakrzówek 2014 - 2016 - 39 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o ‘zmianie Studium’, rozumie się przez to projekt zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek i analogicznie przez określenie ‘Prognoza’ rozumie się Prognozę oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek. Generalnie, celem zmiany Studium jest stworzenie warunków do realizacji zmian w dotychczasowej polityce przestrzennej gminy, mające na celu kształtowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek w zakresie zapewnienia rozwoju gminy, przy zachowaniu następujących priorytetów: ochrony ładu przestrzennego, ochrony zasobów środowiska naturalnego i kulturowego, utrzymania rolniczego charakteru gminy i stworzenia perspektyw rozwoju dla osiągnięcia wizerunku gminy nowoczesnej, przyjaznej dla mieszkańców i inwestorów, W tym celu zmiana Studium polega na doprowadzeniu do zgodności studium z przepisami obowiązujących aktów prawnych o charakterze powszechnie obowiązującym (ustawami) oraz spójności studium z dokumentami planistycznymi wyższego rzędu. Oprócz tego zredagowano ustalenia wiążąceprzy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (obejmujące parametry i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów) oraz ustalenia wiążące przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, (obejmujące charakterystykę i kierunki zagospodarowania w podziale gminy na miejscowości). W projekcie zmiany Studium przyjęto następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakrzówek: u W projekcie zmiany Studium przyjęto następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakrzówek: • uwzględnienie wnioskowanych zamierzeń inwestycyjnych dot. pojedynczych działek położonych w granicach obszarów istniejącej zabudowy lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie, obejmujących nowe tereny zabudowy zagrodowej, mieszkaniowej, rzemiosło i nieuciążliwe usługi (Bystrzyca, Masne Doły, Rudnik I, Rudnik II, Studzianki, Sulów, Góry, Rudki, Zakrzówek Osada, Zakrzówek-Wieś), • wyznaczenie nowych terenów zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej w postaci stref osadniczych w bezpośrednim sąsiedztwie głównych ciągów komunikacyjnych (Bystrzyca, Majorat, Kol. Lipno, Góry, Zakrzówek-Wieś) oraz w rejonie centrum Zakrzówka Osady, • wyznaczenie strefy aktywności gospodarczej oraz terenów usługowych w bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 842 (w miejscowości Zakrzówek – Majorat-Grabina) oraz drogi powiatowej nr 2289L (w miejscowości Bystrzyca), • wyznaczenie terenów produkcyjno-usługowych w Rudniku II, • wyznaczenie terenów specjalistycznych gospodarstw hodowlanych (Zakrzówek Nowy, Rudnik II). Dla wydzielonych jednostek w stosunku do rysunku zmiany studium przyjęto następujące objaśnienia użytych symboli : • 1RM do 83 RM – tereny zabudowy zagrodowej, • 1MN – tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami nieuciążliwymi, • 1RM.U do 24RM.U – tereny zabudowy zagrodowej z usługami, • 1U do 8U – tereny zabudowy usługowej, • 1US – tereny usług sportu i rekreacji, • 1RM.P.U do 2RM.P.U – tereny zabudowy zagrodowej, produkcyjnej i usługowej, • 1P – tereny zabudowy produkcyjnej (z możliwością lokalizacji obiektów i urządzeń OZE (fotowoltaika/biogazownia) z wyłączeniem elektrowni wiatrowych), • 1P.U do 3P.U – tereny zabudowy produkcyjnej i usługowej, • 1RRM do 3RRM – tereny obsługi produkcji w gospodarstwie rolnym, • 1RL do 4RL – tereny wskazane do zalesień, Zakrzówek 2014 - 2016 - 40 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • 1K – tereny oczyszczalni ścieków, • 1G – tereny predysponowane do lokalizacji biogazowni. Projektowany dokument zakłada, że: 1) ustalenie granic terenów podlega uszczegółowieniu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, 2) przyjęte na rysunku przeznaczenie terenów oznacza przeznaczenie dominujące a nie wyłączne. Przeznaczenie to może być uzupełnione innymi funkcjami, w zależności od potrzeb, jednak funkcje te nie mogą wykluczać się wzajemnie i nie mogą powodować pogorszenia standardów jakości życia, 3) w terenach o funkcji zabudowy zagrodowej przewiduje się lokalizację budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego oraz uzupełniających funkcji usługowych służących obsłudze mieszkańców, 4) wspieranie specjalizacji gospodarstw rolnych w kierunkach agroturystycznych i działalności proekologicznej. W projektowanym dokumencie ustala się, że na obszarach rolnych z zabudową zagrodową rozproszoną, główną zasadą polityki przestrzennej jest zahamowanie ekspansji zabudowy na tereny użytkowane rolniczo przez ograniczenie działalności inwestycyjnej w granicach obecnego zainwestowania działek budowlanych. W wyjątkowych przypadkach dopuszcza się powiększenie zabudowy poprzez ukształtowanie skupionego zwartego zespołu. Na tych terenach ważną zasadą jest tworzenie w otoczeniu zabudowy kompleksów zieleni użytkowej (sady, ogrody, zadrzewienia) osłabiających jej negatywną ekspozycję. Ponadto, dla podniesienia standardu obsługi rekreacji i turystyki na obszarze gminy postuluje się budowę w miejscowości Sulów bazy rekreacyjnej związanej z istniejącym stokiem narciarskim oraz przewiduje się tu utworzenie bazy turystycznej działającej także w sezonie letnim, wyznaczenie tras turystycznych i budowę ścieżek rowerowych. Dodatkowymi gruntami wskazanymi do transformacji na użytki zielone wskzane są grunty przyleśne oraz stromizny w strefie przykrawędziowej doliny. Zapisy projektu zmiany Studium są poprawne w kwestii ochrony środowiska, a jego ustalenia zostały omówione szczegółowo z zespołem projektowym poprzez analizę ich oddziaływań na określone komponenty środowiska. Prognozę tę sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych, analiz jakościowych wykorzystujących dostępne wskaźniki stanu środowiska oraz identyfikacji i wartościowania skutków przewidywanych zmian w środowisku. Prace prognostyczne polegały na przeprowadzeniu studiów dokumentów charakteryzujących strukturę przyrodniczą terenu (stan istniejący i dotychczasowe przekształcenia środowiska) oraz analizy istniejących i projektowanych inwestycji w obszarze zmiany Studium i jego sąsiedztwie. Materiały źródłowe, w oparciu o które sporządzono Prognozę wymienione zostały w wykazie materiałów, zamieszczonym na końcu opracowania. Zakres prac nad Prognozą został dostosowany do charakteru, specyfiki i precyzji zapisów zmiany Studium. Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Jerzego Kondrackiego (zmodyfikowaną przez Andrzeja Richlinga) Gmina Zakrzówek położona jest w prowincji: Wyżyny Polskie, podporiwncji: Wyżyna Lubelsko-Lwowska, makroregionów: Wyżyna Lubelska, Roztocze. W granicach administracyjnych gminy znajdują się następujące mezoregiony Wyżyny Lubelskiej (343.1) – Wzniesienia Urzędowskie, Padół Zamojski, Wyniosłość Giełczewska i Równina Bełżycka, oraz Roztocza (343.2) - Roztocze Zachodnie. Przejście między jednostkami ma charakter płynny. Wzniesienia Urzędowskie (343.15) to stanowią pasmo wzniesień osiągających wysokość do 270 m. n.p.m., cechujących się urozmaiconą rzeźbą, a w szczególności występowaniem wąwozów lessowych. Padół Zamojski (343.19) jest rozległym obniżeniem, osiągającym wysokość 180 - 220 m n.p.m., utworzonym w małoodpornych marglach górnokredowych. Wyniosłość Giełczewska (343.17) stanowi układ wzniesień osiągających wysokość do 306 m n.p.m., zbudowanym z przewarstwionych marglami opok. W południowo-zachodniej części regionu występują dodatkowo płaty lessów. Doliny Wyniosłości Giełczewskiej są Zakrzówek 2014 - 2016 - 41 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek asymetryczne, sieć wodna ma natomiast układ promienisty. Równina Bełżycka (343.13) jest mezoregionem o mało urozmaiconym krajobrazie, osiągającym wysokość od 160 do 230 m n.p.m. (dział wodny Wisły i Bystrzycy). Podłoże budują tu margle kredowe i gliny zwałowych. Południowy fragment gminy, najbardziej chyba zróżnicowany geomorfologicznie, położony jest w części obszaru Roztocza Zachodniego. Roztocze Zachodnie (343.21) bywa dzielone na obejmujące fragment gminy Roztocze Gorajskie, położone na zachód od doliny Gorajca i Roztocze Szczebrzeszyńskie. Zbudowane jest ze skał górnokredowych, szczególnie z opoki. Jego wzniesienia są pokryte lessem i porozcinane wąwozami. Bezwzględne wysokości ich szczytów sięgają od 300 do 344 m n.p.m. Rrzeźba terenu składa się z trzech głównych form: zrównań wierzchowinowych – budowanych ze skał kredowych i trzeciorzędowych, nadbudowanych osadami czwartorzędowymi, mają postać silnie rozczłonkowanych płatów, wąskich grzbietów rozciętych jarami, występują także wąskie spłaszczenia przecięte suchymi dolinami; dolin – wyróżnić tu należy doliny ze stałymi ciekami, z odpływem epizodycznym oraz młode rozcięcia erozyjne; krawędzi – przez gminę przebiega północna krawędź wału roztoczańskiego. Zróżnicowana rzeźba terenu decyduje o przyrodniczo-krajobrazowych walorach rejonu. Jednym z najwyższych wzniesień w gminie jest Góra Samolejowa, o wysokości bezwzględnej 285,8 m n.p.m. W krajobrazie gminy zauważalne są liczne wąwozy i suche dolinki, w znacznej części schodzące w kierunku doliny Bystrzycy. Rzeka Bystrzyca, posiadająca wyrazistą, miejscami dość głęboko wciętą dolinę, przepływa przez gminę, w kierunku południkowym. Cała gmina położona jest na obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 406 Niecka lubelska. Powierzchnia zbiornika sięga 7 492,5 km2 I posiada zasoby 1052,7 tys. m3/d. Jest to zbiornik kredowy, który z uwagi na swój zasięg ma zasadnicze znaczenie w zaspokajaniu potrzeb wodnych regionu. Wody zbiornika cechuje wysoka jakość. W obrębie GZWP nr 406 wskazane zostały do wyznaczenia 3 obszary najwyższej ochrony (ONO). Tylko jeden z nich, tereny zlewni Bystrzycy i Stawka - obszar zasilania wód podziemnych Lubelskiego Zespołu Miejskiego, znajduje się blisko północno-zachodnich granic gminy. Na terenie gminy Zakrzówek funkcjonują trzy gminne ujęcia wód w miejscowościach: Studzianki, Majdan Grabina i Zakrzówek. Wody ujmowane są tu z kredowego poziomu wodonośnego. Głównym ciekiem powierzchniowym jest rzeka Bystrzyca, będąca największym lewobrzeżnym dopływem Wieprza. Bystrzyca zaczyna się w Sulowie źródłami typu szczelinowo-warstwowego, wypływającymi z utworów kredowych na rzędnej 232 m n.p.m. Gmina Zakrzówek położona jest w południowo-zachodniej części województwa lubelskiego (powiat kraśnicki) Odległości do najbliższych ośrodków miejskich wynoszą: Lublin – 38 km, Kraśnik – 14 km, Janów Lubelski – 38 km. W gminie znajdują się miejscowości i sołectwa: Bystrzyca, Góry, Józefin, Lipno, Majdan-Grabina, Majorat, Rudki, Rudnik Pierwszy, Rudnik Drugi, Studzianki, Studzianki-Kolonia, Sulów, Świerczyna, Zakrzówek, Zakrzówek Nowy, Zakrzówek-Wieś zamieszkałe przez 6819 osób (stan na XII.2012 r., dane GUS wg. faktycznego miejsca zamieszkania). Powierzchnia gminy wynosi 99,09 km2, z czego 84,87% stanowią użytki rolne (z dominacją gleb III klasy bonitacyjnej – gleb ornych średnio dobrych). Dominują grunty orne stanowiące pond 92% użytków rolnych. Sady, łąki i pastwiska zajmują łącznie tylko 644 ha (7,6%). Gospodarstwa rolne mają charakter rozdrobniony, a ich średnia wielkość wynosi 5 ha. Lasy zajmują powierzchnię 504 ha, co stanowi zaledwie 5 % areału gminy. Niewielkie ich płaty są rozproszone na obszarze gminy, zaś większy kompleks znajduje się w rejonie miejscowości Studzianki-Kolonia. Dominującym typem siedliska jest mieszany świeży oraz las świeży. Analizując przestrzeń gminy w skali regionalnej i szerszej należy zwrócić uwagę na całą jej południową część. Została ona włączona do sieci ECONET-POLSKA jako korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym. Obecnie sieć ECONET-POLSKA nie posiada umocowania prawnego, lecz wciąż przywoływana jest w wielu dokumentach, stanowiąc pewne wytyczne dla polityki przestrzennej. Znajduje się tu fragment obszaru Wzniesienia Urzędowskie (64K) , Zakrzówek 2014 - 2016 - 42 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek który stanowi powiązanie Doliny Wisły z Roztoczem (obszary węzłowe o znaczeniu międzynarodowym). Korytarz stanowi także powiązanie z Lasami Janowskimi i Puszczą Solską. Jego zasięg można wiązać z zasięgiem regionalnego systemu obszarów chronionych - Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Wskazanie na obszarze gminy korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym oznacza, iż tereny te umożliwiają rozprzestrzenianie się gatunków pomiędzy obszarami węzłowym, ukierunkowują przepływ materii i informacji biologicznej w krajobrazie (Strategia Wdrażania krajowej sieci ekologicznej ECONETPOLSKA, 1998). Powołany rozporządzeniem Wojewody Lubelskiego z dnia 17 lutego 2006 roku w sprawie Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu obejmuje swym zasięgiem tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowy ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem, a także pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Zgodnie z wykonanym w 2013 r. opracowaniem ekofizjograficznym, należy stwierdzić, że walorem gminy są jej uwarunkowania przyrodnicze i krajobrazowe, co ma przełożenie na np. nieskażone gleby wysokich klas bonitacyjnych predysponujące obszar do produkcji rolnej. Struktura osadnicza zaś jest wyraźnie skoncentrowana wzdłuż doliny Bystrzycy. Zabudowa występuje wzdłuż ważniejszych dróg. W samej dolinie rzeki nie realizowano zabudowy ze względu na złe warunki posadowienia obiektów oraz możliwości podstopień. Taki układ przestrzenny jest korzystny zarówno dla mieszkańców (bezpieczeństwo powodziowe) jak i nie ma negatywnie znaczącego oddziaływania na środowisko. Miejscowość Zakrzówek stanowi centrum gminy, przez które przebiegają najważniejsze ciągi komunikacyjne i istnieją ważne dla funkcjonowania społeczeństwa usługi. Ponadto obecność zbiornika wodnego Zakrzówek przyciąga także wędkarzy, a potencjalnie może przyczynić się do rozwoju turystyki. Pod względem wyposażenia w infrastrukturę komunikacyjną na terenie gminy istnieją następujące drogi: • droga wojewódzka nr 842 Rudnik – Zakrzówek – Wysokie, • droga 2731 Zakrzówek – Majdan – Studzianki – Stawce, • droga 2726 Wilkołaz – Zakrzówek, • droga 2289 Strzyżewice – Zakrzówek – Sulów – Polichna III, • droga 2293 Bystrzyca – Zakrzówek, • droga 2729 Zakrzówek – Zakrzówek Wieś. Obszar gminy jest prawie w całości zwodociągowany. Magistralna sieć wodociągowa ma długość 105 km. Obsługuje ona 1 751 przyłączy domowych i 31 przyłączy zakładowych. Z wodociągu korzysta około 96% wszystkich mieszkańców gminy. Większość obszaru gminy – miejscowości: Zakrzówek, Zakrzówek Wieś, Bystrzyca, Majorat, Rudki, Lipno, Sulów, Rudnik Pierwszy i Rudnik Drugi, Góry i Zakrzówek Nowy – obsługiwana jest przez ujęcie wody w Zakrzówku. Miejscowość Majdan – Grabina dysponuje wodociągiem opartym na miejscowym ujęciu wody, natomiast miejscowości Studzianki i Studzianki- Kolonia korzystają z ujęcia wody położonego w Woli Studzińskiej, w gminie Batorz (Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Zakrzówek na lata 2007-2015,). W miejscowości Bystrzyca istnieje oczyszczalnia ścieków, oparta na technologii niskoobciążonego osadu czynnego. Gmina Zakrzówek posiada uregulowaną gospodarkę odpadami. Na terenie Gminy brak jest komunalnego składowiska odpadów, jednakże Gmina Zakrzówek należy do Związku Komunalnego „Strefa Usług Komunalnych”, w ramach którego posiada udział w budowie i korzysta z wysypiska śmieci położonego na terenie gminy Kraśnik. Na terenie gminy Zakrzówek są umiejscowione pojemniki na selektywną zbiórkę odpadów, które są wywożone na wysypisko przez firmę komunalną (Plan odnowy miejscowości Zakrzówek na lata 2007-2015, 2010). Na terenie gminy brak jest sieci gazowej. Gazyfikacja będzie możliwa po doprowadzeniu gazociągu wysokiego ciśnienia – przyłącza do istniejącego gazociągu Świdnik – Krasnystaw i budową stacji redukcyjno – pomiarowej w Zakrzówku Nowym (Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Zakrzówek na lata 2007-2015). Zakrzówek 2014 - 2016 - 43 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek Projekt zmiany Studium spełnia obowiązki z zakresu ochrony środowiska (tj. m in. gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, ochrony przed hałasem, ochrony istniejącej i zaprojektowanej zieleni komponującej się z planowanym przedsięwzięciem, ochrony przed powodzią, ochrona wód podziemnych i powierzchniowych, stref ochronnych ujęć wód) w tym ochrony przyrody i nawiązania obszaru do systemu przyrodniczego gminy i jego powiązań z systemem przyrodniczym gminy w stosunku do obszarów Natura 2000. Analiza istniejącego stanu środowiska w kontekście proponowanych kierunków zagospodarowania dała podstawy do wyodrębnienia zarówno pozytywnych pod względem ekologicznym jak i negatywnych kierunków zagospodarowania, mogących w efekcie przynieść pogorszenie stanu środowiska. Z terenami o dominującej funkcji mieszkaniowej, usługowej, obiektów OZE, a także niezbędnej infrastruktury potencjalnie może związana być: - emisja zanieczyszczeń do atmosfery (wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza); - emitowanie hałasu i pól elektromagnetycznych; - wytwarzanie odpadów komunalnych; - wprowadzenie ścieków i innych zanieczyszczeń do wód lub do gruntu; - przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu; - zmiany w krajobrazie; - zmiany szaty roślinnej i składu gatunkowego fauny; - ryzyko wystąpienia poważnych awarii. Ponieważ zmiana Studium jest etapem prac planistycznych, na którym wyznacza się jedynie tereny i kierunki do jego możliwego zagospodarowania, nie znane są jeszcze konkretne inwestycje i parametry techniczne oraz technologiczne. W związku z powyższym, nie możliwe jest stwierdzenie czy ustalenia dokumentu zaliczane są do zawsze znaczących oddziaływań na środowisko (odn. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. o przedsięwzięciach mogących znacząco oddziaływać na środowisko - Dz. U. 2010, Nr 213 poz.1397 i Rozporządzenie w Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2003r. w sprawie substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska - Dz. U. 2003, Nr 217, poz. 2141), co opisane zostało poniżej. By uniknąć, projektowany dokument wprowadza szereg zasad i ograniczeń przytoczonych w niniejszej Prognozie. Przeznaczenie terenów pod planowane funkcje może nieznacznie oddziaływać na poszczególne elementy środowiska. Jednak pomimo bezpośredniego i stałego charakteru niektórych oddziaływań przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych i prowadzeniu stałego, rzetelnego monitoringu proinwestycyjnego przekroczenie standardów jakości środowiska określonych prawem jest mało prawdopodobne. W poniższej tabeli przedstawiono wstępne, potencjalne oddziaływanie na środowisko ustalonych w zmianie Studium funkcji terenów, gdzie: „++” – oznacza występowanie znacząco pozytywnego oddziaływania, „+” – oznacza występowanie umiarkowanie pozytywnego oddziaływania, „o” – oznacza nieznaczne oddziaływania lub jego brak, „-‘’ – oznacza występowanie umiarkowanie negatywnego oddziaływania, „--” – oznacza występowanie znacząco negatywnego oddziaływania. Przeznaczenie terenu Rodzaj Zakrzówek 2014 - 2016 Czas Przestrzeń - 44 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek SKUMULOWANE KRÓTKOTERMINOWE ŚREDNIOTERMINOWE DŁUGOTERMINOWE STAŁE PONADLOKALNE WTÓRNE LOKALNE POŚREDNIE CHWILOWE BEZPOŚREDNIE Ludzie Ekosystemy, różnorodność biologiczna System przyrodniczy Formy ochrony przyrody Wody Powietrze Powierzchnia ziemi, gleby, kopaliny i zasoby naturalne Topoklimat Klimat akustyczny Krajobraz Zabytki i dobra materialne +/- +/- o o - o +/- +/- - +/- o - - o o +/- o +/- +/- - +/- o + +/- +/+/+/- o o o o o +/+/- o +/o o o o o +/+/o - + + o - +/o +/- +/+/+/- o o o o - + o o o o - - o +/- o o +/+/- +/+/+/+ o o o o o o + o o +/o o o +/+ o o +/+ o o +/+/- o o o o W wyniku przeprowadzonych analiz i ocen stwierdza się, iż wyznaczone w zmianie Studium funkcje będą miały w przewadze wpływ neutralny (brak wpływu, wpływ nieznaczący) pozytywny lub negatywny (słaby, umiarkowany, chwilowo być może i wysoki). Generalnie nie przewiduje się oddziaływań znacząco negatywnych tj. powodujących zasadniczą zmianę określonych parametrów jakości środowiska, zagrożenia dla liczebności i bioróżnorodności gatunków, istotnych barier dla migracji, zagrożenia dla obszarów przyrodniczo cennych, w tym obszarów Natura 2000 (a tu 100% kolizyjność związanej m.in. z występowaniem zawsze optymalnych warunków wietrznych. Nie stwierdza się transgranicznych oddziaływań ustaleń zmiany Studium. Efektywne i pełne wdrożenie ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek oraz zaleceń Prognozy tj. głównie prowadzenie systematycznego, rzetelnego poinwestycyjnego monitoringu przyrodniczego stanowić będą wystarczające zabezpieczenie przed potencjalnymi znacząco negatywnymi, przyszłymi zmianami w środowisku przyrodniczym. Analiza projektowanego dokumentu pod kątem możliwych wpływów projektu zmiany Studium na zmiany klimatyczne oraz różnorodność biologiczną wraz z uwzględnieniem adaptacji do zmian klimatu przygotowana w oparciu o Strategiczny Plan Adaptacji dla sektorow i obszarow wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (SPA 2020) wykazała, że zawarte w nim ustalenia nie wpłyną istotnie na stan klimatu i bioróżnorodności, ponieważ uwzględnia on zasady zrownoważonego rozwoju, a wskazane działania adaptacyjne mogą przyczynić się do ograniczenia możliwości wystąpienia drastycznych zmian klimatycznych i możliwości wystąpienia ryzyk z nimi związanych. 14. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW Opracowania: Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek (tekst jednolity), Zakrzówek, 2016. Zakrzówek 2014 - 2016 - 45 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe sporządzone dla obszaru Gminy Zakrzówek, Otrębusy, 2013. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek – Uch. Nr XVI/74/2000 Rady Zakrzówek z dnia 28.02.2000 r. z poźn. zmianami. Strategia rozwoju lokalnego gminy Zakrzówek na lata 2007 – 2015. Strategia rozwoju województwa lubelskiego na lata 2014 – 2020, Lublin, 2013. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Zakrzówek – Uch. Nr XXXIX/166/2002 Rady Gminy Zakrzówek z dnia 16 września 2002 r. Plany odnowy miejscowości: Zakrzówek na lata 2007 – 2015, Bystrzyca na lata 2009 – 2016, Majdan Grabina na lata 2007 – 2013, Rudnik Pierwszy na lata 2007- 2013, Sulów na lata 2007 – 2015. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego – Uchwała Nr XI/162/2015 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 30 października 2015 r., Biuro Planowania Przestrzennego, 2015, Lublin. Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego – Uch. Nr XLI/623/2014 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 3 lutego 2014 r. Raporty o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2012 - 2014 roku, Lublin. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016 – Warszawa, 2008. Programem Ochrony Środowiska Gminy dla Gmin dla Związku Międzygminnego „Strefa Usług Komunalnych” w Kraśniku, Eko-Geo, 2004, Lublin. Programem Gospodarki Odpadami Gminy dla Gmin dla Związku Międzygminnego „Strefa Usług Komunalnych” w Kraśniku, Eko-Geo, 2004, Lublin. Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych – Warszawa 2010. Akty prawne: • • • • • • • • • • • • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2013, poz. 1235 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2015, poz. 199 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2013, poz. 1232 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2013, poz. 627 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. 2013, poz. 1205 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. 2012, poz. 145 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. 2014, poz. 1153 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2014, poz. 613 z późniejszymi zmianami). Ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013, poz. 21 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 12 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. 2014 poz. 1789 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2014, poz. 112). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r o przedsięwzięciach mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2010, Nr 213, poz.1397); Zakrzówek 2014 - 2016 - 46 - Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zakrzówek • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003, Nr 192, poz. 1883). Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2001, Nr 112, poz. 1206). Rozporządzenie w Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2003 r. w sprawie substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. 2003, Nr 217, poz. 2141). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U 2004, Nr 137, poz. 984). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U 2004, Nr 220, poz. 2237). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. 2004, Nr 229, poz. 2313 z późn. zmianami). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. 2002, Nr 165, poz. 1359). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz warunków i sposobu ich prowadzenia (Dz. U. 2008, Nr 103, poz. 664). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. 2010, Nr 77, poz. 510). Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu. Dyrektywa 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych(…). Dyrektywa 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko. Dyrektywa 85/337/EWG w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko. Dyrektywa Rady Europy w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków (2009/147/EW). Dyrektywa Rady Europy w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (92/43/EWG). Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Programem działań – 2003 – która jest przełożeniem Konwencji o różnorodności biologicznej z 1992r (Rio de Janeiro). Konwencji Berneńskiej o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz siedlisk. Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt - Bonn 1979 r. Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko życiowe ptactwa wodnego – Ramsar 1971. Europejska Konwencja Krajobrazowa-Florencja 2000. Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście, transgranicznym z 1991r. (Konwencja z Espoo). Zakrzówek 2014 - 2016 - 47 -