INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego

Transkrypt

INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku 15‐264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3 tel./fax 085 742‐53‐78 e‐mail: [email protected]
INFORMACJA
Podlaskiego Wojewódzkiego
Inspektora Ochrony Środowiska
o stanie środowiska na terenie
powiatu siemiatyckiego
WIOŚ BIAŁYSTOK, maj 2010
spis treści WSTĘP ......................................................................................................................................................... 5 PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE.....................................................................................................................5 DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO – KONTROLNA I BADAWCZA ..................................................................................................6 POWIETRZE .................................................................................................................................................. 7 PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA .........................................................................................................7 STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA ...........................................................................................................................8 PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA .........................................................................................................12 STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH ............................................................................................ 14 PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD ....................................................................................................................14 STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH .....................................................................................................15 PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA .........................................................................................................16 WODY PODZIEMNE .................................................................................................................................... 22 PRESJE ................................................................................................................................................................22 STAN ‐ OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH ...............................................................................................................22 GOSPODARKA ODPADAMI ......................................................................................................................... 24 PRESJE ................................................................................................................................................................24 STAN ..................................................................................................................................................................25 PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA .........................................................................................................27 HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY ................................................................................................. 30 PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU .......................................................................................................................................30 STAN – POMIARY HAŁASU .......................................................................................................................................31 PRZECIWDZIAŁANIA ...............................................................................................................................................32 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE.................................................................................................................... 33 PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO ....................................................................................33 STAN – POMIARY MONITORINGOWE .........................................................................................................................34 OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI............................................................................................... 35 NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH........................................................................35 TRANSPORT .........................................................................................................................................................36 OBOWIĄZKI SAMORZĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA ....................... 37 ORGANY SAMORZĄDU POWIATOWEGO ......................................................................................................................37 ORGANY SAMORZĄDU GMINNEGO .................................................................................................................38 3 spis treści 4 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok WSTĘP PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE Położenie Powiat siemiatycki leży w południowej części woje‐
wództwa podlaskiego. Zajmuje obszar 1 459 km2, co stanowi ok. 7,2% powierzchni województwa. Połu‐
dniową granicę powiatu wyznacza rzeka Bug, od strony wschodniej granica z Republiką Białorusi. Powiat leży w środku malowniczego regionu Podlasie, w dolinie Bugu, której obszar w sąsiedztwie rzeki z racji walorów przyrodniczych nazwano „Podlaski przełom Bugu” i objęto ochroną. Struktura administracyjna i ludność W skład powiatu siemiatyckiego wchodzi 9 gmin: Sie‐
miatycze, Drohiczyn, Dziadkowice, Grodzisk, Milejczy‐
ce, Mielnik, Nurzec ‐ Stacja, Perlejewo, Siemiatycze Liczba ludności ogółem wynosi 47 617 osób. Gęstość zaludnienia 33 os/km2. Jednostki samorządowe powiatu białostockiego Gminy miejskie Siemiatycze Gminy miejsko – wiejskie: Drohiczyn Gminy wiejskie: Dziadkowice Grodzisk Mielnik Milejczyce Nurzec‐Stacja Perlejewo Siemiatycze Powierzchnia [km2] Ludność [tys.] 36 208 116 203 196 151 215 107 227 15,2 6,7 3,0 4,5 2,6 2,1 4,4 3,1 6,3 dane: GUS Gospodarka Na terenie powiatu dominuje rolnictwo, w większości są to gospodarstwa o produkcji wielokierunkowej. Użytki rolne (gruntu orne, sady, łąki, pastwiska) stanowią ok. 59,6% powierzchni ogólnej powiatu, lasy i grunty leśne ‐ 32,9%, natomiast pozostałe grunty i nieużytki 7,6%. Struktura zasiewów obejmuje głównie zboża, w dalszej kolejności ziemniaki, rośliny pastewne i przemysłowe, a także warzywa gruntowe. Ze względu na rolniczy cha‐
rakter powiatu stopień uprzemysłowienia określa się jako niski. Zgodnie z danymi GUS, pod koniec 2008 r. zarejestrowanych było 2 606 podmiotów gospodarczych, w tym prawie 95% z sektora prywatnego. Najwięcej przedsiębiorstw i firm funkcjonuje w sektorach: handel, przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz dzia‐
łalność usługowa. Wśród największych przedsiębiorstw funkcjonujących na terenie powiatu można wymienić: Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "PRZYJAŹŃ", Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie, zakład prze‐
twórstwa owocowo ‐ warzywnego Oerlemans Foods Siemiatycze Sp. z o.o., zakład mleczarski POLSER Sp. z o.o. 5 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok w Siemiatyczach, wytwórnię kostki brukowej Pater Firma A. E. Daniluk w Siemiatyczach czy PHU "Komirex" zajmujące się skupem, przetwórstwem i eksportem grzybów. Walory przyrodnicze powiatu Powiat siemiatycki charakteryzuje się bogatymi walorami przyrodniczo ‐ krajoznawczymi dzięki malowniczemu położeniu w dolinie środkowego Bugu. Jest to najbardziej interesujący fragment doliny rzeki, zwany „Podla‐
skim Przełomem Bugu”, który rozciąga się od Niemirowa do Drohiczyna. Na terenie powiatu znajdują się duże kompleksy leśne o charakterze naturalnym (32% powierzchni powiatu stanowią lasy). Największy wskaźnik lesistości występuje w gminie Mielnik ‐ 60 % i Nurzec ‐ Stacja ‐ 44 %. Najbogatszy kompleks leśny, położony w południowej części Nadleśnictwa Nurzec ‐ Stacja, jest pozostałością Puszczy Nurzeckiej. Szczególnie cenne tereny, mające znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy, objęto siecią „Natura 2000”, którą tworzą obszary istotne dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych. Podstawą utworzenia sieci są 2 unijne dyrektywy, tzw. „Dyrek‐
tywa Ptasia” i „Dyrektywa Siedliskowa”. Na terenie powiatu, sieć Natura 2000 stanowią: •
•
Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO): Dolina Dolnego Bugu (13095 ha). Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO): Ostoja Nadbużańska (5765 ha), Schrony Brzeskiego Rejonu Umocnionego (117 ha). DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO – KONTROLNA I BADAWCZA Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązek: •
•
•
kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze, prowadzenia badania stanu środowiska, informowania społeczeństwa o wynikach tych badań. Cele działalności inspekcyjno – kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy, tworzonych na pod‐
stawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz propozycji zgłaszanych przez organy samorządowe. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO‐KONTROLNEJ Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działań, które w konsekwencji mają spowodować zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscypli‐
nujące, między innymi: •
•
•
•
•
•
wydać zarządzenia pokontrolne, wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia a także znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, wydać decyzję wstrzymują‐
cą działalność zakładu, wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska, skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością, zastosować karę grzywny (mandat karny), skierować wniosek do sądu i organów ścigania. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na możliwości prawnych działań własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają przeciwdzia‐
łać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy środowiskowe. Kompetencje samorządów powiatowych i gminnych zamieszczono na końcu niniejszego opracowania. 6 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok W latach 2008 ‐ 2009 r. na obszarze powiatu przeprowadzono łącznie 104 kontrole najbardziej uciążliwych podmiotów i obiektów. W wyniku przeprowadzonych kontroli, w przypadkach stwierdzanych przekroczeń wydawano zarządzenia i wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania za środowiska. MONITORING ŚRODOWISKA W ramach działalności badawczej, główny zakres prac prowadzony jest w oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków ‐ zagadnień: jakość środowiska, emisja oraz oceny i prognozy. Zadania PMŚ realizowane są w znacznym zakresie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska. Sta‐
nowią one również wojewódzką bazę informacji o stanie środowiska. Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska: •
•
•
•
•
•
monitoring powierza atmosferycznego, monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących, monitoring wód podziemnych, monitoring hałasu, monitoring pól elektromagnetycznych, monitoring odpadów niebezpiecznych. W każdym podsystemie, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególniono 3 elementy: presje, stan i prze‐
ciwdziałanie. Aktualne wyniki badań i kontroli stanu środowiska na terenie powiatu przedstawiono poniżej. POWIETRZE PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO‐NO2), dwutlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO) i pyły. Od środków transportu największy udział w emisji zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO‐
NO2) i benzen (C6H6). Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie powiatu siemiatyckiego są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno – bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów, głównie na trasie samochodo‐
wej Białystok – Bielsk Podlaski – Siemiatycze. Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem
(t/r)
16 000
14 000
12 000
10 000
8 000
6 000
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2008 r. emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem z terenu powiatu siemiatyckiego wynosiła 13 562 ton. Pomimo niewielkich wahań emisja w latach 2000 – 2008 była niska. 4 000
2 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
dane: GUS 7 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Wielkość emisji z powiatu w latach 2000 ‐ 2008 na tle województwa przedstawiono w tabeli (emisja zanie‐
czyszczeń pyłowych nie jest wykazywana w danych GUS od 2006 r). EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH
J. m.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Emisja zanieczyszczeń pyłowych
woj. podlaskie
ogółem
t/r
2 016
1 969
2 020
1 972
2 176
2 004
1 740
1 748
1 324
ogółem
t/r
3
0
0
0
0
0
-
-
-
ze spalania paliw
t/r
3
0
0
0
0
0
-
-
-
powiat siemiatycki
Emisja zanieczyszczeń gazowych
woj. podlaskie
ogółem
t/r
1 708 958 1 901 866 1 873 814 1 983 537 1 874 115 1 799 787 1 703 946 1 716 244 1 602 796
powiat siemiatycki
ogółem
t/r
9 285
10 927
13 679
11 702
9 935
11 819
14 282
12 710
13 562
ogółem (bez dwutlenku węgla) t/r
-
-
-
-
-
-
28
15
13
dwutlenek siarki
t/r
2
2
1
1
1
1
1
1
1
tlenki azotu
t/r
12
15
13
9
9
9
11
10
11
tlenek węgla
t/r
2
2
1
1
1
1
1
1
1
dwutlenek węgla
t/r
9 263
10 897
13 655
11 683
9 918
11 800
14 254
12 695
13 549
Zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach do redukcji
woj. podlaskie
ogółem
t/r
102 442
121 019
121 233
137 184
121 810
118 417
116 765
117 089
83 472
t/r
3
0
0
0
0
0
-
-
-
powiat siemiatycki
pyłowe
dane: GUS STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery (emisja) oraz badania monitorin‐
gowe substancji powstających w atmosferze (imisja). Na terenie „strefy bielsko – siemiatyckiej”, w której leży powiat siemiatycki, podstawą oceny jakości powietrza były pomiary wykonane za pomocą laboratorium mobilnego, będącego na wyposażeniu Wojewódzkiego In‐
spektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku oraz dane o emisjach pochodzące z bazy opłat za korzystanie ze środowiska Urzędu Marszałkowskiego. Zakres wykonanych badań imisji obejmował roczny pomiar stężeń: dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku węgla (CO), pyłu zawieszonego PM10, ozonu (O3) oraz metali: As, Cd, Ni, Hg i Pb w pyle zawie‐
szonym. Na potrzeby oceny przeprowadzono również pomiary parametrów meteorologicznych: temperatury powietrza, wilgotności względnej, ciśnienia atmosferycznego, nasłonecznienia, prędkości i kierunku wiatru. Podstawę oceny jakości powietrza, zgodnie z art. 89 ustawy Prawo ochrony Środowiska, stanowią następujące wskaźniki: •
dopuszczalny poziom substancji w powietrzu (w niektórych przypadkach, określono dozwoloną liczbę przekroczeń dopuszczalnego poziomu), 8 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
dopuszczalny poziom substancji w powietrzu powiększony o margines tolerancji1 (dozwolone przypadki przekroczeń poziomu dopuszczalnego odnoszą się także do jego wartości powiększonej o margines tole‐
rancji), poziom docelowy (poziom ten ma być osiągnięty w danym okresie czasu, a w przypadku ozonu określono dozwoloną liczbę przekroczeń tego poziomu), poziom celów długoterminowych (poziom ten ma być osiągnięty w długim okresie czasu, z wyjątkiem sytuacji, gdy nie może być osiągnięty za pomocą ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych i tech‐
nologicznych). Ocena jakości powietrza dokonywana jest ze względu na cele: •
•
Ochronę zdrowia. Obszar zastosowania określonych kryteriów wartości dopuszczalnych obejmuje teren całego kraju. W przypadku określania priorytetów działań dla tego celu szczególną uwagę zwrócono na aglomeracje i obszary zamieszkałe o dużej gęstości zaludnienia. Ochronę roślin. Obszar zastosowania określonych kryteriów wartości dopuszczalnych odnosi się do terenu całego kraju z wyłączeniem powiatów grodzkich. Warunki kryterialne ocen przestawiają poniższe tabele. Ochrona zdrowia – poziomy dopuszczalne dla terenu kraju Substancja Benzen Dopuszczalny poziom sub‐
Dopuszczalny Dopuszczana częstość Wartość margi‐ stancji w powietrzu powięk‐
Okres uśredniania poziom substancji przekroczenia dopuszczalnego nesu tolerancji szony o margines tolerancji w powietrzu poziomu w roku wyników pomiarów w roku 2008 za rok 2008 3
[µg/m ] kalendarzowym 3
[µg/m ] rok kalendarzowy 5 2 7 ‐ Jedna godzina 200 20 220 18 razy rok kalendarzowy 40 4 44 ‐ Jedna godzina 350 0 350 24 razy 24 godziny 125 0 125 3 razy Ołów rok kalendarzowy 0.5 0 0.5 ‐ Pył zawieszony PM10 24 godziny 50 0 50 35 razy rok kalendarzowy 40 0 40 ‐ Tlenek węgla 8 godzin 10000 0 10000 ‐ Dwutlenek azotu Dwutlenek siarki Ochrona roślin – poziomy dopuszczalne dla terenu kraju Substancja 3
Okres uśredniania wyników pomiarów Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu [µg/m ] Tlenki azotu rok kalendarzowy 30 Dwutlenek siarki rok kalendarzowy 20 1
Wprowadzenie marginesów tolerancji, które będą ulegać obniżeniu, miało na celu stworzenie okresu dostosowawczego i złagodzenie w czasie wymogów osiągnięcia wartości docelowych. Należy jednak podkreślić, że wartość dopuszczalna powiększona o margines tolerancji nie stanowi tymczasowego stężenia dopuszczalnego, a jedynie służy złagodzeniu kryteriów podejmowania określonych działań w okresie przejściowym przed terminem osiągnięcia norm docelowych. 9 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Ochrona zdrowia i roślin – poziomy docelowe Substancja Okres uśredniania wyników pomiarów Docelowy poziom substancji w powietrzu 3
2013 3
2013 3
2013 Arsen rok kalendarzowy* 6 [ng/m ] Benzo(a)piren rok kalendarzowy* 1 [ng/m ] Kadm Nikiel rok kalendarzowy* Termin osiągnięcia docelowego poziomu substancji w powietrzu 5 [ng/m ] 3
rok kalendarzowy* 20 [ng/m ] osiem godzin* 120 [µg/m ] 2013 3
Ozon okres wegetacyjny** 2010 3
18000 [µg/m * h] 2010 * poziom docelowy ze względu na kryterium ochrona zdrowia ** poziom docelowy ze względu na kryterium ochrona roślin Ochrona zdrowia i roślin – poziomy celów długoterminowych Substancja Okres uśredniania wyników pomiarów Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu 3
[µg/m ] Termin osiągnięcia poziomu celu długoterminowego substancji w powietrzu 120 2020 6000 2020 osiem godzin* Ozon okres wegetacyjny** * poziom celu długoterminowego ze względu na kryterium ochrona zdrowia ** poziom celu długoterminowego ze względu na kryterium ochrona roślin POMIAR JAKOŚCI POWIETRZA LABORATORIUM MOBILNYM Punkt pomiarowy zlokalizowano w Siemiatyczach przy ul. Legionów Piłsudskiego (mapa). Pomiary wykonywa‐
no od stycznia do grudnia 2008 r. Charakterystyka otoczenia punktu pomiarowego odpowiadała wymaganiom badań tła miejskiego. Zestawienie wyników pomiarów w 2008 roku Okres styczeń luty marzec Dwutlenek siarki Max 1 godz. 22,5 35,3 47,2 Dwutlenek siarki Max 24 godz. 12,6 18,1 18,3 Dwutlenek azotu Max 1 godz. 114,8 73,3 111,6 Pył zawieszony PM10 Max 24 godz. 42,6 51,1 53,3 Tlenek węgla Max 8 godz. Ozon Max 8 godz. 1096,7 1841,6 1300,2 81,7 84,6 123,2 10 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad 48,1 28,2 23,3 26,1 33,7 31,9 34,1 19,3 22,3 14,9 13,0 13,3 13 19,5 17,7 13,0 132,2 57,8 72,9 64,7 104,3 59,1 70,8 22,9 68,1 20,8 30,5 37,5 40,3 44,2 66,3 16,3 1414,3 1086,8 1588,5 ‐ 1769,5 3547,1 4554,6 1643,2 126,8 143,6 144,1 134,1 144,8 137,3 75,5 50,2 Ocena wyników pomiarów nie wykazała problemu z zachowaniem norm dla zanieczyszczeń gazowych. Mak‐
symalne wartości SO2 stanowiły ok. 20% normy (wartość dopuszczalna 1 – godzinna = 350 µg/m3 , 24 – godzin‐
na = 125 µg/m3). Na wartości tego zanieczyszczenia miała wpływ niska emisja, większe stężenia występowały w miesiącach o niskich temperaturach. Maksymalne wartości NO2 wyniosły ok. 67 % normy (wartość dopusz‐
czalna 1 – godzinna = 200 µg/m3). Podobnie jak SO2, wyższe stężenia wystąpiły w chłodnych porach roku, a ich źródłem mógł być zarówno transport kołowy jak i spalanie paliw (emisja niska). Maksymalne wartości CO nie przekroczyły 45% normy (wartość dopuszczalna 8 – godzinna = 10000 µg/m3) a przez większą cześć roku, kształtowały się poniżej 20% wartości dopuszczalnej. W przypadku pyłu zawieszonego PM10 zanotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu dobowego (war‐
tość dopuszczalna 24 – godzinna = 50 µg/m3). Maksymalne stężenie ‐ 68,1 µg/m3 wystąpiło w kwietniu i sta‐
nowiło ok. 136% normy W przeciągu całego okresu pomiarowego odnotowano 5 dni z przekroczoną normą dobową zapylenia (na 35 dopuszczalnych w roku). W przypadku ozonu odnotowano dni z przekroczeniami dopuszczalnego poziomu w sezonie letnim. Maksy‐
malna wartość 144,8 µg/m3 wystąpiła w sierpniu i stanowiła ok. 120 % normy (wartość dopuszczalna 8 – go‐
dzinna wynosi 120 µg/m3). Problem z dotrzymaniem norm ozonu jest powszechny zarówno w Europie jak i w Polsce (mapa poniżej) i wymaga dłuższych badań. W województwie podlaskim Inspektorat prowadzi takie pomiary na 2 stacjach: w Białymstoku i Borsukowiźnie (gm. Szudziałowo), które uznano za referencyjne. Liczba dni w przekroczeniami ozonu w Europie ‐ lato 2008 r. źródło: Europejska Agencja Środowiska 11 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Wykonana „Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego w 2009 roku” nie wykazała przekroczeń norm dopuszczalnych w strefie bielsko – siemiatyckiej. Należy podkreślić, że w związku z wejściem w życie Dyrektywy 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, badania jakości powietrza uległy poszerzeniu o nowe wskaźniki zanieczysz‐
czeń (pył PM2,5 i zanieczyszczenia w nim zawarte). Aktualnie trwają prace nad dostosowaniem polskich prze‐
pisów w tym zakresie. Od 2010 roku Inspektorat rozpoczął pomiary pyłu PM2,5 w 2 strefach: aglomeracji bia‐
łostockiej oraz w strefie podlaskiej (obejmuje wszystkie pozostałe powiaty województwa podlaskiego). PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA Największymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego na terenie powiatu są ciepłownie miejskie i osiedlowe oraz zakłady przemysłowe zlokalizowane w większości w Siemiatyczach. W latach 2008 ‐ 2009 r. przeprowadzono 23 kontrole podmiotów w zakresie ochrony powietrza. Rezultaty opisano poniżej: •
•
•
•
•
•
„POLSER” Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrole: czerwiec ‐ lipiec 2008 r., sierpień – wrzesień 2009 r.) Źró‐
dłem emisji zanieczyszczeń do powietrza są dwa kotły o mocy 4,786 MW każdy. Zakład posiada pozwole‐
nie zintegrowane dla instalacji do produkcji mleka i wyrobów mleczarskich. Stanowiska pomiarowe za‐
montowane na indywidualnych emitorach odprowadzających zanieczyszczenia z kotłów uniemożliwiały wykonanie pomiarów emisji zanieczyszczeń. Podczas kontroli w 2008 roku skontrolowano prawidłowość postępowania z substancjami zubażającymi warstwę ozonową. Nie odnotowano nieprawidłowości. W trakcie kolejnej kontroli w 2009 roku możliwy był pomiar emisji zanieczyszczeń z kotła. Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych, jednakże ustalono, że zakład nie wywiązuje się z obowiązku prowa‐
dzenia dwukrotnie w ciągu roku, pomiarów stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych eksploatowanych kotłów. Kontrolą objęto również postępowanie z substancjami zubażającymi warstwę ozonową – nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono. TAWBIT Masarstwo, T. Firlej; Żurobice (kontrole: lipiec 2008 r., grudzień 2009 r. ) Źródłem emisji zanie‐
czyszczeń do powietrza są dwa kotły o mocy 285 kW i 55 kW oraz trzy komory wędzarniczo‐parzelnicze. Moc nominalna kotłów pozwala na zakwalifikowanie ich jako źródła zwolnionego z ustawowego obowiąz‐
ku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. Kontrola w lipcu 2008 roku wykazała, że zakład nie posiadał decyzji określającej ilości i rodzaje zanieczyszczeń dopuszczonych do wprowadzania do powietrza z proce‐
sów wędzenia. Podczas ponownej kontroli w grudniu 2009 roku, zakład uregulował już stan prawny w tym zakresie. Sprawdzano również postępowanie z substancjami zubożającymi warstwę ozonową – nie stwier‐
dzono nieprawidłowości. Zakład Produkcji Kostki Brukowej „PATER FIRMA” (kontrola: grudzień 2008 r. – styczeń 2009 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o nominalnej mocy cieplnej ≤ 5 MW. Do magazynowania cementu służą 4 zbiorniki (2 na nowej instalacji i 2 na starej). Kontrola wykazała, że zakład ma nieuregulowany stan formal‐
no‐prawny w zakresie wprowadzania pyłów do powietrza ze zbiorników materiałów sypkich. Wytwórnia Kafli, Miseczek Ceramicznych i Zniczy „WITMAJER” w Siemiatyczach (kontrola: grudzień 2008 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest piec do wypalania kafli. Proces wypalania odbywa się średnio co 3 tygodnie i trwa 24 godziny. W czasie kontroli piec nie był eksploatowany, jednakże ustalono, że w piecu niemożliwe jest spalanie jakichkolwiek odpadów, ponieważ zostałby zanieczyszczony i zniszczony cały wsad pieca kaflarskiego. PPHU BOOTMAN w Siemiatyczach (kontrola: grudzień 2008 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy 24 kW oraz procesy technologiczne występujące podczas klejenia obuwia. Moc nominalna kotła po‐
zwala na zakwalifikowanie go jako źródła zwolnionego z ustawowego obowiązku posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza. Kontrola wykazała, że zakład ma nieuregulowany stan formalno‐prawny w zakresie wprowadzania gazów i pyłów do powietrza z procesów technologicznych. AGRO – TYMIANKA S.C. w Tymiance (kontrola: grudzień 2008 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są: wenty‐
latory dachowe i ścienne, emisja ze spalania gazu płynnego oraz oleju napędowego w agregacie prądo‐
twórczym. Budynek, w którym prowadzona jest hodowla warchlaków oraz budynek porodówki ogrzewane są piecami gazowymi (1X 50 kW, 2X42 kW). Ponadto w pomieszczeniu porodówki stosowane są promien‐
niki. Podmiot posiadał pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów odpowietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. 12 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Pozostałe podmioty (wymienione poniżej) posiadały źródła emisji o mocach zwolnionych z obowiązku ustawo‐
wego posiadania pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, a przeprowadzone w nich kon‐
trole nie wykazały nieprawidłowości. Kontrolami objęto: •
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Oerlemans Foods Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrola: kwiecień 2008 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy cieplnej ok. 5,5 MW oraz instalacja amoniakalna. VITALIA S.C. w Siemiatyczach (kontrola marzec – kwiecień 2009 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest kocioł grzewczy o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW oraz system ogrzewania kapusty poddanej fermen‐
tacji mlekowej. OMP Sp. z o.o. Mielnickie Zakłady Kredowe (kontrola: listopad 2008 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest kocioł wodny o mocy 60 kW oraz komora spalania o maksymalnej wydajności 2,6 MW, w której doko‐
nuje się bezprzeponowego suszenia kredy gorącym powietrzem. Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźń” S.A. Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie (kontrola listopad 2009 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kotłownia wyposażona w 3 kotły o mocy 0,5 MW każdy. UNIPASZ s.j. w Siemiatyczach (kontrola listopad – grudzień 2008 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy 270 kW do wytwarzania pary wodnej. Zakład posiada 2 kotły (jeden jest używany, a drugi stanowi zabezpieczenie awaryjne). Ponadto z obiektów wytwórni pasz i suszarni bębnowej występuje emi‐
sja pyłów organicznych w toku produkcji pasz. Ferma drobiu Adam Toczko; Żurobice (kontrola: marzec – kwiecień 2009 r.) Źródłami emisji zanieczysz‐
czeń są wyloty systemów wentylacyjnych obiektów inwentarskich, którymi odprowadzane są gazy i pyły powstające podczas chowu drobiu (głównie: amoniak, siarkowodór i pył) oraz 2 nagrzewnice gazowe pro‐
pan‐butan do ogrzania pomieszczeń. Ferma dysponuje również 2 agregatami prądotwórczymi, zasilanymi olejem napędowym, które są uruchamiane sporadycznie, w przypadku przerwy w dostawie energii elek‐
trycznej. Ferma Drobiu Adam Florczuk; Sytki (kontrola: wrzesień – październik 2009 r.) Źródłami emisji zanieczysz‐
czeń są wyloty systemów wentylacyjnych obiektów inwentarskich, którymi odprowadzane są gazy i pyły powstające podczas chowu drobiu oraz 2 nagrzewnice gazowe propan‐butan do ogrzania pomieszczeń. Ferma drobiu Adam Smolańczuk; Runice (kontrola: grudzień 2008 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych obiektów inwentarskich, którymi odprowadzane są gazy i pyły powstają‐
ce podczas chowu drobiu oraz 2 nagrzewnice gazowe propan‐butan do ogrzania pomieszczeń. Ferma dys‐
ponuje również agregatem prądotwórczym zasilanym olejem napędowym, który jest uruchamiany spora‐
dycznie, w przypadku przerwy w dostawie energii elektrycznej. USŁUGI – SPRZEDAŻ K. Niewiarowski; Siemiatycze (kontrola: maj 2009 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są 2 kotły o mocy cieplnej 20 kW i 20,5 kW. MAZUREK S.C. w Siemiatyczach (kontrola: styczeń – luty 2009 r.) Źródłami emisji zanieczyszczeń jest na‐
grzewnica nadmuchowa o mocy 40 kW oraz procesy technologiczne występujące podczas klejenia obuwia. „DARY NATURY” w Korycinach (kontrola: marzec – kwiecień 2008 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kocioł o mocy 30 kW. Urządzenia służące do suszenia ziół wykorzystują konwekcję ciepła. Suszarki są opa‐
lane drewnem. REMIZ J.J. Jodłowski; Siemiatycze (kontrola : czerwiec 2008 r., marzec 2009 r.) Źródłem emisji zanieczysz‐
czeń jest kocioł o mocy 30 kW. Pronar Sp. z o.o. Narew; stacja paliw płynnych w Jaszczołtach (kontrola: czerwiec 2009 r.) Źródłem emisji zorganizowanej jest kocioł wodny o nominalnej mocy cieplnej 24 kW. Źródłem emisji niezorganizowanej mieszaniny węglowodorów są procesy rozładunkowo‐nalewcze. Zastosowano w nich system "wahadła ga‐
zowego" polegający na tym, że przy zrzucie paliwa z autocystern do zbiorników podziemnych, nasycone węglowodorami powietrze ze zbiornika odbierane jest przewodami przez autocysternę. Nalewaki samo‐
chodowe paliw nie zostały wyposażone w odsysacze oparów ze zbiorników tankujących samochodowych. Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. Składowisko odpadów w Siemiatyczach (kontrola: lipiec – wrze‐
sień 2009 r.). W wyniku funkcjonowania pola składowego występuje emisja niezorganizowana. Jej głów‐
nymi źródłami są procesy rozkładu składowanych odpadów oraz praca sprzętu podczas rozładunku i roz‐
plantowywania odpadów. 13 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD Wielkość presji na wody prezentuje stopień wyposażenia w infrastrukturę obsługującą gospodarkę wodno‐
ściekową. W powiecie siemiatyckim długość czynnej sieci wodociągowej w 2008 roku wynosiła 786 km. Prawie 83% lud‐
ności korzystało z sieci wodociągowej, najwięcej w gminie Siemiatycze – 92,2%, najmniej w gminie Perlejewo – 60,5%. Udział ludności korzystającej z sieci wodociągowej w poszczególnych gminach, w latach 2002 – 2008, przedstawiono w tabeli. Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat siemiatycki Siemiatycze(1)‐gmina miejska Siemiatycze(2)‐gmina wiejska Drohiczyn Dziadkowice Grodzisk Mielnik Milejczyce Nurzec‐Stacja Perlejewo 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 80,9 81,4 81,7 81,9 82,4 82,5 82,6 91,9 91,9 91,9 92,1 92,2 92,2 92,2 76,7 76,9 77,0 77,3 77,4 77,7 78,0 81,3 81,6 81,7 81,7 81,7 81,8 81,9 85,2 85,2 85,6 85,9 85,9 85,9 85,9 88,4 88,4 88,5 88,5 88,6 88,6 88,6 79,6 79,8 80,0 79,9 80,5 80,7 80,9 59,1 68,0 68,6 70,1 71,4 71,3 71,3 69,8 70,1 70,3 70,4 70,6 70,8 70,9 54,6 54,9 56,1 55,7 60,3 60,3 60,5 dane:GUS Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w 2008 roku wynosiła 61 km. Średnio ponad 27% ludności powiatu korzy‐
stała z sieci kanalizacyjnej; najwyższy wskaźnik osiągnięto w gminie miejskiej Siemiatycze – 72,8%, najmniejszy w gminie wiejskiej Siemiatycze – 2,5%. Udział ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej w poszczególnych gminach, w latach 2002‐2008, prezentuje tabela poniżej. Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności Jednostka terytorialna Powiat siemiatycki Siemiatycze(1)‐gmina miejska Siemiatycze(2)‐gmina wiejska Drohiczyn Dziadkowice Grodzisk Mielnik Milejczyce Nurzec‐Stacja Perlejewo 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 22,9
72,0
2,5
1,8
0
1,7
0
0
1,3
0
24,1
72,0
2,5
1,8
0
4,7
0
0
10,3
0
24,3
72,0
2,5
1,8
0
4,8
0
0
10,9
0
26,8
72,3
2,5
11,8
0
12,7
0
0
12,7
0
27,0 72,3 2,5 12,3 0 12,8 0 0 12,7 0 27,2 72,5 2,5 12,4 0 12,9 0 0 12,7 0 27,3 72,8 2,5 12,5 0 13,0 0 0 12,7 0 dane: GUS W 2008 roku na terenie powiatu funkcjonowało 8 komunalnych oczyszczalni ścieków, w tym 4 były wyposażo‐
ne w system podwyższonego usuwania biogenów. Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków ‐ ogółem ilość obiektów Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Powiat siemiatycki 5 5 7 7 8 8 8 Siemiatycze(1)‐gmina miejska 1 1 1 1 1 1 1 Siemiatycze(2)‐gmina wiejska 1 1 1 1 1 1 1 14 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Drohiczyn 1 1 2 2 2 2 2 Dziadkowice ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Grodzisk 1 1 1 1 1 1 1 Mielnik 1 1 1 1 2 2 2 Milejczyce ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Nurzec‐Stacja 0 0 1 1 1 1 1 Perlejewo ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ dane: GUS W 2008 roku ponad 33% mieszkańców powiatu było obsługiwane poprzez oczyszczalnie ścieków. W podziale na gminy, najniższą liczbę ludności zanotowano w gminie wiejskiej Siemiatycze, a najwyższą w gminie miejskiej Siemiatycze. Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności Jednostka terytorialna 2004 2005 2006 2007 Powiat siemiatycki 25,02
25,56
29,65
Ogólna liczba mieszkańców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków 2002 2003 30,59
31,87
32,71 2008 33,2 Jednostka terytorialna 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Powiat siemiatycki 12 587
12 744
14 582
14 934
15 448
15 702 15 809 Siemiatycze(1)‐gmina miejska 11 792
11 812
12 122
12 224
12 634
12 778 12 877 Siemiatycze(2)‐gmina wiejska 195
172
172
172
172
172 172 Drohiczyn 100
100
1 000
1 100
1 200
1 300 1 300 ‐
‐
‐
‐
‐
‐ ‐ Dziadkowice Grodzisk 2008 500
660
668
668
672
677 685 Mielnik ‐
‐
‐
‐
‐
‐ ‐ Milejczyce ‐
‐
‐
‐
‐
‐ ‐ Nurzec‐Stacja 0
0
620
770
770
775 775 Perlejewo ‐
‐
‐
‐
‐
‐ ‐ dane: GUS STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH Zasady monitoringu wód uwzględniają badanie i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej użytko‐
wania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły realizację następujących celów: •
•
•
•
monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeń związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach natu‐
ralnych, monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych, monitoring jakości wód granicznych. KLASYFIKACJE WÓD •
Ogólna ocena jakości wód – stan wód. Podstawą oceny jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008). Dokument określa sposób klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych i przybrzeżnych oraz sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych i silnie zmienionych jednolitych części wód po‐
15 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
wierzchniowych. Rozporządzenie zmieniło dotychczasowe podejście do sposobu badania i oceny. Punkty monitoringowe zlokalizowane są na zamknięciach zlewni tzw. jednolitymi częściami wód (JCW). Monito‐
ring prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę ich stanu oraz ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności parametrów biologicznych, hydromorfologicznych, fizykochemicznych i chemicznych. Stan wód naturalnych określa się, porównując wyniki klasyfikacji cząstkowych tj: oceny stanu ekologicz‐
nego z wynikami stanu chemicznego. Stan wód sztucznych i silnie zmienionych określa się, porównując wyniki klasyfikacji cząstkowych tj: ocenę potencjału ekologicznego z wynikami stanu chemicznego. W zależności od stanu ekologicznego/potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego stan wód natural‐
nych oraz sztucznych i silnie zmienionych może być określony jako: dobry lub zły. Ocena przydatności do bytowania ryb. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455). Ocena wrażliwości wód na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych i podatności na eutro‐
fizację. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241 poz. 2093). OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ RZEK Na terenie powiatu badania przeprowadzono na rzece Kamiance (dopływ Bugu). Rzeka wypływa z Wysoczyzny Drohiczyńskiej w pobliżu miejscowości Czerepy i płynie w kierunku południowo‐wschodnim. Całkowita długość wynosi 27,0 km, a powierzchnia zlewni 127,2 km2. Powyżej miasta Siemiatycze Kamiankę zasilają wody naj‐
większego dopływu Mahomet. Rzeka przepływa przez teren miasta i uchodzi do Bugu poniżej miejscowości Turna Mała. Głównymi źródłami zanieczyszczeń wód są miejscowości Siemiatycze i Czartajew. Odcinek ujścio‐
wy leży w obszarze Natura 2000 objętym ochroną pod nazwą „Dolina Dolnego Bugu”. W 2008 r. rzekę badano na odcinku ujściowym profilu pomiarowym w miejscowości Turna Mała. Jakość wód rzeki Kamianki – ujście w m. Turna Mała •
•
•
Ocena stanu ekologicznego. Nie określono klasyfikacji stanu ekologicznego, z powodu braku badań biolo‐
gicznych, jednakże na podstawie zbadanych parametrów fizyko‐chemicznych (wysokie wartości BZT5, azo‐
tu Kjeldahla, azotu azotanowego, azotu amonowego i fosforu ogólnego) można wnioskować, że woda nie spełniała kryteriów dobrego stanu wód. Ocena przydatności do bytowania ryb wykazała, że wody nie spełniały kryteriów bytowania ryb w warun‐
kach naturalnych. Wskaźnikami o przekroczonych wartościach norm stężeń były: azotyny, BZT5 i fosfor ogólny. Ocena podatności na eutrofizację wykazała przekroczenie wartości granicznej stężenia fosforu ogólnego, powyżej której występuje eutrofizacja. PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA W latach 2008‐2009 przeprowadzono 35 kontroli podmiotów z zakresu gospodarki wodno – ściekowej. Wyniki kontroli opisano poniżej: •
Oczyszczalnia ścieków w Siemiatyczach (kontrole: sierpień 2008 r.; październik 2009 r.). Oczyszczalnię eksploatuje Zakład Wodociągów i Kanalizacji Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o.o. w Siemiatyczach. Na oczyszczalnię odprowadzane są ścieki komunalne z miasta, w tym z zakładów przemysłowych. Po oczyszczeniu odprowadzane są do rzeki Kamianki. Jakość oczyszczonych ścieków jest codziennie badana we własnym laboratorium, a od września 2007 r. raz w miesiącu bada je akredytowane laboratorium ze‐
wnętrzne. Stan formalno‐prawny w zakresie funkcjonowania instalacji jest uregulowany decyzją (do 30.06.2014 r.). Wyniki badań ścieków, wykonane podczas kontroli w sierpniu 2008 roku, nie wykazały przekroczeń warunków dopuszczalnych. Opłaty za szczególne korzystanie z wód były regulowane na bieżą‐
co. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Podczas ponownej kontroli (w październiku 2009 r.) ustalono że przepływ ścieków kształtował się na poziomie ok. 4,6 tys. m3/d. Ścieki oczyszczone były ba‐
16 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
•
•
•
•
dane codziennie we własnym laboratorium, w tym raz w miesiącu przez laboratorium akredytowane. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. POLSER Sp. z o.o. w Siemiatyczach (kontrole: czerwiec 2008 r.; sierpień 2009 r.). Woda na potrzeby zakła‐
du pobierana jest z własnego ujęcia. Jest poddawana odżelazianiu, a następnie zużywana do produkcji (w procesach technologicznych, do mycia urządzeń dostawczych), na potrzeby socjalne pracowników oraz do uzupełniania obiegu zamkniętego instalacji chłodniczej. Pobór wody jest kontrolowany za pomocą wodo‐
mierzy (odczyty są dokonywane codziennie i zapisywane w rejestrze). W wyniku działalności zakładu po‐
wstają ścieki przemysłowe, socjalne i opadowe. Ścieki przemysłowe i socjalne są odprowadzane na miejską oczyszczalnię ścieków, na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony. Ścieki opadowe z terenu utwardzonego zakładu są odprowadzane do miejskich kolektorów burzowych, skąd trafiają do rzeki Ka‐
mianki. Podmiot posiada uregulowany stan formalno‐prawny w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. W wyniku przeprowadzonej kontroli w sierpniu 2009 r. stwierdzono nieprawidłowości w postaci braku legali‐
zacji wodomierza. Wydano zarządzenie pokontrolne w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. Oerlemans Foods Siemiatycze z o.o. (kontrola w kwietniu 2008 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z własnego ujęcia (składającego się z pięciu studni głębinowych) i wykorzystywana na cele technolo‐
giczne i socjalne. Stan formalno‐prawno w zakresie poboru wody jest uregulowany. W wyniku działalności podmiotu powstają ścieki przemysłowe, socjalne i opadowe. Ścieki przemysłowe i socjalne trafiają do oczyszczalni miejskiej, a ścieki opadowe są odprowadzane poprzez kolektor burzowy do rzeki Kamianki. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. P.P.H. BOOTMAN w Siemiatyczach (kontrola w grudniu 2008 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z miejskiej sieci wodociągowej, a ścieki są odprowadzane na miejską oczyszczalnię. Wody opadowe z terenu nieruchomości odprowadzane są systemem kanalizacji deszczowej do miejskiej sieci kanalizacji deszczowej. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. UNIPASZ Sp. J. w Siemiatyczach (kontrola w listopadzie 2008 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z miejskiej sieci wodociągowej i wykorzystywana na cele produkcyjne (wytwarzanie pary wodnej i chło‐
dzenie bębna w suszarni bębnowej) i socjalne. Woda kierowana na wytwornice pary wodnej, podlega zmiękczaniu na stacji uzdatniania wody. Nieczystości płynne (w zależności od rodzaju) gromadzone są w szczelnych zbiornikach bezodpływowych. Ścieki socjalne z wytwórni pasz, kierowane są do trzech oddziel‐
nych zbiorników. Wywóz nieczystości płynnych zapewnia firma asenizacyjna. Wody opadowe z terenu nie‐
ruchomości nie są skanalizowane, spływają zgodnie z naturalnym spadkiem terenu i wsiąkają w grunt. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐
ściekowej. PATER FIRMA w Siemiatyczach (kontrola w grudniu 2008 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z miejskiej sieci wodociągowej. Nieczystości płynne gromadzone są w zbiorniku bezodpływowym i wywożo‐
ne przez firmę asenizacyjną na podstawie zawartej umowy. Wody opadowe są odprowadzane z terenu za‐
kładu systemem rynien i rur spustowych na teren nieutwardzony, gdzie wsiąkają w grunt. W wyniku prze‐
prowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. MAZUREK s.c. w Siemiatyczach (kontrola w styczniu 2009 r.). Woda na potrzeby firmy pobierana jest z miejskiej sieci wodociągowej, a ścieki są odprowadzane do miejskiej oczyszczalni. Na terenie zakładu nie ma kanalizacji deszczowej. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w za‐
kresie gospodarki wodno‐ściekowej. VITALIA s.c. w Siemiatyczach (kontrola w marcu 2009 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z wła‐
snego ujęcia wody podziemnej. Stan formalno‐prawny w zakresie poboru wody z ujęcia nie jest uregulo‐
wany. Firma wystąpiła do Starostwa Powiatowego w Siemiatyczach z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na pobór wód podziemnych dla potrzeb zakładu. Pobierana woda jest zużywana na potrzeby produkcyjne (kiszenie ogórków, mycie pojemników oraz urządzeń i posadzki) oraz na cele socjalne. Woda jest badana przez WSSE w Białymstoku. Z badań wynika, iż spełnia wymogi określone dla wody przeznaczonej do picia i na potrzeby gospodarcze. Pobór wód jest kontrolowany za pomocą zalegalizowanego wodomierza. Ścieki socjalno‐bytowe i technologiczne są gromadzone w zbiorniku bezodpływowym i wywożone na miejską oczyszczalnię przez firmę asenizacyjną. Wody opadowe z terenu nieruchomości nie są skanalizowane i wsiąkają w grunt na nieutwardzonej części posesji zakładu. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. 17 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
•
•
•
•
•
Usługi – Sprzedaż Krzysztof Niewiarowski (kontrola w maju 2009 r.). Woda na potrzeby zakładu pobierana jest z miejskiej sieci wodociągowej, a ścieki są odprowadzane na miejską oczyszczalnię. Warunki dostar‐
czania wody i odprowadzania ścieków określa umowa zawarta z Przedsiębiorstwem Komunalnym Sp. z o.o. w Siemiatyczach. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. „AKCES” Borkowscy Sp. J., Siemiatycze (kontrola w sierpniu 2009 r.). Woda na potrzeby firmy pobierana jest z miejskiej sieci wodociągowej i wykorzystywana w procesach technologicznych (chłodzenie wtryska‐
rek) oraz na cele socjalne. Ścieki gromadzone są w izolowanym, betonowym szambie i wywożone, w miarę potrzeb, przez firmę asenizacyjną. Wody opadowe z terenu nieruchomości nie są skanalizowane i wsiąkają w grunt. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. Składowisko odpadów komunalnych w Siemiatyczach (kontrola w lipcu 2009 r.). Obiekt eksploatuje Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Siemiatyczach. Woda pobierana jest z miejskiej sieci wodocią‐
gowej i wykorzystywana na cele socjalno‐bytowe oraz na przygotowanie roztworu dezynfekcyjnego do brodzika. W wyniku funkcjonowania instalacji powstają odcieki z pól składowych, nadmiar roztworu de‐
zynfekcyjnego, ścieki socjalno‐bytowe oraz wody opadowe. Odcieki powstające na polach składowych tra‐
fiają do szczelnego zbiornika żelbetonowego, z którego są okresowo wywożone do miejskiej oczyszczalni ścieków lub ponownie wtłaczane w złoże odpadów. Nadmiar roztworu dezynfekcyjnego z brodzika od‐
pompowywany jest do zbiornika na odcieki i wraz z nimi wtłaczany w złoże odpadów lub wywożony na oczyszczalnię. Ścieki socjalno‐bytowe gromadzone są w szczelnym zbiorniku bezodpływowym, a następnie okresowo wywożone na oczyszczalnię. Wody opadowe z utwardzonych dróg i placów oraz z dachów zbie‐
rane są systemem kanałów zbiorczych i kierowane do szczelnego zbiornika, a następnie wtłaczane w złoże odpadów w celu utrzymania odpowiedniej wilgotności złoża. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. Oczyszczalnia ścieków w Grodzisku (kontrola w marcu 2008 r.). Oczyszczalnia ścieków i sieć kanalizacyjna w Grodzisku i Mierzynówce eksploatowana jest przez Gospodarstwo Pomocnicze przy Wojewódzkim Za‐
rządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych w Białymstoku. Oczyszczone ścieki kierowane są do rzeki Pełchów‐
ki. Badania jakości ścieków są prowadzone zgodnie z warunkami pozwolenia wodno‐prawnego. Wyniki badań ścieków oczyszczonych nie wykazały przekroczeń warunków dopuszczalnych. W wyniku przepro‐
wadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. „DARY NATURY” w Grodzisku (kontrola w marcu 2008 r.). Woda pobierana jest z sieci wodociągowej na potrzeby socjalne pracowników. Powstające ścieki są gromadzone w zbiorniku bezodpływowym i wywo‐
żone w miarę potrzeby przez firmę asenizacyjną. Wody opadowe z terenu nieruchomości nie są skanali‐
zowane i wsiąkają w grunt. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w za‐
kresie gospodarki wodno‐ściekowej. Pronar Sp. z o.o., stacja paliw płynnych w Jaszczołtach ‐ gm. Grodzisk (kontrola w czerwcu 2009 r.). Woda na cele socjalno‐bytowe i ppoż. pobierana jest z sieci wodociągowej. Ścieki socjalno‐bytowe są odprowa‐
dzane do szamba, a następnie (w miarę potrzeb) wywożone na gminną oczyszczalnię ścieków w Grodzi‐
sku. Ścieki opadowe z terenu stacji paliw spływają do wewnętrznej kanalizacji deszczowej, a następnie są odprowadzane do dwóch studni chłonnych. Podczas kontroli kanalizacja deszczowa była w trakcie moder‐
nizacji ‐ instalowano separator koalescencyjny (zakończenie prac przewidziano na lipiec 2009 r.). Stan for‐
malno‐prawny w zakresie odprowadzania ścieków opadowych z terenu stacji paliw do ziemi jest uregulo‐
wany. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wod‐
no‐ściekowej. Oczyszczalnia ścieków i ujęcia wody w Drohiczynie (kontrola w kwietniu 2008 r.). Obiekty eksploatuje Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Drohiczynie (dwa ujęcia wody zlokalizowane w Drohiczynie i w Narojkach). Pomiary pobieranej wody i wydajności studni są prowadzone prawidłowo. Stan formalno‐
prawny w zakresie odprowadzania ścieków z miejskiej oczyszczalni ścieków jest uregulowany. Sieć kanali‐
zacji obejmuje ok. 50% mieszkańców miasta. Prowadzone są badania jakości ścieków odprowadzanych z oczyszczalni. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐
ściekowej. Osiedle mieszkaniowe w m. Nurzec Stacja (kontrola w czerwcu 2009 r.). Osiedle składa się z pięciu bloków tworzących wspólnotę mieszkaniową. Jest zarządzane przez Zespół Zarządców Nieruchomości WAM Sp. z o.o. Oddział Białystok. Osiedle jest zasilane w wodę z ujęcia byłej Jednostki Wojskowej. Jest ono eksplo‐
18 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
•
•
atowane przez Gospodarstwo Pomocnicze przy Wojewódzkim Zarządzie Melioracji i Urządzeń Wodnych Eksploatacja Wodociągów w Białymstoku. Z uwagi na problemy z utrzymaniem właściwej jakości wody planowane jest podłączenie osiedla do sieci wodociągu gminnego. Ścieki socjalno–bytowe są odprowa‐
dzane do osiedlowej oczyszczalni, a następnie do rzeki Nurczyk. W czasie kontroli stwierdzono, że urzą‐
dzenia oczyszczalni były w złym stanie technicznym, a obiekt wymagał gruntownej modernizacji (mimo uruchomienia gminnej oczyszczalni ścieków, osiedle nie było do niej podłączone). Z przedstawionej w trakcie kontroli korespondencji z Wójtem Gminy Nurzec Stacja wynika, iż w dniu 05.06.2009 r. zostało wszczęte postępowanie w sprawie inwestycji( polegającej na budowie sieci kanalizacyjnej i wodociągowej) umożliwiających podłączenie osiedla do sieci gminnych. W trakcie kontroli ścieki odprowadzane były po‐
przez wyeksploatowaną oczyszczalnię do rowu uchodzącego do rzeki Nurczyk. Według oświadczenia przedstawicieli kontrolowanego podmiotu około 3 razy w roku czyszczony był osadnik wstępny, a osady odbierała firma asenizacyjna. W wyniku kontroli stwierdzono niewielki odpływ ścieków niedostatecznie oczyszczonych. W rowie widoczne były zastoiska zanieczyszczone osadami ściekowymi. Ustalono również brak obowiązkowych opłat z tytułu odprowadzania ścieków do wód. W wyniku stwierdzonych nieprawi‐
dłowości wydano zarządzenia pokontrolne. AGRO‐TYMIANKA w m. Nurzec Stacja (kontrola w grudniu 2008 r.). Woda na potrzeby firmy pobierana jest z wodociągu gminnego. Ścieki kierowane są do dwóch, okresowo opróżnianych zbiorników bezodpły‐
wowych. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. Oczyszczalnia ścieków w Żerczycach, gm. Nurzec Stacja (kontrola w kwietniu 2008 r.). Obiekt przyjmuje ścieki z miejscowości Nurzec Stacja i Żerczyce. Posiada pozwolenie wodno‐prawne. Podczas kontroli usta‐
lono że ilość pobieranej wody nie przekraczała dozwolonych wartości. Pobrano próby ścieków do badań laboratoryjnych. Wyniki nie wykazały przekroczeń warunków dopuszczalnych. W trakcie kontroli przed‐
stawiono również wyniki badań ścieków z 2006 i 2007 roku. Przeprowadzone kontrole 3 ujęć wody (w Nurcu Stacji, Klukowiczach i Tymiance) wykazały, że na 2 ujęciach, wodomierze utraciły legalizację w 2007 r. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące usunięcie tych nieprawidłowości. OMP Sp. z o.o., Mielnickie Zakłady Kredowe (kontrola w listopadzie 2008 r.). Woda pobierana jest z wo‐
dociągu gminnego. W wyniku działalności przedsiębiorstwa powstają ścieki socjalne oraz opadowe. Ścieki socjalne są gromadzone w zbiorniku bezodpływowym, i raz w roku wywożone przez Zakład Gospodarki Komunalnej w Mielniku. Wody opadowe z terenu kopalni są magazynowane w 2 zbiornikach połączonych rowem odwadniającym, a następnie przy pomocy pompy i rurociągu odprowadzane do rowu uchodzącego do rzeki Bug. Zakład posiada pozwolenie wodno‐prawne na odprowadzenie wód opadowych z kopalni. Ich ilość jest określana na podstawie pracy pompy i zapisywana w rejestrze. Analizy jakości wód odprowadza‐
nych z kopalni nie były wykonywane z częstotliwością wymaganą w pozwoleniu wodno‐prawnym. Wyniki badań nie wykazały przekroczeń warunków dopuszczalnych. Ścieki opadowe z terenu, na którym znajdują się budynki biurowe i gospodarcze, są podczyszczane w osadnikach, a następnie odprowadzane do otwar‐
tego kanału burzowego stanowiącego własność Gminy Mielnik. Osady kredy zbierające się w osadnikach są sprzedawane wraz z wydobywanym surowcem. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano za‐
rządzenie pokontrolne zobowiązujące do prowadzenia badań jakości wód zgodnie z wymogami pozwole‐
nia wodnoprawnego. Ujęcie wody podziemnej ‐ gmina Mielnik (kontrola w grudniu 2008 r.). Stan formalno‐prawny w zakresie poboru wody jest uregulowany. Ilość pobieranej wody nie przekraczała warunków ustalonych w decyzji. i podlegała rejestracji. Teren ochrony bezpośredniej ujęcia jest ogrodzony i oznakowany. W toku kontroli stwierdzono, że jeden z wodomierzy znajdujący się na odcinku sieci doprowadzającej wodę do Mielnika i m. Moszczona nie posiadał aktualnej legalizacji. Na podstawie wyników badań wody wykonanych przez Powiatową Stację Sanitarno‐Epidemiologiczną w Białymstoku, stwierdzono okresowe pogorszenie jakości wody pod względem bakteriologicznym w okresie od września do listopada 2008 roku (w grudniu 2008 r. jakość wody nie budziła zastrzeżeń). Prawdopodobnym źródłem zanieczyszczenia wodociągu gminnego było czyszczenie zbiorników z nadmiernego osadu, po odłączeniu dezynfekcji chlorem. W wyniku prze‐
prowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku kontroli wydano zarzą‐
dzenie pokontrolne dotyczące obowiązku uzyskania legalizacji wodomierza. Gospodarka ściekowa ‐ Gmina Mielnik (kontrole: listopad 2008 r.; kwiecień 2009 r.). Stan formalno‐
prawny w zakresie przyjmowania nieczystości ciekłych do stacji zlewnej na oczyszczalni miejskiej w Siemia‐
tyczach jest uregulowany umową pomiędzy Przedsiębiorstwem Komunalnym Sp. z o.o. w Siemiatyczach a 19 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
•
•
Zakładem Gospodarki Komunalnej w Mielniku. Ścieki dowożono wozem asenizacyjnym będącym własno‐
ścią gminy. Odbiór ścieków w gminie Mielnik odbywał się na zgłoszenie telefoniczne mieszkańców. Wyle‐
wisko nieczystości płynnych (zlokalizowane na wysypisku śmieci w Gminie Mielnik) zostało zamknięte w czerwcu 2007 r. Kontrole wykazały, iż gmina nie prowadziła ewidencji zbiorników bezodpływowych (w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania) oraz ilościowej ewidencji ścieków odbieranych od mieszkańców. W związku z powyższym zobowiązano zarządcę do przesyłania do WIOŚ półrocznych sprawozdań zawiera‐
jących ilości nieczystości płynnych odbieranych od mieszkańców gminy i przekazywanych do punktu zlew‐
nego oczyszczalni. W tym celu wydano zarządzenie pokontrolne oraz udzielono instruktażu. Oczyszczalnia ścieków Zespołu Szkół Rolniczych w Czartajewie (kontrola w lipcu 2009 r.). Stan formalno‐
prawny w zakresie odprowadzania ścieków do rzeki Kamianki jest uregulowany decyzją (ważną do 31.07.2013 r). W wyniku kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające na niewywiązywaniu się z obowiązków prowadzenia z wymaganą częstotliwością badań ścieków i prowadzenia ewidencji osadów ściekowych. Badania kontrolne próbek ścieków surowych i oczyszczonych pobranych w dniu kontroli wy‐
kazały przekroczenia parametrów określonych w pozwoleniu wodno‐prawnym. Oczyszczalnia ścieków Zespołu Szkół Rolniczych w Ostrożanach – (kontrola w listopadzie 2009 r.). Stan formalno‐prawny w zakresie odprowadzania ścieków do rzeki Kamianki jest uregulowany. W wyniku kon‐
troli stwierdzono, że opłaty za korzystanie ze środowiska są naliczane i opłacane regularnie. Wyniki badań ścieków pobranych w czasie kontroli nie wykazały przekroczeń warunków dopuszczalnych. Nie stwierdzo‐
no nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie, Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" S.A., (kontrola w listopadzie 2009 r.). Woda pobierana jest z własnego ujęcia (składającego się z trzech studni wierconych: SW‐2, SW‐3, SW‐4) na potrzeby podmiotu oraz osiedla przyzakładowego. Woda prze‐
znaczona jest do uzupełnienia zbiorników przeciwpożarowych, chłodzenia płaszczy zbiorników maga‐
zynowych, część wody (po odżelazieniu) zużywana jest w sytuacjach awaryjnych na potrzeby stacji pomp (cele socjalne pracowników oraz zasilanie zaplecza budowy) oraz osiedla mieszkaniowego (cele bytowe, podlewanie ogródków przydomowych). W warunkach normalnych cele te realizowane są z wodociągu gminnego. Stan formalno‐prawny ujęcia jest uregulowany. Ilość pobieranej wody jest mierzona za po‐
mocą wodomierzy. Wszystkie studnie są ogrodzone i odpowiednio zabezpieczone przed dostępem. Na terenie przedsiębiorstwa pracuje biologiczna oczyszczalnia ścieków przeznaczona do oczyszczania ścieków bytowo‐gospodarczych z zakładu i osiedla mieszkaniowego oraz oczyszczalnia ścieków deszczo‐
wo‐przemysłowych. Ścieki oczyszczone są odprowadzane do rzeki Mętnej. Analizy ścieków oczyszczonych nie wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnych, określonych w pozwoleniach wodno‐prawnych. Stan formalno‐prawny obydwu oczyszczalni jest uregulowany. Osady ściekowe są gromadzone na poletku osadów na terenie oczyszczalni i poddawane zabiegom rekultywacyjnym. Substancje ropopochodne są usuwane z powierzchni ścieków i odzyskiwane do powtórnego wykorzystania. Wody opadowe z dróg dojazdowych na terenie zakładu odprowadzane są do ziemi poprzez sześć studni chłonnych oraz do ro‐
wów bez odpływu poza zakład. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. Gminne ujęcie wody w Milejczycach (kontrola w grudniu 2009 r.). Ujęcie składa się z 3 studni głębino‐
wych. Eksploatacją ujęcia i wodociągu zajmuje się Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Milejczycach. Gmina posiada pozwolenie wodno‐prawne na pobór wód podziemnych, ważne do 31.08.2012 r. Ujęcie wody wy‐
posażone jest w stację uzdatniania wody, która powstała we wrześniu 2002 r. i nie jest uwzględniona w obowiązującym pozwoleniu wodno‐prawnym. Na ujęciu nie ma zalegalizowanych wodomierzy. Ilość wody pobieranej ze studni jest określana na podstawie zużycia prądu przez pompy i zapisywana w reje‐
strze. Strefy ochrony bezpośredniej studni są ogrodzone i oznakowane. Obudowy studni są zamknięte. Woda pobierana z ujęcia jest systematycznie badana przez WSSE w Białymstoku. Przeprowadzone w dniu 29.09.2009 r. badania potwierdzały przydatność wody do spożycia. Do uzdatniania wody pobieranej z uję‐
cia służą 2 odżelaziacze, które są płukane 2 razy w tygodniu. Ścieki popłuczne są odprowadzane poprzez odstojniki kanałem zamkniętym do cieku Krupa (w pozwoleniu wodno‐prawnym nie określono sposobu postępowania ze ściekami powstającymi na ujęciu wody). W wyniku kontroli wydano zarządzenie pokon‐
trolne obligujące gminę do legalizacji wodomierzy eksploatowanego ujęcia. TAWBIT Masarstwo i Transport Tadeusz Firlej w Dziadkowicach (kontrola w lipcu 2008r. i w grudniu 2009 r.). Woda na cele bytowo‐gospodarcze (mycie zakładu i urządzeń, potrzeby socjalne pracowników oraz za‐
opatrzenie gospodarstwa domowego) oraz technologiczne (produkcja mięs, wędlin i wyrobów garmaże‐
ryjnych) jest pobierana z własnego ujęcia. W wyniku funkcjonowania zakładu powstają ścieki socjalno‐
20 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
•
•
bytowe oraz technologiczne, które odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego. Stan formalno‐
prawny w zakresie poboru wody nie był uregulowany. (16 lipca 2008 r. wystąpiono do Starostwa Powia‐
towego w Siemiatyczach z wnioskiem o wydanie pozwolenia wodno‐prawnego na eksploatację ujęcia). Podczas ponownej kontroli w grudniu 2009 r. stwierdzono, iż podmiot uzyskał wymagane pozwolenie (ważne do dnia 31.08.2018 r.). W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. Ferma Drobiu Z. i J. Michaluk, Baciki Bliższe (kontrola w sierpniu 2009 r.). Ferma jest zaopatrywana w wodę z wodociągu gminnego. Woda była używana do pojenia drobiu i do celów porządkowych. W trakcie kontroli przedstawiono faktury za pobór wody. Na fermie ścieki powstają jedynie podczas płukania kurni‐
ków (bez użycia środków chemicznych) po zakończonym cyklu hodowlanym. Są one gromadzone w zbior‐
niku bezodpływowym i wywożone na grunty rolne syna właścicieli. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐ściekowej. Ferma Drobiu A.Z. Florczuk w Sytkach (kontrola we wrześniu 2009 r.). Ferma jest zaopatrywana w wodę z gminnej sieci wodociągowej (ujęcie wody w Narojkach). Woda jest używana do pojenia drobiu i do celów porządkowych. W trakcie kontroli przedstawiono fakturę za pobór wody w okresie od października 2008 r. do marca 2009 r. Ścieki powstają na fermie jedynie podczas płukania kurników po zakończonym cyklu ho‐
dowlanym. Są one gromadzone w zbiorniku bezodpływowym, a następnie wywożone na własne pola. W wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno‐
ściekowej. Ferma Drobiu Pana Adama Smolańczuka w m. Rudnice, gm. Drohiczyn (kontrola w grudniu 2008 r.). Wo‐
da do pojenia drobiu oraz na potrzeby pracowników jest pobierana z wodociągu wiejskiego. W wyniku eksploatacji instalacji powstają jedynie ścieki socjalno‐bytowe, które są gromadzone w zbiorniku bezod‐
pływowym i (średnio raz w roku) wywożone na oczyszczalnię ścieków w Drohiczynie (podmiot nie przed‐
stawił rachunków potwierdzających wywóz nieczystości). Ze względu na fakt, iż czyszczenie kurników od‐
bywa się za pomocą środków chemicznych z dodatkiem niewielkiej ilości wody, która odparowuje, na fer‐
mie nie są wytwarzane ścieki technologiczne. Gospodarstwo Rolne Pana Mieczysława Sokołowskiego, kol. Drohiczyn (kontrola w grudniu 2008 r.). Kontrolę podjęto na skutek skargi dotyczącej zanieczyszczenia cieku wodnego. Ustalono, że: wybieg dla trzody chlewnej znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie z ciekiem wodnym. Woda na potrzeby gospo‐
darcze była pobierana z 2 studni kopanych, zlokalizowanych na terenie działki. Ścieki bytowe kierowano do szamba, jednakże właściciel nie przedłożył rachunków potwierdzających wywóz nieczystości płynnych przez firmę asenizacyjną. Podczas kontroli pobrano próby wody z rzeki powyżej i poniżej przedmiotowego gospodarstwa. Stwierdzono znaczące podwyższenie zawartości bakterii grupy coli typu kałowego poniżej obiektu (6‐krotny wzrost), co może świadczyć o dopływie ścieków do rzeki. O wynikach kontroli poinfor‐
mowano Burmistrza Drohiczyna. Ferma Drobiu Pana Adama Toczko w Żurobicach, gm. Dziadkowice (kontrola w marcu 2009 r.). Woda do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby pracowników jest pobierana ze studni wierconej, zlokalizowanej na działce należącej do osób trzecich (pisemna zgoda na użytkowanie studni). Awaryjnym źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg wiejski eksploatowany przez Gminny Zakład Usług Komunal‐
nych w Dziadkowicach. W wyniku eksploatacji instalacji powstają ścieki socjalno‐bytowe oraz ścieki tech‐
nologiczne z mycia budynków inwentarskich. Ścieki socjalno‐bytowe są gromadzone w 2 zbiornikach bez‐
odpływowych. Ścieki technologiczne powstają w wyniku mycia kurników strumieniem czystej wody przy użyciu myjki ciśnieniowej. Są one gromadzone w zbiornikach bezodpływowych zlokalizowanych przy kur‐
nikach. Wszystkie powstające ścieki są odbierane w zależności od potrzeb przez firmę asenizacyjną. Wody opadowe rozpływają się po powierzchni nieutwardzonej placu. Podczas kontroli podmiot nie przedstawił rachunków potwierdzających wywóz nieczystości ciekłych ze zbiorników zlokalizowanych na fermie. Wy‐
dano zarządzenie pokontrolne obligujące właściciela do usuwania gromadzonych w zbiornikach bezodpły‐
wowych ścieków do punktów zlewnych nieczystości płynnych przez uprawnione jednostki oraz gromadze‐
nie dowodów wywozu tych ścieków. 21 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok WODY PODZIEMNE PRESJE Wody podziemne należące do zasobów naturalnych, coraz bardziej zagrożone są zanieczyszczeniami z po‐
wierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest ochrona obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju. Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: azotany, fosfo‐
rany, substancje ropopochodne, chlorki, siarczany i inne. Najpowszechniej występującymi przyczynami zanie‐
czyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzeda‐
ży paliw do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia siarczanami występują przede wszystkim na terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na terenach rolniczych (są one także przyczyną degradacji zbior‐
ników wodnych). STAN ‐ OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH KLASYFIKACJA WÓD PODZIEMNYCH Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć następujących klas jakości wód podziemnych: •
•
•
•
•
Klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których: a) wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów za‐
chodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeń charakterystycznych dla ba‐
danych wód podziemnych ( tła hydrogeochemicznego); b)wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka. Klasa II – wody dobrej jakości, w których: a) wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów za‐
chodzących w wodach podziemnych; b) wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to wpływ bardzo słaby Klasa III – wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu działalności człowieka; Klasa IV – wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyż‐
szone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego wpływu działalności człowieka; Klasa V – wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka. Na terenie powiatu siemiatyckiego zlokalizowanych jest 7 studni w sieci monitoringu wód podziemnych, które są opomiarowane przez Państwowy Instytut Geologiczny. Badaniami objęto wody wgłębne (6 studni) oraz wody gruntowe (1 studnia). Wody podziemne pobierane były głównie z utworów czwartorzędowych, jedynie w przypadku studni w Kluko‐
wiczach były to utwory trzeciorzędowe. 22 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH Wody 1102 Mielnik/Mielnik [sw] 1103 Siemiatycze/ Sie‐
miatycze [sw] 23 Dziadkowice/ Dziadkowice [sw] 24 Drohiczyn/ Drohi‐
czyn [sw] 29 Pokaniewo/ Milej‐
czyce [sw] 2219 Tymianka/ Nurzec Stacja [sw] 31/ Klukowicze/ Nurzec 2220 Stacja [sw] Użytkowanie terenu Nr Miejscowość / Gmina głębokość stropu (m) Wyniki klasyfikacji wód w latach 1999 ‐ 2007 przedstawiono w poniższej tabeli (w 2008 roku nie prowadzono badań na terenie powiatu). 5 7 G 93 3 W 64 3 W 34 7 W 41 3 W bd 3 W 82 3 W Klasa wód / przekroczone wskaźniki 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Ib/ bp III/ N‐NO2 Ib/ HCO3 III/ N‐NO2 Ib/ bp ‐ Ib/ bp II/ bp Ib/ bp Ib/ bp Ia/ bp ‐ Ib/ bp Ia/ bp Ib/ HCO3 ‐ Ia/ bp Ib/ bp ‐ Ia/ bp Ib/ bp ‐ I/ bp IV/ Fe, Cu ‐ ‐ II/ bp IV/ Fe III/ bp ‐ II/ bp IV/ Fe ‐ ‐ I/ bp IV/ NH4, Fe III/ bp ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ Ib/ bp III/ N‐NO2 Ib/ N‐NO2 ‐ ‐ III/ bp ‐ III/ bp IV/ NH4, Fe IV/ IV/ NH4, Fe NH4, Fe źródło: PIG OBJAŚNIENIA DO TABELI Rodzaj studni: [sw]‐studnia wiercona Rodzaj wód: W – wgłębne – wody poziomów artezyjskich i subartezyjskich G – gruntowe – wody płytkiego krążenia o swobodnym zwierciadle wody Użytkowanie terenu – dominujący sposób użytkowania w promie‐
niu 500 m 3 – grunty orne – gospodarka rozdrobniona 7 – obszary zabudowane bp – brak przekroczeń wskaźników ‐ ‐ nie prowadzono badań. Jakość wód w Mielniku należy uznać za bardzo dobrą (wody bardzo dobrej i dobrej jakości). Nie zanotowano przekroczeń wskaźników. Jakość wód w Siemiatyczach uległa od 2004 r. wyraźnemu pogorszeniu (wody niezadowalającej jakości). Stwierdzono przekroczenia norm żelaza, azotu amonowego i miedzi. Obecność azotu amonowego świadczy o przeniknięciu do warstwy wodonośnej zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego. Jakość wód w Dziadkowicach była dobra (wody bardzo dobrej i zadowalającej jakości). Stwierdzono przekro‐
czenia norm wodorowęglanów. Jakość wód w Pokaniewie i Drohiczynie należy uznać za bardzo dobrą (wody bardzo dobrej jakości). W Poka‐
niewie nie stwierdzono przekroczeń wskaźników. W Drohiczynie stwierdzono przekroczenie normy azotynów w 1999 roku jednakże powtórne badania w 2000 r. nie potwierdziły przekroczeń. Jakość wód w Tymiance należy uznać za dobrą (wody zadowalającej jakości). Nie stwierdzono przekroczeń. Jakość wód w Klukowiczach uległa od 2004 r. wyraźnemu pogorszeniu (wody niezadowalającej jakości). Stwierdzono przekroczenia norm żelaza i azotu amonowego. Obecność azotu amonowego świadczy o przenik‐
nięciu do warstwy wodonośnej zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego. Należy podkreślić, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia zanie‐
czyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem przydatności wody do picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna. 23 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok GOSPODARKA ODPADAMI PRESJE ODPADY PRZEMYSŁOWE Według danych uzyskanych z Głównego Urzędu Statystycznego ilość odpadów wytworzonych (z wyłączeniem odpadów komunalnych), na terenie powiatu siemiatyckiego w 2008 r. wyniosła 17 tys. Mg co stanowiło 2,03% odpadów wytworzonych na terenie całego województwa podlaskiego. Odpady wytworzone (z wyłączeniem odpadów komunalnych) w ciągu roku Jednostka terytorialna
powiat siemiatycki
woj. podlaskie
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
6,7
7,3
2,9
9,0
9,9
8,2
12,3
17,0
744,6
807,1
927,5
887,4
927,9
957,4
1057,2
838,3
źródło: GUS ODPADY KOMUNALNE Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty handlowo‐
usługowe, szkoły, przedszkola, obiekty turystyczne i targowiska. Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie na składowiskach. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie powiatu w latach 2006‐2008 Ilość odpadów komunalnych [Mg]
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
2006
2007
2008
W latach 2006‐2008 roczna ilość zebranych odpadów komunalnych na ternie powiatu podlegała nieznacznym wahaniom. W 2008 r. zebrano 5 131,06 Mg odpadów, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosło 106,1 kg/rok2. Bardzo niski wskaźnik (średnio w województwie ok. 220 kg/mieszk./rok) wynika prawdopodobnie z braku ewidencji przyjmowanych na składowiska odpadów (większość wysypisk nie posiada wag, ilość odpadów określana jest szacunkowo), a także może być efektem wyrzucania śmieci na dzikie wysypiska. Problem zmniejszenia ilości odpadów komunalnych trafiających na składowiska w Polsce, wynika m.in. z niedo‐
skonałości systemu pobierania opłat za ich wywóz z gospodarstw domowych. W budownictwie wielorodzin‐
nym, opłaty są pobierane nie od ilości wytwarzanych odpadów, ale od ilości osób w nim mieszkających. Jeszcze gorsze rozwiązania funkcjonują w wyliczeniach opłat w budownictwie indywidualnym, gdzie mieszkańcy samo‐
dzielnie deklarują wielkość pojemników na odpady i częstotliwość ich wywożenia. Taka polityka nie wpływa korzystnie na zmniejszenie masy odpadów faktycznie wytwarzanych. Ich ilość mogłaby być także dużo mniej‐
sza, gdyby większy nacisk położono na ich bezpośrednie zagospodarowanie (segregacja na potrzeby recyklingu czy kompostowanie na nawóz). 2
Masa odpadów w przeliczeniu na mieszkańca zależy od poziomu życia, struktury zabudowy, poziomu obsługi oraz sposobu ogrzewania budynków 24 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok STAN SKŁADOWISKA Na terenie powiatu siemiatyckiego funkcjonują 2 składowiska odpadów w m. Siemiatycze‐Rososze i w m. Mi‐
lejczyce. 1
Składowisko odpadów innych
niż niebezpieczne i obojętne
dla miasta Siemiatycze –
Rososze
Przedsiębiorstwo Komunalne
Sp. z o.o.
ul. Armii Krajowej 26
17-300 Siemiatycze
Gminne składowisko odpadów
innych niż niebezpieczne i
obojętne Milejczyce
2
Urząd Gminy Milejczyce
ul. Szkolna 5
17-332 Milejczyce
a) tak
b) tak
c) tak
d) tak
Po 2012
a) nie
b) nie
c) nie
d) nie
2009
Ilość odpadów zdeponowana
w 2008 r. [Mg]
Pojemność całkowita [m3]/
Pojemność wykorzystania [%]
Elementy wyposażenia
a) uszczelnienie
b) odcieki
c) wody opadowe
d) gaz składowiskowy
Powierzchnia w granicy korony
[m2]
Lp.
Nazwa obiektu, właściciel/zarządzający
Rok uruchomienia/
deklarowany rok zamknięcia
Wykaz wysypisk komunalnych na terenie powiatu (stan na koniec 2009 r.). Do eksploatacji po
2009 r.
112 000*
16 000*
2 407,99*
86,328*
3 000*
20 000*
Ocena, uwagi
Posiada pozwolenie
zintegrowane
(od 14 maja 2009 r.)
Do zamknięcia
338,34*
2 400*
*dane z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego; opracowanie: WIOŚ; Żadne z eksploatowanych składowisk komunalnych nie jest przystosowane do składowania odpadów niebez‐
piecznych. Brak jest również wyznaczonego miejsca do wywożenia produktów zneutralizowanych w wyniku przeprowadzonych akcji ratowniczych o znamionach poważnych awarii (np. skażonej gleby itp.). Na terenie powiatu nie ma stałych składowisk odpadów przemysłowych. Monitoring składowisk Zgodnie z Ustawą o odpadach3 prowadzący instalację jest zobowiązany prowadzić monitoring składowiska. Za rok sprawozdawczy 2009 Inspektorat otrzymał wyniki badań monitoringowych jedynie ze składowiska odpa‐
dów komunalnych w Siemiatyczach. Badania zostały wykonane przez laboratorium Zakładu Inżynierii Środowi‐
ska „EKO‐PROJEKT”, posiadającym kompetencje do przeprowadzenia badań (włącznie z pobieraniem próbek) zgodnie z normą PN‐EN ISO/IEC 17025:2005. Poboru prób wód podziemnych dokonano w lipcu i październiku 2008 r. Zgodnie z rozporządzeniem (Dz. U. 2002 nr 220 poz. 1858) w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów badanie składu wód podziemnych powinno być prowadzone co 3 miesiące w fazie eksploatacyjnej. 3 art.59, ust. 1,p. 7 Ustawy o odpadach, Dz.U. z 2001 r. .Nr 39, poz. 251 z póżn. zm. 25 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono podwyższone wartości przewodności elektrolitycznej właści‐
wej i ogólnego węgla organicznego ‐ OWO w piezometrze nr 3 (wartość odpowiadała najniższej ‐ V klasie jako‐
ści wód). Wyniki badań wód odciekowych ze składowiska wykazały przekroczenie wartości OWO (wg Rozporządzenia z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego). ODPADY NIEBEZPIECZNE Informacje o odpadach niebezpiecznych pochodzą z ankiet przesyłanych do zakładów przez WIOŚ w Białym‐
stoku, którzy wytworzyli powyżej 100 kg odpadów/rok. W 2009 r. na terenie powiatu było 9 wytwórców odpa‐
dów niebezpiecznych. Łączna ilość odpadów niebezpiecznych wytworzonych przez wszystkich producentów wyniosła 90,684 Mg; 19,431 Mg zostało przekazane do odzysku, 35,628 Mg unieszkodliwiono poza składowa‐
niem, a 0,791 Mg tymczasowo zmagazynowano u producenta, 35,230 Mg przekazano do unieszkodliwienia poprzez składowanie4. Pod względem ilości wytworzonych odpadów do największych podmiotów należały: •
•
•
•
•
Pern PRZYJAŹŃ S.A. Stacja Pomp PPHU MAJKA Maria Demiańczuk OERLEMANS FOOD SIEMIATYCZE Sp. z o.o. Zakład Usługowy Blacharsko‐Murarski w Czarnej Średniej Samodzielny Publiczny ZOZ w Siemiatyczach 31,495 Mg 28,410 Mg 14,370 Mg 6,820 Mg 4,763 Mg Struktura odpadów niebezpiecznych wytworzonych w 2009 roku i sposób postępowania Ilość w Mg
Lp.
Rodzaj odpadu
Podgrupa
odpadu
Wytworzona
Magazynowana
Przekazana
do odzysku
Unieszkodliwiona poza
składowaniem
Unieszkodliwiona przez
składowanie
1
Materiały konstrukcyjne zawierające
azbest
170605
35,23
0,00
-
-
35,23
2
Odpady zawierające ropę naftową lub jej
produkty
160708
28,950
0,00
-
28,950
-
3
Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny
oraz inne formy zdolne do przeniesienia
materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne
podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. zainfekowane
pielucho majtki, podpaski, podkłady), z
wyłączeniem 180180 i 180182
180103
4,244
0,00
4,244
-
4
Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry
olejowe nieujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i
ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB)
150202
3,100
0,003
2,200
-
0,93
źródło: WIOŚ Białystok 4
Wymienione dane nie bilansują się, gdyż w niektórych przypadkach zakłady przekazały do wykorzystania bądź unieszkodliwienia większą ilość odpadów od wytworzonej w 2009 roku (były one czasowo magazynowane w roku poprzednim). 26 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Należy zwrócić uwagę, że dużą grupę odpadów niebezpiecznych stanowią odpady pochodzące z budowy, re‐
montów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej. Dotyczy to głównie materiałów konstrukcyjnych i izolacyjnych zawierających azbest. Z uwagi na fakt, iż wyroby zawierające azbest należy usu‐
nąć z terenu kraju do końca 2032 roku zakłada się, że powstająca ilość odpadów azbestowych będzie sukce‐
sywnie rosła. PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA W latach 2008 ‐2009 Inspektorat przeprowadził łącznie 33 kontrole podmiotów pod kątem gospodarki odpa‐
dami. Efekty kontroli opisano poniżej: •
•
•
•
•
Wiejskie składowiska odpadów na terenie gm. Siemiatycze w m. Czartajew, Krupice, Boratyniec Lacki i Kłopoty Bańki (kontrola w styczniu 2008 r.). Obiekty powstały na miejscu dawnych nieeksploatowanych wyrobisk piasku i żwiru. Nie posiadają żadnych urządzeń technicznych zabezpieczających przed negatyw‐
nym wpływem na środowisko, w szczególności nie spełniają podstawowych wymogów stawianych skła‐
dowiskom odpadów5. W dniu kontroli obiektów, odpady przykryte były warstwą śniegu i nie stwierdzono dowozu świeżych odpadów. W wyniku kontroli wystąpiono do Starosty Powiatu Siemiatyckiego o wydanie decyzji na zamknięcie. Ostatecznie składowiska zostały zamknięte w 2009 r. Składowisko odpadów w Drochlinie, gm. Grodzisk (kontrola w lutym 2008 r.). Obiekt jest typowym przy‐
kładem dogruntowego wysypiska odpadów, nie posiadającym jakiekolwiek urządzeń technicznych zabez‐
pieczających przed negatywnym wpływem na środowisko. Wysypisko nie zostało również wyposażone w urządzenia kontrolno pomiarowe (nie jest prowadzony monitoring). Odpady dowożone na składowisko nie były segregowane i selektywnie gromadzone. Wysypisko nie posiadało wagi (odpady ważone są na wadze znajdującej się w bazie byłego GS‐u). Na potrzeby ewidencji prowadzono jest rejestr dowożonych odpa‐
dów przez pracownika gminy, dozorującego składowisko dwa razy w tygodniu. Zarządzający składowi‐
skiem (Urząd Gminy Grodzisk) nie posiadał zezwoleń w zakresie unieszkodliwiania odpadów. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości nałożono mandat karny oraz wydano zarządzenie pokontrolne. Składowisko odpadów w Dziadkowicach (kontrola w lutym 2008 r.). Obiekt nie był wyposażony w jakie‐
kolwiek urządzenia techniczne zabezpieczające przed negatywnym wpływem na środowisko. Wysypisko nie było dozorowane. Dowożone odpady nie były segregowane i selektywnie gromadzone. Dane dotyczą‐
ce ilości odpadów przyjętych określano szacunkowo, ze względu na brak wagi. Wysypisko nie posiadało również urządzeń kontrolno pomiarowych (monitoring nie był prowadzony). Zarządzający składowiskiem nie posiadał zezwolenia na unieszkodliwianie odpadów, kierownik składowiska nie posiadał świadectwa kwalifikacji z zakresu zagospodarowania odpadów. W wyniku wykazanych nieprawidłowości wydano za‐
rządzenie pokontrolne i nałożono mandat karny. Składowisko odpadów komunalnych w Drohiczynie (kontrola w lutym 2009 r.). W trakcie kontroli stwier‐
dzono, iż zarządzenie pokontrolne z 2004 r. nie zostało wykonane (monitoring składowiska nadal nie był prowadzony ze względu na brak urządzeń kontrolno‐pomiarowych, które miały być wykonane do dnia 3 stycznia 2005 r.). W dniu kontroli studzienka na odcieki była zanieczyszczona odpadami stałymi oraz nie była zabezpieczona pokrywą. Na składowisku nie były prowadzone prace zmierzające do dostosowania obiektu do wymogów prawnych. Kontrola wykazała również inne nieprawidłowości tj: brak tablicy infor‐
mującej o czasie pracy i rodzaju składowiska oraz o rodzajach odpadów przyjmowanych do składowania, brak książki eksploatacji składowiska, brak wagi (ewidencja odpadów nie była prowadzona), brak urządzeń zabezpieczenia przeciwpożarowego. Brodzik do dezynfekcji kół pojazdów opuszczających składowisko był zamarznięty, a pod warstwą lodu widoczne były odpady stałe. W wyniku wykazanych nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne, nałożono mandat karny, udzielono instruktażu i pouczono zarządzające‐
go. Inspektorat wystąpił do Starosty Siemiatyckiego. Składowisko odpadów w Siemiatyczach (kontrole w maju, sierpniu, październiku 2008 r. oraz w lipcu 2009 r.). Właścicielem składowiska jest Urząd Miasta Siemiatycze natomiast zarządcą Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Siemiatyczach. Składowisko jest ogrodzone z oznakowaną bramą wjazdową, po‐
5 rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eks‐
ploatacji i zamknięcia jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów
27 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
siada brodzik, drenaż odcieków z studzienką zbierającą. Kwatera składowiska została uszczelniona geo‐
membraną o grubości 2 mm. Obiekt dozorowany jest całodobowo. Prace porządkowe prowadzone są spy‐
chaczem będącym własnością spółki. Obiekt nie został wyposażony w wagę (ze względu na brak doprowa‐
dzonego przyłącza elektrycznego), ważenie odpadów odbywa się obecnie na terenie kontrolowanego Przedsiębiorstwa Komunalnego w Siemiatyczach przy ul. A. Krajowej. W trakcie oględzin stwierdzono, iż ilość odcieków nie przekracza pojemności studzienki (w dniu kontroli pracowała pompa wirnikowa roz‐
deszczowująca odcieki na hałdzie odpadów). Materiał przeznaczony na warstwę izolacyjną zgromadzony był na terenie obiektu. Składowisko posiada 3 piezometry, 2 kominy służące do odgazowywania złoża deponowanych odpadów (odbudowane po wcześniejszym zniszczeniu w trakcie eksploatacji). W wyniku kontroli stwierdzono brak pozwolenia zintegrowanego zezwalającego na eksploatację instalacji do skła‐
dowania odpadów o zdolności przyjmowania ponad 10 Mg odpadów na dobę, zlokalizowanej na terenie składowiska odpadów. Nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego. Decyzją z dnia 27.08.2008 r. In‐
spektorat postanowił z urzędu wstrzymać od dnia 31.08.2008 r. użytkowanie instalacji do składowania od‐
padów o zdolności przyjmowania ponad 10 Mg odpadów na dobę ze względu na brak pozwolenia zinte‐
growanego. Do dnia ponownej kontroli (w październiku 2008 r.) Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Siemiatyczach nie uzyskało pozwolenia zintegrowanego. W ramach modernizacji składowiska wykonano przyłącze wodociągowe (doprowadzono wodę do budynku socjalnego oraz zainstalowano 2 hydranty), pomost stalowo‐betonowy pod zamontowaną wagę samochodową półelektroniczną. Spółka uzyskała de‐
cyzję Urzędu Marszałkowskiego zezwalającą na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania i transportu odpadów do 31.12.2008 r. W maju 2009 r. decyzją Zarządu Województwa Podlaskiego udzielo‐
no pozwolenia zintegrowanego na eksploatację instalacji do składowania odpadów. Pozwolenie zobowią‐
zuje prowadzącego instalację do wybudowania i uruchomienia linii sortowniczej do dnia 31.12.2010 r. Podczas kontroli (w lipcu 2009 r.) ustalono, że ilość odpadów przyjmowanych na składowisko określana jest przy pomocy wagi. Nie stwierdzono w strumieniu odpadów składowania odpadów innych niż dopusz‐
czone w decyzji. Badania monitoringowe zostały wykonane przez akredytowane laboratorium ale bez za‐
chowania obowiązującej częstotliwości (wyniki badań obejmują okres z 6 wybranych miesięcy). Stwier‐
dzono brak stosownych metod zabezpieczenia przeciwpożarowego (brak instrukcji p.poż. oraz sprzętu przeciwpożarowego). W wyniku nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne, udzielono instruktażu oraz pouczona zarządcę. Po ponownej kontroli (październik 2009 r.) stwierdzono, iż ewidencja odpadów prowadzona jest zgodnie z obowiązującymi wzorami dokumentów, sprawozdania zbiorcze w zakresie po‐
wstających odpadów są przekazywane do Urzędu Marszałkowskiego. Stan formalnoprawny w zakresie go‐
spodarowania odpadami jest uregulowany. Oględziny przeprowadzone w obecności przedstawiciela kon‐
trolowanej jednostki nie wykazały nieprawidłowości w zakresie przestrzegania wymogów ochrony środo‐
wiska. DARY NATURY w Grodzisku (kontrola w marcu 2008 r.). Przedsiębiorstwo nie prowadzi ilościowej i jako‐
ściowej ewidencji wytwarzanych odpadów. Nie zrealizowało obowiązku poinformowania Starostwa Powia‐
towego w Siemiatyczach o prowadzeniu działalności powodującej powstawanie odpadów. Zakład nie zło‐
żył do Marszałka Województwa Podlaskiego sprawozdania o rodzajach i ilości odpadów wytworzonych w 2007r. i sposobach postępowania z nimi. Firma nie przekazała sprawozdań o wysokości należnej opłaty produktowej za lata 2002‐2006. W wyniku wykazanych nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrol‐
ne. MACZ AUTO CZĘŚCI, Dziadkowice (kontrola w czerwcu 2008 r.). Stacja demontażu pojazdów, do dnia kontroli nie uzyskała pozwolenia na użytkowanie obiektu. W sposób nieprawidłowy magazynowano silniki i oleje przepracowane (na terenie nie utwardzonym). Zakład nie posiadał uregulowanego stan formalno‐
prawnego w zakresie gospodarki odpadami. Ewidencja ilościowa i jakościowa wytwarzanych odpadów nie była prowadzona. Stacja demontażu prowadziła nielegalny demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji. W wyniku zaistniałej sytuacji Inspektorat wydał zarządzenie pokontrolne, wystąpiono do Wójta Gminy, do Urzędu Wojewódzkiego, do Nadzoru Budowlanego oraz do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. TAWBIT Masarstwo i Transport w Dziadkowicach (kontrola w lipcu 2008 r.). Przedsiębiorstwo nie posia‐
dało uregulowanego stanu formalnoprawnego (zgodnie z art.17 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. kontrolowany obiekt ma obowiązek posiadania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami je‐
żeli wytwarza rocznie do 1Mg odpadów niebezpiecznych). Nie złożono do Marszałka Województwa Podla‐
skiego zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów za 2007 r. Zakład re‐
alizował obowiązek recyklingu opakowań za pośrednictwem Organizacji Odzysku PRO‐EKOL z Warszawy. 28 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
•
•
Przedłożył roczne sprawozdanie o ilości wprowadzanych na rynek opakowań oraz uzyskanych poziomach recyklingu w 2007 r. Nie poinformował Marszałka Województwa Podlaskiego o prowadzeniu działalności polegającej na produkcji produktów w opakowaniach. Podmiot nie posiadał rocznych sprawozdań o wyso‐
kości wprowadzanych na rynek krajowy opakowań oraz o uzyskanych poziomach recyklingu w latach 2002‐2006. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli naruszeń lub okoliczności wskazujących na popełnie‐
nie wykroczenia nałożono grzywnę w postaci mandatu karnego oraz wydano zarządzenie pokontrolne. Podczas kolejnej kontroli( grudzień 2009 r.), ustalono, że wyżej wymieniona jednostka prawidłowo prowa‐
dzi ilościową i jakościową ewidencję wytwarzanych odpadów. Stan formalnoprawny w zakresie gospodarki odpadami jest nadal nieuregulowany. Zakład ponownie nie wypełnił obowiązku przedłożenia Marszałkowi Województwa Podlaskiego informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania nimi w 2008 r. Przedsiębiorstwo w dalszym ciągu realizuje obowiązek recyklingu opakowań za pośrednictwem Organizacji Odzysku PRO‐EKOL. Zakład przedłożył roczne sprawozdanie o wysokości wprowadzonych na rynek opakowań oraz uzyskanych poziomach recyklingu w roku 2008. Firma nie posiadała rocznych spra‐
wozdań o wysokości wprowadzanych na rynek krajowy opakowań oraz o uzyskanych poziomach recyklin‐
gu w latach 2004‐2006. W wyniku wykazanych nieprawidłowości pouczono i udzielono instruktażu właści‐
cielowi zakładu. OMP Sp. z o.o. Mielnickie Zakłady Kredowe (kontrola w listopadzie 2008 r.). Zakład nie posiadał decyzji Starosty Siemiatyckiego zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Firma nie pro‐
wadziła pełnej ewidencji wytworzonych odpadów. Zakład nie złożył do Marszałka Województwa Podla‐
skiego sprawozdania o odpadach wytworzonych w 2007 r. Obowiązek recyklingu opakowań Spółka reali‐
zowała za pośrednictwem Organizacji Odzysku EKO‐PUNKT z Warszawy. Organizacja potwierdziła wyko‐
nanie przez kontrolowane przedsiębiorstwo obowiązku recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych w 2007 r. (osiągnięto wymagane poziomy). Zakład prowadził w systemie komputerowym ewidencję wpro‐
wadzanych na rynek opakowań. W wyniku wykazanych nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrol‐
ne. PPHU BOOTMAN w Siemiatyczach (kontrola w grudniu 2008 r.). Przedsiębiorstwo nie posiadało uregulo‐
wanego stanu formalnoprawnego. Nie przedłożyło do Starostwa Powiatowego w Siemiatyczach informacji o wytwarzanych odpadach, jak również nie złożono do Marszałka Województwa Podlaskiego zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Kontrolowana jednostka nie reali‐
zowała obowiązku wypełniania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej. Firma nie osiągnęła wymaganego pozio‐
mu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych w latach 2003‐2007. Przedsiębiorstwo nie naliczyło i nie uregulowało opłat produktowych. Podczas trwania kontroli firma zawarła umowę z Organizacją Odzy‐
sku EKOLA jak również zawiadomiła Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego o wprowadzonych na rynek produktów w opakowaniach. W wyniku wykazanych nieprawidłowości wydano zarządzenie pokon‐
trolne. AGRO‐TYMIANKA w m. Nurzec Stacja (kontrola w grudniu 2008 r.). Gospodarstwo nie prowadziło ilościo‐
wej i rodzajowej ewidencji wytwarzanych odpadów zgodnie z przyjętą klasyfikacją i wzorami dokumentów. Nie przekazano do Marszałka Województwa Podlaskiego zbiorczego zestawienia danych za 2007 r. o ilo‐
ściach odpadów oraz o sposobach ich zagospodarowania. W wyniku wykazanych nieprawidłowości udzie‐
lono instruktażu i wydano zarządzenie pokontrolne. MAZUREK s.c. w Siemiatyczach (kontrola w styczniu 2009 r.). Firma nie posiadała uregulowanego stanu formalnoprawnego w zakresie gospodarki odpadami. Ewidencja ilościowa i jakościowa wytwarzanych od‐
padów nie była prowadzona. Nie przedłożono zbiorczego sprawozdania danych o rodzajach i ilości odpa‐
dów, sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszko‐
dliwiania tych odpadów do Marszałka Województwa Podlaskiego. Przedsiębiorstwo nie przedłożyło rów‐
nież sprawozdań o wysokości należnej opłaty produktowej za lata 2004‐2007. Zgodnie z informacją z Or‐
ganizacji Odzysku Total‐Eko z Olsztyna, firma została rozliczona z obowiązku odzysku i recyklingu za 2008 r. Firma prowadziła ewidencję wprowadzanych na rynek opakowań od 2008 r. W wyniku wykazanych nie‐
prawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne. Ferma Drobiu Adam Toczko Żurobice, gm. Dziadkowice (kontrola w marcu 2009 r.). Ewidencja ilościowa i jakościowa wytwarzanych odpadów nie byłaprowadzona. Nie przedłożono do Marszałka Województwa Podlaskiego zbiorczego sprawozdania danych o rodzajach i ilości odpadów, sposobach gospodarowania 29 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Hodowla funkcjonowała bez wymaganego pozwolenia zintegrowanego. W wyniku kontroli wydano zarządzenie po‐
kontrolne zobowiązujące Właściciela do wstrzymania użytkowania do dnia 30.06.2009 r. Zarząd Woje‐
wództwa Podlaskiego dnia 04.06.2009 r. udzielił pozwolenia zintegrowanego na eksploatację instalacji do hodowli brojlerów (powyżej 40 000 stanowisk w jednym rzucie hodowlanym). Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" S.A., Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie (kontrola w listopadzie 2009 r.). Stan formalnoprawny uregulowany decyzją wydaną przez Urząd Marszał‐
kowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku, ważną do lipca 2013 r. Stacja została zakwalifikowana i zgłoszona jako zakład o dużym ryzyku powstania poważnej awarii przemysłowej. W związku z powyższym opracowano niezbędną dokumentację, która jest na bieżąco aktualizowana. Zgodnie z oświadczeniem kie‐
rownika kontrolowanej jednostki w okresie od ostatniej kontroli (na terenie województwa podlaskiego) nie było awarii posiadającej znamiona poważnej awarii przemysłowej. Kontrolowana jednostka w sposób właściwy wypełniała obowiązki wynikające z zapisów ustawy Prawo ochrony środowiska, w odniesieniu do zakładów dużego ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarowania odpadami. Inne zakłady, w których kontrole w latach 2008‐2009 nie wykazały nieprawidłowości to: •
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
„POLSER” Sp. z o. o. w Siemiatyczach (kontrole: czerwiec 2008; sierpień 2009 r.). OERLEMANS FOODS SIEMIATYCZE Sp. z o.o. (kontrola w kwietniu 2008 r.). REMIZ Stacja demontażu pojazdów w Siemiatyczach (kontrola w czerwcu 2008 r.). Oczyszczalnia ścieków w Drohiczynie (kontrola w kwietniu 2008 r.). Oczyszczalnia ścieków w Żerczycach, gm. Nurzec Stacja (kontrola w kwietniu 2008 r.). UNIPASZ s.j. w Siemiatyczach (kontrolę przeprowadzono w listopadzie 2008 r.). Wytwórnia Kafli, Miseczek Ceramicznych i zniczy WITMAJER w Siemiatyczach (kontrola w grudniu 2008r.). Ferma Drobiu w Runice, gm. Drohiczyn (kontrola w grudniu 2008 r.). VITALIA w Siemiatyczach (kontrolę przeprowadzono w marcu 2009 r.). REC w Siemiatyczach (kontrolę przeprowadzono w kwietniu 2009 r.). Usługi – Sprzedaż Krzysztof Niewiarowski w Siemiatyczach (kontrola w maju 2009 r.). Pronar Sp. z o.o. Narew, stacja paliw płynnych w Jaszczołtach, gm. Grodzisk (kontrola: czerwiec 2009 r.). „AKCES” Borkowscy Spółka Jawna w Siemiatyczach (kontrola w sierpniu 2009 r.). Ferma Drobiu Zofia i Józef Michaluk w Bacikach Bliższych, gm. Siemiatycze (kontrola w sierpniu 2009 r.). Ferma Drobiu Adam Florczuk w Sytkach, gm. Drohiczyn (kontrola we wrześniu 2009 r.). HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU Klimat akustyczny województwa podlaskiego kształtuje głównie komunikacja drogowa oraz w niewielkim stop‐
niu, hałas przemysłowy, którego uciążliwość ma charakter lokalny o stosunkowo niedużym zasięgu. W zależności od pochodzenia hałasu środowiskowego (źródła) dokonuje się jego podziału na następujące, podstawowe kategorie hałasu: komunikacyjny (drogowy, lotniczy, kolejowy) oraz przemysłowy. Uregulowania prawne dotyczące zagadnienia ochrony przed hałasem zawiera ustawa Prawo ochrony środowi‐
ska z dnia 27 kwietnia 2001 r. Według tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepsze‐
go stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub, co naj‐
mniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. 30 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku zawarte są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 120, poz. 826). Wartości poziomów dopuszczalnych hałasu uzależniono od funkcji urbani‐
stycznej, jaką spełnia dany teren oraz od pory dnia i nocy. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi badania hałasu komunikacyjnego i przemysłowego na terenie całego województwa podlaskiego. Badania przeprowadzane są w ramach plano‐
wych kontroli, a także w ramach działań interwencyjnych w wyniku skarg społeczeństwa. STAN – POMIARY HAŁASU HAŁAS KOMUNIKACYJNY Hałas komunikacyjny jest obecnie najpowszechniejszym i najbardziej uciążliwym źródłem hałasu w środowisku zurbanizowanym. Ciągły wzrost ilości pojazdów mechanicznych, przy jednoczesnym braku właściwych rozwią‐
zań drogowych, braku obwodnic miejskich, złej jakości nawierzchni znacząco powiększa obszar środowiska o ponadnormatywnym hałasie drogowym. W latach 2008 i 2009 badania monitoringowe hałasu realizowano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środo‐
wiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120 z dnia 5 lipca 2007 r., poz. 826) oraz wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Na terenie powiatu siemiatyckiego Inspektorat nie przeprowadził w latach 2008 ‐ 2009 pomiarów hałasu ko‐
munikacyjnego. Badania takie wykonał W 2008 roku Instytut Ochrony Środowiska na zlecenie Głównego In‐
spektoratu Ochrony Środowiska. Program pomiarowy obejmował długookresowe badania monitoringowe hałasu komunikacyjnego, które przeprowadzono w 5 miastach województwa podlaskiego, w tym w Siemiaty‐
czach. Pomiary wykonano w porze wiosennej (marzec – czerwiec) oraz jesienno – zimowej (wrzesień – luty). Wyniki badań hałasu komunikacyjnego w Siemiatyczach w 2008 r. – wartości poziomów długookresowych Lp. Lokalizacja punktu pomiarowego Współrzędne geograficzne punktu pora wiosenna 1 dzień roboczy Siemiatycze ‐ przy drodze krajo‐
wej nr 19, wjazd do Siemiatycz, ul. Ciechano‐
wiecka 2 dzień roboczy Siemiatycze ‐ przy drodze krajo‐
wej nr 19, wjazd do Siemiatycz, ul. Ciechano‐
wiecka 3 dzień świąteczny Siemiatycze ‐ przy drodze krajowej nr 19, wjazd do Siemiatycz, ul. Ciechanowiecka pora jesienno ‐ zimowa 1 dzień roboczy Siemiatycze ‐ przy drodze krajo‐
wej nr 19, wjazd do Siemiatycz, ul. Ciechano‐
wiecka 2 dzień roboczy Siemiatycze ‐ przy drodze krajo‐
wej nr 19, wjazd do Siemiatycz, ul. Ciechano‐
wiecka 3 dzień świąteczny Siemiatycze ‐ przy drodze krajowej nr 19, wjazd do Siemiatycz, ul. Ciechanowiecka Obliczony średni poziom długo‐
okresowy [dB] LDWN LN N 52o26’24” o
E 22 51’05” 70,6 62,2 N 52o26’24” o
E 22 51’05” 71,1 63,1 N 52 26’24” E 22o51’05” 69,6 61,5 N 52o26’24” E 22o51’05” 70,0 61,8 N 52o26’24” E 22o51’05” 68,6 60,0 N 52o26’24” E 22o51’05” 67,4 57,8 o
źródło: IOŚ 31 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Wyniki badań wskazują na przekroczenia wartości dopuszczalnych poziomów długookresowych hałasu we wszystkich punktach pomiarowych. Wyliczony średni poziom długookresowy (LDWN) wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia, pory wieczoru oraz pory nocy został przekroczony średnio o 14,6 dB, zaś długookresowy średni poziom dźwięku A (LN) wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku został przekroczony średnio o 11,1 dB. Na rok 2010 Inspektorat zaplanował przeprowadzenie pomiarów hałasu komunikacyjnego w Drohiczynie. Wy‐
niki zostaną przedstawione w kolejnej Informacji. PRZECIWDZIAŁANIA HAŁAS KOMUNIKACYJNY Środki ochrony przed hałasem komunikacyjnym dzieli się na dwa rodzaje: •
•
ochrona przed hałasem „u źródła” – wszystkie przedsięwzięcia ingerujące w źródło dźwięku, powodujące zmniejszenie promieniowania energii akustycznej do środowiska. Dzieli się na następujące rodzaje zadań: 9 ingerencja w konstrukcję pojazdów w celu zmniejszenia emisji hałasu – jest przedmiotem kilku Dyrek‐
tyw Unii Europejskiej oraz przepisów krajowych, które są zharmonizowane z Dyrektywami UE, 9 dobór konstrukcji arterii – emisja hałasu samochodowego jest m.in. efektem hałasu powodowanego interakcją kół i nawierzchni drogowej. Wypadkowa emisja hałasu zależy od rodzaju i jakości opon i nawierzchni drogowej, 9 oddziaływanie na mniej hałaśliwą eksploatację pojazdów – istotne znaczenie dla zmniejszenia emisji hałasu pojazdów mają ograniczenia prędkości oraz zapobieganie częstym startom, hamowaniom, a szczególnie gwałtownym przyspieszeniom samochodów na niskich biegach i przy wysokich obrotach silników. Przyspieszanie samochodów występuje na ogół w obrębie skrzyżowań. Dlatego też istotny efekt ograniczenia emisji hałasu można osiągnąć poprzez wymuszenie spokojnej jazdy ze stałą umiar‐
kowaną prędkością stosując zsynchronizowaną sygnalizację świetlną tzw. „zieloną falę”. urbanistyczne i architektoniczno – budowlane środki ochrony przeciwdźwiękowej – działania zmierzają‐
ce do ograniczenia hałasu już wyemitowanego „do środowiska”. Urbanistyczne i organizacyjne rozwiązania zmniejszania hałasu komunikacyjnego ‐ rozwiązania tego typu dotyczą dużych obszarów mieszkaniowych i mają związek ze zmianami zagospodarowania. Dzielą się na następujące grupy: 9 budowa obwodnic miast, tworzenie nowych tras międzydzielnicowych, tworzenie nowych obwodnic wewnątrz miejskich. Rozwiązania te pozwalają na wyprowadzenie przede wszystkim ruchu ciężkiego oraz na zmniejszenie ruchu samochodów osobowych na terenach mieszkalnych. 9 strefy „ruchu uspokojonego”. Ideą tworzenia stref jest hasło „jak najmniej ruchu samochodowego”. Realizowane jest ono poprzez: ograniczanie przepustowości ulic, ograniczanie prędkości, stwarzanie innych ograniczeń i utrudnień dla ruchu samochodów, całkowita eliminacja ruchu tranzytowego, two‐
rzenie preferencji dla transportu zbiorowego, przyjaznego środowisku. Strefami takimi obejmowane są przede wszystkim obszary mieszkalne. Architektoniczno – budowlane środki ochrony przeciwdźwiękowej, o charakterze raczej lokalnym: 9 ekranowanie akustyczne – jest najczęściej stosowanym środkiem ochrony przeciwdźwiękowej w oto‐
czeniu tras komunikacyjnych. Ekrany akustyczne mają za zadanie zasłaniać odbiorcę przed dźwiękiem dochodzącym bezpośrednio od źródła. Dobrze zaprojektowane powinny służyć przede wszystkim do ochrony niskiej zabudowy mieszkaniowej. Aby ochronić wysoką zabudowę należy stosować rozwiąza‐
nia specjalne: budowa drogi w wykopie, budowa tuneli lub półtuneli. 9 architektoniczno – budowlane środki ochrony przeciwdźwiękowej; najczęściej stosowanym rozwiąza‐
niem jest podwyższanie izolacyjności akustycznej otworów okiennych. Dodatkową możliwością za‐
bezpieczenia przed hałasem mieszkańców terenów zlokalizowanych wzdłuż tras komunikacyjnych jest odpowiednie ukształtowanie bryły budynku i funkcjonalne rozplanowanie pomieszczeń. Elewacje ist‐
niejących już budynków eksponowane na hałas mogą być także chronione za pomocą przezroczystych ekranów zawieszanych na tej elewacji. 32 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok HAŁAS PRZEMYSŁOWY Hałas przemysłowy na terenie województwa stanowi zagrożenie o charakterze lokalnym, występujące głównie w dzielnicach przemysłowych miast. Przyczyną wzrostu uciążliwości jest rozbudowa miast, wchłanianie tere‐
nów przemysłowych i rozbudowa w ich sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. Zagrożenie hałasem przemysłowym związane jest głównie z niekorzystną lokalizacją zabudowy mieszkaniowej, w pobliżu zakładów przemysłowych. Emisja hałasu przemysłowego jest uzależniona w dużym stopniu od pro‐
cesu technologicznego i wykorzystywanych w nim maszyn i urządzeń, których ilość, stan techniczny, poziom nowoczesności, a także izolacyjność akustyczna i lokalizacja źródła są czynnikami decydującymi o stopniu uciąż‐
liwości dla otoczenia. W ewidencji Inspektoratu znajduje się 1 podmiot gospodarczy z obszaru powiatu siemiatyckiego posiadający decyzję określającą dopuszczalne wielkości hałasu przenikającego do środowiska powstającego w wyniku pro‐
wadzonej działalności. Jest to Zakład Produkcyjny Kostki Brukowej „PATER FIRMA”. W latach 2008‐2009 Inspektorat przeprowadził na terenie powiatu siemiatyckiego 3 kontrole w 2 podmiotach: •
•
Składowisko Odpadów Komunalnych Siemiatycze (kontrole: w sierpień 2008 r.; lipiec 2009 r.). Głównymi źródłami hałasu na terenie składowiska jest ruch pojazdów dowożących odpady, czynności związane z roz‐
ładunkiem, praca spychacza rozmieszczającego odpady i inne prace porządkowe. W trakcie obu kontroli ustalono, że podmiot nie posiadał wyników badań hałasu, do których wykonania został zobowiązany, po‐
nieważ nie upłynął ustawowy termin ich wykonania (obowiązek okresowych badań raz na dwa lata). Ferma drobiu Adam Toczko – Żurobice (kontrola marzec ‐ kwiecień 2009 r.). Hodowla prowadzona jest w 4 budynkach inwentarskich na potrzeby produkcji mięsnej. Głównymi źródłami hałasu jest 39 wentylato‐
rów ściennych zamontowanych na bocznych ścianach kurników. Czas pracy wentylatorów jest sterowany automatycznie i zależy od warunków atmosferycznych. W trakcie kontroli ustalono, że stan formalno – prawny nie był uregulowany. Właściciel wystąpił z wnioskiem do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego o wydanie pozwolenia zintegrowanego. Trwało postępowanie w sprawie wydania decyzji. Należy podkreślić, że w zakresie ograniczenia uciążliwości hałasu przemysłowego, wiele zakładów wprowadziło już lub wprowadza szereg zabezpieczeń akustycznych, które skutecznie wyeliminowały nadmierny hałas prze‐
mysłowy z terenów mieszkalnych. Jest to efektem przeprowadzonych przez WIOŚ kontroli, a także obowiązku uzyskania pozwolenia zintegrowanego (w przypadku dużych obiektów). Najczęściej stosowanymi zabezpieczeniami przed hałasem przemysłowym są: wyciszenia i wygłuszenia maszyn, obudowy akustyczne, tłumiki, kabiny dźwiękoszczelne, również środki natury organizacyjnej (np. zmiana trybu pracy zakładu), dobór mało hałaśliwej technologii produkcji. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO Pola elektromagnetyczne (wg Ustawy Prawo ochrony środowiska) to pola elektryczne, magnetyczne oraz elek‐
tromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz, tworzących zakres promieniowania elektromagne‐
tycznego niejonizującego. Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM), w tym promieniowanie niejonizujące zaliczane jest do podstawowych rodzajów zanieczyszczeń środowiska naturalnego. Zgodnie z art. 123 ustawy Prawo ochrony środowiska, oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowi‐
sku dokonuje się w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, a wojewódzki inspektor ochrony środowi‐
ska prowadzi okresowe badania poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Niejonizujące promieniowanie elektromagnetyczne od zawsze występowało w środowisku naturalnym. Po‐
chodzi ono z naturalnych źródeł takich jak Słońce, Ziemia, zjawiska atmosferyczne. Dodatkowo w środowisku 33 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok występują sztuczne pola elektromagnetyczne, które związane są z techniczną działalnością człowieka. Promie‐
niowanie elektromagnetyczne występuje wszędzie, a jego najważniejszymi źródłami są: •
•
•
•
•
stacje bazowe telefonii komórkowej, stacje i linie energetyczne, nadajniki radiowe i telewizyjne oraz CB ‐ radio i radiostacje amatorskie, wojskowe i cywilne urządzenia radionawigacji i radiolokacji, urządzenia powszechnego użytku: kuchenki mikrofalowe, monitory, aparaty komórkowe itp. STAN – POMIARY MONITORINGOWE W roku 2008 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska zrealizował program badań pól elektromagnetycz‐
nych opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie za‐
kresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Program ten zakładał skoncentrowanie pomiarów na obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres prowadzenia badań obejmował pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz. Inspektorat przeprowadził pomiary w 45 punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na terenie województwa. Na obszarze powiatu siemiatyckiego pomiary przeprowadzono w Siemiatyczach i Dziadkowi‐
cach (2008 r.), Drohiczynie i Grodzisku (2009 r.). Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych na terenie powiatu w latach 2008 ‐2009. Lp.
Miejscowość
1
Siemiatycze
2
Dziadkowice
3
Drohiczyn
4
Grodzisk
Lokalizacja punktu
ul. Wesoła
N 52º25’39,7’’
E 022º51’33,4’’
centrum miejscowości
N 52º53’59,1’’
E 022º54’47,4’’
rynek w centrum miejscowości
N 52˚23’49,9’’
E 022˚39’33,5’’
centrum miejscowości (sklep Centrum naprzeciwko Kościoła)
N 52˚50’48,8’’
E 023˚44’49,5’’
Średnia arytmetyczna zmierzonych
wartości skutecznych natężeń pól
elektrycznych
promieniowania
elektromag. [V/m]
Procent wartości dopuszczalnej [%]
0,53
7,6
0,027
0,22
3,1
0,011
0,76
10,9
0,038
0,10
1,4
0,005
Wartość
niepewności
pomiaru [V/m]
źródło: WIOŚ Na podstawie przeprowadzonych pomiarów należy stwierdzić, iż w żadnym z punktów na obszarze powiatu nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych. Należy podkreślić, że przeprowadzone na terenie województwa podlaskiego pomiary, nie wykazały występo‐
wania przekroczeń norm w żadnym z punktów pomiarowych (norma wynosi 7 V/m)6. Zmierzone wartości skła‐
dowej elektrycznej wyniosły, w większości przypadków, do 10% normy dopuszczalnej, a jedynie w 3 przypad‐
kach: w Łomży przy ul. Kazańskiej 10, w Hajnówce (centrum) oraz w Drohiczynie wartości przekroczyły nie‐
znacznie poziom 10% normy. 6
Rozporządzenie ministra środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. nr 192, poz. 1883). 34 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI Pod pojęciem poważnej awarii rozumie się zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebez‐
piecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub śro‐
dowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Poważne awarie mogą powstawać w przypadku awarii i katastrof w obiektach przemysłowych zlokalizowanych na terenach powiatu oraz w wyniku wypadków kolejowych i drogowych z udziałem cystern i autocystern przewożących materiały niebezpieczne. Zdarzenia te charakteryzują się specyficznymi cechami takimi jak niepewność ich wystąpienia, złożoność przyczyn, różno‐
rodność bezpośrednich skutków oraz indywidualnym, niepowtarzalnym przebiegiem. NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH WIOŚ w Białymstoku prowadzi rejestr i kontrole obiektów mogących spowodować poważne awarie w środowi‐
sku. W rejestrze znajduje się 1 zakład zlokalizowany na terenie powiatu, który został zaliczony do grupy zakła‐
dów o dużym ryzyku powstania poważnej awarii przemysłowej ‐ Przedsiębiorstw Eksploatacji Rurociągów Naf‐
towych "Przyjaźń" S.A., Stacja Pomp Nr 1 w Adamowie. Baza Magazynowa w Adamowie zlokalizowana jest na południowo‐wschodnich obrzeżach województwa, około 7 km od granicy państwa z Republiką Białorusi. Na terenie zlokalizowanych jest 13 zbiorników magazynowych naziemnych, pionowych z pływającym dachem, o łącznej pojemności magazynowej kilkuset tysięcy metrów sześciennych ropy naftowej. Zbiorniki posadowione są w tacach, połączonych z systemami kanalizacyjnymi, stanowiącymi zabezpiecznie przed wyciekami ropopochodnych i zanieczyszczeniem środowiska. Baza magazynowa usytuowana została na systemie rurociągów przesyłowych ropy naftowej. Na terenie woje‐
wództwa podlaskiego (a jednocześnie powiatu siemiatyckiego) znajduje się 47,3 km rurociągów. Rurociągi na trasie zostały wyposażone w niezbędną armaturę do przesyłu oraz monitoringu transportowanej ropy. Zastosowany na terenie Stacji Pomp w Adamowie system monitoringu umożliwia kontrolę parametrów przesy‐
łu ropy oraz kontrolę wykrywania wycieków (informujący o miejscu wycieku). Stacja Pomp w Adamowie, ze względu na ilości magazynowanej substancji niebezpiecznej zostało zaliczone do Zakładów Dużego Ryzyka powstania poważnej awarii przemysłowej7 (WIOŚ w Białymstoku przeprowadza kon‐
trole tych obiektów co najmniej raz w roku). W wyniku przeprowadzonych kontroli w 2008 i 2009 roku, w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom, nie stwierdzono uchybień mających wpływ na bezpieczeństwo jak i zagrożenie skażeniem środowiska. Przed‐
siębiorstwo opracowało i wdrożyło oraz dokonuje bieżących aktualizacji, wymaganych przepisami dokumenta‐
cji z zakresu bezpieczeństwa (raport o bezpieczeństwie został zatwierdzony decyzją przez Wojewódzkiego Komendanta Państwowej Straży Pożarnej w Białymstoku). W ostatnim 10‐leciu odnotowano jedno zdarzenie awaryjne związane działalnością PERN „Przyjaźń”, które miało miejsce na terenie powiatu w dniu 12.04.2007 r., na I nitce rurociągu. Według szacunków do środowiska wydostało się ok. 100‐200 l ropy. Wybrano ok. 25 m3 zanieczyszczonej w różnym stopniu gleby, która jest obecnie rekultywowana na stanowisku rekultywacyjnym, zlokalizowanym na terenie Bazy. Zebrana ropa zosta‐
ła włączona do zbiornika przecieków. Zaistniałe zdarzenie miało charakter miejscowy, a przeprowadzone działania ratownicze zapobiegły przemiesz‐
czaniu zanieczyszczenia i skażeniu środowiska. WIOŚ w Białymstoku sprawował nadzór nad usuwaniem skut‐
ków awarii. 7
Kryteria zakwalifikowania zakładu zawarte w rozporządzeniu ministra gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r., w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej; Dz.U. nr 58, poz. 535 z późn. zmianami. 35 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok Na terenie powiatu siemiatyckiego nie występują zakłady spełniające kryteria Zakładów Zwiększonego Ryzyka. Znajdują się tu 2 zakłady (potencjalni sprawcy), które nie spełniają kryteriów kwalifikacyjnych zawartych w w/w rozporządzeniu, ale stosują i magazynują znaczne ilości substancji niebezpiecznych, stanowiących w wyni‐
ku awarii zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz środowiska. Są to: •
•
Oerlemans Foods Siemiatycze Spółka z o.o. w Siemiatyczach. W zakładzie eksploatowana jest instalacja chłodnicza, w której stosowanym czynnikiem chłodniczym jest amoniak. Maksymalna ilość amoniaku w in‐
stalacji to ok. 35 Mg. POLSER” Sp. z o.o. w Siemiatyczach. W zakładzie eksploatowana jest instalacja chłodnicza, w której stoso‐
wanym czynnikiem chłodniczym jest amoniak. Maksymalna ilość amoniaku w instalacji to ok. 3 Mg. Przeprowadzone przez WIOŚ kontrole w tych podmiotach nie wykazały uchybień w zakresie bezpieczeństwa eksploatacji instalacji. Należy podkreślić, że wszystkie instalacje są na bieżąco modernizowane i wyposażane w urządzenia zabezpieczająco‐alarmujące np.: zawory bezpieczeństwa, systemy detekcji par amoniaku. W okresie 2008‐2009 nie odnotowano poważnych awarii, czy zdarzeń o znamionach poważnych awarii, zarów‐
no na ternie zakładów będących potencjalnymi sprawcami jak i w transporcie towarów niebezpiecznych. TRANSPORT Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu, oceniane na większe niż pochodzące od obiektów stacjonar‐
nych, mogą stwarzać katastrofy kolejowe oraz wypadki drogowe środków transportu, przewożących materiały niebezpieczne. Szczególnie groźne są awarie w rejonach przepraw mostowych na tych trasach, grożą one bez‐
pośrednim skażeniem rzek. Na terenie powiatu siemiatyckiego znajduje się kilkanaście stacji paliw. Eksploatacja ich stwarza lokalne zagro‐
żenie dla środowiska np. możliwości awarii czy pożary. Głównie jednak wypadki o znamionach poważnych awarii wynikają z transportu paliw płynnych i gazowych do zaopatrzenia stacji na terenie województwa podla‐
skiego, jak również wywozu paliw płynnych i gazowych z funkcjonujących na terenie powiatu baz magazyno‐
wych. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku uczestniczy w cyklicznie powtarzanych kilkudnio‐
wych akcjach organizowanych pod kryptonimem „TRACK” prowadzone są na obszarze województwa, na głów‐
nych drogach wylotowych z Białegostoku, w tym na kierunku Białystok – Siemiatycze – Lublin. Akcje organizo‐
wane są przez Komendę Wojewódzką Policji przy współpracy Państwowej Straży Pożarnej, Transportowego Dozoru Technicznego, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Straż Graniczną i Inspekcję Transportu Drogowego. Kontrolą objęto kołowe i kolejowe środki transportu materiałów toksycznych i surow‐
ców chemicznych. Zakres kontroli obejmuje sprawdzenie stanu technicznego środków transportu, wymagane‐
go wyposażenia i prawidłowości oznakowania oraz kompletności dokumentacji. Opracował:
Wydział Monitoringu Środowiska
Akceptował:
36 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok OBOWIĄZKI SAMORZĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ ŚRODOWISKA ORGANY SAMORZĄDU POWIATOWEGO Zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, powiaty wykonują zadania publiczne o charakterze ponad gminnym. W zakresie spraw związanych z ochroną środowiska powiaty wykonują zadania dotyczące ładu przestrzennego i ekologicznego (które obejmują działania z zakresu geodezji, zagospodarowa‐
nia przestrzennego, nadzoru budowlanego, gospodarki wodnej, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa śródlądo‐
wego i ochrony środowiska). Powiaty w ograniczonym zakresie mogą prowadzić, własną politykę ekologiczną poprzez powiatowy program ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami. Politykę może także kształtować Starosta, poprzez wydanie pozwoleń emisyjnych dla szeregu rodzajów instalacji oraz przedsięwzięć. W szczególności warto zwrócić uwagę na możliwości prawnych działań własnych samorządów, zbieżnych z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony
Środowiska, które pozwalają przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a
także minimalizować problemy środowiskowe. Poniżej wymieniono niektóre zadania należące
do kompetencji organów samorządowych szczebla powiatowego i gminnego (zadania zbieżne
wytłuszczono). ZADANIA I KOMPETENCJE STAROSTY •
•
•
•
•
•
•
•
sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym jego właściwością oraz upoważnia do wykonywania funkcji kontrolnych pracowników podległego mu urzędu; w drodze decyzji nakłada obowiązek ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia, a także przywrócenia środowiska do stanu właściwego, jeżeli podmiot korzystający ze środowiska nega‐
tywnie oddziałuje na środowisko; występuje do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji , jeżeli w wyniku kontroli stwierdzi naruszenie przez kontrolowany przedmiot przepi‐
sów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że takie naruszenie mogło nastąpić; dokonuje rekultywacji powierzchni ziemi, jeżeli podmiot, który spowodował zanieczyszczenie gleby lub ziemi albo niekorzystne przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu, nie dysponuje prawami do powierzchni ziemi, pozwalającymi na jej przeprowadzenie, lub nie można wszcząć postępowania egzeku‐
cyjnego dotyczącego obowiązku rekultywacji albo egzekucja okazała się bezskuteczna, lub zanieczyszcze‐
nie gleby lub ziemi albo niekorzystne przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu nastąpiło w wy‐
niku klęski żywiołowej; dokonuje rekultywacji powierzchni ziemi wówczas, gdy z uwagi na zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub możliwość zaistnienia nieodwracalnych szkód w środowisku konieczne jest natychmiastowe jej dokonanie; prowadzi okresowe badania jakości gleby i ziemi; prowadzi, aktualizowany corocznie, rejestr zawierający informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleby lub ziemi, z wyszczególnieniem obszarów, na których obowiązek rekultywacji obciąża starostę; może przeprowadzić rekultywację powierzchni ziemi pomimo nieujęcia zadania w programie ochrony środowiska, jeżeli stwierdzi, iż nieprzeprowadzenie rekultywacji spowoduje pogorszenie stanu środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrożenie życia lub zdrowia ludzi; 37 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
na potrzeby oceny stanu akustycznego środowiska, sporządza, co 5 lat, mapy akustyczne; wydaje pozwolenia wodno‐prawne, jest właściwy w sprawach stwierdzenia wygaśnięcia, cofnięcia lub ograniczenia tego pozwolenia, a także orzeczenia o przeniesieniu prawa własności urządzenia wodnego na własność właściciela wody; wzywa zakład do usunięcia, w określonym terminie, zaniedbań w zakresie gospodarki wodnej, w wyniku których może powstać stan zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi albo zwierząt bądź środowisku. ZADANIA I KOMPETENCJE RADY POWIATU •
•
•
•
•
•
•
•
•
•
uchwala powiatowy program ochrony środowiska; może, w drodze uchwały, wyznaczyć obszary ciche w aglomeracji lub obszary ciche poza aglomeracją, uwzględniając szczególne potrzeby ochrony przed hałasem tych obszarów i podając wymagania zapew‐
niające utrzymanie poziomu hałasu co najmniej na istniejącym poziomie; uchwala programy działań, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego, dla aglomeracji o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys. oraz terenów określonych w powiatowym programie ochrony środowiska; dokonuje aktualizacji programu ochrony środowiska przed hałasem co najmniej raz na pięć lat, a także w przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających zmianę planu lub harmonogramu realizacji; tworzy obszary ograniczonego użytkowania dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko; uchwala powiatowy plan gospodarki odpadami; wprowadza ograniczenia lub zakazuje używania jednostek pływających lub niektórych ich rodzajów na określonych zbiornikach powierzchniowych wód stojących oraz wodach płynących, jeżeli jest to konieczne do zapewnienia odpowiednich warunków akustycznych na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno‐
wypoczynkowe; rozpatruje informację wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o stanie środowiska na obszarze województwa; określa kierunki działania właściwego organu Inspekcji Ochrony Środowiska; zatwierdza zestawienia przychodów i wydatków powiatowego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na dany rok. KOMPETENCJE ZARZĄDU: •
•
•
•
•
•
•
•
•
sporządza projekt powiatowego programu ochrony środowiska, po zasięgnięciu opinii zarządu woje‐
wództwa; opracowuje projekt powiatowego planu gospodarki odpadami; sporządza co 2 lata raport z wykonania powiatowego programu ochrony środowiska; składa co 2 lata, radzie powiatu sprawozdania z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami; opiniuje projekt gminnego programu ochrony środowiska; opiniuje projekt wojewódzkiego i gminnego planu gospodarki odpadami; opiniuje projekt wspólnego planu gospodarki odpadami opracowanego dla gmin, będących członkami związków międzygminnych; opracowuje projekt wspólnego planu gospodarki odpadami, obejmującego zadania powiatowego planu gospodarki odpadami dla powiatów, będących członkami związków powiatów; aktualizuje powiatowy plan gospodarki odpadami, nie rzadziej niż co 4 lata. ORGANY SAMORZĄDU GMINNEGO Organy samorządu gminy mogą prowadzić własną politykę, której kluczowym instrumentem powinien być miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ‐ dokument dotyczący wprawdzie polityki przestrzennej, ale o ogromnym wpływie również na kwestie ochrony środowiska. Dodatkowo organy gminy opracowują plany ochrony środowiska i programu gospodarki odpadami, jak też regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie. Ponadto wydają niektóre decyzje z zakresu ochrony środowiska, choć ich kompetencje są dużo mniej znaczące niż decyzje wydawane na szczeblu powiatu lub przez wojewodę w zakresie pozwoleń emisyjnych. 38 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok ZADANIA I KOMPETENCJE WÓJTA, BURMISTRZA LUB PREZYDENTA MIASTA Do podstawowych kompetencji i obowiązków należą: •
•
•
•
•
możliwość nakazania w drodze decyzji, osobie fizycznej eksploatującej instalację w ramach zwykłego korzystania ze środowiska lub eksploatującej urządzenie, wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do ograniczenia ich negatywnego oddziaływania na środowisko; możliwość, wstrzymania w drodze decyzji, użytkowania instalacji lub urządzenia, jeżeli osoba fizyczna nie dostosowała się do powyższych wymagań; występowanie do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęcie odpowiednich działań będą‐
cych w jego kompetencji, jeżeli w wyniku kontroli wójt, burmistrz lub prezydent miasta stwierdził narusze‐
nie przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrze‐
nie, że takie naruszenie mogło nastąpić; uprawnienie do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciw przepisom o ochronie środowiska; przedkładanie wojewodzie corocznie informacji dotyczących: 9 informacji o stanie wyposażenia aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków komunalnych, 9 informacji o postępie realizacji przedsięwzięć określonych w krajowym programie oczyszczania ście‐
ków komunalnych, 9 informacji o ilości wytworzonych w ciągu roku Mg suchej masy osadów ściekowych w oczyszczalniach ścieków komunalnych aglomeracji oraz sposób postępowania z tymi osadami z uwzględnieniem po‐
działu państwa na obszary dorzeczy i regiony wodne, za rok ubiegły 9 coroczne przedkładanie wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska. ZADANIA I KOMPETENCJE RADY GMINY Rada gminy jest organem stanowiącym. Na tym poziomie nie funkcjonują obecnie organy odpowiadające za‐
rządowi województwa lub powiatu. Organem wykonawczym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Organy samorządu gminy mogą prowadzić własną politykę, której kluczowymi instrumentami są miejscowy plan zago‐
spodarowania przestrzennego, plan ochrony środowiska i program gospodarki odpadami, jak też regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie. W szczególności rada gminy: •
•
•
•
•
•
•
uchwala gminny program ochrony środowiska; ustanawia ograniczenia co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z urządzeń, z których emi‐
towany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko; ustala szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, a w szczególności: 9 może określić inne sposoby udokumentowania wykonania obowiązków dotyczących dokumentowania korzystania z usług firmy wywozowej i opróżniania zbiorników na nieczystości, niż okazanie umowy i dowodów płacenia za usługi 9 może ustalić górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi, o których mowa wyżej 9 może przejąć od właścicieli nieruchomości wszystkie lub wskazane obowiązki, o których mowa wyżej 9 ustala opłatę ponoszoną przez właścicieli nieruchomości za wykonywanie przejętych obowiązków. zatwierdza plan gospodarowania dla gruntów położonych na obszarach ograniczonego użytkowania, istniejących wokół zakładów przemysłowych po uzyskaniu opinii izby rolniczej; uzgadnia ustalenia dotyczące infrastruktury technicznej, zagospodarowania turystycznego, sposobu użyt‐
kowania gruntów, eliminacji lub ograniczania zagrożeń zewnętrznych oraz ustaleń do studiów uwarunko‐
wań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w odniesieniu do nieruchomości niebędących własnością Skarbu Państwa; opiniuje projekt planu ochrony parku narodowego, rezerwatu przyrody oraz parku krajobrazowego; uzgadnia projekt rozporządzenia w sprawie wyznaczenia lub powiększenia obszaru chronionego krajobra‐
zu; 39 Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu siemiatyckiego WIOŚ Białystok •
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
wyznacza obszar chronionego krajobrazu; określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części; dokonuje likwidacji lub zmiany granic obszaru chronionego krajobrazu (jeśli nie wykonał tego w ramach swoich zadań wojewoda); znosi ustalane przez siebie formy ochrony przyrody; uzgadnia projekt planu ochrony obszaru Natura 2000; ustanawia pomnik przyrody, stanowisko dokumentacyjne, użytek ekologiczny lub zespół przyrodniczo‐
krajobrazowy; opiniuje wnioski Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych o uznanie lasu za ochronny lub pozbawienie go tego charakteru – w odniesieniu do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa; opiniuje wnioski starosty o uznanie lasu za ochronny lub pozbawienie go tego charakteru – w odniesieniu do lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa; może podjąć uchwałę o objęciu ochroną znajdujących się na obszarze jej działania gruntów rolnych okre‐
ślonych w ewidencji gruntów jako użytki rolne; sporządza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego; rozpatruje informację wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o stanie środowiska na obszarze województwa; zatwierdza zestawienia przychodów i wydatków gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na dany rok. 40