Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń

Transkrypt

GMINA WICKO
Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń
Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Wicko
Wykonanie opracowania:
INPLUS Sp. z o. o.
10-686 Olsztyn
ul. Wilczyńskiego 25E/216
[email protected]
www.inplus.pl
w konsorcjum z
Biuro Architektoniczno – Urbanistyczne BDK s.c.
Autor:
mgr inŜ. Daria Christianus
Olsztyn - Wicko
czerwiec 2009
2
Spis treści:
1.
CEL I ZAKRES OPRACOWANIA. ...................................................................................................... 9
2.
METODY OPRACOWANIA PROGNOZY. ......................................................................................... 9
3.
POŁOśENIE OBSZARU OPRACOWANIA. .................................................................................... 10
4.
3.1.
POŁOśENIE ADMINISTRACYJNE.......................................................................................................... 11
3.2.
POŁOśENIE GEOGRAFICZNE. ............................................................................................................. 11
UWARUNKOWANIA
WEWNĘTRZNE,
WYNIKAJĄCE
Z
ISTNIEJĄCEGO
STANU
ŚRODOWISKA. ........................................................................................................................................... 11
4.1.
GEOLOGIA. ......................................................................................................................................... 11
4.2.
GLEBY. ............................................................................................................................................... 12
4.3.
GEOMORFOLOGIA. ............................................................................................................................. 12
4.3.1.
Nizina Gardnieńsko – Łebska. ............................................................................................. 13
4.3.2.
Wysoczyzna śarnowiecka. ................................................................................................... 14
4.3.3.
Pradolina Redy i Łeby ........................................................................................................... 14
4.4.
KLIMAT. .............................................................................................................................................. 15
4.4.1.
Stosunki wietrzne. .................................................................................................................. 15
4.4.2.
Warunki termiczne. ................................................................................................................ 16
4.4.3.
Opady atmosferyczne. .......................................................................................................... 17
4.4.4.
Krainy klimatyczne. ................................................................................................................ 17
4.5.
W ODY POWIERZCHNIOWE.................................................................................................................. 17
4.5.1.
Rzeki i kanały. ........................................................................................................................ 17
4.5.2.
Jeziora. .................................................................................................................................... 18
4.5.3.
Wody podziemne. .................................................................................................................. 19
GZWP-107 (Pradolina rzeki Łeby). ........................................................................................................ 20
GZWP-108 (SADLIŃSKI). ................................................................................................................................ 20
5.
UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z ISTNIEJĄCYCH NA TERENIE GMINY FORM
OCHRONY PRZYRODY. ............................................................................................................................ 21
5.1.
PARKI NARODOWE. ............................................................................................................................ 21
5.2.
REZERWATY PRZYRODY. ................................................................................................................... 22
5.3.
UśYTKI EKOLOGICZNE........................................................................................................................ 23
5.4.
POMNIKI PRZYRODY. .......................................................................................................................... 23
5.5.
OBSZARY NATURA 2000. .................................................................................................................. 28
5.5.1.
5.6.
Obszary zaliczone do europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 w gminie Wicko. . 29
KORYTARZE EKOLOGICZNE. .............................................................................................................. 29
5.6.1.
Korytarz rangi krajowej przymorski – południowobałtycki. .............................................. 30
3
5.6.2.
6.
Korytarz rangi regionalnej. ................................................................................................... 30
UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓś
KOPALIN ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH.............................................................................. 31
6.1.
KOPALINY. .......................................................................................................................................... 31
6.2.
TORFOWISKA. .................................................................................................................................... 31
6.3.
ZŁOśE KREDY JEZIORNEJ................................................................................................................... 31
6.4.
ZŁOśE KRUSZYWA.............................................................................................................................. 32
6.5.
W ODY PODZIEMNE. ............................................................................................................................ 32
6.6.
ZŁOśE SOLI KAMIENNEJ. .................................................................................................................... 32
7.
UWARUNKOWANIA
ANTROPOGENICZNE
WYNIKAJĄCE
ZE
STANU
SYSTEMU
KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ ZAGOSPODAROWANIA. ............................. 33
7.1.
ZAOPATRZENIE W WODĘ. ................................................................................................................... 33
7.2.
KANALIZACJA SANITARNA I DESZCZOWA. .......................................................................................... 36
7.3.
STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH. .................................................................................. 37
7.4.
GOSPODARKA ODPADAMI. ................................................................................................................. 38
7.5.
ŹRÓDŁA I STAN ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA. .............................................................................. 39
7.6.
KLIMAT AKUSTYCZNY. ........................................................................................................................ 40
7.7.
SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY. ................................................................................................... 40
7.8.
TRANSPORT DROGOWY. .................................................................................................................... 41
7.8.1.
Drogi wojewódzkie. ................................................................................................................ 41
7.8.2.
Drogi powiatowe. ................................................................................................................... 41
7.8.3.
Drogi gminne. ......................................................................................................................... 42
7.9.
8.
SIEĆ KOLEJOWA. ................................................................................................................................ 42
UWARUNKOWANIA
WEWNĘTRZNE
WYNIKAJĄCE
ZE
STANU
DZIEDZICTWA
KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY. ................................................................... 42
8.1.
REJESTR ZABYTKÓW – OBIEKTY NIERUCHOME. ................................................................................ 42
8.2.
REJESTR ZABYTKÓW - STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE................................................................... 44
8.3.
GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW........................................................................................................ 44
8.4.
STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE ....................................................................................................... 44
9.
UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE WYNIKAJĄCE Z ZAGROśENIA BEZPIECZEŃSTWA
LUDNOŚCI I JEJ MIENIA. .......................................................................................................................... 45
9.1.
ZAGROśENIA NATURALNE. ................................................................................................................. 45
9.2.
ZAGROśENIA ANTROPOGENICZNE. .................................................................................................... 45
10.
UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE WYNIKAJĄCE ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO
I WYMOGÓW JEGO OCHRONY. .............................................................................................................. 46
4
11.
GŁÓWNE CELE OCHRONY ŚRODOWISKA I ROZWOJU GMINY WYNIKAJĄCE Z
DOKUMENTÓW O ZNACZENIU LOKALNYM I PONADLOKALNYM. ................................................. 46
11.1.
POLITYKA EKOLOGICZNA PAŃSTWA W LATACH 2009-2012 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2016. ....... 47
11.2.
USTAWA PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA . ...................................................................................... 48
11.3.
PLAN ZAGOSPODAROWANIA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO. ......................................................... 48
11.4.
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO . ............................................. 49
11.5.
PLAN STRATEGICZNY GMINY W ICKO. ................................................................................................ 49
11.6.
PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY W ICKO NA
LATA 2004 – 2007 Z UWZGLĘDNIENIEM PERSPEKTYWY NA LATA 2008-2011. .............................................. 50
11.7.
OGRANICZENIA I WSKAZANIA WYNIKAJĄCE Z OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNEGO DLA GMINY
W ICKO. 50
12.
Z
GŁÓWNE KIERUNKI PROJEKTU STUDIUM I SKUTKI ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
ANALIZĄ
SKUTKÓW
ODDZIAŁYWANIA
PRZEDSIĘWZIĘĆ
MOGĄCYCH
ZNACZĄCO
ODDZIAŁYWAĆ NA ŚRODOWISKO I WZAJEMNYCH ODDZIAŁYWAŃ I ZALECENIAMI. .............. 53
12.1.
KIERUNKI PRZEKSZTAŁCEŃ I UZUPEŁNIEŃ OBSZARÓW ZABUDOWY WIEJSKICH JEDNOSTEK
OSADNICZYCH NA CELE FUNKCJI MIESZKANIOWYCH, REKREACYJNYCH ORAZ DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZYCH ROLNICZYCH I NIEROLNICZYCH. ......................................................................................... 54
12.2.
KIERUNKI ROZWOJU OBSZARÓW OSADNICTWA. ................................................................................ 54
12.3.
KIERUNKI ROZWOJU OBSZARÓW PRZEZNACZONYCH POD LOKALIZACJĘ FERM WIATROWYCH ......... 56
12.4.
KIERUNKI ROZWOJU OBSZARÓW OBJĘTYCH PRAWNYMI FORMAMI OCHRONY PRZYRODY ORAZ
ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO I UZDROWISK.
56
12.4.1.
Park narodowy i rezerwat przyrody . .................................................................................. 56
12.4.2.
Pomniki przyrody, uŜytki ekologiczne. ................................................................................ 59
12.4.3.
Obszary Natura 2000. ........................................................................................................... 60
12.4.4.
Korytarze ekologiczne. .......................................................................................................... 60
12.4.5.
Obszary objęte prawnymi formami ochrony przyrody na podstawie przepisów
odrębnych. ................................................................................................................................................. 60
12.4.6.
12.5.
Obszary wskazane do objęcia prawnymi formami ochrony przyrody. ........................... 62
KIERUNKI ROZWOJU DLA LOKALNYCH WARTOŚCI ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO. ....................... 62
12.5.1.
Wody powierzchniowe. ......................................................................................................... 62
12.5.2.
Wody podziemne. .................................................................................................................. 62
12.5.3.
Zasoby geologiczne. ............................................................................................................. 63
12.5.4.
Gleby. ...................................................................................................................................... 63
12.5.5.
Ochrona powietrza. ............................................................................................................... 63
12.5.6.
Ochrona klimatu akustycznego, ochrona przed hałasem i promieniowaniem
elektromagnetycznym. ............................................................................................................................. 64
5
12.6.
KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ I OBSZARÓW
LEŚNYCH........................................................................................................................................................... 64
12.7.
OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY
WSPÓŁCZESNEJ................................................................................................................................................ 65
12.7.1.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych z terenu gminy Wicko. ............. 65
12.7.2.
Stanowiska archeologiczne.................................................................................................. 66
12.7.3.
Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego. ........................................................................ 66
12.7.4.
Ochrona cmentarzy. .............................................................................................................. 66
12.7.5.
Ochrona parków..................................................................................................................... 66
12.8.
KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI. ................................................................................ 67
12.8.1.
Układ drogowy. ...................................................................................................................... 67
12.8.2.
Układ kolejowy. ...................................................................................................................... 68
12.8.3.
ŚcieŜki rowerowe i trasy piesze........................................................................................... 68
12.9.
KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ. ..................................................................... 68
12.9.1.
Zaopatrzenie w wodę. ........................................................................................................... 68
12.9.2.
Kanalizacja sanitarna i deszczowa. .................................................................................... 69
12.9.3.
Gospodarka odpadami.......................................................................................................... 69
12.9.4.
System elektroenergetyczny. ............................................................................................... 69
12.9.5.
System zaopatrzenia w gaz i ciepło. ................................................................................... 69
12.9.6.
Telekomunikacja. ................................................................................................................... 70
12.10.
OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE BĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO.................... 70
12.10.1.
Zadania rządowe stanowiące inwestycje celów publicznych i ponadlokalne zadani
a celów publicznych. ................................................................................................................................ 70
12.10.2.
Zadania stanowiące inwestycje ponadlokalnych celów publicznych z programu
rządowego „Infrastruktura i środowisko” finansowanego ze środków Unii Europejskiej. ............... 71
12.10.3.
Zadania ponadlokalnych celów publicznych o znaczeniu wojewódzkim – Plan
zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego. ..................................................... 71
12.11.
OBSZARY NARAśONE NA NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI I OSUWANIA SIĘ MAS ZIEMNYCH. ....... 72
12.12.
OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI I REKULTYWACJI. .............................. 73
12.13.
GRANICE TERENÓW ZAMKNIĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH. .................................................. 73
12.14.
OBIEKTY I OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SIĘ W ZŁOśU KOPALINY FILAR OCHRONNY. ....... 74
12.15.
OBSZARY POMNIKÓW ZAGŁADY I ICH STREF OCHRONNYCH. ........................................................ 74
12.16.
OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWIĄZKOWE JEST SPORZĄDZENIE MIEJSCOWYCH PLANÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO. OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNYCH. ...................................... 74
12.17.
OBSZARY, DLA KTÓRYCH ZAMIERZA SIĘ SPORZĄDZIĆ MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO. .......................................................................................................................................... 74
12.18.
13.
OBSZARY PROBLEMOWE............................................................................................................... 74
PROGNOZA WPŁYWU USTALEŃ STUDIUM NA ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE. .............. 75
6
13.2.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA RÓśNORODNOŚĆ
BIOLOGICZNĄ, ZWIERZĘTA I ROŚLINY, METODY OGRANICZENIA NEGATYWNYCH SKUTKÓW. .......................... 75
13.2.1.
Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną, zwierzęta i rośliny. .................................. 75
13.2.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na róŜnorodność biologiczną. ......... 77
13.3.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA LUDZI I KRAJOBRAZ,
METODY OGRANICZENIA NEGATYWNYCH SKUTKÓW. ....................................................................................... 78
13.3.1.
Oddziaływanie na ludzi i krajobraz. ..................................................................................... 78
13.3.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na ludzi i krajobraz. ........................... 79
13.4.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA WODY I POWIETRZE,
13.4.1.
Oddziaływanie na wody podziemne i powierzchniowe. ................................................... 80
13.4.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na wody podziemne i
powierzchniowe......................................................................................................................................... 81
13.4.3.
Oddziaływanie na jakość powietrza, metody ograniczenia negatywnych skutków. .... 83
13.4.4.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na jakość powietrza. ......................... 83
13.5.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI I
GLEBY, METODY OGRANICZENIA NEGATYWNYCH SKUTKÓW. .......................................................................... 84
13.5.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziem i gleby. ................................................................... 84
13.5.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na powierzchnię ziemi i gleby. ........ 85
13.6.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA KLIMAT, METODY
OGRANICZENIA NEGATYWNYCH SKUTKÓW. .....................................................................................................
86
13.6.1.
Oddziaływanie na klimat. ...................................................................................................... 86
13.6.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na mikroklimat. .................................. 86
13.7.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA ZASOBY NATURALNE,
13.7.1.
Oddziaływanie na zasoby naturalne. .................................................................................. 87
13.7.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na zasoby naturalne. ........................ 87
13.8.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA ZABYTKI, DOBRA
MATERIALNE I DZIEDZICTWO KULTUROWE. ...................................................................................................... 88
13.9.
ODDZIAŁYWANIA TRANSGRANICZNE. ................................................................................................. 88
13.10.
ODDZIAŁYWANIE KIERUNKÓW WYZNACZONYCH PRZEZ PROJEKT STUDIUM NA ŚRODOWISKO
ROZWOJU OBSZARÓW OBJĘTYCH PRAWNYMI FORMAMI OCHRONY PRZYRODY ORAZ ZASADY OCHRONY
ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO I UZDROWISK. ........................... 88
14.
ODDZIAŁYWANIE
KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA
WYZNACZONYCH
PRZEZ
PROJEKT STUDIUM NA OBSZARY NATURA 2000. ............................................................................. 90
14.2.
KIERUNKI ROZWOJU OBSZARÓW STANOWIĄCYCH CZĘŚĆ SYSTEMU NATURA 2000 NA TERENIE
GMINY W ICKO. .................................................................................................................................................. 90
14.2.1.
Mierzeja Sarbska walory i zagroŜenia. ............................................................................... 92
7
14.2.2.
Górkowski Las walory i zagroŜenia. .................................................................................... 93
14.2.3.
Ostoja Słowińska walory i zagroŜenia ................................................................................ 94
14.3.
15.
METODY OGRANICZANIA NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ OBSZARY NATURA 2000.......................... 96
WYKORZYSTANIE ENERGII WIATRU I INNYCH ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH NA TERENIE
GMINY WICKO, PROGNOZA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO BUDOWY FERM WIATROWYCH. .... 98
15.2.
UWARUNKOWANIA DLA LOKALIZACJI ELEKTROWNI W GMINIE W ICKO. .............................................. 98
15.3. PROPONOWANA LOKALIZACJA FERM WIATROWYCH W GMINIE W ICKO NA TLE UWARUNKOWAŃ
WYNIKAJĄCYCH Z DOKUMENTÓW PLANISTYCZNYCH. ...................................................................................... 99
15.3. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE ELEKTROWNI WIATROWYCH NA LUDZI, ZWIERZĘTA, Z
UWZGLĘDNIENIEM AWIFAUNY, KRAJOBRAZ ORAZ OBSZARY NATURA 2000. ................................................. 101
15.4. SPOSOBY OGRANICZANIA NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ................................................................... 104
15.5.
PROPONOWANE ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE ............................................................................. 106
15.5.1.
Wykorzystanie energii promieniowania słonecznego..................................................... 106
15.5.2.
Wykorzystanie energii pochodzącej ze spalania biomasy. ........................................... 107
16.
STRESZCZENIE. .............................................................................................................................. 108
17.
BIBLIOGRAFIA: ............................................................................................................................... 112
8
1. Cel i zakres opracowania.
Prognoza
dotyczy
obszaru
gminy Wicko,
w
jej
granicach
oraz
oddziaływań
transgranicznych. Sporządzona została w celu oceny oddziaływania projektu studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wicko, zwanego dalej
projektem studium.
Podstawa
prawna
prognozy
oddziaływania
na
środowisko
projektu
studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wicko.
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227).
•
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia
rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz
szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do
sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, (Dz. U. nr 62 z 2001 r.,
poz. 627);
2. Metody opracowania prognozy.
•
Analiza opracowania poddanego prognozie i materiałów źródłowych:
- Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
Wicko,
Część A. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego,
Część B. Kierunki zagospodarowania przestrzennego;
- Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gmina Wicko, 2008;
9
•
Analiza dokumentów warunkujących kierunki rozwoju kraju, województwa pomorskiego i
gminy Wicko:
- Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do 2016 roku;
- Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego zatwierdzony
uchwałą nr 639/XLVI/02 z dnia 30 września 2002 roku;
- Program Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2007 - 2010 z
uwzględnieniem perspektywy 2011 – 2014, którego część stanowi Plan Gospodarki
Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2010;
- Program ochrony środowiska gminy Wicko wraz z planem gospodarki odpadami dla
gminy Wicko na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008 – 2011;
- Plan Strategiczny gminy Wicko 2000-2010.
Zastosowaną metodą analizy jest metoda opisowa. Prognoza określa, analizuje i ocenia:
- uwarunkowania wewnętrzne wynikające z istniejącego stanu środowiska i
zagospodarowania terenu gminy Wicko;
- główne cele ochrony środowiska i rozwoju gminy Wicko;
- główne cele studium, w tym przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na
środowisko, ich oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny,
wody, powietrze, powierzchnię, ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki,
dobra materialne z uwzględnieniem, zaleŜności między tymi elementami środowiska,
z wyszczególnieniem oceny oddziaływania planowanych ferm wiatrowych;
- stopień i sposób oddziaływania studium
na obszary Natura 2000, obszary
chronione Słowińskiego Parku Narodowego oraz korytarze ekologiczne;
- oddziaływania transgraniczne.
Prognoza
opisuje
przewidywane
oddziaływania
projektu
studium,
w
zakresie
przedsięwzięć mogących znacząco wpływać na środowisko, uzasadnia wybór danych
rozwiązań i wskazuje działania alternatywne mające zapobiec lub ograniczyć negatywne
skutki studium, opisuje zmiany, które mogą powstać w wyniku braku realizacji zamierzeń
studium w zakresie ochrony środowiska.
3. PołoŜenie obszaru opracowania.
10
3.1.
PołoŜenie administracyjne.
Gmina Wicko leŜy w północno – zachodniej części województwa pomorskiego,
w północnej części powiatu lęborskiego. Gmina sąsiaduje z gminami: Choczewo, Główczyce,
Łeba, Nowa Wieś Lęborska, Smołdzino. Według danych GUS z 31.12.2006 r. gmina miała
powierzchnię 216 km2 oraz 5581 mieszkańców.
3.2.
PołoŜenie geograficzne.
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Polski (Kondracki J., 1994) gmina Wicko
połoŜona jest w następujących jednostkach:
Megaregion: Pozaalpejska Europa Środkowa (3)
Prowincja: NiŜ Środkowoeuropejski (31)
Podprowincja: PobrzeŜa Południowobałtyckie (314)
Makroregion: PobrzeŜe Koszalińskie (313.4)
Mezoregiony: WybrzeŜe Słowińskie (313.41), Wysoczyzna śarnowiecka (313.45), Pradolina
Redy i Łeby (313.46)
4. Uwarunkowania
wewnętrzne,
wynikające
z
istniejącego
stanu
środowiska.
4.1.
Geologia.
Gmina Wicko leŜy na zachodnim krańcu płyty kontynentalnej zwanej platformą
prekambryjską, którą charakteryzują obniŜenia i wypiętrzenia terenu, min. Wyniesienie Łeby.
Skały prekambryjskie w obrębie wyniesienia zalegają na głębokości 2,5 km, tworzą one
warstwę krystaliczną, nad którą znajduje się warstwa skał osadowych piaszczysto – ilasto mułowa. W warstwie występują związki Ŝelaza co objawia się wiśniowym zabarwieniem
osadów. Pierwsza warstwa skał osadowych powstała w paleozoiku w wyniku kumulacji na
dnie gorącego morza, które w tym okresie pokrywało obszar Polski do Sudetów. Następnie
dno morza zostało wypiętrzone w strefie fałdowań paleozoicznych i ukształtowały się zarysy
południowej części Morza Bałtyckiego. W karbonie obszar Polski wypiętrzał się i pokrywał
roślinnością. Kolejna transgresja morza, która sięgała do Sudetów i wypiętrzających się
Karpat, Wyniesienie Łeby było w tym okresie wyspą. Kolejna seria/warstwa skał osadowych
permsko-mezozoiczna zaczyna powstawać w permie. W pliocenie nastąpiło wypiętrzenie
11
południowego i północnego krańca Polski, ukształtował się bieg rzek. U schyłku trzeciorzędu
zakończył się proces kształtowania się struktur tektonicznych Polski. Odtąd przekształcenia
powierzchni Ziemi
miały charakter coraz bardziej lokalny i płytszy, a brak znaczących
ruchów tektonicznych w czwartorzędzie umoŜliwił stopniowe tworzenie się nowych typów
krajobrazów. W plejstocenie nastąpiły po sobie fale czterech glacjałów i trzech interglacjałów.
Przejścia lądolodu wywoływały geomorfologiczne przekształcenia krajobrazu. Zasięg
kaŜdego zlodowacenia był mniejszy, jednak pomorze zostało objęte takŜe ostatnim
zlodowaceniem bałtyckim. W wyniku jego oddziaływań ukształtowały się ostatecznie
zasadnicze rysy krajobrazu gminy Wicko. Obszar ten jest, zatem jednym z najmłodszych
tworów geomorfologicznych w Polsce. Kumulacja piasku w holocenie w postaci wałów
wydmowych zainicjowała natomiast kształtowanie się rzeźby współczesnej.
4.2.
Gleby.
Gmina Wicko charakteryzuje się bardzo dobrymi glebami. W południowo – wschodniej
części gminy grunty orne reprezentowane są głównie przez gleby brunatne kwaśne, rzadziej
brunatne właściwe i wyługowane, wytworzone z glin lekkich, często spiaszczonych, z natury
bardzo kwaśnych. Dominują kompleksy: 2 - pszenny dobry i 4 - pszenno-Ŝytni. Dolina rzeki
Łeby
wypełniona jest
glebami murszowo-torfowymi i torfowymi. Zajmują ją przewaŜnie
uŜytki zielone średniej, rzadziej słabej jakości, które w przestrzeniu przestrzeni rolniczej
zdecydowanie przewaŜają. Gruntów ornych jest niewiele i są one słabej jakości. Łąki średniej
jakości - kompleksu 2z połoŜone są na glebach torfowych i murszowo-torfowych. Są to gleby
zmeliorowane, z moŜliwością ich nawadniania. Specyfika gleb torfowych i zachodzące w nich
złoŜone procesy wymagają bardzo umiejętnego gospodarowania. Niewłaściwe uŜytkowanie
i pielęgnacja łąk moŜe doprowadzić do przyspieszonej mineralizacji związków próchnicznych
i ich nieodwracalnej degradacji. Na części obszaru uŜytków rolnych podrejonu obowiązują
ograniczenia w gospodarowaniu spowodowane ustanowieniem Słowińskiego Parku
Narodowego. Dość wysoka suma opadów oraz duŜy udział uŜytków zielonych tworzą
wyjątkowo sprzyjające warunki dla hodowli bydła.
4.3.
Geomorfologia.
Gmina Wicko leŜy na granicy trzech jednostek geomorfologicznych, które znacząco
róŜnią się od siebie. Zachodnia i północna część gminy Wicko leŜy na Nizinie Gardnieńsko –
Łebskiej, która na obszarze gminy Wicko leŜy w mezoregionie WybrzeŜa Słowińskiego.
12
Centralna i południowo – wschodnia część gminy leŜy na Wysoczyźnie śarnowieckiej.
Południowo – zachodni fragment gminy Wicko leŜy w Pradolinie Redy Łeby.
4.3.1. Nizina Gardnieńsko – Łebska.
Nizina Gardnieńsko - Łebska stanowi największą nizinę nadmorską polskiego wybrzeŜa
środkowego. Posiada ona dobrze rozwinięte wybrzeŜe barierowo - lagunowe, na którym
występuje znany obszar współcześnie aktywnych wydm nadbrzeŜnych. Sama nizina to pas o
długości około 50 km i szerokości od 5 do 13 km. Rozpościera się ona od wsi Dębina (12
km na wschód od Ustki) i Objazda na zachodzie do wschodniego brzegu jez. Sarbsko
połoŜonego 9 km na wschód od Łeby.
Charakterystyczne cechy Niziny Gardnieńsko – Łebskiej:
Mierzeja Gardnieńsko - Łebska, będąca pod względem genezy piaszczystą barierą
morską. Jest to forma o długości około 40 km i szerokości od 0,6 do 2 km.
RóŜnowiekowe generacje zalesionych wydm barchanowych i łukowych we wnętrzu
mierzei o wysokości od kilku do 56 m n.p.m. towarzyszą im niecki i rynny deflacyjne,
częściowo zatorfione, oraz ostańce deflacyjne. Zawierają one w swoim wnętrzu
róŜnowiekowe poziomy gleb kopalnych. Ich obecność świadczy o okresowej, niekiedy
lokalnej sukcesji szaty leśnej i zawiera zapis historii sprzęŜeń pomiędzy procesami
eolicznymi a szatą roślinną. PrzybrzeŜne płytkie niecki jeziorne o róŜnej genezie.
Najrozleglejsze z nich to niecki jezior: Łebsko i Sarbsko. Wydmy śródlądowe występujące na
południe od jez. Sarbsko (powstałe w późnym vistulianie i we wczesnym holocenie).
Równiny torfowe przykrywające dość zróŜnicowaną rzeźbę późnovistuliańskich poziomów
odpływu marginalnego połączonych wód roztopowych i fluwioperyglacjalnych takich rzek jak
Łeba. Rzeźbę tej ukrytej pod torfami powierzchni urozmaicają zagłębienia wytopiskowe po
martwym
lodzie.
To
ponad
nimi
spotyka
się
największe
miąŜszości
osadów
organogenicznych. W ich spągu występują tam kredy jeziorne i gytie przechodzące ku górze
w torfy. Łączna miąŜszość osadów organogenicznych pod równinami torfowymi wynosi od
0,5 do 12 m.
Nizina Gardnieńsko - Łebska jest oddzielona od Wysoczyzny śarnowieckiej, połoŜonej
na południe od niej, krawędzią o wysokości od 20 do ponad 100 m.
13
UŜytkowanie powierzchni, jest rolnicze – z licznymi obszarami zmeliorowanymi i duŜym
udziałem uŜytków zielonych. W dolinie występują eksploatowane złoŜa torfu.
4.3.2. Wysoczyzna śarnowiecka.
Wysoczyzna śarnowiecka jest dobrze wyodrębnionym regionem, którego wysokość
przekracza 100 m n.p.m., oddzielonym od zachodu i południa Pradoliną Redy – Łeby. Jest to
obszar falisty i pagórkowaty o bardzo urozmaiconej rzeźbie i deniwelacjach rzędu 5 – 20 m.
NajwyŜej wzniesiona część gminy połoŜona jest w strefie pagórków morenowych na wschód
od wsi Roszczyce – ok. 120 m n.p.m. Zbocza opadające w kierunku pradoliny Łeby pocięte
są głęboko wcinającymi się dolinami rzecznymi (z największą doliną Charbrowskiej Strugi) i
wąwozami, z przejawami występowania procesów stokowych (erozyjnych i osuwiskowych).
Utwory powierzchniowe stanowią głównie gliny przewarstwione poziomami piaszczystymi z
domieszką Ŝwirów i otoczaków oraz piaski gliniaste. Pierwsze zwierciadło wody podziemnej
występuje na ogół na znacznych głębokościach, lokalnie moŜliwe jest płytsze występowanie
w postaci sączeń śródglinowych. Wysoczyzna śarnowiecka około 15 000 lat temu powstała
na skutek chaotycznego osadzania materiału u czoła lądolodu.
Region ma około 800 km2 powierzchnią i jest rozczłonkowany obniŜeniami na wiele kęp
wysoczyznowych. Na obszarze gminy Wicko największą kępą jest kępa łebieniecka
zlokalizowana w części północnej. W części wschodniej gminy leŜy fragment kępy
tawęcińskiej. Na przewaŜającym obszarze wysoczyzny wytworzyły się gleby bielicowe
i brunatne.
4.3.3. Pradolina Redy i Łeby
WaŜnym elementem geomorfologicznym na obszarze gminy Wicko jest najpotęŜniejsza
forma pradolinna Polski północnej – Pradolina Redy-Łeby – stanowiąca południowy kraniec
makroregionu PobrzeŜa Koszalińskiego i oddzielająca go od Pojezierza Kaszubskiego.
Szerokość tej pradoliny sięga miejscami 3 km, a w rejonie tzw. Meandru Kaszubskiego –
pomiędzy Gdynią a Wejherowem – 5 km. Wysokość zboczy pradoliny wynosi miejscami
100 m. W dnach dolin i pradolin występują utwory hydrogeniczne, z płytkim zaleganiem wód
gruntowych, a uŜytkowanie powierzchni, poza terenami zabudowanymi, jest typowo rolnicze
– z licznymi obszarami zmeliorowanymi i duŜym udziałem uŜytków zielonych.
14
4.4.
Klimat.
Na obszarze gminy Wicko zaznacza się wyraźny wpływ Morza Bałtyckiego na
temperaturę
powietrza.
Zasięg
tych
wpływów
zaleŜy
od
ukształtowania
terenów
sąsiadujących z wybrzeŜem. Na obszarze pradoliny Redy – Łeby gdzie jest to teren płaski
o rzeźbie ułatwiającej penetrację powietrza morskiego zauwaŜalny jest bezpośredni wpływu
Morza Bałtyckiego. Na obszarze wysoczyzny morenowej wpływ Bałtyku słabnie, a zasięg
jego bezpośredniego oddziaływania moŜe być ograniczony Obserwuje się tutaj stopniowe
zanikanie wpływu Morza Bałtyckiego. Całą gminę Wicko naleŜy zaliczyć do obszarów
oceanicznych. Opisane powyŜej czynniki klimatotwórcze wpływają na zróŜnicowanie
przestrzenne elementów klimatycznych – ma to odzwierciedlenie w klasyfikacjach klimatu.
Według dotychczasowych klasyfikacji, gmina Wicko znajduje się w strefie klimatu buku „Cfb”
Köppena, wchodzi w skład klimatu 72 systemu dziesiętnego Gorczyńskiego, leŜy
w dziedzinie klimatycznej bałtyckiej Romera. Na tym obszarze Gumiński wydziela dzielnice:
zachodniobałtycką, obejmującą obszar doliny rzeki Łeby oraz dzielnicę pomorską połoŜoną
na wysoczyźnie.
4.4.1. Stosunki wietrzne.
Stosunki wietrzne na obszarze gminy Wicko kształtują się przede wszystkim pod
wpływem charakterystycznej dla północnej i środkowej Europy cyrkulacji atmosferycznej.
Oddziaływanie tego podstawowego czynnika moŜe być modyfikowane przez wpływ Morza
Bałtyckiego oraz szeroko rozumianych warunków lokalnych. W gminie Wicko podobnie jak w
całej Polsce, zaznacza się podwyŜszona częstość wiatru z kwadrantu zachodniego.
Zdecydowanie mniejszy jest udział wiatru z przeciwnego, wschodniego kierunku. W ostatnich
dziesięcioleciach wyraźnie rośnie częstość wiatru z kwadrantu południowego, a dokładniej
z kierunku południowo-zachodniego. W zimie wiatry z tego kwadrantu mają najwyŜszą
częstość w pasie wybrzeŜa. Wiatry z kierunku północnego w ciągu całego roku bardzo
często pojawiają się na obszarze gminy Wicko. Rozkład roczny i sezonowy częstości
występowania
kierunków
wiatru
na
obszarze
gminy
Wicko
jest
zbliŜony
do
charakteryzującego cały NiŜ Polski. Na obszarze PobrzeŜa Słowińskiego, do którego zalicza
się takŜe gmina Wicko występują najwyŜsze w Polsce (poza górami) prędkości wiatru,
o czym świadczy wyjątkowo wysoka liczba dni z wiatrem silnym (v > 10 m/s) i bardzo silnym
(v > 15 m/sek.). Jak wynika z informacji podanych przez Niedźwiedzia, Paszyńskiego
i Czekierdę (1994), w latach 1951 – 1985, średnia w roku liczba dni z wiatrem silnym
15
i bardzo silnym moŜe dochodzić na PobrzeŜu Kaszubskim i we wschodniej części PobrzeŜa
Słowińskiego nawet do 70 dni. Wśród nich 6 dni z wiatrem bardzo silnym. Kwiecień
i Taranowska (1974) podają dla dziesięciolecia 1951 – 1960 bardzo wysoką liczbę dni
z wiatrem bardzo silnym (v > 15 m/sek.). Było ich w tym wieloleciu, według tych autorek, aŜ
25. Wiatry silne i bardzo silne występują na obu pobrzeŜach głównie w zimie, kiedy
w basenie Morza Bałtyckiego pole baryczne charakteryzuje się szczególnie duŜymi
gradientami ciśnienia związanymi z przemieszczającymi się układami niskiego ciśnienia.
Najmniejsza liczba dni z wiatrem silnym i bardzo silnym występuje na wybrzeŜu w lecie,
wtedy teŜ wyraźnie wzrasta w rejonie nadmorskim udział cisz i wiatrów słabych.
4.4.2. Warunki termiczne.
Rozkład przestrzenny temperatury powietrza w gminie Wicko zaleŜy od:
• oddziaływania Morza Bałtyckiego
• ukształtowania terenu.
Najprostszymi charakterystykami warunków termicznych są średnie miesięczne,
sezonowe i roczne temperatury powietrza.
Najwyraźniej
wpływ
Morza Bałtyckiego
uwidacznia się w okresie zimy oraz w przejściowych porach roku; w miesiącach letnich jest
słabiej widoczny. W zimie średnia miesięczna temperatura powietrza fragmentów terenów
nadmorskich jest o przeszło 2°C wy Ŝsza od występującej na wysoczyźnie. Temperatura
powietrza jesienią jest wyraźnie wyŜsza od temperatury wiosny, co uwarunkowane jest
zmianą aktywności termicznej Morza Bałtyckiego. W miesiącach wiosennych chłodniej jest
nad morzem niŜ w głębi lądu, w miesiącach jesiennych, odwrotnie – im bliŜej akwenu, tym
wyŜsze temperatury. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą
ok. 17,5°C, a najchłodniejszym stycze ń ze średnią ok. -1,5°C. Średnia roczne temperatury
powietrza waha się od 7,5°C do 8,0°C natomiast przeci ętna roczna amplituda powietrza
wynosi 19,0°C i jest jedn ą z najniŜszych w Polsce. Na obszarze gminy Wicko lato termiczne
trwa ok. 55 dni (ok. 15 dni upalnych w ciągu roku). Zima termiczna trwa równieŜ oko 55 dni
(około 20 dni mroźnych w ciągu roku). Pokrywa śnieŜna zalega przez około 60 dni. Region
pobrzeŜa Bałtyku charakteryzuje się bardzo wysokim usłonecznieniem wynoszącym ponad
1600 godzin rocznie (jest to jeden z najwyŜszych wskaźników rocznie).
Dla rolnictwa, sadownictwa, komunikacji, budownictwa waŜna jest informacja o długości
okresu wegetacyjnego. Przeciętna długość okresu wegetacyjnego w gminie Wicko waha się
od 200 do 210 dni rocznie. W ciągu roku na obszarze gminy występuje od 120 do 130 dni
chmurnych natomiast jedynie 30 dni pogodnych.
16
4.4.3. Opady atmosferyczne.
Opad atmosferyczny waha się w granicach ok. 600 - 650 mm rocznie. W półroczu letnim
przeciętnie w ciągu roku spada 400 mm wody natomiast w półroczu zimowym opady są
mniejsze i wynoszą ok. 250 mm. Około 160 dni w roku charakteryzuje się opadami
atmosferycznymi, a około 30 dni w charakteryzuje się opadem śnieŜnym.
4.4.4. Krainy klimatyczne.
Północna część gminy Wicko zalicza się do Kraina PobrzeŜa Otwartego Morza –
obejmuje zachodnią część PobrzeŜa Kaszubskiego. Południowa część gminy leŜąca na
wysoczyźnie zalicza się do krainy Pojezierza Pomorskiego.
4.5.
Wody powierzchniowe.
4.5.1. Rzeki i kanały.
Cały obszar gminy naleŜy do zlewni rzeki Łeby - odwadniany jest przez Łebę i jej
dopływy: Charbrowską Strugę, Białogardzką Strugę oraz Chełst. WaŜnym elementem sieci
hydrograficznej gminy Wicko są kanały oraz rowy melioracyjne, które odwadniają obszary
połoŜne na torfowiskach Niziny Gardnieńsko – Łebskiej oraz Pradoliny Redy – Łeby.
Tab. 1. Rzeki i cieki na obszarze gminy Wicko
Powierzchnia
średni przepływ
zlewni
u ujścia (SQ)
165 m n.p.m. k. wsi 125,4 km
1801,2 km2
18,13 m3/s
Borzestowo
(w tym zawierają
Rzeka lub ciek
Źródło
Łeba
Długość
się
zlewnie
pozostałych rzek)
Białogardzka
47 m n.p.m.
Struga
k. wsi Maszewko
Charborwska
36 m n.p.m.
Struga
k. wsi Roszczce
Chełst
k. wsi
11,1 km
53,5 km2
0,38 m3/s
19,6 km
36,4 km2
0,33 m3/s
31,8 km
186,8 km2
1,41 m3/s
17
Gościęcino
Źródło: RZGW Gdańsk
Na
rzece
Łebie
mogą
występować
zagroŜenia
powodziowe.
W
tabelach
zamieszczonych poniŜej zamieszczono dane o prawdopodobieństwach przewyŜszenia stanu
wody (p=0.5%, p=1% i p=10%)
Tab. 2. Stany charakterystyczne SSW i SNW i o prawdopodobieństwie przekroczenia p=1% i
p=10% dla posterunku Łeba i Izbica na rzece Łebie
Rzędna
Stacja
zera
wodowskazu
Kr86
-
[m.n.p.m]
-5,09
Łeba
Izbica
-5,08
(Jez. Łebsko)
Stan
Stan
p=1%
p=10%
[cm]
SSW
SNW
[cm]
[cm]
[cm]
652
611
503
447
614
584
510
478
Tab. 3. Przepływy charakterystyczne SSQ i SNQ dla rzeki Łeby
Rzeka
Przekrój
km
rzeki
Powierzchnia
zlewni
SSQ
SNQ
[km]
[km2]
[m3/s]
[m3/s]
Łeba
Miłoszewo
104,410
180,2
1.55
0.48
Łeba
Lębork 2
56,830
552,0
5.75
2.56
Łeba
Cecenowo
25,880
1120,2
11.7
6.51
4.5.2. Jeziora.
W granicach gminy znajduje się fragment jeziora Łebsko, jezioro Sarbsko oraz jezioro
Czarne. Jezioro Łebsko jest największym akwenem w gminie Wicko, największym jeziorem
przymorskim oraz trzecim pod względem wielkości w Polsce. DuŜa powierzchnia zbiornika
18
(7140 ha, w gminie Wicko 1627 ha), niewielka średnia głębokość wynosząca 1,6 m oraz
częste nasilone wiatry powodują, iŜ jezioro to jest zbiornikiem wodnym niestratyfikowanym.
Wody akwenu mają charakter eutroficzny. Płaskie brzegi jeziora porośnięte są szerokim
pasem trzcin, który utrudnia dostęp do wody a jednocześnie stanowi schronienie dla wielu
gatunków ptaków. Na jeziorze Łebsko szerokość tego pasa w niektórych miejscach
przekracza 100m. Poza tym niewielka głębokość i duŜe ilości osadów naniesionych przez
dopływy powodują szybkie zamulanie, a to z kolei przyspiesza zarastanie jeziora
i opanowanie brzegów przez roślinność bagienną. Od strony północnej stopniowe
zmniejszanie i zanikanie jeziora następuje w wyniku zasypywania go przez piasek wydmowy.
Jezioro Łebsko jest zbiornikiem eutroficznym i polimiktycznym. Podobnie jak w przypadku
jeziora Gardno takŜe w rejonie ujścia rzeki Łeby z jeziora mają miejsce okresowe wlewy wód
morskich. Wody jeziora Łebsko ulegają mieszaniu nie tylko na skutek oddziaływujących
wiatrów, ale równieŜ na podchodzeniu wody morskiej przy dnie w górę estuarium i odpływie
powierzchniowym wody słodkiej w kierunku morza. Dzięki temu zjawisku w jeziorze oprócz
flory i fauny typowych dla wód śródlądowych moŜna spotkać organizmy charakterystyczne
dla wód Bałtyku. Przez jezioro biegną trasy migracyjne takich ryb jak sieja, łosoś, troć
wędrowna, węgorz. W wodach jeziora spotykamy równieŜ okresowo parposza, rybę
znajdująca się w Czerwonej Księdze gatunków zagroŜonych wyginięciem i objętych ścisłą
ochroną. Jezioro Łebsko jest jeziorem kryptodepresyjnym (dno znajduje się 1,4 m p.pm.).
Jezioro Sarbsko jest jeziorem przybrzeŜnym, czyli całkowicie oddzielony od morza
mierzeją niegdyś będącym zatoką morską. Powstało poprzez odcięcie zatoki morskiej
piaszczystą mierzeją, utworzoną w wyniku akumulacyjnej działalności morza. Przez jezioro
przepływa rzeka Chełst, która jest dopływem rzeki Łeby. Sarbsko o powierzchni 677 ha ma
6,6 km długości i 1,2 km szerokości. Podobnie jak jezioro Łebsko jest zbiornikiem
eutroficznym i polimiktycznym. Maksymalna głębokość jeziora to 3,2 m (podobnie jak jezioro
Łebsko jest to jezioro kryptodepresyjne – dno połoŜone na wysokości 2,7 m p.p.m.)
Jezioro Czarne jest jeziorem polodowcowym połoŜonym na Wysoczyźnie śarnowieckiej.
Jezioro o powierzchnię 9,2 ha leŜy pośród kompleksów leśnych połoŜonych na południowy wschód od miejscowości Szczenurze.
4.5.3. Wody podziemne.
Na obszarze całego kraju zostały wyznaczone zostały główne zbiorniki wód podziemnych
(GZWP) mające strategiczne znaczenie Dla głównych zbiorników wód podziemnych
19
określone zostały zasoby dyspozycyjne w kategorii "C" oraz generalne zasady ochrony w
obszarach najwyŜszej ochrony (ONO) i wysokiej ochrony (OWO) oraz zwykłej ochrony
(OZO). Wielkość zasobów dyspozycyjnych rozumiana jest jako dopuszczalna wielkość
poboru wód (eksploatacji) przez istniejące lub potencjalne ujęcia. Wielkość tych zasobów
uzaleŜniona jest od szybkości przepływu określonej jako "zasoby dynamiczne", a takŜe do
strategicznych decyzji eksploatacyjnych. W celu zachowania odnawialności zasobów wód
podziemnych określone dla zbiorników zasoby dyspozycyjne nie powinny w skali rocznej
przekraczać zasobów dynamicznych. Na teren gminy Wicko sięgają dwa główne zbiorniki
wód podziemnych: GZWP-107 i GZWP-108.
GZWP-107 (Pradolina rzeki Łeby).
PołoŜony jest w pradolinie rzeki Łeby w utworach trzeciorzędowych i czwartorzędowych,
jego powierzchnia wynosi 105 km2 i pokrywa się z obszarem najwyŜszej ochrony (ONO).
Warstwa wodonośna zlokalizowana jest na głębokości od 5m do 30m. Została ona
utworzona w końcu plejstocenu, w wyniku akumulacji osadów piaszczystych z topniejącego
lądolodu. Zwierciadło wód podziemnych, znajduje się na głębokości 1-3 m, poniŜej poziomu
terenu, pod warstwami torfów, piasków, namułów(lokalnie przepuszczalnych). W związku z
tym zbiornik ten podatny jest na zanieczyszczenia z powierzchni terenu. W mniejszym
stopniu jest zasilany przez infiltrację opadów a w większości przez dopływ lateralny z
otaczających go wysoczyzn. Zasoby dyspozycyjne zbiornika GZWP-107 wynoszą 125 000
m3/d.
GZWP-108 (Sadliński).
Usytuowany jest na Kępie Gniewowskiej pobrzeŜa Słowińskiego. Zasoby dyspozycyjne
tego zbiornika wynoszą 45 000 m3 /d. Jedynie zachodni kraniec tego zbiornika sięga na
teren gminy Wicko. Warstwę wodonośną zbiornika stanowią piaski międzymorenowe
ostatniego zlodowacenia, połoŜone pod słabo przepuszczalną warstwą glin zwałowych.
Rzędne terenu zbiornika wahają się w granicach 50-90 m n.p.m., na wododziale Bychowskiej
Strugi, rzek Redy i Łeby. Powierzchnia zbiornika wynosi 51,04 km2 i pokrywa się z strefą
najwyŜszej ochrony (ONO). Średnia głębokość ujęć wynosi 10-40 m. Zbiornik zasilany jest
tylko w wyniku infiltracji opadów. Odpływ wód następuje od centralnych wzniesień Kępy
Gniewowskiej do otaczających ją dolin rzecznych.
20
5. Uwarunkowania wynikające z istniejących na terenie gminy form
ochrony przyrody.
5.1.
Parki narodowe.
Słowiński Park Narodowy utworzony został 1 stycznia 1967 r., na mocy Rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 listopada 1966 r. (Dz.U. Nr 42 póz. 254). Całkowita powierzchnia
Parku wynosi 32 744,03 ha (powierzchnia lądowa to 21 572,89 ha), z czego około 2382,79
ha znajduje się w graniach gminy Wicko. Słowiński Park Narodowy wpisany został przez
Światową Unię Ochrony Przyrody (z kategorią II) na światową listę parków narodowych. Ze
względu na obszary wydmowe i wodno-błotne stanowi unikat przyrodniczy na kontynencie
europejskim oraz w rejonie Morza Bałtyckiego. W 1977 r. Park jako pierwszy w Polsce
uznany został przez UNESCO za Światowy Rezerwat Biosfery. Na terenie gminy objęte
ochroną jako Słowiński Park Narodowy zostały wody jez. Łebsko, pas wzdłuŜ wschodniego
brzegu jeziora, półwysep śarnowski, oraz kompleks leśny porastający dawne wydmy
nadbrzeŜne z okresu transgresji morza litorynowego na południe od półwyspu.
Aby zapewnić skuteczną ochronę zasobów przyrodniczych Parku, a jednocześnie
stworzyć warunki do poznawania jednego z najcenniejszych obiektów przyrodniczych,
obszar Słowińskiego Parku Narodowego podzielono na dwa obręby - wodny i lądowy. W
granicach obrębu lądowego wyznaczono sześć obwodów ochronnych, a obręb wodny
podzielono na obwód ochronny Gardno, Łebsko oraz Bałtyk. Na obszarze gminy Wicko
znajduje się lądowy obwód ochronny śarnowska oraz obwód ochronny Łebsko.
Obwód Ochronny śarnowska zajmuje powierzchnię 1946,6 ha. Siedziba Konserwatora
Obwodu znajduje się w miejscowości Gać połoŜonej tuŜ za granicą gminy Wicko.
Powierzchnia obwodu obejmuje tereny połoŜone na południowo-wschodnim brzegu jeziora
Łebsko tj. oddziały oznaczone liczbami od 36 do 63 i podzielony jest na 6 uroczysk:
śarnowskie Łęgi, Bolesławiec, Babi Dół, Wielkie Bagno, Gackie oraz Izbickie Łęgi. W obrębie
Obwodu wydzielono trzy obszary ochrony ścisłej: "Olszyna", "Bory Torfowe" i "Bielice".
Doceniając walory przyrodnicze tego obwodu, a takŜe jego znaczenie dla edukacji
21
wyznaczono na jego obszarze szlak ścieŜki przyrodniczej o charakterze ekologiczno –
fotosocjologicznym
z przeznaczeniem
przede wszystkim
dla studentów kierunków
przyrodniczych. WzdłuŜ kompleksu leśnego tego obwodu przebiega znaczna część Ŝółtego
szlaku turystycznego i rowerowego. U ujścia rzeki Łeby do jeziora Łebsko znajduje się
najdłuŜszy drewniany pomost widokowy w Parku przeznaczony do obserwacji zbiorowisk
roślinnych nad jeziorem oraz piaszczystych łach odwiedzanych przez liczne gatunki ptaków
wodnych. Z pomostu rozpościera się przepiękna panorama ruchomych wydm wsypujących
się do jeziora od jego północnej strony.
Ciekawostką przyrodniczą tego Obwodu jest
ogromny kompleks torfowisk połoŜonych zarówno na jego terenie jak i tuŜ za granicą
z Parku. Część torfowisk włączona do SPN (uroczysko Wielkie Bagno) po intensywnie, na
skalę przemysłową prowadzonej eksploatacji torfu powoli ulega odnowieniu. Obecnie
uroczysko
zalane
wodą
stanowi
atrakcyjne
miejsce
jesiennego
odpoczynku
dla
wielotysięcznych stad Ŝurawi.
Obwód Ochronny Łebsko obejmuje swoim zasięgiem wody jeziora Łebsko oraz rzeki
i cieki dopływające oraz wypływającą rzekę Łebę. Największymi dopływami jeziora są: rzeka
Łeba powyŜej jeziora (ok. 6 km w granicach Parku), rzeka Pustynka (ok. 6 km w granicach
Parku), rzeka Stara Łeba (ok. 1,5 km w granicach Parku), Kanał śarnowski, Kanał GardnoŁebsko i Kanał Łupawa-Łebsko. Długość linii brzegowej wynosi 55,4 km a maksymalna
długość misy jeziornej 16,4 km. Od strony północnej jezioro Łebsko od morza oddziela
mierzeja. Zachodni i południowo zachodni brzeg otaczają torfowiska i bagna, a od strony
wschodniej i południowo wschodniej mady i piaski rzeczne.
5.2.
Rezerwaty przyrody.
Na obszarze gminy Wicko znajdują się trzy rezerwaty przyrody: rezerwat „Las Górowski”,
rezerwat „Nowe Wicko” oraz cześć rezerwatu „Mierzeja Sarbska”
Rezerwat krajobrazowy „Mierzeja Sarbska” utworzony został w 1976 r., na mocy
Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 10 listopada 1976 r. (MP Nr
42 z 1976 r., poz. 206) w celu ochrony naturalnych zbiorowisk wydmowych i bagiennych
wykształconych w specyficznych warunkach wąskiej (ok. 1 km) mierzei nadmorskiej. Poza
SPN, jest to jedyne miejsce na polskim wybrzeŜu z ruchomymi wydmami parabolicznymi.
Znajdują się tu torfowiska i bory baŜynowe oraz olsy. Stanowi ostoję puchacza. Rezerwat
zajmuje powierzchnię 546,63 ha, w tym na terenie gminy Wicko ok. 29,09 ha.
22
Rezerwat torfowiskowy „Las Górkowski” utworzony został w 1984 r. na mocy
Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 18 maja 1984 r. (MP Nr 15
z 1984 r., poz. 108) Rezerwat obejmuje torfowisko wraz z brzeziną bagienną i olesem
w dolinie Łeby (oddziały leśne 316 i 317 Leśnictwa Wrzeście, Nadleśnictwo Lębork) i zajmuje
powierzchnię 99,4 ha. Celem ochrony jest zachowanie torfowiska wraz ze starodrzewem
i charakterystycznymi dla gleb torfowych zbiorowisk roślinnych (cel dydaktyczno-naukowy).
Rozporządzeniem nr 26/07 Wojewody Pomorskiego z dnia 8 października 2007 r.
ustanowiono plan ochrony dla rezerwatu „Las Górowski”.
Rezerwat florystyczny „Nowe Wicko”, utworzony został w 1984 r. na mocy Zarządzenia
Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 18 maja 1984 r. (MP Nr 15 z 1984 r., poz.
108). Rezerwat obejmuje silnie zarośnięte jezioro eutroficzne wraz ze zbiorowiskami
szuwarowymi, zaroślami łozowymi, olesem, łęgiem i brzeziną bagienną (działka ewidencyjna
nr 7 na gruntach wsi Wicko, własność Skarbu Państwa). Powierzchnia rezerwatu wynosi
24,5 ha. Celem ochrony jest zachowanie zarastającego jeziora z naturalnymi zespołami
roślinnymi oraz stanowiska woskownicy europejskiej na południowo-wschodniej granicy
zasięgu.
5.3.
UŜytki ekologiczne.
Na obszarze gminy Wicko znajduje się uŜytek ekologiczny „Karkulice” (uznany przez
Wojewodę Pomorskiego w styczniu 2003 r.) obejmujący kompleks torfowisk i mokradeł na
granicy gmin Wicko i Główczyce, o łącznej powierzchni 314,63 ha. W gminie Wicko uŜytek
ten obejmuje działki nr 443 i 445 obręb Charbrowo stanowiące własność Skarbu Państwa
w zarządzie Słowińskiego Parku Narodowego.
5.4.
Pomniki przyrody.
Na obszarze gminy Wicko znajduje się 69 pomników przyrody. Są to wyłącznie drzewa,
lub grupy drzew. W tabeli zamieszczonej poniŜej przedstawiono wykaz pomników przyrody
zlokalizowanych na obszarze gminy Wicko.
23
Tab. 4. Pomniki przyrody na obszarze gminy Wicko
i
l
o
Lp
ś
.
Nr rej.
rodzaj
ć gatunek
obwód
akt powołujący
data
połoŜenie
1
85(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
6.50 m
Orzecz. nr 39
1954.10.01
Charbrowo,przy kościele
2
87(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
5.00 m
Orzecz. nr 163
1966.10.21
Ulinia,we wsi
3
88(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.32 m
Orzecz. nr 164
1966.10.21
Ulinia,we wsi
4
90(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
5.19 m
Orzecz. nr 176
1967.05.16
Wrześcienko,dziedziniec b.PGR
5
92(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
3.13 m
Orzecz. nr 178
1967.05.16
Wrześcienko,dziedziniec b.PGR
6
104(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.70 m
Orzecz. nr 257
1969.12.09
Kopaniewo,przy bramie b.PGR
7
114(S)
drzewo
1 sosna zwyczajna
3.40 m
Orzecz. nr 279
1970.12.30
Charbrowski Bór,obr.Łeba,o.175m
8
115(S)
grupa drzew
4 dąb bezszypułkowy -
Orzecz. nr 280
1970.12.30
Charbrowski Bór,obr.Łeba,o.175m
9
116(S)
grupa drzew
3 dąb bezszypułkowy -
Orzecz. nr 281
1970.12.30
Charbrowski Bór,obr.Łeba,o.175o
10 117(S)
grupa drzew
2 sosna zwyczajna
-
Orzecz. nr 282
1970.12.30
Charbrowski Bór,obr.Łeba,o.216d
11 118(S)
grupa drzew
2 dąb szypułkowy
-
Orzecz. nr 283
1970.12.30
Charbrowski Bór,obr.Łeba,o.217a
12 119(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
6.40 m
Orzecz. nr 284
1970.12.30
L.Ulinia,obr.Łeba,o.125g
13 120(S)
grupa drzew
5 buk zwyczajny
-
Orzecz. nr 285
1970.12.30
L.Ulinia,obr.Łeba,o.127a
14 121(S)
drzewo
1 cis pospolity
1.82 m
Orzecz. nr 286
1970.12.30
Wicko,boisko szkoły podstawowej
15 125(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.19 m
Orzecz. nr 292
1971.12.30
Kopaniewo,park b.PGR
16 127(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
6.30 m
Orzecz. nr 294
1971.12.30
Szczenurze,park wiejski
17 254(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
5.20 m
Orzecz. nr2 53
1969.12.09
Strzeszewo,dziedziniec b.PGR
18 616(S)
drzewo
1 cis pospolity
0.50 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
24
19 617(S)
drzewo
1 kasztan jadalny
2.20 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
20 618(S)
drzewo
1 jesion wyniosły
2.95 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
21 619(S)
drzewo
1 jesion wyniosły
3.00 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Roszczyce,ok.150m na pd.od kościoła
Roszczyce,ok.120m na pn.od kościoła przy
22 620(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.60 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
stawku
23 621(S)
drzewo
1 jesion wyniosły
2.90 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Roszczyce,przy kościele
24 622(S)
drzewo
1 wiąz górski
1.30 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
25 623(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
3.65 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
26 624(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.30 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
27 625(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.50 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
28 626(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
3.80 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
29 627(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
6.45 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Strzeszewo,obr.Łeba,o.229g
30 628(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
6.40 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Strzeszewo,obr.Łeba,o.229g
31 629(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
4.20 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Strzeszewo,obr.Łeba,o.222c
32 630(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
4.40 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Strzeszewo,obr.Łeba,o.224h
33 631(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
5.20 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Strzeszewo,obr.Łeba,o.219i
34 632(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
3.30 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Strzeszewo,obr.Łeba,o.205d
35 633(S)
grupa drzew
2 buk zwyczajny
-
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Strzeszewo,obr.Łeba,o.227k
36 634(S)
drzewo
1 jesion wyniosły
4.20 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Strzeszewo,przy pałacu
37 635(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.30 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Kopaniewo,park podworski przy stawie
38 636(S)
drzewo
1 klon jawor
3.10 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
39 637(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
3.85 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
40 638(S)
grupa drzew
2 dąb szypułkowy
-
Rozp. 51/95
1995.08.28
41 639(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
3.50 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Ulinia,L.Sasino,obr.Łeba,o.73f
25
42 640(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.10 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Sasino,obr.Łeba,o.73l
43 641(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
5.30 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Sasino,obr.Łeba,o.66n
44 642(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
6.10 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Sasino,obr.Łeba,o.97f
Maszewko,L.Wrześce,obr.Łeba,o.234f,park
45 643(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
3.05 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
wiejski
46 644(S)
drzewo
1 daglezja zielona
2.95 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
wiejski
47 645(S)
drzewo
1 kasztan jadalny
3.40 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
wiejski
48 646(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
4.40 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Wrześce,obr.Łeba,o.238a
49 647(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
3.70 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
50 648(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
4.20 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
51 649(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
3.80 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
52 650(S)
drzewo
1 lipa drobnolistna
4.10 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
53 651(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
3.95 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Wrześce,obr.Łeba,o.251h
54 652(S)
grupa drzew
2 buk zwyczajny
-
Rozp. 51/95
1995.08.28
Maszewko,L.Wrześce,obr.Łeba,o.234i,park
55 653(S)
grupa drzew
7 dąb szypułkowy
-
Rozp. 51/95
1995.08.28
wiejski
56 654(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
6.20 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Wrześcienko,park podworski
57 655(S)
drzewo
1 jesion wyniosły
5.35 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
58 656(S)
drzewo
1 platan klonolistny
3.30 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
59 657(S)
drzewo
1 buk zwyczajny
3.30 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
60 658(S)
grupa drzew
3 buk zwyczajny
3.20 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
61 659(S)
grupa drzew
3 dąb szypułkowy
4.10 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Wrześcienko,przy zabudowaniach b.PGR
26
62 660(S)
grupa drzew
2 dąb szypułkowy
4.00 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Wrześcienko,przy zabudowaniach b.PGR
63 661(S)
drzewo
1 grab zwyczajny
2.90 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Wicko,przy boisku szkolnym
64 662(S)
drzewo
1 jesion wyniosły
3.70 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
Wicko,przy boisku szkolnym
Charbrowski Bór,L.Bór,obr.Łeba,o.121b,osada
65 663(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
4.00 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
leśna
Charbrowski Bór,L.Bór,obr.Łeba,o.120i,osada
66 664(S)
drzewo
1 sosna zwyczajna
2.80 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
modrzew
67 665(S)
grupa drzew
2 europejski
leśna
Charbrowski Bór,L.Bór,obr.Łeba,o.164d,osada
2.80 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
leśna
Charbrowski Bór,L.Bór,obr.Łeba,o.120i,osada
68 666(S)
grupa drzew
2 dąb szypułkowy
3.50 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
leśna
69 667(S)
drzewo
1 dąb szypułkowy
5.10 m
Rozp. 51/95
1995.08.28
L.Bór,obr.Łeba,o.55h
Źródło: Rejestr Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Gdańsku
27
5.5.
Obszary Natura 2000.
Ogólnoeuropejska sieć ekologiczna Natura 2000 stanowi jednolity system ochrony
przyrody. Na sieć składają się większe i mniejsze obszary wyznaczone na podstawie aktów
prawnych Unii Europejskiej, tj.:
Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich
ptaków (Council Directive 79/409/EEC on Wild Birds) zwana w skrócie Dyrektywą Ptasią, na
mocy, której tworzone są Obszary Specjalnej Ochrony ptaków (OSO; ang. SPAs). Są to
obszary siedlisk zajmowanych przez przynajmniej jeden ze 194 gatunków ptaków
wymienionych w załączniku do tej dyrektywy.
Dyrektywa Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Council Directive 92/43/EEC on the conservation of
natural habitats and of wild fauna and flora) zwana Dyrektywą Siedliskową, na mocy, której
tworzone są Specjalne Obszary Ochrony siedlisk (SOO, ang. SACs). Są to obszary gdzie
występuje przynajmniej jeden z 200 gatunków zwierząt, z 434 gatunków roślin lub
przynajmniej jeden z około 300 rodzajów siedlisk (określanych przede wszystkim na
podstawie charakterystycznych zespołów roślinnych) wymienionych w załącznikach do tej
dyrektywy.
Państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do zachowania, utrzymania
i odtwarzania siedlisk przez utrzymywanie, zagospodarowywanie, odtwarzanie i tworzenie
biotopów, oraz unikanie zanieczyszczania i pogarszania stanu siedlisk w obszarach
chronionych i poza nimi. Wybór form i metod ochrony pozostaje w gestii krajów
członkowskich.
Obszary „Natura 2000” mogą obejmować istniejące juŜ formy ochrony przyrody, np. parki
narodowe czy rezerwaty, lub teŜ obszary uŜytkowane gospodarczo, dotąd nie chronione.
Wyznaczane w ramach sieci Natura 2000 obszary OSO oraz SOO nie są terenami ścisłej
ochrony przyrody i nie posiadają charakteru rezerwatu czy parku narodowego. Zgodnie z art.
33 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. nr 92, poz. 88 z późn. zm.)
na obszarach tych zabrania się podejmowania działań mogących w znaczący sposób
pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych, a takŜe w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na
gatunki, dla których ochrony wyznaczony został obszar Natura 2000. Działania ochronne
powinny mieć na celu zachowanie w naleŜytym stanie zasobów przyrody, przy czym
przepisy unijne nie precyzują sposobów, w jaki efekt ochrony ma być osiągnięty.
Podstawową zasadą obowiązującą na obszarach objętych siecią Natura 2000 powinno być
zachowanie równowagi pomiędzy ochroną przyrody a gospodarką. Dodatkowo na
Obszarach Specjalnej Ochrony szczególnej ochronie podlega przestrzeń Ŝyciowa ptaków.
28
Na obszarze gminy Wicko znajdują się trzy specjalne obszary ochrony siedlisk oraz
jeden Obszary Specjalnej Ochrony ptaków.
5.5.1. Obszary zaliczone do europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 w gminie
Wicko.
Specjalne Obszary Ochrony siedlisk:
•
Mierzeja Sarbska (PLH220018)
•
Górkowski Las (PLH220045)
•
Ostoja Słowińska (PLH220023)
Obszary Specjalnej Ochrony ptaków
•
Ostoja Słowińska (PLB220003)
5.6.
Korytarze ekologiczne.
Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz.
880)definiuje korytarz ekologiczny jako „obszar umoŜliwiający migrację roślin, zwierząt lub
grzybów” (art. 5, p. 2). Stanowi on istotny, z punktu widzenia funkcjonowania środowiska,
element przestrzeni, gwarantujący (poprzez zachowanie warunków migracji organizmów)
utrzymanie moŜliwości wymiany i istnienia określonej puli genetycznej, liczebności
osobników i gatunków, a w konsekwencji zachowanie róŜnorodności biologicznej
środowiska.
PoniewaŜ korytarze ekologiczne poza przestrzenią bytowania stanowią w rzeczywistości
korytarze migracyjne, moŜna wśród nich wyróŜnić kilka typów – ze względu na zasięg
i sposób migracji oraz rodzaj gatunków migrujących.
Na terenie gminy Wicko wyróŜnić moŜna rodzaje korytarzy wyróŜnione ze względu na
rangę:
• krajowe (o randze ponadregionalnej);
• regionalne (o randze ponadlokalnej);
29
5.6.1. Korytarz rangi krajowej przymorski – południowobałtycki.
ke
Pl-1)
przymorski
–
południowobałtycki
–
obejmuje
strefę
przybrzeŜną
południowego Bałtyku, stanowiącą europejski korytarz wędrówkowy ptactwa wodnego,
pomiędzy Europą północno - wschodnią a obszarami zimowania w Europie zachodniej. W
granicach województwa pomorskiego przebiega w strefie przybrzeŜnej Zatoki Gdańskiej i
otwartego morza, od Mierzei Wiślanej przez PobrzeŜe Gdańskie, półwysep Helski i PobrzeŜe
Słowińskie, sięgając od strony morza do zasięgu izobaty 20 m (jest to obszar przebywania
i Ŝerowania ptactwa wodnego), zaś od strony lądu obejmując pas wydmowy wraz ze
zbiorowiskami lasów nadmorskich, przybrzeŜne równiny hydrogeniczne i jeziora. Istotnym
ograniczeniem łączności przestrzennej tego korytarza są zagospodarowane strefy brzegowe
miast portowych z metropolią trójmiejską na czele, Władysławowem, Łebą i Ustką. Miasta te
przecinają ciągłość systemów lądowych, nie stanowią jednak definitywnej bariery dla
wędrówek ptaków. Niemal cały pas przybrzeŜny objęty jest juŜ róŜnymi postaciami ochrony
przyrody (są to: Słowiński Park Narodowy, parki krajobrazowe Mierzei Wiślanej i Nadmorski,
rezerwaty przyrody) oraz ochroną w postaci Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków
Natura 2000.
5.6.2. Korytarz rangi regionalnej.
ke R-6) Pradoliny Redy – Łeby – rozciąga się na wschodzie od kompleksu łąk
nadmorskich w rejonie ujścia rzeki Redy do Zatoki Puckiej (Moście Błota), głęboko wciętą i
krętą formą pradoliny pomiędzy PobrzeŜem i Pojezierzem Kaszubskim, przez północne
otoczenie miasta Wejherowo w kierunku zachodnim ku źródliskom rzeki Redy, dalej przez
niski dział wodny do dalszego ciągu pradoliny z płynącą w kierunku północno – zachodnim
rzeką Łebą i dalej przez miasto Lębork do jez. Łebsko w obrębie przymorskiego korytarza
ekologicznego. Korytarz lądowo-rzeczny (z przewagą funkcji korytarza lądowego) obejmuje
dno rozległej pradoliny z jej zboczami i lasami na górnej krawędzi, na styku z kompleksem
lasów lęborskich. W dnie pradoliny zlokalizowanych jest wiele jednostek osadniczych, na
czele z miastami Wejherowo i Lębork, które w znacznym stopniu ograniczają łączność
przestrzenną i minimalizują szerokość powierzchni lądowej korytarza. W niektórych
fragmentach terenów zabudowanych rzeka przepływa przez ich centrum. Nie posiada tam
szerszego, naturalnego otoczenia, a zachowanie ciągłości przestrzeni korytarza moŜliwe jest
wyłącznie na zewnętrznych krawędziach szerokiego dna doliny i jej zboczy – poza terenami
zabudowanym.
30
6. Uwarunkowania wynikające z występowania udokumentowanych złóŜ
kopalin oraz zasobów wód podziemnych.
6.1.
Kopaliny.
Na obszarze gminy znajdują się trzy udokumentowane złoŜa kopalin:
•
złoŜe torfowe w Krakulicach
•
złoŜe kredy jeziornej i gytii wapiennej „Roszczyce II” z torfem w nadkładzie – zasoby
bilansowe w kat. C1 – 6 744 tys t.;
•
złoŜe kruszywa naturalnego drobnego w okolicach Łebieńca – „Łebieniec”. Zasoby złoŜa
195 tys. m3
•
złoŜe PodroŜe
6.2.
Torfowiska.
Największy kompleks torfów znajduje się w pradolinie rzeki Łeby. PrzewaŜają tutaj torfy
niskie. Torfy wysokie występują na obszarze północnym pomiędzy miejscowością Gać i
Krakulice oraz w okolicach miejscowości Górka. Ten ostatni obszar stanowi rezerwat „Las
Górkowski”. Wielkopowierzchniowe torfowiska wysokie (kopułowe typu bałtyckiego) są
unikalne w skali kraju. Zachowują one jeszcze roślinność zbliŜoną do naturalnej.
6.3.
ZłoŜe kredy jeziornej.
ZłoŜe kredy jeziornej "ROSZCZYCE" połoŜone jest na północ od miejscowości
Roszczyce. Wymiary złoŜa: długość ok. 1000 m, szerokość - 850 m, głębokość 4 -12 m,
zasoby bilansowe w kat. C1 - 6744000 t. ZłoŜe to było niegdyś eksploatowane na skalę
przemysłową. Zachowały się ślady linii kolejowej, którą kreda jeziorna była transportowana.
Obecnie złoŜe eksploatowane jest na potrzeby lokalnego rolnictwa (na skalę drobno
przemysłową). Utrzymuje się tę funkcję eksploatacji. Eksploatacja złoŜa na większą skalę
moŜe spowodować wyjątkowo niekorzystne zmiany środowiskowe. Zdjęcie nadkładu
torfowego moŜe pociągnąć za sobą odsłonięcie wód gruntowych, które w wyrobiskach
potorfowych będą występowały jako wody powierzchniowe. Spowoduje to większe
parowanie, a więc zwiększony ubytek wody. W miejsce odparowanej wody będzie napływała
woda gruntowa z terenów sąsiednich, w tym równieŜ z zalesionych pagórków i terenów
31
uŜytkowanych rolniczo. W takim przypadku mogłoby nastąpić przesuszenie uŜytków rolnych i
gruntów leśnych. Aktualny stan zasobów na dzień 31.08.95 (wg "Operatu Ewidencyjnego Nr
l" wykonanego przez Przeds. Geologiczne POLGEOL w Warszawie, Zakład w Gdańsku)
wynosi - 4.049.000 t, + zasoby bilansowe warunkowe - 2.280.000 t. Wydobycie powinno się
odbywać zgodnie z zatwierdzonym projektem zagospodarowania złoŜa. Prawidłowo
prowadzone wydobycie nie powinno negatywnie oddziaływać na środowisko naturalne.
6.4.
ZłoŜe kruszywa.
ZłoŜe kruszywa naturalnego drobnego, przydatnego w przemyśle znajduje się we wsi
Łebieniec na działce nr 232/1. Na dzień 16.10.1989 r. zasoby zatwierdzone wynosiły
195.000,0 m2. Warstwa złoŜa ma średnią miąŜszość 9,3 m, ograniczoną poziomem wody
gruntowej. Na eksploatację tego złoŜa o nazwie "Łebieniec" Urząd Wojewódzki w Słupsku,
Wydział Ochrony Środowiska, Gospodarki Wodnej i Geologii wydał decyzję Nr 420/90 znak
OSXIV- 8513-22/90 z dnia 23.03.1990 r. zatwierdzającą kartę rejestracyjną ukopu mas
ziemnych oraz decyzję Nr 1333/94 znak OS-XV-7512/11/94 z dnia 22 sierpnia 1994 r.
orzekającą o udzieleniu koncesji na wydobywanie kopaliny. Powierzchnia działki nr 232/1,
objętej eksploatacją kruszywa, wynosi 5,36 ha.
6.5.
Wody podziemne.
Gmina Wicko znajduje się w obszarze dwóch zbiorników wód podziemnych:
•
GZWP-107
•
GZWP-108
6.6.
ZłoŜe soli kamiennej.
Na obszarze gminy Wicko (w okolicach miejscowości Nowęcin) znajduje się
nieeksploatowane złoŜe soli kamiennej „Łeba”.
32
7. Uwarunkowania antropogeniczne wynikające ze stanu systemu
komunikacji i infrastruktury technicznej zagospodarowania.
7.1.
Zaopatrzenie w wodę.
Zbiorcze zaopatrzenie w wodę mieszkańców gminy obywa się z ujęć wody zasilających
wodociągi grupowe, wiejskie oraz zakładowe. Wodociągi grupowe funkcjonują we wsiach:
Wicko – Chabrowo, Zdrzewno – Kopaniewo – Maszewko – Gąska, Wrzeście – Wrześcienko
(wodociąg zakładowy). Wodociągi wiejskie występują we wsiach Gęś i Wojciechowo. W
części wsi nadal zaopatrzenie w wodę odbywa się z indywidualnych studni (wierconych i
kopanych). Z wodociągów korzysta 83% mieszkańców gminy Wicko (ankieta gminna, 2003).
Na obszarze gminy znajdują się dwa ujęcia wody dla Łeby: na gruntach wsi Nowocin oraz
nowo utworzone – w Łebieńcu. Tereny ujęć wody posiadają wyznaczone strefy ochrony
bezpośredniej.
Długość sieci wodociągowej na terenie gminy wynosiła w roku 2006, zgodnie z danymi
GUS, 50.3 km, z czego 32.4 km stanowiło własność gminy. Od 2000 roku długość sieci
wzrosła o 16 km. Za pomocą wodociągu dostarczono w 2006 roku do gospodarstw
domowych 182,7 dam3 wody. Ogólna liczba ludności korzystająca z sieci wodociągowej
wynosiła 3 452.
Na terenie gminy znajdują się następujące publiczne ujęcia wody:
•
Bargędzino – zostało utworzone w 1975 roku. Posiada głębokość 62.5 m oraz średnicę
rur eksploatacyjnych 457 mm. Zasoby eksploatacyjne zostały zatwierdzone decyzją
Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku z dn. 18.04.1975 r. nr G.P.IV-423/6640/75 w
wysokości Q = 22.5 m3 /h przy depresji 4.5 m. Woda z ujęcia posiada
ponadnormatywną zawartość Ŝelaza i manganu a co za tym idzie wymaga uzdatniania.
•
Gęś – ujęcie zostało utworzone w 1969 r. Jego zasoby eksploatacyjne zostały
zatwierdzone, w wysokości 15 m3/h przy depresji 1.7 m decyzją PWRN w Gdańsku nr
G-E/3657/69 z dnia 26.11.1969 r.
•
Charbrowo – ujęcie składa się z dwóch studni głębinowych:
- Studnia nr 1 została wykonana w 1962 r., jej głębokość to 29.5 m a wydajność 6.5
m3/h. Obecnie nie jest eksploatowana z powodu braku zestawu pompowego i rur
tłocznych.
- Studnia nr 2 została wykonana w 1970 r., posiada głębokość 45 m.
33
Zasoby eksploatacyjne zostały zatwierdzone decyzją PWRN w Gdańsku z dnia
02.11.1971 r. nr Gw-II-0530-6/94/71 w wysokości Q = 28 m3/h.
•
Charbrowo Osiedle – Na ujęcie składa się jedna studnia głębinowa o głębokości 58 m.
Zasoby eksploatacyjne zostały zatwierdzone decyzją Urzędu Wojewódzkiego w Słupsku
z dnia 23.09.1993 r. Aktualnie ze względu na podwyŜszoną zawartość Ŝelaza w
ujmowanej wodzie ujęcie stanowi awaryjne źródło wody dla miejscowości Charbrowo i
Wicko.
•
Charbrowo Młyn – Ujęcie składa się z jednej studni głębinowej o głębokości 85 m. Jego
zasoby eksploatacyjne zostały zatwierdzone decyzją PWRN w Gdańsku z dnia
09.12.1972 r. nr G-423/5343/72 w wysokości 8.27 m3/h przy depresji 33.6 m. W związku
z podwyŜszoną zawartością manganu i Ŝelaza woda musi być poddawana procesom
uzdatniania.
•
Górka – Ujęcie wody zostało utworzone w 1965 r., składa się z jednej studni głębinowej
o głębokości 40m. Zasoby eksploatacyjne w wysokości 54.0 m3/h przy depresji 1,15 m.
zostały zatwierdzone w dniu 11.01.1966 r.
•
Krakulice – Ujęcie posiada jedną studnię głębinową o głębokości 146 m, uruchomioną
od 1964 r. Zasoby eksploatacyjne zostały zatwierdzone decyzją PWRN w Gdańsku z
dnia 07.11.1973 r. nr GP-IV/423/5997/73 w wysokości Q = 60 m3/h przy depresji 3,6 m.
•
Komaszewo – Ujęcie posiada jedną studnię wierconą o głębokości 31 m. Zasoby
eksploatacyjne w ilości 46 m3/h przy depresji 6 m., zostały zatwierdzone decyzją Urzędu
Wojewódzkiego w Gdańsku z dnia 1981 r.
•
Sarbsk – Na ujęcie składa się jedna studnia głębinowa wykonana w 1974 r.,
o głębokości 60 m. Ujęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne wód
podziemnych w wysokości Q = 58,5 m3/h przy depresji 4,92 m.
•
Roszczyce – Na ujęcie składają się dwie studnie wiercone oraz stacja wodociągowa.
Zasoby eksploatacyjne ujęcia zostały ustalone decyzją Urzędu Wojewódzkiego w
Słupsku nr 254/76, w wysokości 55 m3/h przy depresji 7,5 m.
•
Strzeszewo – Na ujęcie składają się dwie studnie ujmujące wodę z czwartorzędowych
poziomów wodonośnych.
- Studnia nr 1 – Wykonana została w 1968 r. i posiada głębokość 96 m. Zasoby
eksploatacyjne studni w wysokości 38 m3/h przy depresji 2,5 m zostały ustalone
i zatwierdzone decyzją PRN w Gdańsku nr G-V-E/3279 z dnia 22.10.1968 r.
- Studnia nr 2 – Wykonana została w 1979 r. Zasoby eksploatacyjne zostały określone w
wysokości 71m3/h przy depresji 1,6 m decyzją nr 283/80 GT-8330-2-4/80 z dnia
11.10.1980. Głębokość studni wynosi 74 m.
34
•
Poraj – Ujęcie wody składa się z jednej studni głębinowej o głębokości 25 m wykonanej
w 1967 r. Ujęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne wód podziemnych w
wysokości Q = 61.2 m3/h przy depresji 1,5 m.
•
Skarszewo – Ujęcie składa się z dwóch studni głębinowych ujmujących z
trzeciorzędowych warstw wodonośnych.
Studnia nr 1 – Wykonana została w 1964 roku i posiada głębokość 92 m. Jej zasoby
eksploatacyjne zostały określone w wysokości 18.15 m3/h decyzją PWN w Gdańsku z
dnia 8 września 1967r. nr G/2859/67.
Studnia nr 2 – Posiada głębokość 100 m i wykonana została w 1972 r. Zasoby
eksploatacyjne dla studni zostały określone w wysokości 47,5 m3/h przy depresji 13 m.
•
Ulinia – Ujęcie składa się z dwóch studni czerpiących z utworów trzeciorzędowych.
- Studnia nr 1 – Studnia o głębokości 117 m i wydajności Q = 26m3/h przy depresji 2,9
m. Początkowo stanowiła podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę, jednak po 1964
roku nie była juŜ w stanie zaspokoić potrzeb mieszkańców w związku, z czym konieczne
stało się wybudowanie kolejnej studni. Obecnie studnia nr 1 stanowi awaryjne źródło
zaopatrzenia w wodę.
- Studnia nr 2 – wybudowana w 1977 r. o głębokości 122 m. Zasoby eksploatacyjne
zostały określone w wysokości 43 m3/h przy depresji 3,8 m decyzją nr GT-8530-2-24/77
Urzędu Wojewódzkiego w Słupsku. W związku z tym, Ŝe ujmowana woda posiada
ponadnormatywną zawartość związków Ŝelaza i manganu poddawana jest procesowi
uzdatniania.
•
Wicko – Na ujęcie składają się dwie studnie ujmujące wodę z czwartorzędowych warstw
wodonośnych.
- Studnia nr 1 – Studnia o głębokości 46 m, wybudowana w 1967 r. a następnie w 1983
r. zrekonstruowana. Posiada zasoby eksploatacyjne w wysokości 33 m3/h przy depresji
10,2 m. Zasoby te zostały ustalone i zatwierdzone decyzją PWRN w Gdańsku GW-VE/1880/67 z dnia 09.05.1967 r.
- Studnia nr 2 – Wbudowana w 1974 r., posiada głębokość 54 m i wydajność Q = 24
m3/h przy depresji 6 m.
Woda ujmowana z ujęcia poddawana jest procesowi uzdatniania z uwagi na
ponadnormatywną zawartość Ŝelaza i manganu.
•
Wrzeście (była baza GS) – Ujęcie składa się z jednej studni zaopatrującej budynki byłej
bazy GS oraz jeden budynek mieszkalny. Budynki mieszkalne Nadleśnictwa Lębork i
PKP zaopatrywane są z własnych studni.
35
•
Wrześcienko – Ujęcie składa się z dwóch studni o numerach 2, 3. Ujęcie słuŜy
zaopatrzeniu w wodę miejscowości Wrześcienko i Wrzeście. W pobliŜu bezpośredniej
strefy ochrony sanitarnej ujęcia znajduje się studnia nr 1 obecnie nieeksploatowana.
- Studnia nr 2 – wykonana została w 1971 r. Posiada głębokość 50 m i ujmuje wodę z
czwartorzędowego poziomu wodonośnego.
- Studnia nr 3 – Została wykonana w 1981 r., jej głębokość to 48 m.
Zasoby eksploatacyjne ujęcia zatwierdzono w wysokości 41 m3/h przy depresji 8,3 m.
Ujmowana z ujęcia woda podlega procesom uzdatniania z uwagi na wysoką zawartość
związków manganu i Ŝelaza.
•
Wojciechowo – Ujęcie składa się z dwóch studni zaopatrujących w wodę wieś
Wojciechowo.
- Studnia nr 1 – Wykonana przed 1939.
- Studnia nr 2 – Wykonana w 1972 r., o głębokości 77 m, ujmuje wodę z
trzeciorzędowego poziomu wodonośnego.
•
Zdrzewno – Ujęcie składa się z dwóch studni o zasobach eksploatacyjnych w wysokości
78,33 m3/h.
- Studnia nr 1 – posiada głębokość 56 m, działa od 1965 r.
- Studnia nr 2 – posiada głębokość 54 m, powstała w 1974 r.
7.2.
Kanalizacja sanitarna i deszczowa.
Długość sieci kanalizacyjnej na terenie gminy wynosiła w roku 2006, 20,3 km z czego
14.6 km stanowiło własność gminy. Odprowadzonych nią zostało w 2006 r. 124.1 dam3
ścieków. Z sieci kanalizacyjnej na terenie gminy korzysta 2 004 mieszkańców.
Głównymi źródłami zanieczyszczeń wód powierzchniowych na obszarze gminy Wicko są:
- zrzuty ścieków z istniejących systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków;
- osadnictwo wiejskie oraz obiekty uŜyteczności publicznej nie podłączone do systemów
kanalizacyjnych;
- obiekty przemysłowe;
- duŜe obiekty gospodarki rolnej;
- spływ zanieczyszczeń z dróg biegnących przez teren gminy, zwłaszcza przy rzekach.
Na terenie gminy znajdują się dwie oczyszczalnie ścieków zlokalizowane w
miejscowościach Wicko oraz Sarbsk. Miejscowości śarnowska i Nowęcin odprowadzają
ścieki kolektorem sanitarnym do oczyszczalni w Łebie.
36
Kanalizację sanitarną posiadają miejscowości: Sarbsk, Wicko, Nowęcin i śarnowska. Na
pozostałym obszarze gminy ścieki z gospodarstw domowych gromadzone są w zbiornikach
bezodpływowych lub przez zbiorniki przepływowe odprowadzane są do gruntu oraz wód
powierzchniowych w sposób niekontrolowany.. Ilość ścieków diametralnie wzrasta w sezonie
letnim w związku z napływem turystów.
Gmina Wicko znajduje się w zasięgu działania trzech aglomeracji ściekowych:
•
Wicko (Rozporządzenie Wojewody Nr 31/07 z dn. 17.12.2007 r.),
•
Łebień (Rozporządzenie Wojewody Nr 2/07 z dn. 15.02.2007 r.),
•
Łeba (Rozporządzenie Wojewody Nr 36/06 z dn. 20.02.2006 r.).
Ponadto własną oczyszczalnię posiada Zespół Wypoczynkowy „Mazowsze” Łeba –
Ulinia Sp. z o.o. Wody pooczyszczalniane z tej oczyszczalni trafiają do rowu melioracyjnego
uchodzącego do jez. Sarbsko. Spośród obiektów przemysłowych, oczyszczalnię zakładową
posiada PHU „Remix” Sp. z o.o. w Łebieńcu. Ponadto do wód powierzchniowych
odprowadzane są wody z odwodnienia powierzchniowego kopalni kredy jeziornej i gytii
wapiennej „Roszczyce II”, eksploatowanej przez firmę „Rezwap” S.C. z Łebienia. Znaczącym
źródłem zanieczyszczeń jest spływ wód opadowych z terenów komunikacyjnych. Dotyczy to
w szczególności dróg o duŜym natęŜeniu ruchu oraz baz sprzętu rolniczego i stacji paliw.
7.3.
Stan czystości wód powierzchniowych.
Badania jakości wód przeprowadzono dla rzeki Łeby wraz z dopływami (Struga
Białogardzka, Charbrowska Struga, Chełst) oraz dla jezior Łebsko i Sarbsko. Rzeka Łeba
badana jest systematycznie w punkcie pomiarowym monitoringu reperowego w Cecenowie.
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w 2000 r.29, powyŜej obszaru gminy, wody Łeby
nie odpowiadały normom pod względem sanitarnym i spełniały wymogi II klasy czystości pod
względem fizykochemicznym (przy podobnej klasyfikacji wód w Cecenowie). PoniŜej obszaru
gminy w miejscowości Gać następowała poprawa jakości wód pod względem sanitarnym do
III klasy czystości.
Zarówno Struga Białogardzka, badana w punkcie w Białogardzie, jak i Charbrowska
Struga, badana w Charbrowie, prowadziły w 2000 r. wody nie odpowiadające normom pod
względem sanitarnym. Pozostałe wskaźniki zanieczyszczeń wód w obu ciekach nie
przekraczały wartości dopuszczalnych dla II klasy czystości.
Rzeka Chełst badana była w 2000 r. w punkcie w Ulinii (w rejonie ujścia do jez. Sarbsko). W
zakresie wskaźników fizykochemicznych wody rzeki zaklasyfikowano do II klasy czystości, o
37
czym decydowała głównie zawartość substancji biogennych. Pod względem sanitarnym
wody rzeki nie odpowiadały normom.
Jeziora Łebsko i Sarbsko badane były przez WIOŚ w Słupsku w 1995 r.30. Wody jez.
Łebsko zaliczone zostały do III klasy czystości zarówno pod względem fizykochemicznym jak
i sanitarnym. Jez. Łebsko zaliczone zostało do III kategorii podatności na degradację. Wody
jez.
Sarbsko
pod
względem
sanitarnym
spełniały
wymogi
I
klasy
czystości,
o
zaklasyfikowaniu ich do III klasy zadecydowały parametry fizykochemiczne. Jezioro Sarbsko
jest bardzo podatne na degradację – poza kategorią.
7.4.
Gospodarka odpadami.
Zgodnie z treścią Ustawy o odpadach art. 3 p. 3 odpady komunalne to odpady
powstające w gospodarstwach domowych a takŜe odpady nie zawierające odpadów
niebezpiecznych, pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój
charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
Na terenie gminy Wicko w 2006 r., zgodnie z danymi GUS, zebranych zostało 881,45 ton
odpadów komunalnych z czego 653,98 ton stanowiły odpady z gospodarstw domowych.
Odpady z terenu gminy wywoŜone są na składowisko odpadów zlokalizowane w
miejscowości Czarnówko na terenie gminy Nowa Wieś Lęborska. Składowisko to
zaklasyfikowane jest jako składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych. Nad
poprawnym funkcjonowaniem składowiska czuwa Przedsiębiorstwo Składowania i Przerobu
Odpadów Sp. z o.o. w Czarnówku. Przedsiębiorstwo prowadzi składowisko w oparciu o
Uchwałę Nr XIV/139/99 Rady Gminy Nowa Wieś Lęborska z dnia 22 grudnia 1999 roku.
Składowisko zlokalizowane jest na działkach nr 1019/6, 1019/7, 1019/8 o łącznej
powierzchni 28,854 ha. Składowanie odpadów w Czarnówku rozpoczęło się w lipcu 1995
roku. Teren składowiska odpadów obejmował wówczas 5,14 ha (etap I). Składowisko
odpadów wykonane zostało w postaci niecki otoczonej obwałowaniami o wysokości około
5,5 m. PodłoŜe uszczelniające wykonano z powłoki hydroizolującej (geomembrana HDPE o
grubości 2,0 mm).
Od 30 czerwca 1971roku o końca 2005 na terenie gminy działało składowisko odpadów
w Lucinie. Obecnie teren składowiska (5,26 ha) przeznaczony jest do rekultywacji.
38
7.5.
Źródła i stan zanieczyszczenia powietrza.
Źródła emisji zanieczyszczeń do atmosfery na terenie gminy Wicko stanowią:
- emitory obiektów przemysłowych i duŜych usługowych;
- lokalne kotłownie zespołów zabudowy mieszkaniowej (osiedlowe);
- indywidualne źródła ciepła zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej
(tzw. emisja niska);
- zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja liniowa wzdłuŜ ciągów komunikacji
samochodowej przebiegających przez teren gminy);
- emisja niezorganizowana pyłu z terenów pozbawionych roślinności i z terenów o
utwardzonej
nawierzchni,
głównie
komunikacyjnych
oraz
dawnych
wyrobisk
surowców mineralnych;
- emisje niezorganizowane pochodzące z ferm hodowlanych, oczyszczalni ścieków i
składowisk odpadów głównie w zakresie odorów oraz tlenków azotu;
- napływ zanieczyszczeń z terenów zurbanizowanych Łeby i Lęborka oraz z
sąsiednich gmin wiejskich.
Do głównych źródeł skoncentrowanej emisji zanieczyszczeń do atmosfery na obszarze
gminy naleŜą (wg pozwoleń na emisję zanieczyszczeń do atmosfery): PHU „Remix” Sp. z
o.o. Zakład Pracy Chronionej w Łebieńcu; Zakłady Metalowe „Charbrowo” Sp. z o.o. w
Charbrowie; Piekarnia „Miszk” w Wicku; Kotłownia osiedlowa w Wicku. Lokalnie: ubojnia w
Zdrzewnie oraz zakład „Seger Dach” Sp. z o.o. w Łebieńcu.
Istotnym źródłem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego jest komunikacja
samochodowa. Według pomiarów z 2000 r., trasy o największym natęŜeniu ruchu stanowią:
droga wojewódzka nr 213; droga wojewódzka nr 214. W związku ze znacznym
rozproszeniem zabudowa wiejska i związane z nią paleniska nie stanowią uciąŜliwego źródła
zanieczyszczeń.
Źródłem
emisji
niezorganizowanej
na
obszarze
gminy
są
głównie
tereny
powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych (głównie emisja pyłu – brak rekultywacji
dawnych wyrobisk) oraz składowiska odpadów w Lucinie (dla miasta Łeba) i w Wojciechowie
(nieczynne). Podobna uciąŜliwość ma miejsce w otoczeniu funkcjonujących oczyszczalni
ścieków. Lokalnie źródłami odorów oraz tlenków azotu są takŜe duŜe obiekty hodowlane.
39
7.6.
Klimat akustyczny.
Na obszarze gminy nie występują obiekty znacząco oddziałujące na klimat akustyczny
otoczenia. Lokalną uciąŜliwość akustyczną mogą powodować zakłady produkcyjne (np.
„Seger Dach” w Łebieńcu) oraz prace prowadzone na terenach eksploatacji surowców
naturalnych.
Istotnym źródłem hałasu na obszarze gminy jest komunikacja samochodowa i kolejowa.
Przez obszar gminy przebiegają drogi wojewódzkie:
- nr 213 charakteryzująca się natęŜeniem ruchu: na odcinku Główczyce – Wicko – 1008
poj./d; na odcinku Wicko – śelazna – 942 poj./d.
- nr 214 charakteryzująca się natęŜeniem ruchu: na odcinku Lębork – Wicko – 5673
poj./d; na odcinku Wicko – Łeba – 4058 poj./d.
Linia kolejowa Lębork – Łeba charakteryzuje się umiarkowanym natęŜeniem ruchu
pociągów. Jej uciąŜliwość moŜe być odczuwalna jedynie na obszarach pozbawionych
przeszkód terenowych lub na odcinkach przebiegu kolei przez tereny zwartej zabudowy.
Brak danych pomiarowych na temat natęŜenia hałasu od obiektów występujących na
obszarze gminy Wicko.
7.7.
System elektroenergetyczny.
Przez teren gminy przebiega linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110 kV
Opalenie (śarnowiec) – Wicko – Lębork. W miejscowości Wicko na terenie gminy
zlokalizowany jest GPZ 110/15 kV.
Poza tym na terenie gminy zlokalizowane są stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej
w Lucinie i w Wicku. Promieniowanie stacji telefonii komórkowej emitowane jest na duŜych
wysokościach (wieŜe z antenami o wysokości 40 – 60 m) i nie stanowi zagroŜenia dla
zdrowia
ludzi.
Brak
udokumentowania
wpływu
niejonizującego
promieniowania
elektromagnetycznego na środowisko przyrodnicze.
40
7.8.
Transport drogowy.
7.8.1. Drogi wojewódzkie.
Przez gminę Wicko
przebiegają dwie drogi wojewódzkie administrowane prze
Wojewódzki Zarząd Dróg w Gdansku:
•
nr 214
(Lębork - Łeba), kl. tech. G
Droga ta stanowi podstawowe połączenie komunikacyjne gminy z sąsiednimi gminami oraz
najbliŜszymi miastami Łebą oraz Lęborkiem.
•
nr 213 ( Słupsk – Celbowo) kl. tech. Z
Droga łączy gminę Wicko z ponadregionalnym ośrodkiem równowaŜenia rozwoju jakim jest
miasto Słupsk oraz stanowni alternatywne wobec drogi DW 214 i DK6 połączenie do
aglomeracji trójmiejskiej
7.8.2. Drogi powiatowe.
Przez obszar gminy przebiega 8 dróg powiatowych, administrowanych przez Zarząd
Dróg Powiatowych. Zestawienie poszczególnych dróg wraz z ich numerami znajduje się
w poniŜszej tabeli.
Tab. 17. Drogi powiatowe w gminie Wicko.
L.p. Nr drogi
Klasa techniczna
Przebieg
1
1302G
Z
Łeba – Nowęcin – Szczenurze
2
1303G
Z
śarnowska – DW 214
3
1304G
Z
DW214 – Krakulice – Charbrowo
4
1305G
Z
Górka – DW 213
5
1306G
Z
6
1307G
Z
DW 213 – Wrzeście – Skarszewo
7
1308G
Z
DW 213 – Komaszewo
8
1309G
Z
Steknica – Łebieniec – Szczenurze – Sarbsk – Ulina
– Sasino
Łebień - Kopaniewo – Zdrzewno – Maszewko –
Roszczyce – Bargędzino – 1306 G
Źródło: Zarząd Dróg Powiatowych w Lęborku
41
7.8.3. Drogi gminne.
Drogi gminne w gminie Wicko uzupełniają szkielet komunikacyjny gminy Wicko. Łączą
mniejsze jednostki osadnicze z drogami powiatowymi oraz drogami wojewódzkimi.
7.9.
Sieć kolejowa.
Przez gminę przebiega dwie linia kolejowa nr 229 (Lębork – Łeba), która obsługuje
sezonowy ruch pasaŜerski. Linia działa jedynie w sezonie letnim. Jedyną stacją na obszarze
gminy Wicko jest stacja Wrzeście.
8. Uwarunkowania
wewnętrzne
wynikające
ze
stanu
dziedzictwa
kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury.
8.1.
Rejestr zabytków – obiekty nieruchome.
W granicach administracyjnych gminy znajdują się obiekty nieruchome wpisane do
rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku.
Zgodnie z gminnym programem opieki nad zabytkami na lata 2007-2010 stan
poszczególnych zabytków przedstawia się następująco:
•
Kościół w Charbrowie:
Na zabytkowe wyposaŜenie kościoła parafialnego p.w. św. Józefa Oblubieńca w
Charbrowie składają się obiekty powstałe w XVIII i XIX w., w większości fundacji rodziny von
Somnitz. Szczególną wartość zabytkową stanowią ołtarz i ambona oraz zespół okuć
trumiennych z XVIII w. Budynek stanowi własność parafialną. Stan techniczny budynku jest
dobry. Posiada zabezpieczenie antywłamaniowe w postaci alarmu.
•
Zespół pałacowo - parkowy w Nowęcinie:
Pałac z XVI wieku, przebudowany w latach 1909-10 i l. 60-tych XX wieku. Na skutek
licznych przebudów pozbawiony detalu oraz wyraźnych cech stylowych. Pałac posiada
wartość historyczną jako siedziba znaczącego na Pomorzu rodu Wejherów. Obiekt stanowi
własność prywatną, gdzie prowadzona jest działalność usługowa. Stan techniczny budynku
jest bardzo dobry.
42
•
Zespół pałacowo-parkowy w Charbrowie:
Rezydencja w Charbrowie została wzniesiona (część centralna) w 1660 r. przez Lorenza
Christopha von Somnitz i stanowiła główną siedzibę rodu do końca drugiej wojny światowej.
Skrzydła boczne wybudowano w XIX stuleciu, a w roku 1907 wykonano wieŜę, krytą
miedzianą kopułą. Wokół pałacu znajdują się fragmenty starego parku, a w nim
neoklasyczne mauzoleum Somnitzów z pierwszej połowy XIX wieku. Całość obiektu jest
własnością prywatną, w której prowadzona jest działalność agroturystyczna. Stan techniczny
budynku jest dobry, wnętrze po gruntownej renowacji znakomicie oddaje charakter dawnej
epoki zachowując oryginalny styl i wzornictwo.
•
Zespół pałacowo - parkowy w Zdrzewnie:
Pałac Zimdarsów, klasycystyczny, zbudowany w 1867r, rozbudowany w 1922 r; z
wysuniętym ryzalitem środkowym zwieńczonym naczółkiem.
W skład zespołu wchodzą:
1. Dwór ziemski - Pałac wpisany do rejestru zabytków, jest to budynek piętrowy o
pow. uŜytkowej ok. 1500m², podpiwniczony.
2. Budynek gospodarczy (garaŜe) 5 szt., nie wpisane do rejestru zabytków.
3. Park z oczkiem wodnym, grunt o pow. 2 ha.
Stan techniczny budynku jest dość dobry, parku natomiast zły
•
Wiatrak – Zdrzewno
Wiatrak z 1765 roku, w dobrym stanie technicznym. Obecnie stanowi własność
prywatną.
•
Kościół w Roszczycach:
Kościół pochodzi z 1659 roku. Jest to niewielki, murowany o nieskomplikowanym planie,
pozbawiony
detalu
architektonicznego
obiekt.
Został
ufundowany
przez
Rajnolda
Krokowskiego z rodziny, która od 1 poł. XV do pocz. XIX w. była w posiadaniu tutejszych
ziem. Kościół ten obok funkcji sakralnych pełnił funkcję sepulkralną miejsce pochówku
Krokowskich. Zbudowany w bardzo bliskim sąsiedztwie dworu i folwarku wchodzi w skład
zachowanego do dziś, spójnego i malowniczego układu dawnej wsi i majątku. Stan
techniczny budynku jest dobry
•
Zespół pałacowo - parkowy w Ulinii:
Pałac wybudowany w 1924 r. o charakterystycznej dla tego okresu cięŜkiej przysadzistej
bryle z mansandrowym dachem i bardzo skromną dekoracja architektoniczną. Obiekt bardzo
dobrze zachowany m.in. w duŜym procencie zachowane pierwotne wyposaŜenie: ozdobna
43
klatka schodowa, a takŜe stolarka drzwiowa i okienna. Na tle, głównie XIX-wiecznych
budowli rezydencjalnych, pałac ten stanowi jeden z nielicznych wyjątków, prezentujących
architekturę 1 ćw. XX wieku. Walory architektoniczne i stan zachowania pałacu wraz z
parkiem świadczą o wysokiej wartości załoŜenia. Stan techniczny budynku jest dobry.
•
Zespół pałacowo - parkowy w Poraju:
Obiekt murowany z cegły, dwukondygnacyjny, wybudowany w 2 połowie XIX wieku.
Dom jest połoŜony w centralnej części ogrodowej załoŜenia. Jego zachodnia strona
ukształtowana jest na zasadzie obszernego wnętrza parkowego. Jego zamknięciem od
wschodu jest elewacja budynku, a od zachodu ściana naturalnego lasu łęgowego. Obiekt
jest własnością prywatną gdzie prowadzona jest działalność agroturystyczna. Stan
techniczny budynku jest dobry i zachowuje oryginalne wnętrze.
•
Kościół parafialny pw. Św. Jana Chrzciciela w Białogardzie:
Obiekt jest murowany z cegły z 1890 r. stanowi własność parafii. Stan techniczny
budynku jest zły. WieŜa zagraŜa bezpieczeństwu, grozi zawaleniem. Remontu wymaga
takŜe dach. Instalacja elektryczna stwarza zagroŜenie poŜarowe.
8.2.
Rejestr zabytków - stanowiska archeologiczne.
Na terenie gminy Wicko znajduje się jedno stanowisko archeologiczne wpisane do
rejestru zabytków województwa pomorskiego. Jest to grodzisko o numerze AZP 5-35/51 i
numerze rejestrowym A-a-97/94/AG.
8.3.
Gminna ewidencja zabytków.
Na terenie gminy oprócz obiektów ujętych w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków w Gdańsku, funkcjonuje gminna ewidencja zabytków.
8.4.
Stanowiska archeologiczne
Na terenie gminy Wicko znajduje się 511 stanowisk archeologicznych. Są to przede
wszystkim
stanowiska
określone
jako
osady
kultury
wczesnośredniowiecznej,
późnośredniowiecznej, wielbarskiej, łuŜyckiej, a takŜe cmentarzyska i parki.
44
9. Uwarunkowania
wewnętrzne
wynikające
z
zagroŜenia
bezpieczeństwa ludności i jej mienia.
ZagroŜenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia moŜna podzielić na dwa rodzaje: te
wynikające z uwarunkowań przyrodniczych (naturalne) i te będące wynikiem działalności
człowieka (antropogeniczne).
9.1.
ZagroŜenia naturalne.
Jednym z zagroŜeń naturalnych na terenie gminy Wicko jest rzeka Łeba. Jej połoŜenie w
granicach gminy wiąŜe się z ewentualnymi powodziami, podtopieniami oraz dopływem
nieznanych zanieczyszczeń.
W granicach gminy w ramach opracowanego dokumentu „Wyznaczenie granic obszarów
bezpośredniego zagroŜenia powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów
zalewowych” wskazano obszary bezpośredniego zagroŜenia powodziowego wodą 1% i 10%
(woda 100 - i 10 – letnia).
W związku z powyŜszym zgodnie z ustawą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz.U.
2001 Nr 115 poz. 1229) na a obszarach bezpośredniego zagroŜenia powodzią zabrania się
wykonywania robót oraz czynności, które mogą utrudnić ochronę przed powodzią, w
szczególności:
- wykonywania urządzeń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych;
- sadzenia drzew lub krzewów, z wyjątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji
wód oraz roślinności stanowiącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub
słuŜącej do wzmacniania brzegów, obwałowań lub odsypisk;
- zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót,
z wyjątkiem robót związanych z regulacją lub utrzymywaniem wód oraz brzegu
morskiego, a takŜe utrzymywaniem lub odbudową, rozbudową lub przebudową wałów
przeciwpowodziowych wraz z ich infrastrukturą.
9.2.
ZagroŜenia antropogeniczne.
Do zagroŜeń antropogenicznych moŜemy zaliczyć te związane z występowaniem na
terenie gminy napowietrznych linii elektroenergetycznych 110 kV, a co za tym idzie
występującego wzdłuŜ nich pola elektromagnetycznego.
45
10.
Uwarunkowania
wewnętrzne
wynikające
ze
stanu
ładu
przestrzennego i wymogów jego ochrony.
Przez ład przestrzenny zgodnie z definicją zawartą w ustawie o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym naleŜy rozumieć takie ukształtowanie przestrzeni, które
tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach uwarunkowania i
wymagania funkcjonalne, społeczno - gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz
kompozycyjno – estetyczne.
Na tle wyŜej wymienionej definicji analiza stanu ładu przestrzennego na terenie gminy
Wicko uwzględnia następujące czynniki: strukturę przestrzenną, strukturę zainwestowania.
Strukturę przestrzenną obszaru gminy kształtuje w głównej mierze jej połoŜenie w
obszarze pradoliny Redy – Łeby, na WybrzeŜu Słowińskim oraz strefie wysoczyzny
morenowej. Dodatkowo na strukturę przestrzenną mają wpływ: Słowiński Park Narodowy,
rezerwaty przyrody a takŜe korytarze ekologiczne: „Przymorski północny” oraz „Pradoliny
Redy – Łeby”. WyŜej wymienione uwarunkowania z jednej strony stanowią barierę rozwoju
przestrzennego, a z drugiej kształtują zróŜnicowaną strukturę przyrodniczą sprzyjającą
rozwojowi funkcji turystycznych i rekreacyjnych.
W przypadku struktury zainwestowania w gminie Wicko jednoznacznie moŜemy
stwierdzić, iŜ do najbardziej zainwestowanych terenów naleŜą obszary połoŜone w bliskim
sąsiedztwie miasta Łeba, a takŜe wzdłuŜ głównych szlaków komunikacyjnych. Do szlaków
takich naleŜą: droga wojewódzka nr 214 (Lębork - Łeba) oraz droga wojewódzka nr 213.
Dogodne warunki dla inwestycji stwarzają takŜe linia kolejowa Lębork – Łeba.
11.
Główne cele ochrony środowiska i rozwoju gminy wynikające z
dokumentów o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym.
Kierunki i cele zawarte w studium wynikają z uwarunkowań wewnętrznych opisanych w
studium, a takŜe z kierunków rozwoju wyznaczonych przez dokumenty o znaczeniu
międzynarodowym, krajowym, ponad lokalnym. Wpływ na kierunki rozwoju obrane w studium
mają między innymi Plan zagospodarowania przestrzennego województwa, Program
ochrony środowiska województwa pomorskiego, oraz Strategia rozwoju gospodarczego
gminy, Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy Wicko,
Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego.
46
11.1. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do
roku 2016.
Kierunki polityki ekologicznej państwa opierają się na zasadzie zrównowaŜonego rozwoju
przyjętej w Konstytucji RP, istotą zasady jest równorzędne traktowanie racji społecznych,
ekonomicznych i ekologicznych, niesie to za sobą konieczność integrowania zagadnień
ochrony środowiska z rozwojem gospodarki.
Planowane działania w obszarze ochrony środowiska w Polsce wpisują się w priorytety w
skali Unii Europejskiej i cele 6. Wspólnotowego programu działań w zakresie środowiska
naturalnego. Zgodnie z ostatnim przeglądem wspólnotowej polityki ochrony środowiska do
najwaŜniejszych wyzwań naleŜy zaliczyć:
− działania na rzecz zapewnienia realizacji zasady zrównowaŜonego rozwoju;
− przystosowanie do zmian klimatu;
− ochrona róŜnorodności biologicznej.
Działania w tym zakresie koncentrować się mają na usprawnieniu systemu zapobiegania
zanieczyszczeniom powodowanym przez działalność przemysłową oraz ich kontroli, przy
jednoczesnym
zapewnieniu,
Ŝe
nowe
wymagania
będą
wprowadzane
w
sposób
przemyślany, moŜliwy do wdroŜenia oraz z poszanowaniem idei zrównowaŜonego rozwoju.
Jako wstępną strategię moŜna wskazać tematy:
- ochrona bioróŜnorodności,
- renaturalizacja i udraŜnianie rzek.
Zgodnie z generalną zasadą obowiązującą w Unii Europejskiej, okres rozwoju
gospodarczego kraju powinien być szybki, jednak z pełnym respektowaniem zasad ochrony
środowiska i
ochrony przyrody. Wartości ekologiczne i społeczne są bowiem w Unii
stawiane na równi z wartościami ekonomicznymi, zgodnie z kardynalną zasadą
zrównowaŜonego rozwoju.
Wielką wartością jest róŜnorodność biologiczna przyrody w naszym kraju, naleŜy do
największych w Europie Środkowej. Podstawowym zadaniem jest jej ochrona przed skutkami
niekontrolowanej antropopresji. Temu słuŜy przede wszystkim ustanowienie obszarów
prawnie chronionych. Obecnie istnieją w Polsce:
- 23 parki narodowe (1 % powierzchni kraju),
- 1 395 rezerwatów przyrody (0,5% powierzchni),
47
- 120 parków krajobrazowych (8% powierzchni),
- 449 obszarów chronionego krajobrazu (22,5% powierzchni).
Na ten system jest nakładana europejska sieć obszarów Natura 2000, europejski system
opracowany w Unii Europejskiej w latach 90-tych zakładający tworzenie obszarów prawnie
chronionych niezaleŜnie od systemów narodowych, obejmująca obszary specjalnej ochrony
ptaków oraz specjalne obszary ochrony siedlisk. Natura 2000 zawiera dyrektywy:
- dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego
ptactwa (tzw. Dyrektywa ptasia),
- dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywa siedliskowa).
Obszary Natura 2000 są wyznaczane w Polsce od 2004 r. na podstawach naukowych.
W sumie według stanu na czerwiec 2008 r. Polska wyznaczyła:
- 124 obszary specjalnej ochrony ptaków o łącznej powierzchni ok. 5 400 tys. ha,
- 364 specjalne obszary ochrony siedlisk o łącznej powierzchni ok. 2 889 tys. ha.
Zakończenie wyznaczania sieci obszarów Natura 2000 zaplanowano na I kwartał 2009 r.
11.2. Ustawa Prawo ochrony środowiska .
Uznaje zasady zrównowaŜonego rozwoju i ochrony środowiska, które stanowią podstawę
do: sporządzania i aktualizacji koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii
rozwoju województw, planów zagospodarowania przestrzennego województw, studiów
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego. W koncepcji, strategiach, planach i studiach, o
których mowa w szczególności określa się rozwiązania niezbędne do zapobiegania
powstawaniu zanieczyszczeń, zapewnienia ochrony przed powstającymi zanieczyszczeniami
oraz przywracania środowiska do właściwego stanu. Ustala się równieŜ warunki realizacji
przedsięwzięć, umoŜliwiające uzyskanie optymalnych efektów w zakresie ochrony
środowiska. Przeznaczenie i sposób zagospodarowania terenu powinny w jak największym
stopniu zapewniać zachowanie jego walorów krajobrazowych.
11.3. Plan zagospodarowania województwa pomorskiego.
Umiejscawia gminę Wicko na styku obszarów funkcjonalnych: WybrzeŜa Bałtyku oraz
obszaru intensywnej produkcji rolnej (kompleks północny). Teren gminy predysponowany
48
jest do rozwoju przemysłu materiałów budowlanych oraz zróŜnicowanych typów rolnictwa –
ekologicznego w części północnej
wysokotowarowego w części południowej. Gmina
wchodzi w skład wyróŜnionych w Planie Województwa, obszarów wymagających
szczególnej polityki proturystycznej, wskazanych do rozwoju turystki kwalifikowanej i
agroturystyki.
Kierunki
zagospodarowania
wojewódzkiego
planu
zagospodarowania
obejmują
utworzenie parków kulturowych, powiększanie Parków Narodowych, lokalizację elektrowni
wiatrowych, restrukturyzację turystyki na wybranych terenach gminy Wicko. Planuje się
przebieg międzynarodowej trasy rowerowej oraz modernizację i rozbudowę na cele cywilne
lotniska wojskowego. Zakłada się przebieg sieci gazociągowej wysokiego ciśnienia systemu
krajowego i budowę stacji redukcyjno pomiarowych, modernizację drogi wojewódzkiej nr
213, sieci wodociągowej i kanalizacyjnej oraz wałów powodziowych, rozbudowę głównych
punktów zasilania i linii energetycznej 110/15kV i rozbudowę wysypiska śmieci. Zaleca się
realizację zadań ochronnych na obszarze głównych zbiorników wód podziemnych.
11.4. Program ochrony środowiska województwa pomorskiego .
Ustala cele i kierunki ochrony środowiska do 2010 roku, dzieląc je następująco: poprawa
jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego; ochrona dziedzictwa przyrodniczego i
racjonalne uŜytkowanie zasobów przyrody; zrównowaŜone wykorzystanie surowców,
materiałów, wody i energii; zagadnienia o charakterze systemowym (przede wszystkim
edukacja ekologiczna, zarządzanie środowiskiem).
11.5. Plan strategiczny gminy Wicko.
Wyznacza cele i kierunki rozwoju gminy Wicko, którymi są turystyka, rolnictwo,
przedsiębiorczość. W sformułowanej misji podkreślono, Ŝe gmina jest przyjazna środowisku
naturalnemu, oferuje atrakcje turystyczne i tereny dla osadnictwa, jest otwarta dla
inwestorów. Główne cele planu to poprawa jakości Ŝycia mieszkańców, zapewnienie
bezpieczeństwa,
wspieranie
rozwoju
przedsiębiorczości,
zmniejszenie
bezrobocia,
osiągnięcie czystego środowiska naturalnego, rozwój infrastruktury, indywidualnego
budownictwa mieszkaniowego.
Główne cele polityki przestrzennej gminy moŜna sformułować następująco:
- ograniczenie szkodliwych skutków poprzedniego modelu rozwoju,
- tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy,
49
- uzyskanie stabilności gospodarczej,
- stworzenie dogodnych warunków osadnictwa dla osób poszukujących w danej gminie
lepszych środowiskowych warunków do Ŝycia.
11.6. Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla
gminy Wicko na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na
lata 2008-2011.
Wyznacza cele polityki ekologicznej i kierunki działań w ochronie środowiska do 2011r. w
czterech,
podstawowych
zakresach
problemowych:
poprawa
jakości
środowiska
i
ekologicznych warunków Ŝycia ludzi; zrównowaŜone wykorzystanie zasobów środowiska
przyrodniczego; efektywna ochrona przyrody i krajobrazu. Proponuje rozwiązania o
charakterze systemowym – edukacja ekologiczna, monitoring środowiska i zarządzanie
środowiskowe, planowanie.
11.7. Ograniczenia i wskazania wynikające z opracowania ekofizjograficznego
dla gminy Wicko.
NajwaŜniejszym obszarem wymagającym szczególnej ochrony jest dolina Łeby wraz z
jeziorem Łebsko, która pełnia funkcje duŜego, ponadlokalnego „korytarza ekologicznego" i
jest najwaŜniejszym w regionie komponentem ogólnokrajowej sieci obszarów uznanych za
kluczowe dla ochrony przyrody w Polsce oraz zachowania pełni róŜnorodności biologicznej
na poziomie ogólnoeuropejskim (Natura 2000), funkcją wiodącą powinno być utrzymanie
dotychczasowego sposobu zagospodarowania ziemi w formie ekstensywnej gospodarki
łąkowo-pastwiskowej .
•
Zaleca się wprowadzenie zakazu zabudowy w strefach 100 m od granicy Słowińskiego
Parku Narodowego. Zakaz powinien dotyczyć szczególnie zabudowy mieszkaniowej,
rekreacji indywidualnej i ogrodów działkowych.
•
Przy lokalizacji nowych terenów pod zabudowę naleŜy wziąć pod uwagę moŜliwość
włączenia do systemu kanalizacji.
•
NaleŜy
zabezpieczyć
wody
powierzchniowe
gminy
przed
zanieczyszczeniami
pochodzącymi głównie ze sfery komunalnej (ścieki sanitarne) oraz rolnictwa. Powinno to
50
nastąpić poprzez rozwój sieci kanalizacji sanitarnej, budowę przyzagrodowych
oczyszczalni ścieków, tam gdzie nieplanowane jest skanalizowanie. W przypadku
rolnictwa ograniczenie zanieczyszczenia moŜe nastąpić poprzez: wyłącznie z uprawy
stref brzegowych rzek i jezior, naturalne nawoŜenie, wprowadzenie pasów zieleni
ochronnej.
•
Przy lokalizacji funkcji mieszkaniowych naleŜy zapewnić odprowadzenie zanieczyszczeń
kanalizacją ściekową oraz ogrzewanie wykorzystujące „czyste” technologie, takie jak
pompy ciepła czy ogrzewanie olejem opałowym.
•
Zaleca się przeznaczenie gruntów rolnych połoŜonych bezpośrednim sąsiedztwie lasów,
jezior i cieków wodnych do dalszego uŜytkowania lub przeznaczenie ich pod zalesienie,
co pomoŜe w zachowaniu naturalnych ciągów ekologicznych, zabudowanie tych terenów
moŜe spowodować szkody związane z przekształceniem krajobrazu, zablokowaniem
naturalnych tras migracji ssaków, ptaków, roślin, nadmierną penetracją i zaśmiecaniem
lasów, jezior, rzek.
•
WaŜne jest zachowanie istniejących na terenie gminy wód powierzchniowych, torfowisk,
oczek wodnych, uŜytków zielonych, zadrzewień oraz zwiększanie ich powierzchni.
Przyczyni się do uzyskania i utrzymania struktury krajobrazu rolniczego. Zadrzewienia
śródpolne słuŜą ochronie gleb przed erozja wietrzna i wodną – powodują zmniejszenie
prędkości wiatru i parowanie, zwiększają równieŜ pojemność wodną gleb i poprawiają
bilans wody, przez co następuje wzrost produkcji roślinnej. Ponadto zadrzewienia i pasy
zadrzewień śródpolnych stanowią nisze ekologiczne dla wielu gatunków ptaków i
drobnych ssaków.
•
Lasy stanowią bardzo waŜne węzły w systemie ekologicznym gminy. Istotnym jest
stworzenie korytarzy ekologicznych, poprzez powiązanie istniejących i planowanych do
zalesienia terenów leśnych z ciągami dolinnymi oraz systemem zadrzewień. Korytarze
ekologiczne wpłyną na poprawę warunków hydrologicznych gleb, przeciwdziałanie erozji
wietrznej i powierzchniowej oraz degradacji ziemi, zwiększenie wodnej retencji i
podniesienie róŜnorodności ekologicznej środowiska. Do zalesień wskazuje się grunty
słabych klas bonitacyjnych: VI z, VI, V.
•
Wskazany jest zakaz zmniejszania powierzchni o duŜym potencjale przyrodniczym (lasy,
uŜytki zielone, wody powierzchniowe).
51
•
Urozmaicenie terenu nie stanowi znaczących barier dla budownictwa. Do niekorzystnych
obszarów budowlanych naleŜą formy wklęsłe takie jak: doliny rzeczne, zagłębienia i
obniŜenia terenowe, obszary o wysokim poziomie wód gruntowych w tym obszary
podmokłe i bagienne.
•
Wskazuje się konieczność zachowania i ochrony zieleni wysokiej oraz wzbogacanie jej o
nowe nasadzenia, równieŜ zieleni izolacyjnej wokół obiektów uciąŜliwych.
•
Istniejące
wyrobiska
powinny
być
po
zakończeniu
eksploatacji
kruszywa
zrekultywowane. Zalecanym kierunkiem jest kierunek wodny lub leśny. Kierunek wodny
stwarza wiele moŜliwości. Obok wykorzystania wyrobisk poeksploatacyjnych jako
basenów do rekreacji i aktywnego wypoczynku, istnieje moŜliwość budowy zbiorników
innego typu, np. zbiorników retencyjnych, stawów rybnych, uŜytków ekologicznych.
Wówczas kierunek wodny połączony byłby z rolnym i rekreacyjnym. MoŜna równieŜ
zawodnione wyrobiska pozostawić bez większej ingerencji człowieka, czekając na
autorekultywację i utworzenie się ekosystemu terenów podmokłych.
•
Strefy ograniczonego uŜytkowania dla ropociągów, gazociągów i linii energetycznych:
- rurociąg – strefa o szerokości 40 m,
- linia energetyczna - 80 m dla 400 kV, 29 m dla linii energetycznej 110 kV,
- gazociąg – 8 m (DN 500 i 400), 6 m (DN 125).
Rejon Gminy Wicko połoŜony jest w wybitnie korzystnej I strefie energetycznej wiatru.
Zaleca
się
lokalizowanie
farm
wiatrowych
na
terenach rolniczych
i
nieuŜytkach
o ograniczonej przydatności do innych celów (budownictwo przemysłowe, mieszkalnictwo,
rekreacja). Ograniczenia lokalizacyjne winny obejmować strefy ochrony przyrody i obszary
leśne. Szczególny nacisk połoŜony został na zachowanie odpowiedniej odległości
planowanej lokalizacji turbin od siedzib ludzkich.
Wśród
uwarunkowań
przyrodniczych
ograniczenie
dla
lokalizacji
elektrowni
wiatrowych stanowić powinny:
•
tereny podmokłe ze zbiorowiskami roślinności torfowiskowej i łąkowej na glebach
torfowowych i mułowo-torfowych, charakteryzujące się przy tym niekorzystnymi
warunkami geotechnicznymi dla posadowienia obiektów – zwłaszcza torfowiska
pojezierne, doliny rzeczne;
•
kompleksy leśne,
52
•
cenne zbiorowiska roślinne poza lasami i bagnami, w tym zbiorowiska wydm
nadmorskich i śródlądowych, murawy kserotermiczne na zboczach Wisły, wrzosowiska,
akweny wodne,
•
miejsca waŜne dla ptaków – atrakcyjne Ŝerowiska, trasy regularnych przelotów
wędrówkowych, trasy regularnych dolotów na Ŝerowiska i noclegowiska.
Z uwagi na uwarunkowania prawne, przyrodnicze, krajobrazowe i sozologiczne, naleŜy
uznać za wyłączone dla lokalizacji elektrowni wiatrowych następujące obszary:
•
Wszystkie tereny objęte formami ochrony przyrody,
•
Projektowane obszary ochronne, wytypowane w ramach tworzenia Europejskiej Sieci
Obszarów
Chronionych
NATURA
2000,
projektowane
i
postulowane
zespoły
przyrodniczo- krajobrazowe,
•
Tereny tworzące osnowę ekologiczną województwa, której zasięg określony został
w planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego,
•
Tereny połoŜone w strefach ekspozycji obiektów dziedzictwa kulturowego: pomników
historii, cennych załoŜeń urbanistycznych i ruralistycznych oraz załoŜeń zamkowych,
parkowo- pałacowych i parkowo-dworskich,
•
Tereny zabudowy mieszkaniowej oraz intensywnego wypoczynku ze strefą 500 m,
•
Tereny w otoczeniu lotnisk wraz z polami wznoszenia i podejścia do lądowania –
obecnie strefy ochronne lotnisk zostały zniesione (lotniska są nieczynne).
12.
Główne kierunki projektu studium i skutki oddziaływania na
środowisko z analizą skutków oddziaływania przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko i wzajemnych oddziaływań i
zaleceniami.
Istniejąca struktura funkcjonalno-przestrzenna to głównie mieszkalnictwo i turystyka,
uzupełniona funkcją rolną.
Przyjęta w studium polityka przestrzenna gminy Wicko koncentruje się, w związku z
alokacją przestrzenną inwestycji celu publicznego (w rozumieniu przepisów art. 2 pkt 5
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym), na kształtowaniu następujących
elementów struktury zagospodarowania przestrzennego gminy:
53
•
obszary zabudowanych wiejskich jednostek osadniczych wskazanych do przekształceń i
uzupełnień zabudowy na cele funkcji mieszkaniowych oraz działalności gospodarczych
rolniczych i nierolniczych;
•
obszarów wskazanych pod zabudowę na cele rozwoju funkcji turystyczno –
wypoczynkowych i obsługi ruchu turystycznego;
•
obszarów na cele ferm wiatrowych
•
obszarów wskazanych na cele rozwoju funkcji mieszkaniowych i działalności
gospodarczych rolniczych i nierolniczych;
•
obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej, prowadzenia działalności gospodarczych
rolniczych
12.1. Kierunki przekształceń i uzupełnień obszarów zabudowy wiejskich
jednostek osadniczych na cele funkcji mieszkaniowych, rekreacyjnych
oraz działalności gospodarczych rolniczych i nierolniczych.
Głównymi kierunkami zagospodarowania oprócz uzupełnienia i przekształceń zabudowy
na cele mieszkaniowe, działalności gospodarczych rolniczych i nierolniczych, w tym
turystycznych i rekreacyjnych będą między innymi:
•
utrzymanie kompozycji zabudowy wsi, w tym ochrona cennych układów ruralistycznych,
•
poprawa estetyki zabudowy,
•
przekształcenie i rewitalizacji istniejącej zabudowy po byłych PGR-ach w kierunku
usługowym i mieszkaniowym,
•
wykreowanie przestrzeni publicznych, w tym placów sportowych, miejsc wypoczynku,
terenów zieleni urządzonej;
•
zwiększanie i poprawa jakości i dostępności usług podstawowej obsługi mieszkańców,
•
stworzenie planów odnowy wsi, oraz innych dokumentów umoŜliwiających pozyskiwanie
środków unijnych na modernizację i rewitalizację.
12.2. Kierunki rozwoju obszarów osadnictwa.
Podstawowe przeznaczenie terenu pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne
ekstensywne i zagrodowe oraz zabudowa turystyczna i rekreacyjna, w tym agroturystyka
istnieje budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne, zagrodowe, uzupełnienie stanowi rozwój
działalności gospodarczych rolniczych i nierolniczych, w tym usług obsługi podróŜnych.
Obejmuje:
54
•
utrzymanie kompozycji zabudowy wsi, w tym ochrona istniejących, cennych obiektów
zabytkowych,
•
moŜliwość rozwoju funkcji turystycznych i wypoczynkowych,
•
ograniczenie lokalizacji inwestycji mogących znacząco wpływać na środowisko,
•
zapewnienie obsługi komunikacyjnej terenu przeznaczonego pod zabudowę,
•
uzupełnienie zabudową działalności gospodarczych oraz usług o znaczeniu gminnym,
•
uzbrojenie terenu w urządzenia infrastruktury technicznej, w tym przede wszystkim
zapewnienie dostępu do energii elektrycznej, wodociągu i systemu kanalizacji sanitarnej,
systemu odprowadzania ścieków.
•
przez obszar przebiega projektowana linia wysokiego napięcia 110kV,
•
moŜliwość zagospodarowania brzegów jezior do celów rekreacyjnych,
•
przez miejscowość Łebieniec przebiega projektowany gazociąg wysokiego cienienia
DN100
•
budowa obwodnicy miejscowości Wicko i Charbrowo,
•
zapewnienie spójności zagospodarowania obszaru między wsiami Wicko i Charbrowo,
•
modernizacja stacji PKP Wrzeście
•
utrzymanie kompozycji przestrzennej wsi Zdrzewno, w tym ochrona istniejących,
cennych obiektów zabytkowych,
•
utrzymanie kompozycji przestrzennej wsi Górka i Poraj, w tym ochrona istniejących,
cennych obiektów zabytkowych,
•
podstawowe przeznaczenie terenu pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne,
zagrodowe, przewidziane we wszystkich obszarach,
•
uzupełnienie stanowi rozwój działalności gospodarczych rolniczych i nierolniczych, w
tym usług obsługi podróŜnych,
Na terenach połoŜonych poza obszarami wskazanymi w studium pod rozwój osadnictwa,
istnieje moŜliwość lokalizacji róŜnych form rekreacji, związanych z aktywnym wypoczynkiem
(tereny jeździeckie, pola golfowe, itp.). Studium wprowadza moŜliwość lokalizacji budynków
i obiektów gospodarczych dla potrzeb produkcji rolnej
i przetwórstwa rolnego z
uwzględnieniem przepisów dotyczących ochrony środowiska.
55
12.3. Kierunki rozwoju obszarów przeznaczonych pod lokalizację ferm
wiatrowych
Na obszarach rolniczej przestrzeni produkcyjnej proponuje się lokalizację farm
wiatrowych.
Sposób zagospodarowania obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej, gdzie proponuje
się lokalizację farm wiatrowych, powinny określać miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego, z uwzględnieniem wymogów ochrony środowiska przyrodniczego, w tym
przede wszystkim zasad, nakazów i zakazów obowiązujących w parkach narodowych oraz w
obszarze Natura 2000, dostępności komunikacyjnej oraz infrastrukturalnej. NaleŜy przy tym
przestrzegać równieŜ zasad ochrony ładu przestrzennego.
12.4. Kierunki rozwoju obszarów objętych prawnymi formami ochrony
przyrody oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, przyrody,
krajobrazu kulturowego i uzdrowisk.
Na obszarze gminy Wicko znajdują się tereny objęte prawnymi formami ochrony
przyrody. Obszary te podlegają specjalnym zasadom uŜytkowania. Do obszarów takich na
terenie gminy Wicko naleŜą:
•
Park narodowy wraz z otuliną,
•
Rezerwat przyrody,
•
Pomnik przyrody,
•
Obszary Natura 2000,
•
UŜytki ekologiczne.
Dla wyŜej wymienionych obszarów wyznaczone zostały zasady uŜytkowania oraz zakres
ochrony.
12.4.1.
Park narodowy i rezerwat przyrody .
W projekcie studium powołano się na ograniczenia wynikające z ustawy z 16 kwietnia
2004r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004r. Nr 92, poz. 880) na terenie parku narodowego i
rezerwatu przyrody. Zalecenia dla obszaru Słowińskiego Parku Narodowego obejmują
zakazy:
•
budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem
obiektów i urządzeń słuŜących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody;
56
•
rybactwa, z wyjątkiem obszarów ustalonych w planie ochrony albo w zadaniach
ochronnych;
•
chwytania lub zabijania dziko występujących zwierząt, zbierania lub niszczenia jaj,
postaci młodocianych i form rozwojowych zwierząt, umyślnego płoszenia zwierząt
kręgowych, zbierania poroŜy, niszczenia nor, gniazd, legowisk i innych schronień
zwierząt oraz ich miejsc rozrodu;
•
polowania, z wyjątkiem obszarów wyznaczonych w planie ochrony lub zadaniach
ochronnych ustanowionych dla rezerwatu przyrody;
•
pozyskiwania, niszczenia lub umyślnego uszkadzania roślin oraz grzybów;
•
uŜytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania
zmian obiektów przyrodniczych, obszarów oraz zasobów, tworów i składników przyrody;
•
zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków, jeŜeli zmiany te nie słuŜą ochronie
przyrody;
•
pozyskiwania skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i
zwierząt, minerałów i bursztynu;
•
niszczenia gleby lub zmiany przeznaczenia i uŜytkowania gruntów;
•
palenia ognisk i wyrobów tytoniowych oraz uŜywania źródeł światła o otwartym
płomieniu, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w
rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
•
prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej i rolniczej, z wyjątkiem miejsc
wyznaczonych w planie ochrony;
•
stosowania chemicznych i biologicznych środków ochrony roślin i nawozów;
•
zbioru dziko występujących roślin i grzybów oraz ich części, z wyjątkiem miejsc
wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez
organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
•
amatorskiego połowu ryb, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych w planie ochrony lub
zadaniach ochronnych;
•
ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego i jazdy konnej wierzchem, z wyjątkiem
szlaków i tras narciarskich wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w
•
wprowadzania psów na obszary objęte ochroną ścisłą i czynną, z wyjątkiem miejsc
wyznaczonych w planie ochrony oraz psów pasterskich wprowadzanych na obszary
objęte ochroną czynną, na których plan ochrony albo zadania ochronne dopuszczają
wypas;
57
•
wspinaczki,
eksploracji
jaskiń
lub
zbiorników
wodnych,
z
wyjątkiem
miejsc
wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez
organ uznający obszar za rezerwat przyrody;
•
ruchu pojazdów poza drogami publicznymi oraz poza drogami połoŜonymi na
nieruchomościach będących w trwałym zarządzie parku narodowego, wskazanymi przez
dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający obszar za
rezerwat przyrody;
•
umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków niezwiązanych z
ochroną
przyrody,
udostępnianiem
parku
albo
rezerwatu
przyrody,
edukacją
ekologiczną, z wyjątkiem znaków drogowych i innych znaków związanych z ochroną
bezpieczeństwa i porządku powszechnego;
•
zakłócania ciszy;
•
uŜywania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego, uprawiania sportów wodnych i
motorowych, pływania i Ŝeglowania, z wyjątkiem akwenów lub szlaków wyznaczonych
przez dyrektora parku narodowego, a w rezerwacie przyrody - przez organ uznający
obszar za rezerwat przyrody;
•
wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;
•
biwakowania, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego, a w
•
prowadzenia badań naukowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora parku, a w
rezerwacie przyrody - bez zgody organu uznającego obszar za rezerwat przyrody;
•
wprowadzania gatunków roślin, zwierząt lub grzybów, bez zgody ministra właściwego do
spraw środowiska;
•
wprowadzania organizmów genetycznie zmodyfikowanych;
•
organizacji imprez rekreacyjno-sportowych - w parku narodowym bez zgody dyrektora
parku narodowego, a w rezerwacie przyrody bez zgody organu uznającego obszar za
rezerwat przyrody.
Zakazy, o których mowa powyŜej nie dotyczą:
•
wykonywania zadań wynikających z planu ochrony lub zadań ochronnych;
•
likwidacji nagłych zagroŜeń oraz wykonywania czynności nieujętych w planie ochrony
lub zadaniach ochronnych, za zgodą organu ustanawiającego plan ochrony lub zadania
ochronne;
•
prowadzenia
akcji
ratowniczej
oraz
działań
związanych
z
bezpieczeństwem
powszechnym;
58
•
wykonywania
zadań
z
zakresu
obronności
kraju
w
przypadku
zagroŜenia
bezpieczeństwa państwa;
•
obszarów objętych ochroną krajobrazową w trakcie ich gospodarczego wykorzystywania
przez jednostki organizacyjne, osoby prawne lub fizyczne oraz wykonywania prawa
własności, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
12.4.2.
Pomniki przyrody, uŜytki ekologiczne.
Zgodnie z ustawą z 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004r. Nr 92, poz.
880) w stosunku do pomników przyrody oraz uŜytków ekologicznych mogą być
wprowadzone następujące zakazy:
•
niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru;
•
wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac
związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo
budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
•
uszkadzania i zanieczyszczania gleby;
•
dokonywania zmian stosunków wodnych, jeŜeli zmiany te nie słuŜą ochronie przyrody
albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
•
likwidowania,
zasypywania
i
przekształcania
naturalnych
zbiorników
wodnych,
starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
•
wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawoŜenia uŜytkowanych gruntów rolnych;
•
zmiany sposobu uŜytkowania ziemi;
•
wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym
kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a takŜe minerałów i bursztynu;
•
umyślnego
zabijania
dziko
występujących
zwierząt,
niszczenia
nor,
legowisk
zwierzęcych oraz tarlisk i złoŜonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz
wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i
łowiecką;
•
zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach uŜytków ekologicznych,
utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów chronionych;
•
umieszczania tablic reklamowych.
WyŜej wymienione zakazy nie dotyczą:
•
prac wykonywanych na potrzeby ochrony przyrody po uzgodnieniu z organem
ustanawiającym daną formę ochrony przyrody;
59
•
realizacji inwestycji celu publicznego po uzgodnieniu z organem ustanawiającym daną
formę ochrony przyrody;
•
zadań z zakresu obronności kraju w przypadku zagroŜenia bezpieczeństwa państwa;
•
likwidowania nagłych zagroŜeń bezpieczeństwa powszechnego i prowadzenia akcji
ratowniczych.
12.4.3.
Obszary Natura 2000.
Wyznaczane w ramach sieci Natura 2000 obszary OSO oraz SOO nie są terenami ścisłej
ochrony przyrody i nie posiadają charakteru rezerwatu czy parku narodowego. Zgodnie z art.
33 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. nr 92, poz. 88 z późn. zm.)
na obszarach tych zabrania się podejmowania działań mogących w znaczący sposób
pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych, a takŜe w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na
gatunki, dla których ochrony wyznaczony został obszar Natura 2000. Działania ochronne
powinny mieć na celu zachowanie w naleŜytym stanie zasobów przyrody, przy czym
przepisy unijne nie precyzują sposobów, w jaki efekt ochrony ma być osiągnięty.
Podstawową zasadą obowiązującą na obszarach objętych siecią Natura 2000 powinno być
zachowanie równowagi pomiędzy ochroną przyrody a gospodarką. Dodatkowo na
Obszarach Specjalnej Ochrony szczególnej ochronie podlega przestrzeń Ŝyciowa ptaków.
12.4.4.
Korytarze ekologiczne.
Przyjmuje się, zgodnie z rysunkiem studium, przebieg głównych korytarzy ekologicznych
i szlaków przemieszczania się zwierząt, w tym łownych.
Ustala się, Ŝe na tych obszarach powinny obowiązywać ochrona roślinności oraz
ograniczenie lokalizacji obiektów uniemoŜliwiających przemieszczanie się zwierząt i
funkcjonowanie korytarzy ekologicznych.
12.4.5.
Obszary objęte prawnymi formami ochrony przyrody na podstawie
przepisów odrębnych.
Z tytułu przepisów prawa – Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych:
•
Lasy ochronne - Lasy ochronne podlegają ochronie na podstawie przepisów ustawy o
lasach. Chronione są ze względu na pełnioną funkcję (lasy glebochronne, wodochronne,
60
lasy
stanowiące
drzewostany
nasienne).
Status
lasów
ochronnych
wyklucza
prowadzenie produkcyjnej działalności leśnej na ich obszarze.
•
Grunty rolne stanowiące uŜytki rolne klas III zwartych kompleksów – najbardziej
urodzajne gleby w gminie - Wskazane uŜytkowanie rolnicze. Zmiana uŜytkowania
dopuszczalna jedynie w uzasadnionych przypadkach. Wymagana jest zgoda Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi stosownie do przepisów Ustawy z 3 lutego 1995 r. o ochronie
gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. 2004r. Nr 121, poz. 1266) na zmianę przeznaczenia
obszaru o zwartej powierzchni powyŜej 0,5 ha.
•
Trwałe uŜytki zielone wykształcone na glebach pochodzenia organicznego - Tereny
wymagają na ogół okresowej regulacji stosunków wodnych. NaleŜy unikać melioracji
polegających
tylko
na
odwadnianiu.
Wskazane
uŜytkowanie
rolnicze.
Zmiana
uŜytkowania dopuszczalna jedynie w uzasadnionych przypadkach. Wymagana jest
zgoda wojewody stosownie do przepisów Ustawy z 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów
rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. 2004r. Nr 121, poz. 1266) na zmianę przeznaczenia obszaru
o zwartej powierzchni powyŜej 0,5 ha.
Z tytułu przepisów prawa – Ustawa prawo wodne
Obszary bezpośredniego zagroŜenia powodziowego wodami rzeki Łeby - Na
obszarze bezpośredniego zagroŜenia powodzią zgodnie z przepisami ustawy Prawo Wodne
zakazuje się wykonywania urządzeń wodnych i wznoszenia obiektów budowlanych,
sadzenia drzew lub krzewów, z wyjątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód lub
słuŜącej do wzmacniania brzegów, obwałowań lub odsypisk, zmiany ukształtowania terenu,
składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, z wyjątkiem robót związanych z
regulacją lub utrzymywaniem wód oraz brzegu morskiego, a takŜe utrzymywaniem lub
odbudową,
rozbudową
lub
przebudową
wałów przeciwpowodziowych
wraz
z
ich
infrastrukturą. JeŜeli nie utrudni to ochrony przed powodzią, dyrektor regionalnego zarządu
gospodarki wodnej moŜe, w drodze decyzji zwolnić od zakazów wymienionych powyŜej.
GZWP 107 „Pradolina rzeki Łeby” oraz GZWP 108 „Sadliński” - Obszar objęty strefą
wysokiej ochrony. Organizowanie gospodarki ściekowej w sposób, który moŜe spowodować
przedostawanie się ścieków w grunt, powinno się poprzedzić badaniami geologicznymi z
oceną wpływu na wody podziemne. Wymaga się ustalenia właściwych zasad nawoŜenia
gleb i stosowania odpowiednich środków ochrony roślin. Istnieją ograniczenia dla lokalizacji
61
inwestycji mogących negatywnie oddziaływać na jakość wód podziemnych (potrzeba
stosowania warstw izolacyjnych).
12.4.6.
Obszary wskazane do objęcia prawnymi formami ochrony przyrody.
Na terenie gminy Wicko, brak jest terenów wskazanych do objęcia prawnymi formami
ochrony przyrody.
12.5. Kierunki rozwoju dla lokalnych wartości środowiska przyrodniczego.
12.5.1.
Wody powierzchniowe.
Utrzymanie wód powierzchniowych śródlądowych powinno polegać na zachowaniu lub
odtworzeniu stanu ich dna lub brzegów oraz na konserwacji lub remoncie istniejących
budowali regulujących. SłuŜyć to będzie poprawie warunków korzystania z wód i ochronie
przeciwpowodziowej. Ponadto naleŜy dąŜyć do wyeliminowania zrzutu ścieków bytowych i
przemysłowych do wód powierzchniowych i gruntowych. Zasady uŜytkowania wód
powierzchniowych określają właściwe przepisy, w tym ustawa Prawo wodne.
12.5.2.
Wody podziemne.
Ochrona wód podziemnych powinna ponadto odbywać się m.in. poprzez: kompleksową
realizację sieci infrastruktury technicznej, w tym eliminowanie bezodpływowych zbiorników
na nieczystości, ograniczeniu zrzutów nieczyszczonych ścieków do gleby, ochrony wód
przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego (nawozy organiczne i sztuczne),
konieczność budowy płyt obornikowych wraz z odpływem.
Studium przyjmuje granice obszaru ochronnego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych i
obszarów o zaostrzonych rygorach (ze względu na małą odporność na degradację – rynien
polodowcowych oraz terenów o duŜej przepuszczalności utworów powierzchniowych),
oznaczone na rysunku studium. W granicach tego obszaru obowiązują zasady określone w
Dokumentacji Hydrogeologicznej Głównych Zbiorników wód Podziemnych nr 107 – Pradolina
Redy - Łeby, nr 108 – Sadliński.
62
12.5.3.
Zasoby geologiczne.
Ochrona złóŜ kopalin nastąpi poprzez racjonalne gospodarowanie ich zasobami.
W przypadku złóŜ, które nie podlegają juŜ eksploatacji podstawowym zadaniem powinna być
rekultywacja wyrobisk. Określenie zasad ochrony powinno nastąpić po dokładnym zbadaniu i
opracowaniu dokumentacji geologicznej dla złóŜ. Po zakończeniu prac na terenach
eksploatacji surowców naturalnych wymaga się rekultywacji terenu, z proponowanym
kierunkiem leśnym. Do wskazanych w studium kierunkowych celów polityki przestrzennej
gminy naleŜy aktywizacja działalności nierolniczych na obszarach wiejskich. Mieści się w tym
równieŜ eksploatacja surowców mineralnych. Na tej podstawie Wójt Gminy Wicko jako organ
wskazany właściwymi przepisami geologicznymi i górniczymi do opiniowania i uzgodnień w
przedmiocie postępowania koncesyjnego na poszukiwanie, rozpoznanie i eksploatację
surowców mineralnych jest uprawniony do pozytywnych opinii i uzgodnień poza terenami
wskazanymi powyŜej, o ile wnioskowane tereny w postępowaniu koncesyjnym nie są
wykluczone z eksploatacji surowców mineralnych przepisami odrębnymi. PowyŜszy sposób
działania w sprawie naleŜy uwaŜać za wypełnienie normy zgodności ze studium, poniewaŜ
jest on instrumentem realizacji jednego z kierunkowych celów polityki przestrzennej gminy.
12.5.4.
Gleby.
W celu prawidłowej ochrony gleb przyjmuje się:
•
konieczność
realizacji
systemów kanalizacji
sanitarnej,
w
tym
indywidualnych
oczyszczalni ścieków;
•
wapnowanie zakwaszonych gleb, w celu utrzymania ich przydatności do produkcji
rolniczej;
•
ochronę przed zmianą własności chemicznych gleb;
•
ograniczenie osuszania torfowisk i niewłaściwego prowadzenie melioracji.
Gmina Wicko połoŜona jest w średniej strefie zagroŜenia erozją. Obszary potencjalnej
erozji wymagają wprowadzania zalesień ograniczających ten proces.
12.5.5.
Ochrona powietrza.
Poprawa stanu powietrza na terenie gminy moŜe być realizowana poprzez:
•
zmianę nośników energii z paliw stałych na źródła odnawialne (biomasa, energia
wiatrowa, energia słoneczna) oraz paliwa płynne, w tym gazowe;
•
termomodernizację budynków;
63
•
centralizowanie źródeł ciepła.
12.5.6.
Ochrona
klimatu
akustycznego,
ochrona
przed
hałasem
i promieniowaniem elektromagnetycznym.
Ochrona przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym, w tym poprawa
klimatu akustycznego na terenie gminy powinna polegać między innymi na:
•
wprowadzaniu zieleni izolacyjnej wzdłuŜ głównych ciągów komunikacyjnych oraz wokół
stref generujących hałas;
•
przebudowa dróg;
•
stosowaniu określonych przez zarządców linii elektroenergetycznych zasad ochrony i
wyznaczania stref ochronnych w planach miejscowych wzdłuŜ tych linii.
•
budowa ferm wiatrowych na obszarach oddalonych od jednostek osadniczych (poziom
hałasu na obszarach jednostek osadniczych nie moŜe przekroczyć 45 dB)
12.6. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej i
obszarów leśnych.
Określone zostały obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Na tych obszarach warunki
zabudowy naleŜy ustalać dla zabudowy zagrodowej i obiektów działalności rolniczej.
Na terenach gruntów rolnych o największej przydatności dla rolnictwa proponuje się takie
zagospodarowanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej, której głównymi kierunkami będzie:
•
ochrona gleb najwyŜszych klas bonitacyjnych (I – III) przed nieuzasadnioną zabudową
oraz niewłaściwym zabiegom agrotechnicznym;
•
ochrona obszarów zmeliorowanych przed nieuzasadnioną zabudową;
•
ograniczenie realizacji obiektów inwentarskich w systemie bezściółkowym z uwagi na
ryzyko zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;
•
wzbogacanie terenów rolniczej przestrzeni produkcyjnej zadrzewieniami śródpolnymi,
wiatrochronnymi oraz realizacją zieleni wzdłuŜ ciągów komunikacyjnych oraz cieków
wodnych i wód powierzchniowych, które zapobiegną erozji oraz zanieczyszczeniu wód
oraz gleb.
W rolniczej przestrzeni produkcyjnej istotny element stanowią fermy wielkotowarowe.
Lokalizacja nowych ferm powinna odbywać się w zgodzie z przepisami dotyczącymi ochrony
64
środowiska wraz z rozporządzeniami do tych przepisów (szczególnie o inwestycjach
wymagających stworzenia raportu oddziaływania na środowisko) oraz przepisami o
nawozach i nawoŜeniu. DuŜe znaczenie powinno mieć równieŜ rozpowszechnianie wśród
producentów rolnych zasad dobrej praktyki rolniczej, która jest bardzo waŜna na terenach o
tak
duŜych
walorach
przyrodniczych. W
obszarach
leśnych
w
granicach gminy
zagospodarowanie terenów odbywać się będzie na podstawie przepisów o lasach.
12.7. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr
kultury współczesnej.
12.7.1.
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych z terenu gminy
Wicko.
Zgodnie z przepisami ustawy z 23 lipca o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
(Dz.U. 2003, Nr 162, poz. 1568) zabytki znajdujące się w ewidencji zabytków podlegają
ochronie.
W odniesieniu do zabytków wpisanych do rejestru, w tym zabytków archeologicznych,
ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wymaga uzyskania zgody
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w przypadku:
•
prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych;
•
wykonywania robót budowlanych w otoczeniu zabytku;
•
prowadzenia badań konserwatorskich;
•
prowadzenia badań architektonicznych;
•
przemieszczania zabytku nieruchomego;
•
dokonywania podziału zabytku nieruchomego;
•
zmiany przeznaczenia zabytku lub sposobu korzystania z tego zabytku;
•
umieszczania na zabytku urządzeń technicznych, tablic, reklam oraz napisów,
z wyłączeniem tablic informujących, iŜ dany obiekt jest zabytkowy;
•
podejmowania innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub
zmiany wyglądu zabytku;
•
poszukiwania ukrytych lub porzuconych zabytków ruchomych, w tym zabytków
archeologicznych,
przy
uŜyciu
wszelkiego
rodzaju
urządzeń
elektronicznych
i technicznych oraz sprzętu do nurkowania.
65
12.7.2.
Stanowiska archeologiczne.
Ograniczenia i wskazania w obrębie stref ochrony konserwatorskiej stanowisk
archeologicznych:
•
uzgadnianie i opiniowanie robót inŜynierskich i budowlanych podejmowanych
w obrębie granic strefy ochrony stanowiska archeologicznego przez Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków,
•
w przypadku realizacji inwestycji na terenie objętym granicami strefy ochrony
konserwatorskiej stanowiska archeologicznego istnieje obowiązek przeprowadzenia
badań ratunkowych poprzedzających proces inwestycyjny,
•
rozpoczęcie prac ziemnych związanych z realizacją inwestycji uzaleŜnia się od
uzyskania stosownego zezwolenia od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
12.7.3.
Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego.
Ustala się, Ŝe podstawą działań w kształtowaniu krajobrazu kulturowego gminy będzie
próba nawiązania do cech regionalnych. Powinno to dotyczyć zarówno wysokości zabudowy,
rodzaju i kolorystyki dachu, wielkości działek budowlanych oraz sposobu lokalizowania
zabudowy na poszczególnych działkach budowalnych.
12.7.4.
Ochrona cmentarzy.
W obrębie cmentarzy obowiązuje ochrona układu przestrzennego, alei, układu kwater,
ochrona zabytkowego drzewostanu, ochrona historycznych nagrobków i innych elementów
małej architektury. Zakazuje się zmian układu przestrzennego, likwidacji historycznych
elementów małej architektury oraz historycznych nagrobków. Wszelkie prace prowadzone w
obrębie historycznych cmentarzy naleŜy uzgodnić z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków
lub uzyskać pozwolenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
12.7.5.
Ochrona parków.
W obrębie parków obowiązuje ochrona układu przestrzennego historycznego, ochrona
zabytkowego drzewostanu, ochrona historycznych elementów małej architektury. Wszelkie
prace prowadzone w obrębie historycznych parków naleŜy uzgodnić z Wojewódzkim
Konserwatorem Zabytków.
66
12.8. Kierunki rozwoju systemów komunikacji.
12.8.1.
Układ drogowy.
W kategoriach administracyjnych układ komunikacji drogowej w obszarze gminy Wicko
tworzą drogi: wojewódzkie, powiatowe i gminne.
W
celu
zapewnienia
odpowiedniego
funkcjonowania
gminnej
sieci
drogowej
zaproponowano przebieg obwodnicy miejscowości: Wicko, Charbrowo oraz Białogarda. Na
rysunku kierunków przedstawiono trzy warianty przebiegu obwodnicy.
W studium przyjęto funkcjonalny podział układu drogowego na nadrzędny, podstawowy i
uzupełniający.
Układ nadrzędny:
•
droga wojewódzka nr 214 łącząca drogę krajową nr 6 (w przyszłości S6) oraz Łebę wraz
z planowaną obwodnicą miejscowości: Białogarda, Wicko i Chabrowo. Postuluje się
przebudowę drogi i doprowadzenie do klasy technicznej G.
•
droga wojewódzka nr 213 łącząca w pełni ukształtowany ośrodek ponadregionalny jakim
jest miasto Słupsk z Celbowem, Puckiem a dalej z aglomeracją trójmiejską. Postuluje się
przebudowę drogi i doprowadzenie do klasy technicznej G.
Układ podstawowy
•
drogi powiatowe nr: 1309G, 1306G, 1302G
PowyŜsze drogi mają znaczenie ponadlokalne, poniewaŜ łączą gminę z zewnętrznym
układem komunikacyjnym powiatu i województwa.
W zakresie układu komunikacyjnego postuluje się przebudowę i przebudowę większości
odcinków dróg powiatowych i gminnych, które znajdują się w bardzo złym stanie
technicznym.
67
12.8.2.
Układ kolejowy.
Postuluje się przebudowę linii nr 229 na odcinku Lębork – Łeba. NaleŜy zwiększyć
prędkość szlakową do 80 km/h na całym odcinku z Lęborka do Łeby. Zaleca się
przywrócenie całorocznego ruchu pasaŜerskiego oraz zakup nowoczesnego taboru
(autobusów szynowych) na opisywanej linii. NaleŜy zrewitalizawać stację kolejową we
Wrześciu. Uruchomienie całorocznego ruchu pasaŜerskiego znacząco zwiększyłoby
dostępność komunikacyjną gminy Wicko. Mieszkańcy uzyskaliby szybkie i wygodne
połączenia z Gdańskiem, Lęborkiem i Słupskiem poprzez nowoczesne szynobusy oraz
pociągi pospieszne.
12.8.3.
ŚcieŜki rowerowe i trasy piesze.
Przyjmuje się następujący przebieg tras rowerowych, przebiegających przez obszar
gminy Wicko:
•
hanzeatyckiej trasy rowerowej R-10 – przebiegającej wzdłuŜ wybrzeŜa Bałtyku na
obszarze województwa od Ustki do Krynicy Morskiej z odgałęzieniem w Stegnie do
Nowego Dworu Gdańskiego
•
regionalnej trasy rowerowej nr 114 (Wejherowo – Lębork – Wicko)
•
regionalnej trasy rowerowej nr 130 „Na Kolejowym Szlaku” Miastko – Bytów – Lębork –
Łeba.
•
lokalnej trasy rowerowej: śarnowska - Łeba
Pozostałe systemy komunikacji
Przewiduje się budowę ścieŜki pieszej z śarnowskiej do Łeby wiodącej wałem
przeciwpowodziowym nad jeziorem Łebsko.
Według Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego na
rzece Łebie planowane jest wytyczenie i zagospodarowanie szlaku turystyki wodne.
12.9. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej.
12.9.1.
Zaopatrzenie w wodę.
Głównymi kierunkami rozwoju sieci wodociągowej na terenie gminy będą:
zwodociągowanie całego obszaru gminy
poprawa jakości wody dostarczanej do mieszkańców gminy;
uzbrajanie nowych terenów inwestycyjnych w oparciu o istniejące magistrale,
68
12.9.2.
Kanalizacja sanitarna i deszczowa.
Ze względu na rozproszoną zabudowę budowa kanalizacji ściekowej w pozostałych
miejscowościach jest nieopłacalna. Dla obszarów tych uzasadnionym ekonomicznie
rozwiązaniem jest budowa indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków.
12.9.3.
Gospodarka odpadami.
Odpady z terenu gminy wywoŜone będą na składowisko odpadów zlokalizowane w
miejscowości Czarnówko na terenie gminy Nowa Wieś Lęborska. Składowisko to
zaklasyfikowane jest jako składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych. Nad
poprawnym funkcjonowaniem składowiska czuwa Przedsiębiorstwo Składowania i Przerobu
Odpadów Sp. z o.o. w Czarnówku. Przedsiębiorstwo prowadzi składowisko w oparciu o
Uchwałę Nr XIV/139/99 Rady Gminy Nowa Wieś Lęborska z dnia 22 grudnia 1999 roku.
12.9.4.
System elektroenergetyczny.
Studium wprowadza moŜliwość wykorzystania odnawialnych źródeł energii, tj. rzek,
wiatru, energii słonecznej, biomasy, wód geotermalnych. Przyczynia się to znacząco do
poprawy stanu środowiska naturalnego oraz daje wymierne efekty ekonomiczne.
W warunkach gminy duŜe szanse na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii związane
być powinno z wykorzystaniem wiatru oraz biopaliw. Rozwój energetyki ekologicznej
powinien być szeroko wspierany przez władze samorządowe i państwowe.
Na terenie gminy Wicko istnieje moŜliwość lokalizacji elektrowni wiatrowych. Obszar
gminy leŜy w pierwszej – wybitnie korzystnej strefie energetycznej wiatrów. W południowej i
centralnej części gminy, istnieją najlepsze warunki wietrzne i krajobrazowe do lokalizacji tego
typu inwestycji. Realizacja takich przedsięwzięć wymaga duŜych nakładów finansowych, ale
jednocześnie przyczynia się do poprawy jakości środowiska przyrodniczego i zmniejszenia
emisji zanieczyszczeń do atmosfery.
Tereny pod lokalizację turbin wiatrowych w gminie Wicko wyznaczono poza obszarami
chronionymi na podstawie przepisów o ochronie przyrody.
12.9.5.
System zaopatrzenia w gaz i ciepło.
Gmina Wicko nie jest zaopatrywana w gaz. Na obszarze gminy przewiduje się budowę
gazociągu wysokiego ciśnienia DN 100 wraz ze stacją redukcyjno – pomiarową. NaleŜy
69
dąŜyć do gazyfikacji miejscowości gminy Wicko. W pierwszej kolejności zgazyfikowane
powinny zostać wsie: Wicko, Chabrowo oraz Nowęcin.
Na terenie gminy istnieją indywidualne systemy zaopatrzenia w ciepło. Ze względu na
zbyt małą liczbę odbiorców oraz charakter zabudowy realizacja systemu ciepłowniczego nie
jest opłacalna. W okresie kierunkowym ciepło nadal będzie pozyskiwane ze źródeł
indywidualnych
Głównym zadaniem polityki w tym zakresie powinna stać się wymiana istniejących,
szkodliwych dla środowiska przyrodniczego źródeł energii cieplnej na ekologiczne i
odnawialne, takie jak: biomasa, energia słoneczna, energia geotermalna gaz.
12.9.6.
Telekomunikacja.
Studium adaptuje istniejącą sieć telekomunikacyjną. Ze względu na komercyjny
charakter przedsiębiorstw telekomunikacyjnych rozwój sieci telefonicznej będzie uzaleŜniony
od korzyści ekonomicznych tych firm. Główne działania gminy powinny skupić się na
dostępie mieszkańców do internetu, równieŜ drogą radiową, która jest tańsza niŜ tradycyjna
infrastruktura sieciowa.
Bardzo waŜnym elementem rozwoju sieci telekomunikacyjnej w gminie są stacje telefonii
komórkowej (tzw. BTS-y). Ich lokalizacja nie powinna wpływać negatywnie na środowisko
naturalne oraz na krajobraz. W związku z tym lokalizacja instalacji radiokomunikacyjnych,
radionawigacyjnych i radiolokacyjnych, kiedy równowaŜna moc promieniowania przekracza
100W, przy emitowaniu pól elektromagnetycznych o częstotliwościach od 30kHz do 300 kHz
moŜe wymagać raportu oddziaływania na środowisko zgodnie z obowiązującymi przepisami.
12.10.
Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu
publicznego.
12.10.1.
Zadania
rządowe
stanowiące
inwestycje
celów
publicznych
i
ponadlokalne zadani a celów publicznych.
Zadania rządowe stanowiące inwestycje ponadlokalnych celów publicznych.
Na terenie gminy Wicko nie występują zadania rządowe stanowiące inwestycje
ponadlokalnych celów publicznych, znajdujące się w rejestrze programów rządowych,
o których mowa w przepisach ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
z dnia 27 marca 2003 r.
70
12.10.2.
Zadania stanowiące inwestycje ponadlokalnych celów publicznych z
programu rządowego „Infrastruktura i środowisko” finansowanego ze środków
Unii Europejskiej.
Na terenie gminy Wicko nie występują inwestycje ponadlokalnych celów publicznych z
programu rządowego „Infrastruktura i Środowisko” finansowane ze środków unijnych.
12.10.3.
Zadania ponadlokalnych celów publicznych o znaczeniu wojewódzkim –
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego.
Zadania ponadlokalnych celów publicznych o znaczeniu wojewódzkim umieszczone
zostały w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego:
•
przebudowa drogi wojewódzkiej nr 214 na odcinku Nowa Wieś Lęborska – Łeba;
•
budowa obwodnicy miejscowości Wicko i Charbrowo;
•
przebudowa drogi wojewódzkiej nr 213 na odcinku Wicko – Celbowo i na odcinku Słupsk
– Wicko;
•
budowa gazociągu wysokiego ciśnienia Lębork – Łeba wraz ze stacja redukcyjno –
pomiarową 1°;
•
rozwój lokalnej linii kolejowej nr 229 i róŜnych form przewozów sezonowych
•
udroŜnienie kanału Chełst;
•
budowa zbiornika retencyjnego i zastawki betonowej na Charbrowskiej Strudze;
•
remonty i utrzymanie wałów przeciwpowodziowych;
•
prawidłowe utrzymanie i konserwacja kanałów melioracyjnych.
Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym opracowane zostały w oparciu o plan
rozwoju lokalnego.
Realizacja inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym określonych w studium
stanowi zadania własne gminy. Zadania te powinny być finansowane ze środków budŜetu
gminy. Do zadań tych naleŜą między innymi:
•
w zakresie zaopatrzenia w wodę
intensyfikacja działań związanych z budową, rozbudową i modernizacją wodociągów
•
w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków
budowa, rozbudowa i modernizacja urządzeń kanalizacyjnych
71
•
w zakresie ochrony przeciwpowodziowej
renowacja i modernizacja wałów przeciwpowodziowych,
prawidłowe utrzymanie i konserwacja sieci kanałów melioracyjnych oraz modernizacja
przepompowni melioracyjnych
•
w zakresie zaopatrzenia w gaz i gospodarki odpadami
budowa gazociągu wysokiego ciśnienia śarnowiec - Łeba oraz sieć gazociągów średniego
ciśnienia i stacji redukcyjno - pomiarowych stworzy potencjalne moŜliwości gazyfikacji
•
w zakresie gospodarki odpadami
obsługa gminy poprzez nowoczesny zakład zagospodarowania odpadów w Czarnówku (gm.
Nowa Wieś Lęborska)
•
w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną
rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych (ustalenie właściwych warunków lokalizacji
elektrowni wiatrowych wymaga wykonania kompleksowej analizy moŜliwości budowy
elektrowni wiatrowych w celu wytypowania najkorzystniejszych obszarów lokalizacji
wiatrowych parków energetycznych)
12.11.
Obszary naraŜone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się
mas ziemnych.
Ustawa Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001r. Art. 82 pkt.1 nie definiuje, dla jakich
przepływów naleŜy określać granice stref zagroŜenia powodziowego. Zgodnie z ogólnie
panującymi zasadami na potrzeby opracowania przyjęto następujące załoŜenia: jako
podstawę określenia granic stref zagroŜenia powodziowego uznaje się granice stref A1 i
A10,
•
strefa
A1
określa
zasięg
obszaru
zalewowego
odpowiadającego
wysokiemu
powodziowemu przepływowi o objętości przepływu Q, którego prawdopodobieństwo
przewyŜszenia wynosi 1%,
•
strefa A10 to część strefy A1 o najwyŜszym poziomie zagroŜenia powodziowego i
określa
ją
zasięg
powodzi
odpowiadający
przepływowi
wysokiemu
o
prawdopodobieństwie przewyŜszenia p = 10%.
72
Zastosowana metodyka wyznaczenia stref zagroŜenia powodziowego zgodna jest z
przyjętymi załoŜeniami definiującymi strefy A1 i A10 jak równieŜ ogólnie funkcjonującymi
zasadami ich wyznaczania. Polega ona na wyznaczeniu w kolejnych przekrojach
poprzecznych
rzeki
rzędnych
zwierciadła
wody
odpowiadających
przepływowi
maksymalnemu rocznemu o prawdopodobieństwie przekroczenia p=1% (Qmaxp1%) i
p=10%
(Qmaxp10%)
oraz
naniesieniu
na
mapy
topograficzne
obszaru
zalewu
odpowiadającemu tym rzędnym.
W granicach administracyjnych gminy Wicko występują dwa obszary
zagroŜenia
powodziowego. Pierwszy z nich leŜy w dolinie rzeki Łeby, w południowo – zachodniej części
gminy (na południe od miejscowości Poraj i Górka) Przez obszar zagroŜony powodzią
przebiega droga wojewódzka nr 213. ZagroŜenie wodami 10-letnimi (A10) występuje na
całej długości Łeby, w dolinie rzeki (terasa zalewowa) natomiast zagroŜenie wodami 100letnimi (A1) ma większy zasięg i sięga do południowych granic miejscowości Poraj oraz
Górka. Drugi duŜy obszar zagroŜenia powodzią leŜy w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora
Łebsko, na północ i zachód od miejscowości śarnowska Wschodni brzeg jeziora Łebsko
zabezpieczony jest wałami przeciwpowodziowymi. Wały ograniczają strefę bezpośredniego
zagroŜenia A10, natomiast za wałami występuje zagroŜenie wodą stuletnią (A1).
W granicach administracyjnych gminy Wicko nie występują udokumentowane obszary
osuwiskowe.
12.12.
Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji i rekultywacji.
Na obszarze wielu miejscowości gminy rehabilitacji wymaga zabudowa byłych PGR-ów.
Istotnym
zadaniem
w
tym
zakresie
jest
znalezienie
inwestorów,
którzy
mogliby
zagospodarować te tereny na cele działalności gospodarczej rolniczej lub nierolniczej.
Rewitalizacją powinny zostać objęte nie tylko zabudowania gospodarcze i słuŜące
prowadzeniu działalności rolniczych, ale przede wszystkim zabudowa wielorodzinna
zlokalizowana w sąsiedztwie PGR-ów. Ponadto rekultywacją powinny zostać objęte
nieczynne miejsca po eksploatacji surowców naturalnych.
12.13.
Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych.
W granicach administracyjnych gminy Wicko terenami zamkniętymi w rozumieniu
przepisów geodezyjnych i kartograficznych są tereny kolejowe.
73
12.14.
Obiekty i obszary, dla których wyznacza się w złoŜu kopaliny filar
ochronny.
W granicach gminy nie występują obiekty i obszary, dla których w złoŜu kopaliny
wyznacza się filar ochronny. W związku z tym studium nie określa takich obszarów w
rozumieniu przepisów geologicznych i górniczych.
12.15.
Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych.
Na obszarze gminy nie występują obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych. W
związku z tym nie obowiązują równieŜ ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej,
zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady.
12.16.
Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowych
planów
zagospodarowania
przestrzennego.
Obszary
przestrzeni
publicznych.
Sporządzenie planu miejscowego jest obowiązkowe dla eksploatowanych złoŜa kruszyw
naturalnych.
12.17.
Obszary, dla których zamierza się sporządzić miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego.
Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego, obejmują planowane inwestycje i tereny wskazane pod zabudowę, o których
mowa w studium oraz na podstawie przepisów odrębnych i wniosków inwestorów.
12.18.
Obszary problemowe.
Studium nie wyznacza na terenie miasta obszarów problemowych.
74
13. Prognoza wpływu ustaleń studium na środowisko przyrodnicze.
W prognozie oddziaływania na środowisko przewiduje się znaczące oddziaływania w
miejscach planowanych inwestycji, elektrowni wiatrowych, budowy i przebudowy dróg, linii
wysokiego napięcia i gazociągu wysokiego ciśnienia i wodociągów. Podobnie rozbudowa
tkanki osadniczej oraz terenów rekreacyjnych nie pozostanie bez wpływu na środowisko.
Wymienione obszary oddziaływań charakteryzują się skutkami pozytywnymi i negatywnymi,
a oddziaływania obejmują takie elementy jak róŜnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta,
rośliny, wody, powietrze, powierzchnię, ziemi, gleby, krajobraz, klimat, zasoby naturalne,
zabytki, dobra materialne. Większość proponowanych w projekcie studium rozwiązań ma na
celu poprawę warunków Ŝycia ludzi, i uwzględnia oddziaływania na środowisko, jak np.
rozbudowa systemu kanalizacji. W przypadku budowy elektrowni wiatrowych oddziaływania
mogą być zarówno pozytywne – pozyskiwanie czystej energii, jak i negatywne zmiany w
środowisku Ŝycia zwierząt, głównie ptaków. Prognoza oprócz ustalenia potencjalnego
wpływu na środowisko ustaleń projektu studium, ma za zadanie wskazać moŜliwości
uniknięcia
lub
ograniczenia
ewentualnego
negatywnego
oddziaływania,
poprzez
zmniejszenie obszaru oddziaływania, bądź wskazanie sposobów ochrony.
13.2. Oddziaływanie kierunków wyznaczonych przez projekt studium na
róŜnorodność biologiczną, zwierzęta i rośliny, metody ograniczenia
negatywnych skutków.
13.2.1.
Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną, zwierzęta i rośliny.
W projekcie studium zachowano dotychczasowe funkcje i zalecenia dla wszystkich
terenów objętych formami ochrony przyrody, lasów, a więc pozytywne oddziaływanie tych
obszarów zostanie zachowane. RóŜnorodność biologiczna na tych obszarach nie zmniejszy
się w wyniku działalności człowieka.
Wprowadzone projektem studium nowe granice obszarów zabudowanych, obejmą
obszary rolnicze, obszary łąk i pastwisk, a takŜe częściowo lasów, czego skutkiem będzie
usunięcie miejsc bytowania zwierząt oraz usunięcie części roślinności, będzie to jednak
działanie długookresowe, rozciągnięte w czasie, widoczne dopiero w miarę rozwoju i
rozbudowywania się miasta. Rozwój gospodarczy, a co za tym idzie rozwój tkanki
osadniczej, jest jednym z elementów zrównowaŜonego rozwoju. W celu minimalizacji
75
negatywnych skutków dla flory i fauny, zaproponowano w studium poszerzenie obszarów
zieleni miejskiej.
Poszerzenie obszarów zabudowy mieszkaniowej i rekreacyjnej wpisanych w obszary
planowanego rozwoju zabudowy, głównie nad brzegami jeziora Sarbsko i w pobliŜu granic
lasów oraz Słowińskiego Parku Narodowego moŜe wpływać sezonowo na róŜnorodność
biologiczną. Zwiększenie natęŜenia ruchu turystycznego w miesiącach letnich moŜe być
przyczyną okresowego lub stałego wycofywania się zwierząt, a takŜe zadeptywania
roślinności. Nad wymienionym jeziorem, w obrębie korytarza ekologicznego rangi krajowej,
którego celem jest ochrona przybrzeŜnego ptactwa wodnego, znajdują się korytarze
powietrzne. Rozrastająca się zabudowa ma mniejszy wpływ tamujący na drogi migracji
powietrzne, aniŜeli lądowe. Obszar nadbrzeŜny naleŜy do systemu Natura 2000 - Obszarów
Specjalnej
Ochrony
Ptaków.
NaleŜy
dodać,
Ŝe
większość
omawianego
obszaru
nadbrzeŜnego, przeznaczonego pod rozwój zabudowy zyskała takie przeznaczenie mocą
planów miejscowych, projekt studium poszerza ten obszar w niewielkim stopniu, co nie
zmienia faktu oddziaływania na środowisko.
Poprawienie stanu infrastruktury, w tym budowa gazociągu, wodociągów i kanalizacji
będzie oddziaływać dwojako na róŜnorodność biologiczną. Gazociąg jako medium
dostarczające energii cieplnej moŜe wpłynąć na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń
wywołanych spalaniem materiałów opałowych, podobnie budowa kanalizacji ograniczy ilość
nieczystości przedostających się do gleby i wód, zmniejszy zagroŜenie dla organizmów
Ŝywych. Negatywny krótkookresowy wpływ na zwierzęta i rośliny będzie miał sam proces
budowy. Powodem wpływu będzie wykonywanie głębokich wykopów, niebezpiecznych dla
większych zwierząt, oraz przejazdy cięŜkich pojazdów związanych z procesem budowy, w
których miejscu zostaną zniszczone rośliny czy siedliska bytowania zwierząt. Podobne skutki
będzie miała budowa linii wysokiego napięcia. Inwestycje te będą wymagały usunięcia pasa
roślinności leśnej, w projekcie studium przewidziano przebieg tych linii w najwęŜszym
odcinku lasu dla zmniejszenia negatywnego oddziaływania. W dalszej eksploatacji linii
wysokiego napięcia nie przewiduje się znaczącego negatywnego oddziaływania w postaci
zderzeń
z
ptaków
z
linią
wysokiego
napięcia,
bądź
oddziaływania
pola
elektromagnetycznego. Budowa i remonty dróg na etapie realizacji projektu równieŜ będą
uciąŜliwe dla organizmów Ŝywych. Celem budowy obwodnicy jest wyprowadzenie ruchu
ulicznego o duŜym natęŜeniu poza miasto, na obszar bytowania zwierząt, co moŜe być
przyczyną kolizji i ginięcia zwierząt, nie przyzwyczajonych do nowej przeszkody.
DuŜa część obszarów rolniczych w projekcie studium została przeznaczona pod budowę
elektrowni wiatrowych, pozostałe tereny zachowają swoją rolniczą funkcję. Podobnie obszary
76
łąk i pastwisk, zlokalizowane głównie w dolinach rzecznych i nad jeziorem nie zostaną
zmienione. UŜytkowanie łąk i pastwisk, nie ma negatywnego wpływu na róŜnorodność
biologiczną, wręcz nie dopuszcza do porośnięcia tych terenów przez roślinność wysoką,
zachowując siedliska cennych gatunków ptaków, owadów, zwierząt. Wpływ obszarów
uŜytkowanych rolniczo zaleŜny jest od sposobu uprawy i stosowanych nawozów i środków
ochrony roślin. Nadmierne nawoŜenie moŜe doprowadzić do eutrofizacji jezior gdzie
zachwiana zostanie równowaga biologiczna, środki chwastobójcze i owadobójcze mogą
przyczynić się do wypadania niektórych gatunków roślin łąkowych, a nawet zwierząt.
13.2.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na róŜnorodność
biologiczną.
Poszerzenie
obszarów
zabudowy
moŜna
zrównowaŜyć
wprowadzając
zieleń
projektowaną wewnątrz obszaru zabudowanego. W częściach nadbrzeŜnych jezior i rzek
naleŜy ograniczyć zabudowę, nawet do 100 m od linii brzegowej jezior. Funkcję turystyczną i
rekreacyjną, nad brzegiem zbiorników, realizować budując deptaki, ścieŜki zdrowia, ścieŜki
rowerowe, miejsca postojowe, naleŜy zabezpieczyć dostęp do sanitariatów i śmietników. W
czasie budowy, bądź przebudowy infrastruktury technicznej, drogowej naleŜy ogrodzić teren
budowy, zwłaszcza wykopy i wysokie elementy maszyn lub konstrukcji, aby zmniejszyć
ryzyko uwięzienia zwierząt. Wytyczyć drogi dojazdowe do placów budowy i ograniczyć ruch
cięŜkich pojazdów do powierzchni tych dróg, aby uniknąć zaburzenia struktury gleby i
zagęszczania gruntu na zbyt duŜej powierzchni. Zaleca się przeprowadzenie monitoringu
szlaków przemieszczania się zwierząt w obszarze obwodnic i dróg wojewódzkich, aby
następnie wytyczyć główne szlaki wędrówek celem budowy przejść dla zwierząt,
podziemnych lub powietrznych. W miejscach gdzie pas drogowy lub tory kolejowe przecina
obszar leśny zastosować moŜna ogrodzenia z siatki uniemoŜliwiające swobodny ruch
zwierząt, kierujące zwierzęta do wyznaczonych przejść. NaleŜy jednak dbać o stan ogrodzeń
i nie dopuścić do powstawania nie kontrolowanych przejść, które nie będą miały swojego
odpowiednika po drugiej stronie szlaku komunikacyjnego (drogowego lub kolejowego), co
moŜe spowodować uwięzienie zwierzyny.
Szczególną ochroną naleŜy objąć pomniki przyrody i uŜytki ekologiczne - -wszelkie
inwestycje i prace prowadzone w związku z nimi w pobliŜu pomników i uŜytków winny być
zaplanowane z uwzględnieniem powyŜszych. Inwestycje, w tym inwestycje lokalizacji celu
publicznego nie mogą stanowić powodu dla wycinki lub uszkodzenia drzew pomnikowych
oraz dla likwidacji lub niekorzystnych zmian w uŜytkach ekologicznych.
77
Planowane inwestycje w Ŝaden sposób nie mogą zmieniać tras lub uniemoŜliwiać
migracji roślin, zwierząt, grzybów.
Do nasadzeń nadzy uŜywać gatunków roślin rodzimych zgodnych geograficznie i
siedliskowo.
13.3. Oddziaływanie kierunków wyznaczonych przez projekt studium na ludzi i
krajobraz, metody ograniczenia negatywnych skutków.
13.3.1.
Oddziaływanie na ludzi i krajobraz.
Krajobraz jest to ogół cech przyrodniczych i antropogenicznych, jego walory odczuwane i
rozpoznawane są przez ludzi i bezpośrednio oddziałują na siły psychofizyczne mieszkańców
gminy.
•
Przekształcenia, rozbudowa i uzupełnienia zabudowy wiejskich jednostek osadniczych
na cele funkcji mieszkaniowych, rekreacyjnych oraz działalności gospodarczych
rolniczych i nierolniczych będą mieć wpływ pozytywny na środowisko i warunki Ŝycia
ludzi. Wpływ na krajobraz zaleŜny będzie od rodzaju inwestycji, gabarytów, uŜytych
materiałów.
•
Utrzymanie kompozycji zabudowy wsi i układów ruralistycznych będzie miało pozytywny
skutek zarówno dla ludzi jak i krajobrazu. Zachowanie dziedzictwa kulturowego w
postaci układów ruralistycznych, które świadczą o historii regionu i są jej świadectwem,
pozwoli na zachowanie poczucia toŜsamości ludności, a co za tym idzie moŜe
przyczynić się do mniejszego odpływu ludności, większego napływu turystów. Jest to
efekt zgodny z załoŜeniami polityki gminnej. Zachowanie dziedzictwa dla przyszłych
pokoleń jest waŜne ze względów edukacyjnych.
•
Poprawa estetyki zabudowy i zachowanie kompozycji zabudowy wpłynie pozytywnie na
krajobraz gminy, a co za tym idzie zadowolenie społeczeństwa i turystów.
•
Zwiększenie liczby lokali usługowych będzie zachętą dla inwestorów, w efekcie
zwiększenia liczby mieszkań moŜe zmniejszyć się odpływ ludności.
•
Wykreowanie przestrzeni publicznych, w tym placów sportowych, miejsc wypoczynku,
terenów zieleni urządzonej, wpłynie pozytywnie na zadowolenie społeczeństwa i
turystów.
•
Zwiększanie i poprawa jakości i dostępności usług podstawowej obsługi mieszkańców
wpłynie pozytywnie na poprawę jakości Ŝycia mieszkańców.
78
•
Wprowadzone ograniczenie lokalizacji inwestycji mogących znacząco wpływać na
środowisko, wpłynie pozytywnie na komfort Ŝycia mieszkańców oraz czystość wody i
powietrza w strefach rozwoju osadnictwa.
•
zapewnienie obsługi komunikacyjnej terenu przeznaczonego pod zabudowę, ograniczy
zasięg wpływu pojazdów mechanicznych na środowisko, do wyznaczonych szlaków
komunikacyjnych, wpłynie pozytywnie na komfort Ŝycia mieszkańców.
•
uzupełnienie zabudową działalności gospodarczych oraz usług o znaczeniu gminnym,
przyczyni się do rozwoju gospodarczego gminy i polepszenia komfortu Ŝycia
mieszkańców.
•
uzbrojenie obszaru rozwoju osadnictwa w urządzenia infrastruktury technicznej,
zapewnienie dostępu do energii elektrycznej, wodociągu i systemu kanalizacji sanitarnej
pozwoli na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń powstałych w wyniku ogrzewania
systemem opałowym i zmniejszenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych. Wpłynie
na polepszenie komfortu Ŝycia mieszkańców.
•
Nie przewiduje się negatywnego wpływu projektowanego gazociągu wysokiego cienienia
DN100 na ludzi. Długość odcinka linii przecinającej obszary leśne jest ograniczona do
minimum. Planowana linia wysokiego napięcia 110kV moŜe mieć wpływ na warunki
Ŝycia mieszkańców, poprzez wytwarzane pole elektromagnetycznego, naleŜy więc
wprowadzić pasy ochronne, w obrębie których nie będzie moŜliwa realizacja zabudowy
mieszkalnej. Wprowadzona infrastruktura, takŜe sieć wodno-kanalizacyjna polepszy
komfort Ŝycia mieszkańców.
•
budowa obwodnicy miejscowości Wicko i Charbrowo. Obwodnica poprawi komfort
przemieszczania się mieszkańców i zmniejszy natęŜenie hałasu na obszarze
zabudowanym.
•
zapewnienie spójności zagospodarowania obszaru między wsiami Wicko i Charbrowo
będzie miało pozytywny wpływ na krajobraz i estetykę zabudowy.
•
modernizacja stacji PKP Wrzeście, będzie miała wpływ na estetykę i funkcjonalność
obiektu, a co za tym idzie na krajobraz oraz komfort Ŝycia mieszkańców i komfort
odwiedzających turystów, przyczyni się do rozwoju miejscowości.
•
utrzymanie kompozycji przestrzennej wsi Zadrzewno, w tym ochrona istniejących,
cennych obiektów zabytkowych, będzie mieć pozytywny skutek zarówno na ludzi jak i
krajobraz. Nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na środowisko.
13.3.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na ludzi i krajobraz.
79
Wymienione zalecenia są zgodne z zasadą zrównowaŜonego rozwoju. Konieczne jest
wykonanie wzorników architektonicznych zawierających wytyczne dla budynków, które staną
się
uzupełnieniem
istniejącej
zabytkowej
zabudowy
i
uzgodnienia
projektów
z
Konserwatorem Zabytków. Zaleca się wprowadzenie monitoringu natęŜenia ruchu kołowego,
na obszarach przeznaczonych pod mieszkalnictwo pod kątem wzrostu zagroŜenia hałasem,
równieŜ zbyt duŜe nasilenie ruchu turystycznego w przyszłości moŜe mieć negatywne skutki
dla środowiska naturalnego i komfortu Ŝycia mieszkańców. Zaleca się wprowadzenie
ekranów
chroniących
przed
hałasem
zabudowę
mieszkaniową
istniejąca
wzdłuŜ
planowanych obwodnic i dróg wojewódzkich.
Zalecane
jest
stosowanie
rozwiązań
technicznych
zapewniających
dotrzymanie
standardów natęŜenia dźwięków wewnątrz pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt
ludzi, na obszarze o zwiększonej emisji hałasu.
13.4. Oddziaływanie kierunków wyznaczonych przez projekt studium na wody
i powietrze, metody ograniczenia negatywnych skutków.
13.4.1.
Oddziaływanie na wody podziemne i powierzchniowe.
Rozwój obszarów osadnictwa wpłynie na jakość wód powierzchniowych i podziemnych
moŜe być zagroŜona, poprzez wzrost zrzutów ścieków bytowych, przemysłowych i odpadów
produkowanych przez wzrastającą liczbę osób Ŝyjących na terenach osiedli mieszkaniowych
oraz produkowanych
w procesie świadczenia usług
lub
wytwarzania.
Sposobem
ograniczania tego negatywnego wpływu, wymienionym w projekcie studium, jest budowa
systemów kanalizacji i wodociągów, które z kolei poprawią jakość wody dostarczanej.
Podobnie
eliminacja
istniejących
powszechnie
przy
gospodarstwach
domowych
bezodpływowych zbiorników na nieczystości, na rzecz systemu kanalizacji, zalecana w
projekcie studium, przyczyni się do poprawy stanu wód. Szczególne zagroŜenie stanowią
obszary istniejącego i planowanego osadnictwa na terenie południowo wschodnim gminy,
które częściowo znajdują się w granicach obszaru ochronnego Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych, są to obszary o zaostrzonych rygorach, co wynika z duŜej przepuszczalności
utworów powierzchniowych, na tych terenach obowiązują zasady określone w Dokumentacji
Hydrogeologicznej Głównego Zbiornika Wód Podziemnych.
Rozwój działalności rolniczej takŜe stanowi zagroŜenie dla wód powierzchniowych i
poziemnych. Oprócz rozbudowy systemów kanalizacyjnych w projekcie studium zaleca się
budowę płyt obornikowych z odpływem, które mają ograniczyć przenikanie zanieczyszczeń,
80
powstających w wyniku hodowli zwierząt, do gleb oraz wód podziemnych. Główne obszary
zagroŜeń znajdują się w granicach zbiornikach wód podziemnych, a takŜe w strefach
brzegowych jeziora Sarbsko, i na terenach podmokłych. Projekt studium przewiduje
zagroŜenie stanu czystości wód wynikające z uprawy, jak przenikanie nawozów sztucznych i
środków ochrony roślin, dlatego w celu zmniejszenia zagroŜenia zanieczyszczeniem wód,
takŜe powierzchniowych oraz. eutrofizacji jezior, oczek wodnych, zaleca stosowanie
nawozów naturalnych.
Rozwój turystyki związanej z rekreacją, sportami wodnymi, moŜe się przyczynić do
pogorszenia czystości wód powierzchniowych. Program ochrony środowiska dla gminy
Wicko zaleca ograniczenie wykorzystywania zbiorników powierzchniowych dla celów
turystycznych, ze względu na ich niską, III klasę czystości, ograniczenie ma się przyczynić
do poprawy jakości wód jeziora Sarbsko i Łebsko.
Na terenie gminy Wicko powstało zagroŜenie wynikające z sąsiedztwa naturalnych
obszarów zalewowych i siedlisk ludzi, jest to oddziaływanie między składnikami środowiska.
WaŜnym ograniczeniem jakie nakłada studium jest ograniczenie obszaru rozwoju osadnictwa
do stref poza terenami naraŜonymi na powodzie. W projekcie studium przewidziano działania
mające na celu poprawę stosunków wodnych na terenie gminy, modernizację wałów
powodziowych i meliorację, działania te mają zmniejszyć ryzyko zalań. Podobnie zalecana w
projekcie studium konserwacja budowli regulujących, przyczyni się do ochrony przeciw
powodziowej.
Nie
zastosowanie
się
do
zaleceń
studium
w
zakresie
ochrony
przeciwpowodziowej moŜe pogorszyć komfort Ŝycia mieszkańców takiego terenu, a takŜe
narazić na straty materialne.
Studium przewiduje strefy ochronne dla ujęć wody, moŜe jednak zaistnieć ryzyko
zanieczyszczenia wody przy wyborze wariantu nr 3 obwodnicy Wicka i jej budowie. Powstałe
w
wyniku
eksploatacji
dróg
zanieczyszczenia
stanowią
zagroŜenie
dla
wód
powierzchniowych.
13.4.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na wody podziemne i
powierzchniowe.
Wymienione w studium metody ograniczania ilości zanieczyszczeń pochodzących z
rozwoju obszarów osadnictwa oraz rolniczej działalności, przedostających się do wód, takie
jak stosowanie nawozów naturalnych, budowa kanalizacji, likwidacja osadników oraz
81
budowa płyt obornikowych z systemem odprowadzania zanieczyszczeń, powinny w duŜym
stopniu ograniczyć zagroŜenie dla wód powierzchniowych i podziemnych. Na terenach
nadbrzeŜnych jezior, które są naraŜone na duŜe natęŜenie ruchu turystycznego, proponuje
się wprowadzenie atrakcji turystycznych nie związanych z rekreacją wodną, nastawionych na
wykorzystanie walorów urozmaiconego krajobrazu, w postaci ścieŜek spacerowych,
rowerowych,
turystycznych,
ścieŜek
zdrowia,
punktów
widokowych,
postojowych.
Wymienione w projekcie studium sposoby ochrony przeciwpowodziowej powinny być
respektowane, dodatkowo do poprawy stosunków wodnych moŜe przyczynić się
rekultywacja terenów po wyrobiskowych. Przy wyborze wariantu nr 3 przebiegu obwodnicy
naleŜy zabezpieczyć sąsiadujące ujęcie wody w okolicy Wrześcia.
Działania w zakresie gospodarki ściekowej naleŜy prowadzić przede wszystkim w
kierunku intensywnej rozbudowy kanalizacji sanitarnej, dopuszcza się tymczasowe
stosowanie zbiorników bezodpływowych dla nowo przeprowadzonego zainwestowania, przy
czym na gminie spoczywa obowiązek skutecznego wyegzekwowania i kontrolowania
szczelności zbiorników oraz zapewnienie odbioru nieczystości i dowozu ich do oczyszczalni
przez specjalistyczne przedsiębiorstwo. Po wybudowaniu zbiorczej kanalizacji sanitarnej
wszystkie obiekty naleŜy obowiązkowo podłączyć do sieci, a zbiorniki bezwzględnie
zlikwidować. Nie dopuszcza się funkcjonowania równocześnie kanalizacji sanitarnej i
zbiorników bezodpływowych.
Zastosowanie przydomowych oczyszczalni ścieków winno nastąpić tylko i wyłącznie
w przypadku braku innych moŜliwości w zakresie gospodarki ściekowej oraz powinno być
poprzedzone precyzyjnym rozpoznaniem warunków gruntowo-wodnych, ukształtowania
terenu, wielkości działki, na której mają być zastosowane wybrane rozwiązania techniczne
wraz z charakterem pracy oczyszczalni – praca okresowa czy całoroczna.
Wszystkie zmiany stosunków wodnych, towarzyszące realizacji zapisów studium nie
mogą trwale w sposób negatywny oddziaływać na tereny sąsiednie, a sposób
odprowadzania wód opadowych winien uwzględniać uwarunkowania terenów sąsiednich i
nie moŜe powodować dla nich szkód.
Istnieje konieczność ochrony, konserwacji i udraŜniania wszelkich cieków, oczek
wodnych, z zapewnieniem nienaruszalnego przepływu wód.
Zaleca
się
utrzymanie
i
konserwację
rowów
melioracyjnych,
wałów
przeciwpowodziowych oraz pompowni melioracyjnych, jest to niezbędne dla zapobiegania
podtopieniom.
82
13.4.3.
Oddziaływanie na jakość powietrza, metody ograniczenia negatywnych
skutków.
Głównym zagroŜeniem dla stanu czystości powietrza wynikającym z planowanego
rozwoju obszaru zabudowy jest system grzewczy stosowany powszechnie na terenie gminy.
Ogrzewanie polegające na spalaniu paliw stałych powoduje emisję zanieczyszczeń, projekt
studium przewiduje ograniczenie tej emisji poprzez zmianę nośników energetycznych, zaleca
stosowanie paliw takich jak biomasa, energia wiatrowa, energia słoneczna, paliwa płynne, w
tym gazowe, oraz termomodernizację budynków i centralizację systemów grzewczych. Na
poprawę stanu powietrza moŜe więc wpłynąć pośrednio budowa gazociągu, elektrowni
wiatrowych.
Budowa elektrowni wiatrowych na duŜych powierzchniach przyczyni się do lokalnego
zanieczyszczenia hałasem, jednak zachowanie zalecanych w projekcie studium odległości
powinno obniŜyć uciąŜliwość do minimum. Trudne do określania jest zagroŜenie
zanieczyszczenia hałasem wynikającym z działalności produkcyjnej tworzonych w
przyszłości zakładów w obrębie obszarów rozwoju osadnictwa.
Budowa i modernizacja dróg przyczyni się do zwiększenia natęŜenia ruchu, a więc
wzrośnie zanieczyszczenie powietrza spalinami i hałasem, jednak w efekcie eksploatacji
dróg dobrej jakości powstanie mniej spalin i hałasu niŜ, w przypadku dróg nie
konserwowanych. W procesie budowy gazociągu wysokiego ciśnienia i linii wysokiego
napięcia równieŜ generowany będzie hałas i dodatkowa emisja spalin z maszyn pracujących
na placu budowy, jednak dostarczenie gazu jako źródła energii cieplnej powinno przyczynić
się do zmniejszenia poziomu spalania paliw stałych.
13.4.4.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na jakość powietrza.
Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza nastąpi w wyniku zastępowania
palenisk domowych i kotłowni, urządzeniami wykorzystującymi odnawialne źródła energii
cieplnej, lub korzystającymi z płynnych źródeł energii, gdzie znaczenie będzie miała
gazyfikacja gminy.
Odnawialne źródła energii to biomasa, biogaz wysypiskowy, powstały w wyniku
oczyszczania
ścieków
lub
rozkładu
szczątków
roślinnych
i
zwierzęcych,
energia
geotermalna, energia pochodząca z ruchu fal, prądów i pływów morskich, a takŜe spadku
83
rzek oraz energia wiatru i promieniowania słonecznego. W procesie przetwarzania energii z
tych źródeł nie powstają dodatkowe zanieczyszczenia emitowane do atmosfery, a takŜe
zmniejsza się emisja hałasu. Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii jest ponadto
zgodnie z zasadą ekorozwoju, inicjatywy słuŜące wprowadzeniu technologii pozwalających
na korzystanie z tych źródeł mogą być dofinansowywane ze środków unijnych.
NaleŜy dąŜyć do stosowania niskoemisyjnych lub nieemisyjnych lokalnych źródeł ciepła.
powierzchnię ziemi i gleby, metody ograniczenia negatywnych skutków.
13.5.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziem i gleby.
Gmina Wicko posiada gleby bardzo dobre, zwłaszcza w południowo - wschodniej części
gminy, gleby brunatne, a takŜe w dolinie rzeki Łeby, gleby murszowo – torfowe i torfowe.
Gruntów ornych jest niewiele i są one słabej jakości. Łąki średniej jakości połoŜone są na
glebach torfowych i murszowo-torfowych. Niewłaściwe uŜytkowanie i pielęgnacja łąk moŜe
doprowadzić do przyspieszonej mineralizacji związków próchnicznych i ich nieodwracalnej
degradacji. Projekt studium nakłada obowiązek właściwego i umiejętnego gospodarowania
zasobem gleb, zwłaszcza torfowych. W projekcie studium zalecono:
•
ochronę gleb najwyŜszych klas bonitacyjnych (I – III) przed nieuzasadnioną zabudową
oraz niewłaściwym zabiegom agrotechnicznym;
•
ochronę obszarów zmeliorowanych przed nieuzasadnioną zabudową;
•
ograniczenie realizacji obiektów inwentarskich w systemie bezściółkowym z uwagi na
ryzyko zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych;
•
wzbogacanie terenów rolniczej przestrzeni produkcyjnej zadrzewieniami śródpolnymi,
wiatrochronnymi oraz realizacją zieleni wzdłuŜ ciągów komunikacyjnych oraz cieków
wodnych i wód powierzchniowych, które zapobiegną erozji oraz zanieczyszczeniu wód
oraz gleb.
Właściwe, rolnicze uŜytkowanie gleb zgodne z kulturą rolną i zasadą rozwoju
zrównowaŜonego nie powinno przynieść negatywnych skutków dla składu i struktury gleb na
tym terenie.
Wpływ na wzrost ilości zanieczyszczeń będzie mieć rozwój obszarów zabudowy i
intensyfikacja ruchu turystycznego. Odpady z terenu gminy wywoŜone są obecnie na
składowisko odpadów zlokalizowane w miejscowości Czarnówko na terenie gminy Nowa
84
Wieś Lęborska. Składowisko to zaklasyfikowane jest jako składowisko odpadów innych niŜ
niebezpieczne i obojętnych. PodłoŜe uszczelniające wykonane z powłoki hydroizolującej ma
za zadanie zabezpieczyć gleby przed skaŜeniem. Podobnie rozwój zabudowy ograniczy ilość
powierzchni czynnej biologicznie, czego negatywne efekty zminimalizować ma zalecane w
studium tworzenie obszarów zieleni komponowanej, w obrębie zabudowy.
Prace budowlane związane z inwestycjami planowanymi na terenie gminy, jak budowa
infrastruktury
technicznej,
komunikacyjnej
i
farm
wiatrowych,
będą
miały
lokalny
krótkookresowy wpływ na stan gleby i powierzchnię ziemi. Struktura przekrojów glebowych
ulegnie zniszczeniu, moŜe zostać usunięta warstwa wierzchnia gleby próchnicznej, co
przyczyni się do wywiewania mineralnych warstw gleby znajdujących się dotychczas pod
spodem. TakŜe kształtowanie nasypów wpłynie na powierzchnię ziemi, gdzie sztucznie
uformowane skarpy będą wymagały zabezpieczenia przed osuwaniem.
Podobny efekt obserwować moŜna na terenach poeksploatacyjnych, gdzie w razie
wznowienia eksploatacji kopalin będzie się on pogłębiał. Eksploatacja ma równieŜ wpływ na
ukształtowanie powierzchni ziemi, przez powstałe w jej trakcie wyrobiska, w obrębie których
zaniknęła róŜnorodność biologiczna, a przywrócenie jej jest procesem długotrwałym.
13.5.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na powierzchnię ziemi i
gleby.
Dewastację wierzchniej warstwy gleby i terenów biologicznie czynnych na terenach
uzupełnień i rozwoju osadnictwa moŜna ograniczyć poprzez, zalecenie stosowania niskiego
współczynnika intensywności zabudowy wymogu wprowadzania zieleni komponowanej a
terenach
uŜyteczności
publicznej
i
usługowych.
RównieŜ
wytyczne
odnośnie
zagospodarowania terenu gospodarstw powinny wskazywać na konieczność zachowania
powierzchni biologicznie czynnej, w postaci zieleni komponowanej, ogrodów, terenów
rekreacji.
Sposobem na zmniejszenie degradacji gleb na terenach podmokłych, łąk, torfowisk jest
zachowanie naturalnych cech siedliska, czyli roślinności i poziomu wody.
Zaleca
się
rekultywację
terenów
powyrobiskowych,
obsadzanie
roślinnością
rekultywacyjną, wierzbą, robinią, brzozą oraz trawami. Zasypywanie dołów i regulację
stosunków wodnych na Tych terenach, aby ograniczyć erozję gleb.
85
Podobnie naleŜy zabezpieczyć tereny po wykonaniu inwestycji związanych z rozbudowa
infrastruktury technicznej, drogowej i elektrowni, poprzez wyrównanie terenu, uzupełnienie
warstwy biologicznie czynnej i wysiew traw oraz nasadzenia roślinności wysokiej i średniej,
co równieŜ ograniczy wywiewanie i wypłukiwanie warstw gleby.
Projektowane uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu nie moŜe stanowić źródła
zanieczyszczeń dla środowiska gruntowo-wodnego oraz zmian stosunków wodnych,
zwłaszcza na terenach podmokłych i połoŜonych na torfach.
Wszelkie prace eksploatacyjne na terenie studium winny być prowadzone zgodnie z
obowiązującymi przepisami. Istniejące wyrobiska powinny być po zakończeniu eksploatacji
kruszywa zrekultywowane w kierunku wodnym lub leśnym.
W ramach prowadzonej gospodarki odpadami zaleca się wprowadzenie systemu
selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.
klimat, metody ograniczenia negatywnych skutków.
13.6.1.
Oddziaływanie na klimat.
Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania kierunków zagospodarowania gminy
Wicko proponowanych w projekcie studium na klimat.
Lokalnie moŜe nastąpić zmiana mikroklimatu na obszarze zabudowanym w
wyniku
rozbudowy tkanki osadniczej, w tym ocieplenie temperatury powietrza, co związane jest z
ogrzewaniem, emisją spalin, ograniczeniem siły wiatru.
RównieŜ zmiana warunków mikroklimatycznych nastąpi lokalnie w miejscach osuszania
łąk i terenów podmokłych w procesie budowy dróg, zwłaszcza obwodnicy Wicka, przy
wyborze wariantów, których przebieg graniczy lub obejmuje wymienione tereny nieuŜytków.
13.6.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na mikroklimat.
Ograniczenie wpływu oddziaływania inwestycji na mikroklimat moŜe być odsunięcie
przebiegu od naturalnych ekosystemów. Na poprawę mikroklimatu na terenie zabudowanym
powinno wpłynąć wprowadzenie terenów zieleni komponowanej.
86
zasoby naturalne, metody ograniczenia negatywnych skutków.
13.7.1.
Oddziaływanie na zasoby naturalne.
W projekcie studium nie wyznaczono zmiany kierunków zagospodarowania istniejących
na terenie gminy złóŜ surowców naturalnych, takich jak torfowiska złoŜe kredy jeziornej i gytii
wapiennej „Roszczyce II” z torfem w nadkładzie, złoŜe kruszywa naturalnego drobnego.
Zakresie zasobów wód podziemnych w projekcie studium powołano się na zasady
określone w Dokumentacji Hydrogeologicznej Głównego Zbiornika Wód Podziemnych.
Kierunkiem
zagospodarowania
terenów
po
wyrobiskach
jest
rekultywacja,
eksploatowanym dotychczas na skalę przemysłową złoŜem jest złoŜe kredy jeziornej.
Obecnie złoŜe eksploatowane jest na potrzeby lokalnego rolnictwa (na skalę drobno
przemysłową). Utrzymuje się tę funkcję eksploatacji. Eksploatacja złoŜa na większą skalę
moŜe spowodować wyjątkowo niekorzystne zmiany środowiskowe, wymienione w projekcie
studium.
Wydobycie
powinno
się
odbywać
zgodnie
z
zatwierdzonym
projektem
zagospodarowania złoŜa. Prawidłowo prowadzone wydobycie nie powinno negatywnie
oddziaływać na środowisko naturalne.
ZłoŜe kruszywa naturalnego drobnego, przydatnego w przemyśle znajduje się we wsi
Łebieniec i jest eksploatowane. RównieŜ w tym wypadku zaleca się rekultywację terenów po
eksploatacji.
Na obszarze gminy Wicko (w okolicach miejscowości Nowęcin) znajduje się
nieeksploatowane złoŜe soli kamiennej „Łeba”, w projekcie studium nie wyznacza się
kierunków eksploatacji tego złoŜa.
13.7.2.
Metody ograniczania negatywnych oddziaływań na zasoby naturalne.
Zachowanie małego stopnia eksploatacji zasobów pozwoli zminimalizować negatywne
skutki
krótkoterminowe
dla
zasobów
złóŜ
kopalin.
Oddziaływanie
długoterminowe
doprowadzi do stopniowego zanikania zasobów złoŜa. Sposobem oddalenia w czasie
87
skutków stałego oddziaływania, poprzez eksploatację, jest ograniczenie tej eksploatacji do
minimum.
Wielkopowierzchniowe torfowiska wysokie (kopułowe typu bałtyckiego) są unikalne w
skali kraju. Zachowują one jeszcze roślinność zbliŜoną do naturalnej i nie powinny być
eksploatowane, gdyŜ grozi to zachwianiem stosunków wodnych i zaniknięciem torfowisk.
zabytki, dobra materialne i dziedzictwo kulturowe.
Wymienione w projekcie studium zasady ochrony zabytków, stanowisk archeologicznych
i innych elementów dziedzictwa kulturowego jak parki, układy ruralistyczne, przywołane
rozdziale nr niniejszego opracowania, wskazują jako kierunek opieki nad tymi elementami
zachowanie ich przed zniszczeniem, zaleca opiekę konserwatorską. Zastosowanie się do
zaleceń projektu studium przyniesie pozytywny skutek dla stanu zabytków. RównieŜ
pozytywne będzie oddziaływanie na elementy środowiska takie jak krajobraz i sposób w jaki
jest on odbierany przez ludzi. Pozytywnym skutkiem zachowania dziedzictwa kulturowego
będzie więc pozytywne postrzeganie przez ludność przestrzeni otaczającej i zachowanie
poczucia toŜsamości kulturowej.
13.9. Oddziaływania transgraniczne.
Nie przewiduje się wystąpienia oddziaływań transgranicznych na środowisko, czyli
odczuwalnych poza granicami kraju, spowodowanych wprowadzonymi projektem studium
kierunkami rozwoju gminy Wicko. Szczegółowa ocena inwestycji w zakresie oddziaływań
transgranicznych powinna odbyć się w trakcie sporządzania ocen oddziaływań na
środowisko.
13.10.
Oddziaływanie kierunków wyznaczonych przez projekt studium na
środowisko rozwoju obszarów objętych prawnymi formami ochrony
przyrody oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, przyrody,
krajobrazu kulturowego i uzdrowisk.
W projekcie studium nie przewiduje się zmiany kierunków zagospodarowania na terenie
istniejących obszarów przyrody chronionej jak Słowiński Park Narodowy, Rezerwaty
88
przyrody, uŜytki ekologiczne, pomniki przyrody, obszary Natura 2000, zachowane jest
dotychczasowe uŜytkowanie terenu, zasady uŜytkowania i zalecenia dla tych elementów
wymieniono w niniejszym opracowaniu.
Prognozowany wpływ projektu studium na obszar Parku jest neutralny. Nie zastosowanie
się do wytycznych, które przywołano w projekcie studium uwarunkowań, grozi zniszczeniem
róŜnorodności biologicznej, zanieczyszczeniem wód i powietrza, zniekształceniem rzeźby
terenu. Ponadto wymienione zalecenia uzupełnić naleŜy wytycznymi Rady Ministrów.
Na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 marca 2004 r. w sprawie
Słowińskiego Parku Narodowego na obszarze Parku zabrania się:
•
polowania, chwytania dziko Ŝyjących zwierząt, płoszenia ich i zabijania, zbierania poroŜy
zwierzyny płowej, niszczenia nor i legowisk zwierzęcych oraz gniazd ptasich i wybierania
z nich jaj;
•
pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych roślin;
•
wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości, innego
zanieczyszczania wód, gleby oraz powietrza;
•
dokonywania zmian przedmiotów ochrony i obszarów objętych ochroną;
•
uŜywania,
uŜytkowania,
uszkadzania
oraz
zanieczyszczania
przedmiotów
oraz
obszarów objętych ochroną;
•
zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek, jeŜeli słuŜą one innym celom niŜ ochrona
przyrody;
•
wydobywania skał, minerałów, w tym torfu i bursztynu;
•
niszczenia gleby lub zmiany sposobu jej uŜytkowania;
•
palenia ognisk, wyrobów tytoniowych, uŜywania źródeł światła o otwartym płomieniu
poza miejscami wyznaczonymi;
•
prowadzenia działalności wytwórczej, handlowej, a takŜe rolniczej, hodowlanej lub
chowu zwierząt;
•
zbioru poza miejscami wyznaczonymi dziko rosnących roślin, grzybów oraz ich części;
•
ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego, jazdy konnej wierzchem poza szlakami do
tego wyznaczonymi;
•
wprowadzania psów bez smyczy i kagańca;
•
eksploracji zbiorników wodnych poza miejscami do tego wyznaczonymi;
•
ruchu pojazdów poza drogami publicznymi i innymi drogami do tego wyznaczonymi;
•
umieszczania tablic, napisów, ogłoszeń reklamowych i innych znaków nie związanych z
ochroną przyrody, z wyjątkiem znaków drogowych i innych związanych z ochroną
89
porządku i bezpieczeństwa publicznego, na przedmiotach lub obszarach objętych
ochroną;
•
sprzedaŜy i spoŜywania napojów alkoholowych poza miejscami do tego wyznaczonymi;
•
zakłócania ciszy;
•
uŜywania łodzi motorowych, uprawiania sportów wodnych i motorowych, pływania,
Ŝeglowania poza akwenami lub szlakami do tego wyznaczonymi;
•
wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;
•
biwakowania poza miejscami wyznaczonymi;
•
prowadzenia badań naukowych bez zgody dyrektora Parku;
•
wprowadzania gatunków roślin lub zwierząt poza ich naturalne miejsca występowania;
•
wprowadzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie.
Wokół Parku utworzono otulinę o powierzchni 30 220 ha.
W projekcie studium przewidziano wystąpienie zagroŜenia wynikającego z rozwoju
zabudowy wsi śarnowska i ograniczono teren przewidziany pod rozwój zabudowy, odsunięto
jego granicę od granic Słowińskiego Parku Narodowego, przyczyną tego postępowania było
równieŜ istnienie na tym terenie niebezpieczeństwa wystąpienia powodzi. Nie zastosowanie
się do wskazanych w studium zaleceń będzie miało negatywny skutek dla środowiska.
Na terenach bezpośrednio graniczących z korytarzem ekologicznym Pradoliny RedyŁeby wprowadzono nowy kierunek rozwoju terenu w postaci elektrowni wiatrowych. Problem
oddziaływania
elektrowni
wiatrowych
omówiono
rozdziale
dotyczącym
stosowania
odnawialnych źródeł energii.
Oddziaływania wynikające z rozwoju stref osadnictwa w granicach korytarza
ekologicznego rangi krajowej Przymorskiego – Południowobałtyckiego omówiono w
rozdziałach dotyczących prognozy oddziaływania projektu studium na wody oraz zwierzęta i
rośliny.
14. Oddziaływanie kierunków zagospodarowania wyznaczonych przez
projekt studium na obszary Natura 2000.
14.2. Kierunki rozwoju obszarów stanowiących część systemu Natura 2000
na terenie gminy Wicko.
90
Podstawową zasadą obowiązującą na obszarach objętych siecią Natura 2000 powinno
być
zachowanie
równowagi
pomiędzy
ochroną
przyrody
a
gospodarką.
Ponadto
dopuszczona w kierunkach zagospodarowania, ujętych w projekcie studium, działalność na
tym terenie nie moŜe doprowadzić do zmniejszenia zasięgu występowania gatunków i
zmniejszenia liczebności gatunku w biocenozie.
Projekt studium tylko w jednym z wyznaczonych obszarów Natura 2000 – Mierzeja
Sarbska przewiduje obszar rozwoju osadnictwa, w południowej jego części. Zmiany funkcji
pozostałych terenów nie przewiduje. Omawiany teren stanowiący pasy lądu nad brzegiem
jeziora Sarbsko, gdzie obszar objęty systemem Natura 2000 nakłada się na granice
wyznaczonych
obszarów
rozwoju
osadnictwa,
posiada
juŜ
w
większości
plany
zagospodarowania przestrzennego, projekt studium w niewielkim stopniu poszerza teren
objęty planami i nadaje kierunek rozwoju osadnictwa.
Wspomniano wcześniej przytaczając ustalenia projektu studium, Ŝe ogólnoeuropejska
sieć ekologiczna Natura 2000 stanowi jednolity system ochrony przyrody. Na sieć składają
się większe i mniejsze obszary wyznaczone na podstawie aktów prawnych Unii Europejskiej,
tj.: Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków
(Council Directive 79/409/EEC on Wild Birds) zwana w skrócie Dyrektywą Ptasią, na mocy,
której tworzone są Obszary Specjalnej Ochrony ptaków (OSO; ang. SPAs). Są to obszary
siedlisk zajmowanych przez przynajmniej jeden ze 194 gatunków ptaków wymienionych w
załączniku do tej dyrektywy. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. w sprawie
ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Council Directive 92/43/EEC on the
conservation of natural habitats and of wild fauna and flora) zwana Dyrektywą Siedliskową,
na mocy, której tworzone są Specjalne Obszary Ochrony siedlisk (SOO, ang. SACs). Są to
obszary gdzie występuje przynajmniej jeden z 200 gatunków zwierząt, z 434 gatunków roślin
lub przynajmniej jeden z około 300 rodzajów siedlisk (określanych przede wszystkim na
podstawie charakterystycznych zespołów roślinnych) wymienionych w załącznikach do tej
dyrektywy.
Państwa członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane są do zachowania, utrzymania
i odtwarzania siedlisk przez utrzymywanie, zagospodarowywanie, odtwarzanie i tworzenie
biotopów, oraz unikanie zanieczyszczania i pogarszania stanu siedlisk w obszarach
chronionych i poza nimi. Wybór form i metod ochrony pozostaje w gestii krajów
członkowskich.
91
Obszary ochrony wytypowane i włączone w sieć Natura 2000, w granicach gminy Wicko
oraz ich charakterystyka na podstawie formularzy danych dla obszarów specjalnej ochrony
(OSO), obszarów spełniających kryteria obszarów o znaczeniu wspólnotowym (OZW) i dla
specjalnych obszarów ochrony (SOO):
14.2.1.
Mierzeja Sarbska walory i zagroŜenia.
- Istniejące formy ochrony:
Mierzeja Sarbska – rezerwat przyrody;
Nadmorski OChK – obszar chronionego krajobrazu;
Mierzeja Sarbska - Natura 2000 SOO Dyrektywa siedliskowa,
kod obszaru: PLH220018.
- Występujące typy siedlisk: inicjalne stadia nadmorskich wydm białych;
nadmorskie wydmy białe;
nadmorskie wydmy szare;
nadmorskie wrzosowiska baŜynowe;
lasy mieszane na wydmach nadmorskich;
wilgotne zagłębienia międzywydmowe;
wilgotne wrzosowiska z wrzoścem bagiennym;
torfowiska przejściowe i trzęsawiska;
bory i lasy bagienne.
- Cenne gatunki (reguluje Dyrektywa Rady 79/409/EWG i Dyrektywa Rady 92/43/EWG):
Ptaki: Haliaeetus albicilla, bielik;
Pandion haliaetus, rybołów;
Bubo Bubo, puchacz;
Caprimulgus europaeus, lelek ;
Dryocopus martius, dzięcioł;
Lullula arboreta, lerka.
Płazy: Anisus vorticulus, zatoczek łamliwy.
Rośliny: Linaria loeselii (Linaria odora), lnica wonna.
- Pokrycie obszaru:
lasy iglaste 79%;
lasy liściaste 3%;
nadmorskie wydmy, piaszczyste plaŜe, machair 16%;
siedliska łąkowe i zaroślowe (ogólnie) 2%.
- Walory:
- Unikatowy kompleks wydm wałowych i parabolicznych;
- ZróŜnicowane wilgotnościowo bory baŜynowe;
92
- Fragment mierzei z wydmami ruchomymi, w ramionach których występują niecki
deflacyjne z bardzo rzadkimi zbiorowiskami torfowiskowymi i napiaskowymi;
- Zarośla z woskownicą europejską (Myrica gala), prawnie chronionym gatunkiem
atlantyckim;
- Dobrze zachowane kwaśne i Ŝyzne olsy, brzeziny i bory bagienne;
- Ponad 50% obszaru to 9 rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej,
jedno z nielicznych w Polsce stanowisk Linaria loeselii;
- Liczne populacje gatunków roślin naczyniowych oraz zwierząt zagroŜonych i
prawnie chronionych w Polsce;
- Stanowisko lęgowe Bubo bubo;
- Miejsce stałego pobytu takich gatunków jak Haliaeetus albicilla, Pandion haliaetus;
- Obszar charakteryzuje się ogromnymi walorami krajobrazowymi.
ZagroŜenia jakie mogą wystąpić w wyniku działalności człowieka na jaką naraŜony
będzie teren w wyniku realizacji kierunków zagospodarowania wyznaczonych przez projekt
studium to osuszenie terenów podmokłych w obrębie obszaru rozwoju osadnictwa,
zanieczyszczenie rzek w wyniku większego natęŜenia ruchu turystów i mieszkańców w
strefie brzegowej jeziora. Podobnie w wyniku większej ilości osób przebywających na tym
terenie istnieje zagroŜenie wydeptywania roślinności i poŜarów. W wyniku działalności
rolniczej
prowadzonej
nad
brzegami
jeziora
istnieje
zagroŜenie
zanieczyszczenia
spływającymi do jeziora i rzek pozostałościami nawozów i środków ochrony roślin, w
konsekwencji takŜe zagroŜenie eutrofizacją jeziora. Dotychczasowo istniejące zagroŜenia,
które mogą się pogłębiać wynikają z istnienia szlaków turystycznych pieszych i rowerowych,
turystyki konnej, jest to zagroŜenie zadeptywaniem roślinności, wzrostem zanieczyszczenia.
Systemy melioracyjne istniejące i planowane mogą przyczyniać się do obniŜania poziomu
wód na terenach podmokłych, osuszania bagien i torfowisk.
14.2.2.
Górkowski Las walory i zagroŜenia.
Górkowski Las – rezerwat przyrody;
Górkowski Las - Natura 2000 SOO Dyrektywa siedliskowa,
kod obszaru: PLH220045.
- Występujące typy siedlisk: Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis,
Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno
girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy
borealne).
93
- Pokrycie obszaru:
lasy mieszane 97,00 %
łąki i pastwiska 3,00 %
- Walory:
Rezerwat przyrody obejmujący silnie zniekształcony kompleks boru i brzeziny bagiennej,
porastający dawne torfowisko typu bałtyckiego w dolinie Łeby
- Obszar leŜy w pradolinie Łeby, na wysokości od 2 do 4 m n.p.m. i obejmuje enklawę
leśną w rozległym terenie rolniczym.
- Obszar jest cenny ze względu na występujące tam typy siedlisk leśnych. Na
torfowisku niskim turzycowo-szuwarowym wytworzyły się tu bór wilgotny i bór
bagienny brzozowo-sosnowo oraz las borealny (brzezina bagienna) – siedliska
wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej.
- Znajdują się tu równieŜ stanowiska licznych gatunków roślin podlegających w
Polsce ochronie (m. in. bagno zwyczajne, konwalia majowa, paprotka zwyczajna,
porzeczka czarna, kruszyna pospolita, śmiałek pogięty, borówka czarna, kalina
koralowa), nie są to jednak gatunki z Załącznika II Dyrektywy siedliskowej.
W 2005 r. rozpoczęto projekt ich renaturalizacji, realizowany wg zapisów planu ochrony
istniejącego tu rezerwatu Las Górkowski. Lasy zajmują prawie cały obszar, niewielki
fragment obszaru zajmują łąki i pastwiska (ok. 3 %).
ZagroŜenia jakie mogą wystąpić w wyniku działalności człowieka, na którą naraŜony będzie
teren w wyniku realizacji kierunków zagospodarowania wyznaczonych przez projekt studium
to przesuszenie i ekspansja gatunków roślin obcego pochodzenia (neofitów) oraz presja
rekreacyjna. Przed niewłaściwą gospodarką zasobami zbiorowisk chroni plan ochrony
rezerwatu, projekt studium nie wprowadza zmian na tym terenie.
14.2.3.
Ostoja Słowińska walory i zagroŜenia
Słowiński Park Narodowy;
Słowiński Rezerwat Biosfery;
Słowiński Park Narodowy – Ostoja Ramsar
Ostoja Słowińska - Natura 2000 OSO Dyrektywa ptasia,
kod obszaru: PLB220003.
94
- Występujące typy siedlisk: Pomiędzy wydmami wykształciły się zbiorowiska psammofitów i
wilgotnych wrzosowisk. Występują tu równieŜ nadmorskie bory baŜynowe, będące ostatnim
stadium sukcesji w tych środowiskach.
- Cenne gatunki (reguluje Dyrektywa Rady 79/409/EWG i Dyrektywa Rady 92/43/EWG):
Ptaki: Botaurus stellaris,bąk;
Ciconia nigra, bocian czarny;
Ciconia ciconia, bocian biały;
Mergus albellus, tracz bielaczek ;
Milvus milvus, kania ruda;
Haliaeetus albicilla, bielik;
Circus aeruginosus, błotniak stawowy;
Circus pygargus, błotniak łąkowy;
Aquila pomarina, orlik krzykliwy ;
Aquila chrysaetos, orzeł przedni;
Pandion haliaetus, rybołów;
Crex crex, derkacz;
Grus grus, Ŝuraw;
Sterna hirundo, rybitwa rzeczna;
Sterna albifrons, rybitwa białoczelna;
Chlidonias niger, rybitwa czarna;
Bubo Bubo, puchacz;
Aegolius funereus, sowa włochata;
Caprimulgus europaeus, lelek kozodój;
Alcedo atthis, zimorodek zwyczajny;
Dryocopus martius, dzięcioł czarny;
Dendrocopos medius, dzięcioł średni;
Lullula arboreta, lerka;
Anthus campestris, świergotek polny;
Sylvia nisoria, pokrzewka jarzębata;
Ficedula parva, muchołówka mała;
Lanius collurio, dzierzba gąsiorek;
Calidris alpina schinzii, biegus zmienny.
Ssaki: Lutra lutra, wydra europejska.
Ryby: Salmo salar, łosoś szlachetny.
Rośliny: Linaria loeselii (Linaria odora), lnica wonna.
- Pokrycie obszaru:
Lasy iglaste 14%
Lasy liściaste 4%
95
Lasy mieszane 10%
Nadmorskie wydmy, piaszczyste plaŜe, machair 7%
Siedliska łąkowe i zaroślowe (ogólnie) 7%
Torfowiska, bagna, roślinność na brzegach wód, młaki. 9%
Wody śródlądowe (stojące i płynące) 49%
- Walory:
- Krajobraz ruchomych wydm nadmorskich, jednych z największych w Europie (do 30
m n.p.m., przesuwają się w tempie 3-10 m rocznie);
- Trzy słonawe przymorskie jeziora, z których największe jest Łebsko (7140 ha, max.
gł. 5,6m), a drugim co do wielkości - Gardno (2468 ha, max. gł. 2,6m);
- Fragmenty podmokłych łąk, pastwisk i lasów;
- Rozległe płaty szuwaru trzcinowego i pałkowego;
Zagłębienia miedzywydmowe porosniete sa inicjalnymi zbiorowiskami psammofitów oraz
wilgotnymi wrzosowiskami w róŜnych stadiach rozwoju.
W końcowej fazie sukcesji rozwija się tu nadmorski bór baŜynowy.
Lasy pokrywają w sumie ok. 80 % powierzchni ostoi.
Wyjątkowo rzadki krajobraz ruchomych wydm nadmorskich.
Interesujące gatunki bezkręgowców, pijawek i pajęczaków
Obszar zajmuje powierzchnię Słowińskiego PN oraz dodatkowy niewielki teren w części
południowo-zachodniej.
ZagroŜenia jakie mogą wystąpić w wyniku działalności człowieka na jaką naraŜony będzie
teren w wyniku realizacji kierunków zagospodarowania wyznaczonych przez projekt studium
to Osuszanie terenów w bezpośrednim sąsiedztwie ostoi. Zaprzestanie pasterstwa jest
przyczyną zmniejszania się lęgowej populacji siewkowatych. Zanieczyszczenie rzek w
wyniku działalności rolniczej i zwiększenia natęŜenia ruchu turystycznego moŜe prowadzić
prowadzi do eutrofizacji jezior;
ZagroŜenie zanieczyszczeniem i niszczeniem roślinności moŜe płynąć takŜe z uprawiania
sportów i róŜnych form czynnego wypoczynku, uprawiane w plenerze .
14.3. Metody ograniczania negatywnych oddziaływań obszary Natura 2000.
Szczegółowe zalecenia i zakazy dotyczące zachowania środowiska przyrodniczego i
rozwoju obszarów Natura 2000, które są objęte takŜe innymi formami ochrony przyrody jak
ochrona rezerwatowa, Park Narodowy regulują plany ochrony rezerwatów, Słowińskiego
96
Parku Narodowego oraz zalecenia wynikające z włączenia do obszarów chronionego
krajobrazu.
W przypadku planowanych inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
plany powinny być oceniane indywidualnie pod kątem oddziaływania na siedliska i
róŜnorodność gatunkową, poprzez sporządzenie oceny oddziaływania na środowisko danej
inwestycji. RównieŜ wpływ na środowisko i siedliska naleŜy uwzględnić planując budowle i
inne elementy ochrony przeciwpowodziowej.
Projekt studium uwzględnia zasadę zrównowaŜonego rozwoju na terenach objętych
ochroną Natura 2000, wprowadzone zmiany mają niewielki zasięg. Dla minimalizacji
oddziaływań wynikających z kierunków rozwoju na tym terenie proponuje się utrzymanie
rozgraniczenia roślinności na wysoka i niską, gdyŜ zachowane zostaną siedliska
charakterystyczne dla danych gatunków, zarastanie łąk i terenów podmokłych drzewami lub
krzewami moŜe doprowadzić do zniknięcia miejsc dogodnych do zakładania gniazd przez
ptaki łąkowe. Powrót do gospodarki pasterskiej na tym terenie doprowadziłby do
systematycznego usuwania siewek i ograniczenia sukcesji roślin wysokich przez zwierzęta,
jednocześnie obszary uprawy, ograniczone na rzecz wypasu zwierząt hodowlanych,
uwalniały by mniej substancji przyśpieszających rozwój roślin, jak nawozy, do zbiorników
wodnych. Ograniczenie ilości zanieczyszczeń spływających bezpośrednio i pośrednio do
jeziora, lub na tereny podmokłe spowolniłoby eutrofizację zbiorników. Podobnie na
wymienionym terenie naleŜy rozwaŜnie wprowadzać system melioracji aby uniknąć
osuszania bagien i obszarów podmokłych, będących siedliskiem zwierząt, w tym ptaków
oraz roślin bagiennych i torfowiskowych. NaleŜy utrzymywać istniejące stosunki wodne na
terenie rezerwatu i mierzei dla zachowania torfowisk. Z punktu widzenia oddziaływania na
krajobraz i ludzi, zaleca się zachowanie istniejących proporcji zagospodarowani terenu.
Zachowanie łatwego dostępu do jezior daje moŜliwość rekreacyjnego korzystania z terenu,
naleŜy jednak wytyczać szlaki i ścieŜki dla pieszych, rowerzystów, konnych, w celu
uniknięcia zbaczania ze szlaków i zadeptywania cennej roślinności. NaleŜy zapewnić
miejsca składowania odpadów w celu uwolnienia od zanieczyszczeń wynikających z
sezonowego przebywania mieszkańców i turystów. Ponadto korzystne jest utrzymanie
zróŜnicowania planów krajobrazu widocznych z lądu jak i z jezior oraz otwarć widokowych,
co moŜna osiągnąć przez zachowanie łąk i pastwisk, niedopuszczenie do ich zarastania
przez roślinność wysoką.
Ze względu na obszary Natura 2000 na terenie graniczącym z tymi obszarami zabrania
się realizacji przedsięwzięć, które mogą znacząco negatywnie oddziaływać na te ostoje, a w
97
szczególności na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt ze względu, na które
obszary te powstały.
Na terenie
zaplanować
bezpośrednim sąsiedztwie obszarów naleŜących do systemu naleŜy
zainwestowanie
nie
powodowało
znaczącego
wzrostu
negatywnych
oddziaływań na przyrodę i nie powodujące nieodwracalnych zmian w środowisku
przyrodniczym, w postaci presji turystycznej i rekreacyjnej.
15. Wykorzystanie energii wiatru i innych źródeł odnawialnych na
terenie gminy Wicko, prognoza wpływu na środowisko budowy ferm
wiatrowych.
15.2. Uwarunkowania dla lokalizacji elektrowni w gminie Wicko.
Cały obszar wybrzeŜa Morza Bałtyckiego leŜy w obszarze uprzywilejowanym pod
względem zasobów energii wiatru. W granicach gminy Wicko znajdują się szczególnie dobre
warunki dla lokalizacji elektrowni wiatrowych, co zaznaczono w planie zagospodarowania
województwa i uwzględniono w projekcie studium. Według planu zagospodarowania
województwa pomorskiego na terenie gminy występują bardzo dogodne warunki do
lokalizacji
ferm
wiatrowych.
Projekt
studium
przewiduje
wykorzystywanie
terenów
wskazanych w planie na cele elektrowni, poniewaŜ warunki wiatrowe pozwalają na
efektywne pozyskiwanie energii elektrycznej. Obszar nie posiada potencjału dla tworzenia
elektrowni wodnych, nie dysponuje takŜe źródłami wód termalnych i dostępem do morza.
Dlatego w projekcie studium przewidziano wykorzystanie na tym terenie energii wiatru,
zalecono takŜe wykorzystywanie energii słonecznej i energii pochodzącej ze spalania
biomasy. Wymienione źródła energii wraz z energią rzek naleŜą do źródeł odnawialnych.
Istnieją obszary dla których sformułowano ograniczenia w zakresie lokalizacji elektrowni
wiatrowych, są to:
•
Tereny podmokłe, ze zbiorowiskami roślinności torfowiskowej i łąkowej, między innymi
przyczyną
takiego
ograniczenia
są
niekorzystne
warunki
geotechniczne
dla
posadowienia budowli, ale równieŜ fakt iŜ tereny te stanowią miejsca Ŝerowania duŜej
ilości gatunków ptaków. Na omawianym terenie występują wymienione zbiorowiska.
•
Kompleksy leśne, stanowiące miejsca gniazdowania ptaków.
•
Cenne
zbiorowiska
roślinne,
jak
wydmy
nadmorskie
i
śródlądowe,
murawy
kserotermiczne, wrzosowiska. W gminie Wicko występują cenne obszary wydm
chronione przepisami prawa, objęte granicami Słowińskiego Parku Narodowego.
98
•
Akweny, na terenie gminy występujące w postaci jeziora Sarbsko i jeziora Czarne.
Obszary nadwodne są cennym miejscem Ŝerowania i przebywania ptaków.
•
Pozostałe miejsca cenne dla ptaków, Ŝerowiska, trasy przelotów, dolotów na noc
legowiska. Na obszarze gminy główny obszar wędrówek stanowią międzynarodowe
korytarze ekologiczne i obszary chronione włączone do sieci Natura 2000.
•
Wyłączone z lokalizacji są parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe,
obszary chronionego krajobrazu, obszary gatunkowej ochrony roślin i zwierząt, pomniki
przyrody, stanowiska dokumentacyjne, uŜytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo
krajobrazowe. Oraz miejsca występowania złóŜ kopalin.
•
Nie zaleca się lokalizowania ferm wiatrowych na przedpolach panoram, osi widokowych,
ciągów widokowych wychodzących na obiekty cenne przyrodniczo i kulturowo, zabytki,
zespoły zabytków. Na terenie gminy Wicko najcenniejsze obiekty zabytkowe znajdują się
w obszarze zabudowanym, oprócz zabytkowego wiatraka.
•
Nie
zaleca
się
lokalizacji ferm
wiatrowych
w otulinach
parków narodowych
i krajobrazowych będących strefami ekspozycji. Na terenie gminy Wicko duŜy obszar
otuliny Słowińskiego Parku Narodowego stanowią obszary leśne, ponadto w otulinie
znajduje się miejscowość Wicko, Wrześcienko i Wrzeście.
•
Zaleca się lokalizowanie ferm wiatrowych w odległości 3 km od głównych ciągów
komunikacyjnych, jakimi są drogi wojewódzkie i krajowe, lub lokalizowanie ich w grupach
od 6 do 15 sztuk co 5 km, lub od 10 do 30 co 10 km. W gminie Wicko zlokalizowane są 2
drogi wojewódzkie przebiegające wzdłuŜ obszarów proponowanych do lokalizacji ferm.
•
Zaleca się oddalenie obszarów elektrowni wiatrowych od siedzib ludzkich na odległość
500 m, 200 m od ściany lasu, 800 m od miejsc przebywania awifauny.
•
Zabrania się lokalizowania elektrowni wiatrowych w obszarze otulin parków narodowych,
jeśli pogorszyłoby to stan środowiska samego parku.
15.3. Proponowana lokalizacja ferm wiatrowych w gminie Wicko na tle uwarunkowań
wynikających z dokumentów planistycznych.
Proponowana w projekcie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Wicko lokalizacja elektrowni wiatrowych obejmuje tereny rolnicze i
nieuŜytki o ograniczonej przydatności do innych celów (budownictwo przemysłowe,
mieszkalnictwo, rekreacja). Wskazane tereny wymagają sporządzenia planów miejscowych,
lub obejmują tereny dla których plany powstały lub powstają. Dla terenów oczekujących na
sporządzenie planów miejscowych w tym miejsc lokalizacji elektrowni wiatrowych
wprowadzono obowiązek przeprowadzenia procedury ocen oddziaływania na środowisko dla
99
obszarów Natura 2000, dotyczących takŜe sąsiedztwa tych terenów. Niniejsza prognoza
wskazuje na konieczność wykonania raportów które wskaŜą szczegółowo negatywne
oddziaływania mogące nastąpić na danym terenie. Nie istnieją obecnie monitoringi
przedrealizacyjne obejmujące obszary w granicach gminy, na które moŜna się powołać. Nie
wyklucza to moŜliwości negatywnego oddziaływania urządzeń na środowisko i jego
komponenty.
Istniejące ograniczenia obejmujące ochronę przyrody i krajobrazu ujęto w rysunku nr 1.
Lokalizacja obszarów ferm wiatrowych proponowanych w projekcie Studium uwarunkowań i
kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wicko na tle ograniczeń wynikających z
istniejących dokumentów planistycznych, a takŜe na rysunku nr 2., będącym wycinkiem
mapy
EKOLOGICZNO-KRAJOBRAZOWYCH
ELEKTROWNI
WIATROWYCH
W
UWARUNKOWAŃ
PÓŁNOCNEJ
I
LOKALIZACJI
CENTRALNEJ
CZĘŚCI
WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO przedstawiający uwarunkowania dla gminy Wicko.
Rys.1.
100
Rys.2.
Źródło:
EKOLOGICZNO-KRAJOBRAZOWE
UWARUNKOWANIA
LOKALIZACJI
ELEKTROWNI
WIATROWYCH W PÓŁNOCNEJ I CENTRALNEJ CZĘŚCI WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO, 2002.
Proponowane w studium obszary leŜą poza obszarami korytarzy ekologicznych, a takŜe
poza otuliną Słowińskiego Parku Narodowego, część połoŜonych w obszarze otuliny
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które są w trakcie uchwalania, lub
zostały uchwalone, przewidują lokalizację elektrowni wiatrowych. Dla inwestycji połoŜonych
w obrębie tych planów istnieje obowiązek sporządzenia szczegółowo raportu na temat
oddziaływania na środowisko. Dla proponowanych w studium obszarów budowy wiatraków
sporządza się ogólną prognozę oddziaływania na środowisko elektrowni, którą zawiera ten
dokument. Proponowane obszary elektrowni omijają teŜ miejsca chronione włączone do sieci
Natura 2000.
Z punktu widzenia ochrony krajobrazu, elektrownie są elementem
wyeksponowanym jeśli chodzi o ciągi widokowe, rozpościerające się z dróg wojewódzkich,
natomiast od waŜnych elementów dziedzictwa kulturowego jakimi są zabytki, zachowano
odległość przynajmniej 500 m, oprócz zabytkowego wiatraka.
15.3. Przewidywane oddziaływanie elektrowni wiatrowych na ludzi, zwierzęta, z
uwzględnieniem awifauny, krajobraz oraz obszary Natura 2000.
Istnieje moŜliwość negatywnego oddziaływania urządzeń jakimi są wiatraki na
środowisko i jego komponenty. Nie istnieją obecnie monitoringi przedrealizacyjne
obejmujące obszary w granicach gminy, na które moŜna się powołać. W niniejszej prognozie
przewidziano ogólne oddziaływania na jakie moŜe być naraŜony krajobraz, człowiek oraz
zwierzęta w wyniku lokalizacji inwestycji na wskazanym w studium terenie. PoniewaŜ teren z
moŜliwością lokalizacji ferm wiatrowych jest ograniczony barierami, jak lasy, korytarze
101
ekologiczne w dolinie rzek, tereny podmokłe, wskazanie alternatywnych rozwiązań obejmuje
jedynie wskazanie pozostałych źródeł energii odnawialnej, jako alternatywy dla sposobu
pozyskiwania energii jakim jest siłownia wiatrowa.
•
Nie przewiduje się wpływu elektrowni na tereny podmokłe, torfowiska, gdyŜ
proponowane obszary ferm omijają te tereny.
•
Proponowane przez studium obszary znajdują się w znacznej odległości od kompleksów
leśnych, oprócz obszaru w okolicy Strzeszewa, który graniczy ze ścianą lasu. Istnienie
planów lokalizacji elektrowni na pozostałych obszarach graniczących z lasem regulują
plany miejscowe.
•
Obszary wydm objęte granicami Słowińskiego Parku Narodowego są chronione w
zapisach studium przed działalnością człowieka. Proponowana lokalizacja turbin jest
oddalona od granic parku o minimum 4 kilometry.
•
Akweny, na terenie gminy występujące w postaci jeziora Sarbsko i jeziora Czarne,
będące cennym miejscem Ŝerowania i przebywania ptaków znajdują się na północy i w
centralnej części gminy (teren lasów). NajbliŜsza proponowana lokalizacja turbin
oddalona jest o min. 2 km,
•
Oddziaływanie ferm wiatrowych w zakresie emisji ultradźwięków, nie jest jeszcze
poznane, trudna jest więc ocena wpływu na nietoperze, istnieje moŜliwość zakłócenia
działania sonaru. Główne miejsca przebywania nietoperzy to lasy, jaskinie, miejsca
osłonięte, moŜna więc przypuszczać, Ŝe otwarte przestrzenie ferm wiatrowych nie będą
stanowiły częstej przeszkody na trasach lotów nietoperzy. Istnieje jednak moŜliwość
kolizji z elektrowniami i śmierci tych zwierząt.
•
Miejsca cenne dla ptaków, jak Ŝerowiska, trasy przelotów, dolotów na noc legowiska to
lasy i tereny podmokłe, obszary pod elektrownie wyznaczone w studium omijają te
tereny.
Studium w większości przypadków lokalizuje elektrownie pozostawiając
moŜliwość przelotów pomiędzy
wymienionymi, cennymi obszarami. Negatywne
oddziaływanie moŜe mieć obszar wyznaczony w południowo-zachodniej części gminy,
gdzie mimo wyłączenia terenu podmokłego, nie pozostawiono korytarza łączącego.
Oddziaływanie będzie mniejsze jeśli poszczególne wiatraki będą zgromadzone
w skupiskach, nie liniowo, a skupiska oddalone od siebie, oddziaływanie będzie wiec
zaleŜne od planów inwestora. Skutkiem złego rozmieszczenia weź moŜe być zmiana
tras przelotów i zmiana rozmieszczenia siedlisk. Na obszarze gminy główny obszar
wędrówek stanowią międzynarodowe korytarze ekologiczne i obszary chronione
włączone do sieci Natura 2000, proponowane w studium obszary elektrowni znajdują się
w odległości min. 3 km od obszaru najbliŜszego rezerwatu włączonego do sieci.
Spodziewana koncentracja przelotów i miejsc Ŝerowania awifauny obejmuje obszar
102
najbliŜszy linii brzegowej korytarz przymorski – południowobałtycki oraz korytarz
pradoliny Redy-Łeby na terenach tych studium nie wprowadza moŜliwości lokalizacji
turbin.
•
Oddziaływanie siłowni wiatrowych moŜe być takŜe odstraszające lub przywabiające dla
ptaków. Odstraszający moŜe być hałas, efektem działania turbin moŜe być odsunięcie
korytarzy wędrówek ptaków o 800 m od siłowni. Złe warunki widoczności podczas
większej wilgotności i o zmroku zwiększają ryzyko kolizji, wieŜe są oznaczone jednym
światłem, umieszczonym na szczycie.
•
Lokalizacja ferm wiatrowych na terenach rolniczych i nieuŜytkach o ograniczonej
przydatności do innych celów (budownictwo przemysłowe, mieszkalnictwo, rekreacja),
moŜe wpłynąć negatywnie na faunę zamieszkującą, migrującą i Ŝerującą na terenach
rolniczych i nieuŜytkach, zwłaszcza na etapie realizacji inwestycji, plac budowy moŜe
być przeszkodą dla niewielkich zwierząt.
•
Zlokalizowane w gminie obszary cenne krajobrazowo znajdują się na terenie rezerwatów
i parku narodowego, przedpola tych najcenniejszych obszarów obejmuje otulina
Słowińskiego Parku Narodowego. W obrębie otuliny, w pobliŜu jej południowozachodniej granicy, znajdują się obszary proponowane pod lokalizację elektrowni
wiatrowych, w miejscowych planach istniejących lub będących w trakcie sporządzania.
Lokalizacje te omijają siedliska i obszary leśne oraz wód powierzchniowych i podmokłe.
Studium nie wprowadza nowych obszarów lokalizacji w otulinie.
•
W gminie Wicko zlokalizowane są 2 drogi wojewódzkie przebiegające wzdłuŜ obszarów
proponowanych do lokalizacji ferm, oddziaływanie na krajobraz postrzegany z
wymienionych dróg zlokalizowanych w ich bezpośredniej bliskości ferm wiatrowych
będzie znaczne i moŜe wywoływać skrajne emocje. W początkowej fazie eksploatacji
reakcja na nowoczesne bryły wiatraków moŜe być pozytywna, duŜa ilość, zagęszczenie
i gabaryty budowli mogą takŜe przytłaczać. Reakcja zaleŜeć takŜe będzie od sposobu
rozmieszczenia turbin, prawdopodobnie mniej przytłaczające wraŜenie wywoływać będą
skupiska, nieregularnie ustawionych wieŜ, niŜ wieŜe ustawione liniowo w sposób
geometryczny.
•
Lokalizacja turbin na terenach o nieurozmaiconej powierzchni wprowadza dodatkowy
element róŜnicujący pionową strukturę przestrzenną krajobrazu, pod warunkiem jednak,
Ŝe usytuowane są one w duŜej odległości od stref ekspozycji obiektów dziedzictwa
kulturowego: pomników historii, cennych załoŜeń urbanistycznych i ruralistycznych oraz
załoŜeń zamkowych, parkowo- pałacowych i parkowo-dworskich, tak aby nie zakłócać
odbioru, nie przytłaczać wysokością budowli i nie zagraŜać ich bezpieczeństwu.
ZagroŜenia ekspozycji obiektów zabytkowych i panoram mogą wystąpić w wyniku
wprowadzenia, w odległościach mniejszych niŜ 500 m od miejscowości Roszyce i
103
Charbrowo. Na odbiór budowli i ich wkomponowanie w krajobraz wpływ będą miały
czynniki niemoŜliwe do przewidzenia na etapie wyznaczania kierunków rozwoju, czyli
rodzaj wieŜ, kolor wieŜ, zagęszczenie i rozmieszczanie, takŜe czynniki niestałe takie jak
warunki pogodowe.
•
Nieprawidłowo prowadzone prace inŜynierskie mogą mieć wpływ na tereny stanowisk
archeologicznych w obrębie, których projekt studium przewiduje sytuację elektrowni,
które znajdują się w pobliŜu miejscowości Wrześcienko, Strzeszewo, Skarszewo,
Zdrzewno i pomiędzy miejscowościami Gąska i Komaszewo.
•
Lokalizacja ferm wiatrowych w pobliŜu siedzib ludzkich istniejących i planowanych moŜe
wywołać skutek w postaci nadmiernego hałasu, wibracji, drgań, efektu stroboskopowego
i cienia. Hałas pochodzi z generatorów, ruchu obrotowego rotorów, napręŜeń konstrukcji,
zaleŜy on od wysokości, rozmieszczenia wieŜ, takŜe od ukształtowania terenu, sposobu
zagospodarowania
itp.
Elektrownie
wytwarzają
takŜe
promieniowanie
elektromagnetyczne, występujące głównie w stacjach transformatorowych i w miejscu
połączeń z linią wysokiego napięcia, wymienione elementy infrastruktury sieci, są
lokalizowane zazwyczaj z dala od działek siedliskowych.
•
Lokalizacja ferm wiatrowych na terenach rolniczych i nieuŜytkach o ograniczonej
przydatności do innych celów (budownictwo przemysłowe, mieszkalnictwo, rekreacja),
moŜe wpłynąć negatywnie na warunki rekreacji.
•
Wpływ elektrowni na powierzchnię ziemi, gleby obejmować będzie, usunięcie tych
elementów z powierzchni zabudowy. W trakcie realizacji inwestycji nastąpi równieŜ
degradacja roślinności i zmiany w profilu glebowym w obrębie wykopów, dróg
dojazdowych, nie będą to jednak zmiany długookresowe.
15.4. Sposoby ograniczania negatywnych oddziaływań.
•
Oddziaływanie siłowni wiatrowych na szlaki wędrówek przedstawicieli awifauny będzie
mniejsze jeśli pomiędzy miejscami Ŝerowania i noclegowiskami pozostawione będą
korytarze o szerokości 800 m z kaŜdej strony szlaku, które pozwolą przemieszczać się
ptakom odstraszanym hałasem elektrowni.
•
Oddziaływanie siłowni wiatrowych na krajobraz będzie mniejsze jeśli poszczególne
wiatraki będą zgromadzone w skupiskach, nie liniowo, a skupiska oddalone od siebie.
Zastosowanie kilku do kilkunastokilometrowych przerw w skupiskach wieŜ pozwoli
zróŜnicować krajobraz.
•
Budowa i kolor elektrowni wpływają na krajobraz, w celu minimalizacji wpływu moŜna
stosować konstrukcje kratowe, lub maszty podtrzymywane linami, dla lepszego rozmycia
104
w krajobrazie. Podobnie kolorystykę wieŜ moŜna zmienić, z kontrastującej i niezwykle
dobrze odbijającej światło – białej, na mniej widoczną, szarą , grafitową, niebieską.
•
Rozmieszczenie wieŜ w obrębie skupiska takŜe wpływa na odbiór, wieŜe rozmieszczane
liniowo zajmują tylko jeden plan, i moŜna subiektywnie stwierdzić, Ŝe wpasowują się w
krajobraz przy małej ilości turbin, przy większej ilości stanowią jednak barierę dla
przemieszczania się ptaków. Rozmieszczenie regularne w trójkątach, moŜe wprowadzać
odczucie przytłoczenia, ale takŜe porządku przestrzeni, najlepiej jednak pasującym do
obszaru o naturalnym nieregularnym kształcie rozmieszczeniem, będzie rozmieszczenie
nieregularne w skupiskach. Proponowane rozmieszczenie 6-15 wieŜ co 5 km, 10-30
wieŜ co 10 km.
•
Zaleca się monitoring ornitologiczny, chiropterologiczny, siedliskowy, krajobrazowy
terenów proponowanych pod lokalizację ferm wiatrowych, przed sporządzeniem raportu
do wniosku o decyzje środowiskową i miejscowego planu. Zaleca się przeprowadzenie
monitoringu przed realizacyjnego wpływu na zwierzęta, zwłaszcza awifaunę. Monitoring
wpływu na zwierzęta naleŜy powtórzyć w trakcie i po zrealizowaniu inwestycji.
•
NaleŜy przyjąć, ze hałas pochodzący z pracującej wieŜy ma skutek pozytywny w
momencie kiedy odstrasza awifaunę, poniewaŜ niejako zwierzęta są ostrzegane przed
niebezpieczeństwem, z którym moŜe być kolizja.
•
NaleŜy prawidłowo przeprowadzić prace inŜynierskie w czasie budowy wieŜ,
zabezpieczyć obszar przed przedostawaniem się zwierząt lądowych i zagospodarować
go po zakończeniu prac, uporządkować, przywrócić roślinność. Aby ograniczyć
negatywny wpływ, naleŜy usunięta warstwę gleby rozplantować w miejscu wykopów,
wyrównać teren, nadmiar usunąć poza obszar, nie przysypywać istniejących zbiorowisk
roślinnych.
•
Dla lokalizowanych siłowni proponuje się przy sporządzaniu szczegółowych planów
zagospodarowania terenu w postaci planów miejscowych zachowanie następujących
minimalnych odległości od:
o
terenów zabudowy mieszkaniowej oraz intensywnego wypoczynku - 500 m,
o
dróg o nawierzchni utwardzonej i linii kolejowych – 200 m,
o
linii elektroenergetycznych niskiego i średniego napięcia – 1 długość ramienia
wirnika, wysokich i najwyŜszych napięć - 3 długości ramienia wirnika,
o
ściany lasu – 200 m,
o
brzegów rzek i jezior o powierzchni 1 - 10 ha – 200 m,
o
akwenów wodnych powyŜej 10 ha – 500 m,
o
odległość pomiędzy farmami o liczbie siłowni od 6 – 15 sztuk – minimum 5 km, i
od 10 do 30 sztuk – minimum 10 km.
105
•
Zaleca się badanie i symulację panoram miejscowości, które sąsiadują z obszarami
lokalizacji farm wiatrowych, tak aby przedpola tych panoram zostały uwzględnione w
planach miejscowych jako miejsca niskiej zabudowy, a więc pozbawione wieŜ. RównieŜ
dalsze plany panoram, w których główną rolę odgrywają obiekty. Przy ocenie naleŜy brać
pod uwagę czynniki mające wpływ na ekspozycję wiatraków, czyli ich zagęszczenie,
kolor, rozmieszczenie.
•
W przypadku stanowisk archeologicznych znajdujących się w obrębie placu budowy
wieŜ zaleca się prowadzenie prac zgodnie z wymogami formalnymi obowiązującymi w
odniesieniu do stanowisk archeologicznych.
•
. Zaleca się zbadanie oddziaływania w zakresie hałasu, drgań i wibracji w zaleŜności od
wysokości, prędkości obrotów i długości ramion, na siedziby ludzkie i uwzględnienie
wyników przy realizacji projektów związanych z budową elektrowni. Na wymienionych
obszarach moŜe wystąpić oddziaływania negatywne dla psychiki ludzkiej, wynikające z
migotania turbin w czasie obrotów, zachowanie odległości, a takŜe zmniejszenie
zagęszczenia wiatraków do maksymalnie 10 wiatraków w pobliŜu siedzib ludzkich, moŜe
zmniejszyć ten efekt.
•
W rzadkich przypadkach przewrócenia się wieŜy, lub oderwania się łopaty wirnika,
odległość granicy obszaru farm wiatrowych od zabudowy moŜe okazać się
niewystarczająca, naleŜy w szczegółowym projekcie inwestycji zlokalizować elektrownie
w odległości minimalnej 500 m od granicy obszaru siedzib ludzkich. Sposobem
uniknięcia sytuacji awaryjnych są zabezpieczenia dla turbin przed silnymi wiatrami i
stabilizacja gruntu, zapobiegająca erozji.
Rozpoznanie wszystkich oddziaływań związanych z budową i eksploatacją farm
wiatrowych, musi być przeprowadzone w formie oceny oddziaływania na środowisko danego
projektu.
15.5. Proponowane rozwiązania alternatywne
Ze względu na fakt iŜ proponowane w projekcie studium obszary dla lokalizacji elektrowni
wiatrowych zajmują większość moŜliwego do zainwestowania w tym kierunku terenu, jako
rozwiązania alternatywne proponuje się wykorzystanie innych źródeł energii odnawialnej.
15.5.1. Wykorzystanie energii promieniowania słonecznego.
Kolektory słoneczne wykorzystywane mogą być w celach produkcji energii cieplnej i
elektrycznej, wykorzystując ciepło promieni słonecznych mogą ogrzewać wodę, wytwarzać
106
energię elektryczną przy uŜyciu generatorów lub specjalnych półprzewodników. Energia
pochodząca z promieniowania słonecznego jest źródłem nie tylko ciepła i energii ale takŜe
oświetlenia, moŜe być teŜ wykorzystywania do chłodzenia.
Pozyskiwanie energii z kolektorów słonecznych jest utrudnione na terenie Polski ze
względu na mała ilość dni słonecznych w roku, co wraz z kosztem instalacji często
zniechęca do wprowadzania tej technologii. Koszty i rozmiary dostępnych kolektorów jednak
maleją w miarę postępu technologii.
Kolektory słoneczne nie zagraŜają środowisku naturalnemu, gdyŜ nie emitują hałasu, ani
zanieczyszczeń. Wymagają duŜych powierzchni dobrze nasłonecznionych, np. dachów
budynków, czy gruntów, które wyłączane są z uŜytkowania, np. rolniczego. Kolektory nie
oddziałują na gleby, wody, powietrze, rośliny, zwierzęta nie wprowadzają teŜ istotnych zmian
w środowisku Ŝycia ludzi. Stosowane kolektory słoneczne mogą wpłynąć na krajobraz, ocena
wpływu wymaga jednak rozpatrzenia kaŜdego przypadku zastosowania indywidualnie.
15.5.2.
Wykorzystanie energii pochodzącej ze spalania biomasy.
Biomasa pochodzi z upraw roślin energetycznych na gruntach rolniczych. Wśród upraw
będących źródłem biomasy wymienia się plantacje rzepaku, kukurydzy, słonecznika,
wierzby, takŜe źródłem mogą być uprawy zboŜa. Istotą stosowania biomasy jest fakt, ze
podczas spalania ilość emitowanego dwutlenku węgla nie przekracza ilości jakie są w stanie
zasymilować spalane rośliny w czasie wzrostu. Warto polecić szybko rosnące rośliny jak
wierzbę i zboŜa-pochodzącą z ich uprawy słomę.
Wierzba jest rośliną nie tylko energetyczną, ale takŜe rekultywacyjną, jej znikome
wymagania, szybki wzrost, nie wraŜliwość na warunki klimatyczne pozwalają na uprawę na
terenach poeksploatacyjnych. Sadzonki wierzby nie wymagają specjalnych zabiegów
ukorzeniających, przycinanie powoduje jeszcze bujniejszy wzrost, przez co łatwo osiągnąć
duŜe plony.
Wartość energetyczna słomy zaleŜna jest od rodzaju zboŜa, stopnia wilgotności,
zawartości pyłu, stopnia rozdrobnienia i warunków zbioru. Części organiczne roślin, takich
jak zboŜa, słonecznik, będące produktem ubocznym produkcji Ŝywności, a takŜe odpady z
przetwarzania drewna, są materiałem słuŜącym do produkcji róŜnego rodzaju brykietów i
peletów.
Stosowanie biomasy pozwala na ograniczenie emisji dwutlenku węgla do ilości, które
rośliny składające się na wykorzystana biomasę są w stanie przyswoić w czasie wzrostu,
przez co zmniejszyć moŜna zanieczyszczenie powietrza na terenie gminy Wicko. Przyczynie
się takŜe do ochrony źródeł energii, których odnowienie wiąŜe się z długotrwałym procesem
wzrostu, lub przemian geologicznych, jak wytworzenie złóŜ węgla, czy wzrost lasu.
107
16.
Streszczenie.
Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowani przestrzennego gminy jest jednym z podstawowych opracowań w
procedurze oceny oddziaływania na środowisko projektu studium. Podstawą prawną do jej
sporządzenia jest ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227) oraz Rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z
kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Celem opracowania jest prognozowanie skutków realizacji kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Wicko ustalonych w projekcie Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wicko. Za podstawę niniejszego opracowania
posłuŜyły projekty wymienionego wyŜej studium, opracowania ekofizjograficznego, a takŜe
opracowania
dotyczące
charakterystyki
środowiska
przyrodniczego,
dziedzictwa
kulturowego, stanu infrastruktury i opracowania dotyczące obszarów chronionych.
Zapoznano się równieŜ z materiałami publikowanymi w temacie energetyki wiatrowej oraz
opracowaniami stanowiącymi uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne rozwoju gminy i
sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego na
poziomie krajowym, wojewódzkim i gminnym.
Podsumowanie kierunków rozwoju
W projekcie studium wprowadzono szereg zaleceń dla poszczególnych obszarów i form
uŜytkowania, a takŜe elementów przestrzeni. Główne obszary rozwoju stanowią tereny
obecnie zabudowane, dla których przewidziano przekształcenia i uzupełnienia zabudowy
wiejskiej
funkcją
mieszkaniową,
rekreacyjną,
działalnością
gospodarczą
rolniczą
i
nierolniczą, kolejnym obszarem są tereny przylegające, gdzie ta zabudowa rozrośnie się,
nazwane obszarem rozwoju osadnictwa. Ponadto określono tereny rolniczej przestrzeni
produkcyjnej oraz wyznaczono tereny pod fermy wiatrowe. W zakresie rolniczej przestrzeni
produkcyjnej przewidziano powstawanie ferm wielkotowarowych. W projekcie studium
opisano sposób uŜytkowania terenów objętych formami ochrony przyrody jak Park
Narodowy, system obszarów Natura 2000, korytarzy ekologicznych, pomników przyrody i
uŜytków ekologicznych, nie przewidziano ingerencji w te obszary, a jedynie zachowanie
dotychczasowego uŜytkowania. Nie postulowano poszerzenia obszarów chronionych Natura
108
2000 oraz obszarów chronionych krajowym systemem. Planowane zmiany obejmują obszary
korytarzy ekologicznych, bądź z nimi graniczą. Podkreślono zalecenia słuŜące zachowaniu
lokalnych
wartości
środowiska
przyrodniczego:
czystości
wód
powierzchniowych
i
podziemnych oraz gleb, poprzez poprawę gospodarki ściekowej, kontrolę stopnia i sposobu
nawoŜenia gleb i stosowania środków ochrony roślin; czystości powietrza poprzez zmianę
nośników energii, centralizację źródeł ciepła. W projekcie studium zaznaczono istnienie
duŜej liczby obiektów, które stanowią dziedzictwo kulturowe, są to zabytki, stanowiska
archeologiczne, parki, dobra kultury współczesnej, zalecono ochronę tych elementów.
Przewidziano rozwój systemu komunikacji i infrastruktury technicznej, lokalizację obwodnic 3
miejscowości, przebudowę dróg wojewódzkich i większości dróg powiatowych, gminnych, a
takŜe przebudowę linii kolejowej. Ponadto zaplanowano zwodociągowanie całej gminy,
budowę indywidualnych oczyszczalni ścieków, rozbudowę systemu kanalizacji, budowę
gazociągu wysokiego ciśnienia ze stacją redukcyjno-pomiarową oraz linii wysokiego napięcia
110 kV. Postulowano zmianę tradycyjnych źródeł energii na źródła odnawialne, np. energię
wiatru. Nie przewidziano zmian w gospodarce odpadami. Wśród zadań własnych gminy w
zakresie
inwestycji
celu
publicznego
wymieniono
modernizację
wałów i
kanałów
melioracyjnych. W projekcie studium przewidziano zabezpieczenie obszarów zagroŜonych
powodziami, wyznaczono dwie strefy ochronne dla tych obszarów, stwierdzono brak
obszarów osuwiskowych na terenie całej gminy Wicko. Wyznaczono kierunki rekultywacji
byłych PGR-ów pod inwestycje gospodarcze rolnicze i nierolnicze oraz terenów
poeksploatacyjnych na cele leśne. W Projekcie studium wymieniono tereny dla których
obowiązkowe jest sporządzanie planów miejscowych, są to eksploatowanie złoŜa kruszyw
naturalnych, tereny pod planowane inwestycje i zabudowę, w tym tereny elektrowni
wiatrowych.
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu studium uwzględnia wpływ zmian jakie
wprowadzają nowe kierunki zagospodarowania przestrzeni, wyznaczone przez ten projekt,
na najwaŜniejsze komponenty środowiska i ich ewentualne oddziaływania względem siebie.
W prognozie oceniono oddziaływania inwestycji mogących znacząco wpływać na środowisko
jak budowa elektrowni wiatrowych, infrastruktury technicznej
drogowej. Analizowano
równieŜ oddziaływanie na obszary Natura 2000, odniesiono się do oddziaływań trans
granicznych.
Zadaniem prognozy było równieŜ wyznaczenie stref konfliktowych jakie mogą powstać w
wyniku realizacji ustaleń projektu studium, gdzie realizacja planowanych funkcji moŜe w
okresie krótkoterminowym lub w wyniku długo terminowego działania wyrządzić szkody w
środowisku. Takie obszary powstają na styku, granicach stref o róŜnych kierunkach rozwoju,
które w części współgrają ze sobą, a po części oddziaływać mogą negatywnie. Przykładem
takich stref są obrzeŜa obszarów zabudowy sąsiadujące ze strefami planowanych farm
109
wiatrowych. Granice obszarów turystycznych i osadnictwa pokrywające się z granicami lub
zachodzące granicami na tereny obszarów, granice korytarza ekologicznego w sąsiedztwie
planowanych elektrowni wiatrowych.
W prognozie zaproponowano sposoby minimalizacji lub częściowej eliminacji zagroŜeń
negatywnych skutków wprowadzania ustaleń projektu studium. Jednak ostateczna realizacja
proponowanych rozwiązań i sposób, obszar występowania szkodliwej działalności, wynikną
dopiero na etapie realizacji postanowień uchwalonych w przyszłości planów miejscowych.
Ponadto wprowadzone w prognozie koncepcje ograniczenia wpływu na środowisko
inwestycji nie eliminują do końca presji wynikającej z wszelkich działań człowieka w
otaczającej przestrzeni. Skutków działalności nie moŜna całkowicie pominąć, czy
wyeliminować, dlatego naleŜy zastosować wszelkie środki ostroŜności i ochrony środowiska
w trakcie realizacji planowanych w projekcie studium i późniejszych dokumentach inwestycji.
Gmina Wicko jest niezwykle bogatym przyrodniczo obszarem, występują tu warunki
dogodne dla Ŝycia wielu rzadkich gatunków zwierząt. Gmina posiada takŜe surowce
naturalne w postaci kopalin, które są pozyskiwane oraz bardzo dobre warunki wiatrowe,
predysponujące obszar gminy do budowy elektrowni wiatrowych. O fakcie ogromnego
bogactwa przyrodniczego i róŜnorodności biologicznej świadczy duŜa powierzchnia objęta
formami ochrony przyrody jak Słowiński Park Narodowy z rezerwatem Ostoja Słowińska,
rezerwat Mierzeja Sarbska, rezerwat Górkowski Las i towarzyszące im tereny w części lub w
całości włączone w system obszarów Natura 2000.
W rozwoju gospodarczym gminy Wicko przemysł ma niewielki udział, dlatego tereny
cenne przyrodniczo cieszą się dobrą kondycją, za wyjątkiem rezerwatu Górkowski Las, gdzie
obecnie dąŜy się do poprawy i odnowienia stanu naturalnego ekosystemu.
DuŜy udział w powierzchni uŜytkowanej przez człowieka ma rolnictwo. Uprawa i w
mniejszym stopniu wypas zwierząt, mają w większości komponentów środowiska neutralny
wpływ. Negatywny wpływ moŜe uwidaczniać się w kondycji gleby i wód, co jest związane z
uwalnianiem do środowiska substancji uŜytych w procesie uprawy. Pozytywny wpływ tego
sposobu uŜytkowania objawia się zachowaniem obszarów niskiej roślinności, bagien terenów
podmokłych,
zieleni
śródpolnej,
stanowiących
siedliska
zwierząt,
głownie
ptaków,
wymienione elementy wpływają takŜe pozytywnie na walory krajobrazowe.
Rozwój zabudowy na terenie gminy w poszczególnych miejscowościach odbywał się i
będzie się odbywał stopniowo, przewiduje się rozłoŜenie w czasie tego procesu od
uzupełnienia istniejącej zabudowy po rozwiniecie osadnictwa na nowe, sąsiadujące obszary.
Wpływ na środowisko obejmuje zmiany terenów uŜytkowanych, głównie rolniczo, takŜe
terenów podmokłych i łąk w tereny zurbanizowane rozprzestrzeniającej się sieci osadniczej.
Wpływ na środowisko naturalne moŜe wynikać takŜe miejscowo, z okresowego lub stałego
przebywania wzrastającej liczby ludności lokalnej i odwiedzającej, na terenach objętych
110
formami ochrony przyrody. Tereny te są popularne, gdyŜ charakteryzują się wyjątkowo
duŜymi walorami dla turystyki i rekreacji, których skutki negatywne są odczuwalne juŜ teraz.
Rozprzestrzenianie się zabudowy, łącznie z rozbudową dróg moŜe mieć wpływ na
zwiększenie ruchu a co za tym idzie kolizji ze zwierzętami i zanieczyszczenia powietrza,
jednak poprawa stanu dróg jest niezbędna dla komfortu Ŝycia ludzi i ochrony przed spalinami
i hałasem. Projekt studium uwzględnia ograniczenia wynikające występowania zagroŜenia
powodziowego. Ponadto w projekcie studium zwrócono uwagę na konieczność zachowania
dziedzictwa kulturowego, w tym zabytków i układów ruralistycznych, które to elementy
przyczyniają się do zwiększenia walorów estetycznych i wartości naukowej krajobrazu.
Na terenie gminy Wicko istnieją miejsca eksploatacji surowców naturalnych, względem
których nie planuje się zmiany w działalności. Działalność tego typu ma negatywny wpływ na
morfologię gleb, ukształtowanie powierzchni, stosunki wodne, roślinność. W celu
minimalizacji tych zagroŜeń zaleca się rekultywację terenów powyrobiskowych po
zakończeniu tej działalności.
Ustalenia zawarte w projekcie studium obejmują wprowadzenie alternatywnych,
odnawialnych źródeł energii i poprawę infrastruktury, gazyfikacja i budowa kanalizacji.
Działania te przyczynią się do polepszenia czystości wody, gleb i powietrza. W projekcie
studium przewiduje się budowę tych elementów na terenach rolniczych oraz leśnych, jednak
uwzględnia się zagroŜenia wynikające z przeszkód i zagroŜeń naturalnych oraz ograniczeń
wynikających z istnienia obszarów chronionych, włączając obszary występowania wód
głębinowych i lasów chronionych.
Proponowane w studium rozwiązania zgodne są z zasadą rozwoju zrównowaŜonego.
Dotychczasowe oddziaływania na środowisko zachowano, zalecono
ograniczenie
oddziaływań negatywnych, podając szczegółowe zasady postępowania lub uŜytkowania
terenów bogatych przyrodniczo.
Ocena wpływu ustaleń projektu studium ma charakter ogólny, podobnie jak
poszczególne kierunki rozwoju wyznaczonych obszarów. Projekt studium wyznacza kierunki
zmian, lecz tylko w niewielkiej części planuje konkretne działania zlokalizowane w konkretnej
strefie, gdzie planowane inwestycje moŜna odnieść bezpośrednio do ekosystemu i
umiejscowić, jak budowa gazociągu czy linii wysokiego napięcia. Większość wyznaczonych
kierunków dotyczy duŜych obszarów, co dodatkowo utrudnia prognozę i sprawia, Ŝe jej wynik
jest ogólnym zapisem oddziaływań mogących wystąpić na terenie całej gminy. Za
najwaŜniejsze kierunki rozwoju gminy, oddziaływujące na duŜym obszarze, moŜna uznać
budowę elektrowni wiatrowych, będących źródłem energii odnawialnej, przy produkcji, której
nie powstają szkodliwe odpady oraz zachowanie zasad i obszarów ochrony terenów
Słowińskiego
Parku
Narodowego,
rezerwatów,
sieci
Natura
2000
oraz
korytarzy
ekologicznych
111
17.
Bibliografia:
Projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wicko,
Część A Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego.
Część B Kierunki zagospodarowania przestrzennego.
INPLUS, Olsztyn 2008;
Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy Wicko, INPLUS, Olsztyn 2008;
Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012, z perspektywą do 2016 r.;
Program ochrony środowiska województwa
pomorskiego
na lata 2007 – 2010 z
uwzględnieniem perspektywy 2011 – 2014, którego część stanowi Plan gospodarki
odpadami dla województwa pomorskiego do 2010 r.;
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, Wojewódzkie Biuro
Planowania Przestrzennego w Słupsku, Słupsk, 2002;
Program ochrony środowiska gminy Wicko wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy
Wicko na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008 – 2011, Biuro
Projektów i WdroŜeń Proekologicznych „Proeko”, Gdańsk, 2004;
Plan strategiczny gminy Wicko 2000 – 2010r.;
Studium moŜliwości rozwoju energetyki wiatrowej w województwie pomorskim, Biuro
Planowania Przestrzennego w Słupsku, Słupsk 2003 r.,
Wytyczne w zakresie oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki. PSEW, Szczecin,
2008.
Studium moŜliwości rozwoju energetyki wiatrowej w województwie pomorskim, Biuro
Planowania Przestrzennego w Słupsku, Słupsk, 2003.
112
Przewoźniak M. 2007, Oddziaływanie elektrowni wiatrowych na środowisko – zagadnienia
sozologiczne, ekologiczne i krajobrazowe, w: II Konferencja „Rynek energetyki wiatrowej w
Polsce“, PSEW, Warszawa 20-21.03.2007, s. 214-224.
113

Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń

Transkrypt

Podobne dokumenty

Treść uchwały

BEZPŁATNE PORADY PRAWNE I OBYWATELSKIE

INFRASTRUKTURA Głównym środkiem transportu dla naszych

A może samozatrudnienie?

Zarządzenie Nr WG/2/2017 z dnia 19 stycznia 2017 r.

Lawenda była obiektem uprawy juŜ w czasach staroŜytnych

Prawa dziecka - Biblioteka w Szkole