nZEB

Transkrypt

nZEB
WDRAŻANIE BUDYNKÓW
NIEMAL ZERO-ENERGETYCZNYCH
W POLSCE
Prof.
Edward Szczechowiak
Politechnika Poznańska
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
Styczeń 2013
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
1
Zakres
• Kierunki zmian przyszłościowych
wynikające z prawodawstwa
• Budynki niemal zero-energetyczne
• Źródła energii efektywne energetycznie
• Rozwiązania budynków efektywnych
energetycznie
• Podsumowanie
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
2
Kierunki zmian wynikające z prawodawstwa
•
•
•
•
•
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej
budynków – 2002/91/CE (nowelizacja 19.05.2011);
Dyrektywa w sprawie efektywności końcowego
wykorzystania energii i usług energetycznych – 2006/32/EC.
Ustawa prawo budowlane (7.07.1994 z późn. zm.) +
rozporządzenia w sprawie warunków technicznych … oraz w
sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej
budynków …
Ustawa o efektywności energetycznej (od 15.04.2011).
Efekty działania dyrektyw i ustaw – oszczędność energii w
produkcji, oszczędność energii u odbiorcy końcowego,
ograniczenie emisji, wzrost wykorzystania źródeł
odnawialnych przez członków UE (realizacja pakietu 3x20) do
roku 2020 oraz 9% do roku 2016 (białe certyfikaty)
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
3
Kierunki zmian wynikające z
prawodawstwa
•
•
•
•
Nowelizacja Dyrektywy (2010/31/EU) z maja 2010 w sprawie
charakterystyki energetycznej budynków wprowadza budynki
o prawie zerowym zużyciu energii (very low and close to zero
energy buildings),
Po 31.12.2020 – wszystkie nowe budynki o niemal zerowym
zużyciu energii,
Po 31.12.2018 – budynki nowe zajmowane przez władze
publiczne o niemal zerowym zużyciu energii,
Po roku 2015 – wymagania okresu przejściowego
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
4
Kierunki zmian wynikające z
prawodawstwa
• Budynek o niemal zerowym zużyciu energii (close to
zero energy buildings) oznacza budynek o bardzo
wysokiej efektywności energetycznej określonej
liczbowo wg jednolitej procedury (wspólne ramy do
obliczania charakterystyki energetycznej wydane przez
Komisje Europejską – 01.2012)
• Niemal zerowa lub bardzo mała ilość wymaganej energii
powinna pochodzić w bardzo wysokim procencie z
energii ze źródeł odnawialnych (w tym ze źródeł
odnawialnych wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu
lokalizacji budynku)
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
5
Energia odnawialna w dyrektywie 2010/31/EU) z maja 2010
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
6
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych w Europie
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
7
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych (nZEB)
Budynki Pasywne (PH) = Budynki VLEB
Budynki niemal zero energetyczne (nZEB):
• nZEB = LEB + Energia odnawialna (okres przejściowy),
• nZEB = VLEB + Energia odnawialna (docelowo).
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
8
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych
Budynek nZEB jako zagadnienie wielokryterialne
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
9
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych
Definicje budynków (nZEB, ZEB):
• ze względu na lokalizację,
• ze względu na źródło energii,
• ze względu na emisję CO2 (łącznie z budową lub
nie),
• ze względu na koszty w cyklu życia (minimalny
koszt globalny).
Określenie poziomu zużycia energii dla zdefiniowania nZEB –
w oparciu o minimalny koszt globalny
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
10
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych
Budynek nZEB – projektowanie zintegrowane
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
11
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych
Budynek nZEB – zasady analizy i projektowania
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
12
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych
Budynki niemal zero energetyczne (nZEB):
• nZEB = LEB + Energia odnawialna,
• nZEB = VLEB + Energia odnawialna.
Określenie wartości EPmax:
• wg ram metodologii porównawczej do obliczania
poziomu kosztu optymalnego minimalnych wymagań
energetycznych dla budynków i elementów budynków
(suplement do Dyrektywy 201/31/EU)
• w oparciu o wymagania krajowe (koszty inwestycyjne i
koszty eksploatacyjne – w tym ceny energii),
• metoda optymalnych kosztów globalnych (obliczenia dla
okresu 20 lat dla budynków niemieszkalnych lub 30 lat
dla budynków mieszkalnych),
• dla wybranych typów budynków.
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
13
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych
Określenie wartości docelowych EPmax dla nZEB:
• zgodnie z dyrektywą – wg ustaleń krajowych,
• w oparciu w krajowe wskaźniki nakładu energii
pierwotnej:
• paliwa kopalne – 1,1;
• energia słoneczna termiczna – 0,0;
• energia elektryczna sieciowa – 3,0;
• ciepło sieciowe – 0,2 – 1,3;
• biomasa – 0,2;
• energia elektryczna – kolektory PV – 0,7;
• wartości EPmax - jak dla budynku pasywnego
(VLEB) + OZE):
• Budynek bez chłodzenia (co+cw) – 40-60 kWh/(m2a);
• Budynek z chłodzeniem – 50-80 kWh/(m2a);
• Budynek z chłodzeniem i oświetleniem – 70-100 kWh/(m2a).
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
14
Wdrożenie budynków
o niemal zerowym zużyciu energii
•
Wartości optymalne EP oraz EK zależą od kosztu globalnego w cyklu życia
(20 lub 30 lat) – wg Suplementu Komisji Europejskiej do Dyrektywy
2010/31/EU oraz PN-EN 15459 Charakterystyka energetyczna budynków
– Ekonomiczna ocena instalacji energetycznych budynków
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
15
Wdrożenie budynków
o niemal zerowym zużyciu energii
•
Wartości optymalne EP oraz EK zależą od kosztu globalnego w cyklu życia
(20 lub 30 lat) – wg PN-EN 15459 Charakterystyka energetyczna
budynków – Ekonomiczna ocena instalacji energetycznych budynków
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
16
Wprowadzanie budynków niemal zeroenergetycznych
Oznaczenia: 1 - koszt globalny – 2012, 2 – koszt globalny 2015,
3 – koszt inwestycyjny 2012, 4 – koszt inwestycyjny - 2015
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
17
Wdrożenie budynków nZEB
• Wartości EP oraz EK zależą od kosztu w cyklu życia (20 lub
30 lat)
Przykładowe obliczenie skumulowanych kosztów zdyskontowanych dla budynku
mieszkalnego jednorodzinnego:
a) z kotłownią gazową
b) z kotłownią gazową i kolektorem słonecznym
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
1818
Zasady bilansowania budynku niemal zeroenergetycznego (nZEB)
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
19
Bilansowanie budynku niemal zeroenergetycznego (nZEB)
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
20
Bilansowanie budynku niemal zeroenergetycznego (nZEB)
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
21
Zasady analizy energetycznej budynek + HVAC
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
22
Zasady analizy energetycznej budynek + HVAC
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
23
Zasady analizy energetycznej budynek + HVAC
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
24
Zasady wprowadzenia OZE
Ochrona cieplna budynku + HVAC oraz wykorzystanie OŹE
Ochrony cieplna
i szczelność
budynku
HVAC + UMOŻLIWIENIE lub
1 – redukcja zapotrzebowania energii
2 – udział energii odnawialnej
lepsza efektywność wykorzystania
odnawialnych źródeł energii
S Y N E R G I A
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
25
Wykorzystanie energii odnawialnej
w budynku dla osiągnięcia nZEB
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
26
Wdrożenie budynków nZEB
Konfiguracje rozwiązań dla budynków jednorodzinnych
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
27
Wdrożenie budynków nZEB
Konfiguracje rozwiązań dla budynków wielorodzinnychch
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
28
Wdrożenie budynków nZEB
• Polska 2016-2021 (propozycja):
EPmax [kWh/m2a]
2016
2021 (2019)
• Budynki jednorodzinne
90-95
40-50
• Budynki wielorodzinne
80-85
40-60
• Budynki zam. zbiorowego 95-100
50-70
•
•
•
Uwaga: EPmax dot. ogrzewania, wentylacji i ciepłej wody, uzyskane z
obliczeń wg metody optymalnego kosztu globalnego.
Przyspieszenie wprowadzanie OZE wymaga dodatkowych środków
finansowych z budżetu państwa lub funduszy np. NFOŚ, WFOŚ.
Zasady wdrożenia i przyjęte wartości EP max – działanie MTBiGM.
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
29
Wdrożenie budynków nZEB
Efekty oszczędnościowe dla odbiorcy końcowego
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
30
Dostarczanie energii odnawialnej
do budynku
Centralnie
Granica oceny systemowej
obejmuje źródło energii
systemu ciepłowniczego
oraz sieć przesyłową
Lokalnie
Granica oceny systemowej
obejmuje źródło energii
w budynku
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
31
Odnawialne źródła energii
w miejskich systemach
ciepłowniczych
• Biomasa
• Biogaz
• Energia słoneczna
• Kogeneracja
• Pompy ciepła
Zmniejszenie współczynnika
nakładu nieodnawialnej
energii pierwotnej
Poprawa
charakterystyki energetycznej
wszystkich odbiorców ciepła
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
32
Odnawialne źródła energii
w indywidualnych budynkach
Ciepło
• Biomasa
• Energia słoneczna
• Cieki wodne i grunt (PC)
muratordom.pl
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
33
Odnawialne źródła energii
w indywidualnych budynkach
Energia
elektryczna
• Energia wiatru
• Energia słoneczna (PV)
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
34
Współczynniki nakładu nieodnawialnej
energii pierwotnej dla systemu ciepłowniczego
(CHP) – zasada obliczeń
Wg metodologii
opracowanej przez
Komitet Techniczny
CEN/TC 228 (DIN V
4701/T.10).
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
35
Nowoczesne układy skojarzone
– technologie wielopaliwowe (1)
CHP Horsens Dania – 1992
Waste-fired CHP Plant
Elektrociepłownia średniej mocy CHP Horsens/Dania:
• Moc nominalna 35 MWe i 45 MWth;
• Paliwo – odpady komunalne 2x 5 Mg/h oraz gaz ziemny 5500 m3/h.
Produkcja w roku 2006:
• Ciepło – 240500 MWhth;
• Energia elektryczna – 124000 MWhe;
• Zużycie paliwa: odpady komunalne – 58778 Mg, gaz ziemny – 21 mln m3.
Wskaźnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej dla produkcji ciepła:
wP = 0,43.
Kocioł gazowy – wp = 1,1.
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
36
Nowoczesne układy skojarzone
– technologie wielopaliwowe (2)
CHP Odense Dania – 2005
Waste-fired CHP Plant
Elektrociepłownia średniej mocy CHP Odense/Dania:
• Moc nominalna 24 MWe i 29 + 35 MWth;
• Paliwo – odpady komunalne 2x 8 Mg/h oraz 1x 16 Mg/h.
Produkcja w roku 2005:
• Ciepło – 543000 MWh;
• Energia elektryczna 173000 MWh;
• Zużycie paliwa: odpady komunalne – 268000 Mg, olej opałowy – 566 Nm3.
Wskaźnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej dla produkcji ciepła:
wP = 0,12.
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
37
Nowoczesne układy skojarzone
– wskaźniki oceny
DREWAG Dresden 2009
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
38
Podsumowanie
• Celowość wznoszenia budynków niemal
zero-energetycznych:
– Niezbędne dla przyszłości budownictwa
– Realizacja idei zrównoważonego rozwoju
– Obniżenie zużycia nieodnawialnej energii
pierwotnej
– Obniżenie emisji CO2 i innych zanieczyszczeń do
środowiska
– Poprawa komfortu cieplnego w pomieszczeniach
– Obniżenie szkód substancji budowlanej i wzrost
trwałości budynków
– Niskie koszty eksploatacyjne
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
39
WDRAŻANIE BUDYNKÓW
NIEMAL ZERO-ENERGETYCZNYCH
W POLSCE
Dziękuję za uwagę
________________________________________________________________________________________________________________________
E. Szczechowiak 2013 IV FORUM BUDOWNICTWA ENERGOOSZCZĘDNEGO I PASYWNEGO BUDMA 2013
Poznań, 31. stycznia 2013
40