Długotrwałe doświadczenia z reteinerami klejonymi: aktualizacja i

Przeglądy, streszczenia
Reviews and abstracts
Tom 4 nr 1 2008
Volume 4 no 1 2008
Długotrwałe doświadczenia z reteinerami klejonymi:
aktualizacja i porady kliniczne
Long-Term Experience with Direct-Bonded Retainers:
Update and Clinical Advice
Bjorn U. Zachrisson, DDS, MSD, PHD
Journal of Clinical Orthodontics 2007; 12: 728-37
Stałe reteinery klejone stosowane są w ortodoncji od wielu lat i zyskują coraz większą popularność. Są one niewidoczne dla otoczenia, nie wymagają zaangażowania ze strony pacjenta, pozwalają na długotrwałą lub nawet dożywotnią retencję. Celem autora było zaprezentowanie aktualnych poglądów na temat stosowania stałych reteinerów na podstawie
ponad 30- letnich obserwacji własnych.
W praktyce klinicznej ważne miejsce zajmują dwa rodzaje stałych reteinerów klejonych: z drutu grubego 0,030” lub
0,032” oraz cienkiego plecionego 0,0215”. Gruby drut, najczęściej pozłacany, stosowany do retencji w żuchwie ma płaskie, wypiaskowane końcówki i jest przyklejony tylko do powierzchni językowych kłów. Cienki pleciony drut pozłacany
ma zastosowanie w wielu sytuacjach klinicznych i jest przyklejony do wszystkich zębów, wzdłuż których przebiega.
U pacjentów rosnących autor zaleca zakładanie w żuchwie reteinera z drutu grubego, przyklejonego tylko do powierzchni językowej kłów. W szczęce stosuje drut pleciony, przyklejony do powierzchni podniebiennych każdego z czterech
siekaczy oraz zdejmowaną płytę górną, wykonaną z akrylu, która nie może kontaktować z reteinerem drucianym. Odmienny schemat dotyczy pacjentów dorosłych. Zarówno w żuchwie jak w szczęce stosowany jest drut cienki pleciony
w odcinku od kła o kła, przyklejony do każdego zęba, przy czym w szczęce dodawana jest zdejmowana płyta górna.
Stwierdzana u dorosłych większa tendencja do nawrotów, lepsza motywacja do utrzymania osiągniętych leczeniem rezultatów oraz zdolność zachowania należytej higieny w okolicy klejonych reteinerów przemawia za stosowaniem bardziej
restrykcyjnej retencji. Oprócz rutynowych zastosowań stałych reteinerów klejonych istnieją specjalne sytuacje kliniczne,
w których można je wykorzystać. Dokładna analiza modeli przed leczeniem pozwala zadecydować, które zęby narażone
będą szczególnie na ryzyko nawrotu, np. po zamknięciu diastemy, w szparowatości lub przy leczeniu dużych stłoczeń
u pacjentów dorosłych. Zęby te można włączyć do zasięgu stałego reteinera od strony językowej. Należy też rozważyć
zastosowanie reteinerów stałych, klejonych do powierzchni policzkowych zębów bocznych.W szczególnych sytuacjach
reteinery tego rodzaju zapobiegają otwieraniu się luk poekstrakcyjnych. Za ich stosowaniem przemawia większa trwałość, szczególnie w porównaniu z reteinerami klejonymi od strony językowej na zębach przedtrzonowych dolnych oraz,
co zaskakujące, duża akceptacja ze strony pacjentów. Reteinery klejone na stałe z drutu 0,030” mogą służyć do utrzymywania przestrzeni w okresie osteointegracji implantów przed odbudową protetyczną. W przypadku dorosłych pacjentów
z chorobami przyzębia stała retencja po leczeniu ortodontycznym może spełniać dodatkowo funkcję szyny periodontologicznej.
Z obserwacji przeprowadzonych przez autora wynika, że trwałość stałych reteinerów zależy od wielu czynników takich jak: prawidłowe oczyszczenie i przygotowanie powierzchni zębów do klejenia reteinera, dobór odpowiedniej żywicy, gładkiego wypolerowania powierzchni po przyklejeniu reteinera, dokładne dopasowanie drutu do językowych powierzchni zębów jak również zapobieganie kontaktom okluzyjnym z zębami przeciwstawnymi. Drut przed przyklejeniem
musi być uformowany i precyzyjnie dopasowany za pomocą kleszczy, tak, aby po przyłożeniu do powierzchni zębów był
pasywny.
Trwałość stałych reteinerów jest zależna nie tylko od prawidłowej techniki wykonania, ale w dużej mierze również
od pacjenta. Utrata reteinerów stałych na powierzchniach podniebiennych zębów górnych jest największa gdy włączone są kły i wynosi 22%, w pozostałych odmianach waha się od 4 do 7%, jest więc akceptowalna dla lekarza i pacjenta.
FORUM
ORTODONTYCZNE
21
ORTHODONTIC
FORUM
Przeglądy, streszczenia
Reviews and abstracts
Tom 4 nr 1 2008
Volume 4 no 1 2008
Obserwacje pacjentów użytkujących stałe reteinery klejone przez okres 10-15 lat są zadowalające. Reteinery te są z reguły niewidoczne i dlatego są chętnie utrzymywane przez okres minimum 10 lat. Jest to korzystne szczególnie w przypadkach oczekiwania na wyrzynanie trzecich trzonowców oraz zapobiegania niepożądanym efektom wzrostu szczątkowego, nawet w drugiej i trzeciej dekadzie życia. W niektórych sytuacjach zalecane jest stosowanie retencji dożywotniej.
Podsumowując, obserwacje długoterminowe pozwalają stwierdzić, że stałe reteinery klejone stanowią wygodny, estetyczny i skuteczny system zapewnienia stabilności osiągniętych wyników leczenia ortodontycznego.
opracowała lek. stom. Anna Bardowska
Zastosowanie tomografii komputerowej w diagnostyce
i leczeniu ciężkiej ektopii zębów
The use of cone-beam computed tomography in the diagnosis
and treatment of severely ectopic teeth
William Mehan, DMD, MS
Journal of Clinical Orthodontics 2007; 11; 701-704
Siły ortodontyczne działają w trzech płaszczyznach przestrzennych, jednakże nasza diagnostyka i planowanie leczenia
przeważnie opiera się na obrazach dwuwymiarowych. Trzeci wymiar przestrzenny czerpiemy z wiedzy anatomicznej
oraz dotychczasowych doświadczeń. Ograniczona perspektywa może być nieadekwatna do rzeczywistości, co pokazuje
przedstawiony przypadek.
Opis przypadku
Pacjentka 13-letnia została skierowana przez stomatologa ogólnego z powodu niewyrzniętych kłów stałych w szczęce.
Na zdjęciach rentgenowskich zaobserwowano podniebiennie zatrzymane kły.
Założono aparat stały oraz chirurgicznie odsłonięto kły od strony podniebienia. Z powodu niewielkiej odległości między zatrzymanymi zębami, a wierzchołkami siekaczy bocznych przyłożoną do kłów siłę skierowano w kierunku dotylnym i okluzyjnym.
Po 3 miesiącach zauważono dowargowe przemieszczenie koron siekaczy bocznych szczęki. Na podstawie analizy mechaniki wzajemnych sił nie znaleziono przyczyny przemieszczenia siekaczy. Przerwano leczenie i wykonano kolejne badania rentgenowskie, które nie pokazały niczego niezwykłego. Cefalogram boczny głowy potwierdził doprzednią rotację
górnych siekaczy. Ponieważ potrzebne były dalsze informacje wykonano badanie tomograficzne.
Analiza trójwymiarowej rekonstrukcji obrazu pokazała, że wierzchołki koron kłów znajdują się wargowo w stosunku
do wierzchołków korzeni siekaczy bocznych szczęki. Prawdopodobnie siła skierowana do tyłu i do dołu, przyłożona do
koron zatrzymanych kłów spowodowała przemieszczenie językowe korzeni i wargowe koron siekaczy. Zlikwidowano
wszelkie siły ortodontyczne na bocznych siekaczach i pozwolono ich korzeniom przemieszczać się razem z kłami. Kiedy
korony kłów oddaliły się od wierzchołków siekaczy zęby te zostały bez przeszkód wyprostowane.
Po 6 miesiącach zauważono wyrzynające się kły, po następnych 3 miesiącach zęby te były dostępne na podniebieniu.
Wnioski
Przedstawiony przypadek pokazuje zalety użycia trójwymiarowego obrazowania w diagnostyce i planowaniu leczenia
u pacjentów z ciężką ektopią zębów.
opracowała lek. dent. Anna Sławatyńska
FORUM
ORTODONTYCZNE
22
ORTHODONTIC
FORUM