Rdzeń piątej generacji

Niezależny serwis społeczności blogerów
Rdzeń piątej generacji
Bogusław Jeznach, 14.11.2016 15:11
Języki Dalekiego Wschodu – chiński, koreański, japoński – są dla Europejczyka szczególnie trudne. Każdy z nich
jest zupełnie odrębny od dwóch pozostałych (i wszystkich innych), każdy należy do innej rodziny językowej,
każdy ma inny system pisma, oraz odrębną, zwykle bardzo trudną fonetykę. To, co je łączy, to wyrastanie z
podobnej kultury, podobnej symboliki i – do pewnego stopnia - z podobnego systemu wartości, co czasami
pozwala na pojęciowe (ale tylko pojęciowe) porównywanie ich słownictwa. Słowa wydają się zresztą mieć na
Dalekim Wschodzie większe znaczenie niż u nas, bo ich jawnym zadaniem jest kształtowanie świadomości. Stąd
duże znaczenie we wszystkich tych językach mają tzw. honoryfiki, czyli sposób tytułowania oraz określenia, jakie
przywiązuje się do osób i sytuacji. Również przywódcy komunistyczni przywiązują wielką wagę do precyzyjnych
tytułów i epitetów, dla nas często dziwacznych albo i groteskowych. Kim Dzong Un, obecny Wielki
Przywódca (위대한 수령, widaehan sulyeong) Korei Północnej na razie jeszcze z tym nie przesadza, ale jego tata –
Kim Dzong Il przy pewnych okazjach nosił dość niezwykły tytuł oficjalny, który dosłownie brzmiał: „Drogi
Przywódca będący doskonałym wcieleniem wyglądu jaki przywódca mieć powinien”. Po koreańsku nie brzmi to
zresztą ani ładniej ani mądrzej: 리더가 가져야 모양의 완벽한 화신이다 친애하는 지도자, lideoga gajyeoya moyang-ui wanbyeoghan
hwasin-ida chin-aehaneun jidoja, ale Pjongjang trzyma się takich zwyczajów dość kurczowo. Przywódcy Chin
polubili bardziej prozaiczny tytuł: 核心 [héxīn], co dosłownie oznacza „rdzeń”. Xi Jinping – prezydent państwa,
głównodowodzący armii, sekretarz generalny KPCh itd., itp. – też jest obecnie „rdzeniem”, bo tak został określony
w sprawozdaniu, jakie wydano po niedawnym dorocznym spotkaniu Komitetu Centralnego KPCh. Warto przyjrzeć
się temu bliżej, ponieważ wobec szczelności władzy w Chinach i bardzo kontrolowanych a skąpych informacji,
które docierają zza kulis na jej szczycie, każdy obserwator chińskiej sceny musi dużo spekulować, a każdy tłumacz
musi być niemal detektywem. Tytuł 核心 [héxīn] został ukuty przez Deng Xiaopinga w roku 1989
najprawdopodobniej po to, aby namaszczonemu przez siebie następcy – Jiang Zeminowi dodać prestiżu, pewności
siebie i wiarygodności po krwawym stłumieniu rebelii na Placu Niebiańskiego Spokoju, czyli 天安门 [Tiān'ānméń].
Tak jak Przewodniczący Mao był „rdzeniem’ pierwszego pokolenia partyjnych przywódców, a sam Deng –
drugiego, tak Jiang stał się rdzeniem trzeciego. Hu Jintao, poprzednik Xi Jinpinga podobno skromnie odmówił, gdy
mu zaoferowano tytuł rdzenia czwartej generacji. Przyjmując ten tytuł Xi staje się dziś rdzeniem piątej generacji
chińskiego kierownictwa. Bycie „rdzeniem” nie daje żadnej dodatkowej władzy. Xi zresztą wcale jej nie
potrzebuje, bo i tak jest przewodniczącym wszystkiego co istnieje na chińskim szczycie: partii, armii, rządu,
wszystkich komitetów itp. W chińskim systemie władzy jest to po prostu cesarz, który w jednym ręku skupia i
uosabia pełnię władzy. Jest rzeczywiście jej rdzeniem. Tym, co ma znaczenie, jest jego rzeczywisty status, a nie
tytuł. Deng Xiaoping przez jakiś czas rządził przecież Chinami sprawując formalnie tylko funkcję honorowego
przewodniczącego Chińskiego Stowarzyszenia Brydżowego (中国桥牌协会, Zhōngguó qiáopái xiéhuì) - sic! Xi też
chyba sobie zdawał sprawę, że wszystkie jego formalne funkcje, nawet razem wzięte jeszcze nie odzwierciedlają
całej pełni władzy, którą w rzeczywistości dysponuje. Prawdopodobnie stąd pojawiła się potrzeba przywrócenia
zaniechanego dotąd tytułu. Pierwszy próbny dymek wypuściła na początku roku robocza konwencja sekretarzy
prowincjonalnych komitetów KPCh, którzy tylko z mównicy używali terminu Xi Hexin. Termin ten nie pojawił się
jednak w sprawozdaniu ani w materiałach ze spotkania i na jakiś czas zniknął z publicznego dyskursu. To, że
obecnie znów pojawił się już w piśmie, świadczy o tym, że Xi wygrał walkę o to, by tytuł ten mu przysługiwał.
Jest to prawdopodobnie zapowiedź ważnych zmian na kongresie chińskiej partii w przyszłym roku. Xi
zasygnalizował już wcześniej, że chciałby wymienić część z około 350-osobowego składu KC na ludzi bardziej mu
oddanych, ale jednocześnie zatrzymać wszystkich tych, do których ma zaufanie. Sygnałem, że tak może zrobić są
głosy wyższych funkcjonariuszy partyjnych, którzy w mediach zaczęli krytykować, nazywając „folklorem” (民俗学
, mínsú xué), niepisaną zasadę, że członkowie Politbiura muszą ustępować z tej funkcji i przechodzić w stan spoczynku po
strona 1 / 2
Niezależny serwis społeczności blogerów
ukończeniu 68 lat. Zasada ta jest znana po chińsku jako 七喜八下 [qī xǐ bā xià], co dosłownie znaczy „siedem w górę,
osiem w dół”, a w interpretacji (która w tłumaczeniu z chińskiego jest prawie zawsze konieczna) oznacza, że osoba
w wieku 67 lat jeszcze wspina się pod górę, ale mając 68 lat już musi z niej schodzić. Ewentualne odrzucenie tej
zasady, na co się zanosi, oznaczałoby, że w KC mogliby pozostać niektórzy najbliżsi sojusznicy Xi Jinpinga jak
zwłaszcza 68-letni Wang Qishan, który odpowiada za zwalczanie łapownictwa. Mogłoby to również oznaczać, że i
sam Xi odmówi przejścia na emeryturę, kiedy jego druga – i prawdopodobnie ostatnia – kadencja szefa partii
wygaśnie w roku 2022 i kiedy będzie on miał 69 lat. Obecny język polityczny niesie jeszcze jedną paralelę do
roku 1989. Ostatnie doroczne spotkanie KC odeszło od wcześniejszej praktyki wiązania bieżących zdarzeń z
triumfami wcześniejszej historii ustroju i ustawiło scenę tak, że wszystkie odniesienia brały za cel zjazd z 2012,
kiedy Xi został przywódcą. Poprzednio takie zignorowanie wcześniejszej historii miało miejsce tylko raz, właśnie
po wydarzeniach na Tienanmeń, kiedy partia chciała „spuścić nad nimi zasłonę milczenia” (画一个沉默的面纱在事件, huà
yīgè chénmò de miànshā zài shìjiàn) i wysłać sygnał „nowego rozdania” (新政, xīnzhèng). W ten sposób tow. Xi daje do
zrozumienia, że wraz z nim rozpoczęła się w Chinach nowa epoka (新时代, xīn shídài) - Epoka Rdzenia Piątej Generacji –
po chińsku: 第五代核心时代, dì wǔdài héxīn shídài. Bogusław Jeznach
strona 2 / 2
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)