„Kiedy gaśnie pamięć ludzka...”

„Kiedy gaśnie pamięć ludzka...”
„Kiedy gaśnie pamięć ludzka,
zaczynają mówić kamienie.”
ks. kardynał Stefan Wyszyński
Przeczytaj tekst wstępny i wykonaj
ćwiczenia.
1. Porównaj
W jaki sposób czczono dusze zmarłych dawniej?
Jak dziś wspominamy naszych zmarłych?
2. Wyszukaj w tekście informacje o okolicznościach ustanowienia Święta Zmarłych przez
kościół katolicki i zredaguj krótką notatkę o charakterze informacyjnym.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
3. Czym różni się dzień Wszystkich Świętych od Zaduszek?
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
4. Wyjaśnij symbolikę świec i zniczy na grobach zmarłych.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
5. W tekście „Na Zaduszki” jest mowa o tym, że jest to czas niezwykły... Napisz własnymi
słowami, jaką moc przypisywano temu okresowi.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
6. Wyjaśnij, co znaczą następujące związki frazeologiczne:
przewracać się w grobie - ..................................................................................................
stać nad grobem - ..............................................................................................................
wpędzić kogoś do grobu - ..................................................................................................
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
zabrać ze sobą do grobu - ..................................................................................................
na śmierć i życie - ..............................................................................................................
szukać ze świecą - ..............................................................................................................
gra nie warta świeczki - .....................................................................................................
Ułóż trzy zdania z wybranymi związkami, które świadczyć będą o tym, że je rozumiesz.
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
7. Za pomocą słownika wyrazów obcych wyjaśnij znaczenie słowa epitafium.
epitafium - ..............................................................................................................................
A oto przykłady:
ORSZULI KOCHANOWSKIEJ
WDZIĘCZNEJ, UCIESZONEJ, NIEPOSPOLITEJ DZIECINIE,
KTÓRA CNÓT WSZYSTKICH I DZIELNOŚCI PANIEŃSKICH
POCZĄTKI WIELKIE POKAZAWSZY, NAGLE
NIEODPOWIEDNIE W NIEDOSZŁYM WIEKU SWOIM
Z WIELKIM A NIEZNOŚNYM RODZICÓW SWYCH ŻALEM
ZGASŁA
JAN KOCHANOWSKI NIEFORTUNNY OCIEC
SWOJEJ NAMILSZEJ DZIEWICE
Z ŁZAMI NAPISAŁ
NIE MASZ CIĘ ORSZULO MOJA!
HANNIE KOCHANOWSKIEJ
I tyś Hanno, za siostrą prędko pospieszyła
I przed czasem podziemne kraje nawiedziła,
Aby ociec nieszczęsny za raz odżałował
Wszystkiego, a na trwalsze rozkoszy się chował.
Śpij w pokoju synu
Drogi, kochany.
Pan na twoją duszę
Jak na kartę złotą
Dłonie położył i rzekł
- Moja będzie
8. Podaj sześć wyrazów, które określają nastrój panujący na cmentarzu w dniach Wszystkich
Świętych i Zaduszek. Określ, jakie to części mowy.
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
........................................................
9. A teraz praca stylistyczna. Wybierz jeden temat i rozwiń go:
1. Opisz zakątek cmentarza (np.: miejsce, mogiłę, pomnik – jego otoczenie, alejkę itp.), który wywarł na tobie szczególne wrażenie,
skłonił do refleksji.
2. Na Cmentarzu Centralnym znajduje się Aleja Zasłużonych. Pochowano tam znanych szczecinian – prezydentów, architektów, artystów, nauczycieli. Przedstaw sylwetkę jednego z nich.

Zadanie dla dociekliwych: Wyjaśnij znaczenie pojęć:
lacrimarium klepsydra mauzoleum kurhan -
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
Kartka z kalendarza:
1 listopada – czas zadumy nad życiem i przemijaniem.
Wszystkich Świętych, w liturgii katolickiej uroczystość (1 XI), w której Kościół oddaje cześć wszystkim
znanym i nieznanym świętym, ustanowiona w 835 roku przez papieża Jana XI; istotę uroczystości wyraża dogmat o świętych obcowaniu (wspólnocie zbawionych w niebie i żyjących na ziemi). Święto jest poświęcone
zmarłym zbawionym.
Zaduszki (Dzień Zaduszny), katolickie święto zmarłych przypadające 2 XI, po dniu Wszystkich Świętych;
dzień modlitwy za zmarłych, odwiedzania cmentarzy i zapalania na grobach zniczy będących symbolem nieśmiertelności duszy. Wypominki, wymienianie imion i nazwisk zmarłych w Dzień Zaduszny oraz wspólna za
nich modlitwa. Są poświęcone tym, których dusze „mogą być zbawione dzięki jałmużnie i modlitwom.
1. Na podstawie informacji, wskaż czym się różni dzień Wszystkich Świętych od Zaduszek?
Wszystkich Świętych
Zaduszki
..... listopada
..... listopada
2. Z czym kojarzy ci się 1 listopada?
1 listopada 3. Uzupełnij tekst wiersza literami u, ó, ż, rz, ch.
Sm...tek to jest mrok po zmarły...
ale dla ni... są wysokie jasne światy.
Zapal świeczkę.
West...nij.
Pacie... zm...w.
Odejdź pełen jasności sk...ydlatej.
Joanna Kulmowa
4. Do podanych wyrazów dobierz wyrazy pokrewne i bliskoznaczne.
Wyrazy
Pokrewne
cmentarz
grób
nagrobna lampka
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/
Bliskoznaczne
5. Oto kilka wyrazów związanych z przeżywaniem Zaduszek. Uzupełnij tę listę.
G
H
P R Z E
C H R Y
K
Ż
R
O
M
Z
R
Y
B
Ż
Ó
Ł
I
A
Z
C
Ó
A
B
D
J
N
Y
I
L
L
A N I E
T E M Y
Ż
E
6. Wyjaśnij, co znaczą następujące związki frazeologiczne:
przewracać się w grobie - ............................................................................................................
stać nad grobem - .........................................................................................................................
wpędzić kogoś do grobu - .............................................................................................................
zabrać ze sobą do grobu - ............................................................................................................
na śmierć i życie - .........................................................................................................................
szukać ze świecą - ........................................................................................................................
gra nie warta świeczki - ...............................................................................................................
Ułóż zdanie z wybranym związkiem, które by świadczyło, że go rozumiesz.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
7. Sprawdź, jak poprawnie zapisać te wyrazy, wyrażenia i zwroty, a następnie uzupełnij luki.
cmenta ... – pon...ry, p...era...jący, oświetlony mn...stwem zniczy o r... ...nych
k ...tałtach; cmentarna ...iena, kości...łek
gr...b – upo...adkowany, op...szczony;
k...y... - du...y, olb...ymi, spr...chniały, ...elazny, uk...y...ować, za zasł...gi, na rozdro...u;
epitafi...m - wyznanie pełne b...lu i ...alu, ...ołd zmarłym, zad...ma nad kr...chością ...ycia.
8. Ułóż tekst dyktanda. Wykorzystaj w nim wyrazy i wyrażenia z poprzednich ćwiczeń.
PDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdfFactory www.pdffactory.pl/