Aspekty prawne dotyczące korzystania z informacji

Temat: Aspekty prawne dotyczące korzystania z
informacji
1. Ustawa o prawie autorskim
2. Prawa autorskie osobiste i majątkowe
3. Przykłady interpretacji praw osobistych i
majątkowych
Ad1.
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych
została uchwalona 4 lutego 1994 roku. Treść ustawy
obejmuje 129 artykułów. Ustawa nie reguluje jednak w
pełni zagadnień odnoszących się do Internetu. Jest to
przykład na to, że szybki rozwój techniki wyprzedza
rozwój prawa.
Ad2.
PRAWO AUTORSKIE- ogół osobistych i majątkowych
uprawnień autora (które chronią psychologiczną więź
autora z jego dziełem – nazywanym utworem). Mają
one zapewnić ochronę jego twórczej działalności,
niezależnie od spełnienia jakichkolwiek wiadomości,
formalności.
Utwór jest dobrem niematerialnym. Dla zaistnienia
utworu wystarczy zapoznanie się z nim (inaczej
ustalenie) w jakikolwiek sposób przez co najmniej jedną
osobę – poza, oczywiście, twórcą.
Autorskie prawa osobiste chronią psychologiczną więź
autora z jego dziełem.
Artykuł 16 ustawy przyznaje twórcy prawo do:
-autorstwa
-podpisywania utworu swoim nazwiskiem
-pseudonimem lub udostępnienia go anonimowo
Trzeci punkt tego artykułu przyznaje autorowi prawo do
nienaruszalności treści i form utworu. Według tego
przepisu tylko autor posiada wyłącznie prawo do
decydowania o postaci w jakiej dzieło może się ukazać i
będzie rozpowszechniane. Naruszenie tego prawa
zachodzi gdy zostanie zniekształcona treść lub forma
dzieła, np. dodanie lub ujęcie informacji.
Nie dopuszczalne jest cytowanie fragmentów
tekstu, w ten sposób by zmieniało to sens
wypowiedzi autora.
Prawa osobiste są wieczne w przeciwieństwie do
majątkowych, które są dziedziczne i wygasają z
upływem czasu określonego w ustawie.
Co nie podlega prawu autorskiemu?
Bez pytania innych o zgodę możemy wykorzystywać
tzw. proste informacje prasowe. Powszechnie przyjmuje
się, że są nimi:
• Informacje o wypadkach
• Prognoza pogody
• Kursy walut
• Program radiowy i telewizyjny
• Repertuar kin, teatrów itp.
• Proste ogłoszenia, komunikaty
• Ustawy i ich urzędowe projekty
• Dokumenty urzędowe
• Znaki i symbole (np. flaga państwowa, godło itp.)
Ad3.
Artykuł 23 ustawy wyjaśnia, że do użytku osobistego
wolno korzystać nieodpłatnie z dzieła bez zgody
jego twórcy, jeśli za zezwoleniem jego twórcy
zostało ono udostępnione publicznie. Bez
zezwolenia twórcy wolno więc nieodpłatnie korzystać z
już rozpowszechnionego dzieła ale w zakresie własnego
użytku osobistego, który obejmuje krąg osób
pozostających w stosunku pokrewieństwa,
powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Przykładem interpretacji tych praw może być sytuacja
gdy kopiujemy pożyczoną płytę, kserujemy książkę,
obie te sytuacje nie są traktowane jako przestępstwo.
Natomiast udostępnienie płyty w Internecie jest
nielegalne. Prawo jednak nie zabrania pobierania kopii z
Internetu.
Ustawa reguluje również tzw. Prawo cytatu.
Użytkownicy mają prawo do przytaczania bez zgody
autora fragmentów udostępnionych dział lub drobnych
utworów w całości. Są oni jednak zobowiązani do
podawania nazwiska autora i tytułu dzieła. Np.
fragmenty występujące w podręcznikach nie wymagają
zezwolenia autora, choć przysługuje mu prawo do
wynagrodzenia.
Praca domowa
Korzystając ze Słownika języka polskiego lub z
encyklopedii zdefiniuj pojęcie utworu.