II.WIEK XVII

Tematy
1. Absolutyzm we Francji.
2. Polityka zagraniczna
Rzeczypospolitej w
pierwszej połowie XVII w.
3. Rzeczypospolita a Kozacy.
4.Konflikty Rzeczypospolitej
z sąsiadami w drugiej
połowie XVII w.
5.Przemiany wewnętrzne w
Rzeczypospolitej Obojga
Narodów w XVII w.
6.Kultura baroku w Europie.
7.Barok i sarmatyzm.
8.Wiek XVII - powtórzenie
Dział II: WIEK XVII – ŁĄCZNIK CZY ODDZIELNA EPOKA?
WYMAGANIA
K
P
R
pojęcia – zna pojęcia,
potrafi je wskazać pośród
innych, potrafi połączyć
pojęcie z opisem
pojęcia - zna pojęcia
związane z :
monarchią absolutną we
Francji,
panowaniem władców
elekcyjnych i ich polityką
wewnętrzną i zagraniczną
w XVII w.
konfliktem polsko –
kozackim
przemianami wewn. w RP
w XVII w.
kulturą baroku w Europie i
w Polsce
źródła
zna podział źródeł hist.
potrafi wskazać
informacje w źródle
(tekst pisany, ilustracja,
mapa, drzewo
genealogiczne, tabela
stat. wykres diagram,
schemat)
mapa - odnajduje/wskazuje
w atlasie, na mapie
ściennej, na mapie
rozumie i opisuje pojęcia
swobodnie operuje
słownictwem historycznym,
prawidłowo stosuje pojęcia
D
samodzielnie formułuje
pojęcia
monarchia absolutna, intendent, merkantylizm, fronda, edykt, detronizacja, Dominium
Maris Baltici, dymitriady, wielka smuta, rejestr, ugoda, latyfundium, liberum veto, elekcja
vivente rege, abdykacja, manieryzm, barok, empiryzm, racjonalizm, sarmatyzm, kalwaria,
ksenofobia, system patronatu, anarchia
określa typ źródła
historycznego
odczytuje informacje ze
źródła
odróżnia fakty od opinii
wybiera ze źródła
informacje wyjaśniające
problem
interpretuje informacje
ze źródła
zna źródła właściwe dla
danej epoki
porównuje i ocenia
źródła historyczne
umie wyszukać
informacje na mapie
przy pomocy mapy
na podstawie mapy
określa sytuację
międzynarodową
ukazuje przebieg procesu
na podstawie mapy
określa zasięg
1
konturowej określone
miejscowości, państwa,
krainy geograficzno –
historyczne, miejsca bitew
opowiada przebieg
wojny
przy pomocy mapy
przedstawia
postanowienia traktatów
mapa - odnajduje/wskazuje
na mapie miejsca związane
z:
polityką zagraniczną
Rzeczypospolitej w XVII
w. (wojną ze Szwecją,
Rosją, Turcją)
problemem kozackim i
powstaniem Bohdana
Chmielnickiego
konfliktami
Rzeczypospolitej z
sąsiadami w drugiej
połowie XVII w. („potop”
szwedzki , wojna z Turcją,
wyprawa wiedeńska, )
przemianami
wewnętrznymi w RZ.O.N.
postacie historyczne
zna postacie historyczne,
które wywarły wpływ na
Europę oraz Polskę w I
połowie XX w.; potrafi je
wskazać pośród innych
potrafi połączyć postać z
jej opisem
odczytuje informacje z
mapy
przy pomocy mapy
omawia przebieg wojen,
które toczyła RP w XVII
wieku ze Szwecją, Rosją,
Turcją, Kozakami
zna postacie i potrafi je
opisać
2
państwa
na podstawie mapy
określa zmiany
terytorium / zmiany
terytorialne państwa
na podstawie mapy
opisuje obszar objęty
wojną, powstaniem,
rewolucją
umieszcza fakty,
wydarzenia, zjawiska i
procesy historyczne w
przestrzeni
na podstawie mapy
omawia pozycję
międzynarodową RP w
Europie w XVII w.
na podstawie mapy umie
omówić skutki wojen
prowadzonych przez RP
ze Szwecją
na podstawie mapy umie
omówić skutki wojny z
Kozakami i Rosją
ukazuje wpływ wybranych
jednostek na dzieje Europy
oraz Polski .
terytorialny imperium
na podstawie mapy
ukazuje rozwój
terytorialny państwa
określa największy zasięg
terytorium RP w XVII w.
porówna obszar
Rzeczypospolitej z XVI i
końca XVII wieku.
Wskaże różnice i wyjaśni
w jaki sposób kształtowały
się granice RP w XVII w.
scharakteryzuje stosunki
zagraniczne I RP w XVII
ilustrując je mapą
porównuje i ocenia postawę
oraz działalność
wybranych postaci
postacie historyczne
zna postacie historyczne,
które wywarły wpływ na
historię Europy i
Rzeczypospolitej w XVII
w.
fakty / treści - zna
najważniejsze
wydarzenia, rozumie ich
znaczenie, potrafi je
wybrać spośród innych
zna najważniejsze
przemiany gospodarcze,
polityczne i społeczne
zna najważniejsze
osiągnięcia naukowe,
kulturalne i techniczne.
Zna wynalazców i
naukowców. Potrafi
połączyć wynalazki,
osiągnięcia kulturalne i
naukowe itp. z ich
twórcami
zna zasady
zna postacie wielkich
reformatorów
francuskich, „autorów”
monarchii absolutnej,
wybitnych przedstawicieli
europejskiego i polskiego
baroku, polskich władców
elekcyjnych, wybitnych
wodzów Rzeczypospolitej
z XVII w., przywódców
powstania Bohdana
Chmielnickiego,
nazwiska magnatów,
którzy wywarli
największy wpływ na
umocnienie się pozycji
magnaterii w Polsce
opisuje wydarzenia i
dostrzega zachodzące
miedzy nimi
podobieństwa i różnice
porządkuje fakty
chronologicznie
wymienia przyczyny i
skutki
wymienia poglądy,
reformy, postanowienia,
najważniejsze
osiągnięcia
wymienia i opisuje etapy
rewolucji, wojen itp.
dostrzega okoliczności
omawianych wydarzeń i
faktów
3
ukazuje wpływ jednostek
na dzieje: kardynała
Richelieu, Ludwika XIV,
Zygmunta III Wazy,
Władysława IV Wazy, Jana
Zamoyskiego, Stanisłąwa
Żółkiewskiego, Janusza
Radziwiła, Mikołaja
Zebrzydowskiego, Jerzego
Mniszcha, Lwa Sapiehy,
Lubomirskiego,
Sicińskiego, Jana III
Sobieskiego, Bohdana
Chmielnickiego, Johannesa
Keplera, Isaaka Newtona,
Kartezjusza
porównuje i ocenia
działalność
najważniejszych postaci
XVII w.: władców,
reformatorów, wodzów,
naukowców.
wyjaśnia
charakteryzuje,
wskazuje cechy
charakterystyczne
rozróżnia bezpośrednie i
pośrednie przyczyny i
następstwa wydarzeń i
zjawisk
wyjaśnia znaczenie
potrafi omówić
okoliczności /
uwarunkowania
wydarzeń
określa znaczenie
wydarzeń, faktów
przedstawia
uwarunkowania
polityczne, gospodarcze,
ocenia
porównuje, wyjaśnia
przyczyny i różnice
potrafi dokonać
hierarchizacji faktów
potrafi uzasadnić tezę,
potrafi określić
pozytywne i negatywne
aspekty działalności
wyjaśnia związki
poprzedzania współwystępowania –
następstwa, faktów,
wydarzeń i zjawisk
ocenia zjawiska
określając pozytywne i
negatywne skutki
grupuje fakty i
zna najważniejsze
poglądy, reformy,
potrafi połączyć je z ich
twórcami
zna najważniejsze
informacje dotyczące
funkcjonowania…
zna najważniejsze daty
zna najważniejsze
przyczyny wydarzeń i
potrafi je wskazać
zna najważniejsze skutki
wydarzeń i potrafi je
wskazać
wydarzenia - zna
najważniejsze wydarzenia
XVII w. w Europie i w
Rzeczypospolitej:
ukształtowanie się
monarchii absolutnej we
Francji,
reformy kardynała
Richelieu i J. Colberta,
wojny toczone ze
Szwecją, Rosją, Turcją i
Kozakami w XVII w., wie
gdzie zawierano rozejmy i
pokoje i zna ich
postanowienia,
zna sytuację gospodarczą
RP w XVII w.,
opisuje wydarzenia i
dostrzega zachodzące
między nimi
podobieństwa i różnice
porządkuje fakty
chronologicznie
wymienia przyczyny i
skutki: absolutyzmu we
Francji, wojen ze
Szwecją, Rosją, Turcją w
I i II połowie XVII w.,
powstania Bohdana
Chmielnickiego, wzrostu
znaczenia magnaterii w
Rzeczypospolitej
wymienia reformy
Richelieu i Colberta, a
4
społeczne, kulturalne
wydarzeń i zjawisk
wskazuje cechy
charakterystyczne
zjawisk, epoki, okresu
omawia i wyjaśnia
wydarzenia z
uwzględnieniem cech
charakterystycznych
epoki, okresu hist.
opisuje wydarzenia i
zjawiska hist.
uwzględniając
zachodzące miedzy nimi
podobieństwa i różnice
porównuje wydarzenia
potrafi uzasadnić
własną opinię
rozróżnia bezpośrednie i
pośrednie przyczyny i
następstwa wydarzeń i
zjawisk
określa znaczenie
wydarzeń, faktów:
inkorporacji Estonii do
Polski, dymitraid, bitew:
pod Kircholmem, pod
Kłuszynem, pod
Chocimiem, pod Oliwą,
pod Cecorą, pod
Piławcami, Korsuniem i
Żółtymi Wodami, pod
Białą Cerkwią, obronę
Jasnej Góry, pod
Wiedniem; traktatów: w
wydarzenia – uogólnia je
porównuje wydarzenia,
zjawiska, wyciąga i
przedstawia wnioski
wynikające z
porównania
formułuje własną ocenę
na podstawie wybranych
faktów
dobiera argumenty
niezbędne do
uzasadnienia własnej
opinii
uzasadnia
potrafi dokonać
hierarchizacji faktów
dotyczących wojen XVII –
o wiecznych, ewolucji
ustroju RP od XV do
końca XVII w., sytuacji
gospodarczej I RP w XVII
wieku.
ocenia wydarzenia i
zjawiska określając ich
pozytywne i negatywne
skutki: wybuch wojny o
sukcesję tronu ze Szwecją,
dymitriady i stosunki
polsko – rosyjskie w XVII
w., , stosunek magnaterii
do Kozaków i powstanie
zna zasady
funkcjonowania oligarchii
magnackiej,
zna cechy architektury
barokowej
zna cechy sarmatyzmu
największe osiągnięcia
kultury baroku
europejskiego i polskiego
umieszcza fakty w czasie
także Ludwika XIV
opisuje przebieg wojen
toczonych przez RP w
XVII w.
opisuje system patronatu
w Rzeczypospolitej
opisuje najważniejsze
zasady funkcjonowania
oligarchii magnackiej
wymienia przykłady
ograniczenia władzy króla
i decentralizacji państwa
polskiego w XVII w.
wymienia i opisuje
najważniejsze rokosze
XVII w.
5
Starym Targu, w
Dywilinie, w Polanowie,
traktatów welawsko –
bydgoskich, pokoju
chocimskiego, układu w
Buczaczu, pokoju
oliwskiego, ugody
perejasławskiej, ugody w
Hadziaczu, pokoju
Grzymułtowskiego i
pokoju w Karłowicach
przedstawia
uwarunkowania
polityczne, gospodarcze,
społeczne, kulturalne:
wykształcenia się
absolutyzmu we Francji,
olichargii magnackiej w
Polsce, wojen XVII-o
wiecznych
wskazuje cechy
charakterystyczne epoki,
kultury baroku, baroku
polskiego
wskazuje cechy
charakterystyczne ustroju
monarchii absolutnej,
oligarchii magnackiej
omawia i wyjaśnia
sytuację wewnętrzną i
zagraniczną
Rzeczypospolitej
omawia ustrój RP i
Francji w XVII w.
uwzględniając
B. Chmielnickiego, bitwa
pod Cecorą i stosunki
polsko – tureckie w XVII
w., rokosz
Zebrzydowskiego,
umocnienie się pozycji
magnaterii, liberum veto,
system patronatu, reformy
Armanda Richelieu czy J.
Colberta we Francji
grupuje fakty i wydarzenia
– uogólnia je
porównuje wydarzenia,
zjawiska, wyciąga i
przedstawia wnioski
wynikające z porównania:
porównuje ustrój
absolutystyczny Francji i
oligarchiczny RP. Potrafi
wyjaśnić przyczyny różnic
i dalekosiężne skutki
porównuje sytuację
międzynarodową
Rzeczypospolitej z
początku i końca XVII w.
formułuje własną ocenę
ustroju RP w XVII w.,
sytuacji społecznej,
gospodarczej i politycznej
RP
ocenia politykę
zagraniczną polskich
królów elekcyjnych
porówna organizację i
uzbrojenie armii polskiej i
proces - zna najważniejsze
procesy zachodzące w
epoce:
kontrreformację,
rywalizację miedzy
obozem katolickim a
protestanckim w Europie,
kształtowanie się
pierwszych państw
absolutystycznych,
ewolucja ustroju I RP od
demokracji szlacheckiej
do oligarchii magnackiej,
ewolucja sytuacji
gospodarczej I RP w XVII
w.,
ewolucja
opisuje procesy:
kształtowania się
absolutyzmu,
kształtowania się
oligarchii magnackiej w
Rzeczypospolitej, wojen
ze Szwecją, Rosją, Turcją,
konfliktu polsko kozackiego
6
zachodzące miedzy nimi
podobieństwa i różnice
(szczególnie pozycję
monarchy)
porównuje barok
europejski i barok polski
potrafi uzasadnić własną
opinię
opisuje przebieg
wszystkich wymienionych
procesów
wyjaśnia różne aspekty
procesu historycznego:
polityczne, gospodarcze,
społeczne i kulturalne
armii szwedzkiej czy
tureckiej
dobiera argumenty
niezbędne do uzasadnienia
własnej opinii
ukazuje tempo zmian i ich
wpływ na przebieg
procesu historycznego
potrafi wyjaśnić proces
ewolucji ustroju
Rzeczypospolitej w XVII
w.
potrafi wyjaśnić proces
zmian dokonujących się w
mentalności szlachty
polskiej w XVII w.
potrafi wyjaśnić dlaczego
w Rzeczypospolitej nie
mogło dojść do
wykształcenia się
absolutyzmu monarszego,
potrafi wyjaśnić proces
postępującego upadku
gospodarczego RP w XVII
w.
potrafi wyjaśnić proces
postępującego osłabienia
Rzeczypospolitej na arenie
międzynarodowej