WYśSZA SZKOŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I ZARZĄDZANIA Im

WYśSZA SZKOŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I ZARZĄDZANIA
Im. LEONA KOŹMIŃSKIEGO
SYLABUS PRZEDMIOTU NA ROK AKADEMICKI 2005/2006
KATEDRA:
Ekonomii
OSOBA PROWADZĄCA:
Prof. zw. dr hab. Grzegorz W. KOŁODKO
NAZWA PRZEDMIOTU: Teorie wzrostu gospodarczego
SEMESTR:
ZIMOWY Z / LETNI L
TRYB NAUCZANIA:
Z
DZIENNE D / ZAOCZNE Z
D
FORMA PROWADZENIA
ZAJĘĆ:
WYKŁAD W / ĆWICZENIA Ćw /
KONWERSATORIUM K
W
LICZBA GODZIN:
30
PRZEDMIOT:
PODSTAWOWY P /
KIERUNKOWY K /
SPECJALNOŚCIOWY S
P
KIERUNEK:
FiB
RODZAJ STUDIÓW:
L, MJ
LICENCJACKIE L/
MAGISTERSKIE JEDN MJ/
MAGISTERSKIE UZUP MU
SPECJALNOŚĆ:
ZAŁOśENIA i CELE:
Celem wykładu jest zapoznanie słuchaczy z teoretycznymi i
praktycznymi aspektami problematyki wzrostu gospodarczego i
rozwoju społeczno-gospodarczego we współczesnym świecie.
Na przestrzeni dziejów jedynie około 30 krajów osiągnęło
wysoki poziom rozwoju, podczas gdy ponad 5 miliardów ludzi
wciąŜ Ŝyje w gospodarkach o niskim i średnim poziomie
zaawansowania. Trzeba zatem nieustannie poszukiwać
odpowiedzi na pytania o drogi prowadzącego do wyŜszej
konkurencyjności przedsiębiorstw oraz wyŜszego standardu
Ŝycia społeczeństw. Zajmują się tym teorie wzrostu
gospodarczego, które próbują wyjaśnić uwarunkowania i
mechanizm rozszerzonej reprodukcji. Jej przebieg zmienia się
wraz z ewolucją determinantów rozwoju; jedne czynniki
zanikają, pojawiają się inne, nieustannie zmienia się siła ich
oddziaływania. Trzeba zatem w tych przemianach uchwycić
pewne ogólne tendencje, sformułować rządzące nimi prawa i
prawidłowości. Przechodząc zaś od ujęcia deskryptywnego
(opisowego) do normatywnego (postulatywnego) poruszamy się
pomiędzy teorią ekonomii a praktyką i polityką gospodarczą.
Tym zagadnieniom warto poświęcić więcej uwagi, gdyŜ rzutują
one takŜe na moŜliwości i ograniczenia gospodarowania w
ujęciu mikroekonomicznym, na poziomie przedsiębiorstwa.
Przedsiębiorczość mikroekonomiczna decyduje o tendencjach
makroekonomicznych – i odwrotnie. Jak zatem działają
występujące tu sprzęŜenia zwrotne?
Współcześnie procesy wzrostu gospodarczego uwikłane są w
kilka równolegle przebiegających procesów o fundamentalnym
znaczeniu. W szczególności chodzi tu o globalizację,
rekonstrukcję
światowego
ładu
instytucjonalnego,
posocjalistyczną transformację ustrojową, regionalne integracje i
rewolucję naukowo-techniczną związaną z ekspansją technik
informatycznych i telekomunikacyjnych, w tym Internetu. Nie
bez znaczenia są towarzyszące temu zmiany kulturowe. Trzeba
zatem spróbować wpierw ogarnąć i zrozumieć te procesy oraz
wskazać na występujące tu sprzęŜenia oddziałujące na dynamikę
gospodarczą, aby potem podjąć próby sformułowania
właściwych strategii biznesu na szczeblu mikro- i rozwoju na
poziomie makroekonomicznym. Nie zawsze przy tym
rzeczywista dynamika gospodarcza ma cechy rozwoju, gdyŜ
zdarzają się kryzysy i recesje gospodarcze. Na ile winna zatem
jest tu „teoria wzrostu” i jej niedostatki, a na ile zaś „polityka
gospodarcza” i „praktyka przedsiębiorstw” i ich ułomności?
Jakie kryzysy nas jeszcze czekają? Co jest nieuchronne, a co
zaleŜy od strategii i polityki, a nade wszystko od naszej wiedzy i
działań?
W wyniku przebiegu historycznego procesu rozwoju globalna
gospodarka jest bardzo zróŜnicowana. RównieŜ w coraz
większej mierze rozwarstwione są pod względem materialnym
społeczeństwa. Za naszego Ŝycia zróŜnicowanie to jeszcze
bardziej się pogłębiło. Coraz więcej jest bogatych, ale w
niektórych czasach i miejscach przybywa takŜe ubogich. Czego
zatem oczekiwać w przyszłości? Jakie tendencje – gdzie, kiedy,
wobec kogo, na jak długo – wezmą górę? Jak na tle naszej
wiedzy oraz materialnych i kulturowych uwarunkowań rysują
się perspektywy wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznogospodarczego świata, Unii Europejskiej, Polski?
Wykład podejmuje próbę odpowiedzi na te i wiele innych
frapujących pytań.
2
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM ZAJĘĆ
LP.
TEMATYKA I FORMA ZAJĘĆ
1.
Wprowadzenie do problematyki wzrostu i rozwoju. Ramy rozwaŜań.
Teoria i praktyka. Nauka i polityka
2
2.
Przebieg procesów rozwojowych w ujęciu historycznym
2
3.
Stan i tendencje gospodarki światowej na początku XXI wieku
2
4.
Wzrost gospodarczy, rozwój społeczno-gospodarczy, dobrobyt
społeczny: wyzwania i bariery. Pojęcia i terminologia
2
5.
Ewolucja teorii wzrostu i rozwoju gospodarczego
2
6.
Globalizacja i jej wpływ na dynamikę gospodarczą. Rozwój i zastój
w gospodarce światowej
2
Międzynarodowe
transfery
kapitału.
Rola
organizacji
międzynarodowych. „Konsensus waszyngtoński” i jego implikacje
2
Globalizacja a procesy regionalnych integracji. Konkurencyjność
międzynarodowa przedsiębiorstw, gospodarek narodowych,
regionów
2
Posocjalistyczna transformacja rynkowa. Implikacje dla wzrostu
gospodarczego.
2
Polityka fiskalna i formowanie kapitału. Bezpośrednie inwestycje
zagraniczne jako zewnętrzne źródło finansowania wzrostu i rozwoju
2
Kapitał ludzki i społeczny. Zmiany technologiczne i rola ICT
(„nowa gospodarka”) w przyspieszaniu tempa wzrostu
2
Rola Państwa w stymulowaniu procesów wzrostu. Dylemat
„efektywność versus sprawiedliwość” a redystrybucyjne funkcje
budŜetu Państwa
2
Instytucje i kultura oraz ich znaczenie w kształtowaniu dynamiki
gospodarczej
2
14.
Strategie i polityki wzrostu gospodarczego w Polsce
2
15.
Tendencje zmian w gospodarce światowej. Scenariusze wzrostu,
rozwoju i zastoju na przyszłość
2
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
RAZEM ILOŚĆ GODZIN:
3
ŁĄCZNIE
GODZIN
30
LEKTURY OBOWIĄZKOWE DO ZAJĘĆ
LP.
AUTOR, TYTUŁ, WYDAWNICTWO, STRONY
1.
KOŁODKO, Grzegorz W. Globalizacja
posocjalistycznych, TNOiK, Toruń 2001.
a
perspektywy
rozwoju
krajów
2.
PIASECKI, Ryszard: Rozwój gospodarczy a globalizacja, PWE, Warszawa 2003,
rozdz. I i II, s. 15-71.
3.
NORTH, Douglass E., Understanding Economic Change and Economic Growth,
Distinguished Lectures Series, No. 7, Leon Kozminski Academy of
Entrepreneurship and Management, Warsaw 2002. Dostępne w Internecie pod
adresem:
www.tiger.edu.pl/publikacje/dist/north.pdf
__________ ______________________________________________________________________
4.
KOŁODKO, Grzegorz W. Instytucje i polityka a wzrost gospodarczy, w: Grzegorz W.
Kołodko (red. naukowa): Strategia szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce,
Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004, s. 19-41 (takŜe:
Ekonomista 2004, nr 5, s. 609-634). Dostępne w Internecie pod adresem:
www.tiger.edu.pl/kolodko/artykuly/ekonomista4.2004.pdf
4
LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE DO ZAJĘĆ
LP.
AUTOR, TYTUŁ, WYDAWNICTWO, STRONY
1.
Helpman, Elhanan, The Mystery of Economic Growth, Harvard University Press,
Cambridge, Mass. – London 2004.
2.
KOŁODKO, Grzegorz W., Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka posocjalistycznej
transformacji, Poltext, Warszawa 1999.
3.
KORNAI, Janos, The Role of the State in a Post-Socialist Economy, Distinguished
Lectures Series, No. 6, Leon Kozminski Academy of Entrepreneurship and
Management, Warsaw 2001. Dostępne w Internecie pod adresem:
www.tiger.edu.pl/publikacje/dist/kornai.pdf
4.
5.
6.
KOŁODKO, Grzegorz W., Globalizacja a odrabianie zaległości rozwojowych, w:
Grzegorz W. Kołodko (red. naukowa): Globalizacja – Marginalizacja – Rozwój,
Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2003, s. 15-68 (takŜe:
Ekonomista 2002, nr 6, s. 775-816. Dostępne w Internecie pod adresem:
www.tiger.edu.pl/kolodko/artykuly/globalizacja_zacofanie_rozwoj.pdf
PIĄTKOWSKI, Marcin (red. naukowa): “Nowa gospodarka” a transformacja,
Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2003, cz. I, s. 13-127.
TOMKIEWICZ, Jacek, Polityka fiskalna a proces formowania się kapitału w
gospodarkach posocjalistycznych, w: Jacek Tomkiewicz (red. naukowa): Finanse
publiczne a wzrost gospodarczy, Wydawnictwo WSPiZ im. L. Koźmińskiego,
Warszawa 2005, s. 113-144.
______________________________________________________________________
Dodatkowe pozycje literatury zostaną podane – w miarę potrzeb i
zainteresowania studentów – podczas zajęć
FORMA I WARUNKI
ZALICZENIA:
Udział w zajęciach jest obowiązkowy.
Na zakończenie semestru odbędzie się egzamin pisemny, na którym
student będzie musiał zwięźle odpowiedzieć na kilka pytań typu
problemowego. Na ocenę bardzo dobrą (w przypadku pozytywnego
wyniku egzaminu pisemnego) dodatkowo odbędzie się rozmowa
bezpośrednia/egzamin ustny.
W trakcie wykładu nie tylko moŜna, ale i warto stawiać problemy i zadawać
profesorowi trudne pytania. Wykład zatem – w zaleŜności od aktywności
studentów – moŜe przybierać formę konwersatorium.
UWAGI:
Dla zainteresowanych problematyką wykładu odbywają się dwa razy w
tygodniu – we wtorki i czwartki w godz. 12:15 – 13:15 – konsultacje w sali
27B (Centrum Badawcze T I G E R).
5
Ponadto studenci mogą korzystać z wielu opracowań i publikacji
związanych z tematyką wykładu prezentowanych w bogatej witrynie
internetowej Centrum Badawczego Transformacji, Integracji i Globalizacji
TIGER pod adresem:
www.tiger.edu.pl
6