Millennium School

Krzysztof Zieliński
Millennium School
Millennium School #1
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond,105x70 cm
Millennium School #2
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #3
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #4
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #5
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond,105x70 cm
Millennium School #6
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #7
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #8
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #9
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #10
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #11
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #12
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #13
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #14
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #15
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #16
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #17
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #18
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #19
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70cm
Millennium School #20
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70cm
Millennium School #21
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #22
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #23
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #24
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #25
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #26
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #27
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #28
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #29
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #30
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #31
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #32
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #33
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #34
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #35
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #36
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #37
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70cm
Millennium School #38
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #39
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #40
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #41
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70cm
Millennium School #42
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 105x70 cm
Millennium School #43
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School #44
edition 3 (+ 1 AP)
silver dye bleach print (ilfochrome)
mounted on dibond, 46x70 cm
Millennium School
A smile of the poet Wladyslaw Broniewski
shines from one of the photographs of Krzysztof
Zielinski’s series entitled Millennium School
(2007). Broniewski’s portrait was probably
mounted on the school wall as far back as 30 or
40 years ago by the PRL ideologists who elevated
him to the forefront of national poets and Polish
Nobel prize winners. A couple of generations of
school children have been taught to memorize
and flawlessly recite his pre-war revolutionary
prose and poetry glorifying socialism. During the
wave of change that took place in 1989 in Poland,
Broniewski disappeared from the mandatory
school reading lists. His smile, beaming from
the modern school classroom, doesn’t entirely
surprise those who still remember the “realities”
of the polish school: Gone, but not entirely…
Broniewski’s portrait brings us back to those
educational realities of the communist era, to
which the Millennium School series corresponds.
Specifically, to the massive project of building
“a thousand schools for the 1000 year existence
of the Polish state” in 1966. Influenced by
government propaganda, Polish citizens backed
the program and a series of architecturally similar
buildings from prefabricates were erected. On
daily basis, these buildings served as a regular
school facilities equipped with school tables and
chairs; however, they were also built to be used
in the event of an attack – let’s not forget, this
was during the cold war – as air raid shelters or
temporary hospitals.
Everyone who has ever attended one of these
schools
remembers
their
multifunctional
character (before summer holidays, schools
located in tourist regions had their classrooms
emptied and were transformed into youth
hostels) and construction flaws resulting from
hastened construction. Still, “millennium
schools” were generally well liked. Their wide
corridors were the perfect place for young
students to play, huge window panes allowed
lots of sunlight into classrooms, which were
spatial enough to hold every child born in the
postwar demographic boom period.
Primary School Nr 3 is a typical “Millennium
Memorial School”, situated in northern Poland
in the town of Wabrzezno. Zielinski was proud
to attend “Nr 3” – “it had the largest sports
hall of all schools in town, and a football pitch,
which I used as my own backyard”
The eight-year period of Zieliński’s primary
education is marked with significant dates: he
started his first form in the year of the martial law
declaration (1981) and left the school in 1989 the
fall of communism in Poland. The artist began
his primary education during the last regime,
and grew up in times of political transition and
eastern capitalism. He returned to Wabrzezno
after subsequent periods of living abroad and
suddenly saw a different town, one seen with
the eyes of a visitor, with a surprisingly different
perspective: Hometown (2000-03). Next, in the
project Random Pleasures (2001-04), Zielinski
attempted to discover the “heart” of the town
through exploration of familiar interiors and
close observation of intimate privacy. It was
then that he visited his school. “I’m entering
something that I know well and remember as
being dull-gray, and suddenly there’s this orgy
of colors. A complete shock”. One can wonder
what made a stronger impact on the artist: the
rainbow of colors and ornaments that inundate
the school walls, or the clash of what is known
and personal with the new and alien. Analyzing
Millennium School series it’s hard to separate
one from the other. It seems that behind his
work lies in equal part a concept of an esthetical
nature as well as a philosophical one. The series
does not concentrate specifically on architecture
or people’s stories: it doesn’t try to create a
visualization of a school concept.
Zielinski concentrates on the cognitive object,
not yielding to the naïve concept of cognitivity
just for the sake of it. And not only do his
objects escape experience, but they also evade
any order or logic.
The artist has to face the chaos of multiple layers
of political rule, a curious mix of old and new,
with the exotic. He has to confront the weight
of past experience and enigmatic present, the
here and now, but also the shock mentioned
above.
The viewer of Millennium School looks at
Primary School Nr 3 in Wabrzezno differently,
at the pictorial image and the picture itself
simultaneously. The mentioned layers are present
in the current series: we have the first stage of
the story of “Millennium Memorial Schools” and
the regime in which they functioned, with the
patronizing picture of Broniewski on the wall
and “obligatory” potted fern on the windowsill;
there is the transition period
with the already crowned polish eagle and the
cross next to it, finally we have the computerized
school classrooms symbolizing EU membership.
Black chalkboards from the 60’s can be seen
next to newer green ones, all of them dominated
by modern, recently introduced whiteboards.
A few dozen year old didactic aids and equipment
stand next to new, so called European standard,
probably seen as boring – masked under a coat
of new, colorful paint.
In fact there seems to be a lot of paint
everywhere. Following the Polish mindset, any
leftover paint should be used. But the gray walls
are not only splashed with colored paint, they
are also covered with decorative, ornamental,
often geometrically abstract forms. Suddenly
from this horror vacui emerges consequence
and conceptual thinking.
Zielinski’s lens is not exclusively focused on
the paintwork. He’s also interested in the
installation-like character of space, arranged
perspective or detail. The shots are invariably
characterized by a disciplined point of view and
natural viewing angle. (due to standard viewing
angle of the lens) and central perspective.
Sometimes we come across a more dynamic,
diagonal view, providing depth and stimulating
the viewers’ imagination. High quality silver
dye bleach prints with their unique intensity,
vivid colors, clarity and sharpness, provides
interesting contrast with the spontaneous
mediocrity of educational reality.
The
composition,
deprived
of
artificial
attractiveness, does not dominate over the
recorded image. The artist’s creation gives way
to documentation, the method of presentation
is governed by the images presented (typical
for Zielinski’s work, who never interferes
with reality or manipulates images). The
photographer’s objective attitude invites objects
or beings from beyond the frame, leaving the
audience to decide on their potential shape
or appearance. The artist’s image does not
define everything, allowing the thinking eye
of the receiver to notice more than is visible.
Something accidental, but at the same time
strong enough to sting, something Barthes
called punctum. In that sense Millennium School
is a universal experience. The series ends with
one photograph showing students, a girl in the
foreground looking straight into the camera,
her outline slightly blurred…
The Millennium School project emerged during
Zielinski’s research on his Random Pleasures
series. Both focus on objects and interiors known
to the artist, although decidedly differ from one
another when it comes to technique as well as
the approach of the subject. Millennium School
lacks that picturesque play of diffused light and
subdued color with lyrical intimacy emphasized
by the composition and small, vertical format
of Random Pleasures. The previous project
seems closer to the intimate character of Czech
photography, which Zielinski explored during
his studies at FAMU in Prague. In Millennium
School, confrontation with the object, though
intense, lacks intimacy. The photographer’s
decision not to stage the image, his disciplined
approach to perspective, the choice of elevated
viewpoint and concentration on a single thematic
cycle bring him closer to the Dusseldorf school
of photography. In terms of perspective and
composition, some analogies can be made
with Thomas Ruff’s work from the 70’s/80’s
(Interieur series). And yet the very same images
simultaneously stress the distance between
Millennium School and the achievements of
Düsseldorf school photography.
Unlike the cold, documentary like style of the
Dusseldorf school, Zielinski’s work is more
expressive. His” views” are disciplined but not
exclusively focused on sociological, historical or
biographical aspects. In the case of Millennium
School, the mood often seems to be personal,
resembling human emotions: from euphoria to
sadness.
The project should be perceived in its entirety,
as a complete series of 44 photographs, telling
their own, rhythmical narrative. And pauses
– minimalist white lamps or graphic outlines of
a wall chart – breaking the ever-present fear of
void in schools. Zielinski’s series is not a simple
illustration. It’s a narrative based on the author’s
own experience - that’s why it’s far from being
an ornament catalogue or overview of school
typology. Nor is it a dry documentation of
museum inventory. There is change of scenes,
not only fragments visualization. We are given
simple object identification and also space
permeated with cultural meanings. Millennium
School is a document of time and space, of the
past and the present; it is a portrait of a place,
capturing its unique atmosphere.
Kacha Bittner
Millennium School Krzysztofa Zielińskiego
Z jednego ze zdjęć tworzących serię Millennium
School
(2007)
Krzysztofa
Zielińskiego
uśmiecha się poeta Władysław Broniewski.
Jego portret zawisł zapewne 30, 40 lat temu
na szkolnej ścianie, wstawiony przez ideologów
PRL do czołówki narodowych wieszczów
i polskich noblistów. Kilka pokoleń polskich
uczniów recytowało bez zająknięcia jego
przedwojenne liryki rewolucyjne i wiersze
zaangażowane w upiększanie socjalizmu. Na
fali przełomu 1989 roku Broniewski zniknął z
kanonu lektur szkolnych. Jego szczery uśmiech
na współczesnej klasowej ścianie, niespecjalnie
jednak zdziwi tych, którym nieobce są „realia
polskiej szkoły”: Umarł, lecz niezupełnie...
Podobizna Broniewskiego odsyła do realiów
edukacyjnych okresu komunistycznego. Z nim
związany jest też projekt „szkoły tysiąclecia“,
czyli
programu
budowy
“tysiąca
szkół
na Tysiąclecie Państwa Polskiego” przypadające
w 1966 roku. Dzięki ofiarności społeczeństwa,
wspieranej przez państwową propagandę,
powstała sieć podobnych architektonicznie
budynków z wielkiej płyty, które na co dzień
mieściły szkolne ławki, by w sytuacjach
zagrożenia - trwała przecież zimna wojna przemienić się w schrony przeciwlotnicze czy
szpitale. Tę wielofunkcyjność (przed wakacjami
uczniowie szkół położonych w turystycznych
regionach opróżniali klasy z ruchomych sprzętów,
przygotowując budynek pod obóz młodzieżowy) i
niską jakość wykonania wynikającą z pośpiesznej
budowy, zna dobrze każdy, kto do takiej szkoły
uczęszczał. Mimo wszystko, „tysiąclatki” się lubiło.
Ogromne tafle okien wpuszczały wiele światła,
szerokie korytarze były idealne do uczniowskich
popisów, a sale wystarczająco przestronne, by
zapewnić miejsce każdemu dziecku z pokolenia
wyżu demograficznego lat powojennych.
Szkoła Podstawowa nr 3 w położonym
w północnej Polsce Wąbrzeźnie to typowa
„tysiąclatka“. Zieliński był dumny, że chodzi do
„trójki” - miała największą salę gimnastyczną,
no i boisko, które stało się moim podwórkiem.
Osiem lat, które w niej spędził, wyznaczają
mocne daty: pierwszą klasę zaczynał w roku
stanu wojennego (1981), ostatnią opuścił
w 1989.
Artysta odbył zatem podstawową edukację
w poprzednim systemie, ale dojrzewał już
w czasach przełomu politycznego i wschodzącego
kapitalizmu. Do Wąbrzeźna wrócił po kolejnych
pobytach za granicą i ze zdumieniem nagle
zobaczył rodzinne miasto inaczej, oczami
przybysza, czyli z obcej perspektywy: powstała
seria Hometown (2000-03). Potem przyszło
tropienie „środka“ miasta, sprawdzanie bliskich
artyście wnętrz i kameralna obserwacja intymnej
prywatności (Random Pleasures, 2001-04).
Zajrzał wtedy m.in. do swojej byłej szkoły.
Wchodzę do czegoś, co dobrze znam i pamiętam
jako szarobure, a tu orgia kolorów! Szok. Można
się zastanawiać, co uderzyło artystę mocniej:
jarmark barw i ornamentów nałożonych na
szkolne mury czy zderzenie tego, co znane
i poufałe - z nowym i obcym. Analizując serię
Millennium School, trudno oddzielić jedno od
drugiego. Wydaje się, że za projektem kryje się
w równym stopniu koncepcja natury estetycznej,
jak i filozoficznej. Cykl nie koncentruje się
szczególnie na architekturze lub opowieści
o ludziach; nie próbuje też stworzyć wizualizacji
pojęcia szkoły.
Zieliński skupia się na dostępnym przedmiocie
poznania, nie ulegając naiwnemu złudzeniu
poznawalności rzeczy w samej sobie. A ten
zdaje się wymykać nie tylko doświadczeniu,
ale też wszelkiemu porządkowi i logice. Artysta
musi zmierzyć się z chaosem nawarstwionych
systemów politycznych, dziwnym zlepkiem
starego i nowego, z egzotyką. Musi stanąć
jednocześnie wobec doświadczenia przeszłości
i dość enigmatycznej współczesności, wobec
zastanej rzeczywistości, ale i szoku, o którym
wspomniał.
Odbiorca cyklu Millennium School przygląda
się szkole nr 3 w Wąbrzeźnie inaczej, bo
na fotografiach, które zawsze są zarazem
odwzorowaniem obrazu i samym obrazem.
Wspomniane
nawarstwienia
są
obecne
w powstałej serii: jest w nich pierwszy etap
historii „tysiąclatki” i systemu, w którym
funkcjonowała, z patronującym jej Broniewskim
na ścianie i obligatoryjną paprotką w kwietniku;
jest czas przeobrażeń z ukoronowanym już
orłem w godle i sąsiadującym z nim krzyżem,
jest i szkoła, której skomputeryzowane klasy
świadczą o przynależności do Unii Europejskiej.
Czarne tablice szkolne z lat 60, sąsiadują
z późniejszymi zielonymi, nad tymi z kolei dumnie
rozskrzydlają się te najnowsze - „suchościeralnie”
białe. Kilkudziesięcioletnie pomoce dydaktyczne i
sprzęty istnieją obok nowych, wpisujących się w
tzw. europejski standard lub - uznane zapewne
za nudne - maskowane są powłoką nowej,
kolorowej farby.
Farby jest zresztą wszędzie dużo. Być może to
przypadek - zostało, to trzeba było ją zużyć.
To dość typowe działanie dla polskiego krajobrazu
architektonicznego. Jednak szarobure mury
nie tylko zanurzyły się w barwnej farbie,
ale i pokryły dekoracyjną, ornamentalną, często
geometryzująco-abstrakcyjną
formą.
Nagle
w tym swoistym horror vacui daje się odkryć
konsekwencja i koncepcyjne myślenie.
Obiektyw Zielińskiego wybiera nie tylko
malarską
intensywność
ścian.
Interesuje
go też instalacyjny charakter przestrzeni,
zainscenizowana perspektywa czy detal. Ujęciom
towarzyszy ciągle to samo zdyscyplinowane
i naturalne spojrzenie (kierowane standardowym
kątem
widzenia
obiektywu)
i
schemat
obrazowania
w
perspektywie
centralnej.
Czasem pojawia się też dynamizujące kadr
diagonalne ujęcie, nadające głębię i otwierajace
pole dla wyobraźni odbiorcy. Wysoka jakość
techniki odbitek ilfochrome w swej unikatowej
intensywności obrazu, uderzającego nasyconą
kolorystyką, wyrazistością i ostrością, ciekawie
kontrastuje
ze
spontaniczną
bylejakością
szkolnej rzeczywistości. Pozbawiona sztucznej
atrakcyjności kompozycja nie dominuje nad
zarejestrowanym obrazem, autorska kreacja
ustępuje miejsca dokumentacji, a sposób
przedstawiania wydaje się podporządkowywać
temu, co jest przedstawiane (to typowe dla prac
Zielińskiego, który nigdy nie ingeruje w zastaną
rzeczywistość ani nie manipuluje obrazem).
Obiektywizująca postawa fotografa pozostawia
miejsce bytom istniejącym poza kadrem,
o których odbiorca sam może zadecydować,
w jakiej formie chce je zobaczyć. Obraz artysty
nie definiuje wszystkiego, pozwalając myślącemu
oku odbiorcy dostrzec więcej niż widoczne.
To coś przypadkowego, ale równocześnie
na tyle mocnego, by użądlić, coś co Barthes
nazwał punctum. W tym sensie Millennium
School jest doświadczeniem każdego z nas. Serię
spina niczym klamrą jedyne zdjęcie pokazujące
uczniów, na którego pierwszym planie stoi
patrząca wprost w obiektyw dziewczynka
o rozmytych konturach postaci...
Pomysł projektu Millennium School zrodził
się
u
Zielińskiego
podczas
poszukiwań
towarzyszących serii Random Pleasures. Oba
cykle przyglądają się znajomym artyście
rzeczom i wnętrzom, jednak znacząco różnią się
od siebie zarówno pod względem techniki, jak
i podejścia do tematu. W serii poświęconej szkole
nie ma już tej malarskiej gry rozproszonego
światła i przymglonego koloru oraz lirycznej
intymności
podkreślonej
schematem
kadrowania i niewielkim, pionowym formatem
Random Pleasures. Temu przedostatniemu
projektowi może najbliżej jest do intymności
charakterystycznej dla czeskiej fotografii,
z którą Zieliński zetknął się intensywnie podczas
studiów w praskiej FAMU. W Millennium School
konfrontacja z obiektem jest bliska, ale nie
kameralna. W wycofaniu się fotografa z kreacji
obrazu, w zdyscyplinowanej perspektywie,
w podwyższonym często punkcie patrzenia
i w koncentracji na jednym cyklu tematycznym,
zbliża się on do stylu düsseldorfskiej szkoły
fotografii. Pewne analogie dają się odczytać
z tworzoną na przełomie lat 70. i 80. serią
Thomasa Ruffa poświęconą domowym wnętrzom
(Interieur): podobne podejście do tematu
(ogólny widok lub zbliżenie na pewne elementy
wyposażenia), te same zabiegi perspektywiczne,
podobna kompozycja. A zarazem właśnie w tym
cyklu widać jak odległe jest Millennium School
od osiągnięć szkoły z Düsseldorfu. Zieliński nie
rezygnuje bowiem z ekspresji obrazu, budując
ją przede wszystkim światłem, a jego spojrzenie
nie jest zimne czy czysto dokumentalne. Jego
obiektyw jest wprawdzie zdyscyplinowany
i nie skupia się szczególnie na społecznych,
historycznych lub biograficznych aspektach, ale
światło i kompozycja tworzą klimat fotografii. Ten
wydaje się w Millennium School często osobisty,
przypomina ludzkie przeżycia: raz euforyczne,
raz straszne.
Na projekt trzeba patrzeć jako na całość
złożoną z 44 fotografii. Jest w nich narracja,
która ma swój rytm. I pauzy - minimalistyczna
biel lampy czy graficzny zarys ściennej
planszy - które przełamują wszechobecną
w szkolnych murach obawę przed próżnią. Cykl
Zielińskiego nie jest po prostu ilustracją. To
podparta doświadczeniem narracja o miejscu.
Dlatego daleko mu do katalogu ornamentów
czy przeglądu typologii szkoły. Nie jest też
surową dokumentacją zasobów „muzeum”. Jest
w nim zmiana scen, a nie tylko wizualizacja
fragmentów. Jest prosta identyfikacja obiektu,
ale i przestrzeń przesiąknięta kulturowymi
znaczeniami. Millennium School to dokument
obecnego czasu i przestrzeni oraz ich przeszłości;
to obraz miejsca wraz z jego atmosferą.
Kacha Bittner