nowa edukacja - Akademia Nauki

www.akademianauki . pl
NOWA EDUKACJA
wrzesień 2008 NR 9
BIULETYN AKADEMII NAUKI
Pozwól, że najpierw Ja opowiem Ci bajkę.
stałym elementem ludzkiego życia .
poszukiwa nie
Bajkę
o zaczarowanym lustrze. Starożytni
W dzisiejszym świecie, tak jak nigdy
rozwiązania jakiego ś
mędrcy obmyślali, w jaki sposób można by
wcześniej, bajki nabierają nowyc h znaczeń
Opow iedz mi bajkę ... czyli: odkryj przede
mówić
i wymiarów. Stają się łącznikiem
mną
ludziom różne prawdy o nich,
w jaki sposób ich kierować i prowadzić
ścieżką
ci,
samopoznania i mądrości. Mędrcy
wynaleźli
dziwne, zaczarowane lustro,
z
w artościami
i
naszymi emocjami.
Pokazując z zupełnie innej perspektywy
to, co nas otacza i różne sytuacje,
w którym ukazywały się różnego rodzaju
przekazują informacje o św iecie i naszej
z w ierzęta , niezwykli ludzie i magiczne
z
przedmioty. Obrazy, które ukazywały się
starożytnych
w
lustrze,
dodające
były
ciekawe i
budujące,
otuchy, wiary w siebie i w ludzi.
nim
relacji.
Zaczarowane lustro
coraz bardziej
dzieciom, gdyż oczeki-
mędrców,
potrzebne jest dziś
wania wobec nich szybko się zmieniają i
Mędrcy nazwali to lustro „ bajką". Kiedy
rosną . Dzieci, które nie znają sposobów
ludzie patrzyli w to lustro, zaczynali
radzenia sobie w różnych sytuacjach ani
przenosić
słów określających ich przeżycia, mogą
zachowania
z w ierząt ,
ludzi
i przedmiotów na siebie i myśleli przy tym
poczuć się
,,ach, to o mnie jest ta bajka". Mędrcy po-
Opow iedz mi bajkę ... w tych słowach kryje
przez bajkę wskazywali rozwiązania prob-
się tęsknota
lemów, uczyli i leczyli. Bajka stała się
z rodzicem, poczuciem
bezradne i bezbronne.
św iat
wa rtości
lub
potrzeba
problemu.
wewnętrznych
moich
możli w ości , silę i spokój, który jest we
mnie, do których w tej chwili jeszcze nie
mogę dotrzeć .
Oddajemy
w
Państwa
ręce
kolejny
bezpłatny biuletyn Akademii Nauki.
Pragniemy
przedstawić
w nim
różne
spo-
soby odkrywania zasobów we w nętrznych
dziecka. Przed stawimy przykłady bajek
terapeutycznych . Omów imy zagadnienia
związane
z czytaniem i
nauką
czytania
przez zaba wę i o roli zabawy w życiu
dziecka.
za kontaktem
bezpieczeńst wa,
Zapraszamy i życzymy przyjemnych
Archiwalne numery biuletynu w wersji elektronicznej są do pobrania na
wrażeń.
www.akademianauki.pl
KLASA
GENIUSZY
Kiedy
myślę
o
wewnętrznych
zasobach i
dzieci, przypomina mi się
pewna historia, posłuchaj ...
Wydarzyło się to w Stanach Zjednocmożliwościach
zonych. Pewnemu nauczycielowi pow-
iedziano, że będzie uczył klasę geniuszy,
dzieci o ponadprzeciętnym intelekcie.
Nauczyciel ten miał za zadanie
zrealizować
w
rok
półtoraroczny
materiał.
Powiedziano mu, że dzieci te
będą
go wystawiać na różne próby. Będą
mówiły, że nie rozumieją, że nie dają rady,
ale on ma im nie wierzyć. Nauczyciel miał
cały czas pamiętać, że te dzieci są dużo
bardziej inteligentne od niego.
I rzeczywiście, na koniec roku nauczyciel
był zachwycony dziećmi. Mówił, że
jeszcze nigdy nie pracował z tak inteligentnymi i mądrymi dziećmi. Chwalił je,
że były bardzo chętne do nauki,
zadawały inteligentne pytania, uczyły się
z prawdziwą pasją i zainteresowaniem.
Dzieci te zrealizowały półtora roku w rok i
zajęły pierwsze miejsce w Stanowym
Konkursie Wiedzy. I wiecie, co się
okazało? Nauczyciel ten uczył zwykłe
dzieci. Takie, jakie można spotkać w
każdej szkole, w każdej klasie. Jak to
możliwe? Bo w zależności od tego, jak
traktuje się dzieci, takie one są ... Bo tak
naprawdę, każde dziecko jest inteligentne. Każde dziecko rodzi się,
wyposażone we wszystkie potrzebne mu
zasoby i możliwości . Gdyby dzieci te nie
miały wewnętrznych zasobów, nic nie
byłoby im w stanie pomóc. Problem
dzieci polega na tym, że dzieci o tym nie
poznawały siebie od jak najlepszej
strony. Uważamy, że jest to podstawowy
warunek, żeby dziecko mogło osiągać
życiowe sukcesy.
W jaki sposób można docierać do zasobów dziecka? Pozwólcie, że opowiem
Wam pewną historię o łańcuchu, który
pokrył się złotem i diamentami...
wiedzą.
W
Akademii
przywiązujemy
bardzo
do tego,
dużą
żeby
wag ę
dzieci
ŁAŃCUCH ZASOBÓ
TALENTÓW
Uzdolnienie (talent) - wrodzone albo
nabyte predyspozycje w dziedzinie intelektualnej lub ruchowej, przejawiające
się większym lub mniejszym stopniem
sprawności w danej dziedzinie.
Talent - to predyspozycje, umiejętności
do działań oryginalnych i wyjątkowych.
Tinianin - fikcyjna postać (mieszkaniec
wymyślonej planety Tina), który zachęca
dzieci do poznawania siebie
i otaczającego świata w programie
Mądre Dziecko (dla dzieci, które idą
legenda. Był
w qurcu (wieś
na odległej planecie Tina). Był to chłopiec
niczym niewyróżniający się spośród
innych dzieci. Na imię mia/ Birtu.
Pewnego dnia Birtu wyszedł nad rzekę .
Nad nim świeciły 2 słońca. Niebo było
bezchmurne ... Wokół unosił się zapach
kwiatów. Delikatnie brzęczały owady.
Birtu usiadł na kamieniu i zamyślił się.
Birtu miewał problemy w szkole.
Ciekawiło go, dlaczego niektóre dzieci są
w szkole odprężone, pewne siebie a inne
czują się mniej zdolne i przeżywają
Jest taka stara
tiniańska
kiedyś chłopiec. Mieszkał
stresy. Kiedy tak myślał, poczuł, że
wypełnia go błogi spokój. Nagle problemy, które miał w szkole, wydały mu się
śmieszne ...
Zabawne, że to, czego nie
zrozumiał
dzisiaj na lekcji, w tej chwili
wydawało mu się dziecinnie łatwe. Birtu
uzmysłowił sobie, że każde dziecko przychodzi na świat wyposażone w różne
talenty i zasoby wewnętrzne. Dlatego
każde małe dziecko jest odważne, radosne, spontaniczne i twórcze. Ale z
czasem dzieci zaczynają zapominać o
swoich
wewnętrznych
Zaczynają czuć się
zasobach.
tak, jakby ich nie
NR 9
miały.
siada
się
To dlatego Birtu tak okropnie czuł
dzisiaj w szkole i miewał w niej
problemy. Birtu postanowił, że nie będzie
już więcej zapominał o swoich talentach.
I wymyślił sposób, który miał mu w tym
pomóc.
Birtu postanowił, że zacznie robić
łańcuch swoich zasobów. Prawdziwy
łańcuch. Udał się do kowala, który
mieszkał na końcu qurcu. Kowal chętnie
udostępnił mu narzędzia i pokazał, jak
robi się łańcuchy. Birtu rozpoczął pracę.
Gdy zrobił pierwsze ogniwo łańcucha,
zaczął się zastanawiać, jaki wewnętrzny
zasób na nim wyryć. Przez chwilę miał
pustkę
w głowie, ale po chwili
przypomniał sobie, że dzisiaj nauczył się
jak robić łańcuch, a to oznacza, że po-
koncentrację . . .
inteligencję,
uważność,
Dzień
po dniu, Birtu
odkrywał w sobie coraz to nowsze
talenty i każdy talent, przekuwał na nowe
ogniwo w łańcuchu. Łańcuch stawał się
coraz dłuższy. Birtu odkrył, że nawet
kiedy robi łańcuch, wyzwala wiele
pięknych
cech
wewnętrznych:
cierpliwość, łagodność, siłę, dokładność ...
Im więcej zasobów - talentów odkrywał
w sobie Birtu, tym bardziej stawał się
odprężony i radosny. I chociaż większość
Tinian nie wiedziała, po co on robi swój
łańcuch, to ze zdziwieniem zauważali, że
Birtu staje się coraz bardziej roześmiany
i wesoły. Coraz lepiej radził sobie w szkole
i w zabawie z rówieśnikami. A łańcuch
Birtu z dnia na dzień stawał się coraz
dłuższy...
Legenda głosi, że łańcuch Biru
od zagłady cały qurc, kiedy
nadeszła trąba powietrzna. Łańcuch Birtu
był takdługi, że wszyscy przywiązali się
do siebie i do najpotężniejszego drzewa,
którego nawet trąba powietrzna nie
potrafiła wyrwać. Po tym wydarzeniu,
łańcuch zasobów Birtu pokrył się cały
złotem i diamentami. Dzisiaj każdy
Tinianin ma swój łańcuch zasobów.
Tiniańskie dzieci robią swoje łańcuchy w
szkole i zabierają je do domu, gdzie wiszą
w honorowym miejscu. I ilekroć poczują
się głupie, mało zdolne, to patrzą na
łańcuch i z uśmiechem przypominają
sobie, że mają wiele, wiele zasobów...
I odprężają się ... I łagodnie uśmiechają ...
uratował
Rodzinny łańcuch zasobów
Przygotujcie paski o wymiarach około
1,5 xl Ocm. Na tych paskach, każdy
z rodziny będzie wypisywał swoje
zasoby, a potem paski te będziecie
sklejać tworząc z nich kolejne ogniwa
łańcucha (łańcuch taki, jaki robi się na
choinkę). Zanim przystąpicie do procesu,
przeczytajcie bajkę o Birtu.
Jakie zasoby możesz wpisać w swój
łańcuch? Jeśli nie wiesz, zobacz jak
robimy to w Akademii na zajęciach
z dziećmi:
Jeżeli
przychodzi do nas dziecko i mówi
„ja potrafię tylko dobrze grać w piłkę'; to
wtedy pytamy się go: ,,co takiego masz,
jaki talent sprawia, że tak dobrze
potrafisz grać?". Żeby dobrze grać w piłkę
trzeba być bardzo inteligentnym,
bystrym i spostrzegawczym. Na bieżąco
trzeba myśleć, analizować, oceniać
sytuację na boisku. Dopasowywać się do
niej i stosownie reagować.
Dziecko takie musi mieć również
zdolności interpersonalne, umiejętność
pracy w grupie. Jak dzieci zaczynają
sobie to uświadamiać i wypisywać, to aż
dostają wypieków na twarzy. Wychodzą
z zajęć z błyszczącymi oczyma,
podekscytowane, zadowolone.
Zastanów się, co takiego masz w sobie, że
ludzie Cię lubią?
Można zrobić inną wersję zabawy
z łańcuchami zasobów.
Na kolejne dni umawiamy się, że
będziemy
robić
łańcuch
zasobów
każdego członka
rodziny. W pierwszy
robimy np. łańcuch zasobów
mamy. Każdy z rodziny ma za zadanie na
paskach wpisać, jakie zasoby widzi
u mamy (mama również robi paski z zasobami, które widzi u siebie). Jest to
proces odkrywania i cementowania się
dzień,
więzów rodzinnych.
W przypadku mamy mogą to być:
cierpliwość, uroda, zmysłowość, siła, inteligencja, pomysłowość itp. W kolejne
dni, robimy łańcuch zasobów kolejnych
członków rodziny.
W każdy dzień możemy uzupełniać
łańcuchy (i warto to robić),
o cechy i jakości,
które na bieżąco
będziemy odkrywać
w sobie i w dzieciach.
Każdy człowiek może
osiągać
sukcesy
wtedy, kiedy jest
świadomy własnych
możliwości. Każdy
człowiek
pięknych
ma wiele
zasobów,
ale zazwyczaj o nich nie wie.
W Akademii Nauki dzieci
i dorośli nie tylko uczą się
szybkiego czytania, ale poprzez
kursy i warsztaty dla rodziców,
uczą się odkrywać swoje
zasoby i taenty .
Każde
dziecko jest inteligentne i mądre
i warto, żeby o tym wiedziało.
Akademia Nauki to miejsce, w którym
każde
dziecko czuje
się
geniuszem.
Zabav,a
POWAżNA
SPRAWA
źródłem
poznania
otaczającej
i uczenia się sposobów funkcjonowania w
niej jest dla małego dziecka jego własna aktywność.
Szczególnym
rzeczywistości
Często uważamy, że
zabawa to fanaberia i rezygnujemy
z niej bez żalu . Staramy się też, by dzieci nie marnowały
na nią zbyt wiele czasu. Psycholodzy nie mają wątpliwości
- głupio robimy!
Kiedy
następnym
usłyszysz
razem
od
swojego dziecka: ,,Pobaw się ze mną .. :;
nie lekceważ tego. Dzięki zabawie twoje
dziecko (a i ty także) stanie się
mądrzejsze,
sprawniejsze i lepiej przysto-
sowane do zmieniającego się świata.
Neurobiolodzy zauważyli (na szczęście
u szczurów, nie u ludzkich dzieci), że pozmłodych
bawienie
zabawy
istot
możliwości
zahamowuje
rozwój
przedczolowych piatów kory mózgowej.
Te
zaś odpowiadają
wyższe
za
funkcje
Płynne
przechodzenie z pola rzeczywistości na
chciała
światem
dziecka, i to tego jednego, jedynego, niepowtarzalnego dziecka - osoby,
zabawę
dlatego obszar zabawy jest dla dziecka
bezpieczny. Dzięki temu, zabawa
i opowiada/a, jakie to jest nieśmiałe i wycofane dziecko. Akurat podczas zajęć w
pozwala dziecku w trudnej sytuacji
swoje niepokoje
dramową·;
działać, rozładowywać
czy
szukać rozwiązań
problemu, który
świata
społeczne.
zabawy elementów ze świata fikcji i ze
to
świata
pokazują, że dorośli,
którzy
z
jest z doświadczeniami ze
rzeczywistego. To przenikanie do
rzeczywistego jest jedną
jej cech, którą
najważniejszych
określić
przestrzeń
jako
w wieku przedszkolnym nie mogli swobodnie się bawić, byli „niewybawionymi"
Zabawa,
dziećmi,
niezwykłą możliwość
i mogą cierpieć na rodzaj malej
patologii - twierdzą psychologowie.
Istnieje obawa,
że
mogą być mało
dzieci te w przyszłości
twórcze. Mogą również
źle się czuć
czyli „dzianie
pogranicza.
się':
stwarza
w
ludźmi,
awarię
cala przygoda z czytaniem. Dzieci
same reżyserują scenę i określają swoje
na podłodze
(to jest morze) i arkusze
papieru (to jest wyspa). Dzieci samodzielkonstruują
nie
samodzielnie
na
procesy
z morza
pamięć,
Dosłownie zarzucała
uwaga,
myślenie,
złożone
określonych
mowa) oraz na
- postawy, stosunek do
przedmiotów,
ludzi
czy
plecy i
zaczęła
pomóc
przyszłości.
i nie
Warto mieć tą świadomość
tej naturalnej potrzeby
lekceważyć
dziecka. Dziecko bawi
się
w Rycerza -
czyli zabawa jako sposób docierania do
zasobów.
Przestrzenią,
się „dzieje':
jest granica
w której zabawa
rzeczywistości
tembr jego głosu, ciało przybiera inną
dziecko zmienia sposób
postawę,
wysławiania
się.
W zabaw ie dziecko
postrzega siebie jako mądre, odważne,
piękne, swobodne i radzące sobie z problemami.
Dzięki
tej zabawie, dziecko na
nowo odkrywa siebie i kontaktuje
się
ze
swoimi niezwykłymi cechami i zasobami
wyciąga/a
dzieci
i
wyciągać
po
kolei.
sobie te dzieciaki na
je z morza na
wyspę.
tej zabawie dziewczynka ta nie
tylko przestała być nieśmiała w grupie,
się
mierze
dziecka w
wszystkie
Dzięki
poważna
dużej
zaczęła ratować
poznawcze (spostrzeganie, wyobraźnia,
ktoś,
w
samolot. Kiedy dzieci
zaczęły odgrywać scenkę, okazało się, że
ale
zdolnościach
rozkłada
szeleszczącą folię
Kiedy dziecko bawi się w Rycerza zmienia
o
przedstawić
samolotu i lądowanie na
bezludnej wyspie, na której rozpoczyna/a
zjawisk.
sprawa
miała
się
kiedy sytuacja nie jest jasno
określona. Zabawa dla dziecka, to bardzo
przesądzająca
odgrywały „scenkę
dzieci
która
ta tak zwana „nieśmiała dziewczynka"
stymulująco
bardziej
kłopoty
Akademii
oddziałuje
emocje i uczucia, i też na struktury
i
dla dzieci w wieku przedszkol-
nym. Jej mama martwiła się o nią
doskonalenia ca/ej
osoby dziecka. Zabawa jednocześnie
pewną sztywność w
zwłaszcza
Przygoda na Bezludnej
Wyspie - naturalna nauka czytania przez
role. Trener
można
w sytuacjach wymagających
szybkiej adaptacji, mogą wykazywać
zachowaniu
kontaktach z
dziewczynka, która
uczestniczyć w programie Mały
Odkrywca -
związany
działa
jak do Aka-
przyszła
bardzo silnie kreatywnym. Świat, kreowany w zabawie jest tylko i wyłącznie
poznawcze, takie jak planowanie, kon-
Czy podobnie
wewnętrznymi. Pamiętam,
demii
pole fikcji, i odwrotnie, jest elementem
trolowanie emocji oraz za zachowania
u ludzi?
Badania
4
i fikcji, które tworzy dziecko.
funkcjonować
w niej
jako
na kogo można liczyć i kto może
w
trudnej
sytuacji. Dzieci,
role, w których
podświadomie wybierają
grają osoby posiadające takie cechy,
jakich aktualnie im brakuje, i które
pomagają
im
radzić
sobie z problemami
w realnym życiu.
Dlatego
każdy
program Akademii Nauki
zawiera elementy zabawy i dramy.
NR 9
Mała
nagroda i mała kara
lepsza od dużej
czyli rzecz o dysonansie poznawczym
oraz motywacji wewnętrznej i zewnętrznej
Nie ma leniwych dzieci, są tylko źle wyznaczone cele.
Dysonans poznawczy to stan
napięcia,
który występuje wtedy, gdy dana osoba
prezentuje jednocześnie dwie postawy
(opinie, idee, poglądy przekonania),
które są psychologicznie niezgodne
ze sobą. Występowanie dysonansu
poznawczego (napięcia) jest dla nas
przykre,
dlatego
każdy
człowiek
nieustannie jest motywowany do jego
zredukowania.
Prześledźmy to na
paląca
czyta
przykładzie.
wykazują związek między
Osoba
badań,
raport z
~ ...
'
które
paleniem
papierosów a chorobami układu
oddechowego. Palacz zaczyna odczuwać
dysonans. Pierwszy element poznawczy
„ja palę" stoi w konflikcie z drugim
elementem „pa lenie szkodzi". Najprostszym sposobem zredukowania dysonansu w tej sytuacji jest rzucenie palenia.
Wtedy przekonanie „palenie szkodzi" jest
w zgodzie z postawą „ja nie palę''. Ale
rzucenie palenia wca le nie jest rzeczą
łatwą.
Co innego
może zrobić
żeby zredukować napięcie?
palacz,
Najprawdo-
podobniej będzie sta rać się przekonać
samego siebie, że palenie nie jest aż tak
szkodliwe, jak wynika to z raportu, może
inne badania, które mówią, że
znaleźć
papieros pomaga s ię odprężyć, i w ogóle
do wniosku, ze skoro tyle inteli-
dojść
gentnych i wykształconych ludzi pali (np.
lekarzy, psychologów itp.), to na pewno
nie pogarsza to aż tak zdrowia, jak piszą.
Inny, klasyczny dysonans odczuwają
uczniowie, u których w konflikcie stoją
z „nauka jest nudna
„muszę się uczyć"
(bez sensu)''. Jednym ze sposobów zredukowania dysonansu jest - nieuczenie się .
Czy istnieje inny sposób? Tak - zmiana
opinii na temat uczenia się .
NOWA EDUKACJA
BIULETYN AKADEMII NA
Uzasadnienie zewnętrzne
(motywacja zewnętrzna)
Często rodzice, żeby zmotywować dzieci
do nauki stosują system kar lub nagród.
Jest to tzw. uzasadnienie zewnętrzne.
Wydaje się, że im większa nagroda
czy kara, tym skuteczniejsza. Ale czy tak
jest na prawdę?
niewystarczających
Zastosowanie
nagród w nauczaniu.
Liczne badania wykazały, że wpływ
niewystarczającej nagrody występuje
w odniesieniu do wszystkich form zach­
owania. Na przykład wykazano, że jeśli
ktoś rzeczywiście wykonuje dość nudne
zadanie, a uzasadnienie zewnętrzne jest
bardzo małe, to wówczas ocenia to za­
danie jako przyjemniejsze niż wtedy, gdy
uzasadnienie zewnętrzne jest duże. Jeśli
zaproponuje się komuś niską zapłatę za
wykonanie jakiejś pracy, a on zgodzi się
na to, powstanie dysonans między
uciążliwością nudnego zadania a niską za
nie zapłatą. Choć może być trudno w to
uwierzyć, to badania wykazały, że aby
zredukować dysonans, przypisze on tej
pracy cechy pozytywne, a tym samym
zaczynie znajdować więcej przyjemności
w samej pracy. Zjawisko to może mieć
daleko idące konsekwencje. Weźmy jako
przykład nauczanie w szkole podsta­
wowej. Jeśli chcesz, aby Kinga uczyła się
słówek obcego języka, to powinieneś ją
nagradzać: pochwala, dobre stopnie,
odznaki, podarunki itp. stanowią dobre
uzasadnienia zewnętrzne. Czy Kinga
będzie się uczyła słówek po prostu dla
przyjemności,
gdy
przestanie
otrzymywać te nagrody? Innymi słowy,
czy wysokie nagrody sprawią, że polubi
tę czynność? Wątpię. Jeśli jednak na­
grody zewnętrzne nie są zbyt wysokie, to
Kinga znajdzie własne, dodatkowe
wytłumaczenie
ćwiczeń
tych
językowych, a może nawet zrobi z nich
zabawę. Krótko mówiąc, jest bardziej
prawdopodobne, że zechce się uczyć
tego obcego języka długo po skończeniu
szkoły, gdy nie będzie już otrzymywać
tego typu nagród.
Łagodna kara
niewystarczającego
zewnętrznego
W przedszkolu naukowcy przeprowadzili
bardzo ciekawy eksperyment. Najpierw
proszono grupę dzieci 5-letnich, aby
oceniły atrakcyjność kilku zabawek;
następnie wybierano jedną zabawkę,
którą dane dziecko określiło jako bardzo
atrakcyjną, i powiedziano mu, że nie
wolno mu się nią bawić. Polowie dzieci
zagrożono łagodną karą za przekrocze­
nie tego zakazu (.Trochę bym się
gniewał"); druga polowa zagrożona była
surowszą karą (.Bardzo bym się gniewał;
musiałbym zabrać wszystkie zabawki,
poszedłbym do domu i nigdy bym
więcej tu nie przyszedł; pomyślałbym, że
jesteś jeszcze małym dzidziusiem").
Następnie pozwolono dzieciom bawić
się innymi zabawkami. Dzieci zostawały
same w pomieszczeniu, aby miały
sposobność oprzeć się pokusie ruszania
zakazanych zabawek. Wszystkie dzieci
oparły się pokusie - żadne nie bawiło się
zakazaną zabawką.Po powrocie
do pokoju ponownie zmierzono
atrakcyjność wszystkich zabawek dla
dzieci. Rezultaty były jednoznaczne
i fascynujące. Te dzieci,
którym
zagrożono łagodną karą, uznały teraz
zakazaną zabawkę za mniej atrakcyjną
niż poprzednio. Po prostu, nie mając
wystarczającego uzasadnienia
z zewnątrz dla powstrzymywania się
od używania tej zabawki, potrafiły
przekonać same siebie, że nie bawią się
nią, ponieważ naprawdę wcale im się nie
podoba.
dzieci
Natomiast
dla
zagrożonych poważną karą zakazana za­
bawka nie stała się mniej atrakcyjna nadal oceniały ją jako wysoce pożądaną,
a niektóre uznały ją nawet za bardziej
pożądaną niż wtedy, gdy nie była objęta
zakazem. W warunkach zagrożenia
surową karą dzieci miały dostateczne
zewnętrzne powody, aby nie bawić się tą
zabawką - nie potrzebowały więc szukać
dodatkowych powodów i w rezultacie
nadal lubiły zakazaną zabawkę.
Na koniec jeszcze krótka historyjka.
Grupa dzieci codziennie dokuczała
staruszkowi, który siadał na ławeczce
w parku. Któregoś dnia pewien
mężczyzna podszedł do tych dzieci
i powiedzial:.dostaniecie ode mnie po
5 dolarów, jeśli przez godzinę będziecie
dokuczać staruszkowi� Jak łatwo się
domyślić, dzieci z chęcią przyjęły jego
propozycję. Dzieci otrzymywały wypłatę
przez cały tydzień. Po tygodniu
mężczyzna ten powiedział dzieciom, że
nadal mogą dokuczać staruszkowi, ale
już nie dostaną za to pieniędzy. Co na to
odpowiedziały dzieci? .Za darmo nie
będziemy tego robić!"
Od tego czasu staruszek siedział
na ławeczce nie niepokojony przez
dzieci. Na czym polegał fortel - przez
dużą nagrodę mężczyzna wygasił
dzieci
motywację
wewnętrzną
(dokuczmy staruszkowi) i przekierował ją
na motywację zewnętrzną (5 dolarów).
Kiedy zbrakło motywacji zewnętrznej,
dzieci całkowicie straciły zainteresowanie
dokuczaniem staruszkowi (za darmo nie
chciały już tego robić).
Warto pamiętać, że duża nagroda może
zabić motywację wewnętrzną, a sroga
kara - wzmocnić niepożądane postawy
i zachowania.
Tego typu zagadnienia dotyczące psy­
chologii dziecka omawiamy na warszta­
tach dla rodziców, których dzieci
uczęszczają na kursy w Akademii Nauki.
NR9