tutaj - Kognitywistyka Komunikacji

Pytania na egzamin z pragmatyki dla studentów II roku kognitywistyki komunikacji
rok akademicki 2016/2017, semestr zimowy
[Uwaga: w swoich odpowiedziach powołuj się na konkretne przykłady wypowiedzi lub sytuacji konwersacyjnych.]
1. Przedstaw i omów wybraną definicję pragmatyki. Co, Twoim zdaniem, różni pragmatykę od
semantyki? Jakie zjawiska bada semantyka, a jakie pragmatyka?
2. Przedstawi i omów (a) zaproponowaną przez Grice’a różnicę między znaczeniem
naturalnym a znaczeniem non-naturalnym oraz (b) Grice’a definicję znaczenia mówiącego
(jako znaczenia non-naturalnego).
3. Przedstawi i omów (a) zaproponowaną przez Grice’a różnicę między znaczeniem
naturalnym a znaczeniem non-naturalnym oraz (b) grice'owską definicję znaczenia
językowego (np. definicję w wersji zaproponowanej przez Bacha i Harnisha).
4. Przedstaw Russella teorię deskrypcji określonych oraz zaproponowaną przez Donnellana
dystynkcję na referencyjne i atrybutywne użycie tych deskrypcji. Czy, Twoim zdaniem,
różnicę zaobserwowaną przez Donnellana należy wyjaśnić na gruncie semantyki, czy
pragmatyki?
5. Przedstaw argumenty przemawiające rzekomo za wieloznacznością kwantyfikatora
„niektórzy” oraz spójnika „i”, a następnie zaproponuj ich Grice'owską reinterpretację.
6. Przedstaw i omów Grice'owski schemat interpretowania implikatur konwersacyjnych
(tzw. working-out schema). Podkreśl rolę, jaką w tym wnioskowaniu pełni zasada
współpracy i związane z nią maksymy konwersacyjne.
7. Czym jest okazjonalność? Przedstaw i omów okazowo-zwrotną teorię wyrażeń
okazjonalnych.
8. Czym jest okazjonalność? Przedstaw i omów teorię wyrażeń okazjonalnych zgodną
z semantyką dwuwymiarową.
9. Czym jest okazjonalność? Przedstaw i omów trzy rodzaje użycia wyrażeń okazjonalnych,
o których mowa w ramach tzw. podejścia językoznawczego.
10. Omów wprowadzone przez Grice’a rozróżnienie na znaczenie pierwotne (tj. to, co
powiedziane) oraz znaczenie wtórne (tj. to, co konwersacyjnie implikowane).
11. Omów różnice i podobieństwa zachodzące między implikaturami konwersacyjnymi
a implikaturami konwencjonalnymi.
12. Omów różnicę między implikaturami standardowymi a implikaturami niestandardowymi.
13. Omów różnicę między implikaturami uszczegółowionymi a implikaturami uogólnionymi.
14. Jaką rolę w komunikowaniu i rozpoznawaniu implikatur konwersacyjnych pełni zasada
współpracy i związane z nią maksymy konwersacyjne? Co dzieje się z pewnymi
implikaturami w kontekście dialogów antagonistycznych?
15. Co głosi teza o niedookreśleniu językowym? Przedstaw i omów przykład niedookreślenia
językowego, które ma „przyczyny” leksykalne.
16. Co głosi teza o niedookreśleniu językowym? Przedstaw i omów przykład niedookreślenia
językowego, które ma „przyczyny” syntaktyczne.
17. Co głosi teza o niedookreśleniu językowym? Przedstaw i omów przykład niedookreślenia
językowego, które ma „przyczyny” semantyczne.
18. Co głosi teza o niedookreśleniu językowym? Przedstaw i omów przykład niedookreślenia
językowego, które ma „przyczyny” pragmatyczne.
19. Porównaj implikatury z presupozycjami. W swoim omówieniu uwzględnij takie własności
jak podatność na wzmocnienie, nieodrywalność, podatność na uchylenie itp.
20. Czym jest presupozycja? Przedstaw i omów przykłady presupozycji związanych z użyciem
(a) nazw własnych oraz (b) nierzeczywistych okresów warunkowych.
21. Czym jest presupozycja? Przedstaw i omów przykłady presupozycji związanych z użyciem
(a) czasowników faktywnych oraz (b) określeń czasowych.
22. Czym jest presupozycja? Przedstaw i omów przykłady presupozycji związanych z użyciem
(a) deskrypcji określonych oraz (b) zdań rozszczepionych lub konstrukcji pseudorozszczepionych.
23. Czym jest presupozycja? Przedstaw i omów przykłady presupozycji związanych z użyciem
(a) czasowników implikacyjnych oraz (b) określeń powtórzeń.
24. Czym jest presupozycja? Przedstaw i omów przykłady presupozycji związanych z użyciem
(a) czasowników zmiany stanu oraz (b) czasowników osądzających.
25. Na czym polega podatność na uchylenie presupozycji? Podaj i omów przykłady form, które
przybiera ta własność.
26. Na czym polega rzutowalność presupozycji? Podaj i omów przykłady sytuacji (konstrukcji),
w których rzutowanie zachodzi, oraz takich, w których rzutowanie to nie zachodzi.
27. Przedstaw i omów krytycznie koncepcję presupozycji semantycznych.
28. Przedstaw i omów krytycznie koncepcję presupozycji pragmatycznych.
29. Na czym polega akomodacja presupozycji?
30. Przedstaw i omów teorię metafor pojęciowych.
31. Przedstaw i omów krytycznie interakcyjną teorie metafory. Co decyduje o tym, że jest to
teoria semantyczna?
32. Przedstaw i omów krytycznie teorię metafory jako skróconego porównania. Co decyduje
o tym, że jest to teoria semantyczna?
33. Przedstaw i omów krytycznie teorię metafory oferowaną przez model Grice'a. Co decyduje
o tym, że jest to teoria pragmatyczna?
34. Omów kategorie wypowiedzi konstatujących oraz wypowiedzi performatywnych. Dlaczego
rozróżnienie na te dwa typy wypowiedzi jest — zdaniem Austina — trudne do utrzymania?
35. Omów Austinowskie kategorie aktu lokucyjnego, aktu illokucyjnego oraz aktu
perlokucyjnego. Co różni akty illokucyjne od perlokucyjnych?
36. Przedstaw i omów Strawsona teorię aktów illokucyjnych. W jakim sensie odbiega ona od
teorii Austinowskiej?
37. Omów Searle'a kategorię reguł konstytutywnych. Jaką rolę odgrywa ona w Searle'a
koncepcji aktów mowy?
38. Przedstaw i omów Searle'a analizę udanego i niewadliwego obiecywania. Jak, Twoim
zdaniem, można by w podobny sposób zanalizować inne illokucje, np. polecenia,
przeprosiny itp.?