Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki

KARTA PRZEDMIOTU
CECHA
PRZEDMIOTU
OPIS
INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu
FILOZOFIA I ETYKA ZAWODU PIELĘGNIARKI
Studia pierwszego stopnia stacjonarne
Poziom realizacji
przedmiotu
Instytut Nauk o Zdrowiu
Jednostka realizująca
Pielęgniarstwo / I
Kierunek/rok
3
Punkty ECTS
Obowiązkowy
Rodzaj przedmiotu
Kierunkowy
Przyporządkowanie do
grupy przedmiotów
2011/2012
Okres (rok
akademicki/semestr/seme Rok I
Semestr I i II
stry)
Typ zajęć/liczba godzin
Forma zajęć
Rok/ semestr
Liczba godzin
Terminy i miejsce
odbywania zajęć
Wykłady
I/I
I / II
15
15
Limit miejsc
w grupach
60
60
Ćwiczenia
I/I
I / II
15
15
30
30
Samokształcenie
I/I
I / II
15
15
indywidualnie
indywidualnie
Forma zajęć
Wykłady
Miejsce realizacji
Wojewódzki Szpital
Zespolony w Płocku s19,
s13
Wojewódzki Szpital
Zespolony w Płocku s19,
s13
Według indywidualnej
decyzji studenta
Ćwiczenia
Samokształcenie
Język wykładowy
Koordynator
Prowadzący
Sposób i forma zaliczeni
Polski
Dr n. med. Mariola Głowacka
Forma
Nazwisko i imię
prowadzącego
Dr n. med. Mariola
Wykłady
Głowacka
Dr n. med. Mariola
Ćwiczenia
Głowacka
Samokształcenie indywidualnie
Termin realizacji
Wg ustalonego planu
Wg ustalonego planu
indywidualnie
e-mail
[email protected]
[email protected]
Przedmiot
Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki
Wykłady
Zaliczenie z oceną
Ćwiczenia
Zaliczenie ćwiczeń, na których obecność jest
obowiązkowa. W przypadku usprawiedliwionej
nieobecności na ćwiczeniach należy je odpracować
z inną grupą za zgodą osoby prowadzącej zajęcia.
Zaliczenie zleconych prac pisemnych przez
nauczyciela prowadzącego ćwiczenia.
Student ma prawo do dwukrotnego zaliczania przedmiotu
Samokształcenie
Określenie czy przedmiot
może być wielokrotnie
zaliczany
Skrócony opis kursu/ Cel
ogólny przedmiotu
Pełny opis kursu/ Cele
dydaktyczne wynikające z
realizacji przedmiotu
Wymagania wstępne
Wykaz uzyskanych
umiejętności/ efekty
uczenia się - WIEDZA
CELE PRZEDMIOTU
Celem przedmiotu jest uwrażliwienie pielęgniarki na obowiązki
moralne wynikające z realizacji zadań zawodowych wobec pacjentów i
ich rodzin
Student:
C1 wyjaśnia podstawy filozofii i etyki zawodu;
C2. scharakteryzuje normy i wartości moralne i wartości
zawodowe;
C3. zanalizuje dylematy etyczne współczesnej medycyny;
C4 omawia zadania kodeksu deontologicznego dla zawodu
pielęgniarki
C5. wyjaśni zasady paternalistyczne w praktyce medycznej.
WYMAGANIA WSTĘPNE
Wiedza z zakresu etyki, filozofii, socjologii i psychologii na
poziomie średniej szkoły medycznej
EFEKTY KSZTAŁCENIA
PRZEDMIOT
Student:
W1
scharakteryzuje główne nurty filozofii;
W2
określa podstawowe pojęcia etyki i moralności;
W3
scharakteryzuje elementy moralności;
W4
omawia funkcje etyki normatywnej;
W5
scharakteryzuje funkcje etyki zawodowej;
W6
scharakteryzuje dylematy wynikające z rozwoju nauk biologii i
medycyny;
W7
wyjaśnia podstawowe zasady szacunku dla godności życia i
integralności ciała ludzkiego.
Student:
U1 zanalizuje współczesne implikacje wartości
moralnych i wartości zawodowych;
U2 zastosuje zasady etyki zawodowej w działalności
zawodowej;
U3 zanalizuje etyczny wymiar postępu naukowego w
medycynie;
U4 zastosuje zasady paternalistyczne w obronie
godności człowieka.
Student:
Wykaz uzyskanych
P1 systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje
umiejętności/ efekty
umiejętności dążąc do profesjonalizmu;
uczenia się - POSTAWA
P2 przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w
opiece;
P3 przejawia odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie
zadań zawodowych;
P4 przestrzega praw pacjenta;
P5 zachowuje tajemnicę zawodową;
P6 współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu
dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki
Wykaz uzyskanych
umiejętności/ efekty
uczenia się UMIEJĘTNOŚCI
zawodowej;
wykorzystuje empatię w relacji z pacjentem i jego rodziną oraz
współpracownikami.
WYKŁADY
Student:
Wykaz uzyskanych
W1
omawia podstawowe pojęcia filozoficzne, określi główne nurty
umiejętności/ efekty
filozofii;
uczenia się - WIEDZA
W2
wyjaśnia pojęcia etyki i moralności;
W3
określa miejsce etyki w praktyce zawodowej pielęgniarki;
W4
scharakteryzuje znaczenia autonomii pacjenta w aspekcie wolnej
woli wyboru decyzji i zgody na działania medyczne;
W5
scharakteryzuje stanowisko medycyny wobec koniunkturalnych
systemów społecznych;
W6
wyjaśnia aspekt poszanowania autonomii godności człowieka w
każdych warunkach życia;
W7
scharakteryzuje rolę pielęgniarki w obronie praw pacjenta w
warunkach wyższej konieczności;
W8
wyjaśnia stanowisko pielęgniarki wobec dylematów etycznych
współczesnej medycyny.
Student:
Wykaz uzyskanych
U1 zanalizuje główne nurty filozofii jako nauki i jej zastosowanie we
umiejętności/ efekty
współczesnej medycynie;
uczenia się U2
zastosuje
wartości moralne w działaniu praktycznym;
UMIEJĘTNOŚCI
U3 zanalizuje relacje personel medyczny – pacjent;
U4 zorganizuje
warunki
do
rozwijania
wszechstronnie
satysfakcjonujących relacji lekarz- pielęgniarka- pacjent
Student:
Wykaz uzyskanych
P1
systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje
umiejętności/ efekty
umiejętności dążąc do profesjonalizmu;
uczenia się - POSTAWA
P2
rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki
zawodowe;
P3
prezentuje otwartość na rozwój podmiotowości własnej i
pacjenta.
ĆWICZENIA
Student:
Wykaz uzyskanych
W1 charakteryzuje istotę podejmowania decyzji
umiejętności/ efekty
etycznych i rozwiązywania dylematów moralnych w
uczenia się - WIEDZA
pracy pielęgniarki;
W2 wykazuje wiedzę z zakresu etyki normatywnej w
tym aksjologii wartości, powinności i sprawności
moralnych istotnych w pracy pielęgniarki;
W3 rozumie treść aktualnego kodeksu etyki zawodowej
pielęgniarki i zasad etycznych.
Student:
Wykaz uzyskanych
U1 różnicuje zakres uprawnień, obowiązków zawodowych
umiejętności/ efekty
i powinności moralnych w zindywidualizowanej sytuacji
uczenia się podmiotu
opieki;
UMIEJĘTNOŚCI
U2 zachowuje godność osoby ludzkiej w relacji z
podopiecznym i jego rodziną;
U3 rozwiązuje dylematy moralne w praktyce zawodowej;
U4 stosuje zasady moralne w realizacji roli zawodowej;
U5 internalizuje własne wartości;
U6 dba o rozwój moralny i kształtowanie sumienia
P7
Wykaz uzyskanych
Student:
P1 Przestrzega zasad etyki zawodowej;
umiejętności/ efekty
uczenia się - POSTAWA P2 Przejawia postawę etyczną w kontekście dylematów
Wykaz uzyskanych
umiejętności/ efekty
uczenia się - WIEDZA
Wykaz uzyskanych
umiejętności/ efekty
uczenia się UMIEJĘTNOŚCI
moralnych.
SAMOKSZTAŁCENIE
Student:
W1 rozszerza wiedzę z zakresu zasady etycznego
pielęgniarki wykorzystując najnowsze publikacje.
postępowania
Student:
U1 posiada umiejętność odnalezienia interesujących go treści z
dostępnych źródeł,
U2 potrafi ukierunkować samokształcenie z zakresu filozofii i etyki
zawodu pielęgniarki w celu poszerzenia kompetencji zawodowych.
Student:
Wykaz uzyskanych
P1 wykazuje postawę aktywności i zaangażowania w
umiejętności/ efekty
samodzielnym poszerzaniu wiedzy,
uczenia się - POSTAWA
P2 reprezentuje twórczą postawę,
P3 chętnie dzieli się zdobytą wiedzą z grupą studencką.
TREŚCI PROGRAMOWE
LICZBA SUMA
FORMA
TEMAT
GODZI
GODZIN
ZAJEĆ
N
WYKŁADY
ĆWICZENIA
1. Relacje filozofii z zawodem pielęgniarki. Geneza i
przedmiot filozofii.
2. Struktura filozofii (podstawowe działy): ontologia
(metafizyka), gnoseologia (teoria poznania), etyka.
3. Materializm i idealizm – kryteria podziału; istota
sporu – przedstawiciele.
4. Filozofia a nauki szczegółowe.
5. Problemy filozoficzne w medycynie.
6. Stanowiska wokół problematyki prawidłowości –
determinizm, indeterminizm, finalizm.
7. Odzwierciedlenie sporu na gruncie medycyny.
Problem wolnej woli: fatalizm – woluntaryzm.
8. Autonomia pacjenta i jej ograniczenia.
9. Podstawowe zagadnienia teorii poznania.
10. Krytyka realizmu naiwnego; sceptycyzm i
agnostycyzm.
11. Dogmatyzm i jego konsekwencje w nauce.
12. Spór o źródła poznania – racjonalizm, empiryzm,
irracjonalizm. Koncepcje filozoficzne człowieka.
13. Etyka i moralność. Wartości, normy i oceny
moralne.
14. Etyka jako teoria moralności - jej przedmiot i
podstawowe pojęcia. Etyka normatywna, opisowa
i metaetyka. Norma moralna i jej uzasadnienie.
15. Ocena moralna i jej przedmiot, wzór osobowy i jego
rola w procesie kształtowania postaw moralnych.
Etyka ogólna a etyka zawodowa.
1. Etyka w praktyce pielęgniarskiej. Współczesne
koncepcje etyczne w praktyce pielęgniarskiej.
2. Autonomia a dobroczynność w bioetyce
3. Etyka wobec aborcji. Historia przerywania ciąży.
Stanowisko Hipokratesa wobec aborcji.
4. Argumenty przeciwników i zwolenników
2
30
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
30
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
SAMOKSZTA
ŁCENIE
swobodnego decydowania o przerwaniu ciąży.
Prawny aspekt problemu.
Eutanazja jako problem etyczny. Granice walki o
przedłużenie życia.
Prawo do niepodejmowania lub przerwania leczenia
Środki zwyczajne i nadzwyczajne praktyce
medycznej.
Opieka pielęgniarska osób terminalnie chorych. Rola
hospicjów w opiece terminalnej. Obowiązki wobec
umierających
Szacunek dla autonomii pacjenta fundamentalną
normą współczesnej etyki medycznej.
Pojęcie godności jednostki ludzkiej.
Etyczny wymiar relacji: lekarz – pacjent –
pielęgniarka.
Postawy paternalistyczne w praktyce medycznej.
Spór o wartość życia we współczesnej bioetyce.
3
1.
2.
3.
4.
5
5
5
5
5.
6.
Specyfika dobra moralnego.
Humanistyczna etyka spolegliwego opiekuna.
Prospołeczna etyka chrześcijańska.
Aborcja – problem moralny w pracy
zawodowej pielęgniarki.
Granice interwencji medycznej.
Transplantologia – problemy moralne.
2
2
2
4
2
2
3
3
30
5
5
NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE
Rodzaj narzędzi
dydaktycznych
1.
2.
3.
4.
5.
Metoda problemowa
Wykład konwersatoryjny
Praca w grupach
Elementy dyskusji dydaktyczne
Prezentacje multimedialne
SPOSOBY OCENY
Zaliczenie z oceną - test
Zaliczenie
Wykłady
Ćwiczenia
samokształcenie
Godziny pracy
studenta w uczelni
przewidziane
planem zajęć
przedmiotu
OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA
Forma aktywności
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
30
• Wykłady
•
Ćwiczenia
30
•
Samokształcenie
30
• Razem
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu
90
3
LITERATURA
Literatura podstawowa
1. Kalka K.,
dylematów.
Papuziński A.: Etyka wobec współczesnych
Wydawnictwo Uniwersytetu K. Wielkiego
Literatura uzupełniająca
Bydgoszcz 2006.
2. Wrońska I., Mariański J.: Etyka w pracy pielęgniarskiej. Wyd.:
Czelej Lublin 2002
3. Gadzinowski J., Wiśniewski J.: Eutanazja Wydawnictwo
Fundacji Humaniora, Poznań 2003
4. Tatoń J. Filozofia w medycynie PZWL 2004
5. Russ Jacqueline Współczesna myśl etyczna Wydawnictwo PAX
2006,
6. Promieńska H.: Etyka wobec problemów współczesnego świata
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2003
7. Biesaga T. SDB, Elementy etyki lekarskiej. Kraków 2006
8. Bołoza W., Ryś M.: Między życiem a śmiercią Wydawnictwo
Kardynała
S. Wyszyńskiego Warszawa 2002
9. Hołówka J., Etyka w działaniu, Warszawa 2001
10. Tokarczyk. Prawa narodzin, życia i śmierci, 2000
11. Nawrocka A., Etos w zawodach medycznych, WAM, 2008
12. Ricken F., Etyka ogólna, Wydawnictwo Antyk, 2001
13. Russ J., Współczesna myśl etyczna, PAX, 2006
1. Sułek M., Świniarski J., Etyka jako filozofia dobrego
działania zawodowego, DW Bellona, 2001
2. Szewczyk K., Dobro, zło i medycyna, Warszawa, PWN, 2001
3. Beauchamp, J.F. Childress, Zasady etyki medycznej, Tłum.
W
4. .Jacórzyński, Książka i Wiedza, Warszawa 1996
5. K. Szewczyk, Etyka i deontologia lekarska, PAU, Kraków
1994
6. R. Gillon, Etyka lekarska: problemy filozoficzne. Tłum.
Alchimowicz
7. A., Szczęsna A. Warszawa, PZWL, 1997
8. R. Szulc, (red.): Wybrane problemy deontologii lekarskiej,
AM im.K. Marcinkowksiego, Poznań 1999