o czym w tym numerze: aktywnie zorganizowani 1% podatku
Transkrypt
o czym w tym numerze: aktywnie zorganizowani 1% podatku
biuletyn biura inicjatyw lokalnych i konsultacji społecznych o czym w tym numerze: aktywnie zorganizowani 1% podatku 100% okazanego serca lokalna inicjatywa Wolontariusze z ulicy Bardowskiego nr 1/2012 Zorganizowani na rzecz innych W czasie marcowej, zmiennej aury trudno się zmotywować. Mróz nie sprzyja wychodzeniu spod kołdry, a tym bardziej aktywnemu działaniu. Są jednak ludzie, którym żadna pogoda, czy pora dnia nie przeszkadza, żeby pomóc innym. Śmiało nazywamy ich tu zorganizowanymi. Chcąc w natłoku codziennych spraw, znaleźć wolny czas i poświęcić go potrzebującym, trzeba nie tylko być zorganizowanym, ale mieć też niezwykłą siłę, upór w dążeniu do celu, a przede wszystkim ogromne, otwarte serce, czułe na los drugiego człowieka. Tacy są właśnie ludzie pracujący w organizacjach pozarządowych. W Częstochowie mamy około 700 takich organizacji. Działają one z myślą o społeczności lokalnej. Niestety, nie zawsze wiemy, co organizacje dla nas robią i z czego możemy korzystać. Nasze potrzeby są tak różne, jak my sami. Dlatego sieć sprawnie funkcjonujących stowarzyszeń, fundacji i wiedza na ich temat może znacznie ułatwić nam codzienne życie. Każdy mieszkaniec powinien wiedzieć do kogo się zgłosić, by móc rozwinąć swoje zainteresowania, do kogo natomiast, gdy potrzebuje wsparcia w trudnej życiowej chwili. Właśnie na łamach „Zorganizowanych” będziemy o tym informować. To w „Zorganizowanych” przeczytacie o działalności organizacji pozarządowych i ich ofercie dla mieszkańców. Ale nie tylko. „Zorganizowani” to również dawka wiedzy o nowych możliwościach jakie daje nam nowa uchwała Rady Miasta o inicjatywie lokalnej i o tym, dlaczego warto być wolontariuszem. Poznając działanie organizacji pozarządowych, dowiecie się również jak można je wesprzeć przekazując im swój 1 % podatku podczas rozliczenia z fiskusem. W naszym biuletynie chcemy pokazać jak zorganizowani w codziennym życiu działają na rzecz innych. Jak można z tego skorzystać i jak wspomóc ich działania. Może po lekturze Ty także zostaniesz jednym ze zorganizowanych. W zimowe dni aktywne działanie z pewnością Was ociepli od środka. A zatem miłego zaczytywania się. Joanna Iskierka Zorganizowani Wydawca: Urząd Miasta Częstochowy, ul. Śląska 11/13, 42-217 Częstochowa, tel. 34 370 71 00 (centr.); fax 34 370 71 70, e-mail: [email protected], www.czestochowa.pl Redakcja Biuletynu: Biuro Inicjatyw Lokalnych i Konsultacji Społecznych Urzędu Miasta Częstochowy, ul. Focha 19/21, 42-217 Częstochowa, tel. 34 370 74 97, e-mail: [email protected] Projekt graficzny i skład: Wydział Kultury, Promocji i Sportu - [email protected] Nakład: 5 000 egz. Zdjęcia niepodpisane, zamieszczone w wydawnictwie pochodzą z archiwum UM lub zostały udostępnione przez organizacje pozarządowe. Na okładce: Charlie Chaplin, kadr z filmu „Dzisiejsze czasy” (1936 r.) 2 zorganizowani Ciepły obiad, to nie wszystko – Gdyby nie ten ciepły posiłek, nie przetrwałbym zimy – mówi Pan Stanisław. – U mnie w domu temperatura teraz nie przekracza 10 stopni – dodaje pokazując odmrożone dłonie. Z obiadów przygotowywanych przez Fundację Chrześcijańską „ADULLAM” korzysta codziennie 450 osób. Dla większości z nich to jedyna możliwość zjedzenia ciepłego posiłku, bo w domu się nie przelewa. Spora kolejka czeka też przed wejściem do jej siedziby. – Przychodzimy tu codziennie po chleb. Czasami trzeba stać po bochenek aż godzinę, jest tylu chętnych – wyjaśnia jedna z oczekujących. W jadłodajni duży ruch. Przygotowywać i wydawać posiłki pomagają wolontariusze. – Większość z nich to osoby, które same znalazły się kiedyś w trudnej sytuacji, teraz pomagają innym – mówi Elżbieta Ferenc prezes zarządu Fundacji Chrześcijańskiej „Adullam”. – W stołówce pracują także mężczyźni z Hostelu, który prowadzimy. Obecnie mamy w nim 16 miejsc oraz 3 dodatkowe, wykorzystywane w sytuacjach kryzysowych – wyjaśnia. Mimo tego, iż chętnych do skorzystania z darmowego posiłku jest bardzo wielu, wszystko przebiega bardzo sprawnie. Przy długiej ladzie wydawane są obiady i pieczywo, w innym miejscu można odebrać produkty żywnościowe, niezbędnie w domowym gospodarstwie. – Codziennie jem tu na miejscu, zabieram też jeden obiad do domu dla córeczki. Jest za zimno żeby z nią wychodzić, bo mała ma dopiero rok. Wszystko co mam na miesiąc to 300 zł z opieki społecznej. Jak z tego przeżyć z małym dzieckiem – żali się jedna z podopiecznych fundacji. – Ciepły posiłek to podstawa w taką pogodę – mówi pani Jadwiga – ale ważna jest też pomoc psychologiczna i wsparcie, którym jesteśmy tu otaczani. Najważniejsze, żeby nikt nie czuł się sam, kiedy znajdzie się w trudnym życiowym położeniu. Pomocna dłoń znaczy wtedy bardzo wiele. Prawdę mówi przysłowie, że prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie – dodaje. W Częstochowie działa kilkanaście organizacji pozarządowych, które na co dzień wspierają potrzebujących. Realizację no- watorskiego projektu dedykowanego osobom bezdomnym rozpoczęła w tym roku Fundacja Świętego Barnaby. – Najważniejsze, by do problemów podejść w sposób systemowy – wyjaśnia Żaneta Pacud, kierownik projektu z Fundacji Świętego Barnaby. – Celem naszego projektu jest praca z osobami bezdomnymi, tak aby umożliwić im powrót do normalnego życia. Chcemy to zrobić poprzez objęcie osób bezdomnych nowatorską formą pracy ulicznej, wypracowaną w Wielkiej Brytanii, przez naszego zagranicznego partnera Barkę UK z Londynu – tłumaczy. W ramach projektu funkcjonuje też Stacjonarny Ośrodek Reintegracji Społecznej – dla tych osób, które chcą rozpocząć intensywną pracę nad sobą. Aktualnie przebywa w nim 9 osób bezdomnych, którzy przechodzą w nim terapię indywidualną i grupową. W ramach pobytu w ośrodku zapewnione jest doradztwo prawne, psychiatryczne oraz warsztaty psychoedukacyjne. W lutym rozpoczęły się warsztaty i staże pracownicze (zawodowe) dla uczestników projektu. Osoby, które zdecydowały się zmienić swoje życie, zgłosiły się same lub zostały skierowane do fundacji przez inne organizacje. Do niektórych dotarły patrole streetworkerskie. Kilka kolejnych osób dołączy do grupy po zakończeniu terapii uzależnień. Streetworkerzy na co dzień udzielają doraźnego wsparcia, pomagając w wyrobieniu dowodu osobistego czy uzyskaniu ubezpieczenia społecznego. Korzystanie z pełni praw obywatelskich, to pierwszy krok do wyjścia z sytuacji kryzysowej, dzięki któremu pojawia się wiele nowych możliwości. Ostatni atak zimy sprawił, że wielu bezdomnych odmroziło kończyny. Steerworkerzy kierują wtedy do szpitala. Osoby bezdomne z chorobą alkoholową, po wyrażeniu zgody na przejście leczenia i jego pozytywnym zakończeniu mogą od razu przystąpić do programu umożliwiającego powrót do normalnego życia. Agata Wierny Czy wiesz, że dzięki częstochowskiemu oddziałowi Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej w każdy wtorek i piątek można skorzystać z wydawanej odzieży nowej i używanej, a dwa razy w tygodniu (po wcześniejszym uzgodnieniu terminu) z porad prawnych. Dzięki Stowarzyszeniu dzieci i młodzież mogą skorzystać z świetlicy środowiskowej„Radosny Dom”w ramach której oferowana jest stała pomoc w nauce, dostęp do Internetu, zajęcia rozwijające pasje i zainteresowania, a także organizowane są wyjścia kulturalne, zabawy, wycieczki krajoznawczo - turystyczne, obozy, kolonie itp. PKPS pomaga w szczególności ludziom starszym, niepełnosprawnym, chorym, samotnym, zagrożonym demoralizacją, rodzinom pozbawionym środków do życia, ubogim i bezradnym, znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, rodzinom wielodzietnym, niepełnym, matkom samotnie wychowującym dzieci. Więcej o Stowarzyszeniu: www.pkps.czest.pl zorganizowani 3 Aktywnie zorganizowani Organizacje pozarządowe działają z myślą o tych którzy potrzebują wsparcia psychologicznego czy materialnego, są chorzy lub pokrzywdzeni przez los. Istnieją jednak również organizacje, które w ramach swojego działania skupiają się na motywacji społeczności lokalnej, na rozwijaniu zdolności i zainteresowań jej członków. Takimi częstochowskimi stowarzyszeniami są m.in. „ALA” Autorskie Liceum Artystyczne i Akademickie w Częstochowie, czyli Towarzystwo Edukacji Otwartej oraz Stowarzyszenie Wspierania Nowych Dyscyplin Sportowych. „ALA” Autorskie Liceum Artystyczne i Akademickie w Częstochowie, czyli Towarzystwo Edukacji Otwartej Celem Towarzystwa Edukacji Otwartej jest animowanie działań i wspieranie inicjatyw, które wspomagają rozwój człowieka, jego indywidualne zainteresowania oraz które są odpowiedzią na społeczną potrzebę edukacji. Placówką TEO w Częstochowie, funkcjonującą od 9 lat, jest „ALA” Autorskie Liceum Artystyczne i Akademickie. Towarzystwo Edukacji Otwartej realizuje w Częstochowie m.in dwa projekty: Teatr Integracyjny ALA oraz Konkurs Dobrej Piosenki „ŚPIEWOBRANIE”. Teatr Integracyjny ALA jest projektem uczniowskim „ALA” Autorskie- go Liceum Artystycznego i Akademickiego, wspomaganym przez Wolontariat Młodzieżowy przy Stowarzyszeniu Wzajemnej Pomocy „Agape”. Teatr Integracyjny ALA to platforma spotkań uczniów częstochowskich szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjów z osobami zagrożonymi wykluczeniem i marginalizacją społeczną z powodu różnego typu niepełnosprawności. Spotkania odbywają się w atmosferze wspólnych poszukiwań artystycznych – prób teatralnych. Konkurs Dobrej Piosenki „ŚPIEWOBRANIE” obejmuje przesłuchania utalentowanych wokalnie uczniów szkół z powiatu częstochowskiego oraz koncert galowy finalistów. Ponadto od 2012 konkursowi towarzyszy cykl spotkań z profesjonalnymi, znanymi wokalistami oraz warsztaty wokalne, podczas których młodzież doskonali swój kunszt. Stowarzyszenie Wspierania Nowych Dyscyplin Sportowych Stowarzyszenie promuje chińską grę ruchową „Jianzi” pod nazwą „Latająca Zośka”. Od niespełna roku działań stowarzyszenia w Częstochowie gra zdobyła wielu sympatyków wśród ludzi młodych i dorosłych. Gra jest bardzo efektowna, a przy tym rozwijająca. Sens gry polega na podbijaniu lotki za pomocą nóg i innych części ciała z wyłączeniem rąk. Przy systematycznym treningu gra poprawia m.in. koordynację ruchową, koncentrację, refleks i równowagę. Na Świecie w Latającą Zośkę gra ponad miliard ludzi. W krajach Azji lotkę podbija się podczas przerwy w pracy. Stowarzyszenie zajmuje się promocją gry w Polsce. „Latająca Zośka” trafiła do harmonogramu zajęć wychowania fizycznego w jednym z częstochowskich gimnazjów, jest wykorzystywana jako rozgrzewka w klubach piłkarskich i akademiach piłki nożnej. 4 zorganizowani 1% podatku. 100% okazanego serca Jak można przekazać swój 1% podatku na częstochowskie organizacje pożytku publicznego? To proste i nic nie kosztuje. Wystarczą trzy kroki: 1. Wybierz organizację pożytku publicznego, której chcesz przekazać 1% 2. Wypełnij odpowiednią rubrykę w rocznym zeznaniu podatkowym 3. Złóż zeznanie podatkowe i zapłać podatek Dlaczego Twój wybór ma takie znaczenie? Organizacje pożytku publicznego pomagają osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej lub materialnej, są chore, potrzebują różnego rodzaju pomocy lub motywacji do działania. Przekazując 1% swojego podatku na ich rzecz, pomagasz im lepiej funkcjonować, ułatwiasz zorganizowanie kolonii dla dzieci, paczek dla osób starszych, ciepłego posiłku dla biednych. Twój 1% może sprawić, że dziecko mające trudną sytuację rodzinną będzie pod stałą opieką przez okres nauki. Twój 1% pozwoli osobie chorej zażyć leki. Listę częstochowskich organizacji pożytku publicznego można znaleźć na stronie www.ngo.czestochowa.pl. Sam decydujesz czy Twój 1 % podatku przekażesz na rzecz osób chorych, biednych, czy tych uzdolnionych muzycznie, walczących o prawa dziecka, emerytom, młodym czy dzieciom. Wybór należy do Ciebie! Ważne, że gdy wybierzesz organizację, umieścisz jej dane w odpowiedniej rubryce zeznania podatkowego, bezpośrednio pomożesz tym, którym chcesz, nie ponosząc przy tym żadnych kosztów własnych. Wystarczy 1% by osiągnąć sukces! Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że nasz 1% podatku tworzy środki finansowe, które są w stanie zaspokoić wiele potrzeb. W poprzednim roku podatnicy częstochowskich Urzędów Skarbowych przekazali 900 352 zł. Jak zostały rozdysponowane? Leczeniu i rehabilitacji poddane zostały 62 osoby pozostające pod opieką Caritasu Archidiecezji Częstochowskiej. Z środków przekazanych na tą organizację dofinansowane zostały również operacje za granicą, zakup sprzętu rehabilitacyjnego czy leczenie w kraju nie refundowane przez NFZ. Dzieci z najbiedniejszych rodzin wyjechały na letni i zimowy wypoczynek. 1% przekazany dla Stowarzyszenia Opieki Hospicyjnej Ziemi Częstochowskiej to utrzymane i doposażone hospicjum stacjonarne oraz wybudowane nowe hospicjum stacjonarne dla min. 50 podopiecznych. Z pieniędzy przekazanych dla Fundacji Studenckiej „Młodzi – Młodym” zakupiono pomoce dydaktyczne dla najmłodszych uczniów gry i puzzle edukacyjne, układanki, plansze interaktywne. Wsparciem objęto osoby uzdolnione muzycznie, zakupiono instrumenty muzyczne, przyznano nagrody edukacyjne dla uczniów uzdolnionych. Fundacja zadbała także o prawidłowy rozwój najmłodszych, wsparto renowację placu zabaw w przedszkolu, jak również modernizację klasy lekcyjnej. Wymienione organizacje w poprzednim roku uzyskały największe wsparcie podatników częstochowskich Urzędów Skarbowych. Cała suma pozyskana z 1% podatku pozwoliła zatem zdziałać znacznie więcej. Zostaw swój 1 % podatku w Częstochowie W tym roku można zdziałać jeszcze więcej, wystarczy prosty gest, wystarczy zostawić swój 1 % podatku w Częstochowie. Doskonale wiedzą o tym znane osoby związane z Częstochową, które zaangażowały się w akcję promocyjną. Udział w kampanii społecznej wzięli m.in. Piotr Machalica, Olek Klepacz czy Janusz Darocha. Jako gospodarz miasta akcję poparł również Prezydent Krzysztof Matyjaszczyk. Przekazując swój 1% podatku i zostawiając go w Częstochowie, wspierasz organizację, która pomaga czy motywuje innych do działania na terenie Twojego miasta. JI zorganizowani 5 Lokalna inicjatywa Jak skutecznie motywować innych do działania? Jakie możliwości daje nowa uchwała rady miasta w sprawie trybu i szczegółowych kryteriów oceny wniosków o realizację zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej? Tego dowiedzieli się członkowie rad dzielnic, liderzy lokalni oraz przedstawiciele częstochowskiego sektora pozarządowego podczas szkoleń dotyczących inicjatywy lokalnej. Działając w ramach inicjatywy lokalnej mieszkańcy zgłaszają pomysł wspólnego przedsięwzięcia, deklarując jednocześnie konkretny współudział w jego wykonaniu, który może polegać na: świadczeniu pracy społecznej, świadczeniach rzeczowych lub świadczeniach pieniężnych.Najciekawsze pomysły, których realizacja przyczyni się w znaczny sposób do poprawy jakości życia w naszym mieście otrzymają wsparcie z Urzędu Miasta Częstochowy. Nowa uchwała umożliwi mieszkańcom zrealizowanie pomysłów, których celem będzie poprawa jakości życia w dzielnicy. Jeśli np. grupa rodziców dojdzie do wniosku, że wspólnymi siłami chciałaby uatrakcyjnić i odnowić osiedlowy plac zabaw, będzie mogła niektóre zadania wykonać samodzielnie, a np. za materiały czy przeprowadzenie trudniejszych prac zapłaci samorząd. – Wdrożenie inicjatywy lokalnej w naszym mieście jest pierwszym z kroków, które ułatwią działanie radnym dzielnic. Kiedy pojawi się pilna potrzeba lub pomysł zorganizowania festynu, będzie można sprawniej zrealizować takie przedsięwzięcie – wyjaśnił Paweł Klimek Dyrektor Generalny Urzędu. Pierwsze wnioski w trybie inicjatywy lokalnej będzie można złożyć, kiedy zakończą się prace związane z przygotowaniem szczegółowego regulaminu określającego zasady składania i oceny wniosków. – Zależy nam na tym, aby przygotować regulamin wspólnie z mieszkańcami. Dokument ten określać ma zarówno tryb postępowania urzędników jak i grup inicjatywnych stworzonych przez mieszkańców. Dlatego wspólne sprecyzowanie zasad postępowania jest 6 zorganizowani bardzo ważne, tak by wszystkie zapisy były możliwe do wykonania oraz odpowiadały jednej i drugiej stronie. – Zaczęliśmy od szkoleń w których uczestniczyli członkowie rad dzielnic, liderzy lokalni oraz przedstawiciele częstochowskiego sektora pozarządowego. Po zapoznaniu się z zapisami ustawy o pożytku publicznym i o wolontariacie oraz uchwałą Rady Miasta Częstochowy – jako dokumentami nadrzędnymi – przejdziemy do kolejnego etapu, w którym podczas wspólnych warsztatów stworzymy regulamin – tłumaczy Agata Wierny, Kierownik Biura Inicjatyw Lokalnych i Konsultacji Społecznych. W ramach inicjatywy lokalnej realizowane mogą być przedsięwzięcia w różnych dziedzinach życia. Może to być np.: budowa, rozbudowa lub remont dróg, kanalizacji, sieci wodociągowej, budynków oraz obiektów architektury stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, działalność charytatywna, podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, działalność na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, promocja i organizacja wolontariatu, edukacja, oświata i wychowanie, działalność w sferze kultury fizycznej i turystyki, ochrony przyrody, w tym zieleni w miastach i wsiach, porządku i bezpieczeństwa publicznego. red Wolontariusze z ulicy Bardowskiego Sektor pozarządowy w Częstochowie tworzy około 700 organizacji pozarządowych działających w obszarze spraw społecznych, pomocy najuboższym, sportu, kultury i edukacji. Największą siłą tego sektora są wolontariusze, ludzie angażujący swój czas, umiejętności i energię w bezinteresowną pomoc drugiemu człowiekowi. Krystian Szymocha i Kuba Kiedrzynek to laureaci częstochowskiej edycji konkursu Barwy Wolontariatu. Kiedyś wychowankowie dzisiaj aktywni wolontariusze Świetlicy Socjoterapeutycznej „Ludki z Blaszanej Budki” prowadzonej przez Częstochowskie Stowarzyszenie Profilaktyki Społecznej. Krystian trafił do świetlicy w wieku 10 lat. Wspólne wyjazdy, spotkania, zawiązywane tu przyjaźnie, to okres w życiu, który wspomina bardzo miło. Dzisiaj ma 22 lata, pracuje zawodowo, ale mimo to znajduje czas i angażuje się jako wolontariusz w działania świetlicy – prowadzi stronę internetową, uczestniczy w wycieczkach, organizuje paczki dla podopiecznych. – Pomagam, ponieważ widzę w tych dzieciakach siebie w ich wieku, tyle samo mają energii, tak samo świrują – tłumaczy. Krystian swojej wolontariackiej aktywności nie ogranicza tylko do świetlicy. Co roku aktywnie uczestniczy w organizacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Kuba Kiedrzynek ze świetlicą związany jest od dzieciństwa. Mimo, że dzisiaj ma 24 lata, to z uśmiechem podkreśla, że cały czas czuje się jak 16-latek. Działalność wolontariacką w świetlicy rozpoczął już jako nastolatek, pomagając organizować imprezy, zajęcia, wycieczki. Dzisiaj prowadzi warsztaty graffiti, które cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem młodzieży. – Mamy w Częstochowie kilka zalegalizowanych ścian i parę garaży, po których malujemy – śmieje się. – Nasze prace można zobaczyć na Tysiącleciu, Rakowie, ozdobiliśmy również budynek naszej świetlicy przy ul. Bardowskiego. Kuba prowadzi również w świetlicy zespół taneczny breakdance. Nazwa zespołu to pomysł jednego z tancerzy – BLM2, co fonetycznie brzmi „bylymytu”. BLM2 występuje podczas imprez plenerowych i pikników w Częstochowie, może poszczycić się również występem dla studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku. – Nasza grupa nie Jakie plany mają przed sobą nasi wolontariusze? Krystian przygotowuje dla wychowanków świetlicy obóz w ośrodku harcerskim w Pająku. – Nie zdradzam jeszcze szczegółów – mówi tajemniczo. – Powiem tylko, że będzie to obóz, podczas którego uczestnicy troszkę się zmęczą... Kuba związał się z nowo powstałym Stowarzyszeniem KLUCZEM Współpracy i Rozwoju, które podejmuje działania w zakresie integracji międzypokoleniowej mieszkańców Częstochowy. – Kuba jest bardzo aktywny i zaangażowany w realizacje swoich pasji, wiążemy z nim duże nadzieje – mówi Eliza Woldan, prezes Stowarzyszenia. Wolontariat wpisał się życie Krystiana i Kuby bardzo mocno. Pamiętają dobrze, jak wiele wsparcia otrzymali od innych. Dzisiaj to samo pragną ofiarować swoim młodszym kolegom. jest zamknięta, kto ma ochotę może przyjść i z nami tańczyć – dodaje Kuba. Krystian i Kuba angażują się w wolontariat w świetlicy, pomagają dzieciom i młodzieży rozwijać ich pasje i talenty, ale również mobilizują do tego innych. – Obaj związani są z tym miejscem od dzieciństwa – mówi Lilianna Ociepa-Kaźmirek, kierownik Świetlicy Socjoterapeutycznej „Ludki z Blaszanej Budki”. – Teraz są dorosłymi mężczyznami, a mimo to nie zrywają więzi z tym miejscem, chcą być tutaj z nami i pomagać swoim młodszym kolegom. Ludzi działających podobnie jak Krystian i Kuba w częstochowskich organizacjach pozarządowych jest bardzo wielu. Prężnie działa wolontariat przy częstochowskim hospicjum, wolontariusze włączają się w opiekę nad dziećmi w częstochowskich świetlicach i klubach sportowych, rozwija się wolontariat akcyjny, który wspiera zbiórki żywności oraz kwesty na rzecz potrzebujących, wolontariusze angażują się w działania na rzecz ochrony zwierząt, młodzi ludzie animują działania związane z wolontariatem europejskim, podejmując wspólne inicjatywy z wolontariuszami z zagranicy. Pozostaje tylko pogratulować i życzyć energii w realizacji wolontaryjnych ideałów. Robert Kępa zorganizowani 7