Podstawowy pakiet wątrobowy: W skład pakietu wchodzą

Podstawowy pakiet wątrobowy:
W skład pakietu wchodzą następujące badania:
- Aminotransferaza alaninowa (ALT) - jest pierwszym badaniem w ocenie funkcji wątroby.
Podwyższenie wartości tego enzymu świadczyć może o uszkodzeniu komórek, a najważniejszą
przyczyną wzrostu są choroby zapalne wątroby, ale także nadużywanie alkoholu.
- Aminotransferaza asparaginianowa (AST) - razem z ALT (aminotransferazą alaninową) tworzą
podstawowy zestaw przesiewowy w kierunku uszkodzenia wątroby. Oznaczanie AST ma przede
wszystkim znaczenie w diagnostyce laboratoryjnej chorób takich jak: wirusowe i toksyczne
uszkodzenie wątroby (np. spowodowane przewlekłym przyjmowaniem leków), żółtaczka zastoinowa,
marskość, przerzuty nowotworowe. Podwyższona aktywność AST występuje również w zawale
mięśnia sercowego oraz w chorobach mięśni szkieletowych.
- Bilirubina całkowita - jest badaniem stanowiącym podstawę rozpoznania, różnicowania oraz kontroli
przebiegu żółtaczki, także żółtaczki noworodków, ale jest również przydatna w ocenie funkcji wątroby
i dróg żółciowych.
- Fosfataza alkaliczna (ALP) - jest to enzym, którego wysoka aktywność związana jest z budową
szkieletu i jego wzrostem, zatem wykorzystywany jest głównie do oceny gospodarki wapniowej i
witaminy D, ale również może być pomocny w wykryciu niektórych chorób wątroby i dróg żółciowych.
- Gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP) - jest jednym z najczulszych markerów w diagnostyce
ostrych i przewlekłych chorób wątroby, trzustki i dróg żółciowych. Wzrost aktywności tego enzymu w
połączeniu ze wzrostem pozostałych parametrów wątrobowych (ALT, AST) z dużym
prawdopodobieństwem świadczy o uszkodzeniu wątroby. Prawidłowe wartości wykluczają choroby
dróg żółciowych. GGTP ma także zastosowanie w kontroli abstynencji u alkoholików podczas terapii,
gdyż jest podstawowym parametrem w diagnostyce chorób wątroby o podłożu alkoholowym m.in.
marskości.
- Żelazo - Stężenie żelaza zależy od jego podaży w diecie, od wchłaniania w przewodzie pokarmowym,
od magazynowania w wątrobie, jelicie, śledzionie i szpiku kostnym, ale także od utraty z ustroju.
Deficyt tego pierwiastka jest najczęstszą przyczyną niedokrwistości, czyli anemii, ale może również
być obserwowany przy diecie ubogiej w żelazo, w zaburzeniach wchłaniania, w okresie intensywnego
wzrostu, w ciąży lub świadczyć o przewlekłej utracie krwi, np. w wyniku krwawień wewnętrznych
niejasnego pochodzenia. Podwyższony poziom może być konsekwencją chorób wątroby lub
przedawkowania preparatów zawierających żelazo.
- Magnez w surowicy - to jedno z podstawowych badań wykorzystywanych w diagnostyce zaburzeń
nerwowo-mięśniowych, zaburzeń rytmu serca oraz kontroli żywienia pozajelitowego. Niebezpieczne
dla całego organizmu, a szczególnie serca są zarówno niskie, jak i wysokie stężenia magnezu.
Pakiet ogólny:
W skład pakietu wchodzą następujące badania:
- Morfologia krwi obwodowej – to bardzo często wykonywane badanie, które pozwala ocenić ogólny
stan zdrowia w oparciu o liczbę i wygląd różnych typów komórek krwi, tj. czerwonych (tzw.
erytrocytów, przenoszących tlen), białych (leukocytów dających odporność) oraz płytek
(odpowiedzialnych za krzepliwość krwi). Wiele chorób powoduje na tyle wyraźne zmiany w morfologii
krwi, że badanie to może być podstawą do rozpoznania m.in. anemii (czyli niedokrwistości), infekcji
wirusowych lub bakteryjnych, niedoborów odporności, zaburzeń krzepnięcia oraz wielu innych.
- Odczyn opadania krwinek czerwonych (OB) - to bardzo proste, ale niezwykle przydatne badanie
pomagające ocenić ogólny stan zdrowia oraz pozwala rozpoznać i monitorować przebieg ostrych i
przewlekłych stanów zapalnych.
- Badanie ogólne moczu - jest jednym z podstawowych badań diagnostycznych, pomimo swojej
prostoty jest niezwykle cennym źródłem informacji o stanie nerek i ewentualnym zakażeniu układu
moczowego lub moczowo-płciowego, które bywają groźne w skutkach zarówno dla osób dorosłych,
jak i dzieci.
- Elektrolity w surowicy (sód, potas, chlorki) - w skład tego badania wchodzą 3 parametry, które są
niezbędne w ocenie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Zmiany tych parametrów
obserwuje się w odwodnieniu organizmu, chorobach nerek, zaburzeniach rytmu serca, ale odgrywają
one rolę również w przedwczesnych skurczach macicy podczas porodu oraz mają znaczenie w
powikłaniach w trakcie znieczulenia do zabiegu operacyjnego.
- Profil lipidowy (cholesterol, cholesterol HDL, cholesterol LDL, triglicerydy) - w skład tego profilu
wchodzą cztery parametry, które służą ocenie stanu gospodarki lipidowej organizmu i są niezbędne w
określaniu ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, głównie miażdżycy. Podwyższone stężenie
cholesterolu HDL, który nazywany jest „dobrym cholesterolem” chroni przed wystąpieniem choroby
niedokrwiennej serca. Obniżone stężenie HDL, zwłaszcza w połączeniu z podwyższonym stężeniem
triglicerydów, jest związane ze zwiększonym ryzykiem choroby wieńcowej. Stężenie cholesterolu
frakcji LDL, czyli „złego cholesterolu” służy wczesnemu rozpoznaniu zagrożenia miażdżycą tętnic, a
ponadto pozwala ocenić skuteczność terapii lekami obniżającymi poziom lipidów. Wzrost wartości
cholesterolu frakcji LDL zwiększa ryzyko wystąpienia niedokrwiennej choroby serca. Badania profilu
lipidowego regularnie powinny wykonywać osoby ze stwierdzonym podwyższonym poziomem
cholesterolu całkowitego, jak również, osoby ze skłonnością rodzinną do chorób układu krążenia,
nadciśnienia, a także palacze papierosów.
- Glukoza w osoczu - jest podstawowym testem w diagnozowaniu cukrzycy oraz monitorowaniu jej
terapii. W ciąży służy rozpoznaniu cukrzycy ciężarnych i jest bardzo ważna dla zdrowia samej
ciężarnej, jak i jej dziecka. Niebezpieczny jest zarówno za wysoki, jak i za niski poziom glukozy. Osoby
otyłe i mało aktywne fizycznie oraz te, u których w rodzinie występuje cukrzyca, a także osoby z
nadciśnieniem, kobiety z przebytą już cukrzycą ciężarnych oraz osoby w wieku podeszłym powinny
regularnie, przynajmniej raz w roku, badać u siebie poziom glukozy, aby w porę zapobiec
poważniejszym konsekwencjom związanym z przebiegiem cukrzycy.
- Kwas moczowy w surowicy – jego poziom oznacza się przy dolegliwościach stawowych, np. w
diagnostyce dny moczanowej (atak zazwyczaj pojawia się po sytym posiłku połączonym ze spożyciem
alkoholu) oraz kontroli jej leczenia, ale również w diagnostyce chorób nerek, a także w kontroli
chemioterapii w przebiegu leczenia chorób nowotworowych.
- Kreatynina w surowicy – badanie to jest wskazane do diagnostyki funkcji nerek, leczenia chorób
nerek i monitorowania efektywności dializy. Podwyższone wartości tego parametru oznaczają
problemy w funkcjonowaniu tego narządu i są podstawą do obserwacji, a następnie leczenia. Na
podstawie tego parametru obliczamy GFR, czyli szybkość filtracji kłębuszkowej nerek, która najlepiej
pozwala ocenić stopień wydolności nerek.