Historia bitwy pod Grunwaldem

2a JEDZIEMY NA GRUNWALD
GAZETA OLSZTYŃSKA
Quiz grunwaldzki
Rozwiąż quiz i wygraj nagrody.
Quiz jest również dostępny na
www.grunwald2010.warmia.mazury.pl
1. Zanim królowa Jadwiga poślubiła Władysława Jagiełłę, była zaręczona z:
a) Ludwikiem II Andegaweńskim
b) Albrechtem IV Habsburgiem
c) Wilhelmem Habsburgiem
d) Henrykiem XVI Bogatym
2. Bracia stryjeczni, Jagiełło i Witold, pochodzili z rodu:
a) Giedyminowiczów
b) Rurykowiczów
c) Jagiellonów
d) Habsburgów
3. Do wojny Litwy z Zakonem
doszło w latach:
a) 1389-1392
b) 1390-1392
c) 1390–1393
d) 1389–1394
4. Według Wacława Luksemburczyka, który próbował pokojowo
rozstrzygnąć spór z Zakonem Krzyżackim, Zakonowi miała przypaść:
a) Żmudź
b) cała Litwa
c) decyzja była korzystna dla
Polski i Litwy
d) spór został nierozstrzygnięty
5. Gdzie po raz pierwszy podczas
Wielkiej Wojny wojska polsko-litewskie napotkały oddziały krzyżackie? Pod:
a) Czerwińskiem
b) Grunwaldem
c) Koronowem
d) Kurzętnikiem
6. W latach 1382-1385 Witold
pozostający w konflikcie z Jagiełłą
szukał schronienia:
a) na Węgrzech
b) u litewskiej opozycji
c) w Brandenburgii
d) w Zakonie Krzyżackim
7. Unia polsko-litewska, czyli
Związek Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, zakończył się ostatecznie
w:
a) 1795 r., po III rozbiorze Polski
b) 1411 r., po zakończeniu
Wielkiej Wojny z Zakonem Krzyżackim
c) 1525 r., po likwidacji Zakonu Krzyżackiego w Prusach
d) 1466 r., po zakończeniu polsko-krzyżackiej Wojny Trzynastoletniej
8. Wielkim Mistrzem Zakonu Krzyżackiego obecnie jest:
a) Paul Heider
b) Ildefons Pauler
c) Bruno Platter
d) Norbert Klein
9. W bitwie pod Grunwaldem walczył najsłynniejszy polski rycerz,
uznawany za wzór cnót rycerskich.
Był to:
a) Zawisza Czarny
b) Janusz z Kobylan
c) Mikołaj Powała
d) Jan Tarnowski
10. W filmie Aleksandra Forda ,,Krzyżacy” z 1960 roku Wielkiego Mistrza
Ulricha von Jungingena zagrał:
PIĄTEK 25.06.2010
DZIENNIK ELBLĄSKI
a) Mieczysław Kalenik
b) Andrzej Szalawski
c) Stanisław Jasiukiewicz
d) Emil Karewicz
11. ,,Bitwa pod Grunwaldem” Jana
Matejki powstała w roku:
a) 1878
b) 1869
c) 1871
d) 1880-1882
12. Obraz Jana Matejki ,,Bitwa pod
Grunwaldem” jest obecnie przechowywany:
a) na Zamku Królewskim
w Warszawie
b) w Muzeum Narodowym
w Krakowie
c) w Muzeum Narodowym
w Warszawie
d) w Muzeum Czartoryskich
w Krakowie
13. Pomnik Grunwaldzki przedstawiający Władysława Jagiełłę
z dwoma skrzyżowanymi mieczami
znajduje się w:
a) Toronto
b) Nowym Jorku
c) Paryżu
d) Chicago
14. Urlich von Jungingen był Wielkim Mistrzem Zakonu Krzyżackiego
od roku:
a) 1405
b) 1409
c) 1407
d) 1401
15. Flaga III Reszy zawisła na wieży
głównej zamku w Malborku, byłej
siedzibie Wielkich Mistrzów,
w roku:
a) 1933
b) 1939
c) 1940
d) 1941
16. Pierwsza siedziba Zakonu Krzyżackiego mieściła się w:
a) Malborku
b) Wenecji
c) Królewcu
d) Akce
17. Matką królowej Jadwigi była:
a) Anna Habsburżanka
b) Elżbieta Bośniaczka
c) Katarzyna Opalińska
d) Elżbieta Rakuszanka
18. 16 lat po podpisaniu unii
w Krewie została podpisana kolejna unia polsko-litewska, tym razem w:
a) Wilnie i Radomiu
b) Horodle
c) Toruniu
d) Mielniku
19. Drugi pokój toruński, podpisany
w 1466 roku, zakończył wojnę:
a) trzydziestoletnią
b) Dwóch Róż
c) trzynastoletnią
d) siedmiotygodniową
20. Tadeusz Popiel i Zygmunt Rozwadowski namalowali monumentalną ,,Bitwę pod Grunwaldem”
w roku:
a) 1910
b) 1960
c) 1905
d) 1918
Grunwald 2010 na Facebooku
Dołącz do fanów inscenizacji bitwy pod Grunwaldem. Naprawdę warto! Spośród osób, które dołączą do profilu (nazwa
konta: Grunwald 2010), wylosujemy osoby, które otrzymają
nagrody. Na laureatów czekają gry „Grunwald 1410”, grunwaldzkie klocki oraz książki historyczne.
Historia bitwy
pod Grunwaldem
Wojska krzyżackie pod dowództwem Wielkiego Mistrza Ulricha von Jungingena liczyły, według różnych źródeł, od 16 do 32
tys. ludzi, natomiast polsko-litewskie wojsko zorganizowane w 50 chorągwi szacowane jest na 45-50 tys. ludzi, którymi
dowodził Jagiełło Fot. Zbigniew Woźniak
15
lipca 1410 roku armia polsko-litewska
oraz wojska Zakonu
spotkały się w pobliżu wsi
Grunwald (wtedy Grünfeld).
Nie wiadomo dokładnie, ilu
ludzi walczyło na Polach
Grunwaldzkich — wojska
krzyżackie pod dowództwem
Wielkiego Mistrza Ulricha
von Jungingena liczyły, według różnych źródeł, od 16 do
32 tys. ludzi (rycerze Zakonu,
zaciężni ze Śląska, Czech, Moraw i Pomorza Zachodniego
oraz goście z Europy Zachodniej), natomiast polskolitewskie wojsko zorganizowane w 50 chorągwi szacowane jest na 45-50 tys. ludzi,
którymi dowodził Jagiełło.
ycerstwo polskie zorganizowane było w 50 choR
rągwi, wśród których znajdowali się także zaciężni Czesi (Jan Žižka), Morawianie
i Ślązacy, Mołdawianie oraz
Chorągiew Białego Niedźwiedzia z Chełma, która
miała znaczący udział w bitwie (została za to wyróżniona przez Władysława Jagiełłę, który ufundował kościół
pw. Rozesłania Apostołów
w tym mieście).
prócz tego stawiło się 40
chorągwi litewskich wraz
O
z oddziałami ruskimi, żmudzkimi i tatarskimi, wojska lenne Republiki Nowogrodu
wraz z oddziałami z Pskowa.
Wśród uczestników tej bitwy,
po stronie Królestwa wymieniani są m.in. rycerze: Zyndram z Maszkowic, oboźny
wojsk polskich, dowódca wielkiej chorągwi ziemi krakowskiej, Marcin z Wrocimowic,
chorąży chorągwi ziemi krakowskiej, Zawisza Czarny
i jego brat Jan Farurej z Gar-
bowa, wojewoda krakowski
Jan z Tarnowa, Florian z Korytnicy, Paweł Złodziej z Biskupic, Mikołaj Powała z Taczewa, Jarand z Brudzewa,
Dobiesław z Oleśnicy, Spytek I Jarosławski oraz Szymon
Lingwenowicz, Zygmunt Korybut i Jerzy Mścisławski.
z nim i jego wojskiem mniej
się ociągał i odważniej, niż to
okazujesz, walczył, a także
żebyś się dalej nie chował
i, pozostając w lasach i gajach,
nie odwlekał walki“. Jagiełło
przyjął dary, następnie przemówił do swojego wojska i zaczął szykować się do walki.
Z
B
akon krzyżacki wystawił 51
chorągwi (w tym dwie
Wielkiego Mistrza), wśród
których znajdowali się również goście zakonu z Niemiec,
Szwajcarii, Śląska, Pomorza,
Czech, Moraw oraz Inflant.
Udział w bitwie po stronie
zakonnej wzięli m.in.: Frederic von Wallenrode, Konrad
Lichtenstein, Thomas von
Morheim, Wilhelm von Helfenstein, Henric von Schwelborn, Gotfryd von Hatzfeld,
Burchard Wobeke, Arnold
von Baden i Werner Tettingen.
Według niektórych badaczy
samych braci — rycerzy krzyżackich było pod Grunwaldem tylko około 250, resztę
stanowili goście i zaciężni.
Według najnowszych badań,
po stronie krzyżackiej walczyli również Polacy (z Prus,
Pomorza, Śląska oraz Inflant, m.in. książę oleśnicki
Konrad VII Biały), a także
Prusowie i Litwini zamieszkali
na terenie Prus Zachodnich.
ról Władysław nie spieszył się do bitwy. Wojska
K
polsko-litewskie, ukryte w lesie, nie były narażone — jak
Krzyżacy — na upał. Zniecierpliwione dowództwo Zakonu przysłało w końcu Jagielle dwa nagie miecze. Według Jana Długosza posłańcy
powiedzieli wtedy królowi:
,,Wielki mistrz pruski Ulryk
posyła tobie i twojemu bratu
dwa miecze, ku pomocy, byś
itwa rozpoczęła się o godz.
9 rano od lekkich starć
wzdłuż linii wojsk i kilku nieefektywnych kanonad ze strony krzyżackiej. Następnie Litwini i Tatarzy ruszyli naprzód,
aby spotkać się z prawą flanką krzyżacką. Zakon po tym
ataku stracił piechotę i artylerię, jednak podjął kontratak.
Rycerze ruszyli zza własnej
piechoty, zabijając jednak więcej swoich piechurów niż wrogów. Tatarzy, ścigani przez
Krzyżaków, wycofywali się.
Pola ustępowali też Litwini.
akon uruchomił wtedy
swoje rezerwy, aby walZ
czyły z Litwinami, spychając
ich dalej do tyłu. Niektórzy
Litwini uciekli z pola walki,
ścigani przez rycerzy Zakonu.
rzyżacy przed kolejnym
atakiem rozmieścili swoje
K
wojska na prawe skrzydło polskie. Uniknęło ono klęski dzięki heroicznej akcji wojsk litewskich i ruskich, które utrzymały szyk, dzięki czemu jednostki
polsko-litewskie ruszyły na
miejsce. Bitwa osiągnęła wtedy
swój punkt kulminacyjny.
rzyżacy zdobyli główną
chorągiew wojsk polskich,
K
ale została szybko odebrana.
Zakon parł naprzód. Posiłki
litewskie nadciągnęły ku centrum zmagań oraz na prawe
skrzydło. Krzyżacy, zdając sobie
sprawę ze swojej rozciągniętej
i wyeksponowanej pozycji, zaczął taktyczny odwrót w chwili, gdy Polacy rozerwali ich zasadniczy korpus i rozbili na
dwie otoczone grupy.
a południowym skrzydle
po ciężkiej 6-godzinnej
N
walce wojska Jagiełły zdołały
otoczyć Krzyżaków. Po śmierci Ulricha von Jungingena i innych dostojników krzyżackich
po stronie Zakonu nastąpiła
panika, rycerze próbowali ratować się ucieczką. Mimo że
walki zakończyły się koło godz.
17, pogoń za niedobitkami
trwała aż do północy.
edług Jana Długosza po
stronie polskiej zginęło
W
nie więcej niż tysiąc ludzi. Straty po stronie krzyżackiej były
znacznie większe — zginęło
ok. 8 tys. ludzi, w tym Wielki
Mistrz i praktycznie cała starszyzna zakonna. Kilka tysięcy
ludzi trafiło do niewoli.
Na podstawie:
• Tadeusz Manteuffel ,,Historia powszechna. Średniowiecze“, wyd. PWN 2007 r.
• Henryk Samsonowicz,
Andrzej Wyczański ,,Historia Polski. Polska do
1586 r.“, wyd. PWN 2007 r.
• Jerzy Wyrozumski ,,Historia Polski do roku 1505“,
wyd. PWN 1984 r.
• Jan Bałdowski ,,Grunwald i okolice“, wyd. PTTK
1986 r.
• ,,Grunwald — przewodnik historyczny“ pod red.
Jana Gancewskiego, wyd.
Elset, 2010 r.
• Dr Ian Barnes ,,Rycerze
i zamki”, wyd. Bellona Warszawa 2007 r., tłum. Katarzyna Wydra
• www.wikipedia.pl
65010otbs-b