Literatura realizmu i naturalizmu – ćwiczenia, gr 1

Rok akademicki 2010/2011
Literatura realizmu i naturalizmu – ćwiczenia, gr 1
Konsultacje: wtorek, godz. 16.40-18.10, CN-211
Materiały dla studentów: http://pracownik.kul.pl/tomasz.dziedzic/dydaktyka
Warunki zaliczenia:
• obecność na zajęciach (maksymalnie 3 nieobecności)
• aktywność
• zaliczenie kolokwium (minimum dwa w semestrze: pojęcia dotyczące epoki i nowelistyka,
poezja i dramat)
• znajomość treści lektur
Szczegółowy plan zajęć:
1. Zajęcia organizacyjne. Podanie lektury
2. W poszukiwaniu pozytywizmu? Wokół formacji dziewiętnastowiecznej, filozofii
pozytywnej, pozytywizmu i roku 1864. Modele periodyzacji.
Lektury: Jan Tomkowski, Co to jest pozytywizm?, [w:] tenże, Mój pozytywizm, Warszawa
1993.
Maciej Gloger, Jak czytać pozytywizm? Rekonesans, [w:] „Poznańskie studia
polonistyczne”, t. 7: Czytanie pozytywizmu, Poznań 2000, s. 21-45.
Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni, rozdz. 1-4, Warszawa 1996, s. 5-55.
3. Wystąpienia młodych. Zjawisko „starej” i „młodej” prasy
Lektury: J. Maciejewski, Wiek XIX jako formacja kulturowa i dziewiętnastowieczność jako
antywartość, „Wiek XIX” 2008.
Przedburzowcy, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. Józefa Bachórza.
Adam Wiślicki, Groch na ścianę, [w:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu,
oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985.
Aleksander Świętochowski, Wybór pism krytycznoliterackich, oprac. M. Brykalska i S.
Sandler. Warszawa 1973. (tu artykuły publicystyczne: My i wy, Pasożyty literackie, Pleśń
społeczna i literacka).
4. Powstanie styczniowe w świadomości pokolenia młodych
Lektury: B. Prus, Omyłka, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Warszawa 1987 i inne wyd.
Anna Martuszewska, Porozumienie z czytelnikiem (o „ezopowym języku” powieści
pozytywistycznej), [w:] Problemy odbioru i odbiorcy. Studia, red. T. Bujnicki i J. Sławiński,
Wrocław 1977.
*Janusz Maciejewski, Powstanie styczniowe a przełom kulturowy połowy wieku, [w:]
Literatura południa wieku. Twórczość lat sześćdziesiątych XIX wieku wobec romantyzmu i
pozytywizmu, pod red. J. Maciejewski, Warszawa 1992.
5. „Złoty wiek nowelistyki polskiej”. W kręgu krótkich form prozatorskich
Lektury: Maria Konopnicka, Obrazki więzienne, [w:] Pisma zebrane, pod red. A. Brodzkiej,
t. 3: Nowele, t. III: Opowiadania, szkice obrazki, Warszawa 1974.
Eliza Orzeszkowa, Julianka, różne wydania.
Bolesław Prus, Kamizelka, [w:] Opowiadania i nowele, wybór, oprac. T. Żabski. Wrocław
Rok akademicki 2010/2011
1996, BN I, 291.
E. Orzeszkowa, Powieść a nowela [w:] Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu,
oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985.
6. W kręgu pozytywistycznych paraboli
Lektury: B. Prus, Sen, Cienie, Pleśń świata, [w:] Opowiadania i nowele, wybór, oprac. T.
Żabski. Wrocław 1996, BN I, 291.
* Anna Martuszewska, Pozytywistyczne parabole, Gdańsk 1997.
7. Dramat pozytywistyczny
Lektury: Michał Bałucki, Grube ryby, oprac, T. Weiss, Wrocław 1971, BN I, 236.
Bliziński, Pan Damazy, oprac. J. Garbaczowska. Wrocław 1957, BN I, 38 i inne wydania.
8. W kręgu prozy tendencyjnej
Lektury: Eliza Orzeszkowa, Marta, [w:] Pisma zebrane, pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 8,
Warszawa 1949 i inne wydania.
P. Chmielowski, Niemoralność w literaturze, Utylitaryzm w literaturze [w:] Programy i
dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985.
9. Ku realizmowi
Lektury: Eliza Orzeszkowa, Cham, Kraków 1998, Biblioteka Polska.
Grażyna Borkowska, Wstęp, [w:] Eliza Orzeszkowa, Cham, Kraków 1998.
10. Powieść dojrzałego realizmu
Lektura; Bolesław Prus, Emancypantki, pod red. Z. Szweykowskiego. t. 14-17. Warszawa
1949-1951 i inne wydania.
Stanisław Fita, Pozytywista ewangeliczny. Problematyka religijna w twórczości Bolesława
Prusa, [w:] "Pozytywista ewangeliczny". Studia o Bolesławie Prusie, Lublin 2008.
11. Poezja czasów niepoetyckich – „Krystalizacja” stulecia w poezji Adama Asnyka
Lektury: Adam Asnyk, Wiersze wybrane, wyb. J. Z. Jakubowski, Warszawa 1988, Biblioteka
Poezji i Prozy PIW lub z wydania w serii Biblioteka Narodowa. [cykl Nad głębiami]
12. Powieść historyczna. Literacki dwugłos Prusa i Sienkiewicza.
Lektura: Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, oprac. B. Mazan, Wrocław 1990, Nasza
Biblioteka i inne wydania.
Bolesław Prus, "Ogniem i mieczem" - powieść z dawnych lat Henryka Sienkiewicza; Henryk
Sienkiewicz, [w:] B. Prus, Pisma, pod red. Z. Szweykowskiego, t. 29: Studia literackie,
artystyczne i polemiki, Warszawa 1950.
Henryk Sienkiewicz, O powieści historycznej [w:] Dzieła, pod red. J. Krzyżanowskiego.
13. W kręgu „Wędrowca”. Program polskiego naturalizmu
Lektura: Antoni Sygietyński, Na skałach Calvados, Kraków 1956.
Adolf Dygasiński, Co się dzieje w gniazdach? [w:] Pisma wybrane, pod red. B.
Horodyskiego, t. 9, Warszawa 1950.
Henryk Sienkiewicz, O naturalizmie w powieści, [w:] Dzieła, pod red. J.
Krzyżanowskiego. E. Paczoska, Antoni Sygietyński - teoretyk w laboratorium naturalizmu,
[w:] J. Kulczycka-Saloni, D. Knysz-Rudzka, E. Paczoska, Naturalizm i naturaliści w
Polsce, Warszawa1992.
Rok akademicki 2010/2011
14. Zmierzch i kryzys światopoglądu epoki
Lektury: Henryk Sienkiewicz, Bez dogmatu, [w:] Pisma wybrane, t. 11, Warszawa 1978.
E. Owczarz, Między esencją a egzystencją. Bez dogmatu wśród powieści o „chorobach
wieku"; E. Szymanis, Leon Płoszowski - bohater romantyczny. Konstrukcja bohatera Bez
dogmatu Henryka Sienkiewicza, [w:] Sienkiewicz i epoki. Powinowactwa, Warszawa 1999
15. Bolesław Prus – mistrz pozytywistycznej kroniki
Lektury: wybrane kroniki,
Bolesław Prus, Kroniki, wyb. S. Fita, t. 1-2, Warszawa 1987.
lub:
Kroniki, oprac. J. Bachórz, Wrocław 1994, BN I, 285.
lub:
„Obrazy wszystkiego”. O literaturze i sztuce. Wybór z „Kronik”, wyb. S. Sandler,
przypisy B. Szleszyński, Warszawa 2006.
* – literatura nieobowiązkowa