X.1.2 - Instrukcja trafo ET w obudowie_PL
Transkrypt
X.1.2 - Instrukcja trafo ET w obudowie_PL
Instrukcja obsługi i użytkowania transformatorów suchych typu ET w obudowie 1. Przeznaczenie transformatorów suchych. Transformatory suche, typu ET przeznaczone są do zasilania urządzeń elektroenergetycznych, sterowania, oświetlenia itp. Transformatory należy montować w pomieszczeniach zamkniętych, wolnych od kurzu i żrących oparów i wyziewów chemicznych, a także bezpiecznych pod względem wybuchowym. Transformatory są wykonane zgodnie z normami: PN-EN 60726, PN-EN 61558. - Warunki pracy. Transformatory są zaprojektowane do pracy ciągłej przy obciążeniu znamionowym w następujących warunkach: - dopuszczalna wilgotność względna powietrza: 80% przy 313K (40°C), 95% przy 298K (25°C) - dopuszczalne zmiany temperatury otoczenia (-10 do +40°C). 2. Budowa. Uzwojenia - wykonane przewodem miedzianym emaliowanym na karkasie lub szkielecie z włókna szklanego.. Wszystkie materiały izolacyjne uzwojenia spełniają wymagania stawiane dla klasy izolacji „E”, „F" lub „H”. Gotowe uzwojenia są nasączone żywicą termoutwardzalną, o wysokich parametrach izolacyjnych. Rdzenie - transformatorów, są wykonane z blachy transformatorowej obustronnie izolowanej, a powierzchnie cięcia malowane powłoką antykorozyjną. Rdzeń, uzbrojony w uzwojenia i kątowniki mocujące, jest w całości nasączony żywicą termoutwardzalną, zwiększającą wytrzymałość mechaniczną uzwojeń, odporność izolacji na wpływy klimatu oraz chroniącą rdzeń przed starzeniem i korozją. Transformatory są zamontowane w obudowach o stopniu ochrony IP podanym na tabliczce znamionowej. Z uzwojeń mogą być wyprowadzone zaczepy, umożliwiające regulację przekładni w stanie beznapięciowym. Uzwojenia posiadają chłodzenie naturalne, powietrzem. Podłączenia i wyprowadzenia kabli należy dokonać do opisanych zacisków przyłączeniowych na jeden z poniższych sposobów: - przez dławnice kablowe umieszczone na ściance czołowej, lub - przez otwór w dnie obudowy, mocując kable cybantami do perforowanego kątownika wewnątrz obudowy. Dostęp do zacisków jest możliwy po zdemontowaniu przedniej ściany obudowy (w przypadku obudów typu BG), lub po odkręceniu uch i zdjęciu górnej części obudowy (w przypadku obudów typu LG). Transformatory umocowane są na łapach (lub podstawie). W łapach (podstawie) znajdują się otwory, umożliwiające mocowanie transformatora do fundamentów przy pomocy śrub. Większe transformatory, są wyposażone w ucha transportowe, służące do jego transportu. 3. Kontrola stanu transformatora przed montażem. Przed montażem transformatora należy sprawdzić, czy nie uległ on uszkodzeniom w czasie transportu i magazynowania. Te czynności powinni wykonywać pracownicy posiadający kwalifikacje i uprawnienia do wykonywania robót przy urządzeniach elektroenergetycznych niskiego napięcia. W tym celu po pobraniu transformatora z magazynu należy przeprowadzić: 3.a. Oględziny zewnętrzne; - stan osłon transformatora, - stan uch transportowych, brak pęknięć i właściwe dokręcenie, - stan tabliczki znamionowej, - stan zacisku uziemiającego, - stan listwy zaciskowej, - kompletność śrub mocujących osłony, - łatwy demontaż ścianki przedniej, - stan uzwojeń transformatora, Zauważone usterki należy usunąć przed podłączeniem napięcia. Jeżeli transformatory są przeznaczone do pracy równoległej, należy w szczególności zwrócić uwagę na: - równość napięć znamionowych (dop. tolerancja ±0,5%) - jednakowe grupy połączeń, - równość przekładni, (dop. tolerancja na zaczepie znam. ±0,5%) - możliwie zbliżone do siebie napięcia zwarcia, (dop. tolerancja ±10%) - stosunek mocy znamionowych, największego i najmniejszego transformatora nie powinien być większy od 3. Dodatkowym zaleceniem jest aby transformator o mocy większej miał niższe napięcie zwarcia od transformatora o mocy mniejszej. Zachowanie w/w warunków jest konieczne w celu : - uniknięcia prądów wyrównawczych, - maksymalnego wykorzystania mocy poszczególnych transformatorów 3.b. Pomiary elektryczne. W skład pomiarów elektrycznych wchodzą 2 próby: 3.b.1. pomiar rezystancji izolacji pomiędzy; - zaciskiem uzwojenia górnego napięcia a zaciskiem uziemiającym - zaciskiem uzwojenia dolnego napięcia a zaciskiem uziemiającym Adres: ul. PCK 22 42-700 Lubliniec - zaciskami uzwojenia górnego i dolnego napięcia Pomiar wykonać induktorem o napięciu 1000 V. Przed pomiarem należy uzwojenia transformatora uziemić na ok. 60 s. Podczas pomiaru uzwojenia nie badane powinny być uziemione. Rezystancja izolacji zależy od stopnia zawilgocenia izolacji i od temperatury izolacji i nie powinna być niższa od wartości podanych w tabeli : Temperatura izolacji Rezystancja izolacji K °C MW 313 40 1,5 303 30 3 293 20 5 283 10 10 Jeżeli rezystancja izolacji jest mniejsza od wymaganej wartości, należy przeprowadzić suszenie transformatora w suszarce lub nadmuchem gorącego powietrza. Ponowny pomiar rezystancji izolacji należy wykonać po upływie ok. 8 godzin od zakończenia suszenia. W przypadku negatywnego wyniku, proces suszenia należy powtórzyć, a w przypadku gdy zmierzona rezystancja izolacji będzie nadal niższa od wymaganej, transformator należy przekazać do remontu. 3.b.2. Pomiar ciągłości uzwojeń ; Wykonać induktorem, poprzez przyłożenie napięcia z induktora na kolejne zaciski uzwojeń. W przypadku stwierdzenia przerw, należy sprawdzić stan złączy śrubowych i dokonać ich dokręcenia, a w przypadku wystąpienia innych przyczyn wewnętrznych oddać trafo do remontu. 4. Montaż. Montażu transformatora powinna dokonać osoba posiadająca kwalifikacje do obsługi urządzeń elektroenergetycznych, zgodnie z dokumentacja technicznoruchową i obowiązującymi przepisami. 4.1. Ustawienie transformatora. Transformator powinien być ustawiony w pomieszczeniu spełniającym wymagania bezpieczeństwa pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz warunki wymienione w punkcie 1. Transformator należy ustawić w pomieszczeniu w sposób zapewniający dogodną i bezpieczna obsługę. Odstęp pomiędzy transformatorem a ścianami pomieszczenia powinien zapewnić swobodny przepływ powietrza chłodzącego. Transformator należy przykręcić do podłoża za pomocą śrub. 4.2. Uziemienie transformatora. Przed przystąpieniem do podłączenia kabli, transformator należy uziemić łącząc zacisk uziemiający z uziemieniem, przewodem o przekroju podanym w dokumentacji układu elektroenergetycznego i zgodnie z aktualnymi przepisami. Miejsce połączenia należy przed podłączeniem oczyścić, silnie dokręcić, a następnie zabezpieczyć przed korozja i samoodkręceniem. 4.3. Podłączenie kabli. Połączenie transformatora z układem elektroenergetycznym należy wykonać zgodnie z opisem na transformatorze przy pomocy kabli. Żyły kabli należy zakończyć końcówkami rurkowymi i zamocować pod opisane listwy zaciskowe, dokręcając z właściwą siłą śruby dociskowe. 5. Uruchomienie transformatora. Uruchomienia transformatora powinien dokonać doświadczony pracownik z uprawnieniami do wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych. Przed uruchomieniem należy sprawdzić: 1. stan transformatora poprzez dokonanie oględzin wg p. 3a 2. rezystancje izolacji uzwojeń wg p. 3b 3. prawidłowość dokonanego montażu wg p. 4 4. prawidłowe podłączenie kabli pod zaciski w celu uzyskania właściwej przekładni. 5. stan zabezpieczeń i prawidłowe ich nastawienie zgodnie z dokumentacja instalacji i danymi znamionowymi transformatora. 6. stan pozostałych urządzeń i instalacji Po zakończeniu sprawdzenia transformatora i instalacji należy, przy odłączonych od strony dolnego napięcia odbiornikach, załączyć napięcie na transformator. Należy sprawdzić wartości napięcia zasilania i prądów na wszystkich zaczepach. Dla transformatorów trójfazowych przy zgodności wartości napięcia zasilania z napięciem znamionowym transformatora, różnice wartości prądów w poszczególnych fazach mogą się różnić o ok. 30%, na biegu jałowym. Po załączeniu na stronę dolnego napięcia odbiorników i obciążając transformator w miarę możliwości prądem zbliżonym do znamionowego, należy sprawdzić zachowanie się przyrządów i aparatów kontrolno-pomiarowych po stronie górnego i dolnego napięcia. W przypadku, jeśli zmierzone po stronie dolnej, napięcia różnią się od znamionowych, a zastosowano odczepy regulacyjne należy przeprowadzić regulację na stronie uzwojenia górnego napięcia transformatora. Regulacja możliwa jest tylko w stanie beznapięciowym i polega na podłączeniu końcówek kabli i mostków pod właściwe (opisane) odczepy na listwie zaciskowej. Następnie należy pozostawić transformator obciążony mocą ELHAND TRANSFORMATORY http://www.elhand.pl Tel.: (0-34) 353 17 10 Fax: (0-34) 356 40 03 e-mail: [email protected] zbliżoną do znamionowej przez okres około 8 godzin i w tym czasie przeprowadzić kilkakrotna jego obserwacje połączoną z pomiarami prądu i napięcia obciążenia. Równomierność obciążania się poszczególnych transformatorów podaje n/w wzór: 6. Eksploatacja i konserwacja. Eksploatację transformatorów należy powierzyć pracownikom o dużych kwalifikacjach, posiadających uprawnienia do wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych niskiego napięcia. Nadzór nad eksploatacją składa się z kontroli: - bieżących - przeprowadzanych codziennie oraz przy każdej okazji szczególnie przy przeciążeniach transformatora. Częściej, np. co kilka godzin kontrole należy przeprowadzać w ciężkich warunkach pracy - okresowych - przeprowadzane raz na pół roku. 6.a. Kontrole bieżące obejmują: - wskazania przyrządów pomiarowych, - sprawdzenie temperatury obudowy transformatora, - oględziny stanu obudowy, - oględziny stanu instalacji uziemiającej, - sprawdzenie poziomu szumów transformatora (słuchem), - sprawdzenie ogólnego stanu technicznego przyłączonych przewodów. W celu zapewnienia długiej i niezawodnej pracy transformatorów, wszystkie zauważone usterki, należy niezwłocznie usuwać. Transformatory nie wymagają dodatkowego chłodzenia, jeśli pomieszczenia, w których pracują spełniają wymagania podane w p.1 oraz p.4.1. W przypadku zaistnienia niekorzystnych warunków chłodzenia naturalnego, np.: wyższa temperatura otoczenia od 40°C, słaba wymiana powietrza, transformatory należy chłodzić dodatkowo, albo zmniejszyć ich obciążenie. W przypadku zaistnienia przerw w pracy transformatorów, istnieje obawa, że uzwojenia transformatorów zostaną zawilgocone. O ile przerwa w pracy nie przekracza 48 godzin, transformator można załączyć pod napięcie bez dodatkowych czynności sprawdzających stan izolacji. Jeżeli przerwa w pracy przekracza 48 godzin, przed ponownym załączeniem transformatora należy wykonać pomiar rezystancji izolacji i w razie potrzeby dokonać suszenia transformatora, wg p. 3.b.1. 6.b. Kontrole okresowe, należy przeprowadzać nie rzadziej niż raz na pół roku. Podczas ciężkich warunków eksploatacji, częściej. Kontrola powinna być przeprowadzana w stanie beznapięciowym. Podczas kontroli okresowej należy: - sprawdzić stan transformatora zgodnie z p. 3.a, zwracając uwagę na kolor i jakość powłoki żywicy elektroizolacyjnej, na nadmierne miejscowe zaciemnienia lub inne oznaki zestarzenia się izolacji. - wykonać pomiary kontrolne wg p. 3.b, - sprawdzić stan i dokręcenie śrub mocujących łapy (podstawę obudowy) do podłoża oraz transformator do łap (podstawy); - sprawdzić stan i dokręcenie śrub prasujących rdzeń, - sprawdzić stan instalacji uziomowej transformatora, - sprawdzić stan kabli, połączeń końcówek kablowych pod zaciski. 7. Praca równoległa transformatorów. W przypadku konieczności pracy równoległej dwóch transformatorów najlepiej dobrać dwa identyczne transformatory pod względem typu oraz parametrów technicznych, które powinny spełniać poniższe warunki: 1. równe przekładnie, z dop. tolerancją ±0,5% na zaczepie znamionowym - nie spełnienie tego warunku spowoduje przepływ prądu wyrównawczego pomiędzy uzwojeniami wtórnymi obydwu transformatorów, obciążającego bardziej transformator o wyższym napięciu znamionowym. Prądy wyrównawcze można obliczyć wg wzorów: dU = U2(1) - U2(2) [V]; du = gdzie: I(1),I(2) - prądy obciążenia transformatorów nr 1 i nr 2. Duży wpływ na równomierność obciążania się transformatorów, mają połączenia transformatorów. Powinny być one wykonane przewodami z jednakowego materiału oraz jednakowego przekroju i długości. Po wykonaniu połączenia równoległego transformatorów, przy pierwszym załączeniu do sieci, należy wykonać pomiar prądów wyrównawczych przy uzwojeniach wtórnych nie obciążonych. Następnie po obciążeniu zespołu, zmierzyć prądy obciążenia poszczególnych transformatorów. Tak zmierzone wartości nie powinny odbiegać od obliczonych. Różnice mogą być wynikiem nie uwzględnienia oporności przewodów łączących. 8. Usterki w pracy transformatorów i sposób ich usuwania. Lp 1 objawy brak napięcia po stronie zasilania 2 zadziałanie zabezpieczeń po stronie zasilania 3 zadziałanie zabezpieczeń po stronie wtórnej zwarcie w układzie połączeń po stronie odbiorów długotrwałe przeciążenie transformatora 4 brak napięcia po stronie wtórnej uszkodzenie przyrządów pomiarowych uszkodzenie trafo 5 gdzie: U2(1),U2(2) du Iw2 - napięcia wtórne trafo nr 1 i nr 2. - %-wa różnica napięć - prąd wyrównawczy płynący pomiędzy uzwojeniami wtórnymi transformatorów In2(1),In2(2) - prądy znamionowe trafo nr 1 i nr 2 uk(1),uk(2) - %-we napięcie zwarcia trafo nr 1 i nr 2 Sn(1),Sn(2) - moc znamionowa trafo nr 1 i nr 2 2. równe napięcia zwarcia, przy dopuszczalnej różnicy < 10%, 3. stosunek mocy znam. obu transformatorów powinien być < 3. W przypadku nie spełnienia w/w punktów nr 2 i nr 3, transformatory będą obciążały się nierównomiernie, a wykorzystanie ich mocy będzie niepełne. Jakość wykorzystania zespołu określa n/w współczynnik dobroci (d), czyli stosunek maksymalnej mocy, którą oddaje pracujący równolegle zespół, do sumy mocy znamionowych poszczególnych transformatorów. Dla uproszczenia, dla obciążenia czynnego współczynnik dobroci wynosi: 2 k + 2k + 1 d= <1 uk(2) k+ uk(1) gdzie: Sn(1) Sn(2) - zaleca się aby: 1> d > 0,95 nadmierne grzanie się transformatora przyczyny uszkodzenie układu elektroenergetyczne go po stronie zasilania zwarcie na odpływach lub w kablu zasilającym uszkodzenie transformatora przeciążenie trafo złe warunki chłodzenia 6 dU * 100 [%] U2 Iw2 du Iw2 du = ; = In2(1) uk(1) + Sn(1) uk(2) In(2) uk(2) + Sn(1) uk(1) Sn(2) Sn(2) - k= I(1) I(2) uk(1) = uk(2) In(1) In(2) 7 8 silny szum transformatora nienormalne drganie wskazówki amperomierza za niskie napięcie po stronie wtórnej uszkodzenie transformatora rozluźnienie śrub prasujących rdzeń uszkodzenie transformatora słaby styk na zaciskach transformatora uszkodzony transformator za niskie napięcie zasilające transformator przerwa w jednej z faz zasilających postępowanie a. sprawdzić stan układu po stronie zasilania a. sprawdzić układ połączeń po stronie zasilania, usunąć zwarcie. b. wyłączyć transformator spod napięcia, po ostygnięciu zmierzyć stan izolacji. Po stwierdzeniu uszkodzenia oddać trafo do remontu. a. sprawdzić układ połączeń, stan odbiorników i przewodów, usunąć zwarcie b. poczekać do ostygnięcia, po ponownym załączeniu odbiorów zmierzyć wartość prądu obciążenia. a. sprawdzić stan przyrządów pomiarowych b. wyłączyć napięcie, dokręcić zaciski, sprawdzić czy nie ma przerwy w uzwojeniu i odpływach. a. sprawdzić pobór prądu przez odbiorniki, zmniejszyć obciążenie. b. poprawić warunki chłodzenia, zmniejszyć obciążenie c. postąpić jak w p. 2.b. a. dokręcić śruby prasujące rdzeń, sprawdzić izolacje śrub rdzeniowych b. postąpić jak w p. 2.b. a. sprawdzić stan zacisków b. postąpić jak w p. 2.b. a. zmierzyć napięcie po stronie górnego napięcia, jeśli jest za niskie połączyć na zaczep ujemny. b. sprawdzić obwód zasilający, usunąć uszkodzenie. 9. Transport . W czasie transportu należy chronić transformator przed gwałtownymi wstrząsami, uderzeniami i wilgocią. Przy transporcie dźwigowym, należy transformator podnosić za uszy transportowe. Do transportu używać krytych środków transportowych. 10. Magazynowanie . Transformatory należy przechowywać w stanie zmontowanym, pomieszczeniach suchych, dobrze wentylowanych, bez oparów żrących oraz działających niszcząco na transformator, w temp. od -5°C do +25°C. Transformatory należy chronić przed wilgocią i uszkodzeniami mechanicznymi, a także przed kurzem, okrywając je brezentem. Magazynowanie transformatora na wolnym powietrzu jest niedozwolone. Po dłuższym okresie magazynowania transformatora, należy przeprowadzić jego kontrolę zgodnie z p.3..