prognoza oddziaływania na środowisko
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO Do projektu: Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew Autor opracowania mgr Dorota Sowa mgr Michał Perliński mgr inż. Jacek Szczepanek Łódź, listopad – grudzień 2015 r. poprawki - kwiecień 2016 r. Aktualizacja – wrzesień - październik 2016 r. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew SPIS ZAWARTOŚCI • Część tekstowa Opis • Część graficzna Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1A skala 1:2000 Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1B skala 1:2 000 Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1C skala 1:2 000 Rysunek Prognozy oddziaływania na środowisko nr 1D skala 1:2000 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew SPIS TREŚCI 1. INFORMACJE OGÓLNE...............................................................................................................................5 1.1 Uwagi wstępne ..........................................................................................................................................5 1.2 Przedmiot i cel opracowania ....................................................................................................................7 1.3 Określenie zasięgu terenu objętego Prognozą .......................................................................................7 1.4 Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy.............................................................................8 1.5 Podstawy prawne i materiały wejściowe ...............................................................................................9 1.6 Powiązania z innymi dokumentami .....................................................................................................11 2. STAN ISTNIEJĄCY – analiza i ocena.........................................................................................................15 2.1 Charakterystyka istniejącego stanu środowiska..................................................................................15 2.2 Charakterystyka istniejącego stanu zagospodarowania ....................................................................51 2.3 Potencjalne dalsze zmiany środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu ...............................................................................................................................................52 3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA..........................................................................53 4. PROJEKTOWANE ZAGOSPODAROWANIE – analiza i ocena oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na środowisko i zabytki ....................................................................................................55 4.1 Cele ochrony środowiska i przyrody....................................................................................................55 4.2 Cele ochrony środowiska kulturowego................................................................................................56 4.3 Opis projektowanego zagospodarowania............................................................................................57 4.4 Ocena rozwiązań funkcjonalno – przestrzennych projektu mpzp ...................................................64 Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska.............................................................64 Ochrona na podstawie odrębnych przepisów ...............................................................................................65 Ochrona różnorodności biologicznej ..............................................................................................................65 Proporcja terenów o różnych formach użytkowania....................................................................................66 4.5 Ocena warunków zagospodarowania terenu określonych w projekcie planu wynikających z potrzeb ochrony środowiska...............................................................................................................67 4.6 Ocena wpływu projektowanego zagospodarowania na środowisko przyrodnicze, zdrowie ludzi oraz elementy środowiska kulturowego ....................................................................................72 4.7 Ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko oraz obiekty środowiska kulturowego. ............................................................................................................................................87 4.8 Możliwości ograniczenia negatywnego oddziaływania ustaleń projektu planu na środowisko .89 4.9 Rozwiązania alternatywne do projektu planu.....................................................................................91 4.10 Informacje zawarte w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych dla innych, przyjętych już dokumentów powiązanych z projektem dokumentu będącego przedmiotem postępowania ...........................................................................................................................................92 4.11 Przewidywane metody analizy realizacji projektowanego dokumentu..........................................93 4.12 Transgraniczne oddziaływanie na środowisko ...................................................................................93 4.13 Streszczenie w językiem niespecjalistycznym .....................................................................................93 3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew SPIS RYCIN Ryc. 1. Strefy energetyczne warunków wiatrowych w Polsce ..........................................................................26 Ryc. 2. Wpływ zmian klimatu na sposób funkcjonowania systemu społeczno-gospodarczego w kontekście przestrzennym.......................................................................................................................................................28 Ryc. 3. Obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wraz z przebiegiem transektów i planowaną lokalizacją turbin wiatrowych .....................................................................................33 Ryc. 4. Położenie obszaru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem zbiornika Smardzew .............................................................................................................................................................34 Ryc. 5. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego ......................................................36 Ryc. 6. Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem obszarów występowania dużych gatunków ptaków szponiastych.....................................................................37 Ryc. 7. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie....38 Ryc. 8. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru B miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego .....................................................................39 Ryc. 9. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru C miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego .....................................................................39 Ryc. 10. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru D miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.....................................................................40 Ryc. 11. Dominujące kierunki przelotów ptaków na powierzchni obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.......................................................................................................................42 Ryc. 12. Obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wraz z przebiegiem transektów i punktami nasłuchowymi prowadzenia nagrań głosów nietoperzy ..............................................44 Ryc. 13. Stanowiska nietoperzy w sąsiedztwie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego .....................................................................................................................................................45 Ryc. 14. Położenie obszaru w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem form ochrony przyrody ........................................................................................................................................47 Ryc. 15. Położenie obszaru w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem obszarów Natura 2000 ..........................................................................................................................................48 Ryc. 16. Położenie obszaru w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem korytarzy ekologicznych ......................................................................................................................................49 Ryc. 17. Zakres opracowania planu na tle gminy Wróblew ..............................................................................94 Ryc. 18. Zakres opracowania planu (obszary A, B, C, D) na tle obrębów w gminie Wróblew.........................95 SPIS TABEL Tabela 1. Wykaz złóż udokumentowanych na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (stan na wrzesień 2016 r.) ..........................................................................................................18 Tabela 2. Struktura jakości gleb analizowanego obszaru wg klas bonitacyjnych i rodzajów gruntów.............24 Tabela 3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu (z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne) wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N, które mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby .............................................74 Tabela 4. Oddziaływania związane z projektowanym zagospodarowaniem .....................................................88 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew 1. 1.1 INFORMACJE OGÓLNE Uwagi wstępne Zgodnie z obowiązującym polskim prawodawstwem obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planów zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju regionalnego – podstawa prawna art. 46 pkt. 1 ustawy z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353 z późniejszymi zmianami) - zwanej dalej ustawą OOŚ. Opracowanie Prognozy oddziaływania na środowisko (dalej Prognoza) do projektu miejscowego planu zagospodarowania dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew jest realizacją obowiązku określonego w art. 51 ust. 1 ustawy OOŚ, która zgodnie z art. 52 ust. 2 w/w ustawy powinna: • zawierać: informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, realizacji postanowień informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym; • określać, analizować i oceniać: istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnio-terminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: − różnorodność biologiczną, − ludzi, − zwierzęta, − rośliny, − wodę, − powietrze, − powierzchnię ziemi, − krajobraz, − klimat, − zasoby naturalne, − zabytki, 5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew − dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy; • przedstawiać: rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym - biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru. Zakres i stopień szczegółowości informacji zawartych w niniejszej Prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, tj.: • Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Sieradzu pismem z dnia 14 lipca 2015 r., znak: PPIS.ZNS.461.133.8.15; • Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Łodzi pismem z dnia 15 lipca 2015 r., znak: WOOŚII.411.190.2015.AJ. Wytyczne powyższych organów uwzględniają wymagania określone w art. 51 i art. 52 ustawy OOŚ. Treść Prognozy została opracowana w dostosowaniu do wyżej wymienionych wymagań zawartych w obowiązujących przepisach, tj. w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353 z późniejszymi zmianami) oraz wymagań wyżej wymienionych organów uzgadniających jej zakres i stopień szczegółowości. Opracowanie Prognozy oddziaływania na środowisko do projektu miejscowego planu zagospodarowania dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew jest realizacją obowiązku określonego w art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353 z późniejszymi zmianami). Ważne: Ponadto dodatkowa potrzeba aktualizacji i dostosowania niniejszej Prognozy oddziaływania na środowisko nastąpiła w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz, 961). W/w akt prawny szczebla krajowego w znacznym bowiem stopniu wpłynął na rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne analizowanego projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – tj. rezygnacja z wyznaczania w projekcie planu terenów lokalizacji elektrowni wiatrowych oraz terenów dróg wewnętrznych dla ich obsługi, gdyż brak możliwości prawnej wyznaczenie terenów spełniających wymogi określone tymi przepisami. W związku z powyższym również w Prognozie dokonano niezbędnych zmian w celu dostosowania jej treści i wersji graficznej do nowej zmienionej wersji projektu miejscowego planu zagospodarowania dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew. Prognoza nie posiada mocy prawnej i nie stanowi przedmiotu uchwały Rady Gminy. Jest dokumentem towarzyszącym, bez którego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może być uchwalony. Stanowi element postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, przeprowadzanego przez Wójta Gminy Wróblew. 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew 1.2 Przedmiot i cel opracowania Przedmiotem opracowania jest analiza ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (projekt planu) oraz prognoza ich oddziaływania na środowisko, przyrodę, ludzi i zabytki. Zakres przestrzenny, tym samym powierzchnia, obszaru opracowania zostały określone i wyznaczone na załączniku graficznym do uchwały Nr IV/24/15 Rady Gminy Wróblew z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew. Analizowany projekt planu obejmuje tereny gminy Wróblew położone generalnie w jej centralnej i południowej części. Łącznie stanowią go cztery obszary o całkowitej powierzchni ok. 1178,07 ha. Przedmiotem opracowywanej Prognozy jest dążenie do określenia, czy i w jaki sposób zapisy i ustalenia projektu planu wpłyną na środowisko rozumianego jako ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami (art. 3 pkt. 39 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r., poz. 672 z późniejszymi zmianami)). Głównym celem niniejszej Prognozy jest zaprezentowanie zagrożeń dla środowiska, przyrody, wartości kulturowych i zdrowia ludzi, jakie mogą wynikać z realizacji ustaleń analizowanego projektu planu, oraz wskazanie metod zmniejszenia potencjalnych uciążliwości. Ma ona również na celu określenie obecnego stanu środowiska na terenie objętym uchwałą oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Ocenę przewidywanych skutków dla środowiska, jakie mogą wyniknąć z projektowanego przeznaczenia terenu i rozwiązań funkcjonalno - przestrzennych odniesiono do istniejącego stanu środowiska, jego warunków i predyspozycji użytkowych rozpoznanych w najbardziej aktualnych dokumentach o tematyce środowiskowej (opracowanie ekofizjograficzne, prognoza oddziaływania na środowisko, raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia). Ważnym zadaniem prognozy oddziaływania na środowisko jest również informowanie społeczności lokalnej o skutkach wprowadzenia w życie ustaleń planu miejscowego oraz zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji planu miejscowego. 1.3 Określenie zasięgu terenu objętego Prognozą Obszar objęty projektem planu to obszar, którego całkowita powierzchni wynosi ok. 1178,07 ha i obejmuje części następujących obrębów geodezyjnych gminy Wróblew: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew. Generalnie analizowany obszar to tereny położone w centralnej i południowej części gminy stanowiące ok. 10% jej powierzchni. Zakres przestrzenny terenu badań to cztery obszary, które nie są ze sobą wzajemnie połączone, tj.: • obszar A – o powierzchni ok. 143,36 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Kolonia Wągłczew, Orzeł Biały, Sadokrzyce, Wągłczew; • obszar B – o powierzchni ok. 228,7 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Kolonia Wągłczew, Próchna, Sadokrzyce, Słomków Suchy, Wągłczew; • obszar C – o powierzchni ok. 624,01 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Dąbrówka Zgniła, Mantyki, Oraczew, Sadokrzyce, Wróblew; • obszar D – o powierzchni ok. 182,01 ha obejmujący część obrębu geodezyjnego Kobierzycko i Próchna. 7 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Zakres przestrzenny Prognozy w zakresie powiązań i oddziaływań zewnętrznych poszerzono poza opisywany teren. Zatem zasięg terenu objętego niniejszą Prognozą to obszar objęty projektem planu oraz tereny sąsiednie, czyli obszary pozostające w zasięgu oddziaływań związanych z realizacją ustaleń projektu planu. 1.4 Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy Sporządzenie Prognozy wymaga zastosowania wielu metod analizy i oceny. Najważniejszym etapem prac jest zbiór dostępnych informacji o terenie. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy OOŚ informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko powinny być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu. Wykorzystano dostępne materiały kartograficzne, opracowania dotyczące środowiska naturalnego i kulturowego oraz dokumenty planistyczne dotyczące obszaru objętego opracowaniem oraz jego otoczenia. Jednym z etapów było zebranie informacji na temat występowania i lokalizacji siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin, zwierząt1 i grzybów. Znacząca część informacji została zebrana podczas prac nad pracami projektowymi - analiza stanu istniejącego zagospodarowania przestrzennego i uwarunkowań oraz projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Głównym elementem Prognozy jest analiza zaprojektowanych rozwiązań funkcjonalnoprzestrzennych, zapisanych w projekcie planu w formie szczegółowych wskazań, co i gdzie powinno się pojawić/wybudować. Dlatego też podstawową metodą analizy wpływu rozwiązań projektu planu na środowisko jest porównanie w układzie przestrzennym rozmieszczenia zaplanowanych ustaleń z danymi o elementach środowiska. Zebrane informacje posłużyły do nakreślenia obrazu funkcjonowania obszaru w chwili obecnej (rozpoznanie stanu środowiska) i porównania go ze stanem przewidywanym, jako skutek realizacji przeanalizowanych ustaleń projektu planu. Prognoza jest oceną oddziaływania na środowisko rozwiązań projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew oraz w przypadku niekorzystnych zmian propozycją ich modyfikacji w celu zminimalizowania niekorzystnego wpływu na środowisko. Osiągane jest to poprzez: 1. ocenę skutku, czyli wynikowego stanu komponentów środowiska, powstałego na skutek przemian w jego funkcjonowaniu, spowodowanych realizacją ustaleń projektu planu; 2. sformułowanie propozycji zmian lub alternatywnej wersji ustaleń, określających osiągnięcie możliwie korzystnego stanu środowiska w warunkach projektowanego przestrzennego zagospodarowania obszaru. Przeprowadzona analiza oparta jest na założeniach, że stanem odniesienia dla Prognozy są uwarunkowania określone w: • Opracowaniu ekofizjograficznym sporządzonym dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, 2010 r.; • aktualnie obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew przyjętym uchwałą Nr IV/15/10 Rady Gminy Wróblew z dnia 29 grudnia 2010 r.; 1 Przy sporządzaniu wykorzystano informacje zebrane m.in. w Raporcie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, w tym raport ornitologiczny i chiropterologiczny. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż dokumenty te w bardzo szczegółowy sposób rozpoznały świat zwierząt analizowanego terenu. 8 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew • Raporcie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, 2015 r.; • Raporcie ornitologicznym pn.: „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę”, 2015 r.; • Raporcie chiropterologicznym pn.: „Raport z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych”, 2015 r.; • analizowanym projekcie planu miejscowego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew. W dokumencie Prognozy oddziaływania na środowisko zastosowano metodę opisową oraz graficzną, co skutkowało przedstawieniem części tekstowej opracowania (treść Prognozy) oraz części graficznej – rysunek Prognozy wykonany na rysunku projektu planu. 1.5 Podstawy prawne i materiały wejściowe Podstawy prawne: • zagospodarowanie przestrzenne, prawo budowlane: uchwała Nr IV/24/15 Rady Gminy Wróblew z dnia 27 marca 2015 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew; ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2016 r., poz. 778 z późniejszymi zmianami); rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. z 2003 r., Nr 164, poz. 1587); ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane (Dz. U. 2013 r., poz. 1409 z późniejszymi zmianami); rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2015 r., poz. 1422); ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z dnia 1 lipca 2016 r., poz. 961); ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. 2015 r., poz. 460 z późniejszymi zmianami); rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. 1999 r., Nr 43, poz. 430 z późniejszymi zmianami); ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2015 r., poz. 1515 z późniejszymi zmianami); • ochrona środowiska, ochrona przyrody: ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2016 r., poz. 353 z późniejszymi zmianami); ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2016 r., poz. 672 z późniejszymi zmianami), ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 2015 r., poz. 1651 z późniejszymi zmianami); ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. 2014 r., poz. 1153 z późniejszymi zmianami); 9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. 2011 r., Nr 25, poz.133 z późniejszymi zmianami); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. 2014 r., poz. 1409); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz. U. 2014 r., poz. 1408); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2014 r., poz. 1348); rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2010 r., Nr 213, poz. 1397) oraz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2013 r., poz. 817); rozporządzenie Ministra Gospodarki z 26 września 2002 r. w sprawie określenia urządzeń, w których mogły być wykorzystywane urządzenia stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. 2002 r., Nr 173, poz. 1416). rozporządzenie Ministra Środowiska z dni 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny wystąpienia szkody w środowisku (Dz. U. 2008 r., Nr 82, poz. 501); ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. 2014 r., poz. 1789); • powierzchnia ziemi: ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. 2015 r., poz. 909 z późniejszymi zmianami); ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2015 r., poz. 196 z późniejszymi zmianami); • odpady: ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2013 r., poz. 1399 z późniejszymi zmianami); ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 r., poz. 21 z późniejszymi zmianami); • gospodarka wodno-ściekowa: ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne (Dz. U. 2015 r., poz. 469 z późniejszymi zmianami); rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie śródlądowych wód powierzchniowych lub części stanowiących własność publiczną (Dz. U. 2003 r. Nr 16, poz. 149), • powietrze, hałas, pola elektromagnetyczne: rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2014 r., poz. 112 z późniejszymi zmianami); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003 r., Nr 192, poz. 1883). Podstawowe materiały wyjściowe, opracowania: • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew (zwane dalej Studium) przyjęte uchwałą Rady Gminy Wróblew Nr IV/15/10 z dnia 29 grudnia 2010 r., Pracownia Planowania Przestrzennego Sp. Partnerska T. Brzozowska, A. Tomczak, Łódź 2010 r.; • Prognoza oddziaływania na środowisko sporządzona dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, mgr D. Sowa, Łódź 2010 r.; • Opracowanie ekofizjograficzne sporządzone dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, Pracownia Planowania Przestrzennego Sp. 10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Partnerska T. Brzozowska, A. Tomczak – mgr D. Sowa, Łódź 2010 r.; • Raport oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, PUH EkoPerfekt mgr inż. E. Maciejewska, Piotrków Tryb. 2015 r.; • Raport ornitologiczny pn.: „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę”, EKOLESNER - dr T. Janiszewski i mgr B. Lesner, Łask 2015 r.; • Raport • Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew gm. Wróblew (w granicach określonych uchwałą Nr chiropterologiczny pn.: „Raport z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8 EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim”, Maurycy Ignaczak, Zduńska Wola 2015 r.; IV/24/15 Rady Gminy Wróblew z dnia 27 marca 2015 r.). Inne dokumenty: • Mapa sytuacyjno-wysokościowa w skali 1:1000; • Mapa topograficzna w skali 1:10 000 (zasoby PODGK w Sieradzu); • Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000 – arkusz Sieradz (661), 2000, Łódź; • Szkic geomorfologiczny w skali 1:100 000 (Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000 – arkusz Sieradz (661)); • Rastrowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski (udostępnionej na stronie internetowej Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej); • Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim (na podstawie badań przeprowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w 2013 r.), Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2014; • Wytyczne w zakresie prognozowania oddziaływań na środowisko farm wiatrowych, Stryjecki M., Mielniczuk K., Warszawa 2011 r.; • Wytyczne dotyczące oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki (projekt), Chylarecki P. i in., 2011, GDOŚ, Warszawa 2011 r.; • Wytyczne dotyczące oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze (projekt), Kepel A. i in., GDOŚ, Warszawa 2011 r.; • 1.6 Materiały inwentaryzacyjne z wizji lokalnej w terenie. Powiązania z innymi dokumentami Zawarte w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew (dalej Studium…) ustalenia koncentrują się na trzech zasadniczych kierunkach działania: 1. adaptacja terenów o zakończonym procesie realizacji zabudowy i zdefiniowanym układzie przestrzennym; 2. ochrona – rozwój przestrzenny gminy zgodny z założeniami ekologicznymi, konserwatorskimi i gospodarczymi; 3. rozwój przestrzenny gminy z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczych i bezpośredniego sąsiedztwa terenów zurbanizowanych oraz uwzględniający zapotrzebowanie społeczne. Podstawowe kierunki rozwoju funkcjonalno-przestrzennego określone w Studium to przede wszystkim określenie procesu zmian zachodzących w strukturach przestrzennych na podstawie sprecyzowanych i wyznaczonych uwarunkowań wynikających ze stanu istniejącego oraz określonych w strategicznych celach rozwoju gminy. Kierunki zagospodarowania przestrzennego 11 gminy Wróblew zostały określone poprzez PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew wyodrębnienie terenów oraz określenie dla nich zasadniczych cech funkcjonalnych (m.in. funkcji wiodącej) i zasad ich zagospodarowania. W obrębie analizowanego obszaru zostały wyznaczone następujące tereny: • tereny funkcji mieszkaniowej wraz z usługami (obszar A, B, C, D) – zostały one wyznaczone pasmowo wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych w poszczególnych sołectwa, w znacznym stopniu jest to adaptacja istniejących terenów zabudowanych ; • tereny o wiodącej funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej wraz z usługami (obszar A) – wyznaczony powierzchniowo jako nowy teren inwestycyjny jako odpowiedź zgłoszonego zapotrzebowania mieszkańców; • tereny zorganizowanych działań inwestycyjnych (przemysł, magazyny, składy, usługi) wraz z pasem zieleni izolacyjnej (obszar D) – wyznaczony wielkopowierzchniowy teren w bezpośrednim sąsiedztwie ciągu komunikacyjnego wysokiej rangi (droga krajowa nr 12) z obsługą komunikacyjną z układu wewnętrznego; • tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej z możliwością lokalizacji elektrowni wiatrowych (obszar A, B, C, D) – wyznaczone punktowo w następującej liczebności: obszar A – 1, obszar B – 3, obszar C – 5, obszar D – 1; • tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej - zachowane na znaczącej powierzchni w obszarze A, B, C, D, z dopuszczona możliwością realizacji zabudowy związanej z produkcja rolną; działalność rolnicza powinna być prowadzona zgodnie z zasadami dobrej praktyki rolnej; efektywne wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest jednym z priorytetowych zadań rozwoju przestrzennego gminy; • tereny lasów prywatnych – adaptacja stanu istniejącego (obszar C i D), tereny z dopuszczoną możliwością realizacji zabudowy wyłącznie związanej z gospodarką leśną; • teren cmentarza – adaptacja stanu istniejącego (obszar A); • tereny zieleni niskiej, dolin cieków wodnych, ciągów ekologicznych (obszar A, B, C) – wyznaczone w dolinie rzeki Swędry oraz Dopływu z Próchnej; priorytetową ich funkcja jest funkcja przyrodnicza, dlatego też zostały one wyłączone całkowicie z realizacji nowej zabudowy oraz zalesiania. Granice terenów mogą zostać skorygowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego przy nawiązywaniu do granic własności lub przy szczegółowym projektowaniu elementów układu komunikacyjnego. Ponadto w obrębie obszaru B i C występują tereny udokumentowanych złóż surowców naturalnych z wyznaczonymi granicami terenów górniczych do docelowej rekultywacji (zalecany kierunek rekultywacji to kierunek rolny i leśny). Gospodarowanie na terenach górniczych należy prowadzić zgodnie z przepisami prawa górniczego i geologicznego oraz wydanymi koncesjami. Studium… akcentuje, iż rozwój terenów przeznaczanych pod zabudowę mieszkaniową musi być odpowiedzią na realne zapotrzebowanie rozwojowe poszczególnych miejscowości oraz inwestycyjne mieszkańców. Wzrost przestrzeni zurbanizowanej w poszczególnych sołectwach powinien być proporcjonalny do obecnego stanu zurbanizowania oraz potencjału rozwojowego. Ważne jest utrzymanie spójności poszczególnych wsi i przeciwdziałanie ich nadmiernemu rozwojowi. Tereny przyszłej urbanizacji powinny być ‘uruchamiane’ kolejno w miarę zapotrzebowania społecznego i gospodarczego poprzez wypełnianie i uzupełnianie istniejących terenów zurbanizowanych oraz na podstawie planów miejscowych. Tereny przemysłowe powinny zaś tworzyć zwarte przestrzenie zlokalizowane na uboczu w stosunku do zabudowy mieszkaniowej i usługowej tak by nie pogarszać warunków życia mieszkańców poprzez emisje szkodliwych substancji, hałas i inne uciążliwości. Realizacja stref o profilu przemysłowym wymaga realizacji pasów zieleni izolacyjnej. Studium… dopuszcza na terenach rolniczych możliwość lokalizacji elektrowni wiatrowych, ale przy uwzględnieniu poniższych ograniczeń i zakazów: • zapewnienie maksymalnego komfortu zamieszkania na terenach istniejącej lub projektowanej zabudowy mieszkaniowej, rekreacji indywidualnej (a także szkół, przedszkoli i obiektów ochrony 12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew zdrowia lub opieki społecznej), zapewniających im właściwy klimat akustyczny (zgodnie z przepisami odrębnymi dotyczącymi maksymalnych dopuszczalnych wartości dla poszczególnych funkcji obiektów w porze nocnej i dziennej); • sytuowanie elektrowni wiatrowych w minimalnej odległości od w/w zabudowy tj. 500 m z tolerancja +-10%, która powinna wynikać z korzystnej lub niekorzystnej konfiguracji terenu, występowania naturalnych barier izolacyjnych w postaci lasów lub dużych skupisk zieleni lub braku takich barier, itp.; • odległość turbiny od terenów przeznaczonych pod zabudowę powinna uwzględniać ograniczenie oddziaływania na te tereny tzw. efektu światłocienia powodowanego przez obracające się łopaty wirnika; • przestrzeganie zachowania odległości min. 500 m od wszystkich założeń pałacowo - dworkowych (licząc od granicy wyznaczonego terenu podlegającego ochronie); • ochrona akustyczna poprzez ograniczenie ekspozycji na hałas oraz dźwięki niesłyszalne dla człowieka (infradźwięki o częstotliwości poniżej 20Hz); • lokalizacja turbin wiatrowych powinna być poprzedzona wykonaniem badań dotyczących migracji ptaków i nietoperzy, występowania niektórych gatunków ptaków, tzw. „kolizyjnych” (np. ptaków drapieżnych, ptaków migrujących nocą, ptaków wykonujących w powietrzu pokazy godowe) oraz opracowanie raportu/analizy skutków oddziaływania planowanej inwestycji na populacje w/w zwierząt oraz środowisko przyrodnicze; • wykluczenie możliwość lokalizacji inwestycji na obszarach lęgowych, na terenach pełniących funkcję korytarzy i węzłów ekologicznych oraz na terenach objętych formami ochrony przyrody (zgodnie z ustawą o ochronie przyrody); • lokalizacje elektrowni wiatrowych powinny uwzględniać zachowania powszechnego bezpieczeństwa w zakresie ochrony życia i zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia i środowiska w sytuacjach: uszkodzenia lub awarii turbiny, powstania katastrofy budowlanej, oblodzenia łopat wirnika; • konieczność stosowania rozwiązań zapobiegających powstawaniu zagrożeń związanych z oblodzeniem wirnika (zranienie osób lub zniszczenie mienia spowodowane odpadaniem lodu); • lokalizacja elektrowni wiatrowych w sąsiedztwie napowietrznych linii elektroenergetycznych wymaga uzgodnienie z właścicielem linii, zaś lokalizacja turbin o wysokości powyżej 50 m n.p.m. winna być prowadzona w uzgodnieniu z Szefostwem Służby Ruchu Lotniczego a o wysokości powyżej 100 m n.p.m z Prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego w celu uzgodnienia lokalizacji i ustalenia sposobu oznakowania przeszkodowego, zgodnie z wymogami przepisów odrębnych. Studium… stwarza ramy działań z zakresu ochrony środowiska i jego zasobów. Wprowadza szereg zapisów mających na celu ochronę: obniżeń dolinnych, obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych, wód, terenów zmeliorowanych, surowców mineralnych, gleb, powietrza, przed hałasem. Określa ustalenia wynikające z uwarunkowań fizjograficznych, przyrodniczych, sanitarnych, ekologicznych i ochrony prawnej. Ustala ograniczenia rozwoju. Ponadto Studium zawiera kierunki rozwoju polityki przestrzennej w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków. M.in. wprowadza ochronę stanowisk archeologicznych poprzez wyznaczenie stref ochrony konserwatorskiej archeologicznej. Studium nie jest aktem prawa miejscowego. Ustalenia przyjęte w tym dokumencie są jednak wiążące dla organów przy sporządzaniu planów miejscowych. Wymagane jest, aby nowe plany nie naruszały ustalonego w Studium układu komunikacji drogowej i przeznaczenia terenów. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest zgodny ze Studium… wtedy, gdy wypełnia określone nakazy i zakazy lub je uszczegóławia. Dlatego dla omawianego terenu przyjęto ustalenia zgodne ze Studium. Koniecznego wyjaśnienia jest tu fakt, iż obowiązujące Studium… w obrębie analizowanego obszaru na terenach rolniczych we wskazanych graficznie miejscach dopuścił możliwość lokalizacji elektrowni wiatrowych. Nie mniej jednak w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach 13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz, 961) oraz po przeanalizowaniu obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę oraz aktualnego sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej zdecydowano się zrezygnować z wyznaczania w projekcie planu terenów lokalizacji elektrowni wiatrowych oraz terenów dróg wewnętrznych dla ich obsługi. W obecnej sytuacji prawnej brak bowiem możliwości prawnej wyznaczenie terenów spełniających warunki określone w/w przepisami szczebla krajowego. Warto tutaj również zaznaczyć, iż takie rozwiązanie funkcjonalno-przestrzenne jest zdecydowanie korzystniejsze z punktu widzenia środowiska przyrodniczego analizowanego obszaru. „Opracowanie ekofizjograficzne” wykonane dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew zawiera charakterystykę poszczególnych elementów środowiska uwzględniając ich wzajemne powiązania, w tym z otoczeniem. Przedstawia istniejące i projektowane obszary cenne przyrodniczo prawnie chronione. Określa obecny stan środowiska i uwydatnia główne jego źródła uciążliwości i zagrożeń oraz możliwości ograniczania. Ocenia odporność środowiska na degradację i jego zdolności do regeneracji oraz stan ochrony i użytkowania walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Analizuje zgodność dotychczasowego sposobu zagospodarowania z uwarunkowaniami przyrodniczymi oraz ocenę i prognozę dalszych zmian zachodzących w środowisku. Opracowanie to określa przyrodnicze uwarunkowania dla kształtowania struktury funkcjonalnoprzestrzennej. Definiuje ograniczenia dla rozwoju różnych funkcji użytkowych, w tym wynikające z potrzeby ochrony zasobów środowiska lub możliwości uciążliwości i zagrożeń dla środowiska. Dokonuje oceny warunków geologiczno-inżynierskich w obrębie miasta i gminy. Jako podsumowanie zawiera wytyczne dla opracowywanych studium uwarunkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W celu ochrony i zachowania prawidłowego funkcjonowania środowiska przyszłe opracowania planistyczne powinny uwzględniać wrażliwości środowiska i potrzeby zabezpieczenia jego stanu. Ich realizacja będzie znaczącym krokiem gminy w zakresie realizacji polityki zrównoważonego rozwoju w zakresie gospodarki przestrzennej. Ustalenia przyszłych projektów MPZP powinny być kompromisem łączącym ochronę poszczególnych wartości środowiskowo-przyrodniczych wraz z możliwościami zapewniającymi lokalny rozwój gospodarczy. Poniższa Prognoza, szczególnie podrozdziały dotyczące istniejącej szaty roślinnej i świata zwierząt analizowanego terenu, zostały także opracowane w szczegółowym nawiązaniu do: • Raportu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, opracowanego przez mgr inż. E. Maciejewską (2015); • Raportu z monitoringu ornitologicznego – dokument pt. „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę” opracowanego przez dr T. Janiszewskiego i mgr B. Lesnera (2015); • „Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8 EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim”, opracowanego przez M. Ignaczaka (2015). Wynika to przede wszystkim z faktu, iż w/w dokumenty przedstawiają najbardziej aktualnie rozpoznany stan szaty roślinnej i świata zwierząt analizowanego terenu – została wykonana inwentaryzacja florystyczna, monitoring ornitologiczny, monitoring chiropterologiczny. 14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew 2. 2.1 STAN ISTNIEJĄCY – analiza i ocena Charakterystyka istniejącego stanu środowiska2 Rzeźba Gmina Wróblew, zatem i obszar opracowania według podziału Polski na regiony fizycznogeograficzne (regionalizacja wg J. Kondrackiego 2001) leży na Nizinie Południowowielkopolskiej (makroregion 318.1-2), w północnej części mezoregionu Wysoczyzny Złoczewskiej (318.22) stanowiącej rozległą, lekko falistą równinę morenową, z zachowaniami ostańców piaszczystych i piaszczysto-żwirowymi wzgórzami morenowymi. Na przeważającej powierzchni gminy występują formy wypukłe sieradzkiej strefy zaniku lądolodu warciańskiego. Wschodnie krańce gminy położone są w obrębie doliny Warty i równiny wodnolodowcowej zachodniej części Kotliny Sieradzkiej. Morfologia terenu jest ściśle związana z budową geologiczną utworów przypowierzchniowych. W obszarze gminy w wyniku procesów denudacyjnych, erozyjnych, akumulacyjnych, jeziornych i torfowych nastąpiło rozczłonkowanie i zróżnicowanie morfologiczne i hipsometryczne powierzchni terenu. Przejawia się to znacznym zróżnicowaniem form geomorfologicznych. Stopień urozmaicenia powierzchni terenu gminy i badanego obszaru jest stosunkowo niewielki. Powierzchnię gminy stanowi przede wszystkim płaskorówninna (spadki do 1%) oraz lekkofalista i lekkopagórkowata (spadki 1-3%) wysoczyzna morenowa urozmaicona lokalnie pojedynczymi pagórkami kemowymi i wzgórzami morenowymi spiętrzonymi. Równinną i wysoczyznową powierzchnię gminy rozcinają równiny jeziorne i torfowe, dna dolin rzecznych z dolinkami denudacyjnymi i płaskodennymi oraz różnych rozmiarów zagłębienia bezodpływowe i obniżenia terenowe. Ciekawym punktem widokowym w skali obszaru gminy jest Mantycka Góra (172,2 m n.p.m.) – obszar C mpzp. Formy geomorfologiczne terenu to głównie formy o genezie wodnolodowcowej - równiny wodnolodowcowe (cały obszar D mpzp), miejscami kemy (centralna część obszaru C mpzp) oraz formy rzeczne - dna dolin rzecznych (w obrębie obszar A, B, C mpzp). Zdecydowanie na mniejszej powierzchni ukształtowały się formy pochodzenia jeziornego (równina jeziorna) i lodowcowego (wysoczyzna morenowa płaska (obszar C mpzp).3 Hipsometria analizowanego obszaru nawiązuje do morfologii terenu. Cechuje go równinne ukształtowanie, a najwyżej wyniesione względem poziomu morza obszary to południowo-zachodnie fragmenty obszaru A i C mpzp. Kształtuje się on na poziomie nieznacznie ponad 180 m n.p.m. Tereny o najniższym położeniu rozlokowane są w dnie Dopływu z Próchnej (obszar C mpzp) – poniżej 150 m n.p.m. Lokalne przewyższenia wysokości występują: w sąsiedztwie eksploatowanego złoża „Mantyki IV” (obszar Mantyckiej Góry), w północnej części obszaru B mpzp oraz w zachodniej obszaru C mpzp o wysokościach bezwzględnych ok. 170-180 m n.p.m. Działalność gospodarcza człowieka (wycinanie lasów, uprawa roli, zabudowa i realizacja ciągów komunikacyjnych) przyczynia się do zachwiania równowagi w przyrodzie i wzmożenia działania procesów rzeźbotwórczych (degradacja, erozja wodna i eoliczna). Powstały wklęsłe i wypukłe antropogeniczne formy morfologiczne, m.in. wyrobiska poeksploatacyjne i nasypy wzdłuż liniowych obiektów infrastrukturalnych. Budowa geologiczna i grunty Gmina Wróblew położona jest w strefie kontaktowej niecki mogileńsko-łódzkiej (na terenie województwa łódzkiego przyjęto nazwę Niecka Łódzka) i monokliny kalisko-złoczewskiej (jednostka III rzędu monokliny przedsudeckiej). Sedymentacja osadów budujących monoklinę i nieckę trwała od 2 Opracowano na podstawie Opracowania ekofizjograficznego sporządzonego dla potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew przez mgr Dorotę Sowę (Łódź 2010) 3 Na podstawie Szkicu geomorfologicznego w skali 1:100 000 (arkusz Sieradz (661)) 15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew przełomu permu dolnego i górnego i przez całą erę mezozoiczną. Głównym czynnikiem, który kształtował aktualną budowę strukturalną kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego były powaryscyjskie pionowe ruchy bloków podłoża precechsztyńskiego, które przyczyniły się do zróżnicowania tempa i rodzaju sedymentacji. Podłoże mezozoiczne gminy Wróblew tworzą głównie utwory kredy górnej wykształcone przede wszystkim jako: wapienie białe, jasnoszare, szaro-białe miejscami margliste, marglisto-piaszczyste, skrzemionkowane, lub z wkładkami marglistymi, ilastymi, piaszczystymi; margle miejscami ilaste z wkładkami wapieni oraz ił marglisty o urozmaiconej powierzchni. Strop utworów jest bardzo zróżnicowany, nie mniej jednak na analizowanym obszarze kształtuje się na wysokości od ok. 60 m n.p.m (Wągłczew) do ok. 90 m n.p.m. (Kobierzycko, Wróblew, Oraczew). Utwory trzeciorzędu wykształciły się o zmiennej miąższości od kilku (strefy urozmaicone glacitektonicznie) do ok. 70 m (Kobierzycko, Wróblew). Reprezentowane są one przez: iły szare, niebieskie, brunatne miejscami pylaste lub z wkładkami piasku, margli, rumoszu piaskowo-wapniowego i węgla brunatnego; piasek średnioziarnisty szary; piasek drobnoziarnisty szary, jasnożółty, brązowy miejscami z pyłem węgla brunatnego, wkładkami iłów, szczątkami roślin; pył piaszczysty, piaszczysto-ilasty o zróżnicowanych miąższościach i zmiennym składzie litologicznym osadów. Powyższe osady stanowią podłoże dla utworów czwartorzędowych o powierzchni wykazującej umiarkowane urozmaicenie i zróżnicowanie. Na terenie gminy Wróblew nie występują wychodnie utworów starszych niż osady czwartorzędowe. Utworami odsłaniającymi się na powierzchni gminy są osady czwartorzędowe o zróżnicowanej miąższości, uzależnionej od morfologii terenu oraz powierzchni stropowej osadów górnej kredy i trzeciorzędu. Generalnie grubość pokrywy czwartorzędowej kształtuje się w granicach 25 – 45 m. Największa związana jest z głębokimi obniżeniami tej powierzchni (ok. 60 m). Osady czwartorzędowe reprezentowane są głównie przez: glinę piaszczystą i zwałową odcienia szarego, żółtego, brązowego miejscami pylastą, mułkowatą, lub z wkładkami piasków, żwirów i głazików; piaski o różnej granulacji (drobno-, średnio-, gruboziarniste) żółte, szare, brązowe miejscami mułkowate, pylaste, z głazikami, lub z wkładkami węgla brunatnego, iłów; żwir; pyły szare i żółte; mułki ilaste i gliniaste; iły niebieskie i szare, miejscami piaszczyste; torfy. Najstarsze osady czwartorzędowe na terenie gminy Wróblew związane są z transgresją zlodowaceń południowopolskich – Sanu 1 i 2 (osady w okolicach Rakowic, Charłupii Wielkiej, Inczewa, Słomkowa Suchego, Rykowic, Drzązny). Większość utworów powierzchniowych gminy stanowią osady zlodowacenia Warty, które wraz ze zlodowaceniem Odry i Warty pozostawiły po sobie osady zastoiskowe, lodowcowe i wodnolodowcowe. Podczas zlodowacenia północnopolskiego (Wisły) powstawały osady rzeczne i deluwialne. W holocenie tworzyły się osady budujące teras współczesnej doliny (teras zalewowy) oraz osady organiczne. Osady holoceńskie tworzą się również współcześnie. Utworami odsłaniającymi się na powierzchni analizowanego obszaru są (od osadów najstarszych do najmłodszych):4 • osady plejstoceńskie: gliny zwałowe, piaski żwiry akumulacji szczelinowej, piaski, żwiry i mułki kemów, piaski i żwiry, miejscami piaski i mułki wodnolodowcowe górne (miejscami na glinach zwałowych), piaski i mułki lodowcowo-jeziorne; • osady holoceńskie: piaski humusowe, 4 Na podstawie Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 – arkusz Sieradz (661), 2000 16 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew namuły den dolinnych. Utworami odsłaniającymi się na zdecydowanej powierzchni analizowanego obszaru to przede wszystkim piaski i żwiry (miejscami piaski i mułki) wodnolodowcowe oraz gliny zwałowe. W dolinach i obniżeniach dolinnych zalegają namuły den dolinnych oraz piaski humusowe. W wyniku działalności człowieka na terenach zabudowanych powstają grunty nasypowe. Głębokość przemarzania gruntów na obszarze objętym opracowaniem wynosi 1,00 m. Surowce naturalne Występowanie surowców mineralnych zależy od budowy geologicznej. Rejon gminy Wróblew jest przede wszystkim zasobny w kopaliny pospolite przydatne do lokalnych potrzeb budowlanych i drogowych. Surowce naturalne gminy mające lokalne znaczenie gospodarcze to pospolicie występujące surowce skalne, okruchowe – głównie piaski, rzadziej żwiry. Na obszarze objętym mpzp występują udokumentowane złoża kruszywa naturalnego (piasku), co obrazuje poniższa tabela. 17 L.p 1. 2. 3. Nazwa złoża Próchna Wągłczew I Mantyki IV Położenie złoża Próchna; dz. nr 10/1, 11, 12 Wągłczew ; dz. nr 21/3, 21/4 Mantyki; dz. nr 1/2, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 18/2 Powierzchnia [ha] 1,90 1,04 2,02 Stan zagospoda -rowania złoże ostatecznie wygaszone złoże rozpoznane szczegółow o złoże eksploatow ane okresowo Średnie parametry złoża [m] grubość nadkładu – 0,2 miąższość złoża – 5,2 głębokość spągu – b.d. grubość nadkładu – 0,30 miąższość złoża – 7,5 głębokość spągu – 8,0 grubość nadkładu – 0,0 miąższość złoża – 9,3 głębokość spągu – 9,4 Zatwierdzone zasoby geologiczne 0 tys.m3 w kat. C1zasoby bilansowe wg stanu na 13.08.2015 (decyzja Starosty Sieradzkiego RS.6528.5.2015) 133,8 tys. ton w kat. C1- zasoby bilansowe wg stanu na 31.12.2013 (decyzja Starosty Sieradzkiego RS.6528.16.2014) 364,59 tys. ton w kat. C1- zasoby bilansowe wg stanu na 31.12.2014 (geoportal.pgi.gov. pl dostęp na 30.11.2015) Przewidywany sposób eksploatacji --- odkrywkowy odkrywkowy Eksploato -wane – Tak/Nie Nie – data zakończenia eksploatacji 31.12.14; Tak Tak Obszar górniczy (nazwa, powierzchnia) Próchna III A 19 557,86 m2 – zlikwidowany z dniem 31.12.2015 r. Wągłczew I 14 479,00 m2 Mantyki IV A 21 894,00 m2 Teren górniczy (nazwa, powierzchnia) Próchna III A 30 005,02 m2 – zlikwidowany z dniem 31.12.2015 r. Termin ważności koncesji (decyzja) 31.05.2022 – zniesiona 31.12.2015 r. Decyzja Starosty Sieradzkiego: − ustanawiająca Z1:RS.7512/3/03 z dnia 04.08.2003 r.; − zmieniająca Z1:RS.6522.1.12.2012 z dnia 11.07.2012 r.; − wygaszająca koncesję – RS.6522.51.2015 z dnia 31.12.2015 r. Wągłczew I 14 479,00 m2 15.08.2025 Decyzja Starosty Sieradzkiego: − ustanawiająca – Z1:RS.6522.13.2015 z dnia 14.06.2016 r. Mantyki IV A 21 894,00 m2 31.12.2026 Decyzja Marszałka Województwa Łódzkiego: − ustanawiająca Z1:ROV.7422.99.2012.K K z dnia 13.08.2012 r.; − zmieniająca Z1:RŚV.7422.99.2014.K K z dnia 03.09.2014 r. Tabela 1. Wykaz złóż udokumentowanych na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (stan na wrzesień 2016 r.) Źródło: opracowanie własne na podstawie Systemu Gospodarki i Ochrony Bogactw Mineralnych MIDAS (http://geoportal.pgi.gov.pl/midas-web - dostęp na październik 2016 r.) oraz na podstawie materiałów uzyskanych z Urzędu Gminy Wróblew PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew O występowaniu kopalin użytecznych świadczy szereg wcześniej udokumentowanych złóż całkowicie wyeksploatowanych, tj.: Wagłczew, Mantyki (działki o nr ewid. 1/2 i 97 – pow. 1,18 ha), Mantyki I (działki o nr ewid. 6, 90, 93, 94), Mantyki II (działki o nr ewid. 1/2, 6, 90, 93, 94, 97 - pow. 5,35 ha), Mantyki III (działki o nr ewid. 1/2, 2, 5, 6, 94, 97 - pow. 1,25 ha). Są one w trakcie prowadzenia rekultywacji głownie w kierunku rolnym o profilu łąkowo-pastwiskowym. Działki o nr ewid. 90 i 93 zostały zrekultywowane w kierunku leśnym. Dla złoża Mantyki IV we wrześniu 2015 r. wystąpiono o ustalenie kierunku oraz terminu procesu rekultywacji. Ponadto złoże Próchna (działki o nr ewid. 10/1, 11, 12 – pow. 1,90 ha) zostało wygaszone i z dniem 31.12.2015 r. został zlikwidowany teren i obszar górniczy Próchna IIIA ustanowiony na złożu. W lutym 2016 r. wystąpiono o ustalenie kierunku oraz terminu procesu rekultywacji (zaproponowano zbiornik wodny z częściowym zagospodarowaniem terenu w kierunku rolnym). Wody powierzchniowe i podziemne Gmina Wróblew położona jest w dorzeczu Odry, zlewni rzeki Warty i Prosny. W części zachodniej gminy Wróblew ciągiem największych wyniesień z południa na północ biegnie dział wodny III rzędu między Prosną a Wartą rozdzielając na terenie gminy zlewnie Swędry i Myi. W północno-wschodniej części gminy biegną dwa działy wodne III rzędu pomiędzy rzeką Myją i Dopływem z Łosieńca oraz Dopływem z Łosieńca i Dopływem z Inczewa. Ponadto przez teren gminy biegną liczne działy wodne IV rzędu. Wszystkie działy wodne na terenie gminy mają charakter pewny5. Odwodnienie obszaru gminy, w tym przedmiotowego obszaru odbywa się w kierunku północnowschodnim – ku dolinie rzeki Warty, przebiegającej w bliskim sąsiedztwie wschodnich granic gminy raz w kierunku północno-zachodnim – ku dolinie rzeki Prosny. Sieć rzeczna nie jest rozwinięta równomiernie. Więcej cieków wodnych występuje w części południowej gminy, gdzie swe źródła ma m.in. rzeka Swędra. Główną rzeką na terenie gminy jest rzeka Myja – lewobrzeżny dopływ Warty, która przepływa w odległości ok. 2,5 km od wschodnich granic analizowanego obszaru C mpzp. Drugą ważną rzeką na terenie gminy jest rzeka Swędra – lewobrzeżny dopływ Swędrni, która przepływa przez obszar A i B mpzp. Swoje źródła ma ona na terenie gminy Wróblew – wypływa z rejonu Wągłczewa i odwadnia zachodnią i północno-zachodnią część gminy. Ponadto na obszarze C mpzp swoje źródła ma Dopływ z Próchnej. Ponadto na analizowanym terenie swój przebieg mają liczne dolinki boczne, które odprowadzają wody okresowo. Uzupełnieniem sieci rzecznej są również zbiorniki wodne, zarówno naturalne jak i sztuczne. Zgodnie ze „Wstępną oceną ryzyka powodziowego” zatwierdzoną w grudniu 2011 r. rzeka Swędra nie została zakwalifikowana jako obszar narażony na niebezpieczeństwo powodzi w regionie wodnym Środkowej Warty. W związku z powyższym na analizowanym obszarze nie występuje zagrożenie powodziowe w myśl przepisów odrębnych z zakresu prawa wodnego. Rzeka Myja została zakwalifikowana do sporządzenia map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego w II cyklu planistycznym. Nie mniej jednak ze względu na znaczną odległość od granic analizowanego obszaru nie będzie ona stwarzać zagrożenia powodziowego dla terenu badań. Analizowany obszar położony jest w zasięgu trzech następujących zlewni Jednolitych Części Wód Powierzchniowych: 6. • JCWP RW600017183149 – Myja – potok nizinny piaszczysty, który cechuje umiarkowany stan/potencjał ekologiczny; • JCWP RW6000171831529 – Dopływ z Sędzic - potok nizinny piaszczysty, który cechuje dobry stan; • JCWP RW6000161848239 - Swędrnia do Żabianki - potok nizinny lessowo-gliniasty, który cechuje 5 Opracowano na podstawie mapy Rastrowej Mapy Podziału Hydrograficznego Polski udostępnionej na stronie internetowej Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. 6 Zgodnie z „Raportem o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2013r., 2014r., WIOŚ, Łódź 19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew umiarkowany stan. Zgodnie z danymi KZGW w/w JCWP mają status naturalnej części wód. W „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry”7 dla jednolitych części wód powierzchniowych zostały ustalone cele środowiskowe8 z uwzględnieniem ich aktualnego stanu JCWP: • dla jednolitych części wód, będących obecnie w bardzo dobrym stanie/potencjale ekologicznym – utrzymanie tego stanu/potencjału; • dla naturalnych części wód (analizowany teren) – osiągnięcie co najmniej dobrego stanu ekologicznego i utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego; • dla silnie zmienionych i sztucznych części wód – osiągnięcie co najmniej dobrego potencjału ekologicznego i utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego. Osiągnięcie w/w celów środowiskowych w przypadku dwóch pierwszych JCWP, tj. Myja i Dpoływ z Sędzic jest możliwe. Dla JCWP Swędrnia do Żabianki dopuszczono derogacje (odstępstwa) od osiągnięcia celów środowiskowych (do 2027 r.). Wynika to głównie z faktu, iż 90% pow. zlewni zajmują tereny rolne co przekłada się na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania oraz dysproporcjonalne koszty w celu poprawy stanu JCWP. Zatem istnieje duże zagrożenie nieosiągnięcia ustalonych w/w celów środowiskowych.9 Od 2010 r. na terenie województwa łódzkiego prowadzony jest monitoring Jednolitych Części Wód Powierzchniowych (JCWP). Spośród JCWP, w obrębie których leży analizowany obszar, jedynie dla JCWP Myja był przeprowadzony monitoring operacyjny, zgodnie z którym miała ona umiarkowany potencjał ekologiczny (punkt pomiarowo kontrolny w 2013 r. był zlokalizowany poza granicą gminy Wróblew – w Biskupicach). Dla w/w JCWP 10 Dla JCWP Myja został określony wskaźnik stanu wód będący wypadkową stanu chemicznego, potencjału ekologicznego oraz wymogów dodatkowych obszarów chronionych. Nadano im stan zły.11 Naturalną sieć hydrograficzną gminy Wróblew (w tym i przedmiotowego terenu) rowów melioracyjnych pełniących funkcje odwaniające. Są to ważne odbiorniki wód powierzchniowych. Specyficzne warunki gruntowo-wodne gminy – deficyt wód w zlewni rzeki Prosny, małe nachylenie terenu, zaleganie wód na płatach trudnoprzepuszczalnej gliny zwałowej, płytko występujące wody podziemne, spowodowały konieczność przeprowadzenia regulacji stosunków wodnych dla potrzeb rolniczego użytkowania gleb. Na terenach o ograniczonym odpływie wód zostały przeprowadzone prace melioracyjne. Konsekwencją prac melioracyjnych jest obniżenie się pierwszego poziomu wód gruntowych oraz przesuszenie tych obszarów w okresie letnim. Nie mniej jednak niewłaściwie funkcjonujący (lub po prostu źle funkcjonujący) system melioracyjny prowadzi do zaburzenia warunków wodnych w obrębie poszczególnych zlewni. Na analizowanym obszarze oraz w jego bezpośrednim sąsiedztwie brak jest urządzeń melioracji wodnych podstawowych. Występują jednak bardzo licznie urządzenia melioracji wodnych szczegółowych. 7 M.P. 2011 r., Nr 40, poz. 451 Zostały one oparte głównie na wartościach granicznych poszczególnych wskaźników fizyko-chemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych określających stan ekologiczny oraz wskaźników chemicznych świadczących o stanie chemicznym wody, odpowiadających warunkom osiągnięcia przez te wody stanu dobrego oraz z uwzględnieniem kategorii wód określonych rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. 9 Na podstawie www.kzgw.gov.pl/files/file/Programy/PWSK/PWSK_zalacznik_1.xls (dostęp 27.11.2015 r.) 10 Na podstawie danych zebranych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska udostępnionych poszczególnym gminom przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi. 11 Zgodnie z „Komunikatem o stanie jakości wód powierzchniowych województwa łódzkiego badanych w 2013 r.”, sierpień 2014, WIOŚ, Łódź. 8 20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Na obszarze badań występują rowy melioracyjne oraz drenowania.12 Łączna długość rowów wynosi 7,3 km, zaś łączna powierzchnia zdrenowana to 411,3 ha. Najwięcej urządzeń melioracji wodnych szczegółowych występuje w obrębie obszaru B i C mpzp – odpowiednio 101,0 ha i aż 283,7 ha. W obrębie obszaru A i D został zdrenowane niewielkie powierzchnie użytków rolnych – odpowiednio 17,6 ha i 8,9 ha. Według regionalizacji hydrogeologicznej B. Paczyńskiego (1995) gmina Wróblew położona jest na pograniczu dwóch regionów hydrogeologicznych – VII łódzkiego i XII śląsko-krakowskiego (rejon XII3A kaliski). Granica ma przebieg z północnego-zachodu na południowy-wschód. Wody podziemne poziomów użytkowych (pierwszy poziom wodonośny) w regionie VII łódzkim występują w utworach górnoi dolnokredowych, czwartorzędowych, lokalnie paleogeńsko-neogeńskich. Zaś w obrębie regionu XII śląsko-krakowskiego – w utworach górnojurajskich oraz czwartorzędowych. Głębokość występowania pierwszego poziomu wodonośnego jest ściśle uzależniona od morfologii terenu i jego budowy geologicznej,13 a także od zróżnicowania litologicznego osadów. Najpłytsze występowanie zwierciadła wód – generalnie do 2 m p.p.t. związane jest osadami holoceńskimi w obrębie den dolin, obniżeń dolinnych i zagłębień bezodpływowych. Symetrycznie w stosunku do dolin głębokość występowania pierwszego poziomu wodonośnego wzrasta do poziomu 2 – 5 m p.p.t., 5-10 m p.p.t. a nawet głębiej. Na terenie gminy występują trzy użytkowe poziomy wodonośne: • górnokredowy w ośrodku porowo-szczelinowym - związany z utworami szczelinowymi wykształconymi w postaci wapieni; lokalnie ma łączność hydrauliczną z zawodnionymi osadami czwartorzędowymi; wody o napietym zwierciadle wody stabilizujacym się na poziomie od ok. 5 – 10 m do ok. 10 – 15 m p.p.t. (Wróblew, Kobierzycko – wodociąg wiejski, Sędzice – studnie prywatne); użytkowy poziom wodonośny gminy; • trzeciorzędowy w ośrodku porowym - nawiercony w utworach piaszczystych na głębokościach od ok. 30 m p.p.t. (Kolonia Wągłczew, Próchna) do ok. 45 – 50 m p.p.t. (Dąbrówka, Oraczew Wielki, Wągłczew); charakteryzuje się zwierciadłem ustalonym na głębokości od ok. 5 m p.p.t. (Sadokrzyce, Wagłczew, Kolonia Wągłczew) do ok. 10 – 15 m p.p.t. (Próchna, Dąbrówka, Oraczew Wielki), • czwartorzędowy (2 warstwy wodonośne, lokalnie 3) w ośrodku porowym - główny, użytkowy poziom wodonośny gminy: I warstwa wodonośna – wody gruntowe związane z piaskami przypowierzchniowymi, występują w obrębie dna dolin i obniżeń na głębokości ok. 1 - 5 m p.p.t.; II warstwa wodonośna – wody związane z utworami piaszczysto-żwirowymi, występują na zróżnicowanych głębokościach ok. 5 – 20 m p.p.t. pod pierwszymi glinami zwałowymi lub w soczewkach śródglinowych; statyczne zwierciadło wody występuje na głębokości ok. 2 – 10 m p.p.t. (Charłupia Wielka, Inczew, Kobierzycko, Wągłczew, Wróblew); III warstwa wodonośna – występuje w utworach piaszczystych, lokalnie piaszczysto-żwirowych na zróżnicowanych głębokościach od ok. 15 – 30 m p.p.t. (Dziebędów, Inczew, Kościerzyn, Edmundów) do ok. 35 – 45 m p.p.t. (Charłupia, Kobierzycko, Słomków Mokry, Wągłczew); statyczne zwierciadło wody kształtuje się na głębokości ok. 5 – 15 m p.p.t. Analizowany obszar położony jest w zasięgu dwóch Jednolitych Części Wód Podziemnych: • JCWPd 77 (kod PLGW650077) – ilościowy stan wód oceniono jako dobry, zaś stan chemiczny odpowiadał warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu (wg rozporządzenia w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych); • JCWPd 78 (kod PLGW650078) - ilościowy stan wód oceniono jako słaby, zaś stan chemiczny odpowiadał warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu (wg rozporządzenia w sprawie 12 Zgodnie z pismem z dnia 3 sierpnia 2015 r. (znak: I-S/6216/u-878/097/2015) Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi. Terenowy Inspektorat w Sieradzu 13 Do ukształtowania powierzchni terenu nawiązuje przebieg hydroizobat, które obrazują głębokość od powierzchni terenu do pierwszego zwierciadła wód podziemnych. 21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych); W „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry” dla jednolitych części wód podziemnych zostały ustalone następujące cele środowiskowe: • zapobieganie dopływowi lub ograniczenia dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych; • zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych; dla części wód, będących obecnie w co najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu (analizowany obszar); • zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych; • wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka. Osiągnięcie w/w celów środowiskowych w przypadku JCWPd 77 i 78 nie jest zagrożone. Na terenie powiatu sieradzkiego w 2013 roku zlokalizowanych zostało 12 punków pomiarowokontrolny monitoringu diagnostycznego wód podziemnych. Punkt zlokalizowany najbliżej względem granic analizowanego obszaru znajdował się w Charłupi Wielkiej (studnia wiercona). Stan czystości wody wgłębnej został oceniony jako bardzo dobry (klasa I).14 W 2010 r. został opracowany „Program wodno-środowiskowy kraju”,15 którego celem jest przedstawienie zestawień działań dla realizacji założonych celów środowiskowych. Ich wypełnienie w określonym czasie przyczyni się do uzyskania lepszego stanu wód. Działania na obszarze dorzecza Odry w obrębie JCWPd Nr 78 to: • weryfikacja pozwoleń wodnoprawnych na pobór wód podziemnych – ograniczenie poboru wód dla przemysłu i rolnictwa; • obowiązek wykorzystania wód o dobrej jakości, pochodzących z odwodnienia kopalni do celów socjalno – bytowych. Analizowany obszar opracowanie nie leży w granicach udokumentowanych Głównych Zbiorników Wód Podziemnych. Obszar badań zaopatrywany jest w wodę z gminnych sieci wodociągowych, a na potrzeby rolnictwa również z własnych indywidualnych ujęć wód podziemnych. Ze względu na brak sieci kanalizacyjnej ścieki gromadzone są w szczelnych bezodpływowych zbiornikach do gromadzenia płynnych nieczystości następnie odwożone są taborem asenizacyjnym do punktu zlewnego ścieków - oczyszczalni we Wróblewie. Część gospodarstwa posiada przydomowe oczyszczalnie ścieków. Warunki budowlane Przy planowaniu struktury funkcjonalno-przestrzennej terenu należy brać pod uwagę uwarunkowania przyrodnicze w zakresie warunków geologiczno-inżynierskich: własności litologiczne gruntów, głębokość występowania pierwszego poziomu wód gruntowych, rzeźba terenu. Warunki gruntowo-wodne danego obszaru określają parametry wytrzymałościowo-odkształceniowe poszczególnych warstw gruntów tam występujących, ich miąższość i wzajemne położenie, głębokość, dynamika (reżim) i sposób występowania zwierciadła wody gruntowej oraz stosunek poszczególnych warstw gruntu do zwierciadła wody gruntowej. Ocena tych warunków może być dokonywana w aspekcie geotechnicznym – warunki posadowienia i podpiwniczenia; jak i pod względem ekologicznym – na ile dany układ warunków gruntowo-wodnych jest trwały i jak się zmieni pod wpływem zainwestowania. Na analizowanym terenie dominują grunty korzystne dla budownictwa. Wynika to z bardzo dobrej i dobrej nośności podłoża oraz zalegania poziomu wodonośnego generalnie poniżej 2 m p.p.t. Są to grunty 14 15 Zgodnie z „Raportem o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2013r., 2014r., WIOŚ, Łódź http://www.kzgw.gov.pl/files/file/Programy/PWSK/Program_wodno-srodowiskowy_kraju.pdf (dostęp na 27.11.2015 r.) 22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew pod względem warunków gruntowo-wodnych przydatne dla realizacji wszelkich przedsięwzięć inwestycyjnych. Utrudnienia dla zabudowy mogą stanowić wody śródglinowe lub naglinowe podskórne występujące lokalnie w obrębie utworów gliniastych. Zagospodarowanie tych gruntów wymaga badań geotechnicznych warunków podłoża dla potrzeb konkretnych inwestycji. Ograniczenia będą stanowić tereny zmeliorowane. Obszary, na których mogą pojawić się utrudnienia dla budownictwa występują na znacznie mniejszej powierzchni badanego obszaru. Ograniczenia stwarza przede wszystkim nośność podłoża oraz wysoki poziom wody gruntowej kształtujący się na głębokości 0 – 2 m p.p.t. na gruntach o dobrej przydatności dla budownictwa. Obszary o warunkach niekorzystnych dla budownictwa ograniczają się głównie do den dolin rzecznych oraz lokalnych obniżeń terenu. Są to obszary gruntów słabonośnych i nienośnych, gruntów organicznych, o stale wysokim (płytkim) poziomie wód gruntowych (powyżej 2,0 m p.p.t.), okresowo lub stale podmokłych. Jednocześnie obszary te, są obszarami o znacznych walorach przyrodniczych. Warunki glebowe Konsekwencją rzeźby, budowy geologicznej i stosunków wodnych jest wytworzenie się określonych typów gleb. O charakterze pokrywy glebowej w znacznym stopniu decydują utwory powierzchniowe. Na analizowanym obszarze skałą macierzystą są przede wszystkim osady plejstoceńskie w postaci gliny zwałowej oraz utworów piaszczysto-żwirowych i piaszczysto-mułkowych. W dolinach i obniżeniach dolinnych występują osady holoceńskie w postaci piasków humusowych i namułów. Warstwa glebowa ma grubość do ok. 0,5 m. Uwzględniając materiał z którego powstaje gleba, na analizowanym obszarze wykształciły się następujące typy i podtypy gleb:16 • gleby brunatne wyługowane i kwaśne – podstawowy typ gleby na analizowanych obszarach mpzp; • gleby brunatne właściwe – wykształcone na nieznacznej powierzchni w obrębie obszaru C mpzp; • gleby bielicowe i pseudobielicowe – typ gleby wykształcony na znaczących powierzchniach analizowanych obszarów mpzp; • czarne ziemie zdegradowane i gleby szare – typ gleby wykształcony na znaczących powierzchniach analizowanych obszarów mpzp; • czarne ziemie właściwe – wykształcone na nieznacznej powierzchni w obrębie obszaru C mpzp; • gleby murszowo mineralne i murszowate – typ gleby organicznej wykształcony w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Swędry (obszar A i B mpzp) oraz na największym powierzchniowo obszarze w zachodniej części obszaru C mpzp. Powyższe gleby wykształciły się różnych rodzajach podłoża, przede wszystkim na podłożu piaszczystym z piasków różnej genezy – piaski: luźne, słabogliniaste, gliniaste lekkie, gliniaste mocne, oraz na podłożu piaszczysto-pylastym i piaszczysto-gliniastym. Zdecydowanie rzadsze są gleby czysto gliniaste i czysto pylaste. Na obszarze C mpzp wykształciły się na znaczącej powierzchni gleby pyłowo-gliniaste. Miejscami występują gleby żwirowe. To od rodzaju skały macierzystej gleby zależy jej wartość rolnicza. Na podłożu pylasto-gliniastym i pylastym wykształciły się bardzo żyzne gleby należące do kompleksu pszennego dobrego (2), zajmujące największe powierzchnie w obrębie obszaru C mpzp. Bezpośrednio w ich sąsiedztwie na bardziej pylastym podłożu wykształciły się gleby dobre kompleksu żytniego bardzo dobrego (kompleks pszenno-żytni – 4). Na podłożu piaszczysto-gliniastym i piaszczysto-pylastym wykształciły się gleby średnio dobre kompleksu żytniego dobrego (5) oraz gleby słabe kompleksu żytniego słabego (6). Najmują one największe powierzchnie w ramach analizowanych obszarów mpzp. Miejscami na piaskach luźnych wykształciły się gleby najsłabsze kompleksu żytniego najsłabszego (7). Na podłożu bardziej uwilgotnionym wykształcił się kompleks zbożowo-pastewny mocny oraz kompleksy trwałych użytków zielonych – użytki zielone średnie oraz słabe i bardzo słabe. 16 Na podstawie portalu map glebowo-rolniczych udostępnionego w ramach geoportalu łódzkiego (dostęp na 01.12.2015 r.) 23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Przydatność rolniczą gleb określają klasy bonitacyjne, co przedstawia poniższa tabela. Rodzaj gruntu wg poszczególnych klas bonitacyjnych Powierzchnia [m2] Ogółem Ogółem Trwałe użytki zielone - łąki i pastwiska Użytki rolne Grunty orne RII W tym: Ogółem W tym: Lasy 95,29 10673575 90,60 61565 0,52 650608 5,52 RIIIb 1258786 10,69 RIVa 2514730 21,35 RIVb 3075855 26,11 RV 2812566 23,87 RVI 299465 2,54 552291 4,69 PsIII 7460 0,06 PsIV 179555 1,52 PsV 3046 0,03 ŁIII 52697 0,45 ŁIV 308384 2,62 1149 0,01 ŁV 39297 0,33 VI 14674 0,12 V 12248 0,10 VI 12375 0,11 8185 0,07 2706 0,02 5479 0,05 83773 0,71 W 62215 0,53 Ws 7013 0,06 Wp 14545 0,12 28627 0,24 394970 3,35 11780718 100,0 Ogółem Tereny zadrzewione 11225866 RIIIa Ogółem W tym: Udział [%] IV W tym: V Wody Ogółem W tym: Nieużytki Drogi OGÓŁEM Tabela 2. Struktura jakości gleb analizowanego obszaru wg klas bonitacyjnych i rodzajów gruntów Źródło: opracowanie własne na podstawie mapy ewidencyjnej w skali 1:1 000 Na analizowanym obszarze dominują gleby dające wysokie plony – gleby należące do IVa, IVb i IV klasy bonitacyjnej. Należy jednak zaznaczyć, iż znaczna ich część wymaga właściwej techniki i intensywnego nawożenia. Znaczny odsetek stanowią również gleby słabe należące do V klasy bonitacyjnej. Są to gleby zbyt lekkie, przepuszczalne, okresowo za suche lub okresowo podmokłe. Gleby o najsłabszej wartości przyrodniczej należące do VI klasy bonitacyjnej, które są zbyt suche, zajmują 24 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew nieznaczną powierzchnię. Najmniejszą powierzchnie stanowią gleby najżyźniejsze należące do II, IIIa, IIIb i III klasy bonitacyjnej, nie mniej łącznie stanowią ok. 17,2%. Najlepsze warunki dla rolnictwa występują w obrębie obszaru C mpzp, a najgorsze – w obrębie obszaru A mpzp. Tak wysoki udział klas bonitacyjnych o średniej oraz dobrej przydatności rolniczej predestynuje rolnicze użytkowanie. Zgodnie z ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych17 na analizowanym obszarze występują użytki rolne podlegające ochronie przed zmianą przeznaczenia na cele nierolnicze. Są to grunty II, IIIa, IIIb i III klasy bonitacyjnej. Zajmują one odpowiednio powierzchnię: 6,2 ha, 65,1 ha, 125,9 ha, oraz 6,0 ha. Z faktu, iż na analizowanym obszarze brak jest obowiązującego prawa miejscowego, nie miało miejsca wyłączenie w/w użytków z produkcji rolnej. Warto jednak zaznaczyć iż znaczny odsetek gleb chronionych prawnie została zagospodarowana w postaci zabudowy zagrodowej w obrębie wsi Dąbrówka Zgniła i Oraczew (obszar C mpzp). Pozostałe grunty rolne nie wymagają uzyskania zgody na ich przeznaczenie na cele inne niż rolnicze. Zaleca się jednak ochronę gruntów rolnych IVa, IVb, i IV klasy przed zmianą użytkowania, gdyż posiadają wysoką wartość użytkową i powinny być wykorzystywane do rozwoju produkcji rolnej. Na analizowanym obszarze występują również gleby leśne, które bez względu na klasę i położenie administracyjne chronione są prawem przed zmianą ich użytkowania i wyłączeniem ich z produkcji leśnej. Łącznie grunty leśne na analizowanym terenie zajmują powierzchnię 3,90 ha. W wyniku działalności człowieka część pokrywy glebowej analizowanego obszaru uległa zniszczeniu (np. pod zabudową, infrastrukturą drogową, sztucznymi zbiornikami wodnymi). W wyniku prowadzenia prac ziemnych doszło do przemieszania poziomów genetycznych gleb, czy nawet usunięcia poziomu próchnicznego. Warunki klimatyczne Zgodnie z podziałem Polski na rejony klimatyczne (wg W. Okołowicza, D. Martyn) gmina Wróblew położona jest w Śląsko - Wielkopolskim regionie klimatycznym, a więc w strefie słabego wpływu oceanicznego. W wyniku podziału Polski (wg A. Wosia) na regiony klimatyczne w świetle frekwencji dni z różnymi typami pogody leży ona w granicach regionu XVII, tj. regionu środkowopolskiego, który wyróżnia się na tle innych regionów znaczniejszą liczbą dni z pogodą bardzo ciepłą oraz dni dość mroźnych z dużym zachmurzeniem i opadem. Jest to strefa tzw. cyrkulacji zachodniej i południowo-zachodniej. Gmina Wróblew leży w zasięgu oddziaływania klimatu umiarkowanego przejściowego, a klimat wykazuje cechy charakterystyczne dla Niżu Polskiego. Rzeźba terenu ułatwia napływ różnych mas powietrza o przewadze cyrkulacji równoleżnikowej. W skali roku przeważają masy powietrza polarnomorskiego (45% dni w ciągu roku) i polarnokontynentalnego (38% dni w ciągu roku). Powietrza arktyczne występuje rzadziej (najczęściej wiosną), a zwrotnikowe bardzo rzadko (najczęściej jesienią). W skali roku przeważają wiatry zachodnie – 20% i południowo-zachodnie – 10% wiatrów rocznie o zróżnicowanych prędkościach. Wiatry słabe – 2 m/s dominują latem, mogą występować cisze. Wiatry silne rzędu 4-8 m/s, z przewaga wiatrów 6-8 m/s występują w okresie zimowym. Wiatry bardzo silne są niezbyt częste. 17 Dz. U. z 2015, poz. 909 z późniejszymi zmianami 25 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Objaśnienia: I – strefa wybitnie korzystna; II – strefa bardzo korzystna; III – strefa korzystna; IV – strefa mało korzystna; V – strefa niekorzystna Ryc. 1. Strefy energetyczne warunków wiatrowych w Polsce Źródło: http://imgw.pl W podziale kraju na strefy energetyczne warunków wiatrowych, wyróżniono pięć stref (Lorenc IMGW). Gmina Wróblew, w tym analizowany obszar, położona jest na granicy strefy II i III. Warunki wiatrowe na tym terenie można określić jako bardzo korzystne, miejscami korzystne. Średnia roczna suma opadów na terenie gminy Wróblew waha się od 550 mm do 575 mm i nie przekracza poziomu 600 mm. Nadmiar wody notowany jest w lutym i marcu, a deficyt w lecie i jesieni. Częstotliwość występowania opadów nawalnych największa jest w okresie czerwiec-sierpień. Charakterystyczną cechą przebiegu zachmurzenia jest wyraźny rytm roczny z maksimum w zimie, a minimum w sierpniu i wrześniu. Gmina Wróblew podobnie jak i całe województwo wyróżnia się dużą roczną sumą całkowitego promieniowania słonecznego, która kształtuje się w granicach 81,4 kcal/cm2. Średnie usłonecznienie w ciągu dnia wynosi 4,6 godzin. Średnioroczna temperatura powietrza wynosi około 8ºC. Najzimniejszym miesiącem jest luty - 2,7ºC, a najcieplejszym lipiec - 18ºC. Zimy na terenie gminy Wróblew są stosunkowo łagodne, co wiąże się z jej położeniem (w części zachodniej województwa). Bezmroźny okres trwa blisko 127 dni. Zależny od temperatury okres wegetacyjny roślin wynosi ok. 216-240 dni w roku. Warunki klimatyczne na obszarze gminy są zatem korzystne dla rolnictwa. Ogólne cechy przedstawionego wyżej klimatu gminy ulegają zróżnicowaniu na tzw. topoklimaty w zależności od lokalnych warunków, tj. rzeźba terenu, rodzaj i pokrycie podłoża, głębokość zalegania wód gruntowych, zabudowa, rodzaj zagospodarowania przestrzeni: • tereny o dobrych i bardzo dobrych warunkach topoklimatycznych - zbocza o dyspozycjach S, SW, W, SE o nachyleniu większym niż 5%; występują one fragmentarycznie na terenie gminy Wróblew i charakteryzują się bardzo dobrymi warunkami solarnymi i termicznymi, dobrymi warunkami wietrznymi i wilgotnościowymi, małą częstotliwością występowania mgieł, a także najkrótszym okresem zalegania pokrywy śnieżnej i długim okresem bezprzymrozkowym; 26 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew • tereny o przeciętnych warunkach topoklimatycznych - obszary płaskie i lokalne fragmenty zboczy o różnej ekspozycji i nachyleniu; tereny dominujące dla gminy Wróblew, które charakteryzują się dobrymi i przeciętnymi warunkami termicznymi i wilgotnościowymi oraz bardzo dobrymi warunkami przewietrzania terenu; • tereny o okresowo gorszych warunkach topoklimatycznych - obszary płaskie o okresowo płytko zalegającej wodzie gruntowej (na głębokości do 2,0 m p.p.t.), występujące w bezpośrednim sąsiedztwie większych dolin rzecznych i obniżeń terenów; • tereny o gorszych warunkach klimatycznych - zbocza o ekspozycji N, NE, NW i o znacznym nachyleniu (ponad 10%); występują fragmentarycznie na terenie gminy Wróblew i charakteryzują się niekorzystnymi warunkami solarnymi a także dłuższym okresem zalegania pokrywy śnieżnej; • tereny o niekorzystnych warunkach topoklimatycznych – dolina rzeki Myi i Swędry i ich dopływów, doliny mniejszych cieków oraz obniżenia terenowe; charakteryzują się niekorzystnymi warunkami termicznymi i wilgotnościowymi ze względu na zjawisko inwersji termicznej oraz stagnacji chłodnego, wilgotnego powietrza; cechują się także gorszymi właściwościami solarnymi ze względu na zwiększoną częstotliwość występowania mgieł; • tereny o warunkach topoklimatycznych właściwych obszarom leśnym. Warto zaznaczyć, iż trzy ostatnie dziesięciolecia wskazują na znaczne zmiany klimatu w Polsce. Obserwowany jest wzrost temperatury powietrza, z tym że silniejszy w zimie, a słabszy w lecie. Sumy opadów charakteryzują się znaczną zmiennością z roku na rok, tzn. występowaniem bardziej i mniej wilgotnych okresów w krótkich odstępach czasu. Ponadto zauważalne jest nasilenie się ekstremalnych zjawisk pogodowych (nawalne deszcze, powodzie, podtopienia, osunięcia ziemi, fale upałów, susze, trąby powietrzne, osuwiska, itp.), które zmieniają dynamikę cech klimatu w Polsce. Wśród zjawisk termicznych niekorzystnych i uciążliwych dla ludności, środowiska i gospodarki szczególnie dotkliwe są fale upałów. Jednocześnie również na większości obszaru Polski obserwuje się tendencje spadkowe liczby dni mroźnych i bardzo mroźnych. Na większości obszaru Polski nastąpiła zmiana struktury opadów. Zaobserwowano wzrost liczby dni z opadem o dużym natężeniu, szczególnie w południowej części kraju. W części wschodniej wydłuża się zaś okres bezdeszczowy, co staje się przyczyną suszy (w tym hydrogeologicznej). Obserwuje się coraz częstsze pojawianie się bardzo dużych prędkości wiatrów trwających wiele godzin lub nawet kilka dni. W okresie chłodnej pory roku (X-IV) wyróżnia się wzmożony udział prędkości wiatru w porywach powyżej 17 m/s stanowiących znaczne zagrożenie. W okresie lata (VI-VII) pojawiają się natomiast huraganowe prędkości wiatru.18 Sektory życia społecznego i gospodarczego, które najbardziej odczuwają lub będą odczuwać negatywne skutki zmian klimatu to środowisko, leśnictwo, rolnictwo (analizowany teren), energetyka, transport, zdrowie. Przystosowanie polskiej przestrzeni do nowych uwarunkowań klimatycznych i związanych z tym zjawisk jest obecnie jednym z najważniejszych wyzwań administracji szczebla centralnego, ale także regionalnego i lokalnego. 18 Diagnoza na podstawie „Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020” z perspektywą do roku 2030, 2013, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 27 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Ryc. 2. Wpływ zmian klimatu na sposób funkcjonowania systemu społeczno-gospodarczego w kontekście przestrzennym Źródło: Ministerstwo Środowiska, „Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020” z perspektywą do roku 2030, 2013, Warszawa (za B. Degórska, M. Degórski, „Klimatyczne aspekty rozwoju miast i urbanizacji przestrzeni”, 2012, IGIPZ PAN, Warszawa) Wg monitoringu zanieczyszczeń gazowych i pyłowych powietrza przeprowadzanego na terenie województwa łódzkiego, w 2013 r. na terenie gminy Wróblew nie doszło do przekroczenia dopuszczalnych wartości stężeń dla SO2, NO2, CO, benzenu, O3. Ze względu na rolniczy charakter gminy stężenie pyłu PM10 i PM2,5 było również poniżej wartości dopuszczalnych. Doszło natomiast do przekroczenia średniorocznych wartości stężenia benzo(a)pirenu w pyle PM10.19 Wg prowadzonych w 2013 roku badań monitoringowych, poszczególne składowe klasyfikowały się w następujący sposób: • pod kątem ochrony zdrowia: klasa C: pył zawieszony PM10, klasa A: SO2, Pb, benzen, CO, O3, NO2. • pod kątem ochrony roślin: wszystkie parametry znajdują się w klasie A. Według Rocznej oceny jakości powietrza20 za rok 2014, gmina Wróblew leży w strefie łódzkiej obejmującej województwo łódzkie prócz aglomeracji łódzkiej. W strefie tej ze względu na ochronę zdrowia stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego stężenia pyłu PM10, pyłu zawieszonego PM2,5 i poziomu docelowego benzo(a)pirenu zawartego w pyle zawieszonym. Nadano jej klasę C oraz wskazano obszary zakwalifikowane do sporządzenia programu ochrony powietrza. W obrębie gminy Wróblew nie wyodrębniono jednak takich obszarów. Pozostałe stężania poszczególnych gazów SO2, O2, NO2, CO, benzen,Pb, AS, Cd oraz Ni były w normie. Ze względu na ochronę roślin w strefie łódzkiej nie występowało przekroczenie dopuszczalnych wartości stężeń dla NOX, SO2. Natomiast, podobnie jak w roku ubiegłym, na terenie całego województwa stwierdzono przekroczenie poziomu celu długoterminowego stężenia ozonu O3 i nadano jej klasę D2. W grudniu 2013 roku Sejmik Województwa Łódzkiego podjął uchwały w sprawie programu ochrony 19 Zgodnie z „Raportem o stanie środowiska w województwie łódzkim” (na podstawie badań przeprowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w 2013 r.), Biblioteka Monitoringu Środowiska, Łódź, 2014 20 Zgodnie z danymi pozyskanymi ze strony internetowej GIOŚ (http://powietrze.gios.gov.pl/gios/site/air/quality/type/R?year=15 (dostęp z dnia 04.12.2015) 28 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew powietrza dla strefy w województwie łódzkim w celu osiągnięcia poziomu docelowego ozonu przyziemnego.21 Szata roślinna Według podziału geobotanicznego Polski22 gmina Wróblew leży w granicach państwa Holarktyda, obszaru Euro-Syberyjskiego, prowincji Środkowo-Europejskiej Niżowo-Wyżynnej, działu Bałtyckiego, poddziału Pasa Wyżyn Środkowych i krainy Północnych Wysoczyzn Brzeżnych. Zgodnie z kryteriami podziału kraju na krainy i dzielnice przyrodniczo-leśne, lasy gminy Wróblew położone są w Małopolskiej krainie przyrodniczo – leśnej (VI), dzielnicy Łódzko-Opoczyńskiej (VI.1). Morfologiczny podział gminy oraz uwarunkowania przyrodnicze odzwierciedlają intensywność pokrycia terenu szatą roślinną, zwłaszcza zielenią wysoką, jak również jej charakter. Szata roślinna w obrębie gminy jest zróżnicowana pod względem jakości, intensywności i rangi. W związku z historycznie i przyrodniczo uwarunkowanym rozwojem rolnictwa, a w dalszej kolejności osadnictwa pierwotna roślinność gminy uległa znaczącej zmianie (znaczne przeobrażenia antropogeniczne). Na znacznej części analizowanego obszaru miejsce lasów zajęły pola uprawne, miejscami zabudowa oraz tereny komunikacyjne. Mimo gospodarczej działalności człowieka zachowały się jednak ostoje flory i fauny, które cechuje duży stopień naturalności. Najbardziej naturalną formacją roślinną, nierozerwalnie związaną z krajobrazem gminy są lasy. Są to jednocześnie największe skupiska zieleni wysokiej w gminie, i również na analizowanym obszarze. Występują tu przede wszystkim lasy prywatne będące własnością osób fizycznych.23 Łącznie zajmują one powierzchnię zaledwie ok. 3,9 ha, co stanowi zaledwie 0,3% powierzchni analizowanego obszaru. Największe powierzchniowo kompleksy występują w obrębie obszaru A i C. W znacznym stopniu występują one na gruntach porolnych, i tym samym odznaczają się mniejszymi walorami florystycznymi niż lasy państwowe. Również jednak posiadają rolę bioklimatyczną, krajobrazową i rekreacyjną. Siedliskowe typy lasów prywatnych analizowanego obszaru są zróżnicowane. Dominuje jednak przede wszystkim bór mieszany świeży, a w sąsiedztwie cieków występują olsy i bór mieszany wilgotny, rzadziej las mieszany wilgotny. Gatunkiem lasotwórczym lasów prywatnych jest przede brzoza brodawkowata oraz olsza czarna, rzadziej sosna zwyczajna. Zróżnicowanie wiekowe lasów prywatnych nie jest znaczne. Generalnie największy udział mają drzewostany średnie – III klasa wieku (41-60 lat). Jednocześnie występują drzewostany młodsze – II klasa wieku (21-40 lat) i starsze (61-80 lat). Najstarsze drzewostany występują w Dąbrówce Zgniłej (obszar C) należą do V klasy wieku (81-100 lat). Wśród lasów prywatnych analizowanego obszaru nie zinwentaryzowano lasów ochronnych. Są to lasy gospodarcze. Nie wyodrębniono stref uszkodzenia. Stan sanitarny lasów jest zadowalający. Lasy wymagają systematycznej przebudowy, także ze względu na dużą ilość wydzielającego się posuszu. Gospodarka leśna w lasach prywatnych analizowanego obszaru prowadzona jest przez Nadleśnictwo Złoczew na zlecenie Starosty Powiatu Sieradzkiego. Charakterystyczną roślinnością zajmującą największą część powierzchni aktywnej biologicznie obszaru opracowania są wtórne zbiorowiska drzewiaste, zaroślowe, zbiorowiska polne i ruderalne. Na przedpolu kompleksów leśnych, na terenach niezabudowanych i nieużytkowanych rolniczo, zaznacza się strefa ekotonu (styk ekosystemów leśnych z agrocenozami). Obszary te charakteryzują się dużą 21 Uchwała Nr XLIII/797/13 Sejmiku Województwa Łódzkiego z 17 grudnia 2013 r. w sprawie programu ochrony powietrza dla strefy w województwie łódzkim w celu osiągnięcia poziomu docelowego ozonu przyziemnego. Nazwa strefy: strefa łódzka. Kod strefy: PL1002 (Dz. Urz. Woj. Łódzkiego z 2014 r. poz. 369). 22 Wg W. Szafera, K. Zarzyckiego, 1977, Szata roślinna Polski, PWN, Warszawa 23 Charakterystyka lasów prywatnych występujących w granicach analizowanego obszaru została opracowana w oparciu o Inwentaryzacje stanu lasu wsi: Próchna, Kolonia Wągłczew, Wróblew, Dąbrówka Zgniła na okres 01.01.200731.12.2016 r. oraz Uproszczony plan urządzania lasu wsi Sadokrzyce na okres 01.01.2007-31.12.2016 r. 29 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew stabilnością procesów przyrodniczych z dużym udziałem naturalnej szaty roślinnej. To obszary sukcesji ekologicznej. Zadrzewienia wzbogacają krajobraz analizowanego obszaru zajmując jednak jedynie ok. 0,8 ha, co stanowi 0,1% terenu badań. Ich utrzymanie jest niezwykle ważne z punktu widzenia zachowania równowagi biologicznej. Ważną funkcję w środowisku naturalnym pełnią również pojedyncze drzewa i krzewy a także ich skupiska. Rolnicze obszary analizowanego terenu charakteryzuje się licznymi, pojedynczymi skupiskami roślinności występującymi m.in.: na granicach pól, na miedzach (tzw. zieleń śródpolna), przy drogach głównych i polnych tworząc szpalery oraz wzdłuż rzek i cieków. Pełnią one ważną funkcję – są drobnymi korytarzami ekologicznymi dla zwierząt, miejscem lęgów ptactwa, utrzymują wilgoć, zapobiegają erozji gleb, wytwarzają tlen oraz urozmaicają rolniczy krajobraz obszaru badań. Na szczególną uwagę zasługuje również flora nieleśna. Cenne biotycznie i florystycznie nieleśne zbiorowiska roślinne występują przede wszystkim w dolinie rzeki Swędy oraz Dopływu z Próchnej, jak i w bezpośrednim sąsiedztwie rowów melioracyjnych. Stopień naturalności łąk jest jednak bardzo zróżnicowany. Wynika to z różnorodnych warunków wilgotnościowych oraz czynników antropogenicznych (m.in. intensywność nawożenia, orka, zasiewy gatunkami wysokoprodukcyjnymi). Zbiorowiska łąk i pastwisk analizowanego obszaru w znacznym stopniu są wykorzystywane rolniczo, co prowadzi do ich zubożenia florystycznego. Wskutek osuszania terenów i nawożenia, łąki właściwe ustępują miejsca intensywnym uprawom łąkowym o dużej produkcji biomasy, lecz o zawężonym składzie gatunkowym. Na analizowanym obszarze tereny użytkowane rolniczo stanowią aż ok. 95,3%, z czego grunty orne to 90,6% powierzchni badań, a pozostałe 4,7% stanowią łąki i pastwiska. Coraz większego znaczenia nabiera roślinność synantropijna, głównie ze względu na szybki wzrost liczby gatunków i zajmowanej przez nie powierzchni. Jest to roślinność związana z działalnością człowieka (np. z uprawami rolnymi, ogrodami, starym osadnictwem, szlakami komunikacyjnymi. Terenom użytkowanym rolniczo, towarzyszą zbiorowiska roślin segetalnych. Ich zróżnicowanie jest związane z wilgotnością i żyznością siedlisk oraz ze stopniem intensywności produkcji rolnej. W miejscach silnie przekształconych przez człowieka, na glebach bogatych w związki fosforowe i azotowe, rośnie roślinność ruderalna. Towarzyszy ona osadnictwu wiejskiemu i szlakom komunikacyjnym oraz miejscom wydeptywanym (ścieżkom). Są to bardzo zróżnicowane zbiorowiska roślinności zielnej, roślin jednorocznych i szczególnie bylin, zmienne pod względem wysokości roślin, zwarcia, pokrycia gleby, tworzenia darni i innych cech. Istniejącej zabudowie towarzyszy zieleń wprowadzona i ukształtowana przez człowieka. Na uwagę zasługują stare sady zajmujące łącznie ok. 16,3 ha. Ponadto we Wągłczewie występuje zieleń cmentarna. Zieleń, ze względu na jej przyrodniczą rolę powinna być utrzymana, podlegać ochronie przed wycinaniem i niszczeniem oraz poddawana zabiegom pielęgnacyjnym. Priorytetowo jednak należy traktować ochronę środowiska leśnego, które stwarza największe bezpieczeństwo ekologiczne oraz podnosi wartości krajobrazowe. Z uwagi na większe znaczenie funkcji pozaprodukcyjnych lasów od funkcji produkcyjnych wskazane jest kompleksowe kształtowanie ich funkcji rekreacyjnej. Analizowany obszar nie posiada inwentaryzacji i waloryzacja przyrodniczej. Zgodnie z postanowieniem Wójta Gminy Wróblew z dnia 11.12.2014 r. (pismo znak RIT.6220.5.2014.EP) określającym zakres Raportu oddziaływania planowanego do realizacji przedsięwzięcia Farma Wiatrowa Wróblew, polegającego na budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie została przeprowadzona inwentaryzacja gatunków roślin, zwierząt oraz siedlisk jedynie działek o nr 30 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew ewid.: 31/1, 31/2 (obręb Sadokrzyce), 377 (obręb Dąbrówka Zgniła), 56, 57/1, 58, 59 (obręb Oraczew), 383 (obręb Wróblew), 158, 19/3, 19/5 (obręb Wągłczew), 100 (obręb Próchna).24 Inwentaryzację florystyczną przeprowadzono metodą marszrutową w celu szczegółowej penetracji powierzchni działek. W czasie analizowania powierzchni badawczej pod kątem różnorodności florystycznej identyfikowano wszystkie napotkane rośliny. Nie stwierdzono roślin objętych prawną ochroną gatunkową. Wyniki inwentaryzacji florystycznej odbytej na powierzchni badawczej stanowiącej przedmiotowe działki inwestycyjne były następujące: • Rzodkiew świrzepa Raphanus raphanistrum, • Kupkówka pospolita Dactylis glomerata, • Perz właściwy Elymus regens, • Komosa biała Chenopodium album, • Czerwiec roczny Scleranthus annuus, • Babka lancetowata Plantago lanceolata, • Chaber bławatek Centaurea cyanus, • Cykoria podróżnik Cichorium intybus, • Gwiazdnica pospolita Stellaria media, • Koniczyna biała Trifolium repens, • Tasznik pospolity Capsella bursa-pastoris, • Fiołek polny Viola arvensis. Analiza mykologiczna terenu objętego planowanym zamierzeniem inwestycyjnym nie wykazała występowania grzybów w tym grzybów lichenizujących, które byłyby objęte prawną ochroną gatunkową.25 Świat zwierząt Niniejszy podrozdział opracowany został na podstawie Raportu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie, którego integralną częścią jest raport z monitoringu ornitologicznego i chiropterologicznego – dokumentów opracowanych w 2015 r. Wynika to z faktu, iż w/w dokumenty przedstawiają najbardziej aktualnie rozpoznany stan świata zwierząt analizowanego terenu. Występowanie zwierząt ściśle związane jest ze zbiorowiskami roślinnymi, w których znajdują pożywienie i schronienie. Ze względu na rolniczo-leśny charakter analizowanego obszaru dominuje fauna charakterystyczna dla terenów rolniczych, których bogactwo zależy od stopnia mozaikowatości terenu oraz intensywności prowadzonej na tych obszarach działalności antropogenicznej oraz fauna terenów leśnych. Potwierdzają to chociażby wyniki inwentaryzacji florystycznej odbytej na powierzchni działek, na których planowana jest inwestycja polegająca na budowie zespołu elektrowni wiatrowych (osiem turbin), podczas której zaobserwowano następującą faunę: • Ssaki - Dzik Sus scrofa, Kret europejski Talpa europaea, Lis Vulpes vulpes, Nornik polny Microtus arvalis, Sarna europejska Capreolus capreolus, Zając Lepus europaeus; • Ptaki - Bażant Phasianus colchicus, Gawron Corvus frugilegus, Kuropatwa Perdix perdix, Kwiczoł Turdus pilaris, Mazurek Passer domesticus, Myszołów zwyczajny Buteo buteo, Potrzeszcz Emberiza calandra, Sierpówka Streptopelia decaocto, Sikora bogatka Parus major, Sójka Garrulus glandarius, 24 Na przedmiotowych działkach planowana jest inwestycja polegająca na budowie zespołu elektrowni wiatrowych składającego się z ośmiu turbin. 25 Na podstawie Raportu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko dla inwestycji polegającej na „budowie 8 elektrowni wiatrowych o mocy do 3,30 MW każda wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz przyłączem na terenie gminy Wróblew, powiat sieradzki, województwo łódzkie”, EkoPerfekt - mgr inż. E. Maciejewską, Piotrków Tryb. 2015; 31 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Sroka Pica pica, Sikora uboga Parus palustris, Szpak Sturnus vulgaris, Trznadel Emberiza citrinella, Wróbel Passer montanus, Gołąb domowy Columba livia, Błotniak stawowy Circus aeruginosus, Krogulec Accipiter nisus. Awifauna Opracowano na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę” opracowanego przez dr T. Janiszewskiego i mgr B. Lesnera z 2015 roku. Dla projektowanej farmy wiatrowej Wróblew na terenie gminy Wróblew został przeprowadzony monitoring ornitologiczny, ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji generatorów wiatrowych oraz ich bezpośredniego sąsiedztwa. Dokonano możliwie jak najdokładniejszej inwentaryzacji stanowisk lęgowych gatunków rzadkich i szczególnie cennych dla ochrony przyrody (gatunki wymienione w Zał. 1 Dyrektywy Ptasiej). Ponadto na powierzchni objętej monitoringiem wyznaczono transekty, które pozwoliły w sposób reprezentatywny określić wykorzystanie bezpośredniego sąsiedztwa generatorów wiatrowych przez ptaki, zarówno w sezonie lęgowym (tylko gatunki pospolite i mniej cenne z punktu widzenia ochrony przyrody) jak i nielęgowym (wszystkie gatunki – cenne i pospolite). Transekty zostały poprowadzone w pobliżu planowanych lokalizacji generatorów oraz z uwzględnieniem osi zasadniczego kierunku migracji na terenie Polski Środkowej, tj. N-E – S-W, co gwarantowało obserwację całego strumienia ptaków wędrujących przez analizowany teren. Łącznie wyznaczono pięć transektów o całkowitej długości ok. 7,6 km (ryc. 3): • Transekt „1” - położony na północny-wschód od wsi Oraczew Wielki w kierunku wsi Zgniła; przebiegał w pobliżu planowanych lokalizacji turbin wiatrowych EW1, EW2, EW3, EW4, a jego długość wynosiła ok. 2 km (obszar C mpzp); • Transekt „2” - położony pomiędzy miejscowościami Wróblew i Charłupia Mała; wprawdzie turbiny w pobliżu transektu były planowane na etapie wstępnych założeń, nie mniej jednak wyniki liczeń z transektu pozostawiono w opracowaniu, ponieważ wnoszą informacje o awifaunie lęgowej (siedliska wzdłuż transektu nie różną się od siedlisk na pozostałej części powierzchni) oraz awifaunie przelotnej (jedyna powierzchnia, na której stwierdzono w dniu 20.03.2009 stado żerujących gęsi - gęś białoczelna, gęś zbożowa, gęgawa, bernikla białolica liczącego łącznie ok. 4,5 tys. osobników); długość transektu wynosiła ok. 1,5 km (ok. 3 km od północno-wschodnich granic obszaru C i D mpzp); • Transekt „3” - położony na wschód od Wróblewa, na południe od drogi krajowej nr 12; przebiegał w pobliżu turbiny EW8, a jego długość wynosiła ok. 1,5 km (obszar D mpzp); • Transekt „4” - położony pomiędzy Słomkowem Suchym a Wągłczewem; przebiegał w pobliżu turbiny EW7 i EW6, a jego długość wynosiła ok. 2 km (obszar B mpzp); • Transekt „5” - położony na południe od Wągłczewa; przebiegał w pobliżu turbiny EW5, a jego długość wynosiła ok. 0,6 km (obszar A mpzp). 32 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Ryc. 3. Obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wraz z przebiegiem transektów Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 Inwentaryzacja, obserwacja i liczenie miejscowej awifauny została przeprowadzona w okresach 6.11.2008 – 9.12.2009 i 15.08.2011 – 20.08.2012. Kontrole terenu mające na celu ustalenie składu jakościowego i ilościowego awifauny lęgowej były prowadzone tylko w okresie lęgowym, tj. od połowy marca do połowy lipca. Transekty w tym okresie były kontrolowane pieszo w tempie około 1 km/godz. co dwa tygodnie w godzinach przedpołudniowych i wyłącznie w czasie dobrych warunków pogodowych. Obserwacji i liczeń dokonywano w granicach do 150 m wzdłuż linii trasy transektu, bowiem taka odległość umożliwiała oznaczenie obserwowanych ptaków do gatunku i wykazujących zachowanie terytorialne lub lęgowe (np. śpiew, budowa gniazda, karmienie piskląt itp.). Kontrole prowadzące do wykrycia stanowisk gatunków większych prowadzono w czasie dostosowanym do biologii lęgowej każdego z gatunków lęgowych na tym terenie. Łącznie w dwóch okresach badań wykonano 47 kontroli. Kontrole mające na celu ustalenie składu fauny przelotnej prowadzono w okresie migracji wiosennej (zasadniczo marzec – kwiecień) i koczowania polęgowego oraz migracji jesiennej (sierpień – połowa grudnia) i w okresie zimowania (grudzień– luty). Dokonywane je zwykle z częstotliwością dwutygodniową, a w okresie zimowania co ok. 3-4 tygodnie. Trasy transektów były kontrolowane pieszo w tempie około 1 km/godz. w godzinach przedpołudniowych i okołopołudniowych, wyłącznie w czasie dobrych warunków pogodowych. Pozwoliło to uchwycić zarówno okres dobowego szczytu przelotu migrantów dziennych korzystających w czasie wędrówki z lotu aktywnego (głównie wróblowe, blaszkodziobe itp.) jak i tych korzystających z lotu biernego (bociany, szponiaste). Obserwacji i liczenia gatunków mniejszych (głównie wróblowe) dokonywano w granicach do 150 m wzdłuż linii trasy transektu, a gatunków większych (np. szponiaste, blaszkodziobe, bociany, żurawie) – do około 500 m wzdłuż linii transektu. Powyższe odległości 33 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew umożliwiały oznaczenie obserwowanych ptaków do gatunku. Łącznie w czasie każdej kontroli przebywano na powierzchni nie krócej niż 4 godziny. Dodatkowo by dokładnie zinwentaryzować cały teren farmy wiatrowej oraz wykryć ewentualne występowanie większych koncentracji ptaków zagrożonych zderzeniami dokonano każdorazowo szybszej kontroli samochodem poruszającym się po drogach z prędkością 10-20 km/h oraz obserwacji w wybranych punktach. Miało to na celu wykrycia ewentualnych koncentracji żerujących gęsi, bocianów lub żurawi, których nie stwierdzono. Penetrowany pas terenu miał zwykle granice znacznie przekraczające 500 m wzdłuż trasy przejazdu. Ponadto w roku 2014 przeprowadzono powtórną inwentaryzację gniazd bociana białego. W 2014 r. przeprowadzono również liczne wizyty na nowopowstałym zbiorniku Smardzew, ze względu na fakt iż został on oddany do użytku w 2013 r. tj. po zakończeniu monitoringu. Znajduje się on na południowy - wschód od analizowanego obszaru, w odległości około 3,7 km (ryc. 4). Kontrole przeprowadzono w okresie lęgowym oraz w okresie migracji w celu określenia wykorzystania zbiornika przez ptaki. Ryc. 4. Położenie obszaru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem zbiornika Smardzew Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 W południowej części zbiornika Smardzew ma miejsce zjawisko cofki. Część cofkowa zbiornika znajduje się we wczesnej fazie sukcesji roślinności i jest bardzo atrakcyjnym miejscem dla występowania i gniazdowania ptaków wodno-błotnych (niebieski szraf na zbiorniku Smardzew zaznaczony na powyższej rycinie). 34 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Fot. 1. Zbiornik Smardzew - strefa cofkowa, stan w roku 2014 Źródło: za dokumentem pt. „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 W 2014 r. w strefie cofkowej zbiornika Smardzew stwierdzono gniazdowanie wielu gatunków ptaków wodno-błotnych stosunkowo rzadkich w centralnej Polsce takich jak: rybitwa czarna Chlidonias niger (6-9 par), perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena oraz gatunków częściej stwierdzanych jak perkoz dwuczuby Podiceps cristatus, perkozek Tachybaptus ruficollis, łyska Fulica atra, kokoszka Gallinula chloropus. Większość gatunków gniazdujących na zbiorniku, żeruje na terenie zbiornika i jest stwierdzona rzadko na gruntach użytkowanych rolniczo dookoła zbiornika. Awifauna lęgowa Zgodnie z przeprowadzonym monitoringiem na inwentaryzowanym fragmencie obszaru objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego awifaunę lęgową reprezentują głównie pospolite gatunki ptaków, typowe dla krajobrazu rolniczego centralnej Polski. Jej najbardziej interesującymi przedstawicielami były: bocian biały, kobuz, pustułka, czajka, gąsiorek i ortolan. W przypadku lokalizacji turbin wiatrowych należy omijać miejsca, gdzie istnieją skupienia stanowisk gatunków tzw. kluczowych, za które uznaje się gatunki wymienione w: • w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej; • w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt; • w kategoriach 1-3 jako gatunki SPEC (Species of European Conservation Concern); • wśród objętych strefową ochroną miejsc występowania; • wśród tych o rozpowszechnieniu Ornitologicznego; • wśród tych o liczebności krajowej populacji mniejszej niż 1000 par lęgowych. lęgowym <10% zgodnie z danymi Polskiego Atlasu Bezpośrednio na obszarze objętym monitoringiem ornitologicznym i inwentaryzacją gniazdują jedynie 4 gatunki z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 19 gatunków z kategorii SPEC 2-3. Nie stwierdzono gatunków z pozostałych w/w grup. Gatunki wymienione w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej to: bocian biały, ortolan, gąsiorek i świergotek polny. 35 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Gatunki SPEC (Species of European Conservation Concern) w kategoriach 1-3 to: bocian biały, gąsiorek, świergotek polny, ortolan, kuropatwa, przepiórka, czajka, skowronek, dzierlatka, białorzytka, wróbel, mazurek, makolągwa, srokosz, brzegówka, potrzeszcz, oknówka, dymówka i szpak. Stanowiska lęgowe rzadszych i szczególnie chronionych gatunków ptaków przedstawia poniższa rycina. Objaśnienia: koło czerwone pełne – bocian biały, czerwone bez wypełnienia -gniazdo bociana białego w odległości większej niż 2 km od turbin, Niebieski x – gąsiorek, pomarańczowy x – ortolan, zielony x - stanowisko świergotka polnego, czarne koło z literą K – stanowisko kruka, koło z literami KO - orientacyjne położenie stanowiska kobuza, koło z literą M – stanowisko myszołowa. Ryc. 5. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 Gatunkami występującymi kolonijnie stwierdzonymi w obrębie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jest jedynie jaskółka brzegówka Riparia riparia. Kolonie stwierdzono przy transekcie 4, w czynnej żwirowni oraz w miejscowości Zgniła, także w odkrywce żwiru. Liczebność kolonii w pobliżu transektu wynosiła w roku 2012 - 80 gniazd. Kolonie nie miały charakteru stałego, a ich liczebność jest zmienna. 36 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Bezpośrednio na inwentaryzowanym obszarze nie stwierdzono gniazdowania gatunków z: Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, gatunków o rozpowszechnieniu lęgowym mniejszym niż 10% wg danych PAO oraz gatunków o liczebności mniejszej niż 1000 par lęgowych wg danych PAO. Ponadto bezpośrednio na inwentaryzowanym obszarze, tj. w promieniu do 2 km wokół skrajnych lokalizacji elektrowni wiatrowych, nie stwierdzono gniazdowania gatunków objętych strefową ochroną miejsc występowania. Najbliższe znane stanowisko bielika Haliaetus albicilla, gatunku szczególnie zagrożonego zderzeniami, czynne w ostatnich 6 latach, leży w odległości ok. 13 km od najbliższego miejsca planowanej lokalizacji generatora wiatrowego. Obszar miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego położony jest poza obszarami, na których zgodnie z Petycją Komitetu Ochrony Orłów Region Łódzki (2013 aktualizacja 2014), przekazanej do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi, nie zaleca się lokalizacji turbin wiatrowych. Przedstawia to poniższa rycina. Ryc. 6. Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem obszarów występowania dużych gatunków ptaków szponiastych Źródło: opracowanie własne na podstawie materiałów Komitetu Ochrony Orłów Region Łódzki Zatem wyniki inwentaryzacji wskazują, że najcenniejszymi gatunkami odnotowanymi na obszarze objętym granicami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego są gąsiorek, ortolan i świergotek polny. W prawdzie monitoring ornitologiczny wykazał, iż w granicach projektu planu nie występują miejsca lęgowe bociana białego. Nie mniej jednak stwierdzono, że 2 pary bociana białego gniazdują w promieniu 2 km od planowanych lokalizacji turbin wiatrowych, tuż poza analizowanym obszarem miejscowość Tworkowizna i Kolonia Rakowice. Ponadto w czasie prowadzenia inwentaryzacji w roku 2010 para bociana białego założyła gniazdo w Charłupi Wielkiej lecz nie przystąpiła do lęgów. Jednak w okresie 2012 -2014 ptaki już wyprowadzały lęgi w tej lokalizacji. Dodatkowo stwierdzono także obecność nowego 37 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew gniazda na południe od Charłupi Wielkiej, przy zbiorniku Smardzew. Oba gniazda znajdowały się poza granicami obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (Ryc. 9). W przypadku gąsiorka wykryto stanowiska 6 par, a ortolana – 16 par. Należy jednak zwrócić uwagę, że są to w Polsce i woj. łódzkim gatunki rozpowszechnione i stosunkowo liczne. Wg danych Polskiego Atlasu Ornitologicznego tzw. PAO (dane dla lat 1986-93, pola atlasowe pokrywały teren całego kraju i miały powierzchnię 100 km2) rozpowszechnienie ortolana wynosiło 53% a liczebność oszacowano na 80 - 120 tys. par. W przypadku gąsiorka wartości te wynosiły odpowiednio 83% i 300-400 tys. par. Na podobny typ zróżnicowania rozpowszechnienia i pospolitość większości z nich wskazują dane z lat 2000-2010 Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych (tzw. MPPL, dane zbierane metodą transektową na wylosowanych, powierzchniach 1 km2, jeden z 2 wariantów szerokości transektu taki jak w niniejszym monitoringu). Według MPPL bardziej rozpowszechnionym gatunkiem z wyżej opisanych 2 gatunków był ponownie gąsiorek występujący na ok. 53,8% powierzchni, a następnie ortolan – 21,9%. Na podstawie tych badań wielkość populacji krajowych tych gatunków oceniono na: 643 tys. par - gąsiorka oraz 154 tys. par ortolana. Jak wskazują wyniki inwentaryzacji, w obrębie obszaru objętego projektem planu bardziej rozpowszechnionym gatunkiem jest ortolan. Jego stanowiska lęgowe stwierdzono w obrębie obszaru B (2 stanowiska), C (4 stanowiska), D (2 stanowiska). Stanowisko lęgowe gąsiorka zostały stwierdzone po jednym w obszarze A, B, C. Świergotek polny jest to gatunek w Polsce umiarkowanie rozpowszechniony, nieliczny. Jego rozpowszechnienie wynosiło 32%, a liczebność oceniano na 15 000 - 30 000 par. Jest to gatunek związany z siedliskami ruderalnymi, który występuje w miejscach z skąpą pokrywą rośliną. Na analizowanym obszarze jego stanowisko lęgowe stwierdzono tylko w nieużytkowanej żwirowni (obszar B). Występowanie stanowisk lęgowych rzadkich i chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z podziałem na obszary A, B, C, D przedstawiają poniższe ryciny 7 – 10. Objaśnienia: niebieski x – gąsiorek, pomarańczowy x – ortolan, czarne koło z literami KO - orientacyjne położenie stanowiska kobuza, koło z literą M – stanowisko myszołowa Ryc. 7. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru A miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 38 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Objaśnienia: niebieski x – gąsiorek, pomarańczowy x – ortolan, zielony x - stanowisko świergotka polnego, Ryc. 8. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru B miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 Objaśnienia: koło czerwone pełne – bocian biały, czerwone bez wypełnienia -gniazdo bociana białego w odległości większej niż 2 km od turbin, niebieski x – gąsiorek, pomarańczowy x – ortolan, czarne koło z literą K – stanowisko kruka, Ryc. 9. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru C miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 39 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Objaśnienia: pomarańczowy x – ortolan Ryc. 10. Stanowiska lęgowe wybranych rzadkich i szczególnie chronionych gatunków ptaków w obrębie obszaru D miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 Obok bociana białego, gąsiorka, świergotka polnego i ortolana, lęgowymi gatunkami SPEC 2-3 (gatunku z kategorii SPEC 1 nie obserwowano) notowanymi na analizowanym terenie i w jego bezpośrednim sąsiedztwie były: kuropatwa, przepiórka, czajka, skowronek, dzierlatka, białorzytka, wróbel, mazurek, makolągwa, srokosz, brzegówka, potrzeszcz, oknówka, dymówka i szpak. Wszystkie prócz świergotka polnego i dzierlatki są w Polsce nadal gatunkami pospolitymi oraz co najmniej dość licznymi, a czasem należą nawet do grupy najpospolitszych i najliczniejszych w Polsce tak jak np. skowronek, mazurek, wróbel. Niektóre z nich tj. wróbel, mazurek, dzierlatka a częściowo i makolągwa związane są lęgowo z obszarami zabudowanymi. W niewielkiej odległości od rozproszonej zabudowy często gniazdują kuropatwy, czajki, skowronki i potrzeszcze. Warto zwrócić uwagę, iż tereny otwartych pól przez część gatunków ptaków lęgowych wykorzystywana jest zarówno jako miejsce żerowania i gniazdowania (bażant, skowronek, pliszka żółta, potrzeszcz), a przez część gatunków - tylko jako miejsce żerowania (mazurek, makolągwa), bowiem gniazdują na terenach zabudowanych. Na obszarze objętym mpzp oraz w jego sąsiedztwie nie stwierdzono istnienia korytarzy regularnego przemieszczania się większych gatunków ptaków w okresie lęgowym np. szponiastych lub bocianów białych. W okresie lęgowym, notowano kilkakrotnie na analizowanym obszarze żerujące błotniaki łąkowe i stawowe. Ptaki te jednak gniazdowały poza, prawdopodobnie głównie w dolinie Warty. Zinwentaryzowana na analizowanym obszarze i w jego sąsiedztwie awifauna lęgowa przemieszczała się na niewielkiej wysokości, zwykle do kilkunastu metrów nad ziemią, Jest to typowe dla występujących tu głównie drobnych wróblowych. Awifauna nielęgowa Generalnie w czasie prowadzenia obserwacji w ramach monitoringu ornitologicznego nie stwierdzono na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i w jego sąsiedztwie gatunków wyjątkowo rzadkich i cennych w skali Polski ani terenu województwa łódzkiego. 40 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Podobnie wielkości obserwowanych stad lub koncentracji (prócz stada gęsi zaobserwowanego w 20.03.2009 r.) nie należały do wyróżniających się. Nie stwierdzono również regularnego występowania koncentracji ptaków przelotnych i zimujących, większych i płochliwych gatunków. Ich zgrupowania składały się zwykle z pospolitych i stosunkowo mało płochliwych gatunków siewkowych, gołębi i wróblowych oraz pojedynczych gatunków ptaków drapieżnych. Wśród gatunków obserwowanych w okresie pozalęgowym do najliczniej reprezentowanych w czasie pojedynczych kontroli na poszczególnych transektach należały: • w okresie wiosennym - skowronek (350 osobników), kwiczoł (70 osobników), gawron (do 81 osobników), trznadel (do 80 osobników) – wszystkie gatunki zaobserwowane na transekcie nr 1 (obszar C mpzp); • w okresie koczowania polęgowego i migracji jesiennej - gawron (do 600 osobników na transekcie 1 (obszar C mpzp) i do 132 na transekcie 2 (ok. 3 km od północno-wschodnich granic obszaru C i D mpzp)) oraz śmieszka (do 75 osobników na transekcie 1 (obszar C mpzp) i do 67 osobników na transekcie 2 (ok. 3 km od północno-wschodnich granic obszaru C i D mpzp)); • w okresie migracji jesiennej – świergotek łąkowy (170 osobników na transekcie 3 (obszar D mpzp)). Ponadto w kwietniu 2012 roku na transekcie 4 (obszar B mpzp) zaobserwowano stado siewek złotych (190 osobników). W okresie zimowym obserwowano gatunki tylko z dwóch grup systematycznych - szponiaste i wróblowe. Stwierdzono cztery gatunki z rzędu szponiastych: krogulca, myszołowa, myszołowa włochatego i pustułkę, z których każdy reprezentowany był maksymalnie tylko przez 1-3 osobniki w czasie pojedynczego liczenia na transekcie. Poszczególne gatunki z rzędu wróblowych były liczniejsze, choć i one obserwowane były zwykle w liczbie do kilkudziesięciu osobników w pojedynczej kontroli każdego z transektów. Wyraźnie liczniej obserwowano tylko krukowate, a konkretnie gawrona (do 138 osobników). Podczas monitoringu ornitologicznego dokonano następujących stosunkowo ciekawych faunistycznie obserwacji: • w dniu 20.03.2009 stwierdzono 4 bernikle białolice na transekcie 2 (ok. 3 km od północnowschodnich granic obszaru C i D mpzp); • dnia 10.07.2009 zaobserwowano pojedynczego kulika mniejszego na transekcie 2 (ok. 3 km od północno-wschodnich granic obszaru C i D mpzp); • dnia 12.10.2009 zaobserwowano 2 świergotki rdzawogardliste na transekcie 1 (obszr C mpzp); • dnia 13.09.2014 stwierdzono kopczyka Falco vespertinus na południe od Wróblewa, czyli w bezpośrednim sąsiedztwie analizowanego obszaru; jest to stosunkowo rzadko zalatujący do Polski gatunek sokoła, jednak w okresie sierpień – wrzesień 2014 roku był stwierdzony wyjątkowo licznie; • dnia 07.04.2012 r. stwierdzono parę dzierlatek na transekcie 4 (obszar B mpzp); jest to gatunek rzadki w centralnej Polsce z silnym trendem spadku liczebności; • w dniu 13.05.2014 stwierdzono na zbiorniku Smardzew stado rybitwy białoskrzydłej Chlidonias leucopterus (350 osobników). Znacznie bogatszy skład awifauny przelotnej cechuje zbiornik Smardzew znajdujący się w odległości ok. 3,7 km od wschodnich granic obszaru C i D mpzp. Stwierdzono tutaj licznie gatunki ptaków wodnobłotnych takie jak: krzyżówka Anas platyrhynchos, krakwa Anas strepera, cyraneczka Anas crecca, płaskonos Anas clypeata, gągoł Bucephala clangula, świstun Anas penelope, głowienka Aythya ferina, czernica Aythya fuligula, łabędź niemy Cygnus olor, gęś zbożowa Anser fabalis, gęgawa Anser anser, kormoran Phalacrocorax carbo, perkozy rdzawoszyi, dwuczuby, perkozek, łyska, żuraw Grus grus. Ponadto stwierdzono również żerujące czaple białe Egretta alba i siwe Ardea cinerea oraz bociany czarne Ciconia nigra (rodzinę 5 osobników w okresie dyspersji polęgowej). Licznie były reprezentowane gatunki siewkowców: kszyk Gallinago gallinago, łęczak Tringa glareola, samotnik Tringa ochropus, czajka Vanellus 41 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew vanellus, batalion Philomachus pugnax, brodziec śniady Tringa erythropus, kwokacz Tringa nebularia, krwawodziób Tringa totanus, sieweczka rzeczna Charadrius dubius oraz biegus zmienny Calidris alpina. Najliczniej obserwowano łyski (powyżej 600 osobników), łabędzie nieme (około 120 osobników) oraz krzyżówki. Stada ptaków siewkowatych osiągały liczebność powyżej 200 osobników. Większość gatunków żerowała i przebywała przez długi okres na zbiorniku w różnych jego strefach ekotonowych. Nie żerowała w krajobrazie rolniczym wokół zbiornika, w tym na analizowanym obszarze. Część gatunków blaszkodziobych wykorzystywała zbiornik jako miejsce odpoczynku a częściowo żerowały poza obrębem zbiornika. W okresie pozalęgowym obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i jego sąsiedztwo był dla części obserwowanych ptaków miejscem żerowania i wypoczynku. Pozostałe obserwowane ptaki jedynie przemieszczały się w ramach kierunkowej migracji bądź ruchów o charakterze koczowania. Ich przelot w okresie migracji przebiegał wg zwykłego w warunkach Polski środkowej schematu (intensywność, kierunek, wysokość). Nie udało się zaobserwować na badanym terenie szczególnej intensywności przelotu związanej z obserwacjami wyjątkowo dużej liczby osobników któregoś z gatunków. W żadnym z penetrowanych miejsc na trasie transektu nie zauważono także skłonności do zagęszczania się strumienia wędrujących ptaków, co mogłoby być powodowane szczególnym układem topograficznym okolicy (np. poprzez istnienie w okolicy ciągu obszarów leśnych, nad którymi szczególnie chętnie przemieszczają się niektóre z gatunków). W okresie migracji wiosennej ptaki kierowały się przede wszystkim na północny-wschód, a jesienią na południowy - zachód (ryc. 11), czyli w układzie charakterystycznym dla Ziemi Łódzkiej. Objaśnienia: niebieskie strzałki - kierunek migracji wiosennej, pomarańczowe – kierunek migracji jesiennej Ryc. 11. Dominujące kierunki przelotów ptaków na powierzchni obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Źródło: opracowanie własne na podstawie „Oceny wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 42 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Jedyne obserwacje stad wędrujących ptaków o dużych rozmiarach ciała dotyczyły 2 stad gęsi liczących 60 i 80 osobników. Generalnie na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz w jego sąsiedztwie nie stwierdzono regularnego występowania większych koncentracji ptaków (wyjątek stanowi stado gęsi żerujących na polach wzdłuż transektu – obserwacja z dnia 20.03.2009). Obserwacje nie potwierdziły jednak regularnej obecności w tym miejscu stad przelotnych, żerujących gęsi, które nocują w znacznej liczbie (kilkunastu tysięcy osobników), na pobliskim zbiorniku Jeziorsko Pozostałe skupienia, stwierdzone rzadko podczas obserwacji, były mało liczne i składały się z gatunków o małych rozmiarach ciała. Chiropterofauna Opracowano na podstawie „Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8 EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim” opracowanego przez M. Ignaczaka z 2015 roku. Dla projektowanej na terenie gminy Wróblew farmy wiatrowej Wróblew został przeprowadzony monitoring chiropterologiczny, ze szczególnym uwzględnieniem lokalizacji generatorów wiatrowych oraz ich bezpośredniego sąsiedztwa. Wszystkie bowiem 25 gatunków nietoperzy występujących w Polsce podlega ochronie ścisłej na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2014, poz. 1348). Osiem gatunków z polskiej chiropterofauny wpisanych jest do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt jako gatunki zagrożone wyginięciem lub bliskie zagrożenia. Są to: podkowiec duży Rhinolophus ferrumequinum, podkowiec mały Rhinolophus hipposideros, nocek Bechsteina Myotis bechsteinii, nocek orzęsiony Myotis emarginatus, nocek łydkowłosy Myotis dasycneme, mroczek pozłocisty Eptesicus nilssonii, mroczek posrebrzany Vespertilio murinus i borowiaczek Nyctalus leisleri. Siedem polskich gatunków nietoperzy wpisanych jest do Aneksu II Dyrektywy Siedliskowej (the EC Directive on the Conservation of Natura Habitats and of Wild Fauna and Flora (92/43/EEC)). Są to: podkowiec mały Rhinolophus hipposideros, podkowiec duży Rhinolophus ferrumequinum, nocek duży Myotis myotis, nocek ostrouszny Myotis oxygnathus, nocek Bechsteina Myotis bechsteinii, nocek łydkowłosy Myotis dasycneme, nocek orzęsiony Myotis emarginatus, mopek Barbastella barbastellus. Badania monitoringowe zostały przeprowadzone w okresie 01.03.2010 – 15.11.2010 i opisane w dokumencie pt. „Chiropterofauna planowanego zespołu elektrowni wiatrowych Wróblew – Charłupia – Wągłczew oraz ocena potencjalnego wpływu planowanej inwestycji na nietoperze” opracowanego przez M. Ignaczaka i J. Manias (listopad 2010). Z całego obszaru objętego powyższym dokumentem dotychczas zostało zrealizowanych osiem elektrowni wiatrowych usytuowanych w pobliżu miejscowości Charłupia Wielka. Kolejnych dziewięć planowanych turbin wiatrowych (z czego jedna została odrzucona po wykonaniu pełnego monitoringu – turbina nr 9) zostanie w przyszłości zrealizowanych jako „Wróblew 8 EW” w obrębie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Celem przeprowadzonego na analizowanym obszarze w okresie od marca 2010 roku do połowy listopada 2010 roku monitoringu chiropterologicznego było poznanie chiropterofauny badanego terenu (populacji osiadłych jak i osobników migrujących) oraz ocena potencjalnego wpływu planowanych elektrowni wiatrowych na nietoperze. Prace podzielono na trzy moduły: roczna rejestracja aktywności nietoperzy, kontrole potencjalnych dziennych kryjówek letnich (m.in. kolonii rozrodczych) oraz kontrole potencjalnych zimowisk. Na badanym terenie prowadzono nasłuchy detektorowe. Nagrania głosów nietoperzy prowadzono na wyznaczonych transektach, w miejscach nagrań punktowych związanych z lokalizacją turbin oraz w wytypowanych dodatkowych stanowiskach nasłuchowych, co przedstawia poniższa rycina. 43 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Objaśnienia: szeroka linia niebieska –granica miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; punkty czerwone (EW) – lokalizacja oraz numeracja poszczególnych elektrowni wiatrowych; wąska linia czerwona – przebieg oraz numeracja transeptów detektorowych; nr 3, 4, 8, 9 – główne punkty nasłuchowe; punkty żółte – dodatkowe punkty nasłuchowe; centryczne koła – strefy: 500 m przeprowadzenia transektów, 1000 m obszaru badań Ryc. 12. Obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wraz z przebiegiem transektów i punktami nasłuchowymi prowadzenia nagrań głosów nietoperzy Źródło: opracowanie własne na podstawie „Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim”, 2015 Miejsca nagrań zostały wybrane w taki sposób, by reprezentowały cały analizowany obszar (obejmowały wszystkie typy siedlisk) oraz przechodziły w bezpośrednim sąsiedztwie planowanych lokalizacji elektrowni. Nagrania prowadzone były także w potencjalnych miejscach koncentracji czy żerowania nietoperzy - punkty dodatkowe (zbiorniki wodne, zadrzewienia wokół kościołów oraz tereny zurbanizowane). Roczne badania chiropterofauny obejmowały: • rejestrację aktywności nietoperzy – prowadzona przez osiemnaście nocy na transektach i głównych punktach nasłuchowych w okresie do 4 godzin po zachodzie słońca, wykonując jednokrotne przejście transektów wolnym marszem; punkty dodatkowe kontrolowano rzadziej; • rejestrację całonocną – dziesięć kontroli obejmujących dwukrotne przejścia transektów i nagrania na punktach głównych (wieczorem i przed świtem) oraz pomiędzy nimi; rejestrację w punktach dodatkowych; • dwie kontrole dwugodzinne przeprowadzone w listopadzie na transekcie nr 1 – nasłuch rozpoczęto pół godziny przed zachodem słońca. 44 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Kontrole transektów obywały się pieszo i naprzemiennie w obu kierunkach przez dwa zespoły prowadzące nasłuchy, w celu zminimalizowania różnice dla poszczególnych stanowisk badawczych spowodowanych dość krótkim wieczornym szczytem aktywności nietoperzy. Każdorazowo notowano przybliżone warunki atmosferyczne: temperaturę, zachmurzenie oraz siłę wiatru. Nie prowadzono nagrań w czasie deszczu lub bardzo silnego wiatru. Nasłuchy na transektach głównych każdorazowo trwały odpowiednio - nr 1 – 45 minut, nr 2 - 20 minut. Nagrania na punktach trwały przynajmniej po 10 minut na każdym. Czas nagrań dość precyzyjnie starano się zachować w czasie każdorazowej kontroli. W sumie, podczas rocznych badań na analizowanej powierzchni łączny czas nagrań na transektach i głównych punktach nasłuchowych wyniósł 68 godzin, natomiast na punktach dodatkowych - 8 godzin. Przeprowadzono również poszukiwania kolonii letnich nietoperzy w oparciu o obserwacje porannego rojenia (swarming) nietoperzy powracających do otworów wlotowych potencjalnych kryjówek dziennych oraz ich kontrolę np. strychy, skrzynki ptasie czy dziuple drzew - podczas wszystkich kontroli całonocnych w czerwcu, lipcu i sierpniu. Wykonano kontrolę wszystkich znanych wcześniej kryjówek dziennych tych zwierząt. Skontrolowano także potencjalne miejsca zimowania. Wykorzystano wcześniejsze, niepublikowane dane zebrane w czasie badań faunistycznych, jak i wyrywkowych obserwacji z okresu aktywności oraz hibernacji nietoperzy. Wykonano kwerendę standardowych formularzy danych obszarów włączonych do systemu Natura 2000 znajdujących się najbliżej względem granic analizowanego obszaru. Do czasu rozpoczęcia przedmiotowego monitoringu z terenu planowanej farmy oraz najbliższej okolicy znanych było kilka stanowisk nietoperzy, co obrazuje poniższa tabela. Objaśnienia: linia czerwona –granica miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; różowy obszar – obszar badań monitoringowych; stanowiska z lat wcześniejszych: punkty pomarańczowe – kolonie rozrodcze, żółte – inne letnie, niebieskie – zimowiska; stanowiska skontrolowane podczas monitoringu: punkty szare – potencjalne stanowiska letnie, czarne – potencjalne zimowiska Ryc. 13. Stanowiska nietoperzy w sąsiedztwie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Źródło: opracowanie własne na podstawie „Raportu z monitoringu chiropterologicznego na terenach przewidzianych pod budowę zespołu elektrowni wiatrowych „Wróblew 8EW” w powiecie sieradzkim w województwie łódzkim”, 2015 45 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Wyniki rocznego monitoringu oraz wcześniejsze, wyrywkowe obserwacje (kontrole potencjalnych kryjówek letnich, przejściowych i zimowych) wykazały, że obszar w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie jest szczególnie cenny dla nietoperzy w skali kraju lub regionu. Najbliższe otoczenie charakteryzuje się małym urozmaiceniem krajobrazu. To otwarty krajobraz rolniczy z nielicznymi liniowymi szpalerami drzew czy większymi powierzchniowo zadrzewieniami, które potencjalnie mogą generować aktywność nietoperzy. Na terenie planowanej, farmy wiatrowej „Wróblew 8 EW” oraz w jej najbliższym otoczeniu (do 1 km od podstawy każdej turbiny) wykazano występowanie przynajmniej 7 gatunków nietoperzy, spośród 20 mogących potencjalnie występować na tym terenie: • nocek duży Myotis myotis, • nocek rudy Myotis daubentonii, • nieoznaczone do gatunku nocki Myotis spp., • mroczek późny Eptesicus serotinu, • karlik malutki Pipistrellus pipistrellus, • karlik większy Pipistrellus nathusii, • borowiec wielki Nyctalus noctula, • gacek brunatny Plecotus auritus. Ponadto notowano nietoperze, których przynależności gatunkowej nie udało się ustalić. Część zarejestrowanych sygnałów echolokacyjnych, których nie udało się jednoznacznie oznaczyć do gatunku zaliczono do grupy rodzajowej nocki. Łącznie na wszystkich stanowiskach nasłuchowych - transekty i punkty przez cały sezon aktywności zarejestrowano 270 przelotów (jednostek aktywności, sekwencji sygnałów echolokacyjnych, hitów detektorowych) nietoperzy. Dodatkowo notowano również wiele przelotów nietoperzy na punktach pomocniczych, gdzie dość często rejestrowano podczas nagrań aktywność ciągłą. Gatunki żerujące i migrujące przez analizowany obszar należą do najpospolitszych w nizinnej część Polski. Na głównych stanowiskach badawczych dominował borowiec wielki (146 przelotów – 54,1 % udział wśród pozostałych gatunków, względnie grup gatunków), kolejnym liczebnie taksonem był mroczek późny (66 przelotów – 24,4%), następnie karlik większy (30 sekwencji sygnałów echolokacyjnych - 11,1%), grupa nocki (8 kontaktów - 3%), nocek duży (9 przelotów - 3,3%), karlik malutki (1 przelot – 0,4%) oraz 10 sekwencji sygnałów (3,7%), których nie udało się oznaczyć do gatunku lub grupy taksonomicznej. W trakcie monitoringu zanotowano niską oraz umiarkowaną aktywność nietoperzy. Jedynie w miesiącu sierpniu średni indeks był wysoki – najwyższe indeksy aktywności nietoperzy związane z okresem rozpadu kolonii rozrodczych oraz początku migracji jesiennej – okresu fenologicznego krajowych gatunków nietoperzy (sierpień 2010 r. – 10,3 – 12,6 przelotów na godzinę nasłuchu). Były one wynikiem podwyższonej aktywności nietoperzy wśród zabudowy miejscowości Sadokrzyce. Podczas kontroli całonocnych notowano niższą aktywność nietoperzy w drugiej części nocy. Łącznie zanotowano 76 przelotów nietoperzy. Nie znaleziono większych koncentracji żerujących osobników czy kryjówek (zarówno letnich jak i zimowych). Przeprowadzono również intensywne poszukiwania kryjówek nietoperzy zarówno dziennych letnich jak i potencjalnych zimowisk. Nie stwierdzono kryjówek dziennych, choć można domniemywać dużego prawdopodobieństwo istnienia kolonii rozrodczej mroczków późnych w zabytkowym budynku Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kościerzynie. W miejscowości Dzierlin określono kryjówkę kolonii rozrodczej lub przejściową. Podczas kontroli potencjalnych schronień zimowych, potwierdzono dane z lat wcześniejszych - zimowanie po jednym osobniku gacka brunatnego (Plecotus auritus) w dwóch małych piwnicach pod budynkami w Oraczewie Wielkim. 46 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Prawne formy ochrony przyrody oraz obszar Natura 2000 Na obszarze w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie występują żadne prawne formy ochrony przyrody w myśl ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627 ze zmianami). Najbliższe, względem granic analizowanego terenu, obszarowe formy ochrony przyrody to: • • • • • Brąszewicki Obszar Chronionego Krajobrazu (ok. 0,4 km od południowych granic obszar A mpzp); Nadwarciański Obszar Chronionego Krajobrazu (ok. 5,8 km od wschodnich granic obszaru D mpzp); Rezerwat przyrody “Wrząca” (ok. 7,2 km od zachodnich granic obszaru A mpzp); Rezerwat przyrody „Jeziorsko” (ok. 11,1 km od północnych granic obszaru D mpzp); Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki (ok. 13,3 km od południowo-wschodnich granic obszaru C mpzp). Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem prawnych form ochrony przyrody przedstawia poniższa rycina. Ryc. 14. Położenie obszaru w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem form ochrony przyrody Źródło: opracowanie własne na podstawie http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ (dostęp na 09.12.2015 r.) 47 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew W granicach obszaru badań brak jest również obszarów sieci NATURA 2000. Najbliższe obszary Natura 2000 to: • OSO Zbiornik Jeziorsko (PLB100002) – ok. 6,0 km od wschodnich granic obszaru D mpzp; • SOO Lipickie Mokradła (PLH100025) – ok. 23,7 km od północnych granic obszaru D mpzp; Położenie obszaru objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego względem obszarów Natura 2000 przedstawia poniższa rycina Ryc. 15. Położenie obszaru w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem obszarów Natura 2000 Źródło: opracowanie własne na podstawie http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ (dostęp na 09.12.2015 r.) Powiązania ekologiczne Powiązania przyrodnicze z otoczeniem oraz ciągłość ekosystemów ekologicznych zapewniają doliny rzeczne oraz ekosystemy leśne. Systemy przyrodnicze funkcjonujące w krajobrazie mają strukturę węzłowopasmową. Węzły stanowią zwarte, zazwyczaj wielkopowierzchniowe ekosystemy leśne, o dużych walorach przyrodniczych, odgrywające rolę zasilającą w funkcjonowaniu systemu. Pasma (korytarze lub ciągi ekologiczne) to strefy, które ze względu na cechy przyrodnicze pełnią rolę łączników między węzłami. Są to najczęściej obniżenia dolinne, które umożliwiają swobodny przepływ informacji genetycznych i wymianę populacji, materii i energii. Obszar objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego nie znajduje się w zasięgu obszaru korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym. Najbliższym, względem granic opracowania, korytarzem ekologicznym sieci ECONET, jest korytarz ekologiczny Sieradzki Warty 38K – odległy o ok. 10 km na wschód od granic analizowanego obszaru. Obejmuje on głównie dolinę rzeki Warty do zbiornika Jeziorsko i przyległe kompleksy leśne. W północnej części (od zbiornika Jeziorsko) korytarz ekologiczny 38K przechodzi w obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym - w Dolinę Środkowej Warty 19M, a w południowym odcinku - w obszar węzłowy o znaczeniu krajowym- w Wyżynę Wieluńską 15K. 48 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Powiązanie ekologiczne obszaru gminy Wróblew z doliną rzeki Warty (korytarzem ekologicznym rangi krajowej) zapewnia dolina rzeki Myi, która przepływa w odległości ok. 2,5 km od wschodnich granic analizowanego obszaru C miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Na analizowanym obszarze C swój początek ma lewobrzeżny dopływ Myi - Dopływ z Próchnej. Ryc. 16. Położenie obszaru w granicach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego względem korytarzy ekologicznych Źródło: opracowanie własne na podstawie http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ (dostęp na 09.12.2015 r.) Nie mniej jednak analizowany obszar posiada atrakcyjne położenie przyrodnicze. W jego zasięgu występują elementy lokalnego systemu ekologicznego, z czego na uwagę zasługuje rzeka Swędra, która stanowi ponadlokalny korytarz ekologiczny. Wraz z dopływami głównie w postaci rowów melioracyjnych, będącymi korytarzami o znaczeniu lokalnym i sięgaczami ekologicznymi, łączy poszczególne ogniwa systemu przyrodniczego gminy. Obejmują one aktywne biologicznie ekosystemy wodne, bagienne, łąkowe, polne i leśno-zaroślowe. Efektywność funkcjonowania korytarzy i sięgaczy ekologicznych zależna jest jednak od potencjału biologicznego ekosystemów tworzących ciąg przyrodniczy oraz od ciągłości przebiegu i nawiązania do potencjału ekosystemów zasilających. Występujące w granicach analizowanego obszaru lasy nie stanowią wielkopowierzchniowych kompleksów. Są to generalnie niewielkie ostoje leśne, które łącznie zajmują powierzchnię zaledwie ok. 3,9 ha. Tym samym nie pełnią one roli węzłów przyrodniczych. Nie mniej jednak ich rola jest nie do przecenienia w krajobrazie rolniczym, jak również wszelkich zadrzewień śródpolnych. Ponadto należy tutaj podkreślić, iż pośrednie powiązania zapewniają cieki (rowy odwadniające) bez wykształconych dolin, jak również tereny rolnicze. Wartości kulturowe Na analizowanym obszarze występują obiekty i obszary podlegające ochronie konserwatorskiej 49 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew w myśl przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W jego granicach występują następujące zabytki nieruchome umieszczone w gminnej ewidencji zabytków: • Sadokrzyce: Wiatrak typu „koźlak” wpisany do rejestru – nr 332/A. • Wąłgczew: Dom nr 20, Dom nr 23, Cmentarz w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie, Kaplica grobowa rodziny Psarskich w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie. • Oraczew: Dom nr 24, Dom nr 29, Dom nr 49, Dom nr 57, Obiektem o największych wartościach z perspektywy dziedzictwa kulturowego na badanym obszarze jest wiatrak typu „koźlak” pochodzący z 1920r. o konstrukcji drewnianej, znajdujący się we wsi Sadokrzyce. Fot. 2. Zbiornik Smardzew - strefa cofkowa, stan w roku 2014 Źródło: za dokumentem pt. „Ocena wpływu usytuowania farmy wiatrowej w miejscowości Wróblew (gmina Wróblew, woj. łódzkie) na miejscową awifaunę, 2015 Wszystkie domy to domy o konstrukcji drewnianej z początku XX w. Na uwagę zasługuje również cmentarz w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie z kaplica grobowa rodziny Psarskich z przełomu XIX i XX w. Ważnym śladem historycznym dziedzictwa kulturowego są stanowiska archeologiczne, bowiem są one istotne dla rekonstrukcji procesów. Łącznie na terenie gminy Wróblew zostało udokumentowanych 157.26 Na analizowanym obszarze zostało udokumentowanych 11 stanowisk archeologicznych: 6 – obszar C 26 Zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew przyjętym Uchwałą Nr IV/15/10 Rady Gminy Wróblew z dnia 29 grudnia 2010 r. 50 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew mpzp, 4 – obszar B mpzp, 1 – obszar A mpzp. 2.2 Charakterystyka istniejącego stanu zagospodarowania Zagospodarowanie Analizowany obszar obejmuje łącznie powierzchnię 1178,07ha. Cechuje go niewielka ekspansja urbanizacyjna człowieka. Nadal w znaczącym stopniu pozostaje aktywny biologicznie – głównie w rolniczym użytkowaniu. Zatem obszar badań ma wyraźnie rolniczy charakter, z którym nierozerwalnie związana jest zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych. Tereny zainwestowane zajmują jednak nieznaczny odsetek: • Obszar A – tereny zurbanizowane to tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, które łącznie zajmują powierzchnię zaledwie 2,77 ha, co stanowi niespełna 1,89% powierzchni obszaru A mpzp; ma ona postać zabudowy koncentrującej się wzdłuż ciągów komunikacyjnych oraz stanowi fragment wsi rozciągających się na północ (Wągłczew) i na wschód (Sadokrzyce Małe) od granic analizowanego obszaru; • Obszar B - tereny zurbanizowane to tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, które łącznie zajmują powierzchnię zaledwie 1,68 ha, co stanowi niespełna 0,73% powierzchni obszaru B mpzp; ma ona postać zabudowy rozproszonej; zabudowania w części południowo-wschodniej stanowią część wsi Wągłczew; na północno-wschodnich krańcach prowadzona jest działalność górnicza – eksploatacja złoża kruszywa naturalnego (piasku) „Próchna”; • Obszar C - tereny zurbanizowane to głównie tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, które łącznie zajmują powierzchnię 15,99 ha, co stanowi 02,49% powierzchni obszaru C mpzp; ma ona postać zabudowy koncentrującej się wzdłuż ciągów komunikacyjnych tworząc zwarty układ wsi ulicówki (Oraczew, Sadokrzyce, częściowo Dąbrówka Zgniła); zabudowania w część północnowschodniej mają postać przysiółków; we wschodniej części prowadzona jest działalność górnicza – eksploatacja złoża kruszywa naturalnego (piasku) „Mantyki IV”; ważnym kulturowo elementem zainwestowania omawianego obszaru jest wiatrak koźlak wpisany do rejestru – nr 332/A; • Obszar D - tereny zurbanizowane to tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, które łącznie zajmują powierzchnię zaledwie 0,39 ha, co stanowi niespełna 0,21% powierzchni obszaru D mpzp; ma ona postać zabudowy rozproszonej. Powiązania komunikacyjne analizowanego obszaru z terenami zewnętrznymi zapewniają przede wszystkim drogi powiatowe nr: 1719E, 1720E, 1721E oraz drogi gminne i indywidualne dojazdy. Na uwagę zasługuje fakt, iż obszar D mpzp bezpośrednio od północy graniczy z drogą krajową nr 12, która wyprowadza ruch z terenu gminy i zapewnia powiązania ponadlokalne i krajowe. Obszar badań skomunikowany jest w stopniu wystarczającym. Badany obszar zaopatrywany jest w wodę z gminnej sieci wodociągowej, jak też poprzez indywidualne ujęcia wody. Brak jest gminnej sieci kanalizacji sanitarnej. Odprowadzanie ścieków odbywa się do bezodpływowych zbiorników do czasowego gromadzenia nieczystości płynnych (tzw. „szamba”), a następnie przewożone taborem asenizacyjnym na oczyszczalnię zlokalizowaną we Wróblewie. Niektórzy mieszkańcy posiadają przydomowa oczyszczalnię ścieków. Odprowadzanie wód opadowych i roztopowych odbywa się w sposób indywidualny, najczęściej poprzez spływ powierzchniowy. Zasilanie w energię elektryczną odbywa się z sieci niskiego napięcia. Przez obszar A, C i D mpzp przebiegają napowietrzne linie elektroenergetyczne średniego napięcia 15kV. Brak jest sieci ciepłowniczej i gazowej. Istniejąca zabudowa ogrzewana jest z indywidualnych źródeł ciepła, głównie konwencjonalne nośniki energii (m.in. ogrzewanie piecowe). 51 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Charakterystyka sąsiedztwa Bezpośrednie sąsiedztwo analizowanego obszaru wykazuje duże podobieństwo pod względem funkcjonalnym. Są to przede wszystkim tereny otwarte będące w leśnym i rolniczym użytkowaniu z zainwestowaniem mającym postać rozproszoną oraz skoncentrowaną wzdłuż ważnych ciągów komunikacyjnych. Tereny leśne występują przede wszystkim na południe od granic analizowanego obszaru (w granicach Brąszewickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu). W obrębie terenów rolniczych na terenie gminy Wróblew zlokalizowane są również elektrownie wiatrowe. Najbliższa znajduje się w odległości ok. 1km od południowo-wschodniej granicy obszaru C mpzp - we wsi Tworkowizna. 2.3 Potencjalne dalsze zmiany środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu Jednym z zadań planów miejscowych jest zaprojektowanie przestrzeni, w której zachowane są walory przyrodnicze i krajobrazowe danego obszaru przy jednoczesnym stworzeniu jak najdogodniejszych warunków bytowania zamieszkującej go ludności. Obecnie teren objęty niniejszą Prognozą jest terenem w dużej mierze niezainwestowanym. Dominująca powierzchnia to tereny użytkowane rolniczo (pola uprawne w części zadrzewione, użytki zielone, sady) oraz tereny lasów. W przypadku braku realizacji projektu planu środowisko nie pozostanie na obecnym poziomie funkcjonowania. Będzie poddawane działaniu procesów naturalnych jak i antropogenicznych. Ze względu na prywatną własność działek należy się liczyć z presją realizacji zamierzeń inwestycyjnych, także i tych mogących stanowić znaczne obciążenie dla środowiska. Dlatego też analizowany teren bez względu na realizację projektu mpzp ulegnie zmianom w zakresie kubaturowym. Dla analizowanego obszaru nie obowiązuje żaden miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który już w przeszłości przeznaczyłby go do urbanizacji. Zatem kształtowanie nowej zabudowy i wszelkich procesów inwestycyjnych odbywałyby się w trybie wydawanych decyzji administracyjnych, a więc z ograniczonymi możliwościami przeprowadzenia wieloaspektowych analiz przestrzennych, co może powodować, iż nowe obiekty nie będą w pełni spójne z otoczeniem. Będą wydawane pozwolenia na budowę w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy, które nakładają na inwestora znacznie mniejszy zakres warunków do spełnienie niż czynią to ustalenia planu miejscowego. Ponadto decyzje o warunkach zabudowy ustalają sposób zagospodarowania dla każdej działki osobno, co powoduje zainwestowanie w sposób nieskoordynowany i zagrażający poprzez jednostkowe, a nie kompleksowe rozwiązania ładu przestrzennego. Wprowadzają bałagan przestrzenny oraz zagrażają walorom przyrodniczym i krajobrazowym. Na analizowanym terenie w latach 2011 – 2015 wydanych zostało ok. 10 decyzji administracyjnych o warunkach zabudowy. Inwestorzy wnioskowali przede wszystkim o zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Należy też podkreślić, iż presja inwestycyjna w sytuacji braków planów miejscowych może wywołać (wobec braku dostatecznie silnych podstaw prawnych do eliminacji zagospodarowania niekorzystnego) pojawienie się obiektów dysharmonijnych, jak również zachwianie proporcji między terenami zielonymi a zabudową (między powierzchnią biologicznie czynną a powierzchnią zabudowy). Ponadto będą wydawane decyzje o ustalenie inwestycji celu publicznego. Dobre warunki glebowe analizowanego obszaru pozwalają sądzić, iż funkcjo rolnicza nadal będzie kontynuowana na znacznej części analizowanego obszaru, szczególnie tam, gdzie występują gleby wyższej klasy bonitacyjnej (II, IIIa, IIIb, III, IVa, IVb, IV). Na glebach słabszej jakości (generalnie V i VI klasa bonitacyjna) pola uprawne mogą stopniowo przekształcać się w nieużytki, tereny zadrzewione. Należy również zaznaczyć, iż analizowany obszar posiada dobre predyspozycje do stworzenia w tej części gminy alternatywnego źródła energii – energii wiatru. 52 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Opracowywany projekt planu jest w znaczącym stopniu zgodny ze ustaleniami Studium…, które przeznaczyło obszar badań pod następujące funkcje: • mieszkaniową, • mieszkaniową jednorodzinną, • usługową, • działań inwestycyjnych (przemysł, magazyny, składy, usługi), • rolnicze, • leśne, • cmentarza, • zieleni niskiej, dolin cieków wodnych, ciągów ekologicznych. Niezgodność projektu planu ustaleniami obowiązującego Studium… dotyczy przede wszystkim możliwości lokalizowania elektrowni wiatrowych. W obecnej sytuacji prawnej – obowiązująca od 15 lipca ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz. 961) po przeanalizowaniu obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę oraz aktualnego sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej brak jest możliwości prawnej wyznaczenia terenów spełniających wymogi określone w/w przepisach szczebla krajowego. 3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA Na terenie gminy Wróblew (w tym obszaru opracowania) do głównych antropogenicznych źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza można zaliczyć: energetyczne spalanie paliw (źródło emisji dwutlenku siarki, pyłów, emisji tlenków azotu – duży udział); procesy technologiczne stosowane w zakładach przemysłowych; transport (głównie emisje tlenku węgla, tlenków azotu); paleniska indywidualne; produkcja rolna (emisji amoniaku). Zaś na jakość powietrza gminy Wróblew maja wpływ: • warunki meteorologiczne – decydują o wielkości emisji energetycznej i sposobie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń; • emisja punktowa – pochodzi ze zorganizowanych źródeł w wyniku energetycznego spalania paliw i przemysłowych procesów technologicznych (przede wszystkim Zakład Ceramiki Budowlanej „Ceramika Tubądzin”); • emisja powierzchniowa – tzw. niska emisja z maksimum w sezonie grzewczym i pojawiająca się na obszarach większej koncentracji zabudowy opalanej węglem kamiennym (Wróblew, Słomków Suchy i Mokry, Charłupia Wielka) oraz większych osiedli mieszkaniowych (w Inczewie, Kobierzycku i Kościerzynie); • emisja liniowa (komunikacyjna) – rośnie z roku na rok, a jej źródłem jest transport drogowy; szczególnie istotna ze względu na niskie źródło emisji i stanowi największe zagrożenie dla obszarów położonych w sąsiedztwie dróg o dużym natężeniu ruchu (droga krajowa nr 12). Ze względu na wybitnie rolniczy charakter gminy i brak istotnych źródeł zanieczyszczenia atmosfery, nie prowadzi się w jej obrębie monitoringu powietrza. Najbliższy punkt pomiaru stężeń zanieczyszczeń znajduje się w Sieradzu, po stronie zawietrznej w stosunku do gminy i obszaru analizowanego. Stan czystości powietrza w gminie generalnie nie budzi zastrzeżeń. Można się spodziewać zwiększonych stężeń zanieczyszczeń w sezonie grzewczym, w ośrodkach o większej koncentracji zabudowy, bowiem w gminie dominuje ogrzewanie węglem (obejmuje około 90% budynków). Charakter i położenie analizowanego obszaru powoduje, iż głównym źródłem uciążliwości w zakresie zanieczyszczenia powietrza na omawianym terenie jest przede wszystkim emisja z rolnictwa i komunikacyjna oraz w mniejszym stopniu emisja powierzchniowa. Rolniczy charakter obszaru badań powoduje, że o stanie czystości powietrza atmosferycznego przedmiotowego obszaru decyduje przede wszystkim rolnictwo – emisje amoniaku, kompostowanie, emisja produktów rozkładu materii organicznej, 53 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew zanieczyszczenia powstające podczas użytkowania pojazdów i maszyn rolniczych, rozpylane pestycydy i cząstki nawozów sztucznych Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo analizowanego obszaru z ciągami komunikacyjnymi cechującymi się dużym natężeniem ruchu drogowego (droga krajowa, drogi powiatowe), emisja komunikacyjna ma również duży udział w emisjach dwutlenku siarki i azotu, tlenku węgla, lotnych związków organicznych, pyłów zawieszonych, ołowiu. Brak na analizowanym terenie sieci ciepłowniczej powoduje, że istniejąca zabudowa jest również źródłem uciążliwości (procesy spalania paliw stałych, głównie węgla, na potrzeby grzewcze zabudowy zagrodowej (tzw. „niska emisja”). Nie ma ona jednak znaczącego udziału, bowiem zabudowa w dużym stopniu ma charakter rozproszony. Największe uciążliwości mogą występować w obrębie obszaru C mpzp, gdzie zabudowa ma zwarty pasmowych charakter wzdłuż ciągów komunikacyjnych (Oraczew). Prowadzona na analizowanym obszarze działalność rolnicza powoduje również podniesienie stężenia związków azotu i fosforu w glebie w wyniku zabiegów związanych z podnoszeniem żyzności gleb. Stosowanie środków ochrony roślin w gospodarce rolnej może przyczynić się do zmiany składu chemicznego gleby. Niewłaściwa mechanizacja rolnictwa (stosowanie ciężkiego sprzętu) powoduje zaś ugniatanie gleby, niszczenie struktury, zmiany porowatości, zaskorupienie powierzchni gleby czy zahamowanie wymiany gazowej. Wzdłuż tras drogowych możemy spodziewać się zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi (głównie ołowiem). W wyniku zabudowy (np. pod zabudową, terenami komunikacyjnymi) część pokrywy glebowej uległa zniszczeniu, w tym również chronionej prawnie przed zmianą na cele pozarolnicze. W wyniku prowadzenia prac ziemnych doszło do przemieszania poziomów genetycznych gleb, czy nawet usunięcia poziomu próchnicznego. Modyfikacje głównie dotyczą: struktury gleby, zawartości próchnicy, odczynu, składu mechanicznego i chemicznego, właściwości fizycznych. Przebiegające przez analizowany obszar ciągi komunikacyjne – droga krajowa nr 12 oraz drogi powiatowe nr: 1719E, 1720E, 1721E niosą ze sobą również uciążliwość akustyczną, która nierozerwalnie wiąże się z natężeniem ruchu na drogach. Wg pomiaru przez GDDKiA natężenie ruchu drogowego (ŚDR – średni dobowy ruch) w 2010 r. na drodze krajowej nr 12 na odcinku kształtowało się na poziomie 9686 poj. sam./dobę w obu kierunkach.27 Dla dróg powiatowych nie są prowadzone badania pomiaru natężenia ruchu drogowego. Innym istniejącym problemem ochrony środowiska w zakresie emisji hałasu są elektrownie wiatrowe. W latach 2009-2012 zostały prowadzone postępowania administracyjne, których celem było umożliwienie lokalizacji na terenie gminy elektrowni wiatrowych. Aktualnie istnieje 8 elektrowni wiatrowych, a kolejne są w trakcie realizacji. Nie mniej jednak należy tutaj podkreślić, iż składową tych postępowań administracyjnych były przeprowadzone oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko, w tym w zakresie emisji hałasu do środowiska. Najbliżej względem analizowanego obszaru są turbiny zlokalizowane w obrębach geodezyjnych: Charłupia Wielka, Tworkowizna, Oraczew, które generują w strefach oddziaływania uciążliwości w zakresie hałasu. Kreować to może również przyszły problem w zakresie skumulowanego oddziaływania projektowanych elektrowni wiatrowych z już istniejącymi. W obrębie analizowanego obszaru możemy spodziewać się również dużego zagrożenia zanieczyszczenia wód podziemnych. Obecnie na badanym terenie nie podjęto żadnych działań związanych z rozwiązaniem problemu gospodarki ściekowej. Odprowadzanie ścieków realizowane jest przede wszystkim w systemach kanalizacji indywidualnej - ścieki odprowadzane są do zbiorników typu szambo, okresowo usuwanych przez firmy prowadzące usługi asenizacyjne lub we własnym zakresie, a następnie przewożone do oczyszczalni zlokalizowanej we Wróblewie. Przy powszechnym dostępie do sieci wodociągowej i jednoczesnym braku kanalizacji sanitarnej, istnieje duże zagrożenie zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych ściekami odprowadzanymi bezpośrednio do wód lub do gruntu, ściekami z opróżniania szamb lub przesiąkami z nieszczelnych szamb do gruntu. Ze względu na rolniczy charakter 27 Dla porównania w 1995 r. dane kształtowały się nastepujaco: odcinek Błaszki – Słomków Suchy 5 400 poj. sam./dobę w obu kierunkach; odcinek Słomków Suchy – Sieradz 6 000 poj. sam./dobę w obu kierunkach 54 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew obszaru dużym źródłem zanieczyszczania wód jest prowadzona działalność rolnicza (używanie środków ochrony roślin w gospodarce rolnej). Czynnikiem powodującym degradację płytkich wód przypowierzchniowych mogą być także tzw. „dzikie” wykorzystywanie studni kopanych na szamba, nieczynne lub niewłaściwie zabezpieczone studnie wiercone. 4. PROJEKTOWANE ZAGOSPODAROWANIE – analiza i ocena oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na środowisko i zabytki 4.1 Cele ochrony środowiska i przyrody Dla całego obszaru objętego ustaleniami projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjęto ustalenia z zakresu ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu. Ma to na celu zapewnienie ochrony i prawidłowego funkcjonowania środowiska gminy Wróblew, a dokładnie poszczególnych fragmentów obrębów geodezyjnych objętych analizowanym dokumentem, tj.: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew oraz w konsekwencji zrównoważony rozwój z poszanowaniem elementów środowiska. Projekt planu zakazuje: 1) realizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, za wyjątkiem: a) dróg, sieci i obiektów infrastruktury technicznej (sieci, urządzeń, instalacji, budowli, obiektów); b) wydobycia kopalin na terenie PG, c) urządzeń lub zespoły urządzeń umożliwiających pobór wód podziemnych, d) stacji obsługi lub remontowych sprzętu budowlanego, rolniczego lub środków transportu, e) budowy zbiorników wodnych lub stawów, f) chowu lub hodowli zwierząt w liczbie większej niż 60 DJP i mniejszej niż 210 DJP przy zachowaniu przepisów odrębnych i zapisu dopuszczającego w terenach D.1Pu i 2.Pu wszystkich przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko; 2) budowy w obrębie terenów D.1Pu i D.2Pu zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi a w szczególności stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii przemysłowych zakładów o zwiększonym ryzyku lub zakładów o dużym ryzyku; 3) lokalizowania w terenie obiektów i urządzeń mogących powodować przekroczenie normatywnych parametrów jakości środowiska w zakresie emisji hałasu, wibracji, promieniowania niejonizującego, zanieczyszczania powietrza, gleby, wód powierzchniowych i podziemnych określonych w przepisach odrębnych, z wyjątkiem inwestycji celu publicznego z zakresu infrastruktury technicznej; 4) wszelkiej działalności związanej z gospodarką odpadami polegającej na zbieraniu, magazynowaniu, przetwarzaniu i odzyskiwaniu odpadów; 5) wprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami; Projekt planu nakazuje: 1) zachowanie terenów zakrzewionych i zadrzewionych, cennych zbiorowisk roślinnych, szpalerów drzew wzdłuż ciągów komunikacyjnych, z dopuszczeniem niezbędnej wycinki w miejscach kolizji z projektowanym zainwestowaniem i sytuacji wyjątkowych, stwarzających zagrożenie dla ludzi i środowiska; 2) zachowanie istniejących wód śródlądowych, w tym oczek wodnych, bezodpływowych zagłębień 55 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew terenu; 3) zagospodarowanie powierzchni działki budowlanej w sposób zabezpieczający sąsiednie nieruchomości oraz drogi przed spływem wód opadowych i roztopowych na działki sąsiednie; 4) zabezpieczenie wyrobisk kruszywa przed niekontrolowanym użytkowaniem – składowaniem odpadów, wylewaniem nieczystości; 5) stosowanie selektywnej zbiórki odpadów oraz systemu gromadzenia, usuwania i unieszkodliwiania odpadów stałych, gwarantujący ochronę środowiska; Projekt planu określa: 1) rodzaje terenów podlegające ochronie akustycznej, zgodnie z aktualnymi przepisami z zakresu ochrony środowiska, dla których ustala poziomy hałasu: a) tereny oznaczone symbolami RMn, RM - jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę zagrodową; b) tereny oznaczone symbolem MN/U - jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniowo-usługową; c) 2) tereny oznaczone symbolem MW – jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną; pozostałe tereny wyznaczone w projekcie planu nie zaliczają się, wg przepisów odrębnych, do grupy terenów, dla których należy ustalić dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku; Projekt planu ustala: 1) obowiązek gromadzenia i usuwania odpadów stałych zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi, z uwzględnieniem selektywnej zbiórki odpadów; 2) prowadzenie eksploatacji złoży w sposób racjonalny przy zastosowaniu środków ograniczających szkody w środowisku i ochronie walorów krajobrazowych; 3) ogrzewanie pomieszczeń paliwami zapewniającymi wysoki stopień czystości emisji spalin, w tym stałymi, których stosowanie jest zgodne z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska; 4) dopuszcza możliwość stosowania odnawialnych źródeł energii wykorzystujących energię słońca do ogrzewania pomieszczeń oraz produkcję energii elektrycznej i ciepłej wody na potrzeby własne, zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu energetyki oraz ochrony środowiska. W zakresie wyposażenia przedmiotowego obszaru w infrastrukturę techniczną projekt planu nakazuje stosowanie technologii i paliw grzewczych zapewniających wysoki stopień czystości emisji spalin oraz dopuszcza możliwość zaopatrzenia w ciepło energią pozyskiwaną ze źródeł odnawialnych. Powstające ścieki należy docelowo odprowadzać w systemie istniejącej i projektowanej gminnej sieci kanalizacyjnej lub przydomowych oczyszczalni ścieków. Konieczne jest również podczyszczanie powstających ścieków przemysłowych przed wprowadzeniem ich do urządzeń kanalizacyjnych. Rozwiązania indywidualne w postaci zbiorników bezodpływowych zostały dopuszczone tylko jako rozwiązanie tymczasowe. Realizacja powyższych zapisów projektu planu korzystnie wpłynie na stan powietrza oraz stosunki gruntowo-wodne analizowanego obszaru. 4.2 Cele ochrony środowiska kulturowego Na analizowanym obszarze występują obiekty oraz obszary dziedzictwa kulturowego podlegające specjalnej ochronie lub wymagające takiej ochrony: • obiekty umieszczone w rejestrze zabytków nieruchomych województwa łódzkiego – wiatrak typu „koźlak” wpisany do rejestru zabytków decyzja z dnia 03.10.1986 r. (nr rejestru 332/A); • obiekty umieszczone w gminnej ewidencji zabytków: Oraczew 24 – dom nr 24 (działka nr ewid. 57/2), 56 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Oraczew 29 – dom nr 29 (działka nr ewid. 61/1), Oraczew 49 – dom 49 (działka nr ewid. 85), Oraczew 57 – dom nr 57 (działka nr ewid. 97), Sadokrzyce 47 – wiatrak typu „koźlak” (działka nr ewid. 52/6), Wągłczew – cmentarz w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie (działka nr ewid. 252), Wągłczew – Kaplica grobowa rodziny Psarskich w zespole cmentarza parafialnego we Wągłczewie (działka nr ewid. 252), Wagłczew 20 – dom nr 20 (działka nr ewid. 55/1), Wągłczew 23 – dom nr 23 (działka nr ewid. 56). • stanowiska archeologiczne – występują w obrębie wyznaczonego terenu: A.3R, B.6R, B.7R, B.9R, B.10R, C.1R, C.5R, C.4RMn, A.1ZL, C.6ZL, B.2KDD. W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków projekt planu uwzględnia w ustaleniach ogólnych dla całego obszaru i wskazuje graficznie na rysunku projektu planu w/w obszary i obiekty. Ponadto ustala wytyczne mające na celu ich ochronę oraz wyznacza obszarowe konserwatorskie strefy ochrony – cmentarza, archeologicznej i krajobrazu: • dla zabytku chronionego poprzez wpis do rejestru zabytków - prowadzenie działań inwestycyjnych oraz zagospodarowanie terenu wokół zabytku jedynie na zasadach zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami; dla ochrony wartości widokowych zabytku – wiatraka typu „koźlak” projekt planu wyznacza konserwatorską strefę ochrony krajobrazu, w granicach której, prócz terenu C.3RMn i C.4RMn, zakazuje lokalizacji wszelkiej zabudowy oraz nasadzeń zieleni wysokiej; • dla zabytków umieszczonych w gminnej ewidencji zabytków, tj.: dla obiektów architektonicznych (domy) – zachowanie kształtu dachu oraz rozplanowania elewacji budynku, zachowanie lub odtworzenie detalu architektonicznego elewacji oraz historycznego podziału okien; rozbiórka obiektów jest możliwa jedynie na zasadach określonych w przepisach odrębnych; dla terenu cmentarza wraz z ogrodzeniem oraz kaplicy grobowej rodziny Psarskich zlokalizowanych w granicach konserwatorskiej strefy ochrony cmentarza – zachowanie układu przestrzennego cmentarza, jego ogrodzenia i zieleni wysokiej oraz ustala ochronę nagrobków mających wartości historyczne; zachowanie i systematyczna renowacja kaplicy grobowej rodziny Psarskich; • dla stanowisk archeologicznych – roboty ziemne lub zmianę charakteru dotychczasowej działalności na terenie zabytku archeologicznego należy prowadzić na zasadach określonych w przepisach odrębnych dotyczących ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. W celu ochrony stanowisk archeologicznych projekt planu wyznacza konserwatorskie strefy ochrony archeologicznej pokazane graficznie na rysunku projektu planu, w obrębie których wszystkie roboty ziemne i dokonywanie zmiany dotychczasowej działalności wiążącej się z naruszeniem struktury gruntu wymagają przeprowadzenia badań archeologicznych w formie nadzoru archeologicznego. Wydanie pozwolenia na nadzór regulują przepisy odrębne dotyczące ochrony zabytków. Ponadto projekt planu podkreśla, iż wszystkie odkryte w trakcie prac ziemnych przedmioty zabytkowe oraz zabytki nieruchome i nawarstwienia kulturowe podlegają ochronie prawnej, zgodnie z przepisami odrębnymi. 4.3 Opis projektowanego zagospodarowania Celem regulacji zawartych w ustaleniach analizowanego projektu planu jest unormowanie zasad umożliwiających realizację zamierzeń inwestycyjnych, w tym polegających na budowie farmy elektrowni wiatrowych produkujących energię elektryczną w sposób ekologiczny i nieuciążliwy, które spowodują 57 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew ożywienie gospodarcze gminy Wróblew. Ponadto projekt planu dąży do określenia przeznaczenia oraz zasad zagospodarowania poszczególnych terenów, tak aby umożliwić kształtowanie ładu przestrzennego w sposób zapewniający ochronę środowiska i zdrowia ludzi oraz wartości kulturowych gminy. W projekcie planu miejscowego składającego się z części opisowej (tekst projektu planu – uchwały Gminy) oraz graficznej (rysunku projektu planu w skali 1:2000) określono dla całego obszaru objętego planem: • przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania; • zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; • zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu; • zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków, w tym krajobrazów kulturowych; • zasady kształtowania zabudowy oraz wskaźniki zagospodarowania terenu: maksymalną i minimalną intensywność zabudowy jako wskaźnik powierzchni całkowitej zabudowy w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej; minimalny udział procentowy powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej; gabaryty obiektów w tym maksymalną wysokość zabudowy; minimalną liczbę miejsc do parkowania, w tym miejsca przeznaczone na parkowanie pojazdów zaopatrzonych w kartę parkingową i sposób ich realizacji; linie zabudowy; • granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych; • szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości oraz minimalną powierzchnię nowo wydzielonych działek budowlanych; • szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu; • zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; • stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę za wzrost wartości nieruchomości spowodowany uchwaleniem niniejszego planu zagospodarowania przestrzennego. • granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji. Projekt planu nie ustala: • granic obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości; • zasad kształtowania krajobrazu, w tym również krajobrazów kulturowych oraz dóbr kultury współczesnej; • granic i sposobów zagospodarowania obszarów szczególnego zagrożenia powodzią i obszarów osuwania się mas ziemnych; • granic i sposobów zagospodarowania krajobrazów priorytetowych określonych w audycie krajobrazowym oraz planie zagospodarowania województwa; • terminów i sposobów tymczasowego zagospodarowania, urządzenia i użytkowania terenów; • wymagań wynikających z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych. Projekt planu wyodrębnia tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania przestrzennego wyznaczone liniami rozgraniczającymi, oznaczone na rysunku planu symbolami, dla których ustala następujące podstawowe przeznaczenie terenu: 1) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę zagrodową w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych z dopuszczeniem na wydzielonych działkach możliwości realizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: zabudowy usługowej; budynków gospodarczych; inwentarsko-składowych; garaży; szklarni; 58 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew dróg wewnętrznych (w tym dojazdy do pól); ciągów pieszych; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej – oznaczone na rysunku projektu planu symbolem RMn; 2) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę zagrodową w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: budynków gospodarczych; inwentarsko-składowych; garaży; szklarni; dróg wewnętrznych (w tym dojazdy do pól); ciągów pieszych; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej – oznaczone na rysunku projektu planu symbolem RM; 3) teren o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: zabudowy usługowej; budynków gospodarczych; garaży; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej – oznaczony na rysunku projektu planu symbolem MW; 4) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, zabudowę usługową oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: budynków gospodarczych; garaży; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej; dróg wewnętrznych – oznaczone na rysunku projektu planu symbolem MN/U; 5) tereny o podstawowym przeznaczeniu pod zabudowę produkcyjną, składy i magazyny, zabudowę usługową oraz o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: budynków gospodarczych i garaży; sieci, obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej; terenów komunikacji; zieleni towarzyszącej i izolacyjnej; dróg wewnętrznych – oznaczone na rysunku projektu planu symbolem Pu; 6) tereny górnicze, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem PG o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci: terenu rolniczego, leśnego lub terenu wód powierzchniowych, zgodnie z kierunkiem rekultywacji gruntów; 7) tereny rolnicze, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem R o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci sieci, obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej oraz istniejących dróg wewnętrznych; 8) tereny wód powierzchniowych śródlądowych i rowów melioracyjnych, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem WS o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci urządzeń związanych z gospodarka wodną; 9) teren infrastruktury technicznej – ujęcie wody, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem W – teren o podstawowym przeznaczeniu pod: budynki i urządzenia związane z infrastrukturą wodociągową oraz o przeznaczeniu uzupełniającym w postaci dojść i dojazdów; zieleni niskiej; 10) teren cmentarza, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem ZC o dopuszczalnym przeznaczeniu uzupełniającym w postaci urządzeń i obiektów towarzyszących (w tym sieci infrastruktury technicznej, obiekty małej architektury) oraz ciągów pieszych; 11) tereny lasów oznaczone na rysunku projektu planu symbolem ZL; 12) teren dolesień, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem DZL; 13) teren drogi publicznej głównej ruchu przyspieszonego, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem KDGP; 14) tereny dróg publicznych zbiorczych, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem KDZ; 15) tereny dróg publicznych lokalnych, oznaczone na rysunku projektu planu symbolem KDL; 16) tereny dróg publicznych dojazdowych, oznaczone na rysunku projektu planu symbolami KDD; 17) teren drogi wewnętrznej, oznaczony na rysunku projektu planu symbolem KDW. W ustaleniach ogólnych dla całego obszaru projektu planu, jako zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zabudowę projekt planu wyznacza nieprzekraczalne linie dla lokalizacji zabudowy z zakazem jej przekroczenia. Dla istniejących budynków lub ich części położonych poza nieprzekraczalną linią dopuszcza jedynie możliwość ich remontu i przebudowy w kierunku zgodnym z linią zabudowy. Dla terenów górniczych (PG) konieczne jest zachowanie pasów ochronnych. 59 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew W zakresie granic i sposobów zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie przepisów odrębnych, projekt planu: • wyznacza strefę sanitarną od ogrodzenia cmentarza o szerokości 50,0 m, w zasięgu której obowiązują nakazy, zakazy, dopuszczenia i ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych oraz nakaz czerpania wody z gminnej sieci wodociągowej; • określa zasady ochrony urządzeń melioracji szczegółowych figurujących w ewidencji właściwego zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych – dla terenów zmeliorowanych lub będących w zasięgu oddziaływania urządzeń melioracyjnych ustala: przebudowę lub likwidację drenażu rolnego z nakazem zachowania jego dalszego prawidłowego funkcjonowania na terenach przyległych do terenu, na którym realizuje się przebudowę lub likwidację drenażu rolnego; dopuszcza możliwość, w przypadku braku kolizji z istniejącym lub planowanym zagospodarowaniem działki budowlanej, odstąpienie od przebudowy lub likwidacji urządzeń melioracyjnych za zgodą właściwego zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych; po zmianie sposobu użytkowania gruntów rolnych zmeliorowanych - wystąpienie do właściwego zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych o wykreślenie z ewidencji urządzeń melioracji szczegółowych powierzchni zajętych na cele pozarolnicze; • wskazuje na obowiązek zgłoszenia, zgodnie z przepisami odrębnymi i przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, obiektów i budowli o wysokości 50,0 m n.p.t. i wyższych – celem uzgodnienia lokalizacji i sposobu oznakowania przeszkodowego tych obiektów. Projekt planu zezwala na dokonywanie podziału działki, lecz warunkiem wydzielenia nowych działek budowlanych jest zapewnienie im obsługi komunikacyjnej - dostępu do drogi publicznej lub za pośrednictwem drogi wewnętrznej w rozumieniu przepisów odrębnych oraz możliwości obsługi w infrastrukturą techniczną na warunkach określonych w analizowanej uchwale.28 Projekt planu dopuszcza możliwość przeprowadzenia scalenia i następnie podziału nieruchomości zgodnie z regulacją wynikającą z przepisów odrębnych oraz z zachowaniem parametrów określonych w analizowanym projekcie planu. Ustala jednak, iż nowe granice podziału muszą być prostopadłe albo równoległe do co najmniej jednej skrajnej granicy terenu dzielonego. W zakresie szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczeń w ich użytkowaniu projekt planu ustala strefę bezpieczeństwa od napowietrznej linii elektroenergetycznej średniego napięcia 15kV o szerokości po 7,5 m na stronę od osi. W jej obrębie zakazuje lokalizacji budynków przeznaczonych na pobyt ludzi oraz nasadzeń zielenią wysoką. Ponadto projekt planu zawiera ustalenia szczegółowe dla poszczególnych terenów wyznaczonych liniami rozgraniczającymi, które zostały sformułowane w zakresie: • przeznaczenia podstawowego i uzupełniającego – dla wszystkich terenów, co zostało już omówione w niniejszym podrozdziale Prognozy; • zasad i warunków kształtowania zabudowy – dla terenów przeznaczonych do zabudowy – tereny RMn, RM, MW, Pu; terenu infrastruktury technicznej – teren W i dla terenów górniczych – tereny PG; • zasady zagospodarowania terenu – dla wszystkich terenów prócz terenu cmentarza (ZC); • podziału nieruchomości – dla terenów przeznaczonych do zabudowy – tereny RMn, RM, MW, Pu. W ustaleniach szczegółowych projektu planu w zakresie zasad i warunków kształtowania zabudowy oraz zasad zagospodarowania terenu zostały określone: 28 Ustalenia te nie dotyczą podziałów dokonywanych w celu: sytuowania urządzeń infrastruktury technicznej, wyznaczania linii rozgraniczających dróg, regulacji stanu prawnego i poprawy istniejącego zagospodarowania oraz innych dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów. 60 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew • parametry kształtowania zabudowy, tj.: maksymalną wysokość zabudowy o przeznaczeniu podstawowym i uzupełniającym, geometrię dachu (liczbę i kąt nachylenia połaci dachowych); • zasady kształtowania i lokalizacji zabudowy – zakazuje stosowania w elewacjach budynków i pokryciu dachowym jaskrawych kolorów kontrastujących z otoczeniem; nie zezwala na stosowania okładzin z tworzyw sztucznych (typu siding, boazerie elewacyjne, inne podobne) i blach jako materiału wykończeniowego elewacji budynków; • wskaźniki zagospodarowania terenów, w odniesieniu do działki budowlanej, tj.: maksymalną powierzchnię zabudowy, intensywność zabudowy (minimum – maksimum), minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej; w obrębie terenów Pu ustala obowiązek realizacji strefy zieleni izolacyjnej w postaci liściastych i iglastych zadrzewień wysokich i średniowysokich w stosunku 70 do 30 i o szerokości minimum 10 m, która powinna w naturalny sposób oddzielać funkcje terenów o kolizyjnym przeznaczeniu; • zasady i sposób zagospodarowania terenów zależny od jego podstawowego przeznaczenia: tereny górnicze (PG - teren „Wągłczew I” i „Mantyki IVA”) – projekt planu zakazuje zabudowy dopuszczając jedynie tymczasowe obiekty dla potrzeb realizacji budowy i eksploatacji wyrobisk (w tym kontenerów administracyjno-socjalnych), tymczasowe urządzenia związane z przeróbką i eksploatacją złoża oraz drogi wewnętrzne niezbędne do obsługi komunikacyjnej kopalni; określa wysokość instalacji i obiektów technologicznych, związanych z prowadzoną działalnością wydobywczą oraz tymczasowych kontenerów administracyjno-socjalnych; ustala kąt nachylenia połaci dachowej oraz wskaźnik intensywności zabudowy (jako wskaźnik powierzchni całkowitej zabudowy); projekt planu dopuszcza możliwość eksploatacji złoża w części i etapowo oraz przeróbkę (rozdrabnianie) kruszywa naturalnego; akcentuje jednak, iż w zakresie sposobu, kolejności i głębokości eksploatacji złoża należy dostosować się do ustaleń koncesji; projekt planu dopuszcza możliwość wypełnienia wyrobiska lub jego części wodami napływającymi z górotworu lub wodami kopalnianymi; możliwe będzie również, w ramach przeprowadzanej rekultywacji, wykorzystanie terenu do celów wypoczynku, turystyki i rekreacji, a także aktywności fizycznej, z akcentem na dopuszczenie wyłącznie terenowych urządzeń sportu i rekreacji oraz obiektów małej architektury; na cele rekultywacji, zgodnie z ustaleniami projektu planu, będzie można również wykorzystać masy ziemne lub skalne przemieszczane w związku z wydobywaniem kopaliny ze złoża; projekt planu w zakresie grodzenia terenu dopuszcza ogrodzenia zabezpieczające głębokie wykopy; tereny rolnicze (R) – projekt planu ustala utrzymanie istniejących terenów upraw polowych, łąk i pastwisk oraz wód śródlądowych, w tym oczek wodnych i bezodpływowych zagłębień terenu; zakazuje wznoszenia obiektów budowlanych, za wyjątkiem sieci, obiektów, urządzeń infrastruktury technicznej i dróg wewnętrznych; na ternie B.6R i C.5R wskazuje obszar do rekultywacji; teren cmentarza (ZC) – projekt planu zakazuje lokalizacji obiektów budowlanych nie związanych z funkcjonowaniem cmentarza oraz miejsc postojowych; dopuszcza jedynie realizację lapidarium na dowolnych warunkach; nie zezwala na podział działki; tereny wód powierzchniowych śródlądowych i rowów melioracyjnych (WS) – projekt planu akcentuje, iż zagospodarowanie tych terenów powinno się odbywać na zasadach określonych w przepisach odrębnych; ustala zachowanie istniejących cieków i zbiorników wodnych; w sytuacji możliwego zaniku wody w zbiornikach, dopuszcza użytkowanie rolne; tereny lasów (ZL) – projekt planu zakazuje zabudowy terenu oraz wprowadza obowiązek utrzymanie dotychczasowego sposobu użytkowania gruntów leśnych i gruntów stanowiących lasy w rozumieniu przepisów o lasach; 61 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew teren dolesień (DZL) – projekt planu akcentuje, iż gospodarowanie na tym terenie należy prowadzić zgodnie z przepisami odrębnymi; ustala obowiązek zalesienie terenu zgodnie z określonym w decyzji sposobem rekultywacji. W zakresie obsługi komunikacyjnej projekt planu wyznacza tereny przeznaczone pod drogi publiczne zapewniające powiązanie z drogowym układem zewnętrznym (w tym o znaczeniu ponadlokalnym) oraz obsługę komunikacyjną w ramach obszaru objętym analizowanym projektem planu. Są to drogi o następujących klasach technicznych: • KDGP – teren drogi głównej ruchu przyspieszonego, • KDZ – tereny dróg zbiorczych, • KDL – tereny dróg lokalnych, • KDD – tereny dróg dojazdowych. Określa dla nich parametry funkcjonalno-techniczne. Ponadto wyznacza teren drogi wewnętrznej, głównie w celu obsługi istniejącej stacji wodociągowej. Dla wyznaczonych terenów o funkcji komunikacyjnej, jako przeznaczenie uzupełniające określa lokalizację urządzeń i sieci infrastruktury technicznej, elementów małej architektury oraz zieleni. Projekt planu obsługę komunikacyjną działek budowlanych, ustala bezpośrednio z dróg publicznych. Dopuszcza również obsługę komunikacyjną z dróg wewnętrznych, wytyczonych w projekcie podziału działki i powiązanych z drogami publicznymi. Dla terenów budowlanych określa wskaźniki wyposażenia ich w miejsca postojowe dla samochodów. Projekt planu ustala wyposażenia terenów w media techniczne poprzez istniejący i rozbudowywany oraz projektowany system uzbrojenia. Sieci infrastruktury technicznej należy projektować z rozprowadzeniem na terenach przeznaczonych pod ciągi komunikacyjne lub wzdłuż tych terenów. Projekt planu dopuszcza możliwość lokalizacji sieci wodociągowej, kanalizacji sanitarnej, deszczowej, gazowej, elektroenergetycznej i telekomunikacyjnej na terenach przeznaczonych pod zabudowę, a dokładnie w pasach terenów pomiędzy wyznaczonymi liniami zabudowy a liniami rozgraniczającymi teren przeznaczony pod zabudowę i pod drogę. Sieci elektroenergetyczne mogą być również lokalizowane na terenach rolniczych, ale w sposób nie kolidujący z ich rolniczym przeznaczeniem. Ponadto projekt planu na całym analizowanym obszarze dopuszcza możliwość lokalizowania obiektów infrastruktury technicznej takich jak stacje transformatorowe, podziemne przepompownie ścieków czy kontenerowe stacje telekomunikacyjne. Zawiera szczegółowe ustalenia w zakresie: 1) 2) zaopatrzenia w wodę: a) zaopatrzenie z istniejącej i rozbudowywanej, gminnej sieci wodociągowej; b) wyposażenia sieci wodociągowej w hydranty p. poż. zgodnie z przepisami odrębnymi; c) dopuszcza możliwość zaopatrzenia w wodę z własnego ujęcia wód podziemnych. odprowadzenia ścieków: a) odprowadzanie ścieków do istniejącej i projektowanej gminnej sieci kanalizacji oraz unieszkodliwianie ich na gminnej oczyszczalni ścieków; b) do czasu wyposażenia terenu w sieć kanalizacji sanitarnej dopuszcza możliwość odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych, z obowiązkiem okresowego wywozu zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego; c) dopuszcza możliwość stosowania przydomowych oczyszczalni ścieków; d) ustala obowiązek podczyszczania wytwarzanych ścieków przemysłowych, zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi określającymi warunki wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych i precyzującymi obowiązki dostawców ścieków przemysłowych. 62 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew 3) 4) 5) 6) odprowadzenia wód opadowych i roztopowych: a) ustala odprowadzanie wód opadowych i roztopowych powierzchniowo na teren własnej działki, do lokalnych systemów kanalizacji deszczowej lub stosowanie innych rozwiązań zgodnych z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska i prawa wodnego; b) na terenach zabudowy produkcyjnej, magazynowej i usługowej ustala się odprowadzenie wód opadowych i roztopowych z utwardzonych powierzchni (parkingów, placów manewrowych) i powierzchni dachów większych niż 1000 m2 do zamkniętego systemu kanalizacji deszczowej; do czasu powstania kanalizacji deszczowej nadmiar wód opadowych i roztopowych należy zagospodarować w zbiornikach retencyjnych bezodpływowych, zlokalizowanych w granicach działki budowlanej lub stosować inne rozwiązania zgodne z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska; dopuszcza możliwość stosowania studni chłonnych; c) dopuszcza możliwość odprowadzania wód opadowych i roztopowych w oparciu o kanalizację deszczową projektowaną w sieciowym systemie deszczowej kanalizacji gminnej; d) nakazuje instalować separatory substancji ropopochodnych na odpływach wód opadowych i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów manewrowych, postojowych i parkingów zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska. zaopatrzenia w energię elektryczną: a) zasilanie z istniejącej sieci średniego i niskiego napięcia; b) bezpośredni dosył energii elektrycznej do odbiorców - poprzez przyłącza elektroenergetyczne niskiego napięcia; c) budowę liniowych odcinków sieci średniego i niskiego napięcia w liniach rozgraniczających ulic, ze względu na zawężenie parametrów ulic dopuszcza przebieg sieci napowietrznej poza liniami rozgraniczającymi ulic; d) lokalizowanie nowych stacji transformatorowych wnętrzowych poza liniami rozgraniczającymi ulic, na wydzielonych działkach, z bezpośrednim dostępem do drogi publicznej; e) możliwość lokalizowania rozgraniczających ulic. 8) transformatorowych słupowych 15/0,4kV w liniach zaopatrzenia w gaz ziemny: a) zaopatrzenie w gaz do czasu rozbudowy sieci gazowej, może być realizowane poprzez sytuowanie na działkach wolnostojących zbiorników propan-butan; b) zaopatrzenie do celów gospodarczych i grzewczych z projektowanej sieci średniego ciśnienia; c) sieć gazową należy projektować na zasadach określonych w przepisach odrębnych. zaopatrzenia w ciepło: a) 7) stacji do celów grzewczych i cieplej wody użytkowej ustala zaopatrzenie w ciepło z lokalnych, indywidualnych źródeł ciepła z obowiązkiem stosowania technologii i paliw grzewczych zapewniających wysoki stopień czystości emisji spalin tj. gaz przewodowy, olej niskosiarkowy, energia elektryczna i inne źródła energii ekologicznie czyste. obsługi telekomunikacyjnej: a) zaopatrzenie w łącza telefoniczne - z istniejącej i projektowanej sieci w liniach rozgraniczających ulic; b) projekt planu dopuszcza przebieg istniejących kabli telekomunikacyjnych doziemnych i linii telefonicznych napowietrznych, poza liniami rozgraniczającymi ulic; c) bezpośrednia obsługa poszczególnych indywidualnych przyłączy. abonentów telefonicznych - za pośrednictwem gospodarki odpadami: a) nakaz czasowe gromadzenie i segregację odpadów na działkach budowlanych w urządzeniach 63 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew przystosowanych do ich gromadzenia; b) 4.4 odbiór i usuwanie zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu gospodarki odpadami. Ocena rozwiązań funkcjonalno – przestrzennych projektu mpzp Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska Ustalenia projektu planu respektują wymogi określone w przepisach ogólnych i szczegółowych z zakresu ochrony środowiska. Szczegółowy wykaz aktów prawnych uwzględnionych przy tworzeniu projektu planu zawiera p.pkt. 1.5 Prognozy. Projekt planu nie wyznacza obszarów szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszarów osuwania się mas ziemnych, które podlegają ochronie na podstawie odrębnych przepisów, bowiem brak takich terenów w granicach opracowania. W granicach obszaru objętego ustaleniami projektu planu nie występują żadne prawne formy ochrony przyrody w myśl ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r., poz. 627 ze zmianami). Najbliższe, względem granic analizowanego terenu obszarowa forma ochrony przyrody to Brąszewicki Obszar Chronionego Krajobrazu - ok. 0,4 km od południowych granic obszar A mpzp). Położenie analizowanego obszaru względem form ochrony przyrody przedstawia rycina nr 14. Przedmiotowy obszar nie leży w obrębie obszaru NATURA 2000. Najbliżej położony, względem jego granic, jest OSO Zbiornik Jeziorsko (PLB100002) oddalony o ok. 6,0 km od wschodnich granic obszaru D mpzp. Położenie obszaru badań względem sieci obszaru NATURA 2000 przedstawia rycina nr 15. Z przepisów art. 113 ust. 2 pkt. 1 i art. 114 ustawy Prawo ochrony środowiska wynika potrzeba określenia w planie miejscowym, które z wyznaczonych projektem planu terenów29 podlegają ochronie akustycznej. W projekcie planu, dla którego potrzeb sporządzono niniejszą Prognozę wyznaczono tereny podlegające ochronie akustycznej, dla których ustalono poziomy hałasu zgodne z aktualnymi przepisami z zakresu ochrony środowiska. Warto również tutaj podkreślić, iż w obrębie analizowanego obszaru projekt planu dopuszcza możliwość realizacji funkcji, które mogą być źródłem uciążliwości dla sąsiednich terenów, w tym uciążliwości akustycznej. Wyznacza w obrębie obszaru D mpzp dwa tereny zabudowy produkcyjnej, składów, magazynów i usługowej. Nie mniej jednak projekt planu zawiera ustalenia, które mają na celu zminimalizować ewentualnie powstałą uciążliwość, do których należy: • obowiązek realizacja w obrębie terenów Pu stref zieleni izolacyjnych w postaci liściastych i iglastych zadrzewień wysokich i średniowysokich w stosunku 70 do 30 o szerokości minimum 10 m; • zakaz lokalizowania w analizowanym terenie obiektów i urządzeń mogących powodować przekroczenie normatywnych parametrów jakości środowiska, w tym w zakresie emisji hałasu, wibracji. Projekt planu zawiera ustalenia mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego i zabytków występujących na analizowanym obszarze tj.: obiektu umieszczonego w rejestrze zabytków nieruchomych województwa łódzkiego, w gminnej ewidencji zabytków oraz stanowisk archeologicznych. Ponadto wyznacza obszarowe konserwatorskie strefy ochrony: • cmentarza – dla cmentarza we Wągłczewie umieszczonego w gminnej ewidencji zabytków, • krajobrazu – dla ochrony wiatraka typu „koźlak” w Sadokrzycach wpisanego do rejestru zabytków decyzją z dnia 03.10.1986 r. (nr rejestru 332/A), • archeologicznej – dla stanowisk archeologicznych. 29 Pod pojęciem teren projekt planu, a za nim Prognoza rozumie najmniejszą wydzieloną liniami rozgraniczającymi jednostkę ustaleń projektu planu, oznaczoną numerem i symbolem literowym, dla której określono ustalenia szczegółowe. 64 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Projekt planu nie określa zasad ochrony dóbr kultury współczesnej, ponieważ brak jest ich w granicach analizowanego obszaru. Ochrona na podstawie odrębnych przepisów Istotnym elementem ustaleń projektu planu są zapisy z zakresu zagospodarowania obiektów podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów. Do takich obiektów występujących w granicach planu należą: • cmentarz we Wagłczewie, dla którego projekt planu wyznacza strefę sanitarną o szerokości 50,0 m (ze względu na występowanie wodociągu w jego bezpośrednim sąsiedztwie); • urządzenia melioracji szczegółowych figurujących w ewidencji właściwego zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych (rowy melioracyjne, drenowanie) – projekt planu chroni istniejące rowy melioracyjne będące ważnymi odbiornikami wód powierzchniowych z analizowanego obszaru; dopuszcza możliwość przebudowy/likwidacji istniejącego drenażu, ale tylko pod warunkiem jego dalszego prawidłowego funkcjonowania na terenach przyległych; • tereny górnicze wyznaczone na złożu „Mantyki IV” i „Wągłczew I”, w obrębie których, sposób, kolejność i głębokość eksploatacji złoża, zgodnie z ustaleniami projektu planu, należy dostosować do ustaleń koncesji; na potrzeby realizacji budowy i eksploatacji wyrobisk, projekt planu dopuszcza możliwość lokalizacji obiektów tymczasowych, w tym kontenerów administracyjno-socjalnych; w ramach przeprowadzanej rekultywacji projekt planu zezwolił na wykorzystanie terenu do celów wypoczynku, turystyki i rekreacji oraz aktywności fizycznej, w tym na wypełnienie wyrobiska lub jego części wodami napływającymi z górotworu, wodami kopalnianymi. Ochrona różnorodności biologicznej Obszar objęty opracowaniem nadal w znaczącym stopniu pozostaje aktywny biologicznie – głównie w rolniczym użytkowaniu. Zatem obszar badań ma wyraźnie rolniczy charakter, z którym nierozerwalnie związana jest zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych. Tereny zainwestowane zajmują jednak nieznaczny odsetek i w dużym stopniu mają one charakter rozproszony. Jedynie w obrębie obszaru C (Oraczew, Dabrówka Zgniła) zabudowa występuje pasmowo wzdłuż ciągów komunikacyjnych tworząc zwarty układ wsi ulicówki. Reprezentantem szaty roślinnej jest przede wszystkim zieleń niska (zieleń antropogenna charakterystyczna dla terenów rolniczych). Ponadto sporadycznie występuje zieleń średnia (samosiejki) oraz zieleń wysoka (lasy, zadrzewienia, szpalery, grupy i pojedyncze drzewa rosnące przede wszystkim przy drogach i w bezpośrednim sąsiedztwie rowów melioracyjnych). Ponadto występują zbiorowiska synantropijne wykazujące współcześnie silną ekspansję. Terenom zainwestowanym towarzyszą powierzchnie zieleni wprowadzonej i ukształtowanej przez człowieka (m.in. sady) oraz pojedyncza zieleń wysoka. Bioróżnorodność fauny szczegółowo opisuje podrozdział Prognozy – Świat zwierząt. Przeprowadzone na analizowanym obszarze monitoringi wykazały, iż awifaunę i chiropterofaunę reprezentują głównie pospolite gatunki ptaków, typowe dla krajobrazu rolniczego centralnej Polski. Największą bioróżnorodność w ramach analizowanego obszaru posiadają lasy i zadrzewienia. Bezpośrednie sąsiedztwo analizowanego obszaru wykazuje duże podobieństwo pod względem funkcjonalnym. Są to przede wszystkim tereny otwarte będące w leśnym i rolniczym użytkowaniu z zainwestowaniem mającym postać rozproszoną oraz skoncentrowaną wzdłuż ważnych ciągów komunikacyjnych. W wyniku realizacji ustaleń projektu planu będzie miało częściowe przekształcenie terenów obecnie aktywnych przyrodniczo w tereny zainwestowane i komunikacyjne. Powierzchnia terenów dotychczas aktywnych biologicznie, w stosunku do stanu istniejącego, nie ulegnie znaczącemu zmniejszaniu. 65 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Zaproponowane w projekcie planu rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne przyczynią się przekształcenia w tereny zabudowy i w tereny komunikacyjne jedynie części analizowanego obszaru. do Tereny do zainwestowania i poddawane przekształceniom antropogenicznym to tereny z możliwością zabudowy (zagrodowej, mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowej wielorodzinnej, usługowej, produkcyjnej, składów i magazynów), tereny prowadzenia eksploatacji powierzchniowej surowców mineralnych, teren infrastruktury technicznej oraz tereny dróg. Łącznie nie mniej jednak nie będą one stanowić znaczącego odsetka w ogólnej powierzchni analizowanego obszaru. Największe powierzchniowo nowe tereny do zabudowy, w stosunku do stanu istniejącego, to teren A.1MN/U, D.1Pu, D.2Pu. Ponadto warto tutaj zaznaczyć, iż dla terenów do zabudowy projekt planu określa wskaźniki zagospodarowania terenów, w odniesieniu do działki budowlanej – w tym ustala minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej, który przyjmuje następujące wskaźniki: • 60% - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w ramach terenów MN/U; • 50% - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w ramach terenów RMn; • 40% - tereny RM, zabudowa zagrodowa w ramach terenów RMn; • 30% - teren MW, zabudowa usługowa lub mieszkaniowo –usługowa w ramach terenów MN/U; • 20% - tereny Pu; • 5% - teren W. Wyznaczone tereny górnicze to adaptacja stanu istniejącego w zakresie wydanych, przez starostę powiatu sieradzkiego i marszałka województwa, decyzji zatwierdzających złoże i udzielających koncesję na wydobycie ze złoża. Projekt planu nie wyznacza dodatkowych nowych terenów przeznaczonych pod wydobycie. Zdecydowaną jednak powierzchnię badanego obszaru projekt planu pozostawia bez prawa do zabudowy. Tereny wyłączone z zainwestowania to: tereny rolnicze, tereny lasów, teren wód powierzchniowych. W celu ochrony bioróżnorodności analizowanego obszaru projekt planu nakazuje zachowanie terenów zakrzewionych i zadrzewionych, cennych zbiorowisk roślinnych, szpalerów drzew wzdłuż ciągów komunikacyjnych, z dopuszczeniem niezbędnej wycinki w miejscach kolizji z projektowanym zainwestowaniem i sytuacji wyjątkowych, stwarzających zagrożenie dla ludzi i środowiska. Projekt planu nie odnosi się do świata zwierzęcego. Warto zaznaczyć, iż penetracja ludzka także powoduje wycofanie niektórych gatunków fauny. Proporcja terenów o różnych formach użytkowania Obszar objęty opracowaniem posiada bardzo korzystne proporcje pomiędzy terenami aktywnymi biologicznie a terenami zabudowanymi, na korzyść czynnych przyrodniczo. Dominują tu bowiem tereny otwarte pozostające w rolniczym użytkowaniu (grunty orne, użytki zielone). Zabudowa występuje punktowo oraz pasmowo w obrębie obszaru C mpzp. Realizacji projektu planu spowoduje zmianę funkcji tylko na części powierzchni analizowanego obszaru i będzie to miało miejsce przede wszystkim w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących ciągów komunikacyjnych oraz zainwestowania. Wyjątek stanowią jedynie tereny Pu o powierzchni ok. 57,4 ha wyznaczanych w obrębie obszaru D mpzp w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 12. Zatem zaproponowane w projekcie planu rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne nie zmienią dotychczasowego użytkowania terenu na znaczącej jego powierzchni. Tym samym nie wpłynie to na zachwianie dotychczasowych proporcji pomiędzy terenami zurbanizowanymi a terenami czynnymi przyrodniczo na niekorzyść terenów aktywnych biologicznie.. Warto tutaj zaznaczyć, iż projektowane tereny zabudowy, dróg oraz lokalizacji elektrowni wiatrowych będą powstawać kosztem rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w części chronionej prawnie przed zmianą jej użytkowania na cele nierolnicze. Nie mniej jednak projekt planu ustala parametry 66 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew i wskaźniki zagospodarowania, w tym obowiązek zachowania minimalnych procentowych udziałów powierzchni biologicznie czynnej na nowo wyznaczonych terenach przeznaczonych do zabudowy, co w części zrekompensuje utracone powierzchnie aktywne przyrodniczo. Realizacja projektu planu nie będzie wiązała się z wyłączeniem z produkcji leśnej gruntów leśnych. Na obszarze objętym opracowaniem można wyróżnić następujące grupy terenów: • tereny układu komunikacyjnego – dróg publicznych oraz drogi wewnętrznej; • teren infrastruktury technicznej – ujęcie wody; • tereny górnicze; • tereny zabudowy, w tym: zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych, na części z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami lub zabudowy usługowej, zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów; • teren cmentarza; • tereny rolnicze bez prawa do zabudowy; • tereny lasów; • teren dolesień; • tereny wód powierzchniowych śródlądowych i rowów melioracyjnych. 4.5 Ocena warunków zagospodarowania terenu określonych w projekcie planu wynikających z potrzeb ochrony środowiska W projekcie planu dla terenów, w obrębie których może być lokalizowana zabudowa określono parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym: nieprzekraczalne linie zabudowy, gabaryty obiektów (m.in. maksymalną wysokość budynku/obiektu, liczbę kondygnacji nadziemnych budynków), minimalny udział procentowy powierzchni biologicznie czynnej, maksymalną powierzchnię zabudowy działki budowlanej, minimalną i maksymalną intensywność zabudowy mające na celu kształtowanie projektowanej zabudowy w sposób planowy i racjonalny. Z punktu widzenia nowo planowanych inwestycji projekt planu na analizowanym obszarze zakazuje realizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko i potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, za wyjątkiem: a) dróg, sieci i obiektów infrastruktury technicznej (sieci, urządzeń, instalacji, budowli, obiektów), b) wydobycia kopalin na terenie PG, c) urządzeń lub zespoły urządzeń umożliwiających pobór wód podziemnych, d) stacji obsługi lub remontowych sprzętu budowlanego, rolniczego lub środków transportu, e) budowy zbiorników wodnych lub stawów, f) chowu lub hodowli zwierząt w liczbie większej niż 60 DJP i mniejszej niż 210 DJP oraz przy zachowaniu przepisów odrębnych i zapisu dopuszczającego w terenach D.1Pu i 2.Pu wszystkich przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Po przeanalizowaniu obowiązującego prawa z zakresu przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko30 oraz uwzględnieniu rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych analizowanego projektu planu w obrębie terenów Pu (tereny zabudowy produkcyjnej, składów, magazynów i zabudowy 30 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010 r., Nr 213, poz. 1397). 67 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew usługowej) mogą pojawić się następujące przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko: a) instalacje do wytwarzania produktów przez mieszanie, emulgowanie lub konfekcjonowanie chemicznych półproduktów lub produktów podstawowych; b) instalacje do zgazowania, odgazowania lub upłynniania węgla lub łupku bitumicznego, lub instalacje do wytwarzania smarów z ropy naftowej; c) instalacje do brykietowania węgla kamiennego lub brunatnego; d) instalacje do prażenia i spiekania rud żelaza; e) instalacje do obróbki metali żelaznych: kuźnie, odlewnie, walcownie, ciągarnie i instalacje do nakładania powłok metalicznych; f) instalacje do wtórnego wytopu metali nieżelaznych lub ich stopów, w tym oczyszczania, odlewania lub przetwarzania metali z odzysku; g) instalacje do powierzchniowej obróbki metali lub tworzyw sztucznych, z zastosowaniem procesów chemicznych lub elektrolitycznych; h) instalacje do powierzchniowej obróbki substancji, przedmiotów lub produktów, z zastosowaniem rozpuszczalników organicznych; i) instalacje do produkcji kotłów, zbiorników, kadzi lub innych pojemników z blach; j) instalacje do produkcji klinkieru cementowego oraz instalacje do produkcji cementu lub wapna; k) instalacje do produkcji lub montowania pojazdów, sprzętu mechanicznego lub produkcji silników; l) instalacje do budowy lub naprawy statków powietrznych; m) instalacje do produkcji lub naprawy sprzętu kolejowego; n) instalacje do wytłaczania eksplozyjnego; o) instalacje do produkcji betonu w ilości nie mniejszej niż 15 t na dobę; p) instalacje do produkcji mas bitumicznych; q) instalacje do wytapiania substancji mineralnych; r) instalacje do produkcji włókien mineralnych; s) instalacje do produkcji wyrobów ceramicznych za pomocą wypalania, o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t/rok; t) instalacje do produkcji szkła, w tym włókna szklanego lub wyrobów ze szkła; u) instalacje do czyszczenia, odtłuszczania lub procesów wykończalniczych włókien lub materiałów włókienniczych; v) instalacje do garbowania lub uszlachetniania skór; w) instalacje do wytwarzania papieru lub tektury; x) instalacje do przetwarzania celulozy; y) instalacje do wytwarzania lub przetwarzania produktów na bazie elastomerów; z) instalacje do dystrybucji ropy naftowej, substancji lub mieszanin; aa) instalacje do podziemnego i naziemnego magazynowania ropy naftowej, produktów naftowych, substancji lub mieszanin o łącznej pojemności mniejszej niż 200 000 ton; bb) podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji; cc) instalacje do produkcji paliw z produktów roślinnych, z wyłączeniem instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego; dd) stocznie produkcyjne lub remontowe; ee) instalacje do wyrobu płyt pilśniowych, płyt wiórowych, sklejek lub mebli; ff) tartaki i stolarnie posiadające instalacje do impregnacji drewna lub o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 10 000 m3 drewna na rok; gg) zabudowa przemysłowa, w tym zabudowa systemami fotowoltaicznymi, lub magazynowa wraz z towarzyszącą infrastrukturą o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 1 ha; hh) garaże, parkingi samochodowe lub zespoły parkingów wraz z towarzyszącą im infrastrukturą o powierzchni użytkowej nie mniejszej niż 0,5 ha; ii) stanowiska testowania silników, turbin lub reaktorów; 68 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew jj) stacje obsługi lub remontowe sprzętu budowlanego, rolniczego lub środków transportu, z wyłączeniem myjni i stacji kontroli pojazdów; kk) instalacje do oczyszczania ścieków przemysłowych; ll) punkty do zbierania lub przeładunku złomu; mm) instalacje do produkcji i przetwórstwa tłuszczów roślinnych lub zwierzęcych; nn) instalacje do przetwórstwa owoców, warzyw, ryb lub produktów pochodzenia zwierzęcego, z wyłączeniem tłuszczów zwierzęcych, o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t na rok; oo) instalacje do produkcji mleka lub wyrobów mleczarskich, o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t na rok; pp) instalacje do produkcji wyrobów cukierniczych lub syropów o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t na rok; qq) instalacje do uboju zwierząt; rr) instalacje do pozyskiwania skrobi; ss) instalacje do produkcji tranu lub maczki rybnej; tt) instalacje do pakowania i puszkowania produktów roślinnych lub zwierzęcych, o zdolności produkcyjnej nie mniejszej niż 50 t na rok; uu) gorzelnie, zakłady przetwarzające alkohol etylowy oraz wytwarzające napoje alkoholowe. Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, należy do zadań własnych gminy.31 W zasadzie to władze gminy w ostateczności zdecydują jakie przedsięwzięcie potencjalnie znacząco oddziaływujące na środowisko w myśl przepisów odrębnych, pojawi się w obrębie terenu D.1Pu i D.2Pu oraz ostatecznie zostanie zrealizowane. Ponadto należy podkreślić, iż obecny etap – projekt planu to jedynie wskazanie przeznaczenia terenu. Nie ma jeszcze miejsca przesądzenie, jaka konkretna inwestycja zostanie zrealizowana w obrębie terenów D.1Pu i D.2Pu. Dlatego też na obecnym etapie nie możemy odnieść się do konkretnej inwestycji możliwej do pojawienia się w obrębie tych terenów. Zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko analizy odnoszą się do zaproponowanych w projekcie planu rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych i zagospodarowania przestrzennego. Rozpatrują przede wszystkim zaproponowane przeznaczenie poszczególnych terenów i zasady ich zagospodarowania. Przy braku informacji, jakie konkretne przedsięwzięcie zostanie zrealizowane brak jest możliwości określenia pełnego oddziaływania na środowisko. Warto również dodać, iż dopuszczone w projekcie planu na terenach Pu przedsięwzięcia będą potrzebowały przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w tym ewentualnego sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz obowiązkowej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Dopiero na tym etapie będzie możliwość pełnej oceny na środowisko, bowiem będą informacje o konkretnych inwestycjach i o konkretnych rozwiązaniach technicznych. Jednocześnie należy podkreślić, iż w obrębie terenów Pu projekt planu nie zezwala na lokalizację zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi a w szczególności stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii przemysłowych - zakładów o zwiększonym ryzyku lub zakładów o dużym ryzyku. Analizując istniejące zagospodarowanie należy zauważyć, iż zakazy projektu planu w zakresie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko nie naruszają istniejącego sposobu zagospodarowania. W chwili obecnej, obszar badań jest bowiem zainwestowany w nieznacznym stopniu. Jest to przede wszystkim zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych, która w myśl obowiązującego w Polsce prawa z zakresu ochrony środowiska nie jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko. Ponadto projekt planu uwzględniając specyfikę analizowanego obszaru dopuszcza wybrane przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko. Ponadto na całym analizowanym terenie nie wolno lokalizować obiektów i urządzeń mogących powodować przekroczenie normatywnych parametrów jakości środowiska w zakresie emisji hałasu, 31 Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2016 r., poz. 778 ze zmianami) 69 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew wibracji, promieniowania niejonizującego, zanieczyszczania powietrza, gleby, wód powierzchniowych i podziemnych określonych w przepisach odrębnych, z wyjątkiem inwestycji celu publicznego z zakresu infrastruktury technicznej. Dopuszczona projektem planu eksploatacja złoży kruszywa naturalnego (piasku) powinna odbywać się w sposób racjonalny przy zastosowaniu środków ograniczających szkody w środowisku i ochronie walorów krajobrazowych. Projekt planu nakazuje zabezpieczenie wyrobisk kruszywa przed niekontrolowanym użytkowaniem – składowaniem odpadów, wylewaniem nieczystości. W celu utrzymania odpowiednich proporcji pomiędzy powierzchnią zabudowy a powierzchnią aktywną przyrodniczo projekt planu na terenach przeznaczonych pod zabudowę (tereny RMn, RM, MW, MN/U, Pu) i terenie infrastruktury technicznej (W) wprowadza obowiązek zachowania minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w powierzchni działki budowlanej. Zapis ten zapobiegnie również zbyt dużemu uszczelnieniu obszarów przeznaczonych do zainwestowania. Projekt planu nie wskazuje jakie formy zieleni są preferowane lub zalecane. Dla poprawy walorów krajobrazowych wskazane byłoby określenie udziału zieleni wysokiej w powierzchni biologicznie czynnej działki budowlanej. Ponadto projekt planu nakazuje zachowanie istniejących terenów zakrzewionych i zadrzewionych, cennych zbiorowisk roślinnych, szpalerów drzew wzdłuż ciągów komunikacyjnych, z dopuszczeniem niezbędnej wycinki w miejscach kolizji z projektowanym zainwestowaniem i sytuacji wyjątkowych, stwarzających zagrożenie dla ludzi i środowiska. Aby zapewnić odpowiednie warunki życia i przebywania obecnym i przyszłym użytkownikom analizowanego terenu na podstawie art. 113 ust. 2 pkt. 1 i art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska projekt planu określił tereny podlegające ochronie akustycznej, dla których ustalił poziomy hałasu jak dla terenów przeznaczonych po: • zabudowę zagrodową – tereny RMn i RM; • zabudowę mieszkaniowo-usługową – tereny MN/U; • zabudowę mieszkaniową wielorodzinną – teren MW. Ponadto projekt planu ustanowił obowiązek realizacji w obrębie terenów Pu stref zieleni izolacyjnych w postaci liściastych i iglastych zadrzewień wysokich i średniowysokich w stosunku 70 do 30 o szerokości minimum 10 m, mających na celu w naturalny sposób oddzielać funkcje terenów o kolizyjnym przeznaczeniu. Dotrzymanie standardów akustycznych na terenach chronionych akustycznie będzie zależało przede wszystkim od odległości zabudowy od źródła zagrożenia (trasy komunikacyjne, zabudowa produkcyjna, elektrownie wiatrowe), jak też stosowanych form ochrony przed hałasem (np. zieleń izolacyjna, technologie obniżające hałas). Projekt planu zawiera zapisy mające na celu ochronę warunków gruntowych i wodnych analizowanego obszaru. Zakazuje wprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami. Nakazuje zachowanie istniejących wód śródlądowych, w tym oczek wodnych, bezodpływowych zagłębień terenu. Ponadto projekt planu wyznacza tereny wód powierzchniowych śródlądowych (w tym rzeka Swędra) i rowów melioracyjnych, które są ważnymi odbiornikami wód. Chroni istniejące urządzenia melioracji wodnych (drenowania) figurujące w ewidencji właściwego zarządcy rowów, melioracji i urządzeń wodnych. Przebudowa lub likwidacja drenażu jest możliwa jedynie pod warunkiem zapewnienia jego dalszego prawidłowego funkcjonowania na obszarach przyległych do terenu, na którym realizuje się przebudowę lub likwidację drenażu rolnego. Powstające ścieki należy docelowo odprowadzać w systemie kanalizacji sanitarnej. Jako rozwiązanie tymczasowe, do czasu zrealizowania sieci kanalizacyjnej, projekt planu dopuszcza szczelne zbiorniki bezodpływowe, z obowiązkowym wywozem zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego. Ponadto projekt planu dopuszcza możliwość budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Polskie prawodawstwo szczegółowo określa wymagania jakości ścieków oczyszczonych wprowadzanych do wód i do ziemi. Sprawę tę reguluje m.in. prawo wodne (Dz. U. z 2015 r., poz. 469 70 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 1800). W celu spełnienia wymogów zapisanych w przepisach szczególnych z zakresu gospodarki wodno-ściekowej obowiązujących na szczeblu krajowym projekt planu ustalił obowiązek podczyszczania ścieków przemysłowych zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi określającymi warunki wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych i precyzującymi obowiązki dostawców ścieków przemysłowych. Zapis projekt planu odnoszący się do obowiązku instalowania separatorów substancji ropopochodnych na odpływach wód opadowych i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów postojowych i manewrowych oraz parkingów, również ma za zadanie ochrony warunków gruntowowodnych. Projekt planu akcentuje, by powierzchnie działek budowlanych zagospodarowywać w taki sposób, aby zabezpieczać sąsiednie nieruchomości oraz drogi przed spływem wód opadowych i roztopowych. Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, iż realizacja ustaleń projektu planu bezpośrednio i pośrednio odnoszących się do problematyki wodnej nie powinna skutkować nie osiągnięciem celi środowiskowych ustalonych w „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry” dla jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych. Czyli: • osiągnięciem co najmniej dobrego potencjału ekologicznego i utrzymaniu co najmniej dobrego stanu chemicznego wód powierzchniowych; • zapobieganiu pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych oraz utrzymaniu dobrego stanu chemicznego i ilościowego wód podziemnych; • zapobieganiu dopływowi lub ograniczeniu dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych. Cel zapewnienia równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych oraz wdrożenia działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się rosnącego trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego w skutek działalności człowieka są poza regulacjami projektu planu. Projekt planu określa jedynie dyspozycje przestrzenne, nie przesądza jednak o tym co w konsekwencji i kiedy zostanie zlokalizowane. Nie mniej jednak analizując ustalenia projektu planu z zakresu gospodarki wodno-ściekowej mają one raczej wymiar pro-środowiskowy i przyczynią się w przyszłości do poprawy stanu istniejącego. Projekt planu ustala m.in.: • zakaz wprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami; • obowiązek podczyszczania wytwarzanych ścieków przemysłowych zgodnie z obowiązującymi przepisami odrębnymi określającymi warunki wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych i precyzującymi obowiązki dostawców ścieków przemysłowych; • obowiązek docelowego odprowadzania ścieków w systemie istniejącej i projektowanej sieci kanalizacyjnej; • szczelne zbiorniki bezodpływowe dopuszczone jedynie jako rozwiązanie tymczasowe; • docelowe odprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenów zabudowy produkcyjnej, magazynowej i usługowej do zamkniętego systemu kanalizacji deszczowej; • obowiązek lokalizowania separatorów substancji ropopochodnych na odpływach wód opadowych i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów postojowych i manewrowych oraz parkingów; • nakaz zabezpieczenia wyrobisk kruszywa przed niekontrolowanym użytkowaniem – składowaniem odpadów, wylewaniem nieczystości. Wprawdzie ustalenia projektu planu dopuszczają przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, w tym również na środowisko wodne. Nie mniej jednak jednocześnie zakazują lokalizacji obiektów i urządzeń mogących powodować przekroczenie dopuszczalnych wielkości 71 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew oddziaływania na środowisko poprzez emisję substancji i energii – w tym zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych. Projekt planu nakazuje ogrzewanie pomieszczeń paliwami zapewniającymi wysoki stopień czystości emisji spalin (w tym stałymi, których stosowanie jest zgodne z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony środowiska). Ponadto dopuszcza możliwość stosowania odnawialnych źródeł energii wykorzystujących energię słońca do ogrzewania pomieszczeń oraz produkcję energii elektrycznej i ciepłej wody na potrzeby własne, zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu energetyki oraz ochrony środowiska. Projekt planu nakazuje stosowanie selektywnej zbiórki odpadów oraz systemu gromadzenia, usuwania i unieszkodliwiania odpadów stałych, gwarantujący ochronę środowiska. Powstające odpady muszą być czasowo gromadzone selektywnie na działkach budowlanych w urządzeniach przystosowanych do ich gromadzenia oraz odbierane i usuwane zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu gospodarki odpadami. Nie zezwala na jakąkolwiek działalność związaną z gospodarką odpadami polegającą na zbieraniu, magazynowaniu, przetwarzaniu i odzyskiwaniu odpadów. Ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej zawarte w projekcie planie mają na celu minimalizację negatywnych skutków funkcjonowania obiektów w obrębie terenów przeznaczonych do urbanizacji. Wymagane planem zapewnienie projektowanej zabudowie dostępności do wszystkich sieci infrastruktury technicznej gwarantuje brak uciążliwości związanych z jej funkcjonowaniem. 4.6 Ocena wpływu projektowanego zagospodarowania na środowisko przyrodnicze, zdrowie ludzi oraz elementy środowiska kulturowego Sposób zagospodarowania z następującymi zjawiskami: trenów przewidzianych w projekcie planu związany będzie wprowadzeniem gazów lub pyłów do powietrza – większa liczba budynków mieszkalnych spowoduje wzrost ilości emisji substancji szkodliwych do środowiska. Dla tych terenów przewiduje się zaopatrzenie w instalacje grzewcze opalane paliwami zapewniający wysoki stopień czystości emisji spalin. Możliwy jest również wzrost ilości substancji szkodliwych pochodzących od samochodów, jako następstwa zwiększenia natężenia ruchu drogowego. Ze względu na fakt, iż większość terenu pozostanie w użytkowaniu rolniczym zjawisko to będzie miało jednak marginalne znaczenie. lokalne ograniczenie infiltracji wody opadowej do gruntu – sposób zagospodarowania powierzchni działki budowlanej powinien ograniczać spływ wód opadowych i roztopowych na działki sąsiednie. wytwarzaniem odpadów – powstałe odpady komunalne z terenów istniejącej i planowanej zabudowy usuwane powinny być poprzez selektywną ich zbiórkę oraz gromadzenia, gwarantując ochronę środowiska. wprowadzaniem ścieków do wód lub ziemi – zakazuje się wprowadzania nieoczyszczonych ścieków z terenów zabudowanych do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami. Do czasu wyposażenia terenu w sieci kanalizacji sanitarnej, dopuszcza się odprowadzanie ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych z obowiązkiem okresowego wywozu zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego. Realizacja elektrowni wiatrowych nie wiąże się z wprowadzaniem ścieków do wód i ziemi. wykorzystywaniem zasobów środowiska – na obszarze objętym planem występują udokumentowane złoża surowców naturalnych, które są i będą eksploatowane w ramach udzielonych koncesji na wydobycie ze złoża. 72 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew zanieczyszczeniem gleby lub ziemi – sposób zagospodarowania przewidziany w projekcie planu nie powinien negatywnie wpłynąć na zanieczyszczenie gleby i ziemi. Na terenach parkingów i stacji paliw ustala się obowiązek separacji substancji ropopochodnych. przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu – prace związane z budową projektowanych inwestycji (m.in. wykopy pod fundamenty, przygotowanie dróg wewnętrznych, realizacja niezbędnej infrastruktury technicznej) będą wiązały się z przekształceniami wierzchniej warstwy ziemi. Nie wpłyną one jednak zasadniczo na naturalne ukształtowanie terenu, bowiem niewielkie powierzchniowo przekształcenia powierzchni terenu nastąpią na etapie budowy, a następnie obszar stanie przywrócony do poprzedniej formy. emitowaniem pól elektromagnetycznych – na obszarze objętym projektem planu nie przewiduje się lokalizacji obiektów emitujących pola elektromagnetyczne mogące w istotny sposób wpływać negatywnie na środowisko. ryzykiem wystąpienia poważnych awarii – prawidłowa eksploatacja przedsięwzięcia gwarantuje dostateczne zachowanie wszystkich wymagań ochrony środowiska w czasie normalnej pracy. wpływ na krajobraz - teren opracowania charakteryzuje się krajobrazem typowo rolniczym o charakterze mozaiki. Każda ingerencja, zmiana dotychczasowego sposobu użytkowania przestrzeni niesie za sobą pewne obawy. Nowe obiekty powodują zainteresowanie odbiorców głównie na początku. Po pewnym czasie stają się neutralne i dla miejscowej ludności ich obecność nie będzie miała większego znaczenia. Ocena wpływu projektowanego zagospodarowania na krajobraz to sprawa indywidualna, zależna od osobistych upodobań i poglądów oceniającego. Można przypuszczać, iż część osób narażonych na oddziaływanie nie będzie akceptować tego typu budowli. wpływ na klimat – skala oraz rodzaj inwestycji na przedmiotowym obszarze nie powinny mieć wpływu na mikroklimat; wpływ na klimat akustyczny – klimat akustyczny obszaru objętego opracowaniem nie ulegnie zmianie; użytkownicy analizowanego terenu zobligowani są do przestrzegania obowiązujących przepisów z zakresu ochrony środowiska, w tym dopuszczalnych norm hałasu przewidzianych dla poszczególnych terenów wyznaczonych w projekcie planu. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 112); wskazuje, dla jakiej formy użytkowania przepisy te należy stosować (tabela poniżej). 73 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Tabela 3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu (z wyłaczeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne) wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N, które mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska Według w/w przepisów terenami podlegającymi ochronie akustycznej na obszarze objętym przedmiotowym opracowaniem będą tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - RMn, tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych – RM, tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy usługowej MN/U oraz teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej - MW. Dla tego typu terenu przewiduje się dopuszczalny poziom hałasu, który wynosi odpowiednio dla pory dnia i nocy odpowiednio 55 i 45 dB. Dla pozostałych obszarów przewidzianych w projekcie MPZP norm hałasu nie ustala się. W obowiązujących przepisach dotyczących dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, wskazane zostały normy akustyczne dla poszczególnych obszarów chronionych, tj. na obszarach zabudowy mieszkaniowej z podziałem na zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, mieszkaniową wielorodzinną, mieszkaniowo-usługową i zabudowę zagrodową oraz na terenach określonych usług. 74 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Zgodnie z rozporządzeniem dopuszczalny poziom hałasu w środowisku na granicy terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną oraz tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży hałas nie może przekraczać: • LAeqD = 50 dB w godz. od 6- 22 (pora dzienna); • LAeqN = 40 dB w godz. od 22-6 (pora nocna).* *w przypadku nie wykorzystania terenów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu dla nocy W przypadku terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, mieszkaniowousługową oraz zabudowę zagrodową, dopuszczalny poziom hałasu w środowisku jest wyższy i wynosi: • LAeqD = 55 dB w godz. od 6- 22 (pora dzienna); • LAeqN = 45 dB w godz. od 22-6 (pora nocna). klimat akustyczny - etap inwestycyjny i etap likwidacji - Emisja hałasu na etapie inwestycyjnym i likwidacji będzie związana głównie z transportem samochodowym (urobku z wykopów, betonu do wylewania fundamentów itp.) oraz z pracą ciężkiego sprzętu na terenie lokalizacji przedsięwzięcia. Ze względu na fakt, że prace budowlano-instalacyjno-montażowe (oraz demontaż urządzeń) prowadzone będą w znacznej odległości placów budowy od najbliższej zabudowy mieszkalnej, można przyjąć, że poziom ekwiwalentny hałasu poza terenem prowadzonych prac, spowodowany pracą maszyn budowlanych i towarzyszących im urządzeń technicznych, a także zwiększonym ruchem pojazdów samobieżnych i samochodowych, nie będzie uciążliwy dla mieszkańców (poziom hałasu występującego okresowo w trakcie prac budowlanych, nie jest normowany w polskim prawie). Praca ciężkiego sprzętu budowlanego może wywołać drgania, które zlokalizowane będą w strefie prowadzonych prac i ustąpią z chwilą ich zakończenia. Ze względu na znaczne odległości zabudowy o funkcji mieszkalnej od placu budowy nie prognozuje się zagrożeń wibracjami dla najbliższych budynków i ludzi w nich przebywających. oddziaływanie na rośliny – poza terenami na trwale wyłączonymi z użytkowania rolniczego sposób zagospodarowania pozostałej części obszaru nie ulegnie znaczącej zmianie. oddziaływanie na zwierzęta - W trakcie realizacji zamierzeń inwestycyjnych, w efekcie uciążliwości związanych z funkcjonowaniem sprzętu budowlanego (hałas, spaliny, drgania, zagrożenie fizyczne) i dojazdem na place budowy, fauna wyemigruje prawdopodobnie okresowo na sąsiednie tereny, z wyjątkiem gatunków łatwo podlegających synantropizacji, o dużych zdolnościach adaptacyjnych do zmiennych warunków środowiskowych (przede wszystkim niektóre gatunki gryzoni i ptaków). Biorąc pod uwagę następujące czynniki: tereny przewidziane pod planowaną inwestycję to typowe obszary przekształcone rolniczo oraz fakt, że większość prac budowlanych prowadzonych będzie w porze dziennej i będą miały charakter okresowy, prognozuje się iż negatywny wpływ na faunę rozmieszczoną w bezpośrednim otoczeniu inwestycji zostanie skutecznie zminimalizowany. Etap likwidacji zamierzeń inwestycyjnych swym oddziaływaniem na florę będzie w znaczącym stopniu przypominał etap budowy. Prace budowlane związane z demontażem będą miały charakter krótkotrwały. Po zakończeniu prac demontażowych tereny inwestycyjne zostaną przywrócone do pierwotnego sposobu użytkowania. wpływ na zdrowie ludzi - Ewentualne zagrożenia dla zdrowia ludzi mogą łączyć się między innymi z oddziaływaniami hałasowymi. Wpływ inwestycji na przyrodnicze obszary prawnie chronione poza obszarem objętym planem – Inwestycje nie będą mieć wpływu na cele ochrony i stan zachowania tych obszarów. • Obszary Natura 2000 W promieniu do 20 km od inwestycji znajduje się jeden obszar Natura 2000. 75 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Zbiornik Jeziorsko PLB100002 oraz rezerwat ornitologiczny „Jeziorsko” – wiadomości wstępne i walory ornitologiczne (Rezerwat ornitologiczny znajduje się w centralnej części obszaru Natura 2000, w strefie cofkowej zbiornika Jeziorsko). Obszar ostoi stanowi zbiornik zaporowy Jeziorsko wraz z przyległymi fragmentami dna doliny Warty zajętymi głównie przez łąki i pastwiska, pomiędzy miejscowościami Skęczniew i Biskupice. Obejmuje także dolinę Pichny wraz z dopływami na odcinku od ujścia do miejscowości Rudniki wraz ze stawami ośrodka hodowlanego w rejonie miejscowości Pęczniew oraz kompleksem podmokłych łąk i pastwisk w okolicach Jadwichny, Raszelek i Chorążki. Powierzchnia zbiornika Jeziorsko przy maksymalnym poziomie piętrzenia wynosi 43 km2, przy minimalnym 17,6 km2. Zbiornik otoczony jest przede wszystkim przez grunty orne i jedynie w jego południowej części przylegają do niego łąki i pastwiska. Brzegi pozostają niemal bezleśne, ale w odległości ok. 1 km od zbiornika na wysokości miejscowości Glinno znajduje się duży kompleks leśny. Obecnie w południowej części zbiornika zatapianej na stosunkowo krótki okres czasu lub niezalewanej zupełnie wykształciły się duże powierzchnie łozowisk oraz turzycowisk. Miejscami występują także płaty szuwarów trzcinowych. W cyklu rocznym bardzo charakterystyczne dla zbiornika Jeziorsko są silne zmiany poziomu wody. Cykl zmian poziomu lustra wody powoduje, że zwykle w miesiącach lipiec – sierpień aż do listopada-grudnia, znaczną część zbiornika tworzą rozległe płytkie rozlewiska i duże powierzchnie błotnistych plaż. Południowa część ostoi obejmuje fragment doliny Warty zajęty przez tereny otwarte o charakterze łąk i pastwisk. Wewnątrz obwałowań, którymi otoczona jest Warta w granicach ostoi, dochodzi stosunkowo często do wylewów rzeki i lokalnych podtopień. Na terenie międzywala rosną duże powierzchnie łozowisk oraz szpalery drzewiastych wierzb, a obszary dawnych łąk i pastwisk są zazwyczaj nieużytkowane. Poza wałami tylko wyjątkowo zdarzają się niewielkie zabagnienia, a na terenach otwartych prowadzi się regularne koszenie lub wypas. Krajobraz doliny urozmaicają stosunkowo liczne starorzecza. We wschodniej części ostoi szczególnie ważny jest kompleks łąk i torfowisk w rejonie miejscowości Chorążka i Miłobądź. Teren ten jest obecnie częściowo, w wyniku melioracji, przesuszony, lecz lokalnie nie brak fragmentów zabagnionych łąk i niewielkich olsów. Na północ od Miłobędzia istnieją bardzo trudno dostępne, silnie zarośnięte wierzbami, a miejscami także szuwarami torfiarki. W południowej części zbiornika istnieje rezerwat ornitologiczny Zbiornik Jeziorsko o powierzchni 2350 ha. Przewidywany wpływ planowanego przedsięwzięcia na awifaunę Zbiornika Jeziorsko PLB100002 oraz rezerwat ornitologiczny „Jeziorsko”. Rezultaty monitoringu ornitologicznego przeprowadzonego na analizowanym terenie wskazują, iż w okresie lęgowym przedstawiciele gatunków stanowiących o walorach tych obszarów nieomal nie pojawiają się. W okresie pozalęgowym sytuacja ta przestawia się podobnie. Z grupy ptaków wodno-błotnych poszczególne gatunki notowano regularnie bądź jedynie sporadycznie. Brak tu regularnych stwierdzeń dużych stad ptaków wodno-błotnych o największych rozmiarach ciała takich jak gęsi i żurawie (żurawi nie notowano w ogóle, żerujące gęsi obserwowano tylko raz, a przemieszczające lotem się gęsi w liczbie kilkudziesięciu osobników zanotowano dwukrotnie). Nieregularnie notowano także stada mew oraz siewkowców i to w liczbie, która nie przekraczała kilkudziesięciu osobników. Wobec tego, iż grupy te mieszczą się kategorii ptaków wodno-błotnych, których wysoka liczebność była jednym z powodów, dla których na obszarze pobliskiej doliny Warty wyznaczono obszar Natura 2000 (oraz rezerwat ornitologiczny Jeziorsko), należy z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć istnienie możliwości negatywnego wpływu realizacji projektu planu na walory obszaru Zbiornik Jeziorsko PLB100002. Teren ostoi stanowi: zbiornik zaporowy Jeziorsko wraz z przyległym od południa fragmentem doliny Warty oraz doliną Pichny i jej dopływami na odcinku od ujścia do wsi Rudniki, kompleksem stawów rybnych koło Pęczniewa oraz obszarem podmokłych łąk i pastwisk w okolicach wsi Chorążka. Zbiornik Jeziorsko na Warcie leży na granicy województwa łódzkiego i wielkopolskiego, pomiędzy miejscowościami Skęczniew (tama) i Warta. Pod względem wielkości całkowitej objętości wodnej jest to trzeci, po zbiorniku Solińskim i Włocławskim zbiornik zaporowy w Polsce, a jeśli chodzi o pojemność powodziowo-użytkową i powierzchnię zalewu terenu, nawet największy. Jego powierzchnia przy maksymalnym piętrzeniu wynosi 43 km2, przy minimalnym 17,6 km2. Zbiornik ma szerokość od 1,8 do 3,5 76 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew km i długość 16 km. Rzeczywiste rozmiary zalanych powierzchni są zależne od regulowanego przez człowieka poziomu piętrzenia wód. Część parametrów zbiornika zmienia się sezonowo, zależnie od aktualnego poziomu piętrzenia, który jest z kolei zależny od przepływów Warty, sytuacji hydrologicznej doliny i obowiązującego pozwolenia wodno-prawnego regulującego sposób gospodarowania wodami Warty. Zgodnie z tym ostatnim napełnianie zbiornika przeprowadza się w okresie od stycznia do kwietnia i wtedy poziom wody osiąga wartości maksymalne. Następnie, począwszy od końca czerwca możliwe jest stopniowe obniżanie poziomu wody trwające zwykle aż do listopada, kiedy to poziom ten osiąga wartości minimalne. Minimalny poziom piętrzenia wynosi 116 m, maksymalny 121,5 m, a wraz z nim zmienia się zasięg i powierzchnia zalewu, objętość zgromadzonych wód, głębokość zbiornika. Zbiornik Jeziorsko jest stosunkowo płytki (średnio, zależnie od poziomu piętrzenia 1,7 - 4,8 m), a zróżnicowanie pionowe terenów zalewanych niewielkie. W konsekwencji, małe wahania poziomu wody skutkują dużymi zmianami powierzchni zalewu i co za tym idzie istotnymi zmianami siedliskowymi. Brzegi zbiornika tworzą naturalne krawędzie doliny Warty oraz betonowe zapory boczne (w rejonie Pęczniewa i Jeziorska), a także zapory cofkowe. W swych założeniach zbiornik ma służyć ochronie przeciwpowodziowej terenów położonych poniżej, stanowić rezerwuar wody zabezpieczający potrzeby przemysłu, energetyki i gospodarki komunalnej w rejonie Turka, Konina, Śremu i Poznania; umożliwić przeprowadzenie nawodnień rolniczych, pozwolić na prowadzenie racjonalnej gospodarki rybackiej, stworzyć warunki dla rekreacji mieszkańców terenów ościennych oraz poprawić stan sanitarny Warty poprzez zasilanie jej w okresie niżówkowym wodą z wiosennych wezbrań. Pierwsze piętrzenie wody w zbiorniku przeprowadzono jesienią 1986 roku. W kolejnych latach stopniowo zwiększano powierzchnię zalewanego obszaru. Docelowy poziom piętrzenia osiągnięto dopiero w 1992 roku. Każdej wiosny wraz ze zmianą poziomu piętrzenia zmieniała się struktura biotopowa dna doliny na obszarze zbiornika. W miarę zalewania coraz to nowych terenów, położenie wysp i łach porośniętych skąpą roślinnością dawnych pastwisk ulegało ciągłemu przesuwaniu się na południe, w stronę miejscowości Warta. Zmieniała się też struktura roślinności. W kolejnych sezonach obumierały coraz to większe fragmenty okresowo zalewanych zarośli złożonych głównie z wierzb Salix, olchy czarnej Alnus glutinosa i topoli Populus. Obecnie w południowej części zbiornika, zalewanej na krótko, wykształciły się duże powierzchnie łozowisk, a miejscami płaty roślinności szuwarowej. W cyklu rocznym charakterystyczne dla zbiornika są silne zmiany poziomu wody. Jego napełnianie odbywa się wiosną i trwa do końca kwietnia. Z końcem czerwca poziom wody w zbiorniku może ponownie obniżać się, by osiągnąć stan minimalny w listopadzie. Taki cykl zmian powoduje, że począwszy od lipca lub sierpnia, znaczną część zbiornika tworzą rozległe płytkie rozlewiska i błotniste plaże. Południową część zajmuje rezerwat przyrody „Jeziorsko” o powierzchni 2 350,6 ha porośnięty głównie przez szuwar turzycy zaostrzonej zespołu Caricetum gracilis (głównie południowa i środkowa część lądowej części rezerwatu) oraz zbiorowisko wierzb wąskolistnych Salicetum triandro-viminalis. Mniejszy udział mają zbiorowiska łąkowe i trzcinowiska. Zbiornik otoczony jest przede wszystkim przez grunty orne, zajęte pod uprawy zbóż i roślin okopowych. Jedynie w południowej części zbiornika, w okolicach wsi Glinno, Włyń i Proboszczowice, przylegają do niego większe obszary łąk i pastwisk. Oba brzegi zbiornika są zupełnie bezleśne, z wyjątkiem okolic przepompowni w Ostrowie Warckim i stawów w Pęczniewie, gdzie istnieją niewielkie powierzchnie drągowin sosnowych. Natomiast w okolicy Glinna, w odległości około 1 km od brzegu zbiornika, znajduje się bardzo duży i zróżnicowany biotopowo kompleks leśny, ciągnący się na południe w kierunku Zduńskiej Woli i Sieradza, częściowo leżący w granicach ostoi. W okolicach Pęczniewa do zbiornika przylega ośrodek zarybieniowy o powierzchni 220 ha. Około 2/3 powierzchni kompleksu stanowią 2 duże stawy, resztę zajmuje 7 mniejszych. Są one w większości pozbawione roślinności szuwarowej. Napełnianie stawów ośrodka rozpoczęto w 1990 roku. Dolina Warty w granicach ostoi zajęta jest głównie przez zmeliorowane łąki i pastwiska. Tylko wewnątrz obwałowań, którymi otoczona jest rzeka, dochodzi do wylewów i lokalnych podtopień. Rosną tu łozowiska, kępy drzewiastych wierzb, a obszary dawnych łąk i pastwisk są nieużytkowane. Poza wałami wyjątkowo zdarzają się niewielkie zabagnienia, a na terenach otwartych prowadzi się regularne koszenie lub wypas. Krajobraz doliny urozmaicają starorzecza. Wschodnią część ostoi stanowi, otoczony lasem, kompleks łąk 77 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew i torfowisk. Ich teren jest obecnie częściowo przesuszony, i tylko lokalnie występują miejsca silniej zabagnione, jak niewielkie olsy czy kompleks silnie zarośniętych torfianek. Celem ochrony obszaru są następujące gatunki według SDF z roku 2014 oraz opis ich siedlisk i sanu ochrony: W okresie lęgowym ostoja ważna dla 5 gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej: bączka, czapli białej, rybitwy rzecznej, rybitwy białowąsej i rybitwy czarnej (> 1 % populacji krajowej, kryterium C6), 8 spoza tego załącznika: ohara, krakwy, perkozka, kormorana, czapli siwej, krwawodzioba, brzegówki, remiza (>1% populacji krajowej) oraz gatunku zagrożonego w skali światowej – rycyka (kryterium A1,C1). W okresie pozalęgowym ostoja ważna dla 4 gatunków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej: łabędzia krzykliwego (co najmniej 1% populacji zimującej w Polsce, kryterium B3) oraz czapli białej, mewy małej (co najmniej 1% populacji biogeograficznej i wędrówkowej gatunku wodno-błotnego, kryterium A4i, B1i,C2) i żurawia (co najmniej 1% populacji wędrówkowej gatunku wodno-błotnego, kryterium B1i, C2); oraz 7 gatunków spoza tej listy gęsi zbożowej, (co najmniej 1% populacji biogeograficznej i wędrówkowej gatunku wodno-błotnego, kryterium A4, B1i, C3), gęsi białoczelnej, krakwy, cyraneczki, krzyżówki, głowienki, kormorana, czajki, (co najmniej 1% populacji wędrówkowej gatunku wodno-błotnego, kryterium B1i, C3), i jednego gatunku zagrożonego w skali światowej – kulika wielkiego (kryterium A1,C1). Bączek – ocena ogólna C, w tym: Populacja rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru tj. w południowej tzw. cofkowej części zbiornika zaporowego Jeziorsko: min. 5 par, co stanowi min. 0,7% populacji krajowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2012) – ocena C; Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (rozległe tereny zalewanych łozowisk z niewielkimi płatami roślinności szuwarowej); Izolacja: ocena C. Czapla biała – ocena ogólna A, w tym: Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru: 2-30 par, co stanowi, w zależności od sezonu 20-100% znanej wielkości krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2012) – ocena A (przedział p ≥15% ); Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (rozległe tereny zalewanych łozowisk oraz duże obszary płytkich rozlewisk i kanałów); Izolacja: ocena B. Gatunek na skraju zasięgu, ale w ekspansji. Czapla biała – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane głównie z północnym i środkowym fragmentem obszaru i zlokalizowaną tu jesienią strefą płytkich rozlewisk, do 480 osobników, co stanowi, ponad 1% populacji biogeograficznej i szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2012) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów w okresie jesiennym; Izolacja: ocena C. Gatunek na skraju zasięgu, ale w ekspansji, w okresie pozalęgowym bardzo dyspesywny. Łabędź krzykliwy – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji zimującej związane ze środkowym fragmentem ostoi, niezamarzającymi odcinkami koryta rzecznego oraz płytkimi rozlewiskami, które stanowią miejsce wypoczynku, noclegowiska a czasem miejsce żerowania: do 31 osobników, co stanowi ok. 1,5 % zimującej populacji krajowej (wg Wilk i in. 2012) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, niezamarzające fragmenty koryta rzecznego i kanałów, rozległe tereny płytkich rozlewisk w okresie zimowym; Izolacja: ocena C. 78 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Żuraw – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane ze środkowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią noclegowisko, miejsce wypoczynku dziennego, a czasem miejsce żerowania: do 1560 osobników, co stanowi ok. 1 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów w okresie jesiennym; Izolacja: ocena C. Mewa mała – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane ze północnym i środkowym fragmentem ostoi, strefa otwartej wody zbiornika zaporowego oraz rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią noclegowisko, miejsce wypoczynku dziennego oraz miejsce żerowania: do 1560 osobników, co stanowi ok. 2 % populacji biogeograficznej i szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) –– ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, strefa otwartej wody zbiornika zaporowego i rozległych terenów płytkich rozlewisk w okresie wiosennym i jesiennym; Izolacja: ocena C. Rybitwa rzeczna - ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji lęgowej związane ze północnym i środkowym fragmentem ostoi - strefą otwartej wody zbiornika zaporowego oraz rozległymi, płytkimi rozlewiskami i korytem rzecznym jako miejscami żerowania, a także południową częścią zbiornika zaporowego Jeziorsko, gdzie znajdują się miejsca gniazdowania: do 190 par (w roku 2013), co stanowi ok. 3,5 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2010) –– ocena B (przedział 15% ≥ p > 2%,); Zachowanie: ocena C, w tym: Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane elementy siedliska związane z miejscami żerowania zachowane - strefa otwartej wody zbiornika zaporowego i rozległych terenów płytkich rozlewisk oraz koryta rzecznego. Zanik dawnych miejsc gniazdowania tj. piaszczystych lub porośniętych skąpą roślinnością zielną wysp. Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Współcześnie, kolonie lęgowe rybitw rzeczne istnieją na sztucznych pływających wyspach, bez konserwacji których, lub ich odtwarzania, nie da się utrzymać istnienia kolonii lęgowych. Izolacja: ocena C. Rybitwa białowąsa - ocena ogólna B, w tym: Ptaki z populacji lęgowej związane ze środkowym fragmentem ostoi - rozległymi, płytkimi rozlewiskami i korytem rzecznym, jako miejscami żerowania, a także południową częścią zbiornika zaporowego Jeziorsko, gdzie znajdują się miejsca gniazdowania: do 146 par, co stanowi ok. 9 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2010) –– ocena B (przedział 15% ≥ p > 2%,); Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym (rozległe tereny płytkich rozlewisk, koryta rzecznego oraz płaty roślinności pływającej); Izolacja: ocena B. Gatunek na skraju zasięgu, ale w ekspansji. Rybitwa czarna - ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji lęgowej związane ze środkowym fragmentem ostoi - rozległymi, płytkimi rozlewiskami i korytem rzecznym, jako miejscami żerowania, a także południową częścią zbiornika zaporowego Jeziorsko, gdzie znajdują się miejsca gniazdowania: do 80 par, co stanowi ok. 2 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2010) –– ocena C; Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane elementy siedliska związane z miejscami żerowania zachowane - strefa otwartej wody zbiornika zaporowego 79 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew i rozległych terenów płytkich rozlewisk oraz koryta rzecznego. Zarastanie wysoką roślinnością zielną oraz łozowiskami dawnych miejsc gniazdowania tj. dawnych starorzeczy oraz płytkich rozlewisk. Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Odtworzenie osuszonych dawnych zabagnień – wykonanie urządzeń podpiętrzających lokalnie wodę. Wycinka łozowisk i koszenie roślinności zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego. Izolacja: ocena C. Perkozek – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone plamowo na całym terenie ostoi z najważniejszym skupiskiem w środkowej części ostoi – południowej części zbiornika zaporowego: 34-40 par co stanowi ok. 0,5% krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2012). Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (rozległe tereny zalewanych łozowisk z niewielkimi płatami roślinności szuwarowej); Izolacja: ocena C. Czapla siwa – ocena ogólna C, w tym: Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru: 80 par, co stanowi, ok.0,8-0,9% krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2012) – ocena C; Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (rozległe tereny zalewanych łozowisk oraz duże obszary płytkich rozlewisk i kanałów); Możliwość odtworzenia: nie oceniano; Izolacja: ocena C. Gęś zbożowa – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej i zimującej związane są głównie ze środkowym i południowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią noclegowisko, miejsce wypoczynku dziennego, a czasem miejsce żerowania oraz terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej: do 13 000 osobników, co stanowi ok. 2 % populacji biogeograficznej i szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów oraz tereny użytków zielonych w dolinie rzecznej; Izolacja: ocena C. Gęś białoczelna – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane są głównie ze środkowym i południowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią noclegowisko, miejsce wypoczynku dziennego, a czasem miejsce żerowania oraz terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej: do 10 000 osobników, co stanowi ok.1 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów oraz tereny użytków zielonych w dolinie rzecznej; Możliwość odtworzenia: nie oceniano; Izolacja: ocena C. Gęgawa – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone plamowo na całym terenie ostoi z najważniejszym skupiskiem w środkowej części ostoi – południowej części zbiornika zaporowego: 39 par co stanowi ok. 1 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (rozległe tereny zalewanych łozowisk z niewielkimi płatami roślinności szuwarowej); Izolacja: ocena C. 80 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Ohar – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone wyłącznie w północnej części ostoi wzdłuż wschodniego brzegu zbiornika zaporowego Jeziorsko: 5-10 par co stanowi ok. 3-6 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena B Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (strefa otwartej wody zbiornika zaporowego, rozległych, płytkich rozlewisk oraz wysokie skarpy nadwodne); Izolacja: ocena C. Krakwa – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone głównie w środkowej części ostoi: min. 14 par, co stanowi ok. 0,7 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C Zachowanie: ocena C, w tym: Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane elementy siedliska związane z miejscami żerowania częściowo zachowane - strefa otwartej wody zbiornika zaporowego i rozległych terenów płytkich rozlewisk oraz koryta rzecznego. Zarastanie wysoką roślinnością zielną oraz łozowiskami części dawnych miejsc żerowania i gniazdowania tj. dawnych starorzeczy, płytkich rozlewisk oraz pastwisk. Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Wycinka łozowisk i koszenie roślinności zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego. Izolacja: ocena C. Krakwa – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane ze środkowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 1 500 osobników, co stanowi ok. 1,5 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów w okresie jesiennym; Izolacja: ocena C. Cyraneczka – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane ze środkowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 13 100 osobników, co stanowi ok. 1,3 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów w okresie jesiennym; Izolacja: ocena C. Krzyżówka – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane ze środkowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami oraz błotnistymi łachami, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 28 300 osobników, co stanowi ok. 1,4 % szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów w okresie jesiennym; Możliwość odtworzenia: nie oceniano; Izolacja: ocena C. Głowienka – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane ze środkowym i północnym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami strefą otwartej, głębszej wody, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: do 11 150 osobników, co stanowi ok. 1,5 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: 81 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów w okresie jesiennym; Izolacja: ocena C. Czajka – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane są głównie ze środkowym i południowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami i błotnistymi łachami, na terenie zbiornika zaporowego Jeziorsko oraz terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: notowana w pojedynczej kontroli do 7500 osobników, jednak wg oceny eksperckiej, biorąc pod uwagę długi okres migracji i duże tempo wymiany osobników na pewno łącznie korzysta z ostoi cn. 20 000 osobników czyli ok.1 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów oraz tereny użytków zielonych w dolinie rzecznej; Izolacja: ocena C. Rycyk - ocena ogólna C, w tym: Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w południowym fragmencie obszaru: 10 par, co wypełnia warunki kryterium dla gatunku zagrożonego w skali światowej (wg Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C; Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane. Negatywne zmiany w siedliskach lęgowych związane ze zmianą charakteru i sposobu użytkowania siedlisk lęgowych w połączeniu z ich szybkim wiosennym osuszaniem - zamiana pastwisk i łąk na grunty orne, zarastanie, niewłaściwe terminy koszenia, zarastanie południowej części zbiornika zaporowego Jeziorsko zarastanie wysoką roślinnością zielną oraz łozowiskami; Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Wycinka łozowisk i koszenie roślinności zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego, właściwe sposoby użytkowania użytków zielonych w dolinie Warty na południe od zbiornika zaporowego Izolacja: ocena C. Kulik wielki – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane są głównie ze środkowym i południowym fragmentem ostoi, rozległymi, płytkimi rozlewiskami i błotnistymi łachami, na terenie zbiornika zaporowego Jeziorsko oraz terenami użytków zielonych w dolinie rzecznej, które stanowią miejsce wypoczynku i żerowania: notowana w pojedynczej kontroli do 102 osobników, co wypełnia warunki kryterium dla gatunku zagrożonego w skali światowej (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane doskonale, rozległe tereny płytkich rozlewisk i kanałów oraz tereny użytków zielonych w dolinie rzecznej; Izolacja: ocena C. Krwawodziób - ocena ogólna C, w tym: Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w południowym fragmencie obszaru: 15 par, co stanowi ok. 0,6% krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C; Stopień zachowania siedliska: III - elementy średnio zachowane lub częściowo zdegradowane. Negatywne zmiany w siedliskach lęgowych związane ze zmianą charakteru i sposobu użytkowania siedlisk lęgowych w połączeniu z ich szybkim wiosennym osuszaniem - zamiana pastwisk i łąk na grunty orne, zarastanie, niewłaściwe terminy koszenia, zarastanie południowej części zbiornika zaporowego Jeziorsko zarastanie wysoką roślinności zielną oraz łozowiskami; Możliwość odtworzenia: możliwe przy średnim nakładzie środków. Wycinka łozowisk i koszenie roślinności zielnej w cofkowej części zbiornika zaporowego, właściwe sposoby użytkowania użytków zielonych w dolinie Warty na południe od zbiornika zaporowego; Izolacja: ocena C. Brzegówka – ocena ogólna C, w tym: 82 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone wyłącznie w północnej części ostoi wzdłuż wschodniego brzegu zbiornika zaporowego Jeziorsko: 1190 par, co stanowi ok. 0,8 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009, Wilk i in. 2010) – ocena C Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (strefa otwartej wody zbiornika zaporowego, rozległych, płytkich rozlewisk oraz wysokie skarpy nadwodne); Izolacja: ocena C. Remiz – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji lęgowej rozmieszczone na terenie całej ostoi z wyraźnym skupieniem w południowej części zbiornika zaporowego Jeziorsko i lokalnie wzdłuż jego brzegów: min. 122 par, co stanowi ok. 0,6-1,2 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Janiszewski 2009) – ocena C Zachowanie: ocena B, w tym: Stopień zachowania siedliska: II – elementy zachowane w dobrym stanie (zarośla wierzbowe, kępy i szpalery nadwodne drzew liściastych); Izolacja: ocena C. Kormoran – ocena ogólna C, w tym: Populacja lęgowa rozmieszczona jedynie w środkowym fragmencie obszaru: 437-650 par, co stanowi, ok.2 – 3,25 % krajowej populacji lęgowej (wg Sikora i in. 2007, Wilk i in. 2010) – ocena B (przedział 15% ≥ p > 2%,); Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane w doskonałym stanie (rozległe tereny zalewanych łozowisk oraz duże obszary płytkich rozlewisk i kanałów) oraz teren otwartego lustra zbiornika zaporowego oraz innych zbiorników wodnych na terenie ostoi. Izolacja: ocena C. Kormoran – ocena ogólna C, w tym: Ptaki z populacji przelotnej związane są głównie ze północnym i środkowym fragmentem ostoi, strefą otwartej wody zbiornika zaporowego i innych zbiorników na terenie ostoi: 6000 osobników, czyli ok. 1,5 % populacji szlaku wędrówkowego (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane w doskonałym stanie (rozległe tereny zalewanych łozowisk) oraz teren otwartego lustra zbiornika zaporowego i innych zbiorników wodnych na terenie ostoi; Izolacja: ocena C. Ptaki wodno-błotne - ocena ogólna C, w tym: Populacje ptaków przelotnych tworzące duże koncentracje związane są głównie ze północnym i środkowym fragmentem ostoi – terenem zbiornika zaporowego Jeziorsko: regularnie przekraczające 20 000, maksymalnie do 77 500 osobników (wg Wilk i in. 2010) – ocena C; Zachowanie: ocena A, w tym: Stopień zachowania siedliska: I – elementy zachowane w doskonałym stanie (teren otwartego lustra wody zbiornika zaporowego oraz rozległe, płytkie rozlewiska i błotniste łachy w jego południowej części, które stanowią noclegowiska, miejsca wypoczynku i żerowania ptaków wodno-błotnych oraz tereny użytków zielonych w dolinie rzecznej); Izolacja: ocena C. Z listy gatunków będących celami obszaru odnotowana tylko incydentalnie gęsi zbożowe i białoczelne. Obserwacje żerujących ptaków dotyczyły tylko stwierdzenia w pobliżu Charłupi Małej na transekcie 2, dnia 20 marca 2010. Było to jedyna koncentracja żerujących ptaków licząca 4500 osobników mieszanego stada obu gatunków (oraz bernikli białolicych). Pozostałe obserwacje na transektach dotyczyły ptaków przelatujących na wysokim pułapie jak 11 listopada 2009 na transekcie 2, 80 osobników gęsi zbożowej; 14 października 2011- na transekcie 3, 48 gęsi zbożowych czy 100 osobników gęsi zbożowych i białoczelnych w mieszanym stadzie 15 marca 2011 na transekcie 5. 83 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Dwukrotny roczny monitoring przeprowadzony w obrębie analizowanego terenu wykazał brak stałych przypadków żerowania gęsi, ptaków wodno-błotnych. Natomiast gatunki będące celem ochrony a gniazdujące na terenie ostoi jak kormorany, czaple białe, rybitwy nie były stwierdzane na analizowanym terenie. Poza nielicznymi wyjątkami jest mało prawdopodobne by ptaki wodno-błotne lęgowe na zbiorniku Jeziorsko były stwierdzane na analizowanym obszarze. Dlatego można uznać, że realizacja ustaleń projektu planu nie będzie miała znaczenia na stan zachowani i cel ochrony obszaru Zbiornik Jeziorsko PLB100002 oraz rezerwatu Jeziorsko. Lipnickie Mokradła PLH100025 Obszar Lipickie Mokradła stanowi rozległą płaską nieckę terenową na przedpolu tzw. Wału Malanowskiego. Teren jest otoczony niewielkimi wzniesieniami od strony zachodniej, południowej i wschodniej. Przez zachodnią część obszaru przepływa Swędrnia, która odbiera nadmiar wód. W przeszłości (do połowy ubiegłego wieku) obszar był przedmiotem silniej eksploatacji torfu - na prawie połowie powierzchni widoczne są nadal doły potorfowe. Teren ten był również zmeliorowany. W rezultacie w obszarze wykształciła się szczególna mozaika wielkopowierzchniowych szuwarów, zwłaszcza trzcinowisk i turzycowisk oraz terenów wykorzystywanych rolniczo (łąk, pastwisk i pól uprawnych). Mokradła Lipickie są największym (spośród dotychczas rozpoznanych) w skali regionu stanowiskiem kłoci wiechowatej Cladium mariscus - gatunku subatlantyckiego zaliczanego na niżu środkowopolskim do kategorii "na granicy wymarcia", a zarazem miejscem występowania siedliska przyrodniczego 7210. Obok tejże osobliwości florystycznej, na uwagę zasługuje obecność dwóch gatunków storczyków i licznych gatunków charakterystycznych dla półnaturalnych i naturalnych zbiorowisk roślinnych. Zróżnicowane siedliska i różnorodna szata roślinna stwarzają warunki korzystne dla rozrodu, żerowania i schronienia licznych gatunków zwierząt. Brak przewidywanego wpływu inwestycji na stan zachowania, cele ochrony oraz spójność obszaru Lipnickie Mokradła PLH100025. Dolina Swędrni PLH300034 Obszar obejmuje fragment doliny Swędrni (ok. 11.5 km) wraz z jej dopływem Zabianką (ok. 3 km) oraz przylegające tereny rozcinanej przez te rzeki Wysoczyzny Kaliskiej. Położony jest na północny-zachód od granic Kalisza, w granicach którego Swędrnia uchodzi do Prosny. Wysoczyzna Kaliska cechuje się monotonną rzeźbą, stąd dolina Swędrni jest wyraźnie zaznaczona w krajobrazie. Swędrnia od północnowschodnich granic omawianego obszaru do miejscowości Rozdziały a także Zabianka płyną w stosunkowo szerokiej i płaskiej dolinie, a ich bieg na długich odcinkach został skanalizowany. Poniżej, aż do południowo-wschodnich granic obszaru na przedmieściach Kalisza, Swędrnia płynie dość wąską i stosunkowo głęboko wciętą doliną, tworząc liczne meandry. Flora liczy około 700 gatunków, w tym kilkanaście chronionych. Do najcenniejszych obiektów przyrodniczych omawianego terenu zaliczyć należy torfowisko przejściowe oraz murawy kserotermiczne. Torfowisko odznacza się obecnością fitocenoz kilku zagrożonych w Wielkopolsce zbiorowisk. W dolinach rzek dość duże powierzchnie zajmują ekosystemy ekstensywnie użytkowanych łąk. W wodach Swędrni stwierdzono występowanie dwóch rzadkich gatunków ryb, a mianowicie minoga ukraińskiego oraz kozy złotawej. Brak przewidywanego wpływu inwestycji farma Wiatrowa Wróblew na stan zachowania, cele ochrony oraz spójność obszaru Dolina Swędrni PLH300034. • Parki Krajobrazowe Park Międzyrzecza Warty i Widawki. Park Krajobrazowy znajduje się na południowy wschód od planowanej inwestycji. Jego Północny kraniec leży w odległości ok. 13,3 km od południowo-wschodnich granic obszaru C analizowanego terenu. Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki obejmuje ochroną "widły" Warty i Widawki. Obszar Parku położony jest w centralnej części Niziny Południowowielkopolskiej, w Kotlinie Sieradzkiej i Szczercowskiej. Głównym przedmiotem ochrony jest wyjątkowo urozmaicony krajobrazowo i cenny 84 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew przyrodniczo węzeł hydrograficzny Warty oraz jej dopływów Oleśnicy i Widawki. Rzeźba parku wyróżnia się na tle monotonnego krajobrazu nizinnego terenów sąsiadujących. Warta na niektórych odcinkach płynie zakolami tworząc starorzecza. Zbocza jej doliny są miejscami wysokie i strome (do 45 m wys.), z systemem teras, bocznych dolinek i parowów, w których dnach płyną wody licznych źródeł. Miejscami występują odkrywki wapieni jurajskich. Oprócz walorów widokowych obszar parku posiada duże walory przyrodnicze. Lasów jest mało, zajmują one zaledwie 21% powierzchni parku. Są to głównie monokultury sosnowe, zachowały się także małe fragmenty borów mieszanych, łęgów olszowych, borów bagiennych, grądów. Niezwykle cenne są zbiorowiska nieleśne o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Występują tu ciekawe zespoły łąkowe, bagienne, szuwarowe i wodne. Na podłożu wapiennym wykształciły się murawy kserotermiczne oraz zarośla tarniny z ligustrem i berberysem. Na torfowiskach rosną rośliny objęte ochroną jak: rosiczka okrągłolistna i długolistna, kruszczyk szerokolistny, bagno zwyczajne, widłaki oraz inne jak żurawina błotna i liczne gatunki mchów. W rozlewiskach rzecznych spotyka się grążele żółte i grzybienie białe. W faunie parku przeważają głównie zwierzęta związane z siedliskami nieleśnymi – łąkami i wodami. Nad brzegami rzek i rozlewisk żyją wydry i bobry. Na terenie parku nie stwierdzono dużych koncentracji ptaków wodno-błotnych w okresie migracji. Okresowe rozlewiska powstające wiosną bywają miejscem koncentracji niewielkich zgrupowań ptaków wodno-błotnych. Jednak wylewy wody w dolinie są spotykane okresowo, tylko przy wysokich stanach, po wiosennych roztopach. Miejscami najcenniejszymi dla awifauny w PK Międzyrzecza Warty i Widawki jest rezerwat Korzeń oraz dawne stawy położone na północ od rezerwatu. Obecnie stawy nie są napełniane i nie pełnią ważnej roli dla awifauny lęgowej. W rezerwacie Korzeń w wyniku kontroli ornitologicznych w roku 2011 stwierdzono gniazdowanie kszyka, brodźca samotnego oraz dziwonii. Obszar łąk w dolinie sąsiadujący z rezerwatem jest wykorzystywany jako żerowisko przez bociany białe i żurawie. Inwestycja ze względu na znaczne oddalenie od Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki oraz rozdzielenia obszarami użytkowanymi rolniczo i miastem Sieradz, nie będzie miała znaczącego, negatywnego oddziaływania na gatunki chronione, siedliska i cele ochrony parku. • Rezerwaty W promieniu do 20 km od analizowanego terenu znajdują się następujące rezerwaty: − Najbliżej inwestycji jest położony rezerwat ornitologiczny Jeziorsko. Znajduje się on w odległości ok. 11,1 km na północ od analizowanego obszaru. Rezerwat prawie w całości znajduje się na ternie obszaru Natura 2000 Zbiornik Jeziorsko PLB10002. Ocenę wpływu na rezerwat wykonano wspólnie z oceną wpływu na obszar Natura 2000. − Półboru - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 13,8 km. Celem ochrony rezerwatu są zbiorowiska leśne dąbrowy świetlistej i fragmenty grądu oraz stanowiska roślin chronionych. Powierzchnia rezerwatu wynosi 56,83 ha. − Jamno - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 22,7 km. Rezerwat którego przedmiotem jest zachowanie fragmentu naturalnego boru mieszanego dębowo-jodłowego z jodłą pospolitą na granicy zasięgu. − Wrząca - rezerwat położony na zachód od analizowanego obszaru w odległości około 7,2 km. Celem jest zachowanie zbiorowisk - kwaśnej buczyny niżowej na granicy naturalnego występowania buka i jodły pospolitej. − Olbina - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 17,9 km. Celem ochrony rezerwatu jest las mieszany jodłą na granicy zasięgu. − Brzeziny - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 18,1 km. przedmiotem ochrony jest stanowisko paproci - długosza królewskiego. − Jaźwiny - rezerwat położony na wschód od analizowanego obszaru w odległości około 13,0 km. Celem ochrony jest zachowanie wielowarstwowago boru mieszanego wilgotnego ze świerkiem i jodłą pospolitą naturalnego pochodzenia, na wyspowym stanowisku wśród rozległych borów suchych 85 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew − Paza - rezerwat położony na południe od analizowanego obszaru w odległości około 15,1 km. Rezerwat którego celem jest zachowanie żyznej buczyny z rzadkimi roślinami w runie oraz pomnikowych okazów buka na granicy jego naturalnego zasięgu. − Nowa Wieś - rezerwat położony na południe od analizowanego obszaru w odległości około 14 km. Rezerwat leśny o częściowej ochronie, którego celem jest zachowanie wielogatunkowych drzewostanów liściastych - ols i grąd wilgotny z jodłą pospolitą i bukiem przy granicy ich zasięgu oraz licznych roślin chronionych, zwłaszcza kwitnącego i owocującego bluszczu pospolitego. • Obszary Chronionego Krajobrazu Analizowany teren nie jest położony na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu. Mieści się on pomiędzy dwoma Obszarami Chronionego Krajobrazu: Brąszewicki OChK- obszar znajduje się w najbliżej odległości około 0,4 km od południowej granicy obszaru A analizowanego terenu. Granica obszaru poprowadzona od strony kompleksy leśnego, po granicy lasu. Nadwarciański OChK - obszar obejmujący dolinę Warty i większość zbiornika Jeziorsko. Znajduje się on w odległości około 5,8 km od wschodniej granicy obszaru D analizowanego terenu. • Zespoły Przyrodniczo Krajobrazowe Najbliższe formy ochrony to Parki Złoczewskie (na południe od inwestycji) i Góry Wapienne (na południowy-wschód). Obydwa Zespoły są położone w odległości około 20 km od planowanej inwestycji brak oddziaływania realizacji projektu planu na powyższe formy ochrony przyrody. • Korytarze ekologiczne Na terenie inwestycji nie stwierdzono lokalnych korytarzy ekologicznych. Brak na powierzchni z planowanymi turbinami większych cieków wodnych, dolin rzecznych, które mogły by służyć za lokalne korytarze ekologiczne. Na badanym terenie nie występuje ukształtowanie terenu lub przekształcenie krajobrazu, które mogły by powodować zagęszczenie przelotu migrujących ptaków. W trakcie monitoringów ornitologicznych nie zaobserwowano dominujących, wyznaczonych w przestrzeni i krajobrazie kierunków przelotów ptaków. Inwestycja nie znajduje się na obszarze korytarzy ekologicznych o znaczeniu krajowym. Najbliższe korytarze ekologiczne znajdujące się w sieci ECONET są położone wzdłuż doliny Warty. Na wschód od inwestycji znajduje się Sieradzki Warty 38K korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym, który w części północnej przechodzi w Dolinę Środkowej Warty 19M obszar węzłowy o znaczeniu międzynarodowym (Liro 1998). Korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym Sieradzki Warty w południowym odcinku przechodzi w kolejny obszar węzłowy, o znaczeniu krajowym Wyżyny Wieluńskiej 15K. Korytarz ekologiczny 38K znajduje się w odległości około 10 km od inwestycji. Obejmuje on głównie dolinę Warty do zbiornika Jeziorsko i przyległe kompleksy leśne. Zbiornik Jeziorsko znajduje się już na terenie obszaru węzłowego Doliny Środkowej Warty. Inwestycja jest położona od obszarów korytarzy ekologicznych w dostatecznie dużej odległości by nie stanowić w nich bariery dla migrujących zwierząt. Na podstawie monitoringu, obserwacji można uznać, że inwestycja nie będzie miała znaczącego, negatywnego wpływu na ciągłość krajowej sieci korytarzy ekologicznych. Brak znaczącego, negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na korytarze ekologiczne lokalne i krajowe. Wpływ inwestycji na awifaunę Awifauna lęgowa występująca obecnie na danym obszarze składa się głównie z gatunków pospolitych i przystosowanych do obecności w krajobrazie człowieka i jego tworów. Dlatego inwestycja nie wpłynie w istotny sposób na jej stan. Ze względu na brak regularnego występowania dużych koncentracji ptaków na rozpatrywanym obszarze pól, narażonych na płoszenie, wpływ na awifaunę pozalęgową będzie prawdopodobnie minimalny. 86 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew W odległości powyżej 3 km od analizowanego terenu oddano do użytkowania zbiornik retencyjny Smardzew miejsce występowania gatunków wodno-błotnych. Odległość od zbiornika, oraz fakt że w sezonie lęgowym większość gatunków tu gniazdujących jest związana żerowiskowo z obszarem zbiornika, pozwalają założyć że realizacja projektu planu nie będzie miała wpływu na awifaunę lęgową zbiornika Smardzew. W okresie pozalęgowym stwierdzano na zbiorniku koncentracje ptaków wodno-błotnych jak łabędź niemy, łyska były to gatunki które przybywały na zbiorniku przez długi okres czasu. Wpływ inwestycji na chiropterofaunę Wyniki rocznego monitoringu oraz wcześniejsze - wyrywkowe obserwacje (kontrole potencjalnych kryjówek letnich, przejściowych i zimowych) wskazują, że analizowany teren nie jest szczególnie cenny dla nietoperzy w skali kraju lub regionu. Najbliższe otoczenie lokalizacji planowanych turbin charakteryzuje się małym urozmaiceniem krajobrazu, niedużą liczbą elementów liniowych takich jak szpalery drzew czy większych zadrzewień, które potencjalnie mogą generować aktywność nietoperzy. To przede wszystkim otwarty krajobraz rolniczy. Gatunki żerujące i migrujące przez badaną powierzchnię należą do najpospolitszych w nizinnej część Polski. W trakcie monitoringu zanotowano niską oraz umiarkowaną aktywność nietoperzy, prócz miesiąca sierpnia, gdzie średni indeks był wysoki. Nie znaleziono większych koncentracji żerujących osobników czy kryjówek (zarówno letnich jak i zimowych). Wpływu inwestycji na gatunki i stanowiska nietoperzy chronione w ramach sieci Natura 2000 Najbliżej analizowanego terenu położone są dwa obszary chronione w ramach systemu Natura 2000. Obszar Specjalnej Ochrony „Zbiornik Jeziorsko” o kodzie PLB 100002 oddalony jest ok. 6,0 km od wschodnich granic obszaru D analizowanego terenu. W odległości ok. 23,7 km w kierunku północnym leży Specjalny Obszar Ochrony „Lipickie Mokradła” - PLH 100025. W Standardowych Formularzach Danych obu obszarów nie wymienione są żadne gatunki nietoperzy, choć z obserwacji własnych wynika, że nietoperze występują w obu ostojach jednak nie mają one większego znaczenia dla tej grupy zwierząt. Ze względu na inny niż nietoperze główny przedmiot ochrony, dużą odległość oraz brak udokumentowanych tras migracji nie przewiduje się negatywnego wpływu planowanej inwestycji na obszary Natura 2000 w aspekcie ochrony nietoperzy. 4.7 Ocena przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko oraz obiekty środowiska kulturowego. Sposób zagospodarowania terenów objętych opracowaniem planu będzie wiązał się z pojawieniem pewnego rodzaju oddziaływań na środowisko. Związane będą one ze zmianą krajobrazu, która jest nieunikniona i wynika z charakteru przedsięwzięcia. Przekształcenia terenu w związku z powstaniem inwestycji oraz infrastruktury towarzyszącej (drogi, place montażowe, fundamenty) • e Negatywn 87 • Chwilowe Stałe Długoterminowe Średnioterminowe Krótkoterminowe Skumulowane Wtórne Oddziaływanie Pośrednie Bezpośrednie Dla potrzeb niniejszej prognozy przeanalizowano możliwe oddziaływania realizacji ustaleń projektu planu na środowisko w podziale na oddziaływania: PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Emisja zanieczyszczeń do powietrza (w związku z przejazdem pojazdów oraz urządzeń na etapie realizacji inwestycji • Powstanie odpadów • • • Spływ wód opadowych z utwardzonych powierzchni bezpośrednio do gruntu • • • Przekształcenie krajobrazu • Uciążliwości akustyczne związane z pracami budowlanymi lub rozbiórkowymi. • • • • • • • • • Zmiana tras migracyjnych zwierząt • • Oddziaływanie na klimat akustyczny Wykorzystanie zasobów odnawialnych do produkcji energii elektrycznej Pozytywne • Ograniczenie wydobycia surowców energetycznych • • • • • Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych • • • • • • Wpływ na zmiany klimatyczne • • • Poprawa warunków aerosanitarnych • • • Tabela 4. Oddziaływania związane z projektowanym zagospodarowaniem. Źródło: Opracowanie własne Typowe oddziaływania, związane z wpływem na środowisko przez ustalenia projektu planu, wiążą się głównie z pojawieniem nowej zabudowy: − Oddziaływanie bezpośrednie – zmiany morfologii terenu (niwelacje, nasypy itp.), zniszczenie pokrywy glebowo-roślinnej w wyniku technicznej zabudowy powierzchni ziemi - pod budowlami oraz nawierzchniami utwardzonymi – w trakcie realizacji zabudowy. − Oddziaływania wtórne – zwiększenie spływu powierzchniowego wód opadowych i roztopowych w obrębie uszczelnionych powierzchni; eksploatacja pojazdów samochodowych jest źródłem emisji gazów obniżających odczyn opadów atmosferycznych (kwaśne deszcze), na których oddziaływanie narażone są gleby oraz roślinność. − Oddziaływanie skumulowane – na terenach przeznaczonych do zainwestowania na skutek lokalizacji obiektów o różnych funkcjach (zabudowa zagrodowa, mieszkaniowa jednorodzinna i wielorodzinna, usługowa, produkcyjna, składy, magazyny, drogi) będą kumulowały się różnego rodzaju zanieczyszczenia – emisje pyłowe i gazowe do atmosfery (w tym emisje komunikacyjne, emisja powierzchniowa); ścieki; wody opadowe i roztopowe; odpady; emisje i hałas komunikacyjny; wibracje; promieniowanie elektromagnetyczne. 88 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew − Oddziaływanie długoterminowe – uszczelnienie powierzchni; zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej poprzez zajęcie zabudową i zagospodarowaniem; zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych; wzrost źródeł zanieczyszczeń środowiska; wzrost ilości wytwarzanych odpadów i ścieków oraz wzrost odprowadzanych wód opadowych i roztopowych ze szczelnych powierzchni. − Oddziaływanie stałe – zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej przez zabudowę i zagospodarowanie terenów; zmniejszenie powierzchni obszarów rolniczych; uszczelnienie powierzchni; wzrost źródeł zanieczyszczeń środowiska; zmiana krajobrazu; wzrost ilości wytwarzanych odpadów i ścieków; wzrost ilości odprowadzanych wód opadowych i roztopowych ze szczelnych powierzchni. − Oddziaływanie chwilowe - hałas i zanieczyszczenia pyłowo-gazowe powietrza powodowane pracą sprzętu budowlanego występujące w fazie realizacji obiektów. Oprócz ww. negatywnych skutków realizacji inwestycji można wymienić również pozytywne: − ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery z konwencjonalnych źródeł energii – efekt ponadlokalny; − ograniczenie zużycia surowców energetycznych (węgiel, ropa, gaz) – efekt ponadlokalny; − poprawa stanu technicznego istniejących dróg – zmiany o charakterze lokalnym, pośrednie, skumulowane, odwracalne; − rozwój infrastruktury gminnej (inwestowanie przychodów gminy z podatku od nieruchomości od zespołu elektrowni) – zmiany o lokalnym zasięgu, o małym natężeniu, pośrednie; − poprawa warunków aerosanitarnych – efekt ponadlokalny; − zmiana (rewaloryzacja) walorów rekreacyjno-turystycznych terenu lokalizacji i jego otoczenia –zmiany o lokalnym i subregionalnym zasięgu, o umiarkowanym natężeniu jakościowym, pośrednie i skumulowane, odwracalne. 4.8 Możliwości ograniczenia negatywnego oddziaływania ustaleń projektu planu na środowisko Projekt planu zagospodarowania przestrzennego, do którego ustaleń odnosi się niniejsze opracowanie, zawiera zapisy, które mają na celu zminimalizowanie kolizji jakie mogą zaistnieć przy urbanizacji przedmiotowego terenu. Warunkiem niezbędnym dla spełnienia przyjętych w planie założeń prośrodowiskowych jest ich respektowanie przez użytkowników terenów. Ustalenia projektu planu w odniesieniu do zasad użytkowania poszczególnych terenów m.in. mają na celu ochronę warunków środowiskowych analizowanego obszaru oraz ludzi. Istotny wpływ na zagospodarowanie terenu badań mają również określone w projekcie planu zasady wyposażenia go w infrastrukturę techniczną. Systematyzują one działalność gospodarczą oraz urbanizację w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, zaopatrzenia w gaz oraz energię elektryczną, gospodarki odpadami oraz określają ogólne warunki korzystania ze środowiska. Ich respektowanie zapewni prawidłowe funkcjonowanie analizowanego obszaru. Do rozwiązań pro środowiskowych należy zaliczyć: • wprowadzenie w obrębie terenów przeznaczonych do zabudowy zakazu wprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi oraz tworzenia i utrzymywania otwartych kanałów i zbiorników z tymi ściekami; • uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej poprzez: ustalenie docelowego odprowadzania ścieków do istniejącej i projektowanej gminnej sieci kanalizacji, dopuszczenie możliwości odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych z obowiązkiem okresowego wywozu zgromadzonych nieczystości do punktu zlewnego, dopuszczenie możliwości stosowania przydomowych oczyszczalni ścieków; 89 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew • ustalenie obowiązku podczyszczania wytwarzanych ścieków przemysłowych przed wprowadzeniem ich do urządzeń kanalizacyjnych; • wprowadzenie obowiązku instalowania separatorów ropopochodnych na odpływach wód opadowych i roztopowych ze szczelnie utwardzonych placów postojowych, manewrowych i parkingów; • dopuszczenie stosowania jedynie technologii i paliw grzewczych zapewniających wysoki stopień czystości emisji spalin; • dopuszczenie możliwości stosowania odnawialnych źródeł energii; • uwzględnienie projektowanej sieci gazowej średniego ciśnienia jako źródła zaopatrzenia w gaz do celów gospodarczych i grzewczych; • ustalenie obowiązku czasowego gromadzenia i segregacji odpadów na działce budowlanej w urządzeniach przystosowanych do ich gromadzenia. Negatywne oddziaływanie ustaleń projektu planu na środowisko będzie się przejawiało przede wszystkim: zmniejszeniem powierzchni biologicznie czynnej poprzez zajęcie zabudową, zmniejszeniem powierzchni obszarów użytkowanych rolniczo, unieczynnieniem gleby pod zabudową i terenami komunikacyjnymi, uszczelnieniem terenu, wzrostem ilości odpadów i wytwarzanych ścieków, zwiększeniem spływu powierzchniowego wód opadowych i roztopowych w obrębie uszczelnionych powierzchni, wzrostem poziomu hałasu i wibracji, emisją zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza atmosferycznego. Ze względów sanitarnych zaleca się zadarnianie wszystkich wolnych od zabudowy i komunikacji powierzchni. Trawniki spełniają podstawową rolę sanitarno-higieniczną wychwytując zanieczyszczenia, a sedymentacja pyłu na trawnikach przeciwdziała ich wtórnemu unoszeniu i przenikaniu do gleb. W celu złagodzenia zaproponowanych w projekcie planu ustaleń wskazuje się następujące propozycje rozwiązań: • zachowanie możliwie największej powierzchni terenu biologicznie czynnego z roślinnością trwałą, w tym istniejących zadrzewień; • stosowanie materiałów przepuszczalnych do utwardzania powierzchni; • wyposażenie terenów w nieuciążliwe dla środowiska czynniki grzewcze zapewniające wysoki stopień czystości emisji spalin oraz w kotły i instalacje z certyfikatami bezpieczeństwa ekologicznego; • wyposażenie terenu w sieć kanalizacji sanitarnej. Rozwiązania ograniczające negatywne oddziaływania na elementy środowiska przyrodniczego oraz na ludzi Etap realizacji: − prace budowlane należy prowadzić w porze dziennej, poza godzinami nocnymi (22.00 – 6.00) za wyjątkiem procesów o charakterze ciągłym – wylewanie fundamentu oraz transport elementów wielkogabarytowych ze względu na brak możliwości przerwania prac; − w trakcie prac budowlanych należy stosować urządzenia o niskim poziomie emitowanego hałasu; − zabezpieczenie w trakcie robót budowlanych warstwy humusowej ziemi, i wykorzystanie jej po zakończeniu robót budowlanych na terenie inwestycji. Etap eksploatacji: − w celu potwierdzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów hałasu dla terenów chronionych akustycznie zaleca się wykonanie analizy porealizacyjnej; − w przypadku stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach chronionych akustycznie należy podjąć działania (poprzez zastosowanie rozwiązań technicznych, technologicznych, organizacyjnych) w celu ograniczenia hałasu do wartości dopuszczalnych. Etap likwidacji: 90 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew − na tym etapie przedsięwzięcia działania minimalizujące negatywny wpływ na środowisko będą identyczne jak w przypadku budowy; − postępowanie z odpadami, które powstaną na etapie budowy, eksploatacji i likwidacji zgodne z przepisami ustawy o odpadach, w szczególności gromadzenie poszczególnych rodzajów odpadów w przystosowanych do tego celu kontenerach, przekazywanie odpadów do transportu, odzysku lub unieszkodliwiania jedynie wyspecjalizowanym firmom, posiadającym odpowiednie pozwolenia. 4.9 Rozwiązania alternatywne do projektu planu Można założyć, iż pierwszym wariantem alternatywnym byłby wariant zerowy, czyli pozostawienie omawianego obszaru w użytkowaniu dotychczasowym. Wariant ten byłby niezgodny z polityką przestrzenną gminy, zaprzeczał by rozwiązaniom przyjętych w obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, gdzie wyznaczono nowe tereny przeznaczone do docelowej urbanizacji. W przypadku niepodejmowania działań mających na celu realizacje nowej zabudowy w projekcie planu środowisko nie pozostanie na obecnym poziomie funkcjonowania. Będzie poddawane działaniu procesów naturalnych jak i antropogenicznych. Ze względu na prywatną własność działek należy się liczyć z presją realizacji zamierzeń inwestycyjnych, także i tych mogących stanowić znaczne obciążenie dla środowiska. Dlatego też analizowany teren bez względu na realizację projektu mpzp ulegnie zmianom w zakresie kubaturowym. Kształtowanie nowej zabudowy i wszelkich procesów inwestycyjnych odbywałyby się w trybie wydawanych decyzji administracyjnych,32 a więc z ograniczonymi możliwościami przeprowadzenia wieloaspektowych analiz przestrzennych, co może powodować, iż nowe obiekty nie będą w pełni spójne z otoczeniem. Dobre warunki glebowe analizowanego obszaru pozwalają sądzić, iż funkcjo rolnicza nadal będzie kontynuowana na znacznej części analizowanego obszaru, szczególnie tam, gdzie występują gleby wyższej klasy bonitacyjnej (II, IIIa, IIIb, III, IVa, IVb, IV). Na glebach słabszej jakości (generalnie V i VI klasa bonitacyjna) pola uprawne mogą stopniowo przekształcać się w nieużytki, tereny zadrzewione. Opracowywany miejscowy plan jest wynikiem zaistniałych potrzeb inwestycyjnych oraz interesu osób trzecich. Stanowi on gwarancję, iż urbanizacja przedmiotowego terenu będzie następowała w sposób planowy i racjonalny z poszanowaniem uwarunkowań przyrodniczych. Zawiera bowiem wiele zapisów prośrodowiskowych z zakresu wyposażenia analizowanego obszaru w infrastrukturę techniczną, których zaniechanie może doprowadzić do niekorzystnych zmian m.in. w stosunkach gruntowo-wodnych i warunkach sanitarnych powietrza. Ponadto ustala szczegółowe zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu. Innym wariantem alternatywnym byłoby wprowadzenie na teren objęty projektem planu innego sposobu zagospodarowania. Ostatnim wariantem alternatywny może być zwiększenie terenów przeznaczonych do zabudowy, co spowodowałoby większą dysharmonię krajobrazu, większe uciążliwości związane z etapem budowy, eksploatacji i likwidacji zabudowy. Takie rozwiązania byłyby jednak niezgodne z polityką przestrzenną gminy. Należy podkreślić, iż opracowywany projekt planu jest w znaczącym stopniu zgodny ze ustaleniami Studium….. Niezgodność projektu planu ustaleniami obowiązującego Studium… dotyczy przede wszystkim możliwości lokalizowania elektrowni wiatrowych. W obecnej sytuacji prawnej – obowiązująca od 15 lipca ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz. 961) po przeanalizowaniu obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę oraz aktualnego sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej brak jest 32 Na analizowanym terenie w latach 2011 – 2015 wydanych zostało ok. 10 decyzji administracyjnych o warunkach zabudowy. Inwestorzy wnioskowali przede wszystkim o zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. 91 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew możliwości prawnej wyznaczenia terenów spełniających wymogi określone w/w przepisach szczebla krajowego. 4.10 Informacje zawarte w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych dla innych, przyjętych już dokumentów powiązanych z projektem dokumentu będącego przedmiotem postępowania Dla potrzeb przeprowadzanej w 2010 r. zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew została przeprowadzona Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko, w ramach której została sporządzona Prognoza oddziaływania na środowisko zgodnie z : • wytycznymi Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Wojewódzkiego Państwowego Inspektora Sanitarnego w Łodzi co do zakresu i stopienia jej szczegółowości; • z wymogami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Podstawowym celem prognozy było wykazanie, jak określone w projekcie Studium… kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy wpłyną na środowisko i czy, a jeśli tak, to w jakim stopniu naruszą zasady prawidłowej gospodarki zasobami naturalnymi. Innym celem realizacji prognozy było: • wyeliminowanie jeszcze na etapie sporządzania Studium, ustaleń sprzecznych z zasadami zrównoważonego rozwoju analizowanego obszaru i jego otoczenia; • ocena przyjętych kierunków zagospodarowania gminy w zakresie skutków oddziaływania na środowisko, a co za tym idzie określenie wpływu nowego przeznaczenia terenów na poszczególne rodzaje użytkowania oraz określenie warunków zagospodarowania tych obszarów; • wprowadzenie ustaleń umożliwiających działalność gospodarczą na analizowanym terenie i zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej przy równoczesnym zachowaniu równowagi przyrodniczej i trwałości procesów przyrodniczych; • ocena na ile ustalenia projektu Studium… pozwolą na zachowanie istniejących wartości zasobów środowiska, na ile wzbogacą lub odtworzą obniżone, czy też zdegradowane wartości oraz w jakim stopniu spotęgują lub osłabią istniejące zagrożenia, a także na ile stwarzają możliwość pojawienia się nowych szans dla ukształtowania wyższej jakości środowiska. Zatem Prognoza oddziaływania na środowisko przedstawiła prawdopodobne skutki realizacji ustaleń Studium… na poszczególne komponenty środowiska w ich wzajemnym powiązaniu, w szczególności na ekosystemy, krajobraz, a także na ludzi, dobra materialne oraz dobra kultury. Zakres przestrzenny Prognozy oddziaływania na środowisko obejmował gminę Wróblew w jej administracyjnych granicach. W zakresie powiązań i oddziaływań zewnętrznych zakres poszerzono poza opisywany teren. W Prognozie oddziaływania na środowisko sporządzonej na potrzeb zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew sporządzonej w 2010 r. określono, przeanalizowano i oceniono: • istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji zmiany Studium…; • stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem; • istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia zmiany Studium… (w szczególności dotyczące obszarów chronionych na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody); • cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, krajowym, istotne z punktu widzenia zmiany Studium… oraz sposoby ich uwzględnienia; 92 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew • przewidywane znaczące oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe, chwilowe, pozytywne, negatywne) na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz na poszczególne elementy środowiska (wodę, powietrze, klimat, powierzchnię ziemi, zasoby naturalne, różnorodność biologiczną, zwierzęta, rośliny, krajobraz, ludzi, dobra materialne, zabytki) z uwzględnieniem zależności między nimi i oddziaływaniami na nie. Ponadto przedstawiono rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacje przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji zmiany Studium… oraz rozwiązana alternatywne do rozwiązań zawartych w zmianie Studium. 4.11 Przewidywane metody analizy realizacji projektowanego dokumentu Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 32.) w celu oceny aktualności planów miejscowych wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest zobowiązany do dokonania analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium, co najmniej raz w czasie kadencji rady gminy. Rada gminy podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium i planów miejscowych, a w przypadku uznania ich za nieaktualne, w całości lub w części, podejmuje działania mające na celu zmianę planu zagospodarowania przestrzennego w takim trybie, w jakim jest on uchwalany. 4.12 Transgraniczne oddziaływanie na środowisko Przedsięwzięcie, z uwagi na jego lokalizację i ograniczony zakres oddziaływania na środowisko, wobec zastosowanych rozwiązań, nie będzie wywoływać oddziaływań transgranicznych. 4.13 Streszczenie w językiem niespecjalistycznym Przedmiotem oceny w niniejszej prognozie są ustalenia zawarte w zmianie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Wróblew. Przedmiotem ustaleń planu jest wprowadzenie funkcji i kierunków zagospodarowania przestrzennego określonych w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew oraz określenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Sporządzony projekt planu przewiduje przekształcenie zainwestowania na obszarze opracowania w sposób umożliwiający wyznaczenie nowych terenów budowlanych. Projekt planu przeznacza tereny pod: zabudowę zagrodową w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych (na części z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej), zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z usługami, zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, zabudowę produkcyjną, składów i magazynów. Wyznacza tereny górnicze, teren infrastruktury technicznej, tereny komunikacji oraz tereny wyłączone z urbanizacji – tj. tereny rolnicze, cmentarza, lasów, dolesień, wód powierzchniowych śródlądowych i rowów melioracyjnych. W przedmiotowej Prognozie przeprowadzono analizę ustaleń powyższego projektu planu i komponentów przyrodniczych. Przedstawiono także zmiany, jakie mogą zachodzić w środowisku w wyniku realizacji tych ustaleń. Oceniono również skutki ewentualnych zmian. W celu zapewnienia mieszkańcom właściwej egzystencji wymagana jest ochrona proekologiczna. Zapisy projektu planu wskazują szereg ustaleń, które będą w maksymalnym stopniu przeciwdziałać potencjalnie negatywnym oddziaływaniom projektowanej funkcji. Prognoza wskazuje działania, które są istotne dla realizacji polityki zrównoważonego rozwoju gminy. Charakterystyka i ocena istniejącego zagospodarowania oraz środowiska przyrodniczego i krajobrazu obszarów objętych planem i terenów sąsiednich. 93 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Projekt planu obejmuje środkową części gminy Wróblew w części obrębów: Dąbrówka Zgniła (obszar C), Kobierzycko (obszar C), Kolonia Wągłczew (obszar A, B), Oraczew (obszar C), Próchna (obszar B, D), Mantyki (obszar D), Sadokrzyce (obszar A, B, C), Wągłczew (obszar A, B), Wróblew (obszar C). W przeważającej części są to tereny rolnicze. Analizowany obszar należy do terenów dotychczas zainwestowanych w nieznacznym stopniu. Cechuje go stosunkowo niewielka ekspansja urbanizacyjna człowieka. Ryc. 17. Zakres opracowania planu na tle gminy Wróblew Źródło: opracowanie własne 94 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew Ryc. 18. Zakres opracowania planu (obszary A, B, C, D) na tle obrębów w gminie Wróblew Źródło: opracowanie własne Proponowane w projekcie planu zagospodarowanie będzie się to wiązało z następującymi zjawiskami: • wprowadzeniem gazów lub pyłów do powietrza, • wprowadzaniem ścieków do wód lub ziemi, • zmianą warunków hydrogeologicznych, • przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu i pokrywy glebowej, • zanieczyszczeniem gleby lub ziemi, • emitowaniem hałasu, • wytwarzaniem odpadów, • zmianą szaty roślinnej, • ryzykiem wystąpienia poważnych awarii. Analiza wpływu i przewidywanych skutków realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne elementy środowiska tj.: powietrze; klimat; wody powierzchniowe i podziemne; gleba i powierzchnia ziemi; świat roślinny i zwierzęcy oraz ekosystemy; klimat akustyczny; krajobraz; zasoby naturalne; zdrowie ludzi; zabytki i dobra materialne wykazała, iż może nastąpić pogorszenie jakości niektórych komponentów w stosunku do stanu obecnego. Wystąpi szereg czynników, które będą w różnym stopniu: bezpośrednim, pośrednim, wtórnym, skumulowanym, krótko- i długoterminowym, stałym i chwilowym oddziaływać na poszczególne elementy środowiska. Negatywne oddziaływanie ustaleń projektu planu na środowisko będzie się przejawiało przede wszystkim: przekształceniami terenu w związku z powstaniem inwestycji oraz infrastruktury; powstawaniem odpadów, przekształceniem krajobrazu, dodatkowym oddziaływaniem akustycznym czy możliwą zmianą tras migracyjnych zwierząt; zwiększeniem spływu powierzchniowego wód opadowych 95 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew i roztopowych w obrębie uszczelnionych powierzchni; oraz krótkotrwałym wzrostom emisji zanieczyszczeń do powietrza. Niemniej jednak projekt planu zawiera szereg zapisów mających na celu ograniczyć uciążliwość tego terenu dla środowiska. Ponadto stan środowiska zależeć będzie od rygorystycznego egzekwowania przez użytkowników terenów zarówno wymogów projektu planu, jak i innych wymogów prawnych z zakresu ochrony środowiska. Realizacja ustaleń projektu planu nie powinna mieć negatywnego wpływu na cel i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000. Atrakcyjność inwestycyjna omawianego terenu jest bardzo duża. Ważne jest jednak prowadzenie przemyślanej długoterminowej strategii ochrony i dbałości o środowisko tak, aby rozwój nie pociągał za sobą utraty dotychczasowej atrakcyjności tych terenów i nadmiernie nie obciążał środowiska naturalnego. Rozwiązania alternatywne Na etapie sporządzania projektu planu miejscowego rozważano różne warianty rozwiązań wewnętrznych. Został wybrany wariant, który jest w największym stopniu zgodny z zapisami zawartymi w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew oraz uwarunkowaniami stanu istniejącego. Można założyć, iż pierwszym wariantem alternatywnym byłby wariant zerowy, czyli pozostawienie omawianego obszaru w użytkowaniu dotychczasowym. Wariant ten byłby niezgodny z polityką przestrzenną gminy, zaprzeczał by rozwiązaniom przyjętych w obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wróblew, gdzie wyznaczono nowe tereny przeznaczone do docelowej urbanizacji. Innym wariantem alternatywnym byłoby wprowadzenie na teren objęty projektem planu innego sposobu zagospodarowania. Ostatnim wariantem alternatywny może być zwiększenie terenów przeznaczonych do zabudowy, co spowodowałoby większą dysharmonię krajobrazu, większe uciążliwości związane z etapem budowy, eksploatacji i likwidacji zabudowy. Takie rozwiązania byłyby jednak niezgodne z polityką przestrzenną gminy. Należy jednak zaznaczyć, iż w przypadku niepodejmowania działań mających na celu realizacje nowej zabudowy w projekcie planu środowisko nie pozostanie na obecnym poziomie funkcjonowania. Będzie poddawane działaniu procesów naturalnych jak i antropogenicznych. Ze względu na prywatną własność działek należy się liczyć z presją realizacji zamierzeń inwestycyjnych, także i tych mogących stanowić znaczne obciążenie dla środowiska. Kształtowanie nowej zabudowy i wszelkich procesów inwestycyjnych odbywałyby się w trybie wydawanych decyzji administracyjnych,33 a więc z ograniczonymi możliwościami przeprowadzenia wieloaspektowych analiz przestrzennych, co może powodować, iż nowe obiekty nie będą w pełni spójne z otoczeniem. Dobre warunki glebowe analizowanego obszaru pozwalają sądzić, iż funkcja rolnicza nadal będzie kontynuowana na znacznej części analizowanego obszaru, szczególnie tam, gdzie występują gleby wyższej klasy bonitacyjnej. Na glebach słabszej jakości pola uprawne mogą stopniowo przekształcać się w nieużytki, tereny zadrzewione. Opracowywany miejscowy plan jest wynikiem zaistniałych potrzeb inwestycyjnych oraz interesu osób trzecich. Należy podkreślić, iż w znaczącym stopniu jest on zgodny ze ustaleniami Studium….. Niezgodność projektu planu ustaleniami obowiązującego Studium… dotyczy przede wszystkim możliwości lokalizowania elektrowni wiatrowych. W obecnej sytuacji prawnej – obowiązująca od 15 lipca ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 1 lipca 2016 r., poz. 961) po przeanalizowaniu obowiązujących na terenie badań decyzji o warunkach zabudowy i pozwoleń na budowę 33 Na analizowanym terenie w latach 2011 – 2015 wydanych zostało ok. 10 decyzji administracyjnych o warunkach zabudowy. Inwestorzy wnioskowali przede wszystkim o zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. 96 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych: Kobierzycko, Próchna, Słomków Suchy, Kolonia Wągłczew, Wągłczew, Sadokrzyce, Dąbrówka Zgniła, Oraczew, Orzeł Biały, Mantyki, Wróblew - gm. Wróblew oraz aktualnego sposobu zagospodarowania, w tym zabudową o funkcji mieszkaniowej brak jest możliwości prawnej wyznaczenia terenów spełniających wymogi określone w/w przepisach szczebla krajowego. Wnioski końcowe 1. 2. W świetle przedstawionej analizy ustaleń planu oraz zawartych w powyższej prognozie uwag projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w obrębach Dąbrówka Zgniła, Kobierzycko, Kolonia Wągłczew , Oraczew, Próchna, Mantyki, Sadokrzyce, Wągłczew, Wróblew, należy uznać za poprawny. Przy spełnieniu wymagań wynikających z przepisów szczególnych dotyczących ochrony środowiska, projekt planu nie budzi obaw o spowodowanie zagrożenia dla środowiska przyrodniczego. 97