FULL TEXT

Z
K R A J U
I
DIANA AKSAMIT-STASZKIEVICZ
APS, Warszawa
SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI
NAUKOWEJ
PRZESTĘPCZOŚĆ NIELETNICH
– TEORIA I PRAKTYKA. JÓZEFÓW,
23 MAJA 2012
Konferencja została zorganizowana
przez dwie uczelnie: Wyższą Szkołę Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De
Gasperi oraz Wyższą Szkołę Nauk Społecznych im. ks. Józefa Majki w Mińsku
Mazowieckim. W 2010 r. wymienione
instytucje naukowe zainicjowały cykl
spotkań poświęconych pedagogice resocjalizacyjnej. W ramach projektu zorganizowano również naukową konferencję
pt. Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Tegoroczne sympozjum było realizacją zaplanowanych corocznych spotkań
praktyków i teoretyków dziedziny, która
w ostatnich latach prężnie się rozwija.
Celem było zainicjowanie dyskusji wokół
problemu przestępczości wśród nieletnich,
aby zapobiec eskalacji problemu demoralizacji. Konstytutywne dla całego spotkania
(tak dla referentów, jak i biernych uczestników) było uzyskanie odpowiedzi na
pytanie, jakim zmianom uległo zjawisko
przestępczości nieletnich oraz jak nowo
stosowane metody i formy pracy resocjalizacyjnej wpływają na zapobieganie demoralizacji tej grupy osób. Na konferencji poruszono również problematykę wpływu
świata wirtualnego na przestępczość młodocianych. Oba spotkania stały się płaszczyzną dialogu osób zainteresowanych
rozwojem pedagogiki resocjalizacyjnej,
czasem wymiany doświadczeń i wiedzy
z zakresu przeprowadzonych badań oraz
doświadczeń wynikających z pracy własnej uczestników konferencji.
Spotkanie w Józefowie zostało zorganizowane pod patronatem następujących
osób: Piotra Jabłońskiego, dyrektora Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii; Władysława Kosiniak-Kamysza,
ministra pracy i polityki społecznej; Piotra
394
Z E
Z KRAJU I ZE ŚWIATA
ΠW I A T A
Kluza, byłego wiceministra sprawiedliwości; dr Annę Chmielewską z Sądu Rejonowego w Otwocku; Romualda Sadowskiego, dyrektora Zakładu Poprawczego
w Falenicy; podkomisarza Artura Sypuły,
przedstawiciela Komendy Głównej Policji z biura prewencji, Adama Struzika,
marszałka województwa mazowieckiego;
Jana Antoniego Tarczyńskiego, starostę
mińskiego oraz komendanta stołecznego
policji.
Uroczystego otwarcia konferencji dokonała dr hab. Magdalena Sitek, prorektor
WSGE w Józefowie. Spotkania poprowadziła główna organizatorka tegorocznej
konferencji kanclerz WNS w Mińsku Mazowieckim mgr Sylwia Ćmiel. Wykład
wprowadzający wygłosił prof. zw. dr hab.
Lesław Pytka. Dotyczył on czynników,
jakie mają wpływ na popełniane przez
młode osoby przestępstwa, takich jak pragnienie zdominowania innych i władzy.
Profesor wyróżnił nowoczesne podejścia
do tego problemu, a mianowicie resocjalizację przez pracę.
Pierwszy panel konferencji był zatytułowany Wpływ świata wirtualnego na przestępczość wśród nieletnich. Poprowadził go
prof. L. Pytka. Referat w ramach tego panelu pt. Agresja i przemoc w cyberprzestrzeni
a przestępczość dzieci i młodzieży wygłosił
prof. zw. dr hab. Andrzej Bałandynowicz.
Zwrócił uwagę na zjawisko socjopatii,
negatywnych funkcji cyberprzestrzeni,
wykluczenia oraz piętnowania ludzi po
przejściach dożywotnią kategorią wykluczonych społecznie.
Drugim prelegentem był dr hab. Zdzisław Majchrzyk, prof. UKSW, który wygłosił referat pt. Realna i wirtualna rzeczywistość – agresywne zabawy i przestępstwa
nieletnich w świecie wirtualnym. Omówił zagadnienie cyberprzestrzeni jako codzienności młodych ludzi, którzy budują w niej
swoją wirtualną rzeczywistość, z pełnym
obciążeniem tego układu: siecioholizmem,
infoholizmem, agresją dla przyjemności.
Trzecim prelegentem była dr Katarzyna
Badźmirowska-Masłowska, reprezentująca AON. Wystąpiła z referatem Ochrona
SZKO£A SPECJALNA 5/2012
Z KRAJU I ZE ŚWIATA
dzieci i młodzieży przed negatywnym wpływem mediów audiowizualnych w świetle
dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (2010/13/UE). Zwróciła uwagę na
fakt, że media audiowizualne są pewnego
rodzaju zagrożeniem dla młodych osób,
dzieci, ponieważ ukazują negatywny wzorzec zachowania, prowokują do różnych
zachowań nagannych. Omówiła dyrektywy chroniące dzieci przed złym wpływem
mediów na gruncie europejskim. Przedstawiła wzorzec luksusowego życia oraz
jego skutki, w tym najgroźniejszy z nich
– popadanie nieletnich w przestępczość.
Panel pierwszy zakończono komunikatami w formie krótkich, 5-minutowych wystąpień magistrów z różnych ośrodków
i uczelni w Polsce.
Drugi panel pt. Wpływ środowiska społecznego i uwarunkowań biopsychicznych
na powstawanie, utrwalanie i ujawnianie
się zachowań przestępczych poprowadził
dziekan WNS WSGE w Józefowie prof.
zw. dr hab. Witold Pokruszyński. Wystąpienia w tej sekcji rozpoczął dr Andrzej
Szymański (WSP w Warszawie) referatem
Psychospołeczne uwarunkowania przestępczości i niedostosowania społecznego nieletnich
kierowanych do MOW przez Sąd Rejonowy
w Żorach. Przedstawił wyniki badań własnych dotyczących kierowania nieletnich
do ośrodków oraz przyczyny schodzenia
nieletnich na drogę przestępczą. Zwrócił
uwagę na to, że zła atmosfera w rodzinie
jest głównym elementem powodującym
wkraczanie na drogę przestępczą młodych
osób. Na zakończenie swojego wystąpienia prelegent stwierdził, że ustawa w sprawie nieletnich wymaga zmian w obszarze
nazewnictwa, a także w obszarze odpowiedzialności poszczególnych podmiotów
prowadzących nieletnich.
Dr Anna Chmielewska w wystąpieniu
pt. Znaczenie i rola środowiska rodzinnego
w procesie stawania się przestępcą przedstawiła wyniki badań własnych na temat
czynników rodzinnych, które przyczyniają się do popadania nieletnich w przestępczość. Omówiła skutki negatywnych
wzorców w rodzinie badanych osób, alSZKO£A SPECJALNA 5/2012
koholizmu powodującego niewydolność
w wielu dziedzinach życia. Podsumowała
swoje wystąpienie wnioskiem, że proces
stawania się przestępcą jest uwarunkowany czynnikami rodzinnymi.
Podkomisarz Artur Sypuła w wystąpieniu pt. Przestępczość nieletnich – statystyki
i działania przedstawił dane statystyczne
na ten temat oraz współpracę policji z instytucjami publicznymi i niepublicznymi
w sprawach zapobiegania przestępczości
nieletnich. Zwrócił uwagę na granice wiekowe młodocianych popełniających wykroczenia i znaczenie tych granic w postępowaniu karnym.
Dr Paweł Migała z WSGE w Józefowie
w wystąpieniu pt. Podkultura więzienna
jako przykład nieformalnej grupy społecznej przestawił wyniki badań dotyczące
powracania do przestępczości młodych
osób pomimo pobytu w placówkach zamkniętych. Poruszył problem ze znalezieniem pracy oraz potrzebę przynależności
każdego człowieka do grupy społecznej,
potrzebę otrzymywania wsparcia od innych. Podkreślił, że podkultura więzienna
jest zjawiskiem dynamicznie się zmieniającym. Zmienia się też nazewnictwo panujące w podkulturze więziennej, moda
robienia tatuaży w więzieniach oraz ich
znaczenie symboliczne. Wskazał również
na istotną zmianę dotyczącą struktury
grupy przestępczej, niegdyś niedostępnej
dla osób niepełnosprawnych, Romów czy
obcokrajowców, natomiast dzisiaj już dla
nich otwartej.
Mgr Rafał Kaproń (Ordynariat Polowy
WP) w wystąpieniu pt. Ośrodki prowadzone
przez Kościół w Polsce przedstawił inicjatywy podejmowane przez Kościół w celu
zapobieżenia przestępczości nieletnich.
Zaprezentował trzy ośrodki prowadzone
przez Kościół katolicki w Polsce, omówił
historię ich powstania, cel i stosowane metody. Panel drugi zakończono komunikatami.
Panel trzeci konferencji noszący nazwę
Przestępczość młodzieży – jak skutecznie zapobiegać, reagować, przeciwdziałać? rozpoczął dr Damian Gil (KUL) referatem pt.
395
Z KRAJU I ZE ŚWIATA
Model postępowania w sprawach nieletnich de
lege lata i de lege ferenda.
Nadkomisarz dr Piotr Łuka oraz kom.
mgr Sabina Kramarczyk (WSPol Szczytno) w wystąpieniu zatytułowanym Prawne i praktyczne aspekty działań podejmowanych przez policję na rzecz przeciwdziałania
przestępczości nieletnich omówili kwestię
dotyczącą stopnia, w jakim policja powinna angażować się w przeciwdziałanie przestępczości nieletnich. S. Kramarczyk ujawniła i zanalizowała dane statystyczne poszczególnych województw
w kategorii czynów karalnych wśród
nieletnich.
Mgr Małgorzata Rolk-Szponer z policyjnej izby dziecka w Warszawie przedstawiła przeprowadzone badania w grupie
małoletnich osób, które popełniły czyn karalny. Szczegółowo omówiła poszczególne
przypadki badanych osób.
396
Ostatnią prelegentką w tym panelu była
dr Anna Witkowska-Paleń (KUL). W wystąpieniu pt. Przestępczość i sposoby jej zwalczania w opinii młodzieży licealnej przedstawiła wyniki badań własnych na temat
postaw i opinii dotyczących przestępczości wśród młodzieży licealnej w roku 2000
i 2009. Ukazała przyczyny przestępczości
w opinii młodzieży licealnej, jak również
jej coraz bardziej rygorystyczne opinie na
temat organów ścigania. Panel trzeci konferencji zakończono komunikatami oraz
podsumowaniem. Potem uczestników zaproszono na Wieczór Kultury Nepalskiej.
Konferencja skupiająca teoretyków
i praktyków pedagogiki resocjalizacyjnej
stała się swoistą platformą porozumienia,
wymiany doświadczeń, a także wiedzy,
wniosków z najnowszych badań, które
pomogą jak najpełniej zdiagnozować problem przestępczości wśród nieletnich.
SZKO£A SPECJALNA 5/2012