(10). G hydry (3). D hydrze (1).

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: HYDRA (stan na dzień: 04-10-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
HYDRA (26) sb f
sg N hydra (10). ◊ G hydry (3). ◊ D hydrze (1). ◊ A hydrę (2). ◊ I hydrą (3). ◊ pl A hydry (4).
◊ I hydrami (2). ◊ L hydrach (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.
W mitologii greckiej zabity przez Herkulesa potwór (wąż) o wielu głowach, które odrastały
natychmiast po odcięciu [hydrus, hydra – wodny wąż Mącz 160b; hydra – wodny wąż Calep; wąż wodny
– hydra Cn] (26) : Iáko broił Herkules kiedy zábił Hidrę RejWiz 5; ſtrzały/ ktore były námázáne
żołcią wężową/ ktorego zwano Hidrá. BielKron 59; Nie onáć to Chimerá/ ogniem dycháiąca/ Ani
Scyllá/ ni Hidrá wiele głow máiąca GrzegRóżn O2, F2; Mącz 189c; PaprPan B3v, V4.
W połączeniach szeregowych (4): HErkules dziwny mocarz był/ co Smoki biyał/ Hidry/ Lwy/
okrutniki/ á pokorne miyał. RejZwierz 43, 50 [2 r.]; RejZwierc 84v.
Wyrażenie: »hydra wąż« [szyk 1 : 1] (2): Tám iego towárzyſze wąż Hidrá pomorzył/ Kádmus onego
wężá zábił BielKron 48v, 59 marg.
Szereg: »hydra albo smoki« (1): Iáko Herkules Hidrę álbo Smoki pobił. RejWiz 82. [Ponadto w
połączeniu szeregowym 1 r.].
W przen (4): Lacheſis ná krężel náwijaſz/ Hydrą iádowitą powijaſz. Kądźiel wielomierną ſwym
śioſtrom gotuiąc KlonŻal C4v.
W połączeniu szeregowym (1): áno przedśię ieſli brát/ á ieſt niedźwiadkiem/ hydrą/ kocżkodanem
CzechEp 96.
Wyrażenie: »hydra piekielna« [szyk 1 : 1] (2): Tákli to brátá błądzącego ſzukáią? tákli go też
z błędu wywodzą? A zaż ten/ co ſię o błądzącego brátá ſtára/ onego piekielną hydrą názywa y
niedźwiadkiem? CzechEp 96, 72.
a. Nazwa konstelacji gwiezdnej, gwiazdozbioru (8) : HYdrá wielkié ná niebie mieyſce záſtąpiłá:
Głowę ſwą ſtráſzliwą pod Rákiem położyłá. KochPhaen 17, 17, 19, 21 [3 r.], 22, 24.
Synonimy: smok, wąż wodny.
KN