PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
PROJEKTU CZĘŚCIOWEJ ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
MIASTA I GMINY WRONKI W ZAKRESIE TERENÓW POŁOŻONYCH
W REJONIE ULICY MICKIEWICZA W MIEŚCIE WRONKI
ORAZ W OBRĘBIE MIEJSCOWOŚCI STRÓŻKI I STARE MIASTO
Poznań-Wronki, 2015
SPIS TREŚCI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Wstęp ...............................................................................................................................................3
1.1. Podstawa formalno-prawna ......................................................................................................3
1.2. Cel sporządzenia prognozy.......................................................................................................3
1.3. Zawartość prognozy ..................................................................................................................3
Metoda opracowania ......................................................................................................................4
Informacja o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami...........................................................................................6
Charakterystyka gminy Wronki wraz z charakterystyką i stanem jej środowiska
przyrodniczego ...............................................................................................................................8
4.1. Geologia i złoża kopalin ............................................................................................................9
4.2. Wody podziemne ......................................................................................................................9
4.3. Wody powierzchniowe ........................................................................................................... 11
4.4. Klimat i jakość powietrza atmosferycznego ........................................................................... 13
4.5. Klimat akustyczny i pola elektromagnetyczne ....................................................................... 14
4.6. Formy ochrony przyrody ........................................................................................................ 15
Charakterystyka, analiza i ocena stanu środowiska na terenie objętym opracowaniem .... 17
5.1. Charakterystyka zagospodarowania ...................................................................................... 17
5.2. Rzeźba terenu i gleby ............................................................................................................ 17
5.3. Wody podziemne i powierzchniowe ....................................................................................... 18
5.4. Jakość powietrza .................................................................................................................... 18
5.5. Hałas i pola elektromagnetyczne ........................................................................................... 19
5.6. Potencjalne zmiany zagospodarowania oraz stanu środowiska w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu .................................................................................... 19
5.7. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem ....... 20
5.8. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających
ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody .................... 21
Przewidywane oddziaływanie na środowisko i jego elementy ............................................... 22
6.1. Wpływ na różnorodność biologiczną, faunę i florę ................................................................. 23
6.2. Wpływ na ludzi ....................................................................................................................... 24
6.3. Wpływ na wodę ...................................................................................................................... 25
6.5. Wpływ na powierzchnię ziemi ................................................................................................ 29
6.6. Wpływ na krajobraz ................................................................................................................ 29
6.7. Wpływ na klimat ..................................................................................................................... 30
6.8. Wpływ na zasoby naturalne ................................................................................................... 30
6.9. Wpływ na zabytki ................................................................................................................... 31
6.10. Wpływ na dobra materialne ................................................................................................... 31
6.11. Przewidywane oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz
integralność tego obszaru ...................................................................................................... 31
Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko ............................................................................... 31
7.1. Propozycje rozwiązań zapobiegawczych i kompensacyjnych negatywnych oddziaływań
na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru .............. 33
Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie
biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony
obszaru Natura 2000 .................................................................................................................... 33
Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w
jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas
opracowywania dokumentu ........................................................................................................ 33
Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania ................................. 35
Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko ............................. 36
Podsumowanie, wnioski, zalecenia ........................................................................................... 36
Streszczenie w języku niespecjalistycznym ............................................................................. 37
Załącznik: Mapa z położeniem obszarów objętych projektem zmiany Studium
2
1. Wstęp
1.1.
Podstawa formalno-prawna
Sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko jest wymagane przez ustawę z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235 z późn.
zm.). Przeprowadzenie tej procedury jest obowiązkowe przy opracowywaniu studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy poza wyjątkami
określonymi w tej ustawie. Obowiązek ten nałożony jest także przez ustawę z dnia 27 marca
2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn.
zm.).
Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko obejmuje w szczególności
następujące działania:
 uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania
na środowisko,
 sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko,
 uzyskanie wymaganych ustawą opinii,
 zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.
Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu częściowej zmiany
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki
w zakresie terenów położonych w rejonie ulicy Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie
miejscowości Stróżki i Stare Miasto, zwanego dalej „zmianą Studium”.
Cel sporządzenia prognozy
Celem opracowywania prognozy jest identyfikacja wpływu projektowanych rozwiązań
przestrzennych na środowisko przyrodnicze oraz ocena skuteczności przyjętych rozwiązań
proekologicznych.
Prognozy oddziaływania na środowisko pozwalają uświadomić mieszkańcom gminy
i przedstawicielom samorządu terytorialnego środowiskowe aspekty planowanego rozwoju,
a organom administracyjnym winny ułatwiać rozstrzyganie o zgodności ustaleń studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z prawem. Dokument ten
pomaga również odpowiednim instytucjom przy opiniowaniu lub uzgadnianiu studiów.
1.2.
Zawartość prognozy
Zgodnie z ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
prognoza oddziaływania na środowisko:
1) zawiera:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami,
b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
2) określa, analizuje i ocenia:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu,
1.3.
3
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających
ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu,
oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione
podczas opracowywania dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie,
wtórne,
skumulowane,
krótkoterminowe,
średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko,
a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę,
powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra
materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska
i między oddziaływaniami na te elementy;
3) przedstawia:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem
realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony
obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru,
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru - rozwiązania
alternatywne
do
rozwiązań
zawartych
w
projektowanym
dokumencie
wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej
do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania
napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej
wiedzy.
W prognozie oddziaływania na środowisko uwzględnia się informacje zawarte
w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych dla innych, przyjętych już,
dokumentów powiązanych z projektem.
Niniejsza prognoza dotycząca projektu zmiany Studium została sporządzona w wersji
pełnej zgodnie z wyżej wymienioną ustawą.
2. Metoda opracowania
Procedura strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przebiegała równolegle
do toku tworzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego, będącej przedmiotem opracowania.
Pierwszym etapem była inwentaryzacja urbanistyczna obszaru objętego zmianą
Studium. Dokonano wizji terenu oraz analizy materiałów przedstawiających stan istniejący
(w tym: zdjęcia satelitarne, lotnicze, mapy), aby jak najbardziej szczegółowo
scharakteryzować dane tereny, ich środowisko przyrodnicze oraz powiązania z otoczeniem.
Następnie zapoznano się z dokumentami strategicznymi przedstawiającymi
uwarunkowania danych obszarów (w tym także środowiskowe) oraz zalecany kierunek
rozwoju przestrzennego. W celu scharakteryzowania i oceny stanu środowiska
(oraz poszczególnych jego elementów) posłużono się także innymi opracowaniami,
raportami o stanie środowiska, a także danymi odnoszącymi się bezpośrednio
4
lub, w przypadku ich braku, pośrednio do danych terenów. Dzięki opisom środowiska
wykraczającym poza granice opracowania można uzyskać informacje o powiązaniach
badanych obszarów z regionalnym i krajowym systemem środowiska przyrodniczego,
co jest pomocne w określeniu ponadlokalnego znaczenia poszczególnych elementów
środowiska na terenach objętych opracowaniem.
W przedstawionej prognozie wykorzystano między innymi następujące źródła
(w tym źródła internetowe) oraz akty prawne:
 Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r.
poz. 1235 z późn. zm.);
 Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232 z późn. zm.);
 Ustawa o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627 z późn. zm.);
 Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oceny wpływu
niektórych planów i programów na środowisko;
 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. nr 213, poz. 1397);
 Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016;
 Europejska Konwencja Krajobrazowa, Florencja 2000;
 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
Wronki;
 Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki na lata 2008-2015;
 Opracowanie ekofizjograficzne dotyczące terenu miasta i gminy Wronki, Poznań, 2008 r.;
 Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska w Poznaniu;
 Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2014, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu;
 Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych w ramach monitoringu
operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2014 r. /wg badań PIG/,
Wielkopolski Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu;
 Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych w ramach monitoringu
operacyjnego stanu chemicznego wód podziemnych w 2013 r. /wg badań PIG/,
Wielkopolski Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu;
 Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach
monitoringu diagnostycznego w 2012 r. /wg badań PIG/, Wielkopolski Inspektorat
Ochrony Środowiska w Poznaniu;
 Pomiar ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 roku, Wielkopolski Zarząd Dróg
Wojewódzkich w Poznaniu;
 http://www.poznan.pios.gov.pl
– Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu;
 http://mjwp.gios.gov.pl/mapa – Monitoring jakości wód podziemnych, Generalny
Inspektorat Ochrony Środowiska;
 http://natura2000.gdos.gov.pl – Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – Europejska
Sieć Ekologiczna Natura 2000;
 http://www.psh.gov.pl/ – Państwowa Służba Hydrogeologiczna;
 http://geoportal.pgi.gov.pl/portal/page/portal/MIDASGIS – Państwowy Instytut Geologiczny
– MIDAS;
 http://btsearch.pl/ – wyszukiwarka stacji bazowych telefonii komórkowej GSM i UMTS;
 www.geoportal.gov.pl – Geoportal;
5








regionwielkopolska.pl – portal wiedzy o Wielkopolsce;
Główny Urząd Statystyczny – Bank Danych Lokalnych;
Kondracki J., 1994: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wyd. Naukowe
PWN, Warszawa;
Matuszkiewicz J.M., 1993, Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski,
Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 158;
Gumiński R., 1948, Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce, Przegląd
Meteorologiczny i Hydrologiczny;
Jaworski M., Wróblewski Z., 2008, Pole elektromagnetyczne w otoczeniu napowietrznych
linii elektroenergetycznych, w: Pola elektromagnetyczne w środowisku - problemy
zdrowotne, ekologiczne, pomiarowe i administracyjne, XXII Szkoła Jesienna [PTBR],
materiały konferencyjne, Zakopane;
Mapa hydrograficzna, Geoportal;
Ewidencja gruntów i budynków miasta i gminy Wronki.
Uchwalenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
nie powoduje bezpośredniego wpływu na zagospodarowanie lub obowiązujące prawo
na danych terenach, gdyż nie jest ono aktem prawa miejscowego. Ma jednak wpływ
na opracowywane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które nie mogą być
sprzeczne z zapisami studium. Z tego powodu skutki realizacji zmiany Studium opisane dalej
w prognozie będzie się opisywało i oceniało z założeniem, że na jej podstawie zostaną
uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które będą miały
bezpośredni wpływ na zagospodarowanie oraz na środowisko przyrodnicze.
3. Informacja o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego
powiązaniach z innymi dokumentami
Ustalenia, które powinny się znajdować w studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego zawarte są w art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Przedmiotem opracowania jest częściowa zmiana Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych
w rejonie ulicy Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki
i Stare Miasto. W celu przeprowadzenia zmiany Studium, Rada Miasta i Gminy Wronki
podjęła Uchwałę Nr XXXII/281/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie przystąpienia
do sporządzenia częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych w rejonie ulicy
Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare Miasto.
Podstawą prawną sporządzenia częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym.
Niniejsza częściowa zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych w rejonie ulicy
Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare Miasto jest
uzupełnieniem i aktualizacją zapisów obowiązującego Studium. Zgodnie z uzasadnieniem
do Uchwały Nr XXXII/281/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. celem sporządzenia zmiany
Studium jest opracowanie w pełni spójnego i funkcjonalnego terenu, który zaspokoi potrzeby
obecnych i potencjalnych inwestorów. W studium, obecnie obszar ten przeznaczony jest
6
pod tereny rozwoju zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności z towarzyszącymi
usługami (M2), tereny upraw rolnych oraz tereny rozwoju zieleni krajobrazowej i łąkowej
(R, ZK). W uzasadnieniu stwierdzono również, iż obecny stan prawny na przedmiotowym
terenie, znacznie ogranicza jego dalszy rozwój, a zaproponowana zmiana, podyktowana jest
potrzebą wygenerowania i zabezpieczenia nowych terenów pod zabudowę przemysłową.
Ponadto wskazano również zmianę Studium w miejscowości Stare Miasto, z gruntów rolnych
pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z usługami oraz dopuszczenie możliwości
wprowadzenia usług turystyki (tj. lokalizacji punktu widokowego) na jednej z działek
ewidencyjnych.
Zgodnie z uzasadnieniem do uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia
zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego głównymi
kierunkami zmian w strukturze przestrzennej miasta i gminy na obszarze opracowania będą:
 opracowanie w pełni spójnego i funkcjonalnego terenu, który zaspokoi potrzeby
obecnych i potencjalnych inwestorów na terenie miasta Wronki i miejscowości Stróżki.
Zostanie to zrealizowane poprzez wprowadzenie zabudowy produkcyjno-usługowej
oraz zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności z towarzyszącymi usługami
na terenie dotychczas niezagospodarowanym i przeznaczonym w obowiązującym
studium pod tereny upraw rolnych,
 zmiana przeznaczenia terenu położonego w miejscowości Stare Miasto, z gruntów
rolnych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z usługami, zabudowę
mieszkaniową niskiej intensywności z towarzyszącymi usługami oraz dopuszczenie
możliwości wprowadzenia usług turystyki (tj. lokalizacji punktu widokowego).
W związku z dopuszczeniem realizacji zabudowy produkcyjno-usługowej, usługowej
i mieszkaniowej, na analizowanym obszarze dopuszcza się realizację dróg wewnętrznych
oraz parkingów. Ponadto zmiana Studium pozwoli na określenie kierunków
zagospodarowania i użytkowania terenów oraz uszczegółowi terminologię dotyczącą
przeznaczenia terenów i ich funkcji.
Istotne będzie również dokonanie nasadzeń zieleni izolacyjnej oraz ozdobnej
na terenie powierzchni biologicznie czynnej.
Ponadto postuluje się, aby nowa zabudowa poprzez swoją formę, kolorystykę
i wykorzystane materiały budowlane nawiązywała do zabudowy istniejącej.
Zmiana Studium dotyczy wyznaczenia terenów o następującym przeznaczeniu:
 teren rozwoju zabudowy mieszkaniowej wysokiej intensywności z towarzyszącymi
usługami (M1),
 tereny rozwoju zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności z towarzyszącymi
usługami (M2),
 tereny rozwoju zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności i zabudowy usługowej
(M2U),
 tereny rozwoju działalności gospodarczej w tym produkcji i usług (PU),
 tereny upraw rolnych,
 tereny wód powierzchniowych śródlądowych,
 teren zamknięty (TZ).
Obecna zmiana dotyczy obowiązującego Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki zatwierdzonego uchwałą
nr XLIII/325/2010 Rady Miasta i Gminy Wronki z dnia 30 czerwca 2010 r. ze zmianami.
7
4. Charakterystyka gminy Wronki wraz z charakterystyką i stanem jej środowiska
przyrodniczego
Gmina miejsko-wiejska Wronki położona jest w północno-zachodniej części
województwa wielkopolskiego. Jest jedną z siedmiu gmin powiatu szamotulskiego.
Sąsiednimi gminami są: Chrzypsko Wielkie, Sieraków, Drawsko, Wieleń, Lubasz, Obrzycko,
Ostroróg i Pniewy. Miasto Wronki położone około 20 km od stolicy powiatu – Szamotuł w linii
prostej oraz ponad 50 km od centrum Poznania (stolicy województwa).
Powierzchnia gminy wynosi 301,6 km2, w tym miasta Wronek – 5,8 km2. W 2010 r.
w gminie mieszkało 18 776 osób, z czego większość we Wronkach – 11 443 (Bank Danych
Lokalnych, GUS), co daje blisko 61% ogółu mieszkańców.
Gmina Wronki oddalona jest od dróg krajowych, obsługiwana jest natomiast
przez sieć dróg wojewódzkich, z których najważniejsze to: DW nr 182 Międzychód-WronkiUjście – główna droga w gminie oraz DW nr 184 Wronki-Szamotuły – droga w kierunku
Poznania.
Przez gminę przebiega także ważna linia kolejowa nr 351 relacji Poznań-SzamotułyWronki-Krzyż Wielkopolski-Szczecin.
Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Kondrackiego (1994) gmina
Wronki należy do podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego. Jej północna część leży
w makroregionie Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka i mezoregionie Kotlina Gorzowska,
zaś południowa na Pojezierzu Wielkopolskim z mezoregionem Pojezierze Poznańskie.
Biorąc pod uwagę geobotaniczny podział Polski według Matuszkiewicza (1993)
gmina Wronki leży na styku dwóch okręgów krainy Notecko-Lubuskiej. Okręg Borów
Noteckich w granicach gminy dzieli się na podokręgi Puszczy Noteckiej i Obrzycki, natomiast
okręg Poznański na podokręgi Nojewski i Szamotulski.
Ryc. 1. Kompleksy przydatności rolniczej na terenie gminy Wronki
(Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne dotyczące terenu miasta i gminy Wronki)
Przez teren gminy Wronki równoleżnikowo przepływa rzeka Warta, dzieląc ją
na część północną i południową. W części północnej znajduje się część Puszczy Noteckiej,
w której rośnie przede wszystkim sosna (głównie z powodu słabej jakości gleb). Dzięki temu
lesistość gminy jest na bardzo wysokim poziomie i wynosi blisko 65% ogólnej powierzchni.
8
Południowa część gminy to przede wszystkim użytki rolne. Ponad 20% gruntów
ornych należy do kompleksów pszennych od 1 do 3. Gleby o najlepszej jakości występują
w południowo-wschodniej części gminy. Kompleks gleb żytnich bardzo dobrych i dobrych
znajduje się na południe od rzeki Warty (Ryc. 1).
4.1. Geologia i złoża kopalin
Na utworach najstarszych zalegają grubą warstwą, utwory młodsze, których
miąższość wynosi przeciętnie około 200 m. W dolnej części tej warstwy znajdują się głównie
piaski drobnoziarniste, iły i mułki. Na nich zalegają przede wszystkim mułki, iły, formacje
ilasto-węglowe.
Utwory najmłodsze posiadają miąższość od 10 do 25 m. W południowej części gminy
są to głównie gliny zwałowe, a w północnej – piaski, na których wytworzyły się wydmy.
Według strony internetowej Państwowego Instytutu Geologicznego na obszarze
gminy Wronki brak jest terenów górniczych. W Planie Rozwoju Lokalnego gminy Wronki
podano informację, że jedyne zarejestrowane zasoby surowców mineralnych to iły pstre
plioceńskie.
4.2. Wody podziemne
Na części terenu gminy Wronki znajduje się fragment głównego zbiornika wód
podziemnych – GZWP nr 146 – Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel (Ryc. 2). Jest
on zbiornikiem porowym, którego powierzchnia wynosi 750 km2 a średnia głębokość
to 130 m. Zasoby dyspozycyjne wynoszą 20 tys. m3/d.
Ryc. 2. Główny Zbiornik Wód Podziemnych - Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel
na obszarze gminy Wronki
(Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowa Służba Hydrogeologiczna)
Głównym celem zintegrowanych działań w ramach Ramowej Dyrektywy Wodnej jest
ochrona przed dalszym pogarszaniem i zapewnienie poprawy stanu środowiska wodnego.
Szczególną rolę w Dyrektywie odgrywa monitoring stanu wód, jako narzędzie w określaniu
9
kierunków działań na obszarze dorzecza i gospodarowania zasobami wodnymi. Badania
monitoringowe prowadzone są w jednolitych częściach wód powierzchniowych
i podziemnych, tj. wydzielonych w systemie hydrograficznym jednostkach, dla których
opracowywane będą programy wodno-środowiskowe.
W roku 2004 wyznaczono na terenie województwa wielkopolskiego 18 jednolitych
części wód podziemnych (JCWPd). Większość powierzchni gminy (w tym obszary objęte
zmianą studium) należy do JCWPd nr 42, a północno-zachodnia część zawiera się
w jednolitej części wód podziemnych nr 36 (Ryc. 3). Głębokość występowania wód słodkich
wynosi odpowiednio 170 i 160 m.
Ryc. 3. Lokalizacja gminy Wronki na tle jednolitych części wód podziemnych nr 42 oraz 36
(Źródło: Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowa Służba Hydrogeologiczna)
W latach 2012, 2013 i 2014 sporządzono ocenę jakości wód podziemnych
w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu diagnostycznego /wg badań
PIG/ (w 2012 r.) oraz oceny jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci
krajowej w ramach monitoringu diagnostycznego /wg badań PIG/ (w 2013 i 2014 r.). Badania
przeprowadzano w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku
w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych. Dotyczyły one oceny
wskaźników takich jak: odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen
rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny oraz wskaźników nieorganicznych: amoniak,
antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki,
fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć,
selen, siarczany, sód, srebro, tytan, wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo. JCWPd nr 42
badano w roku 2012. Na jej obszarze znajdowało się pięć punktów kontrolnych, dla których
stwierdzono III klasę jakości wody. Najbliżej gminy zlokalizowany był punkt kontrolny
w Międzychodzie. W przypadku JCWPd nr 36 badanie przeprowadzono w 2014 r.
w jedenastu punktach kontrolnych. Dla sześciu stwierdzono II klasę czystości wód, dla trzech
10
– III klasę oraz dla dwóch określono V klasę czystości wód podziemnych. Natomiast
w 2013 r. jednolitą część wód podziemnych badano w czterech stanowiskach, dla których
określono III klasę czystości.
Zgodnie z danymi zawartymi na stronie internetowej Generalnego Inspektoratu
Ochrony Środowiska dotyczącymi monitoringu jakości wód podziemnych w granicach
JCWPd nr 42 stan wód w 2012 r., zarówno chemiczny, jaki i ilościowy określono jako dobry.
W przypadku JCWPd nr 36 stan chemiczny wód określono
Na terenie gminy Wronki poziom wód gruntowych znajduje się przeważnie wysoko,
na głębokości od 1 do 2 m p.p.t. Na obszarze pagórkowatym w Puszczy Noteckiej może
miejscami dochodzić do 10 m p.p.t.
Na terenie gminy istnieje możliwość ujmowania wód podziemnych bardzo dobrej
jakości za pomocą studni artezyjskich. Łączna wielkość zasobów dla dwudziestu czynnych
odwiertów wynosi około 960 m3 wody na godzinę (za Planem Rozwoju Lokalnego miasta
i gminy Wronki).
4.3. Wody powierzchniowe
Najważniejszym ciekiem wodnym w gminie jest rzeka Warta, która przepływa
równoleżnikowo, dzieląc gminę na dwie części. Do tej rzeki dopływają prawie wszystkie cieki
wodne w gminie. Jedynie północny fragment należy do systemu odwodnieniowego Noteci.
Innymi ważniejszymi ciekami w gminie to: rzeka Ostroroga, rzeka Smolnica i Rów Rzeciński.
Na terenie gminy występują następujące Jednolite Części Wód Powierzchniowych
(JCWP): Człapia, Dopływ spod Oporowa, Kamiennik, Miała do Dopływu z Pęckowa,
Osiecznica (Oszczynica), Ostroroga, Rów Rzeciński, Smolnica, Warta od Ostrorogi
do Kamionki oraz Warta od Samy do Ostrorogi.
Na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska
zamieszczono ocenę stanu jednolitych części wód powierzchniowych płynących (JCWP)
w latach 2010–2013, którą wykonano na podstawie Wytycznych dla wojewódzkich
inspektoratów ochrony środowiska w sprawie: wykonania weryfikacji oceny jednolitych części
wód powierzchniowych (rzek, zbiorników zaporowych, wód przejściowych i przybrzeżnych)
za lata 2010 i 2011 oraz sporządzenia oceny dla jcw ww. kategorii za rok 2012,
opracowanych przez GIOŚ oraz projektu o zmianie rozporządzenia w sprawie sposobu
klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm
jakości dla substancji priorytetowych. Wyniki dla części JCWP w gminie Wronki
przedstawione są w poniższej tabeli.
11
Warta od Ostrorogi
do Kamionki
[PLRW60002118759]
Warta od Samy
do Ostrorogi
[PLRW60002118737]
Stan wód
Rów Rzeciński
[PLRW60001718734]
Stan chemiczny
Ostroroga
[PLRW600016187389]
Klasa elementów
biologicznych
Klasa elementów
hydromorfologicznych
Klasa elementów
fizykochemicznych
Stan/potencjał
ekologiczny
Osiecznica
(Oszczynica)
[PLRW600025187499]
Rok badania
Miała do Dopływu
z Pęckowa
[PLRW600017188922]
Tab. 1. Ocena stanu jednolitych części wód płynących w gminie Wronki
(Źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu)
2013
2012
2012
2011
2011
2011
III
III
III
I
IV
IV
II
I
I
I
II
II
poniżej stanu
dobrego
stan
umiarkowany
II
potencjał
słaby
dobry
-
poniżej stanu
dobrego
stan
umiarkowany
poniżej stanu
dobrego
II
potencjał
umiarkowany
poniżej stanu
dobrego
stan
umiarkowany
-
-
potencjał
słaby
dobry
(2013)
zły
zły
zły
zły
zły
II
zły
W Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry zamieszczono
również stan wód jednolitych części wód powierzchniowych oraz określono ich status i ocenę
stanu. Wyniki przedstawia tabela nr 2
Tab. 2. Charakterystyka Jednolitych Części Wód na terenie gminy Wronki
(Źródło: Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry)
Nazwa JCWP
Status
Ocena stanu
Człapia
PLRW600017188926
naturalna
dobry
Dopływ spod
Oporowa
PLRW60001618736
naturalna
słaby
Kamiennik
PLRW600017188924
naturalna
dobry
PLRW600017188922
silnie
zmieniona
umiarkowany
PLRW600025187499
naturalna
słaby
Ostroroga
PLRW600016187389
naturalna
zły
Rów Rzeciński
PLRW60001718734
naturalna
słaby
Smolnica
PLRW600017187329
naturalna
dobry
silnie
zmieniona
silnie
zmieniona
zły
Miała do Dopływu
z Pęckowa
Osiecznica
(Oszczynica)
Warta od Ostrorogi
PLRW60002118759
do Kamionki
Warta od Samy do
PLRW60002118737
Ostrorogi
zły
12
Na obszarze gminy dominują jeziora polodowcowe, do których zalicza się dwa
największe jeziora: Chojno i Radziszewskie. W sumie na terenie gminy Wronki znajduje się
14 jezior polodowcowych o łącznej powierzchni 260,61 ha. Według Oceny stanu
ekologicznego jezior badanych w 2010 roku w województwie wielkopolskim wody Jeziora
Radziszewskiego według klasyfikacji elementów fizykochemicznych znajdowały się poniżej
stanu dobrego, stan ekologiczny został określony jako zły, jak również ogólny stan JCW.
Gmina Wronki znajduje się w obszarze dorzecza Odry. Zgodnie z zapisami Planu
gospodarowania wodami na obszarze dorzecza została przeprowadzona analiza, której
celem była identyfikacja znaczących oddziaływań antropogenicznych na wody ocena wpływu
działalności człowieka na środowisko wodne. Wykorzystano do tego celu m.in. dane
gromadzone w jednostkach administracyjnych w zakresie użytkowania wód, w tym pobory
wody, zrzuty ścieków komunalnych i przemysłowych, wielkość nawożenia, hodowlę zwierząt.
Ponadto zostały wzięte pod uwagę dane z monitoringu wód w zakresie poszczególnych
wskaźników
fizykochemicznych,
biologicznych
i
hydromorfologicznych.
Wśród
zaobserwowanych rodzajów presji na obszarze dorzecza Odry można wskazać:
 punktowe źródła zanieczyszczeń:
 zrzuty ścieków komunalnych i przemysłowych,
 działalność górniczą,
 składowiska odpadów,
 przypadkowe skażenia środowiska gruntowo-wodnego (zidentyfikowane zagrożenia
nadzwyczajne – wg raportów o stanie środowiska WIOŚ);
 zanieczyszczenia obszarowe:
 działalność rolnicza, zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych,
 zrzuty ścieków komunalnych z terenów nieobjętych kanalizacją;
 oddziaływania wywierane na ilościowy stan wód – pobory wód powierzchniowych
i podziemnych.
Uzyskane
informacje
dotyczące
identyfikacji
znaczących
oddziaływań
antropogenicznych, oceny stanu wód wraz z prognozą rozwoju pomocne były przy ocenie
ryzyka nieosiągnięcia celów środowiskowych.
4.4. Klimat i jakość powietrza atmosferycznego
Według regionalizacji rolniczo-klimatycznej (Gumiński, 1948) gmina Wronki
zlokalizowana jest w dzielnicach: środkowej i bydgoskiej. Na obszarze tym występują
najniższe w Polsce opady roczne (poniżej 500 mm). Charakteryzuje się on największą liczbą
dni pochmurnych – około 128. Średnia roczna temperatura powietrza dla tych terenów
wynosi około 8°C. Liczba dni z pogodą mroźną jest natomiast najmniejsza i wynosi 28 dni
w roku. Cechami charakterystycznymi dla klimatu na obszarze gminy Wronki jest także długi
czas zalegania pokrywy śnieżnej (od 50 do 80 dni) oraz dłuższy okres wegetacyjny – od 210
do 220 dni. Na obszarze zmiany Studium dominują wiatry zachodnie, północno-zachodnie
i wschodnie.
Odnośnie oceny jakości powietrza atmosferycznego, obszar gminy Wronki
przydzielono do strefy wielkopolskiej, obejmującej całe województwo poza Poznaniem
i Kaliszem. Pełna ocena stanu czystości obejmuje następujące zanieczyszczenia: dwutlenek
azotu, dwutlenek siarki, benzen, ołów, arsen, nikiel, kadm, benzo(a)piren, pył PM10, pył
PM2,5, ozon i tlenek węgla. Według Rocznej oceny jakości powietrza w województwie
wielkopolskim za rok 2013 wynikiem oceny jest zaliczenie strefy do jednej z poniższych klas:
 do klasy A – jeżeli stężenia zanieczyszczenia na terenie strefy nie przekraczają
13
odpowiednio poziomów dopuszczalnych lub poziomów docelowych;
 do klasy B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy
dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych
o margines tolerancji;
 do klasy C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy
dopuszczalne lub poziomy docelowe powiększone o margines tolerancji, w przypadku
gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne lub poziomy
docelowe;
 do klasy D1 – jeżeli poziom stężeń ozonu nie przekracza poziomu celu
długoterminowego;
 do klasy D2 – jeżeli poziom stężeń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego.
W 2014 roku wykonano ocenę jakości powietrza w województwie wielkopolskim.
Uwzględniając kryteria odnoszące się do ochrony zdrowia strefę wielkopolską
zakwalifikowano do klasy C pod kątem zanieczyszczenia pyłem PM10 i benzo(a)pirenem,
a w przypadku pozostałych substancji – do klasy A.
Oprócz oceny pod kątem ochrony zdrowia badano również jakość powietrza
z uwzględnieniem kryteriów dla ochrony roślin. Badania wykonano wyłącznie dla strefy
wielkopolskiej, określając stężenie zanieczyszczeń: ozonem, dwutlenkiem siarki i tlenkami
azotu. We wszystkich trzech przypadkach zakwalifikowano ją do klasy A.
Klasa strefy jest określana na podstawie stężeń występujących w rejonach
potencjalnie najbardziej zanieczyszczonych daną substancją. W rezultacie, nawet niezbyt
rozległy obszar przekroczeń wartości normatywnych będzie miał wpływ na wynik klasyfikacji
całej strefy o dużym obszarze. Z tego względu ważne jest podkreślenie faktu, że zaliczenie
strefy do klasy C pod względem niektórych substancji nie oznacza złej jakości powietrza
na całym jej terenie, a jest jedynie sygnałem, że w granicach strefy istnieją obszary
wymagające podjęcia i prowadzenia działań na rzecz poprawy jakości powietrza.
Największe emisje zanieczyszczeń do atmosfery na terenie gminy Wronki związane
są z emisjami powstałymi w wyniku spalania węgla przez lokalne źródła oraz emisjami spalin
samochodowych, głównie w centrum miasta oraz wzdłuż dróg wojewódzkich. Na obszarze
gminy, w wyniku inwestycji modernizacyjnych, nie występują zakłady emitujące znaczne
zanieczyszczenia do atmosfery.
Tab. 3. Średni dobowy ruch pojazdów na wybranych drogach wojewódzkich w gminie Wronki w 2010 r.
(Źródło: Pomiar ruchu na drogach wojewódzkich w 2010 roku)
Nr
drogi
143
150
182
184
Odcinek
Wartosław-Stare Miasto
Wronki-Chojno
Stare Miasto-Wronki
Wronki-Binino
Średni dobowy ruch pojazdów
ogółem
pojazdy ciężarowe
763
16
1 005
9
4 321
203
7 584
395
4.5. Klimat akustyczny i pola elektromagnetyczne
Największe emisje hałasu na obszarze gminy Wronki dotyczą dróg wojewódzkich
oraz linii kolejowej przebiegającej przez gminę.
W 2010 r. na terenie gminy Wronki przeprowadzono badania hałasu na drogach
wojewódzkich nr 182 i 184. Badano je w dwóch punktach pomiarowych, których odległość
od źródła hałasu wynosiła od 3 do 10 m. Wyniki badania przedstawione są w poniższej
tabeli.
14
Tab. 4. Wyniki pomiarów poziomu hałasu i natężenia ruchu pojazdów prowadzonych
przez zarządzającego w otoczeniu dróg wojewódzkich nr 182 i 184 w roku 2010 na terenie
gminy Wronki (Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010)
Równoważny poziom
Natężenie ruchu
Odległość punktu
hałasu (dB)
pojazdów
Miejscowość/
Nr drogi
pomiarowego
ulica
Pora
Pora
Pora
Pora
od drogi
dzienna
nocna
dzienna
nocna
Wronki
182
3m
68,7
62,2
226
60
ul. Sierakowska 50
184
Nowa Wieś
ul. Nowowiejska 3
5m
67,1
61,8
10 m
65,2
59,9
325
87
Z uwagi na różne limity hałasu określone dla poszczególnych typów terenów
w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112), w celu określenia emisji hałasu
założono dopuszczalny poziom hałasu w dzień – 61 dB oraz w nocy – 56 dB dla każdego
z punktów kontrolnych. We wszystkich badanych punktach, niezależnie od pory i odległości
od punktu pomiarowego, przekroczone zostały limity hałasu (od 4,2 do 7,7 dB w porze
dziennej oraz od 3,9 do 6,2 dB w porze nocnej).
Na terenie gminy Wronki znajdują się stacje bazowe telefonii komórkowych, będące
źródłami pól magnetycznych. Najwięcej stacji zlokalizowanych jest w mieście Wronki
(7 stacji), miejscowości Mokrz (3 stacje) oraz po jednej stacji w miejscowościach Wróblewo
i Chojno. Oprócz stacji telefonii komórkowych, źródłami pól elektromagnetycznych są
również przebiegające przez gminę linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia.
4.6. Formy ochrony przyrody
Na terenie gminy Wronki znajdują się obszary objęte formami ochrony przyrody
według ustawy o ochronie przyrody (Ryc. 4). Są to przede wszystkim trzy obszary
Natura 2000: Puszcza Notecka, Torfowisko Rzecińskie oraz Jezioro Kubek, a także obszar
chronionego krajobrazu Puszcza Notecka. Oprócz tego na terenie gminy zlokalizowanych
jest dwadzieścia jeden pomników przyrody. Gmina sąsiaduje od południowego zachodu
z Sierakowskim Parkiem Krajobrazowym.
Obszar specjalnej ochrony ptaków Puszcza Notecka [PLB300015] zajmuje
powierzchnię 178 255,8 ha na terenie 21 gmin. Obejmuje blisko 2/3 powierzchni gminy
Wronki. Obejmuje kompleks leśny pomiędzy rzekami Notecią i Wartą. Są to tereny
występowania wydm śródlądowych. Wydmy pokryte są monotonnym lasem, głównie
sosnowym (92% ogólnej powierzchni obszaru). Gatunek ten został tu zasadzony
na początku XX w. Pozostałości drzewostanów naturalnych są chronione w rezerwatach.
Na terenie ostoi znajduje się ponad 50 jezior oraz torfowiska wokół ich brzegów.
Na tym obszarze występują różne gatunki ptaków drapieżnych, m.in.: kani rudej, kani
czarnej, bielika i rybołowa. Oprócz tego, tereny te zamieszkują błotniaki i sowy (puchacz
i włochatka). Występuje tu ponad 30 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej.
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Torfowisko Rzecińskie [PLH300019]
zajmuje powierzchnię 236,4 ha i zlokalizowany jest całkowicie na terenie gminy Wronki
(w północnej części). Położony jest w rozległym obniżeniu między wydmami Puszczy
Noteckiej w obrębie międzyrzecza Warty i Noteci. Znajduje się tam Jezioro Rzecińskie,
wokół którego wytworzyło się rozległe torfowisko przejściowe. Występuje tu siedem siedlisk
15
z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Jezioro Kubek [PLH300006] znajduje się
głównie na terenie gminy Sieraków, a jedynie jego część zlokalizowana jest w północnozachodniej części gminy Wronki, w Puszczy Noteckiej. Jego ogólna powierzchnia wynosi
blisko 1 050 ha. W skład ostoi wchodzi jezioro Kubek (pow. 67,3 ha). W bezpośrednim
otoczeniu jeziora z wąskim pasem szuwarów dominują kompleksy lasów bagienno-łęgowych
(olsy i łęgi olszowe). Wzdłuż strumienia zasilającego jezioro występują chronione kompleksy
roślinności. Na tym obszarze występuje osiem typów siedlisk wymienionych w Załączniku I
Dyrektywy Siedliskowej.
Obszar Chronionego Krajobrazu – „Puszcza Notecka” zajmuje powierzchnię
58 170 ha na terenie siedmiu gmin. Około 3/4 powierzchni gminy Wronki znajduje się
w zasięgu tego obszaru. Obejmuje on przede wszystkim część Puszczy Noteckiej pomiędzy
rzekami Wartą, a Miałą. W granicach występują wydmy porośnięte lasami sosnowymi.
Monotonny krajobraz urozmaicony jest przez rynnową dolinę rzeki Miały, w której znajduje
się wiele jezior. Około 30 gatunków ptaków wodno-błotnych ma tu swoje miejsca lęgowe,
a 40 innych zlatuje tutaj w okresie przelotów lub na żerowiska.
Ryc. 4. Obszary i obiekty objęte formami ochrony przyrody na terenie i w sąsiedztwie gminy Wronki
(Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne dotyczące terenu miasta i gminy Wronki)
16
5. Charakterystyka, analiza i ocena stanu środowiska na terenie objętym
opracowaniem
5.1. Charakterystyka zagospodarowania
Zmiana Studium obejmuje cztery oddzielnie przestrzenne obszary o łącznej
powierzchni około 64 ha we wschodniej części miasta Wronki oraz w miejscowościach
Stróżki i Stare Miasto. Pierwszy i drugi obszar zlokalizowany jest w granicach miasta Wronki
w rejonie ul. Mickiewicza, trzeci znajduje się w miejscowości Stróżki w bezpośrednim
sąsiedztwie miasta Wronki. Czwarty obszar stanowią grunty zlokalizowane w miejscowości
Stare Miasto.
Obszary zmiany Studium w mieście Wronki w chwili obecnej nie są zabudowane.
Obszar nr 1 prawie w całości stanowią grunty leśne. Na obszarze nr 2 znajduje się jedna
działka ewidencyjna z przeznaczeniem jako tereny leśne oraz niezabudowane
i nieużytkowane rolniczo działki w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy przemysłowej.
Na części z nich zostały zlokalizowane miejsca postojowe oraz dojazd do zakładu
produkcyjnego.
Obszar w miejscowości Stróżki jest częściowo zagospodarowany budynkami
mieszkalnymi jednorodzinnymi lub zabudową zagrodową, pozostała część jest natomiast
obecnie użytkowana rolniczo. Przez ten teren przepływają rowy melioracyjne. W południowozachodniej części danego obszaru znajduje się budynek wielorodzinny oraz budynki
związane z obsługą kolei na terenach zamkniętych. W północno-wschodniej części danego
obszaru znajduje się część kompleksu leśnego.
Obszar w miejscowości Stare Miasto położony jest przy drodze wojewódzkiej i jest
w przeważającej części użytkowany rolniczo. W centralnej części obszaru zlokalizowana jest
zabudowa mieszkaniowo-usługowa.
Na analizowanych obszarach zlokalizowane są między innymi następujące elementy
infrastrukturalne i środowiskowe o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym:
 linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110kV,
 główny zbiornik wód podziemnych,
 urządzenia melioracyjne (rowy i sieci drenarskie).
Infrastruktura o znaczeniu lokalnym zlokalizowana jest wzdłuż głównych dróg
oraz na terenach zabudowanych. Na terenie objętym opracowaniem nie obowiązują
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Ponadto cały obszar zmiany Studium
zlokalizowany w miejscowości Stróżki znajduje się w granicach Obszaru Chronionego
Krajobrazu Puszcza Notecka. Od strony południowej przebiega natomiast linia kolejowa
Poznań-Szczecin. Przez teren objęty opracowaniem przebiega również projektowana
obwodnica miasta Wronki.
5.2. Rzeźba terenu i gleby
Obszary objęte zmianą Studium na terenie miasta Wronki i miejscowości Stróżki są
płaskie, bez żadnych widocznych obniżeń i przewyższeń terenów. Duże zróżnicowanie
wysokości terenu występuje natomiast na terenie miejscowości Stare Miasto ze względu
na sąsiedztwo doliny rzeki Warty. Występują tu również tereny osuwiska aktualnie czynnego
oraz potencjalnych obszarów osuwisk – typu: spływy.
Na obszarze objętym opracowaniem występują grunty rolne słabych klas
bonitacyjnych RIVa, RV, RVI, ŁIV. Ponadto prawie cały obszar nr 1 w mieście Wronki
stanowi zwarty kompleks leśny, a całe lub części niektórych działek ewidencyjnych
w północnej część obszaru nr 2 i 3 zmiany Studium to tereny leśne.
17
5.3. Wody podziemne i powierzchniowe
Tereny objęte projektem zmiany Studium znajdują się w zasięgu głównego zbiornika
wód podziemnych – GZWP nr 146 – Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel.
Na obszarach zmiany Studium nie występują natomiast żadne powierzchniowe
zbiorniki wodne. Według mapy hydrograficznej dla obszaru Polski teren objęty zmianą
Studium charakteryzuje się zróżnicowaną, łatwą i średnią przepuszczalnością gruntów
(Stróżki i Wronki), grunty zlokalizowane w miejscowości Stare Miasto charakteryzują się
natomiast słabą przepuszczalnością (Ryc. 5).
Przez obszar objęty zmianą Studium nie przepływają żadne rzeki. Natomiast
na terenie w miejscowości Stróżki przepływają rowy oraz kanały. W miejscowości Stare
Miasto od strony północnej przepływa rzeka Warta.
Ryc. 5. Mapy hydrograficzne obszarów objętych zmianą Studium (Źródło: geoportal.gov.pl)
5.4. Jakość powietrza
Największe emisje zanieczyszczeń do atmosfery w okolicach obszaru opracowania
zmiany Studium dotyczą ruchu samochodowego z drogi wojewódzkiej nr 182 (Stare Miasto)
oraz drogi powiatowej nr 1895P (Wronki). W tabeli nr 3 w podrozdziale nr 4.4 podano średni
dobowy ruch pojazdów na drogach wojewódzkich na terenie gminy Wronki, badany
przez Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w 2010 r. Dla drogi powiatowej
(ul. Mickiewicza) nie zostały natomiast przeprowadzone badania ruchu pojazdów.
Oprócz powyższego, na terenie opracowania brak jest większych emisji
zanieczyszczeń. Ewentualne imisje na obszarach zlokalizowanych w mieście Wronki
i miejscowości Stróżki mogą być związane ze znajdującymi się w sąsiedztwie zakładami
18
produkcyjnymi, ale brak jest jakichkolwiek badań dotyczących ich wpływu na tereny
sąsiednie, w tym na obszar opracowania.
5.5. Hałas i pola elektromagnetyczne
Uciążliwości związane z hałasem na obszarze objętym projektem zmiany Studium
związane są głównie z ruchem samochodowym. Szczególnie narażony jest teren
wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 182 w Starym Mieście. Dla ww. drogi wykonano badania
poziomu hałasu na drogach wojewódzkich (patrz: Tab. 4 w podrozdziale nr 4.5). Dla drogi
powiatowej nr 1895P we Wronkach nie przeprowadzono natomiast żadnych badań
dotyczących ruchu pojazdów, jednak na podstawie wizji lokalnej stwierdzono, że na danej
drodze nie występuje znaczny ruch samochodów, dlatego zakłada się brak znacznego
oddziaływania tej drogi na obszar zmiany Studium.
W sąsiedztwie południowej granicy terenu objętego zmianą Studium w miejscowości
Stróżki zlokalizowana jest linia kolejowa Poznań-Szczecin. Jednakże dla tej linii nie zostały
wykonane badania hałasu.
Na obszarze zmiany Studium brak jest stacji bazowych telefonii komórkowych, które
mogłyby być źródłem pól elektromagnetycznych. Najbliższe stacje bazowe zlokalizowane są
w odległości około 600 m w kierunku zachodnim od obszaru objętego zmianą Studium
w miejscowości Wronki i Stróżki. Natomiast w miejscowości Stare Miasto odległość
najbliższej stacji bazowej to około 700 m w kierunku wschodnim od terenu objętego zmianą
Studium. Przez część obszaru w mieście Wronki przebiega napowietrzna linia
elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110 kV, która może stanowić źródło pól
elektromagnetycznych.
5.6. Potencjalne zmiany zagospodarowania oraz stanu środowiska w przypadku braku
realizacji projektowanego dokumentu
Na obszarze objętym zmianą Studium nie obowiązują miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego. Jednakże w dniu 26 czerwca 2013 roku Rada Miasta
i Gminy Wronki podjęła uchwałę n XXXII/282/2013 w sprawie przystąpienia do sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w rejonie ulicy
Mickiewicza w mieście Wronki oraz miejscowości Stróżki.
Ponadto na podstawie uchwały nr XXI/181/2012 Rady Miasta i Gminy Wronki
z dnia 26 czerwca 2012 r. w opracowaniu znajduje się również miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego gminy Wronki w obrębie miejscowości Stare Miasto.
Projekt
zmiany
Studium
spowoduje
uporządkowanie
zagospodarowania
przestrzennego na terenie miejscowości Wronki, Stróżki i Stare Miasto. Umożliwi
zagospodarowanie i zabudowanie na określonych i podanych zasadach. Brak uchwalenia
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na podstawie zmiany Studium
zapewne groziłby chaotyczną zabudową terenu. Nie można wykluczyć, że nowe
zagospodarowanie terenów mogłoby spowodować powstanie obiektów niekorzystnie
oddziałujących na środowisko. Tego typu tereny (obszary przemysłowe zlokalizowane
w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej oraz zabudowa mieszkaniowa w sąsiedztwie rzeki
Warty) są szczególnie wrażliwe na niekorzystny wpływ nieuporządkowanego
zagospodarowania. Skoordynowanie rozwoju terenów pozwoli na zrównoważony rozwój
i na zachowanie walorów obszarów opracowania. W granicach planu wyjątkiem są tereny
leśne, które mogą być przeznaczone na cele nieleśne wyłącznie na podstawie decyzji
odpowiedniego organu na etapie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego. Z tego względu nie mogą one być zabudowane na podstawie decyzji o
19
warunkach zabudowy.
W przypadku braku realizacji zmiany Studium istnieje realne zagrożenie degradacji
terenu poprzez chaotyczne, bezplanowe i pozbawione zasad jego zabudowanie z wyjątkiem
terenów leśnych.
Ocenę tendencji zmian stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanej
zmiany Studium można rozważać wariantowo.
I wariant – gdy nie nastąpi żadne zainwestowanie, teren nie zostanie
zagospodarowany, pozostanie w aktualnym użytkowaniu – zmiany można ocenić
jako korzystne, ze względu na pozostawienie istniejącego stanu środowiska. Ten wariant
jednak wydaje się trudny do przyjęcia ze względu na możliwość realizacji zabudowy
na podstawie decyzji o warunkach zabudowy.
II wariant – gdy zmiana Studium nie zostanie uchwalona, a na jej podstawie nie
zostaną podjęte miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, zmiany można ocenić
jako niekorzystne (z wyjątkiem terenów leśnych), ze względu na prawdopodobną realizację
obiektów o funkcjach produkcyjno-usługowych na podstawie decyzji o warunkach zabudowy.
Spowoduje to znaczne zwiększenie powierzchni terenów przemysłowych, szczególnie
w obrębie zabudowy mieszkaniowej bez realizacji zieleni izolacyjnej. Dodatkowo założyć
można, że pojawią się niekorzystne oddziaływania poprzez brak ustalenia dopuszczalnych
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Wariant ten będzie
korzystniejszy dla istniejących w granicach opracowania terenów leśnych, ze względu
na brak możliwości przeznaczenia ich na cele nieleśne na podstawie decyzji o warunkach
zabudowy.
5.7. Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym
oddziaływaniem
W projekcie zmiany Studium ustalono, aby na etapie uchwalania miejscowych planów
wprowadzić szczegółowe zapisy dotyczące przedsięwzięć mogących zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko i potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
Analizowane tereny położone są w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej
oraz projektowanej obwodnicy miasta Wronki. Tereny PU nie podlegają ochronie akustycznej
co oznacza, że nie ma potrzeby określania dla nich dopuszczalnych wartości hałasu,
natomiast dla terenów mieszkaniowych i mieszkaniowo-usługowych projekty planów
obligatoryjnie zawierać będą powyższe zapisy. Ogólny stan środowiska można uznać
obecnie jako dobry gdyż dotychczas użytkowany był głównie jako teren rolny i jedynymi
źródłami zanieczyszczeń środowiska związane były z zabudową mieszkaniową
jednorodzinną, zagrodową oraz funkcjonowaniem linii kolejowej (powodującej hałas).
Natomiast w przypadku miejscowości Stare Miasto, źródłem zanieczyszczeń jest ruch
pojazdów na znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie drodze wojewódzkiej.
W sąsiedztwie obszaru nr 1 zmiany studium zlokalizowane są budynki wielorodzinne
na osiedlu Borek we Wronkach wraz z infrastrukturą towarzyszącą. W związku
z zabudowaniem coraz kolejnych terenów wokół lasów, konieczna będzie zmiana terenu
leśnego pod rozbudowę osiedla, w tym niezbędnych dróg dojazdowych oraz przebieg
infrastruktury technicznej. Również na obszarze nr 2, zmiana terenów leśnych
na produkcyjno-usługowe związana jest z rozbudową tego typu zakładów zlokalizowanych
w sąsiedztwie granic opracowania. Natomiast w północnej części obszaru zlokalizowanego
w miejscowości Stróżki znajduje się część działki użytkowana jako tereny leśne. Przez ten
kompleks będzie przebiegała obwodnica Wronek. Pozostałe tereny przeznacza się
pod zabudowę mieszkaniową lub mieszkaniową z usługami. Zmiana terenów leśnych
20
pod zabudowę będzie się wiązała z prognozowanym znaczącym oddziaływaniem,
w szczególności na różnorodność biologiczną, ponieważ planowana zabudowa
oraz zagospodarowanie terenu zniszczy lub uszczupli istniejącą florę oraz może zniszczyć
siedliska zwierząt na danym terenie.
Na skutek planowanej realizacji obwodnicy miasta Wronki i docelowego
wyprowadzenia ruchu samochodowego poza miasto stworzyła się możliwość nowego
wykorzystania terenów, które wcześniej, ze względu na niewydolną infrastrukturę
komunikacyjną, nie mogły być wykorzystane. W związku z tym zaprojektowano w zmianie
Studium tereny nowej zabudowy mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej. Biorąc pod uwagę
cele rozwoju gminy Wronki wskazanie dla omawianego terenu tego rodzaju funkcji jest
właściwe. W związku z dopuszczoną nową zabudową prognozuje się największy wpływ
projektowanych zmian na powierzchnię ziemi, w szczególności pod budynkami
oraz terenami utwardzonymi. Pozostałe elementy środowiska czyli powietrze, wody
gruntowe, powinny być chronione poprzez przeprowadzenie zgodnego z obowiązującymi
przepisami procesu inwestycyjnego (również procedur oceny oddziaływania na środowisko),
podczas którego zostanie przeanalizowany rodzaj projektowanej działalności i związane
z nią emisje ewentualnych zanieczyszczeń. Obowiązki nałożone na inwestorów nie pozwolą
na degradację środowiska, ponieważ zgodnie z przepisami Prawa budowlanego
przedsięwzięcie nie może zostać oddane do użytku, jeżeli nie zostały wykonane urządzenia
zabezpieczające środowisko przed zanieczyszczeniem.
5.8. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji
projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających
ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
Ryc. 6. Obszary chronione w sąsiedztwie obszarów objętych zmianą studium
(Źródło: geoportal.gov.pl)
21
Na części obszaru opracowania zmiany Studium (na terenie miejscowości Stróżki)
występuje obszar podlegający ochronie na podstawie ustawy o ochronie przyrody tj. Obszar
Chronionego Krajobrazu Puszcza Notecka (Ryc. 6). Na terenie obszaru chronionego
krajobrazu nie należy dopuszczać do trwałej zmiany krajobrazu i ekosystemu.
Z tego powodu największym zagrożeniem dla tego obszaru są inwestycje i przedsięwzięcia
trwale i znacząco oddziałujące na poszczególne elementy środowiska powodując ich
degradację. W związku z tym proponuje się lokalizację zabudowy produkcyjno-usługowej
o największym oddziaływaniu na krajobraz poza terenem Obszaru Chronionego Krajobrazu
Puszcza Notecka.
Na pozostałym obszarze opracowania brak jest jakichkolwiek form ochrony przyrody.
Problemem ochrony środowiska jest działalność ludzka niszcząca funkcjonowanie
ekosystemów, ich bioróżnorodności. Na obszarze objętym zmianą Studium obecnie
w związku z niekontrolowanym rozwojem zabudowy, głównie mieszkaniowej, może ona
stanowić coraz większy problem ochrony środowiska. Budynki realizowane na podstawie
decyzji o warunkach zabudowy nie muszą spełniać wszystkich zasad ochrony środowiska.
Chaotyczna zabudowa może doprowadzić do zbyt intensywnego zagospodarowania danego
terenu bez zachowania odpowiednich udziałów powierzchni biologicznie czynnej.
W przypadku tych decyzji nie uwzględnia się również ponadlokalnych powiązań
ekologicznych lub funkcjonalno-komunikacyjnych. Powstające budynki nie muszą również
spełniać zasad dotyczących stosowania odpowiednich ekologicznych paliw do celów
grzewczych lub technologicznych.
Jednym z potencjalnych problemów związanych z ochroną przyrody jest także brak
pełnego wyposażenia terenu objętego zmianą Studium w sieć kanalizacji sanitarnej, co może
spowodować ewentualne zanieczyszczenie gleby i wód gruntowych. Jest to istotny problem
ochrony środowiska, ze względu na konieczność wywozu nieczystości płynnych co powoduje
emisję hałasu i zanieczyszczenie powietrza. Jednakże przy egzekwowaniu zapisów projektu
zmiany Studium negatywne oddziaływania nie wystąpią.
Na terenie PU prawdopodobnie dopuszczona zostanie lokalizacja zakładów
i instalacji znacząco oddziałujących na środowisko. W związku z tym postuluje się,
aby w miejscowych planach opracowanych na podstawie zmiany Studium ustalono nakaz,
aby oddziaływanie wynikające z przeznaczenia terenu nie powodowało przekroczenia
standardów jakości środowiska określonych w przepisach odrębnych, dzięki czemu nie
wpłyną one negatywnie na znajdujący się w pobliżu kompleks Puszczy Noteckiej.
6. Przewidywane oddziaływanie na środowisko i jego elementy
Każda ingerencja człowieka w środowisko niesie za sobą konsekwencje
i oddziaływania na przyrodę, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Zgodnie z zasadą
zrównoważonego rozwoju ingerencja ta powinna się odbywać z poszanowaniem
dla środowiska naturalnego, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości
podstawowych procesów przyrodniczych.
Projekt zmiany Studium przeznacza tereny przede wszystkim pod budownictwo
mieszkaniowe oraz usługowo-produkcyjne. Na terenach PU prawdopodobnie dopuszczona
zostanie lokalizacja zakładów produkcyjnych, usługowych, w tym znacząco oddziałujących
na środowisko.
22
6.1. Wpływ na różnorodność biologiczną, faunę i florę
Każda inwestycja polegająca na budowie, rozbudowie, utwardzeniu terenu
lub zmianie jego zagospodarowania może negatywnie wpłynąć na różnorodność biologiczną
danego obszaru.
Na terenie zmiany Studium istnieją obecnie lasy (w tym enklawy leśne), które
przeznacza się pod zabudowę w związku z rozbudową sąsiadujących osiedli, terenów
produkcyjno-usługowych lub przebiegiem obwodnicy Wronki. Wpłynie to negatywnie
na istniejącą na tych terenach różnorodność biologiczną w związku ze zniszczeniem
większości istniejącej roślinności i zastąpieniem jej roślinnością synantropijną, urządzoną
lub ruderalną. Istniejące na tych terenach siedliska zwierząt również zostaną zniszczone. Nie
prognozuje się natomiast wpływu na korytarze ekologiczne, gdyż tereny leśne w granicach
zmiany studium stanową enklawy lub półenklawy w istniejącej tkance miejskiej
lub zabudowie wiejskiej. W celu minimalizacji negatywnego wpływu, w studium dopuszczono
zachowanie istniejącego użytkowania leśnego i wyznaczenie w miejscowych planach
terenów leśnych, niezależnie od wyznaczonej dla nich innej funkcji, w szczególności
w przypadku, gdy na etapie sporządzania miejscowego planu wykazane zostanie znaczne
oddziaływanie na tereny leśne m.in. poprzez brak zgody na zmianę przeznaczenia na cele
nieleśne. W projekcie zmiany studium wskazano również, że tereny, które zachowają
istniejącą funkcję jako użytki leśne powinny stanowić, w miarę możliwości, jak największy
zwarty kompleks oraz być połączone z sąsiadującymi lasami m.in. poprzez lokalne korytarze
ekologiczne tj. pasy zieleni wysokiej, co zminimalizuje negatywne oddziaływanie
na różnorodność biologiczną. Ponadto, w zapisach zmiany studium wskazano, aby tereny
pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, które obecnie użytkowane są jako lasy
posiadały zwiększony udział powierzchni biologicznie czynnej, co również wpłynie
na minimalizację negatywnego oddziaływania na bioróżnorodność.
Na pozostałych terenach obecnie niezabudowanych w granicach zmiany studium
dopuszczono również lokalizację obiektów budowlanych, w tym umożliwiono budowę
nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych wraz z działalnością usługową
oraz obiektów produkcyjnych, usługowych i magazynów na terenie PU oraz wyznaczono
przebieg obwodnicy miasta Wronki.
Zabudowa bezpośrednio niszczy całą florę oraz pośrednio faunę na terenie, który jest
zajęty przez budynek, obiekt budowlany lub utwardzenie terenu. Również zmiana
zagospodarowania (np. na zieleń urządzoną) niszczy występujące na tym terenie gatunki
i zmienia w mniejszym lub większym stopniu lokalny ekosystem.
Na terenach przeznaczonych pod zabudowę nakazano zachowanie minimalnej
powierzchni terenu biologicznie czynnego, co zminimalizuje negatywny wpływ na
bioróżnorodność. Jednakże analizowane obszary są już w chwili obecnej częściowo
zagospodarowane. Dla tych terenów nie należy spodziewać się znacznego zubożenia flory
i fauny. Na pozostałych terenach, na których zostanie dopuszczona realizacja nowej
zabudowy to głównie tereny w chwili obecnej wykorzystywane rolniczo, wraz z gatunkami
roślin i zwierząt typowych dla środowiska rolniczego. W związku z tym można się
spodziewać zastąpienia roślinności naturalnej przez roślinność synantropijną, ogrodową
lub ruderalną. Dodatkowo, środkiem minimalizującym negatywny wpływ na florę i faunę jest
nakaz realizacji zieleni izolacyjnej o minimalnej szerokości 20 m (z dopuszczeniem
w wyjątkowych przypadkach zmniejszenia do 10 m) na terenach PU od strony terenów
mieszkaniowych. Dzięki temu zostaną również wytworzone lokalne korytarze ekologiczne
wzdłuż rowów melioracyjnych, przy których może się również wytworzyć strefa ekotonowa.
23
Brak jest inwentaryzacji gatunków flory i fauny bezpośrednio występujących
na danym terenie, dlatego nie jest możliwe określenie dokładnego wpływu na różnorodność
biologiczną obszarów objętych projektem zmiany Studium. Na podstawie wizji terenowej
wstępnie stwierdzono brak występowania cennych siedlisk lub gatunków chronionych flory
i fauny na obszarze opracowania. Realizacja ustaleń projektu zmiany studium nie może
naruszać zakazów w odniesieniu do gatunków objętych ochroną prawną. Oprócz zapisów
studium należy stosować inne przepisy prawa mające na celu ochronę gatunków
chronionych. W przypadku stwierdzenia ich występowania na terenach leśnych na etapie
sporządzania miejscowego planu, zostaną powzięte czynności mające na celu zachowanie
istniejącego na danym terenie użytkowania leśnego oraz zminimalizowania antropopresji na
gatunki chronione. Natomiast w przypadku stwierdzenia występowania gatunków
chronionych na etapie realizacji zabudowy, zostaną zastosowane odpowiednie
przedsięwzięcia mające na celu ochronę chronionych gatunków, o których mowa
w przepisach Prawa ochrony środowiska, a także w innych przepisach dotyczących ochrony
przyrody, w tym gatunków chronionych.
6.2. Wpływ na ludzi
Charakter nowych inwestycji, przy zachowanych wskazaniach i obwarowaniach
zawartych w projekcie zmiany Studium, nie powinien w żadnym stopniu powodować
zagrożenia dla zdrowia ludzi. Bezpośredni, ale krótkotrwały lub chwilowy charakter, może
mieć uciążliwość akustyczna związana z fazą budowy obiektów na poszczególnych terenach
lub dostawa potrzebnych do ich późniejszego funkcjonowania towarów.
W związku z dopuszczeniem realizacji zabudowy produkcyjno-usługowej
w sąsiedztwie terenów mieszkalnych, w zmianie Studium nakazano, aby lokalizację nowych
obiektów działalności gospodarczej poprzedzić pełnym rozpoznaniem procesu
technologicznego, w tym rodzaju urządzeń grzewczych, poboru wody i odprowadzenia
ścieków oraz wód opadowych, utylizacji odpadów oraz minimalizacji poziomu hałasu.
Ponadto na granicy terenów PU z terenami mieszkalnymi wyznaczono tereny zieleni
izolacyjnej, które nakazano realizować w przypadku lokalizacji zabudowy produkcyjnej.
Obszar zmiany Studium w miejscowości Stróżki znajduje się w zasięgu oddziaływania
linii kolejowej Poznań-Szczecin i projektowanej drogi wojewódzkiej – obwodnicy miasta
Wronki. Również teren zlokalizowany w miejscowości Stare Miasto znajduje się
w sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 182, której negatywne oddziaływanie akustyczne
zostało wykazane w Tab. nr 4 we wcześniejszych rozdziałach prognozy na tereny
zlokalizowane w mieście Wronki. Wykluczone jest oddziaływanie na tereny podlegające
ochronie – np. na obszar przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową. Inwestycje celu
publicznego takie jak drogi mogą takie przekroczenia powodować. W związku z tym
w zmianie studium postuluje się, aby w miarę możliwości, w zasięgu hałasu
komunikacyjnego powstałego na drogach lub linii kolejowej wyznaczać w miejscowych
planach tereny niewymagające ochrony akustycznej, tj. m.in. tereny zabudowy usługowej,
zieleni izolacyjnej, komunikacji lub infrastruktury technicznej. Również w celu poprawy
warunków akustycznych, w zmianie Studium zamieszczono zapis dopuszczający stosowanie
środków ochronnych przed hałasem takich jak: ekrany akustyczne, wały ziemne
w połączeniu z zielenią izolacyjną oraz inne urządzenia zmniejszające poziom hałasu
w szczególności wywołany ruchem drogowym i kolejowym. Takimi środkami technicznymi
może być również zastosowanie cichych nawierzchni drogowych na obwodnicy i istniejących
drogach zlokalizowanych w sąsiedztwie. Zastosowanie ww. działań spowoduje obniżenie
24
poziomów hałasu do wartości dopuszczalnych. Odpowiednie ustalenia powinny być zawarte
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Przez obszar zmiany Studium zlokalizowany w mieście Wronki przebiega linia
elektroenergetyczna
wysokiego
napięcia,
która
mogłaby
być
źródłem
pól
elektromagnetycznych.
Nakazano
jednak
zachowanie
odpowiedniego
pasa
technologicznego zgodnego z przepisami odrębnymi. Według Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych
poziomów (Dz. U. nr 192 poz. 1883), dopuszczalne w środowisku poziomy pola
elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz dla miejsc dostępnych dla ludności, wynoszą
dla składowej elektrycznej – 10 kV/m, a dla składowej magnetycznej – 60 A/m.
Dla przedmiotowej linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia, zlokalizowanej na obszarze
zmiany Studium, nie przeprowadzano żadnych badań pól elektromagnetycznych. Jednak
według Jaworskiego i Wróblewskiego (2008), oszacowania dokonane metodami
obliczeniowymi wskazują, że w otoczeniu krajowych napowietrznych linii elektroenergetycznych (w tym również linii o napięciu 110 kV), w najbardziej niekorzystnych warunkach ich
pracy, natężenie pola elektrycznego i magnetycznego na wysokości 2,0 m n. p. t. nie
przekracza w żadnym miejscu odpowiednio 10 kV/m i 60 A/m. W związku z tym zakłada się,
że w otoczeniu linii elektroenergetycznej 110 kV zlokalizowanej na obszarze opracowania
zostaną zachowane odpowiednie poziomy pola elektromagnetycznego określone
w przepisach prawa dla miejsc dostępnych dla ludności. Ponadto Jaworski i Wróblewski
określili również odległość od osi linii, w której natężenie pola elektrycznego jest większe
od 1 kV/m. Prognozuje się, że dla zdecydowanej większości przyszłej zabudowy
przeznaczonej na pobyt ludzi lokalizowanej na obszarze zmiany Studium, zostanie
zachowane natężenie pola elektrycznego poniżej 1 kV/m.
Projektowane zagospodarowanie terenu nie powinno wprowadzać dodatkowych
zagrożeń dla zdrowia ludzi na terenie objętym projektem zmiany Studium oraz na terenach
pozostających w zasięgu oddziaływania wynikającego z realizacji jego ustaleń,
pod warunkiem bezwzględnego wyegzekwowania wszystkich ustaleń zawartych w zmianie
Studium oraz w prognozie. Potencjalnym źródłem zagrożenia może być zatem niepełna
realizacja wytycznych projektu, dotyczących zapewnienia odpowiedniej jakości środowiska
na opisywanym terenie.
6.3. Wpływ na wodę
Na terenie objętym projektem zmiany Studium nie występują żadne zbiorniki wodne.
Przez centralną część terenów w miejscowości Stróżki przebiegają natomiast rowy i cieki
wodne. Wzdłuż cieków i rowów ustalono przeznaczenie pod zieleń izolacyjną, dzięki czemu
tereny te pozostaną niezabudowane i w związku z tym zostanie ograniczony negatywny
wpływ związany ze spływem wód opadowych lub roztopowych z obszaru projektu planu.
Ponadto nakazano zachowanie odpowiednich pasów technicznych wzdłuż rowów.
Projekt zmiany Studium w zakresie systemów wodno-kanalizacyjnych ustala:
 podłączenie budynków do sieci wodociągowej,
 budowę zbiorczej kanalizacji sanitarnej i deszczowej eliminującej w maksymalny sposób
indywidualne sposoby oczyszczania ścieków bytowych i wód opadowych i roztopowych,
 objęcie
wszystkich
możliwych
obszarów
zbiorczą
kanalizacją
sanitarną
z odprowadzaniem ścieków bytowych i przemysłowych do oczyszczalni,
 dopuszczenie do czasu wybudowania kanalizacji sanitarnej odprowadzania ścieków
do szczelnych zbiorników bezodpływowych tylko jako rozwiązania tymczasowego,
25

dopuszczenie docelowego indywidualnego oczyszczania ścieków w przydomowych
oczyszczalniach
lub
odprowadzanie
ich
do
zbiorników
bezodpływowych,
tylko na obszarach, które z uzasadnionych ekonomicznie względów nie zostaną
przewidziane do objęcia zbiorczą kanalizacją sanitarną, przy czym lokalizowanie
oczyszczalni przydomowych musi być ograniczone do miejsc, na których odprowadzanie
ścieków do gruntu nie będzie zagrażało jakości wód podziemnych lub powierzchniowych,
 kompleksowe rozwiązanie odprowadzania wód opadowych i roztopowych z ciągów
komunikacyjnych, placów i parkingów oraz oczyszczenie ich zgodnie z obowiązującymi
przepisami,
 dopuszczenie skanalizowania istniejących rowów,
 zakaz rolniczego wykorzystania ścieków bytowych w strefach ochronnych ujęć
i zbiorników wód powierzchniowych i podziemnych,
 dostosowanie, ze względu na ochronę wód podziemnych, lokalizacji nowych obiektów,
do struktur hydrogeologicznych,
 rozwiązania zmierzające do przeciwdziałania skutkom suszy poprzez zwiększanie małej
retencji wodnej oraz wdrażanie proekologicznych metod retencjonowania wody.
Postuluje się, aby w projektach planu realizowanych na podstawie projektu zmiany
Studium nakazano podłączenie do sieci wodociągowej oraz sieci kanalizacyjnej. Dzięki tym
zapisom zostanie zminimalizowany negatywny wpływ planu na jakość i ilość wód gruntowych
i podziemnych, jak również gleb znajdujących się w obrębie projektu zmiany Studium.
Powyższe ustalenia będą wpływały na zachowanie zasobów ilościowych
i jakościowych wód podziemnych przy minimalizacji antropresji. Również ograniczenie
powierzchni zabudowy oraz zapisy dotyczące zachowania odpowiednich wartości
powierzchni biologicznie czynnych wpłyną na zachowanie odpowiedniej ilości wód
podziemnych.
W związku z dopuszczeniem przeznaczenia istniejących gruntów leśnych na cele
nieleśne należy się spodziewać wystąpienia negatywnego wpływu na wodę w związku
z istniejącą funkcją retencyjną lasów. Jednak z powodu dopuszczenia zachowania
istniejącego użytkowania leśnego dla części lub całości gruntów leśnych, określenia
większego udziału powierzchni biologicznie czynnej dla gruntów leśnych przeznaczonych
pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, a także istniejących zapisów dotyczących
podłączenia do infrastruktury technicznej, nie należy się spodziewać wystąpienia znacznego
negatywnego wpływu skutków dopuszczenia przeznaczenia terenów leśnych na cele
nieleśne.
W tabeli nr 5 przedstawiono spis jednolitych części wód (JCW) zlokalizowanych
na obszarach opracowania lub w ich sąsiedztwie. Zamieszczono w niej również odstępstwa
od celów środowiskowych dla każdej JCW według planu gospodarowania wodami
na obszarze dorzecza Odry. Z danych zawartych w tej tabeli wynika, że cele środowiskowe
mogą zostać nieosiągnięte w przypadku jednolitych części wód powierzchniowych, głównie
z powodu braku ekonomicznego uzasadnienia budowy kanalizacji, przydomowych
oczyszczalni ścieków lub renaturyzacji Warty ze względu na lokalizację w obszarze
Natura 2000. Jedną z głównych derogacji są dysproporcjonalne koszty do gęstości
zaludnienia danego obszaru. Obecnie w granicach zmiany Studium większość terenów
stanowią grunty rolne, jedynie wzdłuż ciągów komunikacyjnych istnieje zabudowa.
W przypadku realizacji zmiany Studium, gęstość zaludnienia danego terenu znacznie
wzrośnie poprzez dopuszczenie zabudowy na terenach rolniczych oraz poprawy dostępności
komunikacyjnej planowanego przebiegu obwodnicy miasta Wronki. Ponadto w związku
26
z lokalizacją zabudowy produkcyjno-usługowej, na danym terenie prawdopodobnie zostanie
zrealizowana kanalizacja sanitarna, co spowoduje osiągnięcie celów środowiskowych
zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry dla JCWP Dopływ
spod Oporowa.
Tab. 5. Zestawienie odstępstw od osiągnięcia celów środowiskowych dla jednolitych części wód
na obszarach objętych zmianą Studium
(Źródło: Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry)
Nazwa jednolitej
Ocena
Ocena ryzyka
DeroUzasadnienie derogacji
część wód
stanu
nieosiągnięcia
gacje
[europejski kod JCW]
celów środowiskowych
JEDNOLITE CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH (JCWP)
Ponad 85% pow. zlewni zajmują
Dopływ spod Oporowa słaby
zagrożona
4(4)-1 /
tereny rolne; wskaźnik gęstości
[PLRW60001618736]
4(4)-2
Warta od Samy do
Ostrorogi
[PLRW60002118737]
zły
zagrożona
JEDNOLITE CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH (JCWPd)
42 [PLGW650042]
ilościowy:
niezagrożona
dobry
jakościowy:
dobry
derogacje:
4(4)-1 /
4(4)-2
-
zaludnienia nie daje ekonomicznego
uzasadnienia budowy kanalizacji,
długotrwały proces inwestycyjny
budowy przydomowych
oczyszczalni ścieków
Silne zmiany morfologiczne
(regulacje) - 100% długości cieku
objęte zabudową podłużną; długi
czas procesu inwestycyjnego pozyskania środków na renaturyzację
z uwagi na położenie w obszarze
NATURA 2000; niski wskaźnik
gęstości zaludnienia
-
4(4)-1 derogacje czasowe – brak możliwości technicznych
4(4)-2 derogacje czasowe – dysproporcjonalne koszty
6.4. Wpływ na powietrze
W projekcie zmiany Studium nie wprowadzono szczegółowych ustaleń w zakresie
lokalizacji zakładów i instalacji mogących zawsze znacząco i potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko. W związku z tym postuluje się, aby w miejscowych planach
realizowanych na podstawie zmiany Studium szczegółowo wskazać przedsięwzięcia, które
znacząco mogą przyczynić się do pogorszenia stanu powietrza atmosferycznego
na obszarze objętym projektem, mając na względzie dokładną lokalizację poszczególnych
terenów funkcjonalnych, przebiegu obwodnicy Wronek, przy założeniu stosowania
odpowiednich środków technicznych i technologicznych minimalizujących negatywne
oddziaływanie. Ponadto proponuje się ustalenie nakazu, aby oddziaływanie wynikające
z przeznaczenia terenu nie powodowało przekroczenia standardów jakości środowiska
określonych w przepisach odrębnych.
Realizacja postanowień miejscowych planów, będących następstwem projektu
zmiany Studium, czyli możliwość lokalizowania na terenie otaczającym projektowaną
obwodnicę i sąsiadującym z linią kolejową przedsięwzięć związanych z produkcją, usługami,
składami oraz handlem, w tym niektórych mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
musi zostać poprzedzona procedurą zgodną z przepisami ustawy o udostępnianiu informacji
o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
27
na środowisko. Podczas postępowania środowiskowego szczegółowo analizuje się czy dane
przedsięwzięcie nie spowoduje ponadnormatywnej emisji hałasu poza teren, do którego
inwestor posiada tytuł prawny.
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska przeciwdziałanie zanieczyszczeniom
polega na zapobieganiu lub ograniczaniu wprowadzania do środowiska substancji
lub energii. Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości,
w szczególności przez utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych
dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach oraz zmniejszanie poziomów
substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane.
Eksploatacja instalacji powodująca wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza nie
powinna powodować przekroczenia standardów jakości środowiska poza terenem,
do którego prowadzący instalację ma tytuł prawny.
Ponieważ na etapie opracowywania zmiany Studium nie wiadomo jakie rodzaje
przedsięwzięć zostaną zlokalizowane, na obecnie niezagospodarowanym terenie,
przeznaczonym pod różne rodzaje działalności gospodarczej, nie ma możliwości
oszacowania rozmiarów emisji do powietrza. W fazie wznoszenia nowych obiektów nastąpi
czasowe oddziaływanie na powietrze atmosferyczne związane z pracą urządzeń
budowlanych oraz transportem materiałów na place budowy.
W zmianie studium dopuszczono do przeznaczenia na cele nieleśne istniejące
w granicach planu kompleksy leśne. Zmniejszenie powierzchni zajętej przez roślinność,
w szczególności drzewa, może się wiązać z negatywnym wpływem na jakość powietrza
w ich otoczeniu. Dopuszczono jednak zachowanie istniejącego użytkowania leśnego,
w szczególności w przypadku braku zgody na zmianę przeznaczenia gruntów leśnych
na cele nieleśne oraz połączenie ich z pozostałymi lasami w sąsiedztwie za pomocą
m.in. pasów zieleni wysokiej. Ponadto w celu minimalizacji negatywnego wpływu
na środowisko, w zmianie studium określono minimalną powierzchnię biologicznie czynną
na istniejących obecnie terenach leśnych, które uzyskają zgodę na zmianę przeznaczenia
na cele zabudowy mieszkaniowej wielorodzinną na poziomie 40%. Należy
również podkreślić fakt, że istniejące obszary znajdują się w sąsiedztwie znacznego
kompleksu leśnego Puszczy Noteckiej. Z tego powodu oraz w związku z zawartymi zapisami
zmiany studium minimalizującymi negatywny wpływ na środowisko, nie prognozuje się
wystąpienia znacznego negatywnego wpływu na powietrze przekształcenia gruntów leśnych
pod zabudowę.
W związku z wystąpieniem ruchu samochodowego w obrębie projektowanych dróg,
w tym w szczególności projektowanej obwodnicy miasta Wronki, wzrośnie rozmiar emisji
toksycznych składników spalin. Obecnie pojazdy charakteryzują się jednak coraz większą
sprawnością eliminowania toksycznych substancji zawartych w spalinach samochodowych,
co pozwala zakładać, że zadowalający stan higieny atmosfery omawianego terenu, pomimo
zwiększonej emisji zanieczyszczeń powietrza, zostanie zachowany.
Zatem stan czystości powietrza pogorszy się w stosunku do stanu istniejącego,
aczkolwiek nie powinno dojść do przekroczenia dopuszczalnych norm, określonych
w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów
niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031), co projekt zmiany Studium
egzekwuje również ustaleniami typu:
 wykorzystanie niskoemisyjnych źródeł ciepła, w tym m.in.: paliwa gazowego, ciekłego,
ekogroszku, energii elektrycznej lub źródeł energii odnawialnej,
28

stosowanie zieleni izolacyjnej (gatunki zimozielone, wysokie) w szczególności na granicy
terenów obiektów produkcyjnych, składów, magazynów oraz zabudowy usługowej
z terenami mieszkaniowymi.
6.5. Wpływ na powierzchnię ziemi
Na
obszarze
zmiany
Studium
dopuszcza
się
realizację
zabudowy
i zagospodarowania na terenach do tej pory niezagospodarowanych, głównie rolniczych
i leśnych. W związku z powstaniem nowych budynków, dróg dojazdowych, obwodnicy
Wronek oraz dodatkowych utwardzeń terenu prognozuje się negatywny wpływ
na powierzchnię ziemi w tej części opracowania. W zmianie Studium nakazano zachowanie
odpowiednich powierzchni terenu biologicznie czynnego, co zminimalizuje negatywne
oddziaływanie na ten element środowiska. Ponadto nie bez znaczenia są zawarte w zmianie
Studium
zapisy
dotyczące
minimalnych
powierzchni
działek
budowlanych
oraz maksymalnych powierzchni zabudowy, dzięki którym ograniczono intensywność
zabudowy danych terenów.
Ponadto teren objęty zmianą Studium we Wronkach i miejscowości Stróżki jest płaski,
więc niwelacja terenu nie będzie konieczna, realizacja wytycznych zmiany Studium
w miejscowości Stare Miasto będzie się wiązała z niwelacją terenu. Jednakże
przy wykorzystaniu wierzchniej warstwy gleby w celu realizacji zieleni urządzonej, zmiany
powierzchni ziemi w tym zakresie nie będą negatywne. Na terenach zagrożonych
osuwaniem się mas ziemnych nie dopuszczono jakiejkolwiek zabudowy i zachowano
istniejące przeznaczenie – pod tereny rolnicze.
W związku z sukcesywnym zagospodarowaniem terenów przeznaczonych
pod zabudowę produkcyjną i usługową oraz mieszkaniową, zwiększać się będzie ilość
odpadów generowanych z obszaru opracowania. Podlegać one powinny segregacji
w miejscu wytworzenia i dalej być przekazywane do utylizacji. Projekt zmiany Studium ustala
nakaz, aby gromadzenie i usuwanie odpadów prowadzić w sposób zgodny z ustaleniami
przepisów odrębnych, czyli zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U.
z 2013 r. poz. 21 z późn. zm.) z uwzględnieniem segregacji odpadów i właściwego
zabezpieczania odpadów niebezpiecznych.
6.6. Wpływ na krajobraz
Według Europejskiej Konwencji Krajobrazowej (2000) krajobraz jest to znaczy obszar,
postrzegany przez ludzi, którego charakter jest wynikiem działania i interakcji czynników
przyrodniczych i/lub ludzkich.
Obszar objęty projektem zmiany Studium w miejscowości Stróżki zlokalizowany jest
na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Puszcza Notecka. W przypadku terenów
zlokalizowanych na terenie tej formy ochrony przyrody nie powinno się przede wszystkim
niszczyć cennych przyrodniczo siedlisk oraz realizować wyrębu lasów lub terenów
zadrzewionych. Na danym terenie, z wyjątkiem terenów leśnych, nie ma cennych siedlisk
z powodu przeważającego użytkowania rolniczego.
Obszar objęty projektem zmiany Studium nie powinien negatywnie oddziaływać
na krajobraz, gdyż planowane przeznaczenie na tym obszarze całkowicie odpowiada
istniejącym w sąsiedztwie funkcjom. Dopuszczona zabudowa powinna być realizowana
zgodnie z ustalonymi w zmianie Studium normami i parametrami zabudowy. Ewentualny
zwiększony negatywny wpływ na krajobraz będzie dotyczył istniejących gruntów leśnych
na obszarze opracowania zlokalizowanym w mieście Wronki ze względu na zmianę ich
przeznaczenia na cele nieleśne (głównie pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną).
29
Należy jednak wziąć pod uwagę, że określone funkcje odpowiadają istniejącemu
w sąsiedztwie zagospodarowaniu oraz, że nakazano zachowanie zwiększonego udziału
powierzchni terenu biologicznie czynnego, a także dopuszczono zachowanie istniejącego
użytkowania leśnego dla części lub całości gruntów leśnych, w szczególności w przypadku
braku zgody na przeznaczenia na cele nieleśne. Wymienione wyżej zapisy, będą
minimalizowały negatywny wpływ na krajobraz skutków realizacji ustaleń studium na tereny
leśne.
Na obszarze zmiany Studium w miejscowości Stare Miasto, w związku z lokalizacją
przy dolinie Warty i urozmaiconą rzeźbą terenu występuje najcenniejszy krajobraz. Duża
część terenu została więc zachowana od zabudowy i przeznaczona pod użytkowanie
rolnicze, istniejące na tym terenie. Dopuszczono również realizację punktu widokowego,
aby wykorzystać walory tego krajobrazu.
6.7. Wpływ na klimat
Emisja do powietrza pochodząca z dróg i działalności gospodarczej będzie zgodna
ze standardami emisji określonymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia
2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031).
Wielkość jej będzie relatywnie niewielka i nie może mieć wpływu na klimat. Możliwe są
jedynie zmiany w skali topoklimatu na terenach nowej zabudowy (w tym zabudowy
na dotychczasowych gruntach leśnych) związane ze zjawiskiem „wyspy ciepła”. Nowa
zabudowa oraz utwardzenie terenu silniej się nagrzewają od terenów pozbawionych
budynków, w tym przede wszystkim bogatych w szatę roślinną. W okresie grzewczym
użytkowane budynki oddają również część ciepła na zewnątrz.
Na istniejących dotychczas terenach leśnych, które zostaną przeznaczone na cele
budowlane nie należy się spodziewać znacznego wpływu na klimat ze względu na ustalenie
zwiększonej minimalnej powierzchni biologicznie czynnej oraz na dopuszczenie zachowania
części lub całości użytków leśnych.
6.8. Wpływ na zasoby naturalne
Zasoby naturalne są to powstałe w sposób naturalny elementy przyrody: surowce
mineralne, gleby, wody oraz elementy przyrody ożywionej (rośliny i zwierzęta).
Badając wpływ skutków realizacji planu na zasoby naturalne trzeba przeanalizować
każdy z powyższych składników.
Surowce mineralne są to minerały lub skały użyteczne, tj. kopaliny wydobyte
z litosfery i poddane obróbce dostosowanej do wymagań użytkowników. Na obszarze
projektu zmiany Studium nie ma terenów górniczych, dlatego skutki realizacji planu nie
wpłyną na zasoby naturalne w tym zakresie.
Projekt zmiany Studium nie wpłynie negatywnie na gleby w związku z realizacją
zabudowy, w tym na grunty znajdujące się pod lasami. W związku z tym w studium
określono zwiększony minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej dla terenów
leśnych przekształcanych pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną. Ponadto wierzchnia
warstwa gruntu usunięta z terenu pod budynkiem lub utwardzeniem terenu może być
wykorzystana do zagospodarowana w miejscu powstania lub też do ukształtowania terenów
zieleni.
Wpływ skutków realizacji zmiany Studium na wody i elementy przyrody ożywionej
został omówiony we wcześniejszych rozdziałach.
30
6.9. Wpływ na zabytki
W projekcie zmiany Studium ustalono dla ochrony archeologicznego dziedzictwa
kulturowego obowiązek uzgadniania z WWKZ prac ziemnych związanych z zabudowaniem
bądź zagospodarowaniem terenu objętego zmianą Studium zlokalizowaną w miejscowości
Stare Miasto przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
W związku z tym przy uwzględnieniu powyższych zapisów wpływ na zabytki będzie
korzystny ze względu na wprowadzone nakazy i zakazy uzgodnione z WWKZ.
6.10. Wpływ na dobra materialne
Zapisy zmiany Studium mówiące o kształtowaniu ładu przestrzennego, przestrzeni
publicznych oraz ochronie krajobrazu kulturowego są w przypadku ochrony dóbr
materialnych wystarczające. Nałożone wymagania kubaturowe, ogólnobudowlane
oraz architektoniczne w stosunku do nowych obiektów powinny pozwolić na uzyskanie
harmonijnej przestrzeni. Ponadto przy zachowaniu szczegółowych przepisów dotyczących
przesłaniania budynków nie powinno dojść do negatywnego oddziaływania projektowanej
zabudowy na budynki już istniejące.
Na terenie objętym projektem zmiany Studium przewiduje się wzrost wartości
dotychczasowych terenów rolnych, których przeznaczenie zostanie zmienione na cele
budowlane.
6.11. Przewidywane oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000
oraz integralność tego obszaru
Obszar Natura 2000 – Puszcza Notecka zlokalizowany jest w odległości około 1,3 km
od obszaru objętego projektem zmiany Studium w miejscowościach Stróżki i Wronki
oraz w odległości około 2,2 km od terenu w miejscowości Stare Miasto. Ochrona tego
obszaru dotyczy przede wszystkich obszarów lęgowych, terenów żerowania i korytarzy
przelotu ptaków. W związku z zapisami projektu zmiany Studium nie przewiduje się
negatywnego wpływu na cele i przedmiot obszaru Natura 2000.
Ponadto w związku z faktem, iż obszar objęty opracowaniem nie leży w granicach
obszaru Natura 2000, również nie przewiduje się negatywnego wpływu projektu zmiany
Studium na integralność obszaru Natura 2000 – Puszcza Notecka.
7. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko
W projekcie zmiany Studium wprowadzono następujące rozwiązania, mające na celu
minimalizację negatywnych oddziaływań na środowisko:
 postuluje się wprowadzenie ustaleń w zakresie przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać na środowisko na etapie uchwalania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego – zachowanie norm jakości powietrza
atmosferycznego na terenie opracowania,
 objęcie
wszystkich
możliwych
obszarów
zbiorczą
kanalizacją
sanitarną
z odprowadzaniem ścieków bytowych do oczyszczalni – zachowanie lub wzrost ilości
i jakości zasobów wodnych na terenie opracowania,
 zaleca się wykorzystanie niskoemisyjnych źródeł ciepła, w tym m.in.: paliwa gazowego,
ciekłego, ekogroszku, energii elektrycznej lub źródeł energii odnawialnej – zachowanie
norm jakości powietrza atmosferycznego na terenie opracowania,
31




gromadzenie i usuwanie odpadów powinno być prowadzone w sposób zgodny
z ustaleniami przepisów odrębnych z uwzględnieniem segregacji odpadów i właściwego
zabezpieczania odpadów niebezpiecznych – zminimalizowane zagrożenia zaśmiecania
terenu, oraz ograniczenie tworzenia tzw. „dzikich wysypisk”,
dopuszczenie stosowania środków ochronnych przed hałasem takich jak: ekrany
akustyczne, wały ziemne w połączeniu z zielenią izolacyjną oraz inne urządzenia
zmniejszające poziom hałasu w szczególności wywołany ruchem drogowym i kolejowym
– zminimalizowanie negatywnego oddziaływania akustycznego związanego
z przebiegiem projektowanej obwodnicy Wronek oraz istniejącej linii kolejowej,
zapisy dotyczące minimalnej powierzchni terenu biologicznie czynnego, maksymalnej
powierzchni zabudowy, w tym na istniejących gruntach leśnych, które uzyskają zgodę na
zmianę przeznaczenia na cele zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – minimalizacja
antropopresji i intensywności zabudowy, a także negatywnego wpływu nowej zabudowy
na różnorodność biologiczną, powierzchnię ziemi, gleby oraz krajobraz,
zapisy dopuszczające zachowanie istniejącego użytkowania leśnego w przypadku braku
zgody na przeznaczenie najcenniejszych gruntów leśnych na cele nieleśne –
minimalizacja negatywnego oddziaływania na różnorodność biologiczną istniejących
terenów leśnych.
Oprócz wyżej wymienionych zapisów studium proponuje się także rozwiązania
mające na celu kompensację, zapobieganie lub minimalizację negatywnych oddziaływań
na środowisko, w tym głównie na tereny leśne w związku z przeznaczeniem tych terenów
w studium pod cele nieleśne. Z uwagi na swój charakter, rozwiązania te nie mogą stanowić
przedmiotu ustaleń zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego:
 ścisła współpraca na etapie opracowywania miejscowych planów pomiędzy urzędem
miasta i gminy a instytucjami związanymi z ochroną środowiska oraz gruntów leśnych
przy szczegółowym określaniu terenów mających być przeznaczonych na cele
nieleśne, aby umożliwić rozwój danego terenu z jak największą minimalizacją szkód
dla funkcjonowania środowiska, w tym kompleksu leśnego oraz ochronę
najcenniejszych z punktu widzenia środowiska terenów leśnych,
 kompensacja przyrodnicza przy okazji zagospodarowywania terenów leśnych
pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną, poprzez dokonanie nasadzeń drzew
lub zalesień w innych częściach miasta lub gminy,
 współpraca z właścicielami gruntów w celu zagospodarowania powierzchni
biologicznie czynnej własnych działek gatunkami roślin korzystnych z punktu
widzenia ochrony sąsiadujących terenów leśnych – minimalizacja antropopresji,
negatywnego oddziaływania na istniejące tereny leśne,
 wzmożona kontrola w okresie budowy i funkcjonowania zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej w celu uniknięcia negatywnego wpływu na zachowane części lasów
w granicach opracowania oraz na kompleksy leśne zlokalizowane w sąsiedztwie,
 kontrola realizacji lokalnych korytarzy ekologicznych, które mają na celu zachowanie
połączeń pomiędzy zachowanymi częściami gruntów leśnych oraz kompleksami
leśnymi zlokalizowanymi poza granicami opracowania.
32
7.1. Propozycje rozwiązań zapobiegawczych i kompensacyjnych negatywnych
oddziaływań na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność
tego obszaru
W związku z faktem, iż teren objętym projektem zmiany Studium nie jest
zlokalizowany na obszarze Natura 2000 nie przewiduje się rozwiązań zapobiegawczych
i kompensacyjnych negatywnych oddziaływań na cele i przedmiot ochrony oraz integralność
obszaru.
8. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie
biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot
ochrony obszaru Natura 2000
Wariantem alternatywnym do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie jest
wariant zerowy, polegający na zaniechaniu tworzenia projektu zmiany Studium. Skutki
wprowadzenia tego wariantu zostały opisane w rozdziale 5.6. W tym wariancie możliwe jest,
że obszar objęty opracowaniem będzie negatywnie oddziaływał na obszar Natura 2000
z uwagi na niekontrolowanie zwiększoną intensywność zabudowy, a także brak konieczności
zachowania zapisów dotyczących ochrony środowiska. Ponadto projekty planów
realizowanych na podstawie zmiany Studium określać będą dopuszczalne przedsięwzięcia
mogące znacząco oddziaływać na środowisko, natomiast podczas lokalizacji budynków
i budowli na zasadach określonych przez decyzje o warunkach zabudowy przedsięwzięcia
te nie zostaną ograniczone.
9. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu,
oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione
podczas opracowywania dokumentu
W wyniku analizy zapisów w odniesieniu do środowiska przyrodniczo-kulturowego
stwierdzono, iż projekt zmiany Studium odpowiada celom ochrony środowiska na wszystkich
szczeblach (międzynarodowym, wspólnotowym, krajowym). Wśród głównych celów
odnoszących się do problematyki ochrony środowiska, ustanowionych przez Unię
Europejską można wyróżnić m.in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności
biologicznej, ograniczenie wpływu zanieczyszczeń na zdrowie oraz lepsze wykorzystanie
zasobów naturalnych. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, w zmianie Studium
należy zapewnić warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę
zasobami środowiska.
W projekcie zmiany Studium zawarte zostały cele przedstawione w poniższych
dokumentach:
 Europejska Konwencja Krajobrazowa – Florencja 2000, w myśl której krajobraz jest
kluczowym elementem dobrobytu całości społeczeństwa i jednostek oraz jego ochrona,
a także gospodarka i planowanie niosą w sobie prawa i obowiązki dla każdego człowieka,
a jakość i różnorodność krajobrazów europejskich stanowi wspólny zasób. Ważna jest
współpraca na rzecz ich ochrony, gospodarki i planowania
– stwierdzić należy, że wyznaczenie terenów zieleni izolacyjnej oraz harmonizowanie
z nimi nowych terenów zabudowanych, wpłynie pozytywnie na krajobraz obszaru
opracowania;
 Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, w którym
33
do najważniejszych wyzwań zaliczono: działania na rzecz realizacji zasady
zrównoważonego rozwoju, przystosowanie do zmian klimatu oraz ochronę różnorodności
biologicznej. Akt ten respektuje zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczpospolitą Polską ochrony środowiska
kierując się koniecznością zapewnienia przez władze publiczne bezpieczeństwa
ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom się oraz zasadą zrównoważonego
rozwoju
– zapisy zmiany Studium są zgodne z zapisami tego dokumentu w kwestiach ochrony
przyrody i krajobrazu, umożliwienia realizacji zabudowy na terenach leśnych
z równoczesną minimalizacją tej antropopresji zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju oraz dalszej poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego,
również w przypadku wykorzystania odnawialnych źródeł energii;
 Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2003, którego zapisy stanowią,
że: budowę urządzeń służących do zaopatrzenia w wodę realizuje się jednocześnie
z rozwiązaniem spraw gospodarki ściekowej, w szczególności przez budowę systemów
kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków. W miejscach, gdzie budowa systemów
kanalizacyjnych nie przyniosłaby korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne
koszty, należy stosować systemy indywidualne. Wprowadzający ścieki do wód
lub do ziemi są obowiązani zapewnić ochronę wód przed zanieczyszczeniem,
w szczególności poprzez budowę i eksploatację urządzeń służących tej ochronie.
– zapisy zmiany Studium poddanego prognozie oddziaływania na środowisko
odpowiadają ustaleniom i celom ochrony „Programu”;
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, w planach realizowanych na podstawie
zmiany Studium należy zapewnić warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną
gospodarkę zasobami środowiska, między innymi poprzez (art. 72 ustawy):
 ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi,
 zapewnianie kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy (...), ze szczególnym
uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami,
systemów transportowych i komunikacji publicznej oraz urządzania i kształtowania
terenów zieleni,
 uwzględnianie konieczności ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem
w związku z prowadzeniem gospodarki rolnej,
 zapewnianie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych,
 uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony
przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi.
Ustawa wskazuje na zakres zagadnień, które należy uwzględnić. Zmiana Studium
ustala, że odprowadzanie ścieków bytowych ma odbywać się docelowo do kanalizacji
sanitarnej, natomiast w zakresie zaopatrzenia w ciepło ustalono stosowanie wyłącznie paliw
charakteryzujących się niskimi wskaźnikami emisyjnymi, takich jak: paliwa płynne, gazowe,
energia elektryczna, drewno, ekogroszek lub odnawialne źródła energii;
Zasady ochrony wód i gospodarki wodno-ściekowej zgodne są z ustawą Prawo
wodne i rozporządzeniami wykonawczymi do niej – przyszła zabudowa musi być podłączona
do projektowanej kanalizacji sanitarnej, a w przypadku jej braku do szczelnych zbiorników
bezodpływowych.
Projekt zmiany Studium odpowiada celom ochrony środowiska na wszystkich
szczeblach (międzynarodowym, wspólnotowym, krajowym) poprzez wprowadzanie ładu
34
przestrzennego oraz przygotowanie i racjonalne wykorzystanie terenów inwestycyjnych
i mieszkaniowych. Cel ten jest także jednym, z podstawowych celów operacyjnych „Strategii
Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku” w ramach realizacji Celu
Strategicznego „Dostosowanie przestrzeni do wyzwań XXI wieku”.
10. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji
postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania
Według art. 10 ust. 2 Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko państwa
członkowskie Unii Europejskiej (w tym Polska) monitorują znaczący wpływ na środowisko,
wynikający z realizacji planów i programów, aby między innymi, określić na wczesnym etapie
nieprzewidziane niepożądany wpływ oraz aby mieć możliwość podjęcia odpowiedniego
działania naprawczego. Wpływ ustaleń projektu zmiany Studium wyrażony w miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego, na środowisko przyrodnicze w zakresie: jakości
poszczególnych elementów przyrodniczych, dotrzymywania standardów jakości środowiska,
obszarów występowania przekroczeń, występujących zmian jakości elementów
przyrodniczych i przyczyn tych zmian kontrolowany będzie w ramach systemu Państwowego
Monitoringu Środowiska. Wyniki prowadzonego monitoringu prezentowane będą corocznie
w Raportach o stanie środowiska, wydawanych w formie ogólnodostępnej publikacji,
ale źródłami danych w tym zakresie mogą też być: Wojewódzka Baza Danych (prowadzona
przez Marszałka Województwa), źródła administracyjne wynikające z obowiązków
sprawozdawczych lub zapisów ustawowych (decyzje, zezwolenia, pozwolenia) czy badania
statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego. Monitoring skutków realizacji postanowień
projektowanego dokumentu w zakresie oddziaływania na środowisko polegał będzie
m.in. na analizie i ocenie poszczególnych komponentów środowiska w oparciu o wyniki
pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska lub w ramach
indywidualnych zamówień, na kontroli i ocenie zgodności wyposażenia terenu
w infrastrukturę techniczną z ustaleniami przyjętego dokumentu.
Ustawa Prawo ochrony środowiska wskazuje, że badania monitoringowe prowadzi
się z równoczesnym wykorzystaniem i rejestracją danych przestrzennych. Z tego względu
ocena zmian zachodzących w omawianej przestrzeni opierać się powinna na okresowym
przeglądzie i rejestracji zmian w zagospodarowaniu przestrzennym tych obszarów
prowadzonych przez gminę Wronki.
Za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska, należy uznać
monitorowanie w zakresie:
 kontroli stanu jakościowego wód podziemnych (proponowane prowadzenie badań raz
na 2 lata),
 pomiarów poziomów hałasu w obrębie wyznaczonych stref mieszkaniowych, oraz emisji
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza związanych z ruchem
samochodowym oraz działalnością zakładów produkcyjnych na terenie PU
(proponowana częstotliwość pomiarów – 2 razy w roku),
W pierwszym okresie po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego będącego następstwem projektu zmiany Studium najprawdopodobniej
zaistnieje konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań stanu środowiska
lub zwiększenia ich częstotliwości bądź dokładności, co umożliwiłoby określenie
ewentualnych błędów nowego przeznaczenia i podjęcie działań zapobiegawczych
lub naprawczych.
35
11. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko
Ponieważ gmina Wronki położona jest w województwie wielkopolskim, w odległości
ponad 100 km od najbliższej granicy państwa, nie ma podstaw do prognozowania
dalekosiężnych, transgranicznych oddziaływań na środowisko.
12. Podsumowanie, wnioski, zalecenia
Wszelkie inwestycje będące wynikiem ustaleń Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego, mogą powodować następstwa w środowisku
i w krajobrazie, zróżnicowane pod względem momentu zaistnienia, czasu ich trwania,
odwracalności,
prawdopodobieństwa
wystąpienia,
szkodliwości
(lub
korzyści),
przestrzennego zasięgu zmian, przestrzennego rozkładu zanieczyszczeń. Prognoza
wykonywana dla zmiany Studium ma za zadanie określić wpływ realizacji ustaleń zmiany
Studium na środowisko przyrodnicze.
Prognoza stara się określić:
• na ile ustalenia zmiany Studium pozwolą na zachowanie istniejących wartości środowiska,
• na ile ustalenia zmiany Studium wzbogacą lub odtworzą zdegradowane wartości
środowiska,
• czy ustalenia zmiany Studium stworzą możliwości pojawienia się nowych wartości
i nowych szans ukształtowania jakości środowiska przyrodniczego.
Ustalenia zmiany Studium dotyczą miejscowości Wronki, Stróżki i Stare Miasto.
Wpływ proponowanych zmian funkcji terenu na środowisko przyrodnicze w stosunku
do obecnie obowiązującego Studium nie będzie wielki i powinien skutkować wyłącznie
w granicach obszaru objętego zmianą.
Zmiana Studium umożliwi rozszerzenie obecnych funkcji omawianego terenu.
W wyniku przeprowadzonych analiz i ocen stwierdza się, że zaprojektowane w zmianie
Studium zmiany nie będą niekorzystnie wpływały na środowisko w większości przypadków.
Nie przewiduje się oddziaływań znacząco negatywnych tj. powodujących zasadniczą zmianę
określonych parametrów jakości środowiska, znaczne zagrożenia dla liczebności
i bioróżnorodności gatunków, bariery dla migracji, zagrożenia dla obszarów przyrodniczo
cennych, z wyjątkiem terenów leśnych, dla których prognozuje się wystąpienie znaczącego
oddziaływania.
Podsumowując stwierdza się, że proponowane w projekcie zmiany Studium
rozwiązania, dotyczące terenów położonych w gminie Wronki, odnoszą się przede wszystkim
do uzupełnienia zabudowy w niezagospodarowanych częściach danego terenu. Należy
założyć, że przy stosowaniu się do wyżej przedstawionych wytycznych prognozy,
a także przy kontroli przez służby wojewódzkie i samorządowe prowadzonych inwestycji
oraz przy przestrzeganiu zasad zagospodarowania wynikających z planów miejscowych
będących konsekwencją zmiany Studium, proponowane w zmianie Studium zmiany sposobu
zagospodarowania nie spowodują degradacji środowiska przyrodniczego w skali lokalnej.
Projekt zmiany Studium można więc uznać za zgodny z zasadami ochrony środowiska.
36
13. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Celem opracowania prognozy jest identyfikacja oraz ocena wpływu projektowanych
rozwiązań planistycznych na środowisko przyrodnicze, a także ocena skuteczności
przyjętych rozwiązań proekologicznych.
Procedura strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przebiegała równolegle
do toku tworzenia projektu zmiany Studium, będącej przedmiotem opracowania.
Pierwszym etapem planistycznym była inwentaryzacja urbanistyczna terenu objętego
zmianą Studium. Dokonano wizji terenu oraz analizy materiałów przedstawiających stan
istniejący obszaru (np. zdjęcia satelitarne, lotnicze, mapy), aby jak najbardziej szczegółowo
scharakteryzować dany obszar oraz jego stan środowiska. Następnie zapoznano się
z dokumentami strategicznymi przedstawiającymi uwarunkowania danego obszaru (także
środowiskowe) oraz zalecanym kierunkiem rozwoju przestrzennego. W celu
scharakteryzowania i oceny stanu środowiska posłużono się także innymi opracowaniami,
raportami o stanie środowiska, a także danymi odnoszącymi się bezpośrednio
lub, w przypadku ich braku, pośrednio do danego terenu.
Przedmiotem opracowania jest częściowa zmiana Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych
w rejonie ulicy Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare
Miasto. W celu przeprowadzenia zmiany Studium, Rada Miasta i Gminy Wronki podjęła
Uchwałę Nr XXXII/281/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie przystąpienia
do sporządzenia częściowej zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych w rejonie ulicy
Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare Miasto.
Podstawą prawną sporządzenia częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn. zm.).
Niniejsza częściowa zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych w rejonie ulicy
Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare Miasto jest
uzupełnieniem i aktualizacją zapisów obowiązującego Studium. Zgodnie z uzasadnieniem
do Uchwały Nr XXXII/281/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. celem jest opracowanie w pełni
spójnego i funkcjonalnego terenu, który zaspokoi potrzeby obecnych i potencjalnych
inwestorów. W Studium, obecnie obszar ten przeznaczony jest pod tereny rozwoju
zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności z towarzyszącymi usługami (M2), tereny
upraw rolnych oraz tereny rozwoju zieleni krajobrazowej i łąkowej (R, ZK). W uzasadnieniu
stwierdzono również, iż obecny stan prawny na przedmiotowym terenie, znacznie ogranicza
jego dalszy rozwój, a zaproponowana zmiana, podyktowana jest potrzebą wygenerowania
i zabezpieczenia nowych terenów pod zabudowę przemysłową.
Ponadto wskazano również zmianę Studium w miejscowości Stare Miasto, z gruntów
rolnych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z usługami oraz dopuszczenie
możliwości wprowadzenia usług turystyki (tj. lokalizacja punktu widokowego) na jednej
z działek ewidencyjnych.
Zgodnie z uzasadnieniem do uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany
Studium głównymi kierunkami zmian w strukturze przestrzennej miasta i gminy będą:
 opracowanie w pełni spójnego i funkcjonalnego terenu, który zaspokoi potrzeby
obecnych i potencjalnych inwestorów na terenie miasta Wronki i miejscowości Stróżki.
Zostanie to zrealizowane poprzez wprowadzenie zabudowy produkcyjno-usługowej
oraz zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności z towarzyszącymi usługami
na terenie dotychczas niezagospodarowanym i przeznaczonym w obowiązującym
studium pod tereny upraw rolnych,
 zmiana przeznaczenia terenu położonego w miejscowości Stare Miasto, z gruntów
rolnych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z usługami, zabudowę
mieszkaniową niskiej intensywności z towarzyszącymi usługami oraz dopuszczenie
możliwości wprowadzenia usług turystyki (tj. lokalizacji punktu widokowego).
37
W związku z dopuszczeniem realizacji zabudowy produkcyjno-usługowej
oraz zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej, na analizowanym obszarze
dopuszcza się realizację dróg wewnętrznych oraz parkingów. Ponadto zmiana Studium
pozwoli na określenie kierunków zagospodarowania i użytkowania terenów
oraz uszczegółowi terminologię dotyczącą przeznaczenia terenów i ich funkcji.
Istotne będzie również dokonanie nasadzeń zieleni izolacyjnej oraz ozdobnej
na terenie powierzchni biologicznie czynnej.
Ponadto postuluje się, aby nowa zabudowa poprzez swoją formę, kolorystykę
i wykorzystane materiały budowlane nawiązywała do zabudowy istniejącej.
Zmiana Studium dotyczy wyznaczenia terenów o następującym przeznaczeniu: teren
rozwoju zabudowy mieszkaniowej wysokiej intensywności z towarzyszącymi usługami,
tereny rozwoju zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności z towarzyszącymi usługami,
tereny rozwoju zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności i zabudowy usługowej, tereny
rozwoju działalności gospodarczej w tym produkcji i usług, tereny lasów, teren komunikacji
i parkingów, tereny upraw rolnych, tereny wód powierzchniowych śródlądowych, teren
zamknięty.
Zmiana Studium obejmuje cztery oddzielnie przestrzenne obszary o łącznej
powierzchni około 64 ha we wschodniej części miasta Wronki oraz w miejscowościach
Stróżki i Stare Miasto. Pierwszy i drugi obszar zlokalizowany jest w granicach miasta Wronki
w rejonie ul. Mickiewicza, trzeci znajduje się w miejscowości Stróżki w bezpośrednim
sąsiedztwie miasta Wronki. Czwarty obszar stanowią grunty zlokalizowane w miejscowości
Stare Miasto.
Teren objęty zmianą Studium w mieście Wronki w chwili obecnej nie jest
zabudowany. Znaczną część terenu obejmują grunty leśne. Natomiast w bezpośrednim
sąsiedztwie obiektów produkcyjnych zostały zlokalizowane miejsca postojowe. Obszar
w miejscowości Stróżki jest częściowo zagospodarowany budynkami mieszkalnymi
jednorodzinnymi, pozostała część terenu jest obecnie użytkowana rolniczo. Teren
w miejscowości Stare Miasto jest w przeważającej części użytkowany rolniczo, wyłącznie
w centralnej części obszaru zlokalizowana jest zabudowa mieszkaniowo-usługowa.
Na analizowanym terenie zlokalizowane są następujące elementy infrastrukturalne
i środowiskowe o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym tj. m.in.:
 linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110kV,
 główny zbiornik wód podziemnych,
 urządzenia melioracyjne (rowy i sieci drenarskie).
Infrastruktura o znaczeniu lokalnym zlokalizowana jest wzdłuż głównych dróg
oraz na terenach zurbanizowanych. Na terenie objętym opracowaniem nie obowiązują
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Ponadto część terenu zmiany Studium
obejmuje Obszar Chronionego Krajobrazu Puszcza Notecka. Od strony południowej
natomiast przebiega linia kolejowa Poznań-Szczecin. Przez teren objęty opracowaniem
przebiega również projektowana obwodnica miasta Wronki.
Obszar objęty zmianą Studium na terenie miasta Wronki i miejscowości Stróżki jest
płaski, bez żadnych widocznych obniżeń i przewyższeń terenu. Duże zróżnicowanie
wysokości terenu występuje natomiast na terenie miejscowości Stare Miasto ze względu
na sąsiedztwo rzeki Warty.
Na obszarze objętym opracowaniem występują grunty rolne słabych klas
bonitacyjnych RIVa, RV, RVI, ŁIV. Ponadto północną część terenu objętego zmianą Studium
w miejscowości Wronki stanowi zwarty teren leśny.
Teren objęty projektem zmiany Studium znajduje się w zasięgu głównego zbiornika
wód podziemnych – GZWP nr 146 – Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel.
Na obszarze zmiany Studium nie występują natomiast żadne powierzchniowe
zbiorniki wodne. Według mapy hydrograficznej dla obszaru Polski teren objęty zmianą
Studium charakteryzuje się zróżnicowaną, łatwą i średnią przepuszczalnością gruntów
(Stróżki i Wronki), grunty zlokalizowane w miejscowości Stare Miasto charakteryzują się
natomiast słabą przepuszczalnością.
38
Przez obszar objęty zmianą Studium nie przepływają żadne rzeki. Natomiast
na terenie w miejscowości Stróżki przepływają rowy oraz kanały. W miejscowości Stare
Miasto od strony północnej przepływa rzeka Warta.
Największe emisje zanieczyszczeń do atmosfery w okolicach obszaru opracowania
zmiany Studium dotyczą ruchu samochodowego z drogi wojewódzkiej nr 182 oraz drogi
powiatowej nr 1895P. W tabeli nr 3 podano średni dobowy ruch pojazdów na drogach
wojewódzkich na terenie gminy Wronki, badany przez Wielkopolski Zarząd Dróg
Wojewódzkich w 2010 r. Natomiast dla drogi powiatowej (ul. Mickiewicza) nie zostały
przeprowadzone badania ruchu pojazdów.
Uciążliwości związane z hałasem na obszarze objętym projektem zmiany Studium
związane są głównie z ruchem samochodowym. Szczególnie narażony jest teren
wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 182. Dla ww. drogi wykonano badania poziomu hałasu
na drogach wojewódzkich.
Ponadto w sąsiedztwie południowej granicy terenu objętego zmianą Studium
w miejscowości Stróżki zlokalizowana jest linia kolejowa Poznań-Szczecin. Jednakże dla tej
linii nie zostały wykonane badania hałasu.
Projekt zmiany Studium porządkuje zagospodarowanie przestrzenne na terenie
miejscowości Wronki, Stróżki i Stare Miasto. Umożliwia zagospodarowanie i zabudowanie
na określonych zasadach. Brak uchwalenia zmiany Studium zapewne groziłby chaotyczną
zabudową terenu. Nie można wykluczyć, że nowe zagospodarowanie terenów mogłoby
spowodować powstanie obiektów niekorzystnie oddziałujących na środowisko. Tego typu
tereny (obszar przemysłowe zlokalizowane w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej
oraz zabudowa mieszkaniowa w sąsiedztwie rzeki Warta) są szczególnie wrażliwe
na niekorzystny wpływ nieporządkowanego zagospodarowania. Uporządkowanie rozwoju
terenów pozwoli na zrównoważony rozwój i na zachowanie walorów terenu. W przypadku
braku realizacji zmiany Studium istnieje realne zagrożenie degradacji terenu
poprzez chaotyczne, bezplanowe i pozbawione zasad jego zabudowanie.
Ocenę tendencji zmian stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanej
zmiany Studium można rozważać wariantowo:
I wariant – gdy nie nastąpi żadne zainwestowanie, teren nie zostanie
zagospodarowany, pozostanie w aktualnym użytkowaniu – zmiany można ocenić
jako korzystne.
II wariant – gdy zmiana Studium nie zostanie uchwalona, a na jej podstawie nie
zostaną podjęte miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, zmiany można ocenić
jako niekorzystne, ze względu na prawdopodobną realizację obiektów o funkcjach
produkcyjno-usługowych na podstawie decyzji o warunkach zabudowy.
W projekcie zmiany Studium ustalono, aby na etapie uchwalania miejscowych planów
wprowadzić szczegółowe zapisy dotyczące przedsięwzięć mogących zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko i potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.
Analizowane tereny położone są w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej
oraz projektowanej obwodnicy miasta Wronki. Tereny PU nie podlegają ochronie akustycznej
co oznacza, że nie ma potrzeby określania dla nich dopuszczalnych wartości hałasu,
natomiast dla terenów mieszkaniowych i mieszkaniowo-usługowych projekty planów
obligatoryjnie zawierać będą powyższe zapisy. Ogólny stan środowiska można uznać
obecnie jako dobry gdyż dotychczas użytkowany był głównie jako teren rolny i jedynymi
źródłami zanieczyszczeń środowiska linia kolejowa oraz zabudowa mieszkaniowa
jednorodzinna. Natomiast w przypadku miejscowości Stare Miasto źródło zanieczyszczeń
stanowi droga wojewódzka zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie.
W sąsiedztwie obszaru nr 1 zmiany studium zlokalizowane są budynki wielorodzinne
na osiedlu Borek we Wronkach wraz z infrastrukturą towarzyszącą. W związku
z zabudowaniem coraz kolejnych terenów wokół lasów, konieczna będzie zmiana terenu
leśnego pod rozbudowę osiedla, w tym niezbędnych dróg dojazdowych oraz przebieg
infrastruktury technicznej. Również na obszarze nr 2, zmiana terenów leśnych
na produkcyjno-usługowe związana jest z rozbudową tego typu zakładów zlokalizowanych
w sąsiedztwie granic opracowania. Natomiast w północnej części obszaru zlokalizowanego
39
w miejscowości Stróżki znajduje się część działki użytkowana jako tereny leśne. Przez ten
kompleks będzie przebiegała obwodnica Wronek. Pozostałe tereny przeznacza się
pod zabudowę mieszkaniową lub mieszkaniową z usługami. Zmiana terenów leśnych
pod zabudowę będzie się wiązała z prognozowanym znaczącym oddziaływaniem,
w szczególności na różnorodność biologiczną, ponieważ planowana zabudowa
oraz zagospodarowanie terenu zniszczy lub uszczupli istniejącą florę oraz może zniszczyć
siedliska zwierząt na danym terenie.
Na terenie objętym opracowaniem (na terenie miejscowości Stróżki) występuje
obszar podlegający ochronie na podstawie ustawy o ochronie przyrody tj. Obszar
Chronionego Krajobrazu Puszcza Notecka. Na terenie obszaru chronionego krajobrazu nie
należy dopuszczać do trwałej zmiany krajobrazu i ekosystemu. Na danym terenie nie
odnotowano lokalizacji cennych siedlisk przyrodniczych poza terenami leśnymi, z powodu
użytkowania rolniczego.
Na terenach niezabudowanych w granicach zmiany studium dopuszczono funkcje
budowlane, w tym umożliwiono budowę nowych budynków mieszkalnych, usługowych
oraz obiektów produkcyjnych, usługowych i magazynów na terenie PU. Zabudowa
bezpośrednio niszczy całą florę oraz pośrednio faunę. Również zmiana zagospodarowania
(np. na zieleń urządzoną) niszczy występujące na tym terenie gatunki i zmienia w mniejszym
lub większym stopniu lokalny ekosystem.
Charakter nowych inwestycji, przy zachowanych wskazaniach i obwarowaniach
zawartych w projekcie zmiany Studium, nie powinien powodować zagrożenia dla zdrowia
ludzi. Bezpośredni, ale krótkotrwały lub chwilowy charakter, może mieć uciążliwość
akustyczna związana z fazą budowy obiektów na poszczególnych terenach lub dostawa
potrzebnych do ich późniejszego funkcjonowania towarów.
Projekt zmiany Studium znajduje się jednakże w zasięgu oddziaływania hałasu linii
kolejowej Poznań-Szczecin i projektowanej drogi wojewódzkiej. W Studium dopuszczono
stosowanie odpowiednich środków technicznych zmniejszające uciążliwości wywołane
ruchem drogowym i kolejowym.
Na terenie objętym projektem zmiany Studium nie występują zbiorniki wodne,
przez część centralną obszaru zlokalizowanego w Stróżkach przebiegają natomiast rowy
i cieki wodne. Wzdłuż nich ustalono przeznaczenie pod zieleń izolacyjną, dzięki czemu
tereny te pozostaną niezabudowane i w związku z tym zostanie ograniczony negatywny
wpływ związany ze spływem wód opadowych lub roztopowych z obszaru projektu planu.
Projekt zmiany Studium ustala odpowiednie zapisy w zakresie systemów wodnokanalizacyjnych do zamieszczenia w miejscowych planach dotyczące m.in.: budowy
zbiorczej kanalizacji sanitarnej i deszczowej eliminującej w maksymalny sposób
indywidualne sposoby oczyszczania ścieków bytowych i wód opadowych i roztopowych,
dopuszczenie do czasu wybudowania kanalizacji sanitarnej odprowadzania ścieków
bytowych do szczelnych zbiorników bezodpływowych tylko jako rozwiązania tymczasowego,
dopuszczenie docelowego indywidualnego oczyszczania ścieków w przydomowych
oczyszczalniach lub odprowadzanie ich do zbiorników bezodpływowych, tylko na obszarach,
które z uzasadnionych ekonomicznie względów nie zostaną przewidziane do objęcia
zbiorczą kanalizacją sanitarną, przy czym lokalizowanie oczyszczalni przydomowych musi
być ograniczone do miejsc, na których odprowadzanie ścieków do gruntu nie będzie
zagrażało jakości wód podziemnych lub powierzchniowych, kompleksowe rozwiązanie
odprowadzania wód opadowych i roztopowych z ciągów komunikacyjnych, placów
i parkingów oraz oczyszczenie ich zgodnie z obowiązującymi przepisami, dopuszczenie
skanalizowania istniejących rowów, zakaz rolniczego wykorzystania ścieków bytowych
w strefach ochronnych ujęć i zbiorników wód powierzchniowych i podziemnych,
dostosowanie, ze względu na ochronę wód podziemnych, lokalizacji nowych obiektów,
do struktur hydrogeologicznych, rozwiązania zmierzające do przeciwdziałania skutkom suszy
poprzez zwiększanie małej retencji wodnej oraz wdrażanie proekologicznych metod
retencjonowania wody.
W projekcie zmiany Studium nie wprowadzono szczegółowych ustaleń w zakresie
lokalizacji zakładów i instalacji mogących zawsze znacząco i potencjalnie znacząco
40
oddziaływać na środowisko. W związku z tym postuluje się aby w planie realizowanym
na podstawie zmiany Studium szczegółowo wskazać przedsięwzięcia, które znacząco mogą
przyczynić się do pogorszenia stanu powietrza atmosferycznego na obszarze objętym
projektem. Ponadto proponuje się ustalenie nakazu aby oddziaływanie wynikające
z przeznaczenia terenu nie powodowało przekroczenia standardów jakości środowiska
określonych w przepisach odrębnych.
Realizacja postanowień planów będących następstwem projektu zmiany Studium,
czyli możliwość zlokalizowania na terenie otaczającym projektowaną obwodnicę
i sąsiadującym z linią kolejową przedsięwzięć związanych z produkcją, usługami, składami
oraz handlem, w tym niektórych mogących znacząco oddziaływać na środowisko, musi
zostać poprzedzona procedurą zgodną z przepisami ustawy o udostępnianiu informacji
o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko. Podczas postępowania środowiskowego szczegółowo analizuje się,
czy dane przedsięwzięcie nie spowoduje ponadnormatywnej emisji hałasu poza teren,
do którego inwestor posiada tytuł prawny.
W związku z sukcesywnym zagospodarowaniem terenów przeznaczonych
pod zabudowę produkcyjną i usługową oraz mieszkaniową jednorodzinną, zwiększać się
będzie ilość odpadów generowanych z obszaru opracowania. Podlegać one powinny
segregacji w miejscu wytworzenia i w takim stadium być przekazywane do dalszej utylizacji.
Projekt zmiany Studium ustala nakaz, aby gromadzenie i usuwanie odpadów prowadzić
w sposób zgodny z ustaleniami przepisów odrębnych z uwzględnieniem segregacji odpadów
i właściwego zabezpieczania odpadów niebezpiecznych.
Ponadto teren objęty zmianą Studium w miejscowościach Wronki i Stróżki jest płaski,
więc niwelacja terenu nie będzie konieczna, realizacja wytycznych zmiany Studium
w miejscowości Stare Miasto wiązać się będzie z niwelacją terenu. Jednakże
przy wykorzystaniu wierzchniej warstwy gleby w celu realizacji zieleni urządzonej, zmiany
powierzchni ziemi nie będą negatywne.
Obszar Natura 2000 – Puszcza Notecka zlokalizowany jest w odległości około 1,3 km
od obszaru objętego projektem zmiany Studium w miejscowościach Wronki i Stróżki
oraz w odległości około 2,2 km od terenu w miejscowości Stare Miasto. Ochrona tego
obszaru dotyczy przede wszystkim obszarów lęgowych, terenów żerowania i korytarzy
przelotu ptaków. W związku z zapisami projektu zmiany Studium nie przewiduje się
negatywnego wpływu na cele i przedmiot obszaru Natura 2000.
Ponadto w związku z faktem, iż obszar objęty opracowaniem nie leży w granicach
obszaru Natura 2000, również nie przewiduje się negatywnego wpływu projektu planu
na integralność obszaru Natura 2000 – Puszcza Notecka.
W projekcie zmiany Studium wprowadzono następujące rozwiązania, mające na celu
minimalizację negatywnych oddziaływań na środowisko: postuluje się wprowadzenie ustaleń
w zakresie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na etapie
uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, objęcie wszystkich
możliwych obszarów zbiorczą kanalizacją sanitarną z odprowadzaniem ścieków bytowych
do oczyszczalni, zaleca się wykorzystanie niskoemisyjnych źródeł ciepła, w tym m.in.: paliwa
gazowego, ciekłego, ekogroszku, energii elektrycznej lub źródeł energii odnawialnej –
gromadzenie i usuwanie odpadów powinno być prowadzone w sposób zgodny z ustaleniami
przepisów odrębnych z uwzględnieniem segregacji odpadów i właściwego zabezpieczania
odpadów niebezpiecznych, dopuszczenie stosowania środków ochronnych przed hałasem
takich jak: ekrany akustyczne, wały ziemne w połączeniu z zielenią izolacyjną oraz inne
urządzenia zmniejszające poziom hałasu w szczególności wywołany ruchem drogowym
i kolejowym, zapisy dotyczące minimalnej powierzchni terenu biologicznie czynnego,
maksymalnej powierzchnie zabudowy.
Projekt zmiany Studium odpowiada celom ochrony środowiska na wszystkich
szczeblach (międzynarodowym, wspólnotowym, krajowym) poprzez wprowadzanie ładu
przestrzennego oraz przygotowanie i racjonalne wykorzystanie terenów inwestycyjnych
i mieszkaniowych. Cel ten jest także jednym, z podstawowych celów operacyjnych „Strategii
Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku” w ramach realizacji Celu
41
Strategicznego „Dostosowanie przestrzeni do wyzwań XXI wieku”.
Ponieważ gmina Wronki położona jest w województwie wielkopolskim, w odległości
ponad 100 km od najbliższej granicy państwa, nie ma podstaw do prognozowania
dalekosiężnych, transgranicznych oddziaływań na środowisko.
Wszelkie inwestycje będące wynikiem ustaleń Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego, mogą powodować następstwa w środowisku
i w krajobrazie, zróżnicowane pod względem momentu zaistnienia, czasu ich trwania,
odwracalności,
prawdopodobieństwa
wystąpienia,
szkodliwości
(lub
korzyści),
przestrzennego zasięgu zmian, przestrzennego rozkładu zanieczyszczeń. Prognoza
wykonywana dla zmiany Studium ma za zadanie określić wpływ realizacji ustaleń zmiany
Studium na środowisko przyrodnicze.
Prognoza stara się określić:
• na ile ustalenia zmiany Studium pozwolą na zachowanie istniejących wartości środowiska,
• na ile ustalenia zmiany Studium wzbogacą lub odtworzą zdegradowane wartości
środowiska,
• czy ustalenia zmiany Studium stworzą możliwości pojawienia się nowych wartości
i nowych szans ukształtowania jakości środowiska przyrodniczego.
Ustalenia zmiany Studium dotyczą miejscowości Wronki, Stróżki i Stare Miasto.
Wpływ proponowanych zmian funkcji terenu na środowisko przyrodnicze w stosunku
do obecnie obowiązującego Studium nie będzie wielki i powinien skutkować wyłącznie
w granicach obszaru objętego zmianą.
Zmiana Studium umożliwi rozszerzenie obecnych funkcji omawianego terenu.
W wyniku przeprowadzonych analiz i ocen stwierdza się, iż zaprojektowane w Studium
zmiany nie będą niekorzystnie wpływały na środowisko w większości przypadków. Nie
przewiduje się oddziaływań znacząco negatywnych tj. powodujących zasadniczą zmianę
określonych parametrów jakości środowiska, znacznego zagrożenia dla liczebności
i bioróżnorodności gatunków, bariery dla migracji, zagrożenia dla obszarów przyrodniczo
cennych, z wyjątkiem terenów leśnych, dla których prognozuje się wystąpienie znaczącego
oddziaływania.
Należy założyć, że przy stosowaniu się do wyżej przedstawionych wytycznych
prognozy, a także przy kontroli przez służby wojewódzkie i samorządowe prowadzonych
inwestycji oraz przy przestrzeganiu zasad zagospodarowania wynikających z planów
miejscowych będących konsekwencją zmiany Studium, proponowane w zmianie Studium
zmiany sposobu zagospodarowania nie spowodują degradacji środowiska przyrodniczego
w skali lokalnej. Projekt zmiany Studium można więc uznać za zgodny z zasadami ochrony
środowiska.
42
Załącznik nr 1: Położenie obszarów objętych projektem zmiany Studium (Źródło: Geoportal)
43