Międzynarodowa ekonomia polityczna
Transkrypt
Międzynarodowa ekonomia polityczna
Papiery komercyjne, Bankowe papiery wartościowe Ernest Zapendowski Maciej Gawarecki Plan prezentacji • Papiery komercyjne Bankowe papiery wartościowe: • Listy Zastawne • Certyfikaty depozytowe • Bony oszczędnościowe Papiery komercyjne • Krótkoterminowe papiery dłużne o zapadalności do jednego roku • Przeważnie charakter niezabezpieczony • Dostosowywane do indywidulanych potrzeb emisyjnych • Banki, domy maklerskie – emitenci • Najczęściej występują w formie dyskontowej o wysokim nominalne (powyżej 100 000zł) • Występują zarówno na rynkach krajowych jak i zagranicznych Krajowe papiery komercyjne Emitowane przy wykorzystaniu 3 różnych podstaw prawnych: • Wekslowej • Obligacyjnej (najpopularniejsza, rodzi najmniej kontrowersji natury prawnej) • Cywilnoprawnej Zalety papierów komercyjnych dla emitenta • Niższy koszt pozyskania kapitału niż w przypadku kredytu • Możliwość dostosowania emisji co do potrzeb emitenta • Szybsze zaaranżowanie transakcji niż w przypadku kredytów • Brak potrzeby innych zabezpieczeń poza dobrą sytuacją finansową • Łatwiejsze znalezienie inwestorów • Stosunkowo prosta procedura Wady emitowania papierów komercyjnych • Sztywne określenie terminów spłat • Możliwość wystąpienia trudności w przypadku rolowania papierów • Czasami konieczność uzyskania kosztownego ratingu kosztowego • Konieczność pozyskania odpowiednio dużych kwot, z uwagi na wysokie koszty programu emisyjnego Papiery komercyjne z punktu widzenia inwestora • Posiadają wyższą rentowność niż inne instrumenty rynku pieniężnego • Umiarkowany poziom ryzyka (asymetria informacji!) • Alternatywa w stosunku do krótkoterminowych lokat bankowych Papiery komercyjne z punktu widzenia agenta emisji • Często organizowany rynek wtórny • Źródło dochodów nie wymagające pozyskiwania depozytów • Do nich należy tylko pozyskanie inwestorów • Jedyne ryzyko – utrata zaufania inwestorów w przypadku niehonorowania zobowiązań przez emitenta Papiery komercyjne - przykład • Krótkoterminowe obligacje Stoczni Szczecińskiej Porty Holding nabyte przez Związek Artystów Scen Polskich (ZASP) w styczniu i lutym 2002 r. • ING Bank Śląski – agent emisji • Stocznie ogłaszają upadłość – inwestor traci 9 227 tys. zł • ZASP wytoczyło proces ING • Prokuratura umorzyła postępowanie • Bank zawarł ugodę z ZASP w październiku 2004 roku i zwrócił część poniesionych strat (aby zachować dobre imię) Bankowe papiery wartościowe • Sposób kumulacji kapitału dla banków komercyjnych • Przyrzeczenie wypłaty kwoty nominalnej i naliczenia odsetek (dyskonto lub kupony odsetkowe) • Emisja uzależniona od zgody NBP • Nie podlegają regułom publicznego obrotu papierami wartościowymi Bankowe papiery wartościowe • Listy zastawne • Certyfikaty depozytowe • Bony oszczędnościowe Listy zastawne • Długoterminowe, zbywalne papiery wartościowe • Charakter imienny lub na okaziciela • Podstawowe źródło pozyskiwania funduszy dla banków hipotecznych (jedynych uprawnionych do emitowania listów zastawnych) • Możliwość umorzenia przed terminem wykupu w przypadku gdy termin ten jest dłuższy niż 5 lat • Wyróżniamy publiczne listy zastawne i hipoteczne listy zastawne Publiczne listy zastawne • • Podstawą emisji są wierzytelności banku z tytułu kredytów dla sektora publicznego – spłata gwarantowana przez podmioty publicznoprawne • Najważniejsze emisje związane z samorządem terytorialny Zabezpieczone gwarancją lub poręczeniem: • • • • • • • Skarbu Państwa Narodowego Banku Polskiego Wspólnot Europejskich lub ich państw członkowskich Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju Europejskiego Banku Inwestycyjnego Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku Światowego) kredyty udzielone powyższym instytucjom publicznym Hipoteczne listy zastawne • Podstawą emisji jest wierzytelność zabezpieczona hipoteką • Występują w formie dokumentu lub w postaci zdematerializowanej • Należności posiadaczy HLZ są zaspokajane w pierwszej kolejności, w pełnej wysokości wraz z odsetkami Listy zastawne - przykład • mBank Hipoteczny emituje listy zastawne od 2000 r., gdy jako pierwszy wprowadził na powojenny polski rynek kapitałowy hipoteczne listy zastawne, przywracając ich znaczenie i miejsce po 50letniej nieobecności • 70% udziału w polskim rynku • Średnia wartość emisji ok. 100 tys. zł • Rating Fitch A • Waluta PLN lub EUR Listy zastawne w Niemczech i Danii • Niemcy oraz Dania to dwa największe rynki hipotecznych papierów dłużnych w Europie • Instrumenty te są płynne i stosukowo tanie • Hipoteki refinansowane listami zastawnymi – refinansowanie niewiele droższe od długu państwowego • Długoterminowe pasywa dla banków Bony oszczędnościowe a Certyfikaty depozytowe Bon Oszczędnościowy Przeznaczone dla osób fizycznych Małe kwoty nominalne Ma charakter oszczędnościowy i wszystkie cechy rachunku oszczędnościowego Nie przeznaczony do obrotu, przed terminem może być umorzony w banku emitencie Zawsze imienne W przypadku wcześniejszego sprzedania traci się część lub całość odsetek Certyfikat Depozytowy Przeznaczone dla klientów instytucjonalnych (przedsiębiorstw) Duże kwoty nominalne Nie ma charakteru oszczędnościowego (brak przywilejów i ograniczeń), służy regulowaniu płynności przedsiębiorstw i innych podmiotów Przeznaczony do obrotu, obrót wtórny umożliwiający zbycie przed terminem dla innego inwestora (nie jest umarzany w banku) Przeważnie na okaziciela Odsetki nie są tracone Certyfikaty depozytowe • Emitowane przez banki w celu pozyskania środków finansowych • Przeznaczone dla dużych podmiotów • Rozróżnia się następujące rodzaje CD • Krótkoterminowe - stałe oprocentowanie, termin zapadalności do 1 roku • Długoterminowe – powyżej 1 roku, wypłaty odsetek co 1 do 0,5 roku • Dyskontowe – sprzedawane poniżej wartości nominalnej, wykupywane według wartości nominalnej • Certyfikaty o zmiennej stopie procentowej Certyfikaty depozytowe - przykład • Możliwość nabycia wielu serii SCD o różnych instrumentach bazowych emitowanych przez jedną z największych instytucji finansowych w kraju, które są elastycznymi i nowoczesnymi instrumentami inwestycyjnymi pozwalającymi na osiąganie ponadprzeciętnych zysków, przy jednoczesnej ochronie całości zainwestowanego kapitału • Prowadzenie, w ramach rachunku inwestycyjnego, rachunku pozagiełdowych instrumentów finansowych, na którym zapisywane są SCD • Dostęp do płynnego rynku wtórnego - transakcje odkupu SCD przez Emitenta, tj. Bank Pekao SA, odbywają się raz w tygodniu Bony oszczędnościowe • Dowód złożenia lokaty w banku w zamian za wypłatę oprocentowania • Droga forma pozyskiwania środków – chętniej wykorzystywane przez małe banki odczuwające niedobory środków Bony oszczędnościowe - przykład • Bon oszczędnościowo - lokacyjny „Super zysk” • Właścicielem bonu jest osoba, na którą bon został wystawiony • Bon wystawiany jest w nominałach: 500,00 zł, 2 000,00 zł, 5 000,00 zł na czas określony 6 miesięcy • Środki gromadzone na rachunku lokaty terminowej SUPER ZYSK oprocentowane są według zmiennej stopy procentowej w stosunku rocznym zwaną dalej stopą podstawową. Źródła Kudła J., 2009, Instrumenty Finansowe i ich zastosowania, Key Text, s. 91-106, 116-120.