Międzynarodowa ekonomia polityczna

Transkrypt

Międzynarodowa ekonomia polityczna
Papiery komercyjne,
Bankowe papiery wartościowe
Ernest Zapendowski
Maciej Gawarecki
Plan prezentacji
• Papiery komercyjne
Bankowe papiery wartościowe:
• Listy Zastawne
• Certyfikaty depozytowe
• Bony oszczędnościowe
Papiery komercyjne
• Krótkoterminowe papiery dłużne o zapadalności do jednego roku
• Przeważnie charakter niezabezpieczony
• Dostosowywane do indywidulanych potrzeb emisyjnych
• Banki, domy maklerskie – emitenci
• Najczęściej występują w formie dyskontowej o wysokim nominalne (powyżej
100 000zł)
• Występują zarówno na rynkach krajowych jak i zagranicznych
Krajowe papiery komercyjne
Emitowane przy wykorzystaniu 3 różnych podstaw prawnych:
• Wekslowej
• Obligacyjnej (najpopularniejsza, rodzi najmniej kontrowersji
natury prawnej)
• Cywilnoprawnej
Zalety papierów komercyjnych dla
emitenta
• Niższy koszt pozyskania kapitału niż w przypadku kredytu
• Możliwość dostosowania emisji co do potrzeb emitenta
• Szybsze zaaranżowanie transakcji niż w przypadku kredytów
• Brak potrzeby innych zabezpieczeń poza dobrą sytuacją finansową
• Łatwiejsze znalezienie inwestorów
• Stosunkowo prosta procedura
Wady emitowania papierów
komercyjnych
• Sztywne określenie terminów spłat
• Możliwość wystąpienia trudności w przypadku rolowania
papierów
• Czasami konieczność uzyskania kosztownego ratingu kosztowego
• Konieczność pozyskania odpowiednio dużych kwot, z uwagi na
wysokie koszty programu emisyjnego
Papiery komercyjne z punktu widzenia
inwestora
• Posiadają wyższą rentowność niż inne instrumenty rynku
pieniężnego
• Umiarkowany poziom ryzyka (asymetria informacji!)
• Alternatywa w stosunku do krótkoterminowych lokat bankowych
Papiery komercyjne z punktu widzenia
agenta emisji
• Często organizowany rynek wtórny
• Źródło dochodów nie wymagające pozyskiwania depozytów
• Do nich należy tylko pozyskanie inwestorów
• Jedyne ryzyko – utrata zaufania inwestorów w przypadku
niehonorowania zobowiązań przez emitenta
Papiery komercyjne - przykład
• Krótkoterminowe obligacje Stoczni Szczecińskiej Porty Holding nabyte przez
Związek Artystów Scen Polskich (ZASP) w styczniu i lutym 2002 r.
• ING Bank Śląski – agent emisji
• Stocznie ogłaszają upadłość – inwestor traci 9 227 tys. zł
• ZASP wytoczyło proces ING
• Prokuratura umorzyła postępowanie
• Bank zawarł ugodę z ZASP w październiku 2004 roku i zwrócił część
poniesionych strat (aby zachować dobre imię)
Bankowe papiery wartościowe
• Sposób kumulacji kapitału dla banków komercyjnych
• Przyrzeczenie wypłaty kwoty nominalnej i naliczenia odsetek
(dyskonto lub kupony odsetkowe)
• Emisja uzależniona od zgody NBP
• Nie podlegają regułom publicznego obrotu papierami
wartościowymi
Bankowe papiery wartościowe
• Listy zastawne
• Certyfikaty depozytowe
• Bony oszczędnościowe
Listy zastawne
• Długoterminowe, zbywalne papiery wartościowe
• Charakter imienny lub na okaziciela
• Podstawowe źródło pozyskiwania funduszy dla banków hipotecznych
(jedynych uprawnionych do emitowania listów zastawnych)
• Możliwość umorzenia przed terminem wykupu w przypadku gdy termin ten
jest dłuższy niż 5 lat
• Wyróżniamy publiczne listy zastawne i hipoteczne listy zastawne
Publiczne listy zastawne
•
•
Podstawą emisji są wierzytelności banku z tytułu kredytów dla sektora publicznego – spłata
gwarantowana przez podmioty publicznoprawne
• Najważniejsze emisje związane z samorządem terytorialny
Zabezpieczone gwarancją lub poręczeniem:
•
•
•
•
•
•
•
Skarbu Państwa
Narodowego Banku Polskiego
Wspólnot Europejskich lub ich państw członkowskich
Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju
Europejskiego Banku Inwestycyjnego
Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (Banku Światowego)
kredyty udzielone powyższym instytucjom publicznym
Hipoteczne listy zastawne
• Podstawą emisji jest wierzytelność zabezpieczona hipoteką
• Występują w formie dokumentu lub w postaci
zdematerializowanej
• Należności posiadaczy HLZ są zaspokajane w pierwszej kolejności,
w pełnej wysokości wraz z odsetkami
Listy zastawne - przykład
• mBank Hipoteczny emituje listy zastawne od 2000 r., gdy jako pierwszy
wprowadził na powojenny polski rynek kapitałowy hipoteczne listy zastawne,
przywracając ich znaczenie i miejsce po 50letniej nieobecności
• 70% udziału w polskim rynku
• Średnia wartość emisji ok. 100 tys. zł
• Rating Fitch A
• Waluta PLN lub EUR
Listy zastawne w Niemczech i Danii
• Niemcy oraz Dania to dwa największe rynki hipotecznych papierów dłużnych
w Europie
• Instrumenty te są płynne i stosukowo tanie
• Hipoteki refinansowane listami zastawnymi – refinansowanie niewiele
droższe od długu państwowego
• Długoterminowe pasywa dla banków
Bony oszczędnościowe a Certyfikaty
depozytowe
Bon Oszczędnościowy
Przeznaczone dla osób fizycznych
Małe kwoty nominalne
Ma charakter oszczędnościowy i wszystkie cechy
rachunku oszczędnościowego
Nie przeznaczony do obrotu, przed terminem może
być umorzony w banku emitencie
Zawsze imienne
W przypadku wcześniejszego sprzedania traci się
część lub całość odsetek
Certyfikat Depozytowy
Przeznaczone dla klientów instytucjonalnych
(przedsiębiorstw)
Duże kwoty nominalne
Nie ma charakteru oszczędnościowego (brak
przywilejów i ograniczeń), służy regulowaniu
płynności przedsiębiorstw i innych podmiotów
Przeznaczony do obrotu, obrót wtórny
umożliwiający zbycie przed terminem dla innego
inwestora (nie jest umarzany w banku)
Przeważnie na okaziciela
Odsetki nie są tracone
Certyfikaty depozytowe
• Emitowane przez banki w celu pozyskania środków finansowych
• Przeznaczone dla dużych podmiotów
• Rozróżnia się następujące rodzaje CD
• Krótkoterminowe - stałe oprocentowanie, termin zapadalności do 1 roku
• Długoterminowe – powyżej 1 roku, wypłaty odsetek co 1 do 0,5 roku
• Dyskontowe – sprzedawane poniżej wartości nominalnej, wykupywane według wartości
nominalnej
• Certyfikaty o zmiennej stopie procentowej
Certyfikaty depozytowe - przykład
• Możliwość nabycia wielu serii SCD o różnych instrumentach bazowych
emitowanych przez jedną z największych instytucji finansowych w
kraju, które są elastycznymi i nowoczesnymi instrumentami
inwestycyjnymi pozwalającymi na osiąganie ponadprzeciętnych zysków,
przy jednoczesnej ochronie całości zainwestowanego kapitału
• Prowadzenie, w ramach rachunku inwestycyjnego, rachunku
pozagiełdowych instrumentów finansowych, na którym zapisywane są
SCD
• Dostęp do płynnego rynku wtórnego - transakcje odkupu SCD przez
Emitenta, tj. Bank Pekao SA, odbywają się raz w tygodniu
Bony oszczędnościowe
• Dowód złożenia lokaty w banku w zamian za wypłatę
oprocentowania
• Droga forma pozyskiwania środków – chętniej wykorzystywane
przez małe banki odczuwające niedobory środków
Bony oszczędnościowe - przykład
• Bon oszczędnościowo - lokacyjny „Super zysk”
• Właścicielem bonu jest osoba, na którą bon został wystawiony
• Bon wystawiany jest w nominałach: 500,00 zł, 2 000,00 zł, 5 000,00 zł na czas
określony 6 miesięcy
• Środki gromadzone na rachunku lokaty terminowej SUPER ZYSK oprocentowane
są według zmiennej stopy procentowej w stosunku rocznym zwaną dalej stopą
podstawową.
Źródła
Kudła J., 2009, Instrumenty Finansowe i ich zastosowania, Key Text, s. 91-106, 116-120.