wtorek - 02 marca 2010

Projektowanie Sieci Lokalnych
i Rozległych
wykład 2: RDS
Dr inż. Jacek Mazurkiewicz
Instytut Informatyki, Automatyki i Robotyki
e-mail: [email protected]
Protoplaści RDS-u
• 1940 – Most Washingtona w Nowym Jorku:
- William Halstead i nadajnik AM 550 kHz
- 1min komunikaty obejmujące cały most
• CAR-FAX – Wielka Brytania:
- 70 nadajników średniofalowych
- 1 częstotliwość, podział czasu, mała moc
• 1975 – USA – HAR – Highway Advisory Radio
- średnie fale, mała moc (10 W)
- 2 częstotliwości: 530 i 1610 kHz
- anteny wzdłuż autostrad i piononowe – miasto
Dziadek z Wermachtu (1)
• 1974 – RFN – ARI Autofahrer Rundfunk Information
• 1976 – Austria i Szwajcaria – ARI tyż!
• koniec lat 70-tych próby w Radiu Wrocław
- nadajnik na Ślęży – 70,67 MHz
• sygnał SK – 57 kHz – automatyczne strojenie
• sygnał DK – 125 Hz – automatyczne przełączanie
• sygnał BK – strefa komunikatu
• tylko info, że dla kierowców
• brak przesyłu danych cyfrowych
Dziadek z Wermachtu (2)
Początki faktyczne!
• 1982 – Szwecja – dzisiejszy RDS:
- Radio Data System
• 1986 – Dubrownik – Chorwacja (Jugosławia)
- CCIR: yes! yes! yes!
• 1995 – USA – RBDS:
- Radio Broadcasting Data System
- brak kompatybilności z Europą
Zawartość RDS-u (1)
• PI – Programme Identification, 16 bitów
- identyfikacja programu
- kod nie jest prezentowany na wyświetlaczu
- international, national, macro-regional, regional, local
Zawartość RDS-u (2)
• PS – Programme Service
- 8 znaków na wyświetlaczu
- w założeniu statyczny – nazwa stacji
- obecnie cuda przeróżne
Zawartość RDS-u (3)
• PTY – Programme Type
- rodzaj/charakter
emitowanej audycji
- 32 różne typy
definiowane
potencjalnie
- może być filtrem
przełączania stacji
Zawartość RDS-u (4)
• TP – Traffic Programme (1 bit)
• TA – Traffic Annoucement (1 bit)
- przełączenie na tuner z odtwarzacza
- przestrojenie na stację a komunikatem
- automatyczna regulacja głośności
- TP – audycje dla kierowców potencjalnie możliwe
- TA – audycja dla kierowców „on-line”
• AF – Alternative Frequencies
- do 25 częstotliwości z tą samą stacją
- szybkie przełączanie
- 2 głowice tunera
Zawartość RDS-u (5)
• DI – Decoder Identification (4 bity)
- optymalizacja toru akustycznego
- 16 rodzajów pracy
- kodowanie/dekodowanie wieloma metodami
Zawartość RDS-u (6)
• M/S – Music/Speech (1 bit)
- włączenie/wyłączenie konturu
• PIN – Programme Item Number
- kod audycji – programowanie tunera
- lista osobista słuchania
• RT – Radiotext
- 32 znaków ASCII dowolnej treści
- syntezer mowy wskazany
• EON – Enhanced Other Networks
- reklama „kumpli od sitka”
- wspólne AF, PTY, PS, TP, TA
Zawartość RDS-u (7)
• TDC – Transparent Data Channel
- kanał danych do dowolnego zastosowania
• IH – In House
- zdalne przełączanie sieci
- przywołanie personelu
• CT – Clock Time
- czas i data
- teoretycznie znormalizowany
• RP – Radio Paging
- wywołane – brzęczyk
- alfanumeryczne wieści do 80 znaków
Zawartość RDS-u (8)
• TMC – Traffic Message Channel
- aktualność informacji
- brak słyszalności natychmiast
- odtworzenie z filtracją
- informacje do nawigacji: korki, utrudnienia, itp.
- syntezer mowy
- 30 wiadomości na minutę
• DGPS – Differential Positioning System
- poprawki do GPS-u
- Teracom Svensk Rundradio AB - EPOS
• EWS – Emergency Warning System
- alarmy i poważne ostrzeżenia
Struktura kodowania (1)
Struktura kodowania (2)
Struktura kodowania (3)
Struktura kodowania (4)
Struktura kodowania (5)
Struktura kodowania (6)
Struktura kodowania (7)
•
•
•
•
pasmo: 87,5 – 108 MHz
modulacja trzeciej harmonicznej pilota stereo: 3 * 19 kHz = 57 kHz
modulacja fazy: PSK
strumień danych o przepustowości: 1187,5 bps
DRM – cyfry w AM (1)
• Digital Radio Mondiale
- fale długie, średnie, krótkie
- analog – pasmo przenoszenia 4,5 kHz
- a tu jak w FM-ie i zasięgi!
- multimedia, obrazy, wiadomości tekstowe
- Deutsche Welle, RTL, Voice of Russia, BBC, RFI
- dowolna częstotliwość poniżej 30 MHz a może do 174 MHz
- MPEG-4 AAC (Advanced Audio Coding)
– duża odporność na zakłócenia
- MPEG-4 CELP (Code Excited Linear Prediction)
- odporność na zakłócenia mowa-mono
- MPEG-4 HVXC (Harmonic Vecor eXcitation Coding)
- odporność na zakłócenia mowa-mono,
- niewielka przepływność bitowa
DRM – cyfry w AM (2)
• Multipleks – 3 kanały logiczne
- MSC – Main Service Channel – główny kanał usług
- FAC – Fast Access Channel – kanał szybkiego dostępu
- SDC – Service Description Channel – kanał opisu usług
- MSC = dane
- FAC = szerokość kanału i indeksacja danych
- SDC = jak kodowany MSC (tryb odporności), gdzie alternatywa danych
- przepływności bitowe od 4,8 kb/s do 72 kb/s
- odbiorniki mają charakter mało-komerycyjny
DAB/DAB+ jest wśród nas!
• Digital Audio Broadcasting
- zamiast analogu na FM
- multimedia, obrazy, wiadomości tekstowe
- u nas działa z MPEG-4 AAC+:
• RTON Żórawina / Instytut Łączności Wrocław
- 3,4 kW / 100 W, kanał 5B – 176,640 MHz
- Radio ESKA, PR Euro, AR Luz, Radio RAM, RMF Maxx, Tok FM,
Radio Wrocław, Radio ZET, RW Sport, RW Kultura, EPG, TMC
• RTON PKiN Warszawa
- kanał 7B – 190,640 MHz
- PR 1, PR 2, PR 3, PR Euro, RMF FM, RMF Classic, Radio ZET,
Chilli ZET, Tok FM, RdC, Radio ESKA, Radio Maryja, Radio Wrocław