żużel syntetyczny, zwłaszcza do rafinacji surówki specjalnej.

POLSKA
ZEGZPOSPOLITA
©FIS PAIERJTOWY
138448
lilOOiy
Patent dodatkowy
do patentu
Zgłoszono:
82 10 oa
(P. 23858A)
InL Cl4 c21c 1/°°
Pierwszeństwo:
im. w. c21c 7/oy6
iiezĄo
PATEHTOWY
PRL
Zgłoszenie ogłoszono: 6Zf °/f 24
Opis patentowy opublikowano: 88 01 30
Tv/órcy wynalazku:
Uprawniony z patentu:
Edward 31edrawa, Karol Chudoba, Zdzisław Czopek,
Aleksander Pijał, Kazimierz Głownia, Jerzy Tybulczuk
Instytut Odlewnictwa, Kraków (Polska)
ŻUŻEL SYNTETYCZNY, ZWŁASZCZA DO RAFINACJI SURÓWKI SPECJALNEJ
Przedmiotem wynalazku Jest żużel syntetyczny, zwłaszcza do rafinacji surówki specjalnej
przeznaczonej do produkcji żeliwa sferoidalnego o strukturze ferrytycznej uzyskiwanej w sta¬
nie lanym.
Żużel odgrywa zasadniczą rolę w procesie rafinacji surówki. Właściwy skład chemiczny
żużla warunkuje należyty przebieg procesu rafinacji, w szczególności reakcji odsiarczania i
odfosforowania. Znane zasadowe.środki rafinacji zawierają głównie wapno, koncentrat rudy,
zgorzelinę walcowniczą i fluoryt lub boksyt.
Znany jest z polskiego opisu patentowego nr 102 476 preparat do rafinacji ciekłych sto¬
pów żelaza o składzie wagowym: 30 - 95% karbidu, 2 - 16% fluorku wapnia, 10 - 40% wapniokrzemu, 2-16% aluminium, 8 - 25% tlenku aluminium, 8 - 25% tlenku wapnia, 5 - 20% żelazomanganu*
Z polskiego opisu patentowego nr 120 908 znany jest środek do rafinacji metali o składzie wa¬
gowym: 30 - 50% tlenku wapnia, 5-10% fluorku wapnia, 3-8% bezwodnego węglanu sodu, 10 - 15%
aluminium, 1-5% azotanu sodu i z 10 - 15% tlenków żelaza.
Spośród własności fizycznych żużla najważniejsza jest jego płynność. Płynność żużla
zmniejsza się ze wzrostem jego zasadowości, natomiast wzrasta ze wzrostem temperatury,
szcze¬
gólnie w zakresie 1550 - 1600°C, Aby uzyskać odpowiednią aktywność znanych żużli zasadowych
trzeba stosować wysokie temperatury wytopu. Przy stosowaniu do rafinacji surówki znanych żużli
utlenienie fosforu następuje dopiero w trzeciej fazie procesu konwertorowego, czyli po utle¬
nieniu węgla, co uniemożliwia otrzymanie surówki specjalnej wysokowęglowej,
Celem wynalazku jest opracowanie takiego składu żużla, który umożliwiłby uzyskanie surów¬
ki specjalnej o zawartości C » 3,5-4,6%, Si « 0,05-2,5%, Mnmax
,v = 0,10%,
Pm^ « 0,04%,
max
Smax * 0,025%. Cel ten osiągnięto stosując do rafinacji wysokowęglowej surówki wielkopiecowej
żużel syntetyczny składający się z 40 - 60 części wagowych wapna, 20 - 30 części wagowych kon¬
centratu rudy lub zgorzeliny walcowniczej, 5-15 części wagowych fluorytu lub boksytu, 5-10
części wagowych azotanu potasu.
2
f
138 448
Zamienne stosowanie koncentratu rudy lub zgorzeliny walcowniczej pozawala na osiągnię¬
cie tego samego efektu w zakresie odfosforowania i utleniania manganu w surówce, gdyż oba
materiały mają podobny skład chemiczny i charakteryzują się identycznymi właściwościami che¬
micznymi. Zarówno fluoryt jak i boksyt zwiększają płynność żużla na skutek tego, że wiążąc
się chemicznie z zawartym w żużlu wapnem obniżają temperaturę topnienia żużla. Oba te skład¬
niki mogą być stosowane zamiennie z /tym samym efektem technologicznym.
Żużel syntetyczny według wynalazku umożliwia efektywne obniżenie zawartości manganu i
fosforu w surówce przy nieznacznym tylko obniżeniu zawartości węgla. Żużel syntetyczny wed¬
ług wynalazku ulega stopniowemu topieniu począwszy od temperatury 800°C i charakteryzuje
się duią płynnością i aktywnością w zakresie temperalur 1200 - 1400°C, dzięki czemu proces
rafinacji można prowadzić zarówno w kadzi odlewniczej jak i w konwertorze powietrznym lub w
piecu metalurgicznym.
Przykłady składu żużla według wynalazku.
Przykład I. 60 części wagowych wapna, 20 części wagowych koncentratu rudy, 12
części wagowych fluorytu, 8 części wagowych węglanu sodu, 5 części wagowych azotanu potasu.
Przykład II. 40 części wagowych wapna, 25 części wagowych zgorzeliny walcow¬
niczej, 15 części wagowych fluorytu, 10 części wagowych węglanu sodu, 8 części wagowych azo¬
tanu potasu.
Przykład
III.
55 części wagowych wapna, 28 części wagowych koncentratu rudy,
10.-części wagowych fluorytu, 10 części wagowych węglanu sodu, 10 części wagowych azotanu po¬
tasu.
Przykład
IV.
60 części wagowych wapna, 20 części wagowych zgorzeliny walcowni¬
czej, .12 części wagowych boksytu, 8 części wagowych węglanu sodu, 6 czet ci. wagowych azotanu
potasu.
Przykład
V.
55 części wagowych wapna,
20 części wagowych zgorzeliny walcowni¬
czej, 10 części, wagowych boksytu* 10 części wagowych węglanu sodu, 10 części wagowych azota¬
nu potasu.
Przykład
VI.
40 części wagowych wapna, 25 części wagowych koncentratu rudy, 15
części wagowych boksytu, 10 części wagowych węglanu sodu, 8 części wagowych azotanu potasu.
Zastrzeżenia
patentowe
1. Żużel syntetyczny, zwłaszcza do rafinacji surówki specjalnej składający się z 40 - 60
części wagowych wapna, 20 - 30 części wagowych koncentratu rudy lub zgorzeliny walcowniczej,
5 - 15 części wagowych fluorytu, 5-10 części wagowych węglanu aodu, znamienny
tym, że zawiera 5-10 części wagowych azotanu potasu.
2. Żużel syntetyczny, zwłaszcza do rafinacji surówki specjalnej składający się z 40 - 60
części wagowyeh wapna, 20 - 30 części wagowych koncentratu rudy lub zgorzeliny walcowniczej,
5-15 części wagowych boksytu, 5 - 10 części wagowych węglanu sodu,
że zawiera 5 - 10 części wagowych azotanu potasu.
Pracowni Poligraficzna UP PRL. Nakład 100 egz
Cena 130 zł
znamienny tym,