Udzielenie dotacji celowej na rzecz organizacji pozarządowej

Udzielenie dotacji celowej na rzecz organizacji pozarządowej
Wpisany przez Piotr Walczak
Czy możliwa jest taka dotacja z budżetu jst dla tej organizacji, jeżeli nie ma to związku z
realizacją danego zadania publicznego?
Jako jednostka budżetowa chcemy udzielić dotacji celowej na inwestycje dla podmiotu
niezaliczanego do sektora finansów publicznych na modernizację budynku. Stowarzyszenie na
ww. modernizację pozyskało także środki zewnętrzne, więc jest zasadne, żeby to ono
realizowało zadanie. Budynek jest własnością gminy i oddany w użytkowanie, z zastrzeżeniem,
że remonty i inne prace mogą być realizowane za zgodą właściciela. Czy wystarczy tylko
umowa na udzielenie dotacji, i czy powinna być podjęta odrębna uchwała rady w sprawie
przekazywania dotacji na inne zadania? A może ogłosić sztuczny konkurs w ramach ustawy o
działalności pożytku publicznego?
Nie istnieje podstawa prawna do przekazania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dota
1. Udzielenie dotacji na rzecz organizacji pozarządowej i związek dotacji z realizacją
zadania publicznego
1/4
Udzielenie dotacji celowej na rzecz organizacji pozarządowej
Wpisany przez Piotr Walczak
Zasadą wpisaną w system finansów publicznych jest powiązanie przekazywanej z budżetu
jednostki samorządu terytorialnego dotacji celowej na rzecz jednostek niezaliczonych do
sektora finansów publicznych z realizacją zadania publicznego. Stosownie do art. 221 ust. 1
ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.; dalej:
FinPublU) - podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu
osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego dotacje
celowe na cele publiczne związane z realizacją zadań tej jednostki, a także na dofinansowanie
inwestycji związanych z realizacją tych zadań.
Modernizacja obiektu budowlanego nie może być przedmiotem dofinansowania, o ile nie będzie
powiązana z określonym zadaniem publicznym, czy mówiąc inaczej, nie będzie służyła
wykonaniu tego zadania, poprzez stworzenie, czy też zmodernizowanie bazy materialnej, w
oparciu o którą wykonywane będzie zadanie publiczne (np. modernizacja estrady, która
zostanie wykorzystana w czasie szeregu imprez plenerowych zorganizowanych dla
mieszkańców danej gminy). Sam fakt, że organizacja pozarządowa otrzymała środki z innego
źródła niż budżet jednostki samorządowej, z przeznaczeniem na prace modernizacyjne w
obiekcie budowlanym, nie uzasadnia jeszcze udzielenia dotacji celowej.
O ile omówiony związek zaistnieje, tryb udzielenia dotacji wyznaczony będzie właśnie przez
rodzaj zadania publicznego. W zakresie zadań wskazanych w art. 4 ustawy z 24.4.2003 r. o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536) zastosowanie znajdą przepisy tej ustawy. W pozostałym zakresie stosowane będą przepisy
uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, podjętej na podstawie art.
221 ust. 4 FinPublU, określające tryb postępowania o udzielenie dotacji, sposób jej rozliczania
oraz kontroli wykonywania zleconego zadania.
2/4
Udzielenie dotacji celowej na rzecz organizacji pozarządowej
Wpisany przez Piotr Walczak
Wobec powyższego należy jeszcze raz podkreślić, że brak jest podstawy prawnej do udzielenia
dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na inwestycję, na rzecz organizacji
pozarządowej, jeżeli nie ma to związku z realizacją danego zadania publicznego (a taka
sytuacja opisana została w pytaniu).
2. Użytkowanie nieruchomości przez organizację pozarządową a możliwość udzielenia
dotacji z budżetu na modernizację obiektu
Użytkowanie nieruchomości przez organizację pozarządową w istotny sposób zmienia
rozważany stan faktyczny. Zgodnie z przepisami ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.
Nr 16, poz. 93 ze zm.) - rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania
pożytków (art. 252 KC). W stosunkach wzajemnych między użytkownikiem a właścicielem
rzeczy, użytkownik ponosi ciężary, które zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki
powinny być pokrywane z pożytków rzeczy. Właściciel nie ma obowiązku czynić nakładów na
rzecz obciążoną użytkowaniem. Jeżeli nakłady takie poczynił, może od użytkownika żądać ich
zwrotu według przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia (art. 258 i art. 259 KC).
Użytkownik z kolei obowiązany jest dokonywać napraw i innych nakładów związanych ze
zwykłym korzystaniem z rzeczy. O potrzebie innych napraw i nakładów powinien powiadomić
niezwłocznie właściciela i zezwolić mu na dokonanie potrzebnych robót. Jeżeli użytkownik
poczynił nakłady, do których nie był obowiązany, stosuje się odpowiednio przepisy o
prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia (art. 260 KC).
3/4
Udzielenie dotacji celowej na rzecz organizacji pozarządowej
Wpisany przez Piotr Walczak
W świetle powyższych unormowań, jeżeli zakres projektowanej modernizacji mieści się w
zakresie nakładów obciążających użytkownika (organizacja pozarządowa), to przekazanie
dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na pokrycie kosztów tej modernizacji musi
zostać uznane za pozbawione podstawy prawnej i może rodzić istotne zarzuty, łącznie z
dopuszczeniem do wyrządzenia szkody w majątku jednostki samorządowej.
Jeżeli natomiast prace modernizacyjne wykraczają poza granice obowiązków użytkownika,
obowiązek sfinansowania kosztów tych prac ponosi właściciel. Jeżeli zostaną one poniesione
przez użytkownika, ma on roszczenie o ich zwrot, co nastąpi w oparciu o przepisy KC (a nie w
oparciu o PożytPublU). Dotacja celowa, jako forma zwrotu poniesionych przez użytkownika
nakładów, do których nie był obowiązany, nie ma tutaj zastosowania (wydatek powinien zostać
ujęty w § 6050).
Podstawa prawna:
- art. 221 ustawy o finansach publicznych,
- art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
- art. 252, art. 258, art. 259, art. 260 Kodeksu cywilnego.
4/4