Bosch Autospec nr 4/2015

Bosch Autospec
Nr 4/58 | zima | 2015 | www.motobosch.pl | www.bosch-service.pl
Dla początkujących
mechaników
Cenieni
nie tylko na Śląsku
Pamięć
absolutna
Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | spis treści
Od redakcji
modulatora układu hamulcowego
na przykładzie trzyosiowej naczepy
z systemem Knorr-Bremse
Świece. To mocny temat tego numeru.
TEBS4 2S/2M oraz testujemy obwody
W sekcji układy i komponenty Boscha
wysokiego ciśnienia systemu Common
piszemy o świecach żarowych w ukła-
Rail przy użyciu zestawu Diesel Set 3.1.
dach wtryskowych Diesla. Uzupełnie-
Dzięki rozwojowi motoryzacji
niem do tekstu jest plakat – szybka
samochody stają się coraz inteligent-
diagnoza najczęstszych objawów
niejsze i już dziś potrafią jeździć
uszkodzenia świec żarowych. W czę-
autonomicznie, bez udziału kierowcy.
ści poświęconej produktom opisuje-
Co więcej, charakteryzują się znako-
my platynowe i irydowe świece
mitą pamięcią, w której przechowywa-
Autospeca życzy Państwu bezpieczeń-
żarowe, którym nowoczesne silniki
ne są informacje. Odczytując je,
stwa na drogach, a z okazji zbliżają-
wysokoprężne stawiają wysokie
można odtworzyć informacje na temat
cych się Świąt Bożego Narodzenia
wymagania.
sprawowania się pojazdu w przeszło-
pomyślności, radości i spokoju
ści. O pamięci absolutnej zapisanej
w gronie najbliższych osób.
Wyjątkowo w tym numerze przygo-
Świece żarowe Boscha
Wraz z nadejście zimy redakcja
towaliśmy dwie porady techniczne.
w „czarnej skrzynce” piszemy w dzia-
Przedstawiamy procedurę wymiany
le technika.
Redakcja
Spis
treści
Aktualności
1 Akcja reklamowa akumulatorów
TEBS4 z wykorzystaniem testera
diagnostycznego Bosch KTS Truck
15 Żarówki Boscha
16 Platynowe i irydowe świece
Boscha w Internecie
1 Pierwszy system wspomagania
kierowcy dla motocykli
Układy i komponenty Boscha
9 Świece żarowe Boscha w układach
2 Bosch Wireless Charging od teraz
w wersji mobilnej
wysokiej jakości
uszkodzenia świec żarowych
Bosch-Service w Polsce
Porady
19 Zostań autoryzowanym serwisem
18 Cenieni nie tylko na Śląsku
Szkolenia
3 Dla początkujących mechaników
12 Testowanie obwodu wysokiego
4 Brama sieciowa (Gateway)
przy użyciu zestawu Diesel Set 3.1
Technika
Diagnostyka
14 Wykrywacz nieszczelności
6 Wymiana uszkodzonego
modulatora naczepy Knorr-Bremse
20 Pamięć absolutna
Ford Mondeo Mk IV
Porady
firmy Bosch
ciśnienia systemu Common Rail
w samochodzie
zapłonowe Boscha
17 Oszczędny wybiera produkt
wtryskowych Diesla
10 Szybka diagnoza: objawy
2 Nowa odsłona marki Junkers
Produkty
SMT 300
Magazyn Bosch Autospec redaguje dział Części Samochodowych i Wyposażenia Warsztatowego firmy Robert Bosch Sp. z o.o.
ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, tel. (022) 715 40 00, fax (022) 715 45 98, www.motobosch.pl, www.bosch-service.pl
Zespół redakcyjny: Anna Borsukiewicz, Artur Chrust, Marcin Dynarek, Robert Dzierżanowski, Łukasz Kałucki,
Marcin Kiełczewski, Sławomir Kosek, Tomasz Kraczko, Maciej Krzyczkowski , Tomasz Maciejasz, Tomasz Miluski, Tomasz Nowak,
Ewa Peresada, Zbigniew Pilewski, Jacek Pochopień, Ryszard Polit, Jacek Pudło, Iwona Rokicka, Marta Surowiec.
Nadzór redakcyjny i techniczny: KOZIER MEDIA PRESS
Opracowanie graficzne: studio CARRY
aktualności | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 1
Akcja reklamowa
akumulatorów
Boscha w Internecie
Jej hasło to „Frustracja? czy… pewny rozruch!
Postaw na niezawodność”.
Aby ułatwić dobór odpowiedniego akumulatora do pojazdu oraz przekonać zainteresowane wymianą osoby
do zakupu akumulatorów Boscha, w Internecie trwa
kampania reklamowa akumulatorów tej firmy. Jest ona
podzielona na kilka kanałów, takich jak np.:
u wyszukiwarka Google, gdzie osobom poszukującym
akumulatora wyświetlają się linki do strony poświęconej akumulatorom Boscha;
u portale internetowe, gdzie pojawiają się banery
reklamowe akumulatorów Boscha. Po kliknięciu
poszukująca akumulatora uzyskuje w szybki i prosty
w baner, użytkownik jest przenoszony na stronę
sposób możliwość doboru właściwego akumulatora
internetową poświęconą akumulatorom firmy Bosch;
do pojazdu. Celem kampanii jest także zapoznanie z ofertą
u Facebook/YouTube/VOD – na których został umieszczony filmik reklamowy poświęcony akumulatorom
Boscha.
Akcja ma na celu pokazanie najważniejszych zalet
akumulatorów Boscha i wywołanie potrzeby ich zakupu
w sezonie jesienno-zimowym.
Akcja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców
i potrwa do końca roku. Działania reklamowe w Internecie
akumulatorów Boscha, nowatorskiej technologii oraz
są również prowadzone w innych krajach: na terenie
informacji o akumulatorach. Dzięki przekierowaniu
Niemiec, Czech, Austrii, Szwajcarii i Słowacji.
na stronę poświęconą akumulatorom Boscha osoba
Marcin Dynarek
Pierwszy system wspomagania kierowcy dla motocykli
Elektroniczne systemy wspomagania stają się coraz
zwiększyć bezpieczeństwo, zwłaszcza w miastach, gdzie
bardziej powszechne nie tylko w samochodach.
duże natężenie ruchu sprawia, że konieczne są częstsze
zmiany pasa ruchu. System wykorzystuje 4 czujniki
Bosch stworzył asystenta martwego pola – pierwszy na
ultradźwiękowe, które są montowane parami z przodu
świecie system wspomagania dla motocykli. Pomaga on
i z tyłu w poszyciu motocykla. Monitorując otoczenie
motocykla ułatwiają kierowcy bezpieczne zmienianie
pasów ruchu. Czujniki śledzą taki obszar w odległości
do pięciu metrów – ten, który jest trudny lub wręcz niemożliwy do zobaczenia w lusterkach wstecznych. System
ostrzega motocyklistę sygnałem optycznym w lusterku, gdy
w martwym punkcie znajdzie się inny pojazd. Dzięki temu
można np. uniknąć kolizji podczas zmiany pasa ruchu.
Asystent martwego pola odróżnia pojazdy grożące
kolizją od nadjeżdżających z przeciwka. Wspomaga też
kierowcę w skomplikowanych sytuacjach drogowych.
Urządzenie jest aktywne przy prędkościach od 25 do 80
km/h i działa, gdy różnica w prędkości względnej do innych
użytkowników dróg jest niewielka.
Łukasz Kałucki
2 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | aktualności
Bosch Wireless Charging
od teraz w wersji mobilnej
akumulatorową GAL 1830 W DC.
Uchwyt jest kompatybilny z systemem
zabudowy pojazdów specjalistycznych firmy Sortimo. Można ją zamontować w pojeździe na wysuwanych
Mobilna ładowarka i uchwyt samochodowy
szynach lub na powierzchniach
do narzędzi Boscha dla profesjonalistów.
pionowych albo poziomych. Narzędzie jest ładowane napięciem z sie-
Wprowadzana na rynek mobilna
ci 12 V. Przetwornica napięcia wcho-
ładowarka samochodowa systemu
dząca w skład systemu gwarantuje
Bosch Wireless Charging umożliwia
prawidłowy przesył energii do łado-
ładowanie elektronarzędzi akumula-
warki. Ładowarkę można też podłą-
torowych Bosch 18 V podczas
czyć do gniazda 220 V.
podróży samochodem. Gwarantuje
Bezstykowy przesył energii to
to większą wydajność i elastyczność
technologia tańsza i bardziej uniwer-
oraz obniżenie kosztów także
salna od konwencjonalnych syste-
podczas pracy w terenie.
mów ładowania. Ładowarka Wireless
Bosch konsekwentnie rozwija
Charging jest wytrzymała. Charakte-
technologię bezprzewodowego
ryzuje się także odpornością na dzia-
ładowania narzędzi akumulatoro-
łanie wody, pyłu i zanieczyszczeń.
wych. Jako pierwszy na świecie
Podobnie jak wszystkie akumulatory,
producent wykorzystuje zalety
także akumulatory indukcyj-
indukcji do integracji ładowania
ne 18 V należą do systemu Flexible
z procesem pracy.
Power Bosch. Będą więc pasowały
narzędzie wraz z akumulatorem
do wszystkich narzędzi i ładowarek
wać uchwyt umożliwiający ładowanie
litowo-jonowym 18 V GBA 18 V 2,0 Ah
w obrębie jednej klasy napięcia.
narzędzia. W uchwycie mieści się
MW-B Professional oraz ładowarką
W samochodzie można zamonto-
Nowa odsłona marki Junkers
Marka Junkers, która od 1932 roku należy do koncernu
Bosch, zmienia wizerunek, by jeszcze mocniej
podkreślać swój związek z Boschem.
Magdalena Kołomańska
u Informacje – miejsce, w którym użytkownik znajdzie
informacje ułatwiające podjęcie decyzji o wyborze
właściwego urządzenia grzewczego.
u O nas – sekcja poświęcona firmie, jej historii, a także
otrzymanym nagrodom i wyróżnieniom.
u Dla profesjonalistów – kompendium wiedzy dla osób
Najbardziej widoczną zmianą jest nowe logo, w którym
obok symbolu Junkersa znajduje się na równorzędnej
pozycji znak firmowy Boscha.
Nowe logo i szata graficzna są widoczne w komunikacji
marketingowej marki Junkers, a jej istotnym elementem
jest strona internetowa junkers.pl. Zyskała ona nowy
wizerunek, dzięki któremu dostęp do poszukiwanych
informacji jest szybszy i łatwiejszy. Najbardziej popularne
informacje (wyszukiwarka adresowa, cennik, oferta
produktowa, Dyrektywa ErP) zostały zamieszczone nie
tylko na stronie startowej serwisu, ale także są łatwo
dostępne z kolejnych poziomów serwisu.
Nawigacja strony składa się z następujących elementów:
u Produkty – kompletny przegląd oferty produktowej.
u Materiały – sekcja, w której można znaleźć wszystkie
dostępne materiały drukowane oraz nowość: certyfikaty i filmy.
profesjonalnie związanych z branżą grzewczą.
szkolenia | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 3
Dla początkujących mechaników
Centrum Szkoleniowe Bosch oferuje szkolenie dla początkujących
i urządzeń umożliwiających pomiar
mechaników pracujących przy samochodach z silnikami Diesla.
napięcia paska (jeśli to wymagane).
Uczestnicy szkolenia muszą odnaleźć
Obsługa i naprawy samochodów
Na szkoleniu omawiamy w jaki
procedurę montażu paska w doku-
wymagają coraz więcej wiedzy. Silniki
sposób działa silnik Diesla, jak
mentacji, stosować się do zawartych
Diesla w nowoczesnych pojazdach są
rozwijał się silnik i jego układ zasila-
tam wskazówek, a wszelkie śruby/
wyposażone w zaawansowane układy
nia w ciągu ostatnich lat. Przedsta-
nakrętki dokręcać kluczem
wtryskowe, systemy oczyszczania
wiamy systemy zasilania i związane
dynamometrycznym.
spalin i wszechobecną elektronikę.
z nimi podstawowe zagadnienia
Jednakże nie należy zapominać o tym,
obsługowe.
że silnik Diesla pracuje według
pewnych, znanych od dawna zasad.
Niestety zdarza się, że osoby
Uczestnicy szkolenia mają także
W dalszej części szkolenia wykonujemy montaż wtryskiwaczy
Common Rail, prawidłowe odpowie-
okazję zapoznać się z oprogramowa-
trzenie układu i zakodowanie wtry-
niem ESI[tronic] – źródłem wiedzy,
skiwaczy po montażu.
chcące zostać mechanikami nie mają
gdzie można znaleźć procedury
wystarczających podstaw przekaza-
montażu i regulacji, opis parametrów
nia jest prawidłowy montaż i regula-
nych w szkole. W Polsce niewiele jest
charakterystycznych itp.
cja pompowtryskiwaczy. Uczestnicy
ośrodków posiadających sprzęt,
Główną, stanowiącą około 80%
Jeszcze jednym punktem szkole-
dostają wskazówki jak prawidłowo
samochody czy silniki szkoleniowe,
czasu szkolenia, jest część praktycz-
wymienić uszczelniania pompowtry-
na których przyszli mechanicy mogą
na. Uczestnik kursu może wykonać
skiwaczy i sprawdzić szczelność
zdobytą wiedzę zastosować
podstawowe czynności przy silniku
po zmontowaniu całego układu.
w praktyce.
Diesla, takie jak pomiar szczelności
Centrum Szkoleniowe Bosch
Zadaniem szkolenia jest również
i kompresji w silniku. Przypominamy
pokazanie mechanikom jak i dlaczego
oferuje szkolenie dla mechaników
także, jak i dlaczego ważne jest
wykonujemy pewne czynności
pracujących przy samochodach
ustawienie początku tłoczenia
przy silniku, dlaczego warto korzy-
z silnikami Diesla. Rozpoczyna się ono
w silniku z pompą rozdzielaczową.
stać z dokumentacji serwisowych
testem pozwalającym poznać, na ja-
Czynność ta, powinna być wykonywa-
i właściwych narzędzi. Bardzo często
kim poziomie są osoby przystępujące
na po każdej wymianie paska rozrzą-
okazuje się, że pewne rzeczy przesta-
do szkolenia. Na podstawie testu
du, lecz niestety w większości
ją być tajemnicą, a praca z narzędzia-
można przyjąć taktykę na dalszą część
przypadków o tym się zapomina.
mi specjalistycznymi i kluczami
szkolenia, ustalić, które zagadnienia
Przy montażu paska rozrządu
należy omówić dokładniej i sprawdzić
i elementów prowadzących stawiany
podczas części praktycznej.
jest nacisk na używanie blokad
dynamometrycznymi wcale nie jest
dłuższa ani trudniejsza.
Tomasz Miluski
4 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | szkolenia
Brama sieciowa (Gateway)
w samochodzie Ford Mondeo Mk IV
Nie ma jednej i prostej odpowiedzi
na pytanie, gdzie w nowoczesnym
Fot. 1 Ford Mondeo Mk IV
samochodzie jest sterownik
odpowiedzialny za przesyłanie
informacji pomiędzy transmisjami
cyfrowymi o różnej prędkości
transmisji danych.
Sterowniki te poszczególni producenci pojazdów umieszczają w różnych
miejscach. Przykład pojazdu Ford
Fot: Ford
Mondeo IV pokazuje, w jaki sposób
możemy określić, który sterownik
Fot. 2 F
ord Mondeo Mk IV – położenie
sterownika centralnej
elektroniki
Rys. 1 ESI[tronic] 2.0 wyposażenie pojazdu w systemy
Rys. 2 ESI[tronic] skróty stosowane przez firmę Bosch oraz producentów pojazdów
szkolenia | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 5
pełni rolę bramy sieciowej nazywanej
Rys. 3 ESI[tronic] schemat magistral danych
Gateway. Wykorzystując dokumentację ESI[tronic], należy pamiętać, że
funkcja jaką spełnia brama sieciowa
(Gateway) może być zintegrowana
w sterowniku oznaczanym przez
Boscha jako sterownik centralnej
elektroniki, ewentualnie elektryki.
Skrót w ESI[tronic] to CE lub ZE.
W samochodzie Mondeo Mk IV sterownik centralnej elektroniki znajduje
się pod schowkiem od strony pasażera
(fot. 2). W firmie Ford jest on oznaczany skrótem GEM. Oznaczenie tego
układu znajdziemy w ESI[tronic]
(rys. 1), a opis skrótów w pozycji
skróty (rys. 2). Warto podkreślić, że
Rys. 4 ESI[tronic] sterownik centranej elektroniki
pokazana na rysunku 2 zakładka
umożliwia rozszyfrowanie również
skrótów stosowanych przez producentów pojazdów.
Otwierając dokumentację
ESI[tronic], możemy rozwinąć punkt
(rys. 3) „Schemat magistral danych”.
Tam można odszukać sterownik, który
jest pośrednikiem pomiędzy transmisjami danych o różnych prędkościach.
Na rysunku 4 widać, że sterownik
centralnej elektroniki, oznaczony
skrótem A6.8, posiada zintegrowaną
funkcję Gateway.
Przy okazji podglądu wartości
rzeczywistych programu diagnostycznego testera KTS możemy sprawdzić
Rys. 5 E
SI[tronic] wartości rzeczywiste w sterowniku centralnej
elektroniki
Rys. 6 E
SI[tronc] schemat układu
centralnej elektroniki
np. parametry dotyczące akumulatora
(rys. 5). ESI[tronic] dla układu centralnej elektroniki może nie zawierać jego
schematu elektrycznego w dokumentacji serwisowej SIS. Schemat ten
znajdziemy w punkcie „Schematy
połączeń” (rys. 6).
Przesyłanie danych w samochodach systemem szeregowej transmisji
danych CAN (Controller Area Network) umożliwia redukcję dużej
ilości przewodów oraz połączeń
elektrycznych. Ze względu na stosowanie różnych szybkości transmisji
danych stosowany jest w dokumentacji ESI[tronic] podział na CAN B oraz
CAN C.
Jacek Pochopień
6 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | porady
Wymiana uszkodzonego modulatora naczepy
Knorr-Bremse TEBS4 z wykorzystaniem
testera diagnostycznego Bosch KTS Truck
Przedstawiamy procedurę wymiany
Truck poprzez odpowiedni adapter
Urządzenie Bosch KTS Truck ma
modulatora układu hamulcowego
do złącza komunikacyjnego pomię-
funkcję zapisu danych konfiguracyj-
na przykładzie trzyosiowej naczepy
dzy ciągnik a naczepę, lub bezpo-
nych do pliku (fot. 2).
z systemem Knorr-Bremse
średnio w złącze diagnostyczne
TEBS4 2S/2M.
modulatora. Trzeba jednocześnie
sterownika przydaje się również
pamiętać, że modulator do skomuni-
w najtrudniejszych przypadkach,
W praktyce warsztatowej stosunkowo
kowania z testerem musi być zasilony
kiedy sterownik elektroniczny
często spotyka się potrzebę wymiany
napięciem z zewnątrz. Po zidentyfi-
modulatora jest uszkodzony i nie ma
uszkodzonego modulatora układu
kowaniu modulatora przez KTS Truck
możliwości odczytania z niego
hamulcowego naczepy lub przyczepy.
i skomunikowaniu się z nim, należy
danych konfiguracyjnych. Jeśli mamy
Z powodu zapisanych w pamięci
wybrać z listy polecenia: Funkcje
dostęp do takiej samej naczepy/
modulatora danych ustawczych
Specjalne – KOPIUJ DO KTS.
przyczepy o identycznej konfiguracji,
Funkcja kopiowania danych ze
dostosowanych dla danego typu
i konfiguracji naczepy, aby zaprogramować nowy modulator warsztat
musi posiadać zarówno odpowiednie
urządzenie diagnostyczne jak
i specjalistyczną wiedzę.
Fot. 1 U
szkodzony modulator
Knorr-Bremse TEBS4 ES 2053
W opisywanym przypadku
uszkodzeniu uległ wewnętrzny
czujnik ciśnienia zadanego w modulatorze, natomiast sam sterownik
elektroniczny jest sprawny. Naprawę
zaczynamy od skopiowania danych
konfiguracyjnych sterownika układu
hamulcowego za pomocą urządzenia
diagnostycznego KTS Truck. Dane te
będą potrzebne do późniejszego
poprawnego zaprogramowania
nowego modulatora zgodnie z konfiguracją naczepy.
Proces kopiowania danych
zaczynamy od podłączenia KTS
Fot. 2 O
dczytanie i zapisanie ustawień konfiguracyjnych sterownika układu
hamulcowego za pomocą KTS Truck. Urządzenie wszystkie dane odczytuje
i zapisuje automatycznie.
porady | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 7
możemy odczytać i zapisać do pliku
py/naczepy. Za pomocą urządze-
KTS Truck zaworu sterowania
dane ze sprawnego modulatora,
nia firmy Bosch KTS Truck należy
zawieszeniem pojazdu, powinien
po czym wgrać je do nowego modula-
aktywować kontrolkę, po czym
on automatycznie „wskoczyć”
tora naprawianego pojazdu. W takim
potwierdzić jej prawidłowe
na pozycję zerową, ustawiając
przypadku jednak należy pamiętać
działanie.
wysokość zawieszenia zgodną
Test układów AUX I/O.
z położeniem jazdy (fot. 3). Jeśli
Nowoczesne modulatory mają
osie unoszone są sterowane przez
wiele dodatkowych funkcji
modulator TEBS, należy przepro-
naczepy, należy „krok po kroku”
rozszerzających możliwości
wadzić test polegający na unosze-
programować nowy modulator.
pneumatycznych układów hamul-
niu i opuszczaniu osi, sterując
Urządzenie KTS Truck ma możliwości
cowych. Są to m.in.: sterowanie
nimi bezpośrednio za pomocą
dostosowywania modułu sterującego
zawieszeniem pneumatycznym
układu hamulcowego takie same jak
i osiami unoszonymi, zintegrowa-
urządzenia fabryczne głównych
ny przełącznik zależny od prędko-
Jest to jeden z najważniejszych
producentów układów hamulcowych:
ści, RSP. W omawianej naczepie
kroków testu końca linii. Składa
Knorr-Bremse, Wabco, Haldex. Ale,
modulator steruje osią unoszoną
się on z następujących faz:
aby wykonywać tego typu programo-
oraz zaworem COLAS z funkcją
faza 1: pojazd załadowany,
wanie, użytkownik musi posiadać
RTR.
faza 2: pojazd załadowany (kom-
specjalistyczną i zaawansowaną
Zatem w tym przypadku należy
pensacja hamowania),
wiedzę na temat działania i konfigu-
wykonać kontrolę funkcji RTR
faza 3: pojazd niezaładowany
racji układów hamulcowych, ponie-
(Reset to Ride). Po ręcznej zmianie
(fot. 4),
waż niewielka pomyłka lub przeocze-
wysokości położenia nadwozia,
faza 4: pojazd niezaładowany
nie może mieć bardzo poważne
a następnie wysterowaniu przez
(ciśnienie ustawcze).
o zmianie numeru VIN naczepy
w danych identyfikacyjnych.
Gdy nie ma dostępu do bliźniaczej
3
urządzenia KTS Truck.
4
W
ykonanie symulacji hamowania.
konsekwencje.
Po demontażu uszkodzonego
modulatora i zamontowaniu nowego,
sprawdzeniu poprawności połączeń
przewodów elektrycznych i pneumatycznych należy przekopiować
wcześniej zapisane w pliku dane
konfiguracyjne do nowego sterownika, używając do tego KTS Truck
wybierając z listy polecenia Funkcje
Specjalne – KOPIUJ DO ECU.
Następnie zgodnie z procedurami
należy wykonać test końca linii EOL
(End of Line), który ostatecznie
sprawdza poprawność konfiguracyjną oraz działanie układu
hamulcowego.
Funkcje testu EOL znajdziemy
w KTS Truck, również wybierając
w menu głównym polecenie Funkcje
Specjalne, a następnie KONIEC
TESTU PRZEWODU (EOL).
Test ten składa się z kilku kroków:
1
Sprawdzenie, czy ciśnienie
powietrza w zbiornikach jest
wystarczające do wykonania testu.
2
Kontrola lampki ostrzegawczej
informującej kierowcę o usterkach
w układzie hamulcowym przycze-
Fot. 3 K
ontrola funkcji RTR odbywa się w kilku krokach: ręcznym przestawieniu
zaworu, jego wysterowaniu oraz sprawdzeniu jego poprawnego zachowania
po wysterowaniu cewki.
u
8 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | porady
ny z kilku powodów. Sterownik
Fot. 4 P
o wykonaniu każdej z faz symulacji hamowania należy porównać
wyniki z tabliczką znamionową obliczenia hamulców pojazdu.
sprawdza, czy szczelina powietrzna czujnika prędkości koła jest
odpowiednia oraz, czy poszczególne czujniki i przewody pneumatyczne zostały prawidłowo
podłączone do odpowiadających
im kół. Powyższą procedurę
należy wykonać dla każdego koła
z czujnikiem.
6
K
ontrola świateł hamowania.
7
K
ontrola systemu RSP.
Jeżeli pojazd ma system stabiliza-
Fot. 5 K
ontrola przyporządkowania czujników oraz przewodów pneumatycznych
do odpowiednich przyłączy.
cji przechyłu, po montażu nowego
modulatora należy skontrolować
jego położenie względem poziomu
(fot. 6). W tym celu naczepa
powinna znajdować się na równej
powierzchni.
Po wykonaniu kompletnego testu
EOL wyświetlany jest raport końcowy, który należy wydrukować, by
podłączyć go do wykonywanego
zlecenia oraz przedstawić klientowi.
Jest to bowiem dowód, że wszystkie
czynności wykonano prawidłowo
i zgodnie z zaleceniami producenta.
Trzeba pamiętać, że każdy pojazd
Fot. 6 K
ontrola systemu wspomagania stabilizacji przechyłu RSP
– jeżeli parametry są poza dopuszczalnymi wartościami, należy
skorygować pozycję montażową modulatora.
może różnić się konfiguracją. Dlatego
kroki, jakie należy wykonać
m.in. podczas testu końcowego,
mogą się nieznacznie różnić
od przedstawionego.
Za pomocą urządzenia Bosch KTS
Truck można wykonywać kompletną
obsługę i naprawę układów hamulcowych w samochodach ciężarowych
i naczepach/przyczepach z możliwością robienia zmian i ustawień
parametrów na poziomie porównywalnym do urządzeń producentów
układów hamulcowych. Dlatego
zmiany konfiguracji i poszczególnych
5
Powyższe fazy należy wykonywać
Aby wykonać ten etap testu EOL,
kodowań może wykonywać tylko
skrupulatnie, sprawdzając czy
trzeba podnieść koła, na których
wykwalifikowany i odpowiednio
otrzymane wartości są prawidłowe.
zamontowane są czujniki prędko-
przeszkolony personel. W przypadku
Jest to ważne, ponieważ błędne
ści obrotowej i ręcznie wprowa-
zainteresowania kompleksowymi
ustawienie siły hamowania w na-
dzić je w ruch z minimalną
szkoleniami z tego zakresu, zapra-
czepie/przyczepie może mieć
prędkością 3 km/h. Następnie
szam do kontaktu z działem technicz-
poważne konsekwencje.
należy zaczekać, aż sterownik sam
nym firmy Bosch.
Kontrola prędkości kół i przypo-
zahamuje poruszane przez nas
rządkowania czujników.
koło (fot. 5). Etap ten jest wymaga-
Paweł Olszowski
układy i komponenty Boscha | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 9
Świece żarowe Boscha
w układach wtryskowych Diesla
Świece żarowe oraz systemy grzania
wstępnego Boscha są uważane
przez większość czołowych
producentów samochodów
za rozwiązanie przełomowe,
umożliwiające przyspieszenie
postępu technicznego w konstrukcji
nowoczesnych silników Diesla.
Pierwszą świecę żarową Bosch
opatentował jeszcze przed powstaniem układów wtryskowych Diesla.
Wraz z ich rozwojem tworzył układy
umożliwiające ich rozruch. W latach 90. ubiegłego wieku opracowano
świece Duraterm, do dziś stanowiące
sekund. Umożliwiają one szybki
o niskim stopniu sprężania i większej
punkt odniesienia dla konkurencji.
rozruch nowoczesnych silników
mocy specyficznej oraz obniżają
wysokoprężnych nawet przy tempe-
emisję dwutlenku węgla i tlenków
raturach dochodzących do – 28 °C.
azotu. Jednak trzonem aktualnej
Intensywne prace badawcze
nad sterowaniem silnikiem przyniosły kolejne innowacje – ceramiczne
Właściwości te są szczególnie
oferty świec żarowych Boscha są
świece żarowe nowej generacji:
ważne w produkowanych według
ciągle wysoko wydajne świece
Duraterm Ceramix oraz DuraSpeed.
zasad „downsizingu” odprężonych
Duraterm. Główną ich zaletą jest
Zapewniają one szybszy rozruch,
silnikach o zmniejszonej pojemności,
samoregulujący się element grzejny
płynne działanie silnika oraz opty-
ale o większych osiągach i zreduko-
ze stopu kobaltowo-żelaznego
malne spalanie i redukcję szkodli-
wanym ciśnieniu sprężania. Tempe-
(patent firmy Bosch). Przy zastosowa-
wych substancji w spalinach.
ratura powietrza uzyskiwana w ko-
niu takiego materiału opór elektrycz-
morze sprężania jest za niska
ny podnosi się wraz z rosnącą
świec DuraSpeed jest element
do samozapłonu paliwa. Dlatego – sto-
temperaturą znacznie szybciej niż
grzewczy wykonany z ceramiki
sując nowoczesne świece żarowe
w przypadku standardowo używane-
w technologii „Flexible Design” oraz
Boscha – dogrzewamy powietrze
go do tego celu niklu.
elastycznej, formowalnej osłony
w cylindrze do temperatur, przy któ-
metalowej. Technologia ta zwiększa
rych zimą na pewno nastąpi rozruch.
Cechą wyjątkową konstrukcji
odporność mechaniczną (np. w sytu-
Nowe świece żarowe Boscha
Temperatura pracy świecy
podczas dogrzewania zostaje w ten
sposób samoczynnie ograniczona.
acji nieprawidłowego montażu, kiedy
zapewniają przedłużony nawet do 15
Dzięki nowoczesnej technice żarze-
element grzejny mógłby ulec uszko-
minut (przy 1300 °C) czas dogrzewa-
nia świece Duraterm osiągają 850°C
dzeniu) i termiczną oraz zapewnia
nia silnika po uruchomieniu, co
w 4 sekundy. W wyniku przedłużone-
długą żywotność (ceramika).
ogranicza hałas charakterystyczny
go żarzenia, przez maksymalnie 3
Świeca DuraSpeed o nominalnym
dla pracy zimnego silnika oraz obniża
minuty, pozwalają na redukcję
napięciu zasilania 7 V osiąga tempe-
poziom emitowanych zanieczysz-
dymienia i emisji zanieczyszczeń
raturę żarzenia przekraczającą przez
czeń. Dogrzewanie pracującego
nawet o 40%.
krótki czas nawet 1300 °C. W tym
silnika pomaga w okresowej regene-
momencie jest zasilana napięciem
racji filtra cząstek stałych i zapobiega
wane w wyposażeniu fabrycznym
sieci pokładowej samochodu 12 V.
dymieniu przy zmianie obciążenia
przez wszystkich czołowych produ-
W ten sposób, w ściśle kontrolowa-
silnika schładzanego w fazie hamo-
centów silników wysokoprężnych,
nych przez sterownik warunkach,
wania silnikiem.
także azjatyckich.
świece DuraSpeed nagrzewają się
od 0 do 1300 °C w czasie około 2
Świece Duraterm są od lat stoso-
Świece żarowe Boscha umożliwiają stosowanie turbosprężarek
Zbigniew Pilewski
Szybka diagnoza: Objawy uszkodzenia
Uszkodzenie wierzchołka części grzejnej
Przyczyna: zbyt wczesny
początek wtrysku.
Skutki: nadmierne obciążenie
termiczne części grzejnej powoduje kruszenie materiału i może
prowadzić do złamania wierzchołka świecy.
Środek zaradczy: sprawdzić
układ wtryskowy, precyzyjnie
wyregulować moment wtrysku.
Zniekształcenie części grzejnej
Przyczyny: stosowanie tanich
świec żarowych/podróbek
(wskutek nieprawidłowego
wypełnienia lub niewystarczającego wysuszenia proszku izolacyjnego przed wypełnieniem
rurka może ulegać zniekształceniom, pęcznieć, a nawet eksplodować).
Skutki: zwarcie wskutek
nadmiernego obciążenia
termicznego. Spęcznienie lub
eksplozja rurki grzejnej.
Środek zaradczy: stosować
oryginalne świece żarowe
Bosch.
Nadtopienie/złamanie części grzejnej
Nadłamanie części ceramicznej
Przyczyny: zbyt wczesny
początek wtrysku. Zanieczyszczenie nagarem lub zużycie
rozpylaczy. Awaria silnika
(po pęknięciu zaworu, zatarciu
tłoka itp). Nieszczelne rozpylacze. Zapieczone pierścienie
tłokowe.
Przyczyny: nieprawidłowy
moment wtrysku. Nieprawidłowy przebieg wtrysku.
Zbyt wysokie napięcie (patrz:
nadtopiona część grzejna).
Niefachowy montaż (nieosiowe
osadzenie świecy w trakcie
montażu).
Skutki: nadtopienie lub
złamanie części grzejnej
w wyniku nadmiernego obciążenia termicznego.
Skutki: nadłamanie części ceramicznej wskutek nadmiernego
obciążenia termicznego.
Środek zaradczy: sprawdzić
układ wtryskowy (np. wtryskiwacze), precyzyjnie wyregulować moment wtrysku.
Środek zaradczy: sprawdzić
szczelność silnika (wyciek
oleju). Sprawdzić działanie
sterownika. Prawidłowo zamontować świecę.
świec żarowych
Nierówności i wgłębienia na wierzchołku
części grzejnej
Przyczyny: zbyt wysokie
napięcie, np. przy rozruchu
z zewnętrznego akumulatora. Zbyt wysokie obciążenie
prądowe (wadliwy przekaźnik
zasilania/podgrzewacza).
Niedopuszczalne dogrzewanie
przy pracującym silniku. świeca
bez funkcji dogrzewania. Zbyt
wysokie napięcie alternatora.
Skutki: przepalenie spirali.
Środek zaradczy: rozruch
zewnętrzny tylko z sieci 12 V.
Skontrolować układ podgrzewania. Wymienić przekaźnik
czasu żarzenia.
Świeca żarowa z przerwą w obwodzie
Przyczyny: pokryta nalotem lub
nagarem szczelina powietrzna
pomiędzy korpusem a częścią
grzejną świecy – zbyt dużo
ciepła odprowadzane jest ze
świecy, spirala regulująca pozostaje zimna i kieruje zbyt dużo
prądu do spirali grzejnej.
Uszkodzenie nasadki stykowej
Przyczyny: zbyt wysoki
moment dokręcania nakrętki.
Stosowanie nieodpowiednich
narzędzi.
Skutki: uszkodzenie nasadki
stykowej, uszkodzenie nakrętki
sześciokątnej, zwarcie.
Środek zaradczy: stosować
odpowiedni klucz dynamometryczny. Przestrzegać zalecanych wartości momentu dokręcania.
Nadtopienie części ceramicznej
Przyczyny: zamontowanie
nieodpowiedniej świecy
żarowej (np. 12 V zamiast
24 V). Wadliwy sterownik powodujący zbyt wysokie napięcie
zasilania lub zbyt późno odcinany dopływ prądu.
Skutki: przepalenie spirali,
przedwczesna awaria świecy.
Skutki: nadtopienie części
ceramicznej wskutek zbyt wysokiego napięcia.
Środek zaradczy: sprawdzić
układ wtryskowy. Precyzyjnie
wyregulować moment wtrysku.
Przestrzegać zalecanych
wartości momentu dokręcania.
Środek zaradczy: sprawdzić
alternator. Sprawdzić działanie sterownika. Stosować
świece żarowe przewidziane do
danego typu pojazdu.
12 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | porady
Testowanie obwodu wysokiego ciśnienia
systemu Common Rail przy użyciu zestawu
Diesel Set 3.1
Diesel Set 3.1 o numerze zamówieniowym 0.986.614.301
Narzędzie umożliwia ustalenie przyczyny usterek
to najnowsza, uzupełniona wersja zestawu testowego
objawiających się następująco:
firmy Bosch służącego do przeprowadzania badań
podzespołów wysokociśnieniowego układu wtryskowe-
u problemy z rozruchem silnika (rozrusznik obraca
wał korbowy, a motor nie zapala);
go silników wysokoprężnych.
u przerwana praca (silnik gaśnie podczas pracy,
Diesel Set 3.1 należy do „rodziny” zewnętrznych przy-
u silnik zatrzymany (silnik zgasł samoczynnie);
rządów umożliwiających diagnozę układów zasilania
u brak mocy (brak wpisu usterki w pamięci
nie daje się już uruchomić rozrusznikiem);
paliwem, do której zaliczamy również: Diesel Set 1
(0.986.613.100) oraz Diesel Set 2 (0.986.610.234). Dostęp-
sterownika);
u wahania ciśnienia związane z niesprawnością
ne zestawy zawierają specjalistyczne złączki, przewody
zaworów regulacyjnych, takich jak ZME, DRV
i szyny (rejestratory) pomiarowe pozwalające podłączyć
oraz niesprawnością układu niskiego ciśnienia.
się praktycznie pod każdy system CR firmy Bosch oraz
firm Delphi, Denso, Continental (Siemens-VDO).
Badanie wytwarzania ciśnienia przez pompy wysokociśnieniowe podczas uruchamiania silnika z użyciem
Nowy zestaw umożliwia:
modułu rejestracji ciśnienia
u badanie procesu wytwarzania ciśnienia przez pompy
Podczas tego badania należy odłączyć metalowy przewód
wysokociśnieniowe CP1, CP1H, CP3 stosowane
paliwowy łączący pompę CR z szyną paliwową. Następnie
w układach Common Rail, podczas uruchamiania
za pośrednictwem elastycznego przewodu wchodzące-
silnika;
go w skład zestawu należy podłączyć moduł pomiarowy
u badanie pomp wysokiego ciśnienia CP 4.1 i CP 4.2
do króćca pompy. Podczas uruchamiania rozrusznika
po zastosowaniu nowych adapterów przyłączenio-
pompa tłoczy paliwo pod ciśnieniem, które jest
wych;
gromadzone w przewodzie podłączeniowym i module
u badanie porównawcze sprawności czujnika ciśnienia
szyny w systemach Common Rail;
pomiarowym.
Wartość tego ciśnienia jest wskazywana przez cy-
u wykonywanie pomiarów przebiegu ciśnienia w całym
zakresie pracy silnika.
frowy wskaźnik podłączony do czujnika znajdującego
się w module. W pierwszym teście przyrost ciśnienia
może być zbyt wolny, ponieważ w przewodzie znajduje
Fot. 1 P
rzykład podłączenia modułu pomiarowego ciśnienia
do pompy wysokociśnieniowej Common Rail CP
się powietrze. Po odpowietrzeniu powinniśmy uzyskać
prawidłowe wartości. Uzyskane ciśnienie i szybkość jego
osiągnięcia świadczy o sprawności hydraulicznej pompy,
gdyż podczas badania mamy odłączoną pozostałą część
układu wtryskowego, która również może być źródłem
nieszczelności.
Po osiągnięciu ciśnienia o wartości około 50 MPa następuje otwarcie zaworu bezpieczeństwa ograniczającego
ciśnienie w module. Umożliwia to zabezpieczenie pompy
wysokociśnieniowej przed nadmiernym obciążeniem,
wynikającym z braku możliwości regulacji ciśnienia. Zabezpiecza również osobę wykonującą test przed wypadkiem związanym z przypadkowym pęknięciem przewodu.
Nadmiar paliwa przepływa do zbiornika modułu. Przypomnijmy, że właściwe ciśnienie do rozruchu, wahające się
1 cyfrowy wskaźnik
ciśnienia
2 moduł pomiarowy
ciśnienia ze
zbiornikiem
3 przewód podłącze-
niowy o wytrzymałości 60 MPa
w przedziale 20-25 MPa, powinniśmy uzyskać już po około pięciu obrotach wału korbowego.
porady | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 13
Badanie porównawcze czujnika ciśnienia szyny
strukcji obsługi dostarczanej przy zakupie oraz znajduje
Przystępując do badania, należy wymontować przewód
się w instrukcjach diagnozy systemów CR w programie
wysokiego ciśnienia między szyną a łatwo dostępnym
ESI[tronic]. Praktyczne użycie przyrządu jest prezento-
wtryskiwaczem. Następnie należy podłączyć moduł po-
wane podczas szkoleń technicznych odbywających się
miarowy bezpośrednio do przyłącza wysokiego ciśnienia
w Centrum Szkoleniowym Bosch w Warszawie.
szyny silnika, używając specjalnego przewodu o wytrzymałości 180 MPa. Cyfrowy wskaźnik ciśnienia, podłączo-
Zestawy Diesel Set 3 i 3.1
ny do czujnika modułu, wskazuje rzeczywistą wartość
Obecnie w ofercie występuje kompletny zestaw Diesel
ciśnienia występującą w układzie wysokociśnieniowym
Set 3.1 (0.986.614.301) przystosowany już do badania
podczas pracy silnika.
systemów CR z pompami CP4. Do roku 2014 sprzedawana
była starsza wersja, o nazwie Diesel Set 3 (0.986.613.200),
Fot. 2 P
rzykład podłączenia przy badaniu
porównawczym czujnika ciśnienia szyny
(silnik pracuje na n-1 cylindrach)
1 p
rzyłącze wyso-
kociśnieniowe
wtryskiwacza
2 przewód o wytrzymałości 180 MPa
3 c
yfrowy wskaźnik
ciśnienia
4 przyłącze powrotu
zaworu ograniczenia
ciśnienia (180 MPa)
nieposiadająca takiej możliwości. Stosując zestaw doposażenia do CP4 (0.986.614.310), można go uzupełnić o tę
funkcjonalność.
5 p
rzyłącze powrotu
zaworu ograniczenia
ciśnienia (180 MPa)
Diesel Set 3
0 986 613 200
Tester diagnostyczny podłączony do systemu sterowania silnika pojazdu (np. Bosch KTS) wskazuje wartość ciśnienia mierzonego przez czujnik w szynie silnika. W ten
Zestawy Diesel Set 3 i 3.1 mają w standardowym
sposób poprzez porównanie można określić możliwą
wykonaniu tylko jeden niebieski przewód o wytrzymało-
błędną wartość wskazań. Tym samym można stwierdzić
ści180 MPa. Można je uzupełnić o drugi przewód, kupując
niesprawność czujnika, wadliwe wskazanie wynikające
rozszerzenie o numerze (0.986.613.925). Z tym, że jeżeli
z niesprawności instalacji, błędnego oprogramowania
zestaw Diesel Set 3 został wyprodukowany przed wrze-
wgranego podczas tuningu itp.
śniem 2011 r., należy zakupić rozszerzenie o numerze
Oczywiście badanie należy przeprowadzić w róż-
(0.986.612.925) zawierające dodatkowo nową piankę se-
nych zakresach obciążeń przy różnych ciśnieniach, gdyż
gregującą, umożliwiającą rozmieszczenie nowych elemen-
czujnik może wskazywać prawidłowe wartości przy ni-
tów. Posiadając drugi przewód, można prowadzić badanie
skich ciśnieniach, a błędne przy wysokich. Po osiągnięciu
porównawcze czujnika ciśnienia z wpiętymi wszystkimi
ciśnienia o wartości około 180 MPa, ze względów bez-
wtryskiwaczami, podłączając rejestrator szeregowo po-
pieczeństwa następuje otwarcie zaworu ograniczającego
między szynę a pompę lub wtryskiwacz a szynę. Ułatwia
ciśnienie w rejestratorze ciśnienia. Nadmiar paliwa jest
to pomiar przy wyższych ciśnieniach możliwych do uzy-
odprowadzany przez przeźroczysty wężyk włożony
skania wtedy, kiedy silnik jest obciążany i wkręcony
do zewnętrznego pojemnika.
na wyższe obroty. Jest to możliwe przy poprawnie pracu-
Omówione przykłady pomiarów nie wyczerpują
wszystkich możliwości przyrządu. Więcej szczegółów
dotyczących jego zastosowania zostało opisanych w in-
jących wszystkich cylindrach, czyli wpiętych wszystkich
wtryskiwaczach.
Zbigniew Pilewski
14 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | diagnostyka
Wykrywacz nieszczelności SMT 300
Urządzenie służące do wyszukiwania wycieków i nieszczelności
w wielu układach występujących w pojeździe.
SMT 300 – zastosowanie
Chłodnice
Układ
wydechowy
Przenikanie
powietrza
Przenikanie
wody
SMT 300 pozwala wykonywać
starczana pusta i trzeba ją napełnić
w warsztatach różne badania szczel-
u dostawcy gazu.
ności pojazdów. Urządzenie nada-
Można również zamówić regulator
je się do badania szczelności każdego
azotu fabrycznie ustawiony na ciśnie-
zamkniętego układu. Wielkość prze-
nie 7 barów, do stosowania w warsz-
cieku i jego lokalizacja mogą być usta-
tacie z dużymi butlami azotu. Do po-
lane w dwóch etapach.
łączenia z SMT 300 jest wówczas
Wykrywacz nieszczelności
STM 300 można stosować do badania
Turbosprężarka
potrzebny wąż z końcówkami, który
także można zamówić osobno.
układów odprowadzających pary paliwa, a także w innych miejscach. Po-
Podstawowe cechy:
zwala testować zarówno obiegi za-
u zwarta budowa (33 x 30,5 x 33 cm);
mknięte, na przykład układ dolotowy
u niewielki ciężar (8,6 kg);
i wydechowy, jak i wykrywać miejsca
u zasilanie z akumulatora pojazdu
przenikania wiatru i wody. Dzięki zastosowaniu zintegrowanego trybu te-
Układ
dolotowy
(12 V);
u w pełni funkcjonalne urządze-
u przeznaczony do bezpiecznego sto-
stowego można wstępnie sprawdzać
nie z regulatorem przepływu dy-
sowania w każdym pojeździe; nie
układy zamknięte bez dymu i wprowa-
mu oraz manometrem ciśnienia/
uszkadza żadnych części pojaz-
dzić go dopiero w razie potrzeby. Moż-
podciśnienia;
du i nie powoduje utraty gwarancji
na również regulować ilość wytwarza-
u zestaw akcesoriów w walizce;
nego dymu, co sprawia, że łatwiej jest
u uniwersalny tester przeznaczo-
znaleźć małe nieszczelności.
fabrycznej;
u wykorzystuje roztwór oleju z barw-
ny do wykrywania nieszczelności
nikiem UltraTraceUV® do wytwa-
w dowolnym, zamkniętym układzie
rzania dymu diagnostycznego; je-
dzie paliwowym może być wykorzy-
niskiego ciśnienia lub przenika-
dyne rozwiązanie zatwierdzone
stywany tylko gaz obojętny, niepalny
nia wiatru i wody do przedziału
(CO2 lub azot). Zestaw „Inert Gas Pack
pasażerskiego;
Do badania nieszczelności w ukła-
Kit” (butla na sprężony gaz i adapter)
u technologia testowania dymem za-
można zamówić oddzielnie (jako wy-
twierdzona przez producentów
posażenie dodatkowe). Butla jest do-
pojazdów;
przez OEM;
u ślady osadzającego się barwnika są
identyfikowane przez światło UV
(lampa wchodzi w skład zestawu).
Tomasz Nowak
produkty | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 15
światła zapewnia większy zasięg
widzenia, a przez to więcej czasu
na reakcję kierowcy.
Barwione na niebiesko szkło
żarówki podnosi temperaturę
barwową światła. To w połączeniu
z wypełnieniem jej mieszanką gazów
ksenonowych powoduje, że emitowane światło jest dużo bielsze.
Xenon Silver to żarówki o wysokim natężeniu światła. Charakteryzuje je jasna barwa światła, zbliżona
do naturalnej. Barwę taką uzyskano
Żarówki
Boscha
Gigalight Plus 120 to żarówki haloge-
dzięki zastosowaniu mieszanki gazów
nowe (H1, H4, H7), skierowane do
ksenonowych oraz użyciu specjalnej
użytkowników potrzebujących
niebieskiej powłoki, powlekającej
żarówek o największym zasięgu
szkło żarówki. Jej warstwa pokrywa-
światła. Dzięki specjalnej konstrukcji
jąca bańkę żarówki podnosi tempera-
Gigalight Plus 120 – więcej światła
żarnika w Gigalight Plus 120 ilość
turę barwową, dzięki czemu światło
na drodze, Xenon Silver – światło
światła oświetlającego drogę zwięk-
staje się jaśniejsze i bardziej natural-
jasne, zbliżone do dziennego.
sza się o 120%. Wydłużona wiązka
ne dla ludzkiego oka.
Oryginalne produkty Boscha
Jakość, której możesz zaufać
Żarówki Gigalight Plus 120
W
szystkie żarówki Boscha, mają
filtr UV zapobiegający matowieniu
odbłyśników reflektorów.
Ż
arówki Boscha charakteryzuje
dokładna granica światła/
cienia, zapobiegająca oślepianiu
kierowców jadących z przeciwka.
N
ajwiększy zasięg – do 120%
więcej światła na drodze.
S
trumień światła o większej
jasności i dalszym zasięgu.
W
iększe bezpieczeństwo
na drodze dzięki zasięgowi
światła, szczególnie odczuwalne
w trudnych warunkach
pogodowych oraz podczas jazdy
nocą.
D
ostępne w opakowaniach
kartonikowych, blister oraz
zestawach 2 szt.
Żarówki Xenon Silver
 Żarówki o białej barwie światła,
zbliżonej do naturalnego światła
dziennego.
 Do 50% więcej światła, dzięki
zastosowaniu gazu ksenonowego.
 Większe bezpieczeństwo:
– widoczność na większą
odległość
– widzialność pojazdu z większej
odległości.
 Dostępne w opakowaniach
kartonikowych, blister oraz
zestawach 2 szt.
Program żarówek Bosch Gigalight Plus 120
Kartonik 1 szt.
Opakowanie
Kartonik 2 szt.
Blister 1 szt.
H1
1 987 302 110
1 987 301 105
H4
1 987 302 140
H7
1 987 302 170
Typ żarówki
Nazwa żarówki
Moc (W)
Trzonek
1 987 301 108
Żarówka H1 Gigalight +120 12V 55W
55W
P14,5s
1 987 301 106
1 987 301 109
Żarówka H4 Gigalight +120 12V 60/55W
60/55W
P43t
1 987 301 107
1 987 301 110
Żarówka H7 Gigalight +120 12V 55W
55W
PX26d
Nazwa żarówki
Moc (W)
Trzonek
Program żarówek Bosch Xenon Silver
Kartonik 1 szt.
Opakowanie
Kartonik 2 szt.
Blister 1 szt.
H1
1 987 302 118
1 987 301 080
1 987 301 067
Żarówka H1 Xenon Silver 12V 55W
55W
P14,5s
H4
1 987 302 148
1 987 301 081
1 987 301 068
Żarówka H4 Xenon Silver 12V 60/55W
60/55W
P43t
H7
1 987 302 178
1 987 301 087
1 987 301 069
Żarówka H7 Xenon Silver 12V 55W
55W
PX26d
Typ żarówki
16 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | produkty
Platynowe i irydowe
świece zapłonowe Boscha
Fot. 1 Ś
wieca zapłonowa Boscha
– platynowa i irydowa
1
2
3
4
5
Nowoczesne silniki z wtryskiem bezpośrednim stawiają
świecom zapłonowym wysokie wymagania.
W trwającej obecnie erze downsizin-
sze z nich to wysoki stopień recyrku-
gu silniki benzynowe są coraz
lacji spalin oraz znaczne obciążenia
bardziej wysilone. Aby zwiększyć
termiczne i elektryczne.
liczbę koni mechanicznych, układy
Dodatek platyny lub irydu znaczą-
wtryskowe i zapłonowe muszą być
co zwiększa odporność elektrod
coraz doskonalsze. Rozwija się
na erozję. Wytrzymałość izolatora
również konstrukcję świec
zwiększono dzięki jego pogrubieniu.
zapłonowych.
Obecnie izolator świecy wytrzymuje
Układ zapłonowy nie ma łatwej
napięcia ponad 45 000 V i tym samym
1 Przyspawana i dogięta elektroda
l
masowa – dla optymalnego
zapłonu.
2 Bardzo cienka elektroda
l
środkowa z metalu szlachetnego,
przytwierdzona w technologii
ciągłego spawania laserowego.
3
lNowa konstrukcja wewnętrznej
części izolatora o wysokiej odporności na przebicie.
4 Specjalna ceramika o wysokiej
l
odporności na przebicie.
5 Zoptymalizowana konstrukcja
l
izolatora
pracy w silnikach z systemem
spełnia wymogi wytrzymałościowe
bezpośredniego wtrysku benzyny,
producentów samochodów. Bardzo
jak choćby w silnikach VW TSI, Ford
cienka elektroda środkowa zmniejsza
EcoBoost czy też BMW N20. Dotych-
powierzchnię kumulacji energii
i dobrze znosi wysokie ciśnienia
czas w silnikach wolnossących
i zapewnia lepszy zapłon.
w komorze spalania.
ło 100-120 barów, teraz zaś w nowo-
Spawanie laserowe
Nowy stop 602
czesnych, turbodoładowanych
pulsacyjne i ciągłe
Świece zapłonowe platynowe i irydo-
silnikach sięga ono 250 barów. Gdy
Bosch opatentował świecę zapłonową
we Boscha nie tylko mają niezwykle
ciśnienie rośnie, to iskra elektryczna
już ponad 113 lat temu. W toku
cienkie elektrody środkowe ze
napotyka na większy opór. Wzrosnąć
produkcji powstało wiele patentów
wstawkami z metalu szlachetnego.
musi też napięcie zapłonu. Dlatego
na rozwiązania konstrukcyjne. Jedno
Do produkcji elektrod zastosowano
też udoskonalono konstrukcję
z nich to proces ciągłego spawania
też nowy materiał – stop niklu 602
platynowych i irydowych świec
laserowego, wykorzystywany
z większym udziałem chromu niż
zapłonowych Boscha.
w produkcji tylko przez Boscha.
w typowym stopie. Korzyścią jest
Dzięki temu żywotność świecy
większa odporność na korozję
Rozwój materiałów i konstrukcji
zapłonowej znacznie wzrasta.
w wysokich temperaturach, co
Elektrody świecy zapłonowej pracują
Elektroda środkowa jest chroniona
zwiększa żywotność świecy
w trudnych warunkach. Najważniej-
przed powstawaniem pęknięć
zapłonowej.
najwyższe ciśnienie spalania wynosi-
produkty | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 17
Świece zapłonowe Boscha
w sporcie motorowym
Fot. 2 Spawanie laserowe pulsacyjne i ciągłe
Świece zapłonowe Boscha są stosowane w sportach samochodowych już
od pierwszych w historii wyścigów.
W niemieckich wyścigach DTM i kilku
amerykańskich seriach wyścigowych
świece zapłonowe Boscha mają
wyłączność. Firma Bosch dostarcza
też świece zapłonowe do większości
z zespołów biorących udział w Formule 1. Innowacje sprawdzone
na torach wyścigowych trafiają
następnie do produkcji seryjnej.
Specjalny test na końcu linii
Ciągłe spawanie laserowe
opatentowane przez Boscha
Laserowe spawanie pulsacyjne
stosowane przez konkurentów
Brak pęknięć
Tworzenie się pęknięć
w obszarze spawania
produkcyjnej
Wymogi jakościowe w Boschu są
szczególnie wysokie. Na końcu linii
produkcyjnej przeprowadza się
specjalny test, podczas którego
świece zapłonowe sprawdza się
w warunkach zbliżonych do panujących w komorze spalania.
Jacek Pudło
Przy stosowaniu laserowego spawania pulsacyjnego istnieje ryzyko, że wstawka z metalu szlachetnego
na elektrodzie środkowej oderwie się na skutek pęknięć spowodowanych przez zmienne ciśnienie
w komorze spalania. Może to doprowadzić do uszkodzenia silnika. Takie pęknięcia nie powstają
w opatentowanym procesie laserowego spawania ciągłego.
Oszczędny wybiera
produkt wysokiej jakości
a dedykowanym zestawem wycieraczek. Wysokiej jakości guma pióra
w zestawach Aerotwin zapewnia
skuteczne oczyszczanie szyby, dzięki
czemu zużycie płynu do spryskiwaczy
Przedstawiamy argument, który przekonuje do wyboru
jest niskie. Dlatego warto wybrać
dedykowanego zestawu wycieraczek Bosch Aerotwin.
dedykowany zestaw Bosch Aerotwin,
zamiast niskiej jakości zamiennika.
W porze zimowej warto zwrócić
Jak uniknąć rys?
uwagę na ilość zużywanego płynu
Na drogach zimą zalegają piasek
do spryskiwaczy. Gdy samochodowe
i pył pochodzący między innymi ze
wycieraczki są niskiej jakości, to pióra
ścierania klocków hamulcowych.
mało skutecznie usuwają zanieczysz-
Twarde drobiny zanieczyszczają
czenia. Na przedniej szybie zalegają
przednią szybę i w ciągu kilku lat
sól z dróg, pył, lód i kurz. Aby kierow-
eksploatacji tworzą na niej niewielkie
ca widział drogę przed sobą, musi
rysy. W nowym samochodzie szyba
wciąż używać spryskiwacza.
jest idealnie gładka, natomiast w kilku
Płyn do spryskiwacza często
lub kilkunastoletnim już tak nie jest.
kończy się w najmniej oczekiwanym
W rysach i wyżłobieniach gromadzi
momencie. Wówczas konieczny jest
się pył, co utrudnia pracę wyciera-
postój na najbliższej stacji benzyno-
czek. Aby zminimalizować powstawa-
wej i zakup płynu, zwykle w mało
nie rys, zalecamy przed podróżą
korzystnej cenie. Jeden lub dwa takie
oczyszczanie piór wycieraczek
zakupy to już różnica w cenie pomię-
za pomocą szmatki.
dzy wycieraczkami niskiej jakości,
Jacek Pudło
18 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | Bosch-Service w Polsce
– To widać z daleka, chociażby
z górującego nad zakładem masztu
z napisem Bosch. Z bliska też, bo duży
napis Bosch widnieje również na podłodze w biurze obsługi klienta. Ich
umieszczenie to pomysły ojca. Związki
z Boschem klienci widzą też w naszym
biurze, gdzie można kupić firmowe
części zamienne i akcesoria. Tym zaś,
czego nie widać, ale co doceniają
klienci to doświadczenie w naprawie
diesli i stałe poszerzanie naszych
umiejętności, zdobywane podczas
boschowskich szkoleń. Ich potwierdzeniem są certyfikaty Boscha, m. in.
ISO 9001: 2000.
– Co spowodowało, że firma
zdecydowała się na dieslowską
Cenieni nie tylko na Śląsku
specjalizację?
– Zawodowe zainteresowania ojca,
który od zawsze zajmował się silnikami wysokoprężnymi i gdy założył
S1 BOSCH i S2 BOSCH – takie tablice rejestracyjne na samochodach
własny warsztat, zajął się ich napra-
należących do państwa Natalii i Stefana Adamczyków zwracają
wianiem oraz naprawą pomp wtrysko-
powszechną uwagę.
wych. Były takie czasy, że przywożono
je niemal hurtowo i ojciec, wówczas
Nie są to numery przypadkowe –
Stefan Adamczyk, umowę o wstąpie-
z jednym pracownikiem, z trudem
Bosch Diesel Centrum z Piekar
niu do serwisowej „rodziny” Boscha
nadążali z wykonywaniem zamówień.
Śląskich jest jednym z pierwszych
podpisywał w 1992 roku w Wiedniu.
warsztatów należących w Polsce do tej
W firmie, prowadzonej początkowo ze
domowego garażu przeniosła w nowe
sieci. Jak wspomina jego założyciel,
wspólnikami, pracowała przez jakiś
miejsce, przy ul. Stalowej. Na działce
czas pani Natalia. Teraz najważniejszą
kupionej od kopalni stał budynek,
rolę odgrywa w niej syn państwa
który został gruntownie przerobiony
Potem firma rozwinęła się, z przy-
Adamczyków, Grzegorz, a senior
na warsztat. Obecnie mieszczą się
zajmuje się głównie doradztwem.
w nim dwie hale z podnośnikami
– Jak widać, w firmie zmieniło się
dużo.
– Wbrew pozorom nie tak wiele:
i kanałami oraz „serce” warsztatu,
czyli pompownia, gdzie są naprawiane
pompy wtryskowe i ich elementy.
przez cały czas działamy w Piekarach
Oczywiście mamy wyposażenie
Śląskich, zajmujemy się naprawą
diagnostyczne i naprawcze Boscha,
pojazdów z silnikami Diesla oraz ich
nie tylko do diesla.
podzespołów, takich jak pompy
Powiększyła się też załoga. Zatrud-
wtryskowe, wtryskiwacze i pompow-
niamy 8 mechaników obsługujących
tryskiwacze. A poza tym ja jestem
samochody, w pompowni pracują 3
z firmą związany dłużej, niż w niej
osoby. Jest też 3 kierowników, którzy
oficjalnie pracuję. „Kręciłem” się
przyjmują do naprawy pojazdy
w niej już jako chłopak, jeszcze
od klientów, a potem je wydają.
przed studiami na Politechnice
W biurze obsługi pracują też 3 panie.
Gliwickiej – opowiada Grzegorz
Najważniejsza z nich, Gabrysia, czyli
Adamczyk.
Gabriela Rembacz, przyszła do nas
– No, i przez cały czas jesteście
przed laty jako uczennica technikum
związani z serwisową siecią Boscha...
handlowego na praktykę. Została, bo
Bosch-Service w Polsce | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 19
zdenerwowanie z powodu zepsutego
Czasem mamy prawdziwe zagadki, co
samochodu, który jest przecież
może być przyczyną awarii. Naszą
narzędziem pracy i nie zarabia
zasadą jest jednak, że żaden pojazd
podczas przestoju. W naszej działal-
nie wyjedzie od nas nienaprawiony.
ności ważne jest porozumienie
chciała pracować przy samochodach.
Zdobyła wiedzę fachową, m.in.
na szkoleniach w Boschu, a teraz
szkoli koleżanki.
– Damska obsługa na tym stanowisku to rzadkość...
– Że nie jest to tylko opinia
z klientem, jego zadowolenie. Dlatego
właścicieli Bosch Diesel Service
staramy się, by wyjeżdżali nie tylko
Adamczyk, najlepiej świadczy list
pojazdem naprawionym, ale również
gratulacyjny, który z okazji 25
umytym.
rocznicy powstania firmy otrzymali
– Serwis przyjmuje różne
od zarządu firmy Bosch w Polsce.
pojazdy?
Czytamy w nim: „Cieszymy sie, że
– Zarówno samochody osobowe,
możemy mieć w gronie autoryzowa-
jak i dostawcze oraz ciężarowe,
nych serwisów Bosch Diesel Centrum
a często pojazdy specjalistyczne:
firmę, która nieustannie się rozwija
sprzęt budowlany, koparki, agregaty
i jest ceniona za swą rzetelność nie
a do tego świetnie potrafią rozmawiać
prądotwórcze czy np. urządzenia
tylko na Śląsku”.
z klientami. Często rozładowują ich
z tartaku, które też mają silniki Diesla.
– Panie mają fachową wiedzę,
rozmawiała Anna Borsukiewicz
Zostań autoryzowanym
serwisem firmy Bosch
Dynamiczny rozwój branży motoryzacyjnej stawia
warsztaty wobec nowych wyzwań. Znajomość
nowych technologii, stosowanie wyspecjalizowanych urządzeń diagnostycznych stało się koniecznością na obecnym rynku usług serwisowych.
Dołącz do sieci autoryzowanych warsztatów
lub skorzystaj z programów warsztatowych
Boscha, aby sprostać rosnącym wymaganiom
klientów oraz agresywnej konkurencji.
Nasza oferta pozwala Państwu dokonać
optymalnego, dostosowanego do obecnej infrastruktury i działalności serwisu, wyboru współpracy z firmą Bosch:
u autoryzacja Bosch Car Service lub AutoCrew,
u jeden z programów warsztatowych: Bosch
Systemy Wtryskowe, Bosch Układy Hamulcowe, Bosch Pojazdy Użytkowe.
Szczegółowe informacje znajdziecie Państwo
na www.warsztatybosch.pl
20 | Bosch Autospec | nr 4/58 | 2015 | technika
Pamięć absolutna
sterownika, który zanim doprowadzi do szczęśliwego finału, czyli
włączy żarówkę, wcześniej uruchamia wielostopniową procedurę tego
Niektórzy mówią, że samochody stają się coraz bardziej
inteligentne i wkrótce będą jeździć same, bez udziału
przedsięwzięcia. Gdy sterownik dostanie informację, że
kierowcy. Z inteligencją różnie bywa, ale bez wątpienia
dźwignia kierunkowskazu została przesunięta, ustala, czy
obecnie produkowane samochody mają znakomitą
chodzi o lewy czy o prawy kierunkowskaz, czy żarówka
pamięć, w której przechowywane są ciekawe informacje.
kierunkowskazu jest sprawna, czy nie (w zależności od tego
Odczytując je, można się przekonać, jak się sprawował
częstotliwość migania będzie inna). Następnie wysyła
dany egzemplarz pojazdu.
informacje o konieczności zapalenia lampki w zestawie
wskaźników i na końcu zezwala na doprowadzenie prądu
W pamięci różnych sterowników przechowywane są różne
dane. Na przykład, w sterowniku poduszek powietrznych
do odpowiednich żarówek.
Taka wymiana informacji odbywa się przez sieci
zapisywane są informacje, na podstawie których można
wymiany danych, m.in. przez magistralę CAN komfortu, ale
odtworzyć przebieg wypadku drogowego. Z informacji tych
nie ma przeszkód, by niektóre dane były wykorzystane
korzystają biegli sądowi, rzeczoznawcy ubezpieczeniowi,
przez inne systemy pojazdu lub skierowane do sterownika
a także policja. Już nie trzeba na miejscu zdarzenia mierzyć
i zapamiętane w jego pamięci. Np. informacje o włączeniu
śladów opon, by z większym lub mniejszym prawdopodo-
kierunkowskazu są wykorzystywane w asystencie nieza-
bieństwem empirycznie określić długość drogi hamowania.
mierzonej zmiany pasa ruchu.
Wystarczy sprawdzić, w której sekundzie przed zderzeniem zadziałał układ hamulcowy.
Po wypadku
Obieg wymiany informacji w samochodzie odbywa się
W gąszczu danych
Ilość przechowywanych w sterownikach informacji zależy
za pomocą różnych typów sieci wymiany danych.
Tak się składa, że wiele danych przechowywanych jest
od generacji pojazdu (czyli pośrednio od wieku) i wyposa-
w pamięci sterownika poduszek powietrznych. Co ciekawe,
żenia w urządzenia sterowane elektronicznie, a więc
zapisywane są tu dane nie tylko z czujników przekazują-
za pomocą sterowników. Im nowsza jest generacja pojazdu,
cych informacje z/do układu bezpieczeństwa pojazdu, lecz
tym więcej w nim sterowników i czujników.
również układu kierowniczego czy sterowania silnikiem.
W nowoczesnych pojazdach stosuje się układ kierowni-
Za pomocą urządzenia Bosch CDR (Crash Data Retrieval)
czy wspomagany elektrycznie, a nie hydraulicznie, czy
można przez złącze diagnostyczne pozyskać informacje
„elektroniczy pedał gazu”, również z powodu łatwego
zapisane w pamięci sterownika poduszek powietrznych
przekazywania i odbierania informacji. Nawet włączenie
od dwudziestej sekundy przed zderzeniem. W zależności
kierunkowskazu nie odbywa się na zasadzie prostego
od stopnia nowoczesności auta w pamięci sterownika mogą
zamknięcia obwodu elektrycznego, lecz za pośrednictwem
być zapisane dane o: prędkości liniowej i kątowej pojazdu
technika | nr 4/58 | 2015 | Bosch Autospec | 21
przed i w chwili kolizji, czy i kiedy kierowca uruchomił
hamulce, położeniu pedału gazu, położeniu kierownicy,
uruchomieniu napinaczy pasów bezpieczeństwa i poduszek powietrznych, czy były zapięte pasy bezpieczeństwa,
ilości i masy pasażerów (czujniki w siedzeniach). Możliwe
jest także uzyskanie dalszych informacji dotyczących stanu
technicznego pojazdu – czy sprawny był układ ABS/ESP
(zapalenie się kontrolki) lub niesprawności silnika (kontrolka check engine).
Ze względu na ograniczoną pojemność pamięci informacje są segregowane według ważności. Najważniejsze są te
z chwili, gdy doszło do uruchomienia poduszek powietrznych, co jest interpretowane jako zaistnienie kolizji.
Wówczas policja lub rzeczoznawcy mogą odczytać dane
zapisane w sterownikach bezpośrednio po wypadku, lecz
dane te w licznych pojazdach są przechowywane przez
wiele lat. Dane te służą do precyzyjnego odtworzenia
przebiegu zdarzenia, zachowania kierowcy przed wypad-
Nowoczesny moduł sterujący poduszek powietrznych firmy Bosch
ze zintegrowanymi w jednej obudowie czujnikami systemu ESP
(pomiar stopnia zbaczania z drogi i przyspieszenia kątowego).
kiem oraz sprawności technicznej pojazdu. Jeśli podczas
sterowników można wydobyć, korzystając z typowego
kolizji poduszki powietrzne nie zostały uruchomione, dane
testera diagnostycznego, analizując parametry rzeczywiste
w pamięci sterownika są przechowywane okresowo.
systemów elektronicznych pojazdu.
Przy kolejnej, niewielkiej kolizji są one zastępowane
nowymi, by nie nastąpiło całkowite zapełnienie pamięci.
Trzeba jednak zaznaczyć, że w niektórych pojazdach
W ten sposób można określić wiek pojazdu. Najprostszą
metodą jest odczytanie daty produkcji modułu ze sterownika silnika i porównanie jej z innymi modułami oraz datą
wraz z wymianą zużytych poduszek powietrznych wyma-
produkcji pojazdu z dowodu rejestracyjnego. Istnieją też
gana jest również wymiana ich sterownika lub zresetowanie
metody pośrednie określania wieku pojazdu. Zależą one
jego pamięci. Chodzi o to, by mieć pewność, że nowy
od cech charakterystycznych danej marki pojazdu lub jego
sterownik na pewno uruchomi wymienione na nowe
wyposażenia. Jeśli w danym samochodzie zainstalowano
poduszki powietrzne.
system pomiaru ciśnienia w oponach lub system Run Flat,
przebieg pojazdu można odczytać po ostatniej inicjacji
Ile ma lat?
Dane ze sterownika poduszek powietrznych można
systemu.
Informacje o przebiegu pojazdu można też uzyskać ze
uzyskać za pomocą specjalistycznego urządzenia. Ale wiele
sterowników wtryskiwaczy, odczytując przebieg pojazdu
ciekawych informacji zapisanych w pamięci innych
od ostatniej kalibracji wtryskiwaczy. W niektórych autach
informacje o przebiegu można też otrzymać, odczytując
Urządzenie Bosch
CDR przez złącze
diagnostyczne
odczytuje
informacje z pamięci
sterownika poduszek
powietrznych.
Urządzenie jest
popularne w USA
i wymaga podłączenia
do komputera
z systemem
Windows.
przebieg od ostatniej wymiany oleju.
Co ciekawe, producenci samochodów amerykańskich
znacznie wcześniej niż europejscy wprowadzili zapamiętywanie danych w sterownikach swoich pojazdów. Urządzenie Bosch CDR jest bardzo popularne w USA.
Czy doczekamy czasów, że polski policjant, przyjeżdżając na miejsce wypadku, ustali na podstawie odczytu
danych z pamięci sterownika przebieg zdarzenia? W niektórych państwach Zachodniej Europy, a przede wszystkim
w USA policja korzysta z takiej możliwości.
Dokładne dane z przebiegu wypadku są analizowane
w wyspecjalizowanych placówkach badawczych i służą
do doskonalenia podzespołów pojazdu oraz kontroli
zachowań kierowcy. Jeśli w przyszłości pojazd ma sam
jechać, musi nauczyć się, jak to robić, również w sytuacjach
zagrożenia.
Ryszard Polit, Auto Moto Serwis, zdjęcia: Bosch
Świece Żarowe
Bosch Duraterm
Wysokowydajne świece żarowe Duraterm pozwalają na rozruch silnika
nawet w najtrudniejszych warunkach zimowych. Nagrzewają się w ciągu
4 sekund a ich nowoczesna konstrukcja pozwala na dogrzewanie pracującego silnika przez 3 minuty. Właściwość ta zapewnia redukcję dymienia
i emisji zanieczyszczeń nawet o 40%.
www.motobosch.pl