Rodzina św. Jana Bożego w służbie misji

Wstępny dokument podsumowujący
IV. Konferencja Regionu
Europy
11 – 15 kwietnia 2011 Dublin
Rodzina św. Jana Bożego w służbie misji
Podczas spotkania Komisji ds. Europy planowanego na 5 października 2011 r.
niniejszy dokument zostanie uzupełniony proponowanymi na Konferencji konkretnymi
działaniami. Dokument został przyjęty jednogłośnie.
1.
Konferencja Regionalna
IV Konferencja Regionu Europy, w której uczestniczyło 46 przedstawicieli z 11
europejskich prowincji Zakonu, odbyła się w kontekście Roku Rodziny św. Jana
Bożego, który jest także rokiem odnowy życia braci. Obrady konferencji poświęcone
były omówieniu trzech głównych tematów:
Zakon w Europie za 10 lat
przyszłość struktury zarządzania w prowincjach
kapituła generalna w 2012 roku
Uczestnicy konferencji omawiali powyższe tematy wychodząc od wypowiedzi
papieża Benedykta XVI z podróży do Wielkiej Brytanii w 2010 roku. W
Westminsterze Ojciec Święty podkreślił, że zasady etyki w demokracji nie mogą
opierać się wyłącznie na konsensusie społecznym. Światowy kryzys finansowy
pokazał, że "krótkofalowe pragmatyczne rozwiązania" okazują się nieskuteczne dla
złożonych problemów społecznych i etycznych... Właśnie dlatego należy uznać, że
religia może i powinna pełnić "korygującą rolę" w politycznej i społecznej debacie na
temat wartości. 1
Uczestnicy konferencji dziękują Prowincji Europy Zachodniej za gościnę w Centrum
Konferencyjnym "Emmaus" w Dublinie.
Prowincje uznały wysoki poziom projektów dotyczących
opracowanych w "Szkole szpitalnictwa" 2 w Granadzie
2.
1
2
wartości
Zakonu
Ocena Konferencji Regionalnej w Los Molinos
Papież Benedykt XVI, Podróż apostolska do Wielkiej Brytanii 2010, por. przemówinie w
Westminster Hall, Londyn, 17 września 2010 r.
22 – 26 marca 2011
Stato al 15-04-2011
Pag. 1 di 9
Z przeprowadzonej oceny wynika, ze główne punkty dokumentu końcowego zostały
wprowadzone w życie, choć pewne projekty są jeszcze na etapie realizacji. Są też
tematy, które należą do nieustających wyzwań i wymagają stałej uwagi. Należy
wśród nich podkreślić:
dalszy rozwój i zacieśnianie współpracy między prowincjami; odnosi się to
ogólnie także do współpracy międzyprowincjalnej w Europie (2.3.3.)
pogłębiona analiza ról pełnionych przez braci i współpracowników (4.2.)
reorganizacja metod finansowania, jak również organizacji i realizacji projektów
na rzecz naszych dzieł misyjnych (9.)
Jakie działania należy zrealizować
Generalnej/Komisji ds. Europy:
-
w
tym
zakresie
na
poziomie
Kurii
Jakie działania należy zrealizować w tym zakresie na poziomie prowincji:
-
3.
Zakon w Europie za 10 lat
Myśląc o tym, jak będzie wyglądał nasz Zakon za 10 lat uznaliśmy za szczególnie
ważne cztery obszary tematyczne wymagające pogłębionej analizy i działań na
szczeblu całego Zakonu, prowincji oraz komisji międzyprowincjalnych:
Bracia i współpracownicy powinni być jednym ciałem w realizacji misji
Zakonu - rodziną św. Jana Bożego w służbie misji. Dlatego trzeba
przezwyciężyć istniejące opory i niepotrzebne rozróżnienia.
Do priorytetowych zadań należą inicjatywy formacyjne i nawiązywanie
dialogu wokół zasad i wartości szpitalniczych. W tym kontekście wspólne
programy szkoleniowe dla braci i współpracowników są szczególnie
ważne.
Konieczna jest lepsza i bardziej intensywna współpraca między
placówkami tej samej prowincji oraz między prowincjami na szczeblu
europejskim
Zaleca się wymianę doświadczeń w zakresie struktury zarządzania i
administracji w prowincjach europejskich, aby zoptymalizować
odpowiednie strategie w prowincjach.
Jakie działania należy zrealizować
Generalnej/Komisji ds. Europy:
-
w
tym
zakresie
na
poziomie
Kurii
Jakie działania należy zrealizować w tym zakresie na poziomie prowincji:
-
Stato al 15-04-2011
Pag. 2 di 9
4.
Utworzenie biura w Brukseli
Przyjęto jednogłośnie decyzję o utworzeniu biura w Brukseli działającego przy Unii
Europejskiej. Kosztami prowadzenia biura będą obciążone wszystkie prowincje
europejskie. Projekt pomyślany jest wstępnie na pięć lat. W chwili obecnej roczny
koszt działalności biura szacuje się na 250.000 euro.
5.
Przyszła struktura zarządzania w Prowincjach
W zakresie przyszłych struktur zarządzania wyodrębiono pięć ważnych obszarów
tematycznych:
Potrzebujemy elastycznych form zarządzania, dostosowanych do
konkretnych warunków, które będą służyły misji i umożliwiały jej rozwijanie.
Trzeba zapewnić takie formy zarządzania, które pozwolą słuchać głosu
pacjentów i podopiecznych.
Należy rozwijać formację kadr kierowniczych niższego i wyższego szczebla
(współudział i współodpowiedzialność w realizacji charyzmatu szpitalnego
stanowi główny priorytet formacji). W tym zakresie należałoby pomyśleć o
współpracy i wymianie doświadczeń na szczeblu europejskim.
Wskazane byłoby rozwijanie wymiany doświadczeń między prowincjami na
wszystkich poziomach.
Selekcja i zatrudnianie kadr kierowniczych jest zadaniem najwyższej wagi.
Należałoby przyjąć w tym zakresie jednolite kryteria, które będą stosowane
we wszystkich prowincjach.
Jakie działania należy zrealizować w tym zakresie na poziomie Kurii
Generalnej/Komisji ds. Europy:
- Komisja ds. Europy opracuje wytyczne w zakresie kryteriów selekcji członków
zarządu
Jakie działania należy zrealizować w tym zakresie na poziomie prowincji:
-
6.
Uwagi na temat organizacji przyszłych wizytacji kanonicznych
Komisja ds. Europy i rozszerzona rada generalna zbadają i przeanalizują wysunięte
na konferencji pomysły i propozycje dotyczące wizytacji kanonicznych (patrz
załącznik 1). Wskazano potrzebę opracowania wytycznych prowadzenia wizytacji
kanonicznych.
Stato al 15-04-2011
Pag. 3 di 9
7.
Kapituła Generalna 2012
Komisja przygotowawcza Kapituły Generalnej zbada i przeanalizuje wysunięte na
konferencji pomysły i propozycje dotyczące przyszłej kapituły generalnej (patrz
załącznik 2), by włączyć je do programu kapituły 2012.
8.
Podziękowania i wdrożenie rezolucji
Konferencję przygotowała Komisja Europy w Kurii Generalnej. Dziękujemy jej
członkom za wykonaną pracę. Uważamy, iż należy powierzyć jej także „folow up”
konferencji z udziałem innych komisji Kurii Generalnej w zależności od tematów.
Uczestnicy składają podziękowania:
Prowincji Europy Zachodniej za gościnę i dobrą organizację spotkania,
tłumaczkom za profesjonalną pracę,
moderatorom,
mówcom,
wszystkim tym, którzy w sekretariacie i całym ośrodku pracowali za kulisami
przyczyniając się zasadniczo do udanego przebiegu spotkania.
Dublin, 15 aprile 2011 r.
Stato al 15-04-2011
Pag. 4 di 9
Załącznik 1
IV. Konferencja Regionu Europy
11 – 15 kwietnia 2011 Dublin
Rodzina św. Jana Bożego w służbie misji
Rozważania na temat organizacji przyszłych wizytacji kanonicznych
W dniu 13 kwietnia 2011r. po południu uczestnicy Konferencji dyskutowali nt. organizacji przyszłych wizytacji kanonicznych. Mając stale na uwadze zamiar tworzenia
rodziny św. Jana Bożego zastanawiano się, jak mogłyby odbywać się wizytacje w
przyszłości.
Podczas dyskusji poszczególne grupy wysunęły następujące pomysły i propozycje:
Wizytacja powinna wzbudzać raczej radość ze spotkania niż powodować stres na
myśl o kontroli, która ma być przeprowadzona.
Powinna promieniować duchem braterskim, wzbudzać uczucie, że tworzymy jedną
rodzinę, tzn. poczucie przynależności do tej rodziny.
Wizytacja kanoniczna powinna być okazją do wzajemnego ubogacania, powinni w
niej uczestniczyć współpracownicy i podopieczni, powinna być wspólnym świętem.
Ważne są rozmowy ze współpracownikami, a przede wszystkim obecność, zainteresowanie oraz wymiana opinii. Należałoby przewidzieć spotkania ze współbraćmi,
kadrą kierowniczą, członkami rady duszpasterskiej i przedstawicielami podopiecznych.
Wizytacja kanoniczna powinna być weryfikacją zgodności i sposobu realizowania
naszej misji. Oprócz weryfikacji, czy i w jakiej mierze działalność instytutu zgodna
jest z założeniami misji, należałoby również sprawdzać, w jakiej mierze odpowiada
aktualnym potrzebom. Sprawdzanie powinno dotyczyć wydajności, kosztów, jakości
oraz poziomu humanizacji, która powinna charakteryzować działalność naszego
Instytutu.
W sumie wizytacja kanoniczna winna być wizytacją braterską, skupiającą się na stylu
życia wspólnoty i na misji, aby sprawdzić, czy działalność prowadzona w ośrodku
zgodna jest z charyzmatem naszego Instytutu oraz z nauką Kościoła i Zakonu. Dokumantacja powinna być przygotowana i przekazana wizytatorowi z dużym wyprzedzeniem.
Podczas wizytacji kanonicznej należałoby przewidzieć bezpośredni kontakt ze
współpracownikami, z przedstawicielami związków zawodowych oraz z podopiecznymi placówki tak, aby osoba prowadząca wizytację mogła sprawdzić, czy duch
Świętego Jana Bożego jest obecny w ośrodku. Przywiązywać większą wagę do spotStato al 15-04-2011
Pag. 5 di 9
kań z osobami niż do rejestrów czy sprawozdań finansowych. Wybrać główny temat
wizytacji. Zapoznawać z przykładami „najlepszych rozwiązań“ stosowanych w Zakonie celem rozwijania wzajemnej wiedzy między prowincjami.
Wizytacja kanoniczna powinna być okazją do przeprowadzenia analizy i oceny prowincji oraz jej perspektyw na przyszłość, aby wzbudzić poczucie przynależności. Wizytację trzeba przygotować wcześniej z zarządem generalnym i prowincjalnym, aby
móc przedyskutować punkty silne oraz te, które należy poprawić, a także odwołać się
do poprzedniej wizytacji, aby nie przeprowadzić dwóch identycznych wizytacji.
Rozwijać poczucie przynależności wśród współpracowników i umożliwić im
przedstawienie wykonywanej pracy. W tym celu dobrze byłoby posiadać wzorce oceny i przygotowania. Utworzyć związek pomiędzy wizytacją kononiczną generalną i
prowincjalną celem dokonania oceny.
Proponuje się zmianę nazwy, ponieważ określenie „kanoniczna“ jest przestarzałe.
Możnaby użyć wyrażenia “Wizytacja zarządu generalnego”. Możliwość zmiany sposobu prowadzenia wizytacji przewidując zgromadzenie prowincjalne na jej zakończenie. Ważne jest również umotywowanie ośrodków przed wizytacją. Ogólne sprawozdanie, które sporządza wizytator powinno dotyczyć zarówno wspólnoty jak i ośrodka.
Obecność i wizytacja jest konieczna i ważna dla ośrodka. Celem jej jest animowanie,
słuchanie osób i modlenie się z nimi. Grupa podkreśla konieczność koncentrowania
się na 1 lub 2 problemach zależnie od prowincji. Z pewnością należy zapoznać się ze
sprawami finansowymi i duszpasterskimi, ale we wszystkich domach musi być jeden
temat, który należy uznać za powód wizytacji. Wizytator powinien rozmawiać z chorymi oraz spotkać się również z władzami od spraw lecznictwa i spraw społecznych.
Powinien również złożyć wizytę w miejscowym kościele i u biskupa diecezji. Jeśli
główny temat wizytacji jest specjalistyczny, wizytatorowi mógłby towarzyszyć ekspert
w danej dziedzinie. Wizytacja powinna być prowadzona przez radnego, który jest
odpowiedzialny za dany region.
Proponuje się zmienić nazwę na “Auditoria fraterna”, ponieważ chodzi o moment
bardziej o charakterze rodzinnym, a nie zbytnio techniczny. Wizytacja powinna być
dla Rodziny Świętego Jana Bożego okazją do spotkania. Podczas wizytacji powinno
odbyć się wspólne zebranie z kierownictwem. Grupa wyraża wątpliwości, co do realnego wpływu wizytacji na życie prowincji.
Głównym zadaniem wizytacji jest ocena wierności misji. Potrzebne jest całościowe
spojrzenie na placówkę również korzystając z odpowiedniej pomocy ze strony osób
doświadczonych.
Prezentacja, która odzwierciedlałaby różnorodność wielokulturową ośrodków i
wspólnot. Zmienić nazwę („wizyta w rodzinie“). Odwiedzać wszystkie placówki, a nie
ograniczać się tylko do tych największych. Nowe rodzaje wizytacji, ze wspólnymi
spotkaniami i prezentacjami wideo. Biorąc pod uwagę, że w niektórych miejscach
ośrodek jest również domem dla niektórych pacjentów, zapraszać ich do udziału w
wizytacji.
Stato al 15-04-2011
Pag. 6 di 9
Załącznik 2
IV. Konferencja Regionu Europy
11 – 15 kwietnia 2011 Dublin
Rodzina św. Jana Bożego w służbie misji
Pomysły i propozycje dotyczące przyszłej kapituły generalnej
W dn. 14 kwietnia 2011 na Konferencji dyskutowano nad przebiegiem kapituły generalnej w 2012 roku.
Podczas dyskusji poszczególne grupy wysunęły następujące pomysły i propozycje.
Tematy
Zaproponowano następujące tematy na kapitułę generalną 2012:
1. Rodzina Świętego Jana Bożego: pojęcie rodziny szpitalnej – pojęcie interesujące i powszechne; na kapitule należałoby poświęcić czas na zdefiniowanie takiego
pojęcia rodziny, jak funkcjonuje, kto podejmuje decyzje, obszary działania jako rodziny, itp. W praktyce pojęcie to musi zgadzać się również z tematyką dotyczącą
zatrudnienia (pracownicy, wolontariusze, itp.), a to wiąże się z różnym sposobem
interpretacji. Np. wybory to temat kanoniczny, zastrzeżony dla współbraci, ale nie
dotyczy tylko ich, lecz całej rodziny. Mała grupa podejmuje decyzję, która dotyczy
większej grupy. Wprowadzanie tych pojęć w praktyce. Zastanowić się głębiej nad
tożsamością kanoniczną Zakonu. Określić rolę i tożsamość współbraci (temat Rodziny Świętego Jana Bożego, jej definicja, skład, itp. został zaproponowany przez
wszystkie 7 grup, ale w różny sposób).
2. Konieczność określenia nowych form zarządzania: jakich form i modeli potrzebujemy dla utrzymania Zakonu? (Temat możliwych struktur organizacji zarządu i/lub
zarządzania został zaproponowany przez 4 grupy).
3. Misja. Uważamy, że należałoby zająć się tym tematem, ponieważ stanowi on podstawę naszych Konstytucji; wszystko ma sens, jeżeli służy misji. Misja związana jest
z dwoma problemami: a) możliwości finansowe w czasach kryzysu; b) zastanowić się
głębiej, w jaki sposób możemy odpowiedzieć na nowe rodzaje ubóstwa, na nowe
potrzeby (temat misji ze szczególnym uwzględnieniem nowych potrzeb, został zaproponowany przez 3 grupy).
4. Życie zakonne. Zakonnicy żyją w konkretnej rzeczywistości. Na Kapitule trzeba
poświęcić odpowiedni czas na określenie stylu życia, jaki powinniśmy rozwijać, aby
zrozumieć, w jaki sposób mamy tworzyć wspólnoty, na czym polega rola prowincjała,
itp. Rzeczywistość skłania nas do refleksji nad sposobem naszego życia i nad tym,
czy zgodne jest ono z wymaganiami dzisiejszej rzeczywistości. Tematy dotyczące
Stato al 15-04-2011
Pag. 7 di 9
braci, które na kapitule powinny znaleźć miejsce na dyskusję (ten temat, tzn. poświęcenie konkretnego czasu na poruszenie spraw dotyczących życia zakonników został
zaproponowany przez 2 grupy).
5. Dać jasny sygnał współpracownikom: oczekiwania i zadania, jakie do nas należą; chcielibyśmy otrzymać jasny sygnał. Współpracownicy wyrazili pragnienie, aby
przeznaczyć czas na tematy dotyczące braci oraz czas na tematy dotyczące współpracowników. Kapituła powinna zastanowić się, co należy zrobić, aby współpracownicy mogli uczestniczyć – w duchu współzarządzania i współodpowiedzialności – w
decyzjach dotyczących misji apostolskiej Zakonu, zgodnie ze Statutami Generalnymi
(2 grupy).
6. Prawa podopiecznych: jak zapewnić, aby te osoby mogły zabierać głos i być
wysłuchane? (Propozycję, aby na kapitule generalnej zastanowić się nad wspólnym
kodeksem etycznym ochrony praw człowieka, którego treść wyrażałaby poglądy podzielane przez wszystkie prowincje, wysunęły 2 grupy nadając jednak tematowi różne znaczenia.
7. Określenie kryteriów, potrzeb i metod w wypadku, gdy należy dokonać połączenia
prowincji.
8. Jakie możnaby stosować inowacyjne formy finansowania i pozyskiwania funduszy na utrzymanie dzieł.
9. Rozważania na temat roku odnowy: jaki ślad pozostawi ta inicjatywa w ciągu
przyszłych 6 lat.
10. Uzgodnić priorytetowe kryteria i minimalne oczekiwania odnośnie osób pracujących na stanowiskach wysokich menedżrów Zakonu (najwyższe funkcje).
11. Inowacja w duchu Świętego Jana Bożego: jak budować sieć (networking) i
współpracę, by stworzyć wspólne zasoby wiedzy i doświadczeń Zakonu z korzyścią
dla różnych kategorii osób, którymi się opiekujemy (zdrowie psychiczne, szpitale dla
ostrych przypadków, osoby starsze, itp.).
12. Zbadać i przeanalizować nowe formy przynależności do Zakonu, zgodnie z
zapisami w nowych Statutach Generalnych.
13. Formacja współpracowników: powinna stać się zadaniem, które wychodzi poza
umowę o pracę, a na jej zakończenie możnaby przewidzieć wydanie dokumentu poświadczającego przynależność współpracownika i odbycie formacji.
14. Opracować zasady wspólnej formacji współbraci i współpracowników.
Stato al 15-04-2011
Pag. 8 di 9
Metodologia i uczestnistwo:
1. Metodologię uważa się za dobrą (instrumentum laboris), jeśli dokument przychodzi
na czas, żeby móc się z nim zapoznać i przeanalizować.
2. Zwiększyć w przyszłości udział współpracowników w kapitule generalnej. Część
ich mogłaby być wybierana, a nie tylko wyznaczana.
3. Proponujemy zmianę kolejności na kapitule generalnej: najpierw wybory, a potem
sesje z udziałem zaproszonych współpracowników, poświęcone misji szpitalnictwa.
4. Silne i słabe strony Zakonu poddawane uczestnikom kapituły pod rozwagę przez
ojca generała, mogłyby by być formułowane w późniejszym czasie, tzn. w momencie
rozeznania, a nie przedstawiane na początku kapituły lub po ocenie sześciolecia
przez ojca generała.
5. Sposób prowadzenia konferencji zastosowany podczas Konferencji w Dublinie
przyczynił się do stworzenia pogodnej i konstruktywnej atmosfery. Możnaby przewidzieć taki sam sposób również na kapitule generalnej.
6. Czas kapituły generalnej dzieli się na kilka etapów: jeden poświęcony jest sprawom wspólnego zainteresowania, z udziałem osób świeckich, a inny sprawom dotyczącym nas, zakonników (duszpasterstwo powołaniowe, życie zakonne, itp.). Należy więc poświęcić kilka dni na omówienie wspólnych tematów (na początku lub pod
koniec kapituły generalnej), a inne – na sprawy dotyczące tylko współbraci.
7. W tym roku pozostawmy kapitułę generalną bez zmian. To, co zmieni się w
przyszłych latach, będzie wymagało nowych decyzji. Wydaje się jednak logiczne, aby
na razie (KG 2012) pozostawić wszystko bez zmian. Ważne jest, aby współbracia
mieli dla siebie dużo czasu tak, jak rodzice w rodzinie, aby zebrać się we własnym
gronie, wyjaśnić sprawy między sobą, itp.
Stato al 15-04-2011
Pag. 9 di 9