Informacja o wynikach kontroli bezpieczeństwa zimowych płynów do

Informacja o wynikach kontroli bezpieczeństwa
zimowych płynów do spryskiwaczy
W IV kwartale 2010r. skontrolowano 6 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż zimowych płynów do spryskiwaczy,
tj.:
3 producentów:
NEXUS Sp. z o.o. Bytom ul. Siemianowicka 98,
MIRADO Plus Sp. z o.o. Chorzów ul. Stalowa 16,
AMTRA Sp. z o.o. Sosnowiec ul. Schonów 3,
1 sprzedawcę hurtowego:
SELGROS CASH&CARRY Sp. z o.o. Hala Bytom ul. Chorzowska 88a z siedzibą
w Poznaniu ul. Zamenhofa 133,
1 sklep wielkopowierzchniowy:
AUCHAN POLSKA Sp. z o.o. CENTRUM HANDLOWE Katowice ul. Trasa Nikodema
i Józefa Reńców 30 z siedzibą w Piasecznie ul. Puławska 46 (informacja konsumencka).
W toku przeprowadzonych kontroli zbadano ogółem 10 partii płynów do spryskiwaczy szyb w ilości 15 132 sztuki
wartości 101 989,46 zł, w tym:
9 partii wyrobów produkcji krajowej
1 partię wyrobów pochodzących z pozostałych krajów UE (produkcji niemieckiej SONAX GmbH & co. KG Münchener
Str. 75 D-86633 Neuburg/Donau)
Nieprawidłowości w różnym zakresie stwierdzono we wszystkich skontrolowanych jednostkach.
Zastrzeżenia wniesiono do: oznaczenia zawartości procentowej składników obecnych w mieszaninie, braku pełnych
informacji w karcie charakterystyki, a także stwierdzono rozbieżności pomiędzy informacjami uwidocznionymi w treści
etykiet, a zapisami zawartymi w kartach charakterystyki oraz niezgodności zapisów w KRS z obowiązującą klasyfikacją
działalności gospodarczej (PKD2007).
Nieprawidłowości stwierdzono u 3 przedsiębiorców tj.: NEXUS sp. z o.o. Bytom; AMTRA sp. z o.o. Sosnowiec i SELGROS
CASH &CARRY Bytom, natomiast w 2 jednostkach tj. MIRADO Plus Sp. z o.o. Chorzów i AUCHAN POLSKA Sp. z o.o. CH
Katowice wykazano wspomniane nieścisłości.
Ogółem zakwestionowano 5 partii produktów chemicznych liczności 12 063 sztuki, wartości 72 627,17 zł, wszystkie
produkcji krajowej tj. 50% zbadanych partii. W przypadku 2 innych partii stwierdzono uchybienia. Natomiast do
oznakowania 3 partii preparatów zastrzeżeń nie wniesiono.
Objęte oceną preparaty sklasyfikowane zostały przez producentów w 9 przypadkach jako preparaty niebezpieczne i
zaliczone do kategorii produktów:
łatwopalnych - 7 partii
szkodliwych - 1 partia
łatwopalnych i szkodliwych - 1 partia
Natomiast płyn do spryskiwaczy produkcji MIRADO Plus sp. z o.o. w Chorzowie sklasyfikowany został przez producenta
jako produkt bezpieczny. Powyższe dotyczy 1 partii
Ogólne wymagania bezpieczeństwa zimowych płynów do spryskiwaczy - badania.
W trakcie czynności kontrolnych, celem przeprowadzenia oceny bezpieczeństwa zimowych płynów do spryskiwaczy w
zakresie zgodności temperatury krystalizacji deklarowanej przez producentów na opakowaniach jednostkowych z
rzeczywistą pobrane zostały próbki produktów i przekazane do Specjalistycznego Laboratorium Badania Paliw i
Produktów Chemii Gospodarczej w Bydgoszczy.
Próbki pobrano z 4 niżej wymienionych partii płynów produkcji krajowej o deklarowanej temperaturze krystalizacji
„-22 0 C" tj.:
- płyn NEXUS poj. 5 l z partii 1 320 sztuk,
1
- płyn produkcji MIRADO poj. 5 l o z partii 2 700 sztuk,
- płyn MOJE AUTO poj. 2 l z partii 1 681 sztuk,
- płyn CITRON Jax Antifrost poj. 5 l z partii 128 sztuk.
W oparciu o wyniki badań ujętych w sprawozdaniach z badań nie stwierdzono rozbieżności pomiędzy deklarowaną
temperaturą krystalizacji, a jej rzeczywistą wartością.
Płyny w badanym parametrze przy uwzględnieniu niepewności pomiaru spełniają wymagania określone w deklaracji
producenta. Wyjściowe (rzeczywiste) wskaźniki temperatury krystalizacji kształtowały się na różnym poziomie, i tak w
przypadku płynu MIRADO wartość wskaźnika wyniosła „-21,50 C"; NEXUS - „-22 0 C"; płynów CITRON i MOJE AUTO odpowiednio „-22,3 i 22,60 C".
Oznakowanie
Prawidłowość oznakowania zimowych płynów do spryskiwaczy sprawdzono w oparciu o przepisy:
- art. 7 i art. 7a ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999, ze zm.),
- art. 20 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 155, poz. 1095),
- art. 7, art. 15 i art. 16 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o towarach paczkowanych (Dz. U. Nr 91, poz. 740),
- art. 1 i art. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2009 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących
oznakowań towarów paczkowanych (Dz. U. Nr 122, poz. 1010),
a także:
- art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 648/2004 z dnia 20 czerwca 2004 r. w sprawie
detergentów,
- rozporządzenia Komisji (WE) NR 907/2006 z dnia 20 czerwca 2006r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 648/2004
Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie detergentów w celu dostosowania jego załączników III i VII.
Ponadto, w związku z tym, że płyny sklasyfikowane zostały również jako preparaty niebezpieczne przy ocenie
prawidłowości oznakowania uwzględniono przepisy ustawy z dnia 11.01.2001 r. o substancjach i preparatach
chemicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 152 poz. 1222) i aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie, w
tym rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. w sprawie oznakowania opakowań substancji
niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz. U. nr 53 poz. 439).
Na 10 badanych partii detergentów zakwestionowano 2 partie w ilości 152 sztuk wartości 2 724,32 zł co stanowi 20%
badanych partii (CITRON i BIOFIX).
Na opakowaniach detergentów, przeznaczonych do sprzedaży użytkownikowi, umieszczone zostały następujące
informacje:
a) nazwa produktu,
b) nazwa i pełny adres oraz numer telefonu osoby odpowiedzialnej za wprowadzenie produktu do obrotu. W
oznakowaniu płynów NEXUS nie podano numeru telefonu, ale wskazano adresy internetowy i e-mailowy.
c) adres, adres e-mailowy lub internetowy oraz numer telefonu, pod którym dostępny jest arkusz danych składników.
Ustalono, że pod dostępnymi adresami internetowymi brak było arkuszy danych składników dla wszystkich
ocenianych produktów, zaś witryna internetowa producenta ALPAT sp. z o.o. Błonie znajdowała się w przebudowie.
d) zawartość składników,
z wyjątkiem płynów do spryskiwaczy MOJE AUTO produkcji AMTRA Sp. z o.o. ul. Schoenów 3 w Sosnowcu i NEXUS
„-220 C" i „-160 C" produkcji NEXUS Sp. z o.o. w Bytomiu, przy czym w przypadku tych ostatnich zawartość
składników ograniczona została do zapisu: „Uwaga! Produkt zawiera alkohol etylowy. Może zawierać śladowe ilości
alkoholu metylowego".
Wg wyjaśnień przedstawicieli przedsiębiorcy w treści etykiety nie określono zawartości preparatu ze względu na
zastosowanie składników w stężeniu nie przekraczającym 0,2% w stosunku wagowym. Zgodnie z wymaganiami
załącznika II Rozporządzenia Komisji (WE) NR 907/2006 na opakowaniu detergentów przeznaczonych do sprzedaży
detalicznej powinny znajdować się informacje dotyczące wskazania zawartości składników wyszczególnionych w
dokumencie, gdy są one dodawane w stężeniu powyżej 0,2% wagowo. Ponadto wyjaśniono, że nie dodaje się też
składników, co do których istnieje wymóg umieszczenia w wykazie składników niezależnie od ich stężenia (enzymy,
substancje dezynfekujące, rozjaśniacze optyczne, środki konserwujące). Natomiast udział w mieszaninie kompozycji
zapachowych nie przekracza (sumarycznie) 0,01% wagowo.
2
W oznakowaniu płynu CITRON Jax produkcji ZCh EmiChem P.P. w Poznaniu zaznaczono wyłącznie zawartość
substancji o nazwie IZOPROPANOL. Z karty charakterystyki preparatu - pkt. 3 skład i informacja o składnikach wynika,
że substancjami wchodzącymi w skład preparatu są: alkohol etylowy oraz 2-butoksyetanol. Niezależnie od powyższej
informacji w tym samym dziale umieszczono zapis treści "środek czyszczący zawierający mieszaninę alkoholi:
etylowego i izopropylowego".
Z kolei w oznakowaniu płynu BIOFIX Premium CASTROL produkcji AUTOLAND J. Kisielewski & J. Morański Sp. jawna w
Warszawie nie określono obecności środka powierzchniowo czynnego niejonowego na poziomie <5 %. Zapis taki
umieszczony został w przedłożonej karcie charakterystyki preparatu.
Natomiast w oznakowaniu płynu WindowStar Flower Cherry wykazano zawartość jonowych środków powierzchniowo
czynnych na poziomie 0,7%.
Dodaje się, że zgodnie z wymaganiami cyt. rozporządzenia WE w zakresie oznakowania zawartości należy stosować
wskazane w nim zakresy procentowe dla m.in. środków powierzchniowo czynnych (np. mniej niż 5%; 5% lub więcej,
ale nie więcej niż 15%). Zatem wystarczającym było określenie - jonowe środki powierzchniowo czynne <5%.
W wyniku przeprowadzonej oceny w zakresie ustaw: o języku polskim, o swobodzie działalności gospodarczej oraz o
towarach paczkowanych nieprawidłowości nie stwierdzono. Informacje zawarte w treści etykiety przedstawione
zostały w języku polskim, natomiast minimalna wysokość cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej oraz
zastosowane jednostki miary odpowiadały wymaganiom określonym w załącznikach nr 1 i 2 do cyt. rozporządzenia z
dnia 20.07.2009r..
Z 10 ocenianych partii preparatów - 9 partii stanowiło produkty niebezpieczne, z których zakwestionowano 4 partie
(NEXUS 22 i 16, CITRON i MOJE AUTO) produkcji krajowej co stanowi 44,4% badanych partii.
Oznakowanie opakowania poszczególnych mieszanin niebezpiecznych zawierało:
a) określenie nazwy preparatu,
b) określenie nazwy substancji niebezpiecznych zawartych w mieszaninie (opisano we wcześniejszej części
informacji). Dodaje się, że stosownie do wymagań określonych przepisami § 5 ust. 3 pkt 1 cyt. rozporządzenia MZ z
dnia 5.03.2009r. w oznakowaniu nie zamieszcza się nazw substancji, które spowodowały zaklasyfikowanie preparatu
wyłącznie jako łatwopalny.
c) nazwę i adres (siedzibę) przedsiębiorcy wprowadzającego mieszaninę do obrotu,
d) znaki i napisy ostrzegawcze, przy czym:
w oznakowaniu płynów NEXUS „-22 i -160 C", mimo wskazania określonego rodzaju zagrożenia, tj.:
R36/38 działa drażniąco na oczy i skórę,
R22 działa szkodliwie po połknięciu,
które wskazywałyby na preparat niebezpieczny kategorii szkodliwy, producent nie zaklasyfikował płynów jako
niebezpieczne i nie przypisał ich do żadnej z obowiązujących kategorii. Przedstawiciel producenta wyjaśnił, że
preparaty stanowią produkty łatwopalne, co potwierdzone zostało odpowiednimi zapisami w treści karty
charakterystyki.
W karcie charakterystyki preparatu (wspólnej dla preparatów o temperaturze krystalizacji „-16" i „-22") wykazano
treść zupełnie innych zwrotów tj. R10 produkt łatwopalny i R 67 pary mogą wywoływać senność i zawroty głowy
mających zastosowanie do preparatów kategorii łatwopalny.
w oznakowaniu preparatu CITRON przedstawione zostały znaki ostrzegawcze z napisami:
„substancja łatwopalna" S2/07,
„substancja szkodliwa" R22 Xn,
bez dodatkowej informacji o znaczeniu zwrotów. Uwidoczniony znak ostrzegawczy z napisem substancja łatwopalna
odpowiadał piktogramowi „produkt wysoce łatwopalny".
W karcie charakterystyki wskazano informację treści „preparat został sklasyfikowany jako bezpieczny". Tymczasem w
tej samej karcie uwidoczniono zapis „preparat wymaga oznakowania: łatwopalny oraz szkodliwy" i umieszczono znaki
ostrzegawcze z symbolami F i Xi. Zaznacza się, że dla preparatu łatwopalnego zgodnie z cyt. rozporządzeniem nie
przewiduje się znaku ostrzegawczego zaś dla preparatu szkodliwego zastrzeżony jest symbol Xn (Xi odnosi się do
preparatu drażniącego).
e) zwroty R określające rodzaj zagrożenia tj.:
R10 - produkt łatwopalny w przypadku 5 preparatów (MOJE AUTO, JAN, BIOFIX Premium CASTROL, SONAX Xtreme i
MAXMASTER),
3
R22 - działa szkodliwie po połknięciu,R10 - produkt łatwopalny, R67 - opary mogą wywoływać uczucie senności i
zawroty głowy, w przypadku płynu WindowStar Flower Cherry,
R36/38 - działa drażniąco na oczy i skórę i R22 - działa szkodliwie po połknięciu
w przypadku płynów NEXUS, przy czym ich zastosowanie nie odpowiadało kategorii preparatu sklasyfikowanego przez
producenta. Producent NEXUS
Sp. z o.o. w Bytomiu stwierdził, że oceniane płyny należą do preparatów łatwopalnych i powinny zawierać zwroty R10
i R67 (jak podano w karcie charakterystyki).
Natomiast w treści etykiety płynu CITRON wskazano zwrot R22 bez określenia jego znaczenia.
f) zwroty S wskazujące warunki bezpiecznego stosowania, z wyjątkiem płynów: CITRON i MOJE AUTO. W oznakowaniu
pierwszego z wymienionych preparatów wprawdzie uwidoczniono numer zwrotu S2, ale nie podano jego treści. W obu
preparatach nie wskazano treści zwrotu S46 w razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż
opakowanie lub etykietę, wymaganego załącznikiem nr 4 szczególny sposób oznakowania niektórych preparatów
chemicznych do cyt. rozporządzenia MZ z dnia 5.03.2009r.
W oznakowaniu pozostałych preparatów wykazano n/wym. zwroty S:
- S2 chronić przed dziećmi,
- S7 przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty,
- S16 nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu,
- S24/25 unikać zanieczyszczenia skóry i oczu,
- S26 zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza,
- S46 w razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza i pokaż mu opakowanie lub etykietę.
W ocenie prawidłowości oznakowania preparatów uwzględniono również zapisy zamieszczone w udostępnionych
kartach charakterystyki. W wyniku ich analizy stwierdzono rozbieżności, i tak:
a) w karcie charakterystyki sporządzonej przez NEXUS sp. z o.o. Bytom dotyczącej płynów NEXUS określono:
- zwroty R10 i 67 natomiast w oznakowaniu R36/38 i 22;
- zwroty S2, 23, 46 i 51 natomiast w oznakowaniu S2, 7, 16, 24/25, 26 i 46.
Treść zwrotu R46 w dokumencie nie odpowiadała treści zwrotu wynikającego z załącznika nr 2 do cyt. rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 5.03.2009r.,
- nazwy substancji wchodzących w skład mieszaniny (w pkt. 3) etanol, propan-2-ol, metanol, glikol natomiast w
oznakowaniu alkohol etylowy, śladowe ilości alkoholu metylowego. W pkt. 15 dokumentu w części zatytułowanej
nazwy niebezpiecznych składników umieszczone na etykiecie - umieszczono napis „nie ma", podczas gdy alkohol
etylowy jest substancją wysoce łatwopalną.
b) z treści karty charakterystyki opracowanej przez ALPAT sp. z o.o. Błonie dotyczącej płynu WindowStar Flower
Cherry nie wynika:
- by preparat sklasyfikowano jako niebezpieczny, tym bardziej kategorii szkodliwy jak wynika z treści oznakowania,
- zwrot R22 uwidoczniony w oznakowaniu, stanowiący podstawę kategorii szkodliwy.
Dodatkowo w pkt. 15 dokumentu zaznaczono, że „na etykiecie nie podaje się numerów zwrotów" a wyszczególniono
je.
c) w karcie charakterystyki sporządzonej przez EmiChem P.P w Poznaniu dotyczącej płynu CITRON dostarczanej
dwukrotnie w czasie czynności kontrolnych przedstawiono:
- w pierwotnym dokumencie jeden znak ostrzegawczy z symbolem F, oraz symbol Xi bez znaku ostrzegawczego i
treści zwrotów R i S,
- w kolejnym dokumencie znaki ostrzegawcze z symbolami F i Xi, a zapis nad nimi wskazywał na wymóg oznaczenia
produktu łatwo palny i szkodliwy. Mimo podjęcia dalszych działań, kontrolowany nie przedstawił innego dokumentu.
Nadmienia się, że obowiązujące przepisy nie przewidują dla preparatu łatwopalnego zastrzeżonego znaku
ostrzegawczego.
d) w karcie charakterystyki sporządzonej przez PLATINUM Oil Wielkopolskie Centrum Dystrybucji Sp. z o.o.
Przeźmierowo dotyczącej płynu JAN zamieszczono informację o zawartości mieszaniny, w tym < 5% środka
powierzchniowo-czynnego nie precyzując jakiego (anionowego, kationowego, amfoterycznego lub niejonowego).
Preparaty CITRON i WindowStar sklasyfikowane jako szkodliwe, zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 29 kwietnia 2010r. w sprawie rodzajów substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których
opakowania zaopatruje się
w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U nr
4
83 poz. 544) zaopatrzone zostały w wyczuwalny dotykiem znak Δ.
Do preparatów zaklasyfikowanych jako mieszaniny o charakterze łatwopalnym nie znajdują zastosowania wymagania
przepisów cyt. rozporządzenia Niemniej jednak opakowania produktów JAN, BIOFIX, SONAX, MAXMASTER, MOJE AUTO
oraz NEXUS zaopatrzone zostało w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie w postaci znaku Δ. Również płyn MIRADO
sklasyfikowany jako bezpieczny posiadał opakowanie z wyczuwalnym znakiem Δ.
W wyniku kontroli
nałożono 1 mandat karny kredytowany w kwocie 200,00 zł - za popełnienie wykroczenia z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia
11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 152 poz. 1222),
wystosowano 4 wystąpień do producentów płynów do spryskiwaczy,
skierowano wystąpienie pokontrolne do jednostki nadrzędnej.
Ponadto przedsiębiorcom: NEXUS sp. z o.o. Bytom i AMTRA sp. z o.o. Sosnowiec umożliwiono podjęcie dobrowolnych
działań o charakterze naprawczym.
W wyniku wystąpień pokontrolnych otrzymano odpowiedzi, z treści których wynika, że przedsiębiorcy dostosują
oznakowanie do wymagań obowiązujących przepisów, eliminując wskazane nieprawidłowości.
Podsumowanie
Objęte oceną bezpieczeństwa płyny do spryskiwaczy, biorąc pod uwagę wyniki badań laboratoryjnych należy uznać za
spełniające wymagania określone przez producentów, a tym samym i oczekiwania użytkowników, którzy dokonując
ich zakupu mogli liczyć na zgodność deklarowanej temperatury krystalizacji z rzeczywistą. Również treść oznakowania
preparatów nie wprowadzała konsumentów w błąd i nie miała wpływu na bezpieczeństwo użytkowania produktu.
Stwierdzone nieprawidłowości wynikały głównie z rozbieżności i braku relacji z dokumentami towarzyszącymi.
Zgromadzone materiały i wyniki przeprowadzonych kontroli w trakcie, których zakwestionowano 50 % badanych partii
towarów nasuwają wniosek o konieczności kontynuowania kontroli w przedmiotowym zakresie. Uwzględniając jednak
założenia programu kontroli trzeba przyznać, że czynności kontrolne nie wykazały nieprawidłowości. Badane wyroby
były bezpieczne.
5