KORZEŃ

KORZEŃ
1.
Rola korzenia:
*utrzymuje roślinę w podłożu;
*pobiera wodę i sole mineralne;
*może gromadzić substancje zapasowe;
*może służyć do rozmnażania wegetatywnego;
*u niektórych roślin wchodzi w symbiozę z bakteriami lub grzybami.
2.
Typy systemów korzeniowych:
a) wiązkowy (trawy) - gdy korzeń zarodkowy ma ograniczony wzrost, rozwijają się dodatkowe korzenie z dolnej
części łodygi, system taki obejmuje duży obszar podłoża;
b) palowy (sosna, róża) – gdy z korzenia zarodkowego rozwija się długi, rosnący wziąć w dół korzeń główny, od
którego odrastają korzenie boczne, również rozgałęzione, korzeń główny może osiągnąć długość 5 metrów.
3.
Budowa morfologiczna korzenia:
*strefa kurzeniów bocznych (najbliżej powierzchni podłoża);
*strefa włośnikowa;
*strefa wydłużona;
*stożek wzrostu okryty czapeczką (najgłębiej pod ziemią).
4.
Budowa pierwotna korzenia:
*skórka (najbardziej na zewnątrz);
*kora pierwotna;
*śródskórnia;
*okolnica, inaczej perycykl;
*walec osiowy;
*łyko pierwotne;
*drewno pierwotne (najbardziej wewnątrz).
5.
Korzeń u większości nasiennych, by utrzymać roślinę o znacznych rozmiarach musi przyrastać na grubość.
Przyrost korzenia na grubość odbywa się stopniowo i obejmuje ściśle określone jego strefy. Najczęściej zachodzi
to w strefie korzeni bocznych. Mówimy więc, że strefa ta charakteryzuje się budową wtórną, natomiast strefa
włośnikowa to strefa, w której znajdujemy budowę pierwotną.
6.
Zmodyfikowane korzenie:
*korzenie spichrzowe – gromadzą materiały zapasowe (marchew, pietruszka, burak, seler);
*korzenie asymilacyjne – występują u storczyków, zawierają chlorofil, uczestniczą w fotosyntezie;
*korzenie ssawki – występują u roślin pasożytniczych i półpasożytniczych, u półpasożytów (jemioła) pobierają
tylko wodę, a u pasożytów (kanianka, łuskiewnik) wodę i substancje organiczne;
*korzenie podporowe – występują u roślin rosnących nad brzegami wód, chronią rośliny przed zatopieniem, np.
u namorzynów;
*korzenie czepne – występują u pnączy, służą do przymocowania się do gałęzi lub pni wysokich drzew;
*korzenie oddechowe – występują u roślin bagiennych, środowisko bagienne jest ubogie w tlen, więc roślina
rekompensuje niedobór tlenu za pośrednictwem wyrastających w górę, ponad powierzchnie podłoża, bocznych
odgałęzień korzenia podziemnego.
7.
Informacje dodatkowe (dokładne cytaty z: Świat roślin cz I i II, pod redakcją Józefa Prończuka, wyd IV,
str88):
*Korzeń przeciwstawia się wyrwaniu rośliny z gleby nie tylko przez rozgałęzienie, ale także przez odpowiednie
rozmieszczenie tkanek wzmacniających jego strukturę.
*Woda pobierana jest tylko przez najmłodsze części korzenia w jego strefie chłonnej pokrytej włośnikami.
Wytworzenie przez ryzodermę włośników usprawnia pobieranie wody, gdyż zwiększa kilkukrotnie powierzchnie
zetknięcia się strefy chłonnej z roztworem glebowym.