Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na

Transkrypt

Strategia Rozwoju Lokalnego
Gminy Frampol na lata 2015-2020
Frampol 2015
Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy
Frampol na lata 2015-2020
S
trategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 została
opracowana przez firmę EuroCompass Sp. z o.o. na podstawie umowy z Gminą
Frampol z dnia 12 maja 2015 r.
Eksperci zewnętrzni:
Ryszard Boguszewski
Beata Filipowicz
Karolina Szeląg
2
Spis treści:
1. Wprowadzenie ............................................................................................................................................................... 4
1.1. Metodologia prac nad strategią ...................................................................................................................... 4
1.2. Przesłanki aktualizacji dotychczasowej strategii .................................................................................... 5
1.3. Spójność z dokumentami strategicznymi i planistycznymi ................................................................ 6
2. Potencjał rozwoju Gminy Frampol ..................................................................................................................... 14
2.1. Lokalizacja ............................................................................................................................................................ 14
2.2. Środowisko przyrodnicze i kulturowe...................................................................................................... 16
2.3. Społeczeństwo .................................................................................................................................................... 28
2.4. Gospodarka........................................................................................................................................................... 38
2.5. Infrastruktura...................................................................................................................................................... 47
2.6. Jakość rządzenia ................................................................................................................................................. 57
3. Analiza SWOT............................................................................................................................................................... 64
4. Analiza potencjału społeczno-gospodarczego Gminy Frampol na tle gmin powiatu
biłgorajskiego ................................................................................................................................................................... 66
5. Wizja, misja i cele strategiczne ............................................................................................................................. 69
5.1. Wizja i misja ......................................................................................................................................................... 69
5.2. Cele strategiczne, operacyjne i kierunki działań .................................................................................. 70
6. Wdrażanie i finansowanie strategii .................................................................................................................... 87
6.1. Wdrażanie i monitoring strategii ................................................................................................................ 87
6.2. Finansowanie strategii .................................................................................................................................... 93
7. Partycypacja społeczna......................................................................................................................................... 111
8. Spis rycin, wykresów, tabel i fotografii .......................................................................................................... 117
3
1. WPROWADZENIE
S
trategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 jest wynikiem
procesu aktualizacji wcześniej obowiązującego dokumentu i dostosowania go do
zmieniających się uwarunkowań. Horyzont czasowy niniejszej strategii to lata
2015-2020 i jest on zgodny z obecnym okresem programowania Unii Europejskiej.
1.1. Metodologia prac nad strategią
P
odczas aktualizacji strategii wykorzystano model ekspercko-partycypacyjny,
pozwalający na szeroki udział władz i społeczności lokalnej w pracach nad
strategią przy jednoczesnym zaangażowaniu ekspertów zewnętrznych.
Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol składa się z trzech zasadniczych
części: diagnostycznej (Rozdział 2. Potencjał rozwoju Gminy Frampol), strategicznej
(Rozdział 5. Wizja, misja i cele strategiczne) i wdrożeniowej (Rozdział 6. Wdrażanie
i finansowanie strategii).
W części diagnostycznej scharakteryzowane zostały najważniejsze zalety i mocne
punkty obszaru gminy, a także problemy, na które należało zwrócić uwagę podczas
formułowania kierunków rozwoju. Analiza skupiła się na sześciu następujących
aspektach:
uwarunkowania wynikające z administracyjnego i fizycznogeograficznego
położenia gminy,
środowisko przyrodnicze i dziedzictwo kulturowe oraz zagospodarowanie
przestrzenne gminy,
potencjał społeczny (obecne trendy demograficzne oraz dostępność
infrastruktury społecznej),
uwarunkowania gospodarcze, w tym rolnictwo, przedsiębiorczość
i potencjał do rozwoju turystyki,
infrastruktura komunikacyjna i techniczna (wodno-kanalizacyjna, gazowa,
elektroenergetyczna, internetowa),
jakość rządzenia w gminie.
Diagnoza potencjału Gminy Frampol i jej sytuacji społeczno-gospodarczej
opracowana została w oparciu o dostępne dane Głównego Urzędu Statystycznego,
dane z Urzędu Miejskiego oraz informacje dostępne na stronie internetowej Gminy
Frampol. Pozyskano również szereg informacji z opracowań Biura Planowania
Przestrzennego w Lublinie oraz innych publikacji branżowych, a także dzięki
ankietyzacji mieszkańców gminy. Analizę przedstawiono zarówno w ujęciu
statycznym, polegającym na zestawieniu wartości danego wskaźnika w roku 2013,
jak i dynamicznym polegającym na ukazaniu zmiany w stosunku do roku bazowego
(2008).
Część diagnostyczna została podsumowana w formie analizy SWOT, czyli
zestawieniu mocnych i słabych stron obszaru gminy oraz szans i zagrożeń dla jej
rozwoju. Dodatkowo, w celu wskazania obecnej pozycji Gminy Frampol na tle
4
pozostałych gmin powiatu biłgorajskiego, przeprowadzona została analiza sytuacji
społeczno-gospodarczej tych jednostek. Dzięki takiemu zestawieniu wyraźne stało
się w jakich aspektach Gmina Frampol pozytywnie się wyróżnia, a w jakich powinna
dążyć do poprawy sytuacji.
Kolejnym etapem budowania niniejszej strategii było wyznaczenie wizji i misji
rozwoju Gminy Frampol na lata 2015-2020 oraz celów strategicznych
i operacyjnych, poprzez realizację których wyznaczona wizja gminy w 2020 roku
zostanie urzeczywistniona.
Niezwykle ważną kwestią było również opracowanie systemu wdrażania strategii
oraz jej monitoringu i ewaluacji. W tej części znalazł się plan działań i finansowania
strategii, zawierający zadania planowane do realizacji w horyzoncie czasowym
obowiązywania strategii. Wyznaczone zostały również jednostki odpowiedzialne za
proces wdrożenia dokumentu do realizacji.
W ostatnim rozdziale dokumentu opisano proces partycypacji społecznej, czyli
udziału społeczności lokalnej w pracach nad strategią. Zostały tu przedstawione
wnioski ze spotkań konsultacyjnych oraz przeprowadzonej ankietyzacji
mieszkańców.
1.2. Przesłanki aktualizacji dotychczasowej strategii
G
łówną przesłanką aktualizacji Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol była
konieczność dostosowania zapisów obowiązującej strategii do nowego
paradygmatu polityki regionalnej w Polsce, zakładającego m.in. specjalizację
regionalnej i lokalnej gospodarki oraz wieloszczeblowy model zarządzania
i współdziałania w zakresie realizacji wspólnych zadań i przedsięwzięć
inwestycyjnych.
Ważną kwestią było zapewnienie spójności pomiędzy strategią rozwoju gminy
i aktualnie obowiązującymi dokumentami strategicznymi na poziomie
wspólnotowym, krajowym i regionalnym, w tym w szczególności z celami
zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
(z perspektywą do 2030 r.).
Zasadniczym argumentem przemawiającym za aktualizacją Strategii Rozwoju
Lokalnego Gminy Frampol była również konieczność dostosowania jej celów
i działań do nowej polityki spójności Unii Europejskiej oraz wynikających z tej
polityki celów tematycznych, wdrażanych za pomocą krajowych i regionalnych
programów operacyjnych, finansowanych w ramach nowej perspektywy finansowej
UE na lata 2014-2020.
5
1.3. Spójność z dokumentami strategicznymi i planistycznymi
W
niniejszym podrozdziale przedstawiono powiązania Strategii Rozwoju
Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 z dokumentami
strategicznymi i planistycznymi na poziomie wspólnotowym, krajowym oraz
regionalnym. Szczególnie istotnym wymiarem polityki wspólnotowej jest
wspieranie trwałego wzrostu społecznego i gospodarczego, co zostało uwzględnione
w poniższej analizie spójności.
Poziom wspólnotowy
Pakiet legislacyjny polityki spójności na lata 2014-2020
W ramach pakietu legislacyjnego Komisja Europejska zaproponowała
11 strategicznych celów tematycznych, które są ściśle związane ze strategią „Europa
2020”. Odnoszą się one również do wszystkich Funduszy Wspólnych Ram
Strategicznych, w tym Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz
Europejskiego Funduszu Społecznego. Zgodnie z przyjętą zasadą programowania,
Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol została oparta na celach wynikających
z dokumentów programowych, dlatego cele strategiczne niniejszej strategii znajdują
odzwierciedlenie w priorytetowych celach Unii Europejskiej.
Strategia Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego
rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu
Cele wskazane w Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol przyczyniają się do
zwiększenia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej gminy, tym samym
wykazują pełną zgodność z priorytetami Strategii Europa 2020, tj.:
rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej
z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej,
rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki
o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną
i terytorialną,
Należy również podkreślić, że wizja określona dla Gminy Frampol wpisuje się
w zasadę zrównoważonego rozwoju, przyczyniając się do aktywizacji ekonomicznej
i społecznej obszaru przy jednoczesnym racjonalnym korzystaniu z zasobów
przyrodniczych.
Poziom krajowy
P
6
olityka rozwoju w Polsce prowadzona jest w oparciu o następujące dokumenty
strategiczne, składające się na system zarządzania rozwojem kraju:
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala
nowoczesności – określa główne trendy, wyzwania oraz koncepcję rozwoju
kraju w perspektywie długookresowej,
Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020 – najważniejszy
dokument określający cele strategiczne rozwoju kraju do 2020 r., kluczowy
dla określenia działań rozwojowych, w tym możliwych do sfinansowania
w ramach obecnej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020,
9 zintegrowanych, ponadsektorowych strategii, służących realizacji
założonych celów rozwojowych: Strategia Innowacyjności i Efektywności
Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”, Strategia Rozwoju Kapitału
Ludzkiego, Strategia Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do
2030 roku), Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (BEiŚ),
Strategia Sprawne Państwo, Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego,
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego, Strategia Rozwoju Systemu
Bezpieczeństwa Narodowego RP, Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi,
Rolnictwa i Rybactwa.
Wyznaczona w Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wizja: „Gmina Frampol
w 2020 roku to nowoczesna jednostka miejsko-wiejska z rentownym rolnictwem
i rynkiem zbytu płodów rolnych, wykorzystująca swoje walory przyrodnicze, kulturowe
i historyczne do rozwoju turystyki i zwiększenia jakości życia mieszkańców” wraz
z celami strategicznymi opiera się na wykorzystaniu endogenicznego potencjału do
rozwoju gospodarczego i wzrostu spójności społecznej oraz przestrzennej. Jest to
spójne z celami głównymi następujących dokumentów krajowych:
1. Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020 (ŚSRK): Wzmocnienie
i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów,
zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia
ludności;
2. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta,
Obszary Wiejskie: Efektywne wykorzystanie specyficznych regionalnych oraz
terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągnięcia celów rozwoju kraju –
wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Jednocześnie
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego postuluje trzy cele polityki regionalnej do
2020 roku. Są one następujące:
wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów („konkurencyjność”),
budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji
obszarów problemowych („spójność”),
tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji
działań rozwojowych, ukierunkowanych terytorialnie („sprawność”).
Cele strategiczne Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wpisują się we
wszystkie trzy wyżej przytoczone cele. Prowadzą one do zwiększenia
konkurencyjności obszaru poprzez określenie jego funkcji gospodarczej opartej na
rozwijających się specjalizacjach, przy wykorzystaniu występujących lokalnych
zasobów. Ponadto poprzez integrację działań, cele wpływają na zwiększenie
spójności terytorialnej w układzie regionalnym i krajowym, w szczególności
zapewniając możliwość trwałego rozwoju ekonomicznego na terenach
marginalizowanych. Powyższe kompleksowe podejście do sprawy planowania
rozwoju gminy oraz współpraca samorządów pozwoli na uzyskanie efektu synergii,
7
polegającego na realizacji działań spójnych i służących osiągnięciu zamierzonych
celów, określonych w strategii.
3. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030: Efektywne
wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zróżnicowanych potencjałów
rozwojowych dla osiągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjności,
zwiększenia zatrudnienia, sprawności funkcjonowania państwa oraz spójności
w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie.
Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wpisuje się w powyższy cel,
uwzględniając zróżnicowane potencjały rozwojowe obszaru w zakresie: rolnictwa
i przetwórstwa bazującego na posiadanych zasobach. Jednocześnie w określonej
wizji rozwoju gminy uwzględniono zrównoważone zarządzanie prowadzące do
lepszych warunków życia.
Ponadto określone w strategii cele strategiczne są spójne z celami polityki
przestrzennego zagospodarowania kraju określonymi w KPZK 2030, zwłaszcza z:
a) Celem 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju
kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla
rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich
oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów,
b) Celem 3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach
przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej,
c) Celem 4. Kształtowanie struktur przestrzennych, wspierających osiągnięcie
i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych
Polski,
d) Celem 6. Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego.
4. Założenia Krajowej Polityki Miejskiej: Wzmocnienie zdolności miast i obszarów
zurbanizowanych do kreowania wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy oraz
poprawa jakości życia mieszkańców.
Z
Poziom regionalny
godnie z Ramowym Systemem Organizacji Programowania Strategicznego
w Województwie Lubelskim funkcjonuje trzyszczeblowy system dokumentów
strategicznych 1. Na najwyższym szczeblu znajduje się Strategia Rozwoju
Województwa Lubelskiego oraz Plan Zagospodarowania Przestrzennego
Województwa Lubelskiego. Drugim szczeblem programowania strategicznego jest
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Lubelskiego, natomiast trzecim są
programy rozwoju i Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Lubelskiego
na lata 2014-2020 (RPO WL 2014 – 2020), będące zasadniczym narzędziem
realizacji Strategii, ocenianym pod kątem zgodności z celami strategicznymi.
Ramowy System Organizacji Programowania Strategicznego w Województwie Lubelskim, UMWL, Zał. Do Uchwały Nr
CII/1911/2012 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 20 marca 2012r.
1
8
Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol jest spójna pod względem
przewidzianych działań z wyznaczonym w Strategii Rozwoju Województwa
Lubelskiego na lata 2014-2020 Obszarem Strategicznej Interwencji – Obszary
Gospodarczego Wykorzystania Walorów Przyrodniczych i Kulturowych. Działania
wpisują się wprost w przewidziany dla tego obszaru rodzaj interwencji służący:
wykorzystaniu potencjału obszarów cennych przyrodniczo i kulturowo dla
tworzenia warunków wzrostu społeczno-gospodarczego tych obszarów oraz
określenia charakteru i natężenia funkcji turystycznej, aby nie powodowała ona
dewaloryzacji lub zniszczenia walorów i zasobów przyrodniczych, które na tym
terenie są podstawą jej wykształcenia. Ponadto, interwencja powinna obejmować
takie działania jak: aktywna ochrona zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrody,
rozwój infrastruktury transportowej, poprawa dostępu do usług społecznych,
poprawa warunków fitosanitarnych, przywrócenie miastom funkcji społecznych
i gospodarczych z jednoczesnym wsparciem zasobów ludzkich i przedsiębiorczości.
Ryc. 1. Gmina Frampol na tle Obszarów Strategicznej Interwencji
Źródło: opracowanie własne na podstawie Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
9
W horyzoncie 2020 r. strategiczne cele rozwoju regionu lubelskiego, których
realizacji będą służyły działania samorządu województwa, są określone
następująco:
1. Wzmacnianie urbanizacji regionu,
2. Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich,
3. Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania
technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu.
Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol wyznacza do realizacji działania,
przyczyniające się do:
1. Zwiększenia atrakcyjności gminy dla inwestorów i turystów, poprzez:
poprawę warunków do rozwoju działalności przedsiębiorstw, m.in. przez
tworzenie
terenów
inwestycyjnych
i
zwiększenie
dostępności
komunikacyjnej,
rozwój infrastruktury turystycznej i usług turystycznych,
promowanie przedsiębiorczości oraz rozwój infrastruktury, poprawiającej
konkurencyjność gospodarczą obszaru;
2. Rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości opartej na lokalnych specjalizacjach,
poprzez:
wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw,
poprawę efektywności funkcjonowania sektora rolnego oraz jego większą
specjalizację;
3. Poprawy jakości życia w sferze mieszkaniowej, opieki zdrowotnej, włączenia
społecznego, edukacji oraz bezpieczeństwa publicznego i administracji publicznej,
poprzez:
wykorzystanie wewnętrznego potencjału obszaru w zakresie produkcji
energii z odnawialnych źródeł,
wzrost inwestycji na rzecz polepszenia efektywności energetycznej
budynków mieszkalnych i obiektów użyteczności publicznej,
lepszy dostęp do opieki zdrowotnej oraz programów profilaktycznych,
lepszy dostęp do usług edukacyjnych oraz sportu i rekreacji mieszkańców,
wzrost jakości rządzenia i e-administracji.
Poprzez powyższe interwencje strategia przyczynia się do osiągnięcia zamierzeń
w poszczególnych celach strategicznych Strategii Rozwoju Województwa
Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.). Powiązania pomiędzy
poszczególnymi priorytetami strategii przedstawione zostały w tabeli nr 1.
10
Tabela 1. Zestawienie powiązań pomiędzy priorytetami Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol
a Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.)
Strategiczne cele
rozwoju regionu
lubelskiego
Cel strategiczny 1.
Zwiększenie
atrakcyjności
inwestycyjnej
i turystycznej
gminy
Cel strategiczny 2.
Wspieranie
rozwoju lokalnej
przedsiębiorczości
w obszarze
rolnictwa,
przetwórstwa
rolno-spożywczego
oraz usług
Cel strategiczny 3.
Podniesienie jakości
życia i aktywizacja
mieszkańców
Cel strategiczny 4.
Poprawa
funkcjonowania
lokalnej
administracji
Cel strategiczny 1:
Wzmacnianie urbanizacji
X
X
X
regionu
Cel strategiczny 2:
Restrukturyzacja
X
rolnictwa oraz rozwój
obszarów wiejskich
Cel strategiczny 3:
Selektywne zwiększanie
potencjału wiedzy,
kwalifikacji,
X
X
X
X
zaawansowania
technologicznego,
i innowacyjności regionu
Cel strategiczny 4:
Funkcjonalna,
przestrzenna, społeczna
X
X
i kulturowa integracja
regionu
Źródło: opracowanie własne na podstawie Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
(z perspektywą do 2030 r.)
Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego (RPO WL) jest trzecim
szczeblem planowania strategicznego. RPO WL jest zasadniczym narzędziem
realizacji strategii, ocenianym pod kątem zgodności z celami strategicznymi. System
wdrażania ukierunkowany jest na realizację projektów spełniających następujące
aspekty:
projekty partnerskie, w tym partnerstwa publiczno-prywatnego
i w obszarach funkcjonalnych,
inwestycje i działania, zapewniające efekt prorozwojowy.
W ramach RPO WL określone zostały cele szczegółowe, które będą realizowane
poprzez 14 Osi Priorytetowych, odpowiadających celom tematycznym pakietu
legislacyjnego Unii Europejskiej.
Szczegółowe powiązania pomiędzy Strategią Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol
i Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego zostały
przedstawione w tabeli nr 2, wskazując jedynie te priorytety, które będą
realizowane przez strategię.
11
Tabela 2. Powiązania pomiędzy celami strategicznymi Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol
i Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
Cel strategiczny 2.
Cel strategiczny 1.
Wspieranie rozwoju
Zwiększenie
Cel strategiczny 3.
Cel strategiczny 4.
lokalnej
atrakcyjności
Podniesienie jakości
Poprawa
Oś priorytetowa
inwestycyjnej
życia i aktywizacja
funkcjonowania
RPO WL
w obszarze rolnictwa,
i turystycznej
mieszkańców
lokalnej
przetwórstwa rolnogminy
administracji
spożywczego oraz
usług
1. Badania
X
i innowacje
2. Cyfrowe Lubelskie
X
3. Konkurencyjność
X
X
przedsiębiorstw
4. Energia przyjazna
X
X
X
środowisku
5. Efektywność
energetyczna
X
X
X
i gospodarka
niskoemisyjna
6. Ochrona
środowiska
i efektywne
X
X
wykorzystanie
zasobów
7. Ochrona
dziedzictwa
X
X
kulturowego
i naturalnego
8. Mobilność
regionalna
X
i ekologiczny
transport
9. Rynek pracy
X
X
10. Adaptacyjność
przedsiębiorstw
X
i pracowników do
zmian
11. Włączenie
X
społeczne
12. Edukacja,
umiejętności
X
i kompetencje
13. Infrastruktura
X
społeczna
14. Pomoc
techniczna
Źródło: opracowanie własne na podstawie RPO WL na lata 2014-2020
Dokumentem, który reguluje politykę przestrzenną w województwie lubelskim jest
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego, który jest
obecnie w trakcie zmian (aktualny projekt z sierpnia 2015 roku), gdyż dokument
z 2002 roku był sporządzony w oparciu o nieobowiązującą już ustawę
o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r. w innych niż obecnie
uwarunkowaniach geopolitycznych, rozwojowych i instytucjonalnych planowania.
PZP WL określa zasady i kierunki kształtowania struktury funkcjonalnoprzestrzennej regionu oraz działania służące realizacji ponadlokalnych celów
publicznych stanowiąc formalną i merytoryczną płaszczyznę odniesienia dla
12
podejmowanych decyzji przestrzennych. Według Planu Miasto Frampol jest
miastem koncentracji funkcji podstawowych i rozwoju ponadlokalnych funkcji
specjalistycznych.
Według Planu Gmina Frampol wchodzi w skład Roztoczańsko-Puszczańskiego
Obszaru Funkcjonalnego, dla którego priorytetem rozwojowym jest aktywizacja
gospodarcza poprzez wykorzystanie potencjału uzdrowiskowego, leśnego
i turystycznego. Podstawową funkcją dla tego obszaru jest funkcja gospodarcza,
w tym turystyczna, jako funkcja towarzysząca wskazana jest funkcja rolnicza,
ukierunkowana na rolnictwo ekologiczne i produkcję roślin przemysłowych.
13
2. POTENCJAŁ ROZWOJU GMINY FRAMPOL
2.1. Lokalizacja
G
mina Frampol jest gminą miejsko-wiejską, zlokalizowaną w północnej części
powiatu biłgorajskiego, na południu województwa lubelskiego. Jej
powierzchnia wynosi 108 km2. Gmina Frampol od północy graniczy z gminą Goraj
z powiatu biłgorajskiego, od południa z gminą Biłgoraj z powiatu biłgorajskiego, na
zachodzie z gminą Dzwola z powiatu janowskiego, a na wschodzie z gminą
Radecznica z powiatu zamojskiego.
Stolicą gminy jest Miasto Frampol. Poza miastem w skład gminy wchodzi 15
sołeckich miejscowości wiejskich: Chłopków, Karolówka, Kąty, Komodzianka,
Korytków Mały, Pulczynów, Radzięcin, Rzeczyce, Smoryń, Sokołówka, Stara Wieś,
Teodorówka, Teodorówka Kolonia, Wola Kątecka i Wola Radzięcka 2.
Ryc. 2. Położenie Gminy Frampol na tle podziału administracyjnego woj. lubelskiego i Polski
Źródło: opracowanie własne
Według podziału fizycznogeograficznego Kondrackiego (2010) Gmina Frampol jest
położona w obrębie dwóch makroregionów i dwóch mezoregionów:
makroregion Roztocze – mezoregion Roztocze Zachodnie,
makroregion Kotlina Sandomierska – mezoregion Równina Biłgorajska.
2
http://www.frampol.pl/index.php?pid=1240, czerwiec 2015
14
Roztocze Zachodnie rozcięte jest przełomową doliną Gorajca na dwie części – na
zachód od doliny znajduje się Roztocze Gorajskie, na wschód – Szczebrzeszyńskie.
Północna część Gminy Frampol położona jest na Roztoczu Gorajskim. Lessowe
wzniesienia Roztocza porozcinane są wąwozami, co daje niezwykle malowniczy
krajobraz.
Równina Biłgorajska jest płaskowyżem opadającym ku zachodowi. Większość
obszaru mezoregionu pokryta jest lasami Puszczy Solskiej.
Ryc. 3. Położenie Gminy Frampol na tle podziału fizycznogeograficznego
Źródło: opracowanie własne na podstawie Kondracki 2010
15
2.2. Środowisko przyrodnicze i kulturowe
G
Budowa geologiczna i surowce mineralne
mina Frampol położona jest w obrębie dwóch jednostek geologicznych:
północno-wschodnia część znajduje się w obrębie Synklinorium Brzeżnego,
południowo-zachodnia należy do Zapadliska Przedkarpackiego. Granicą pomiędzy
jednostkami jest strefa tektoniczna złożona z serii uskoków opadających w kierunku
Zapadliska Przedkarpackiego.
Synklinorium Brzeżne wypełniają silnie spękane osady kredowe (wapienie, kreda
pisząca, opoki, margle i fosforyty). Miąższość utworów kredowych dochodzi do
500 m. Na nich leżą osady trzeciorzędowe (mioceńskie) – wapienie
organodetrytyczne, żwiry, piaskowce i gipsy. Fragmenty trzeciorzędu odsłaniają się
na powierzchni w okolicach Radzięcina, Starej Wsi i Woli Kąteckiej. Ich miąższość
waha się od 10 do 40 m. W czwartorzędzie strefę krawędziową Roztocza objęło
zlodowacenie południowopolskie. Miąższość osadów czwartorzędowych dochodzi
do 15 m. W północno-wschodniej części gminy podczas zlodowacenia
północnopolskiego zakumulowały się lessy, które przykrywają trzeciorzędowe
wapienie.
Równina Biłgorajska nie została objęta morzem kredowym, w związku z czym na
osadach jurajskich zalegają bezpośrednio osady trzeciorzędowe. W pliocenie,
w obrębie Zapadliska Przedkarpackiego, miała miejsce intensywna działalność
rzeczna. Rzeki wydrążyły na przedpolu Roztocza rynnę, w której osadziły się osady
czwartorzędowe – piaski i żwiry sandrowe, gliny zwałowe, piaski i żwiry
lodowcowe, piaski eoliczne lokalnie w wydmach, a w dolinach rzecznych piaski,
żwiry, mady rzeczne, torfy i namuły.
W Gminie Frampol występują surowce mineralne związane z osadami
trzeciorzędowymi i czwartorzędowymi. Z trzeciorzędem związane są utwory
węglanowe, wykorzystywane jako kamienie drogowe i budowlane. Utwory
czwartorzędowe to piaski kwarcowe, wykorzystywane do produkcji cegły
wapienno-piaskowej oraz torfy. Na granicy Gminy Frampol i Biłgoraj znajduje się
złoże piasków kwarcowych do produkcji cegły wapienno-piaskowej „Dyle”
o powierzchni 1,81 ha, mające znaczenie regionalne 3.
W gminie znajdują się również złoża:
kruszywa naturalnego: Kąty III, Kąty IV, Kolonia Kąty, Frampol I - Pola A i B,
Sokołówka I,
kamieni drogowych i budowlanych: Radzięcin II,
surowców ilastych ceramiki budowlanej – Frampol I i II.
W dolinach rzecznych i bezodpływowych zagłębieniach występują torfy, które ze
względu na istotne znaczenie środowiskowe nie są eksploatowane.
3
http://baza.pgi.gov.pl/igs/zloze.asp?ID=2778&mode=kontury, czerwiec 2015
16
W
Rzeźba terenu
geomorfologii Gminy Frampol bardzo charakterystyczny jest podział na
wyżynną, pagórkowatą północ i nizinne południe, rozdzielone krawędzią
o charakterze tektonicznym. Jest to jedyny w Polsce tak wyraźnie zaznaczony
w rzeźbie terenu fragment granicy geologicznej pomiędzy fałdową Europą
Zachodnią i płytową Wschodnią.
Rzeźba Roztocza Zachodniego wykazuje typowo lessowy charakter. Gruba pokrywa
lessowa jest gęsto rozcięta przez suche doliny erozyjno-denudacyjne i wąwozy,
których głębokość sięga 15 m, a szerokość waha się od 1 do 20 m.
Ryc. 4. Ukształtowanie powierzchni Gminy Frampol i okolic
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z serwera WMS:
http://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/img/guest/HIPSO/MapServer/WMSServer?
Równina Biłgorajska to rozległe obniżenie, będące fragmentem Kotliny
Sandomierskiej. Jej powierzchnia łagodnie opada ku dolinie Tanwi.
Charakterystycznym elementem równiny są wydmy oraz bagna i torfowiska. Wały
wydmowe i pola piasków eolicznych osiągają rozmiary kilkuset metrów i wysokość
względną 15-20 m. Urozmaicenie rzeźby stanowią również doliny rzeczne rzek
spływających z Roztocza w kierunku południowo-zachodnim. U podnóża krawędzi
Roztocza rozciągają się lasy należące do kompleksu Puszczy Solskiej.
Wysokość terenu w Gminie Frampol waha się od 210 m n.p.m. w dolinie Białej Łady
do 330 m n.p.m. w rejonie Teodorówki.
17
Sieć hydrograficzna
W
ody podziemne na terenie Gminy Frampol występują w utworach kredowych,
trzeciorzędowych i czwartorzędowych.
Obszar gminy jest położony w obrębie dwóch Jednolitych Części Wód Podziemnych,
na które Państwowy Instytut Geologiczny podzielił obszar Polski:
JCWP nr 107 – północna część gminy, wody podziemne występują w obrębie
kredy górnej i dolnej, jury i paleozoiku, jednostka charakteryzuje się
nadwyżką zasobów wód podziemnych, wody są dobrej jakości i wymagają
prostego uzdatniania, obszar ten należy do górnokredowego Głównego
Zbiornika Wód Podziemnych nr 406 Niecka Lubelska (Lublin),
JCWP nr 127 – południowa część gminy, wody słodkie występują na
głębokości do 80 m, występują tu wody w piaskach i żwirach
czwartorzędowych oraz wody szczelinowe w kredowych utworach
węglanowych, wody posiadają dobrą jakość, obszar leży w obrębie GZWP
nr 428 Dolina Kopalna Biłgoraj Lubaczów.
Sieć hydrologiczna Gminy Frampol jest słabo rozwinięta. Gmina prawie w całości
należy do zlewni Wisły. Większość obszaru odwadniana jest przez Białą Ładę
(dopływ Tanwi) i Bukową (dopływ Sanu), jedynie fragment gminy na północnymwschodzie odwadnia Gorajec (dopływ Poru, który z kolei jest dopływem Wieprza).
Ryc. 5. Sieć hydrograficzna Gminy Frampol i okolic
Źródła Białej Łady znajdują się w Chrzanowie, w powiecie janowskim. W okolicy
miejscowości Sól, Biała Łada przyjmuje swój największy dopływ – Czarną Ładę
i w dalszym biegu przybiera nazwę Łada. Biała Łada płynie w centralnej i zachodniej
18
części Gminy Frampol. Jej długość to 56,5 km, z czego ok. 19 km znajduje się
w Gminie Frampol.
Bukowa jest prawobrzeżnym dopływem Sanu o długości 52 km. Rzeka rozpoczyna
swój bieg w Gminie Frampol, w okolicy wsi Korytków Mały. Obecnie rzeka ma
wąskie głębokie koryto z niewielką ilością wody. Na rzece organizowane są spływy
kajakowe.
W północno-zachodniej części gminy znajduje się zbiornik retencyjny o powierzchni
4,5 ha, zasilany wodami Białej Łady. Zbiornik jest również wykorzystywany do
celów rekreacyjnych.
W gminie na obszarze Równiny Biłgorajskiej występują wody stojące w postaci
mokradeł i bagien, które tworzą się ze względu na płytko występujące wody
gruntowe.
K
Klimat
limat w Gminie Frampol kształtowany jest przez masy powietrza morskiego
z zachodu i kontynentalnego ze wschodu, przy czym przeważają wpływy
kontynentalne.
Średnia roczna temperatura z wielolecia 1971-2000 wyniosła we Frampolu 7-8 °C,
a więc podobnie jak w całym województwie lubelskim i wschodniej Polsce. Obszary
Roztoczańskie gminy wyróżniają się niższymi temperaturami w porównaniu do
obszarów otaczających.
Średnie roczne sumy opadów również różnią się w zależności od wysokości nad
poziomem morza. Na Równinie Biłgorajskiej występują niższe sumy opadów – 550600 mm, zaś na Roztoczu 600-650 mm.
Okres wegetacyjny w Gminie Frampol wynosi 203-210 dni. Niekorzystną cechą jest
występowanie w tym okresie przymrozków.
W gminie występują wiatry zachodnie i południowo-zachodnie. Urozmaicona rzeźba
terenu wpływa na zróżnicowanie mikroklimatów: stoki o południowej ekspozycji
charakteryzują się lepszym nasłonecznieniem, w dolinach rzek i obniżeniach terenu
występują inwersje termiczne, w dolinach zalegają również zanieczyszczenia
powietrza ze względu na słabą wentylację, a na terenach zawietrznych dłużej zalega
pokrywa śnieżna.
P
Gleby
okrywa glebowa Gminy Frampol jest bezpośrednio powiązana z budową
geologiczną i utworami skalnymi, które tu występują. Północno-wschodnia
część gminy zajęta jest przez gleby brunatne i płowe wytworzone z lessów. Gleby te
należą do kompleksu pszennego dobrego i klasy bonitacyjnej IVa i IVb w części
centralnej i wschodniej, na zachodzie gminy pojawiają się gleby klasy IIIa i IIIb.
Południowa część gminy pokryta jest glebami wytworzonymi z piasków luźnych
różnej genezy. Gleby te należą do kompleksu trwałych użytków zielonych klasy
bonitacyjnej I i II.
19
W dolinach rzecznych występują mady rzeczne.
Gleby w Gminie Frampol, w szczególności w północnej – roztoczańskiej części, są
bardzo silnie degradowane przez erozję wodną, ze względu na podatną na erozję
pokrywę lessową i znaczne deniwelacje terenu.
G
Ochrona przyrody
mina Frampol jest jednostką o niezwykłych walorach przyrodniczych
i krajobrazowych. Na jej terenie, w północnej części znajduje się fragment
Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego. Południowa część gminy została objęta
ochroną w postaci obszarów Natura 2000. Ponadto w pobliżu granic gminy znajduje
się Park Krajobrazowy Lasy Janowskie i Roztoczański Obszar Chronionego
Krajobrazu.
Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy utworzony został w 1991 roku na obszarze
20 209 ha. Park zajmuje 26% powierzchni Gminy Frampol. Obejmuje wschodnią
część Roztocza Zachodniego. Park charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu –
wzniesienia i pagórki porozcinane głębokimi wąwozami. Ponadto na tym terenie
występuje unikatowy w skali europejskiej rolniczy krajobraz roztoczański z wąskimi
i długimi polami, z różnorodnymi uprawami, położonymi na wzgórzach i zboczach.
Deniwelacje terenu na obszarze parku przekraczają 50 m.
W południowej i zachodniej części gminy wyznaczone zostały obszary Natura 2000.
Znajduje się tu część Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków „Lasy Janowskie”
i „Puszcza Solska” oraz Specjalnego Obszaru Ochrony Siedlisk „Uroczyska Lasów
Janowskich” i „Uroczyska Puszczy Solskiej”.
Na terenie Gminy Frampol znajdują się 4 pomniki przyrody: grusza polna, 2 lipy
szerokolistne i 2 dęby szypułkowe i 1 inne skupisko 4.
Gmina Frampol cechuje się ponadprzeciętną lesistością – 32,7% (powiat biłgorajski
– 38,6%, województwo lubelskie – 23,1%). Lasy w gminie należą do kompleksu
Puszcza Solska. Kompleks jest złożony głównie z borów sosnowych, w części
sztucznie nasadzonych. W okresie Średniowiecza puszcza stanowiła jeden kompleks
leśny z Puszczą Sandomierską. W Puszczy Solskiej występują rozległe torfowiska
porośnięte przez żurawinę, głóg, leszczynę, jałowiec, bez i czarną jagodę.
4
http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/, czerwiec 2015
20
Ryc. 6. System przyrodniczy Gminy Frampol i okolic
Na obszarze Gminy Frampol planowane jest utworzenie kolejnych form ochrony
przyrody:
Gorajski (Zachodnioroztoczański) Park Krajobrazowy,
Zachodnioroztoczański Obszar Chronionego Krajobrazu,
Biłgorajski Obszar Chronionego Krajobrazu,
Międzynarodowy Rezerwat Biosfery „Roztocze i Puszcza Solska”.
W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego bardzo ważna jest szczególna
dbałość o estetykę krajobrazu Gminy Frampol i harmonię użytkowania
gospodarczego oraz zakaz lokalizowania inwestycji, mogących w znaczący sposób
wpłynąć na środowisko.
Kształtowanie środowiska w Gminie Frampol powinno odbywać się poprzez:
rekultywację nieużytków, terenów poeksploatacyjnych i innych terenów
zdegradowanych,
zalesienie gruntów najniższych klas bonitacyjnych i zagrożonych erozją
wodną,
kształtowanie zalesień i zadrzewień, chroniących glebę przed erozją oraz
stanowiących zaplecze rekreacyjne dla mieszkańców Frampola,
harmonizowanie zabudowy zgodnie ze skalą i charakterem krajobrazu.
21
N
Zarys historii gminy
a przestrzeni dwóch wieków obszar dzisiejszej Gminy Frampol podlegał wielu
zawirowaniom. Poniżej przedstawiono najważniejsze wydarzenia poczynając
od założenia Frampola:
U
Osada Frampol została założona w 1705 roku przez właściciela tych dóbr
Franciszka Butlera,
W 1738 roku król August III wydał przywilej ustanawiający we Frampolu
5 jarmarków i targ co niedzielę,
W II połowie XVIII wieku powołano we Frampolu 4 cechy rzemieślnicze:
tkacki, szewski, rzeźniczy i garncarski,
W 1835 roku właścicielem Frampola został Leon Niemirowski,
W 1870 roku Frampol stracił prawa miejskie i powstała gmina wiejska
Frampol w powiecie zamojskim w guberni lubelskiej,
W 1919 roku gmina weszła w skład województwa lubelskiego,
W 1930 roku do Gminy Frampol przyłączono zniesioną gminę Goraj.
Gmina została zniesiona w 1954 roku i przywrócona w 1973 roku,
W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie zamojskim,
W 1993 Frampol odzyskał prawa miejskie, przez co gminę przekształcono
na gminę miejsko-wiejską,
Od 1999 roku gmina należy ponownie do powiatu biłgorajskiego
w województwie lubelskim.
Układ przestrzenny miasta Frampol i sieć osadnicza gminy
kład przestrzenny Frampola został opracowany na podstawie renesansowych
wzorów idealnego miasta. Autor planu nie jest znany. Miasto posiada unikalny
na skalę światową rozkład ulic wpisany do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków
Województwa Lubelskiego.
Podstawą założenia jest kwadrat o długości boków 500 m, zorientowany według
stron Świata. W jego centralnej części znajduje się kwadratowy rynek o długości
pierzei 225 m. Duży zewnętrzny kwadrat został podzielony na dwa pasma bloków
i obwiedziony czterema ulicami stodolnymi, które stanowiły jednocześnie dojazd do
pól o długości ok. 500 m. Po osiach i przekątnych układu zostały wytyczone
poboczne place kwadratowe o boku 68 m, a także poprowadzono 8 ulic osiowych.
Ulice osiowe miały charakter tranzytowy i stanowiły wloty gościńców do Janowa,
Biłgoraja i Szczebrzeszyna. Główna oś północ-południe prowadziła do kościoła
zlokalizowanego poza miastem. Wszystkie domy przy rynku miały kolejne numery,
a numer pierwszy nosił dom dziedzica Frampola. Stał na środku rynku i był
jednocześnie domem zajezdnym i handlowym, nazywano go ratuszem. Ulice
Frampola posiadały inne nazwy niż obecnie. Ulice przekątne nie miały nazw,
nazywano je ogólnie „ulicami Tylnymi”, która to nazwa funkcjonuje również
w dzisiejszych czasach. Działki przyrynkowe służyły rzemieślnikom i kupcom,
a działki zewnętrzne dostosowane były do gospodarstwa małorolnego, na nich
oprócz domu znajdowały się budynki gospodarcze. Domy były parterowe,
ustawione szczytem do ulicy. Na zewnątrz rozplanowanego układu miasta istniały
ulice stodolne, jej przykładem może być ulica Targowa. W połowie XIX wieku
idealny układ miasta został nieco przebudowany, ponieważ postanowiono
powiększyć tereny pod zabudowę kosztem powierzchni rynku. Postawiono nowe
22
pasmo bloków równolegle do istniejącej zabudowy rynku, co zmniejszyło jego
powierzchnię do stanu obecnego tj. 140x140 m.
Na początku XX wieku miasto było osadą rolniczą i skupiskiem małego handlu.
W 1939 roku w wyniku nalotu bombowego miasto zostało w 90% zniszczone.
Zostało odbudowane już jako murowane. Na obrzeżach układu pozostały ciągi
stodół, które tworzą charakterystyczny krajobraz ulic stodolnych.
Obecnie miasto posiada 20 ulic, nie istnieje ratusz i karczma. W mieście znajdują się
w większości budynki jednorodzinne, istnieją tu jedynie dwa 3-piętrowe bloki
wielorodzinne.
Na sieć osadniczą gminy oprócz zwartego układu Miasta Frampol składa się
15 miejscowości wiejskich o statusie sołectwa. Układ osadniczy koncentruje się
wzdłuż doliny Białej Łady, a także w północno-wschodniej części gminy. Południowa
część gminy nie jest zasiedlona ze względu na zalesienie przez kompleks lasów
Puszczy Solskiej.
Dziedzictwo kulturowe
D
ziedzictwo kulturowe Gminy Frampol stanowią w większości obiekty sakralne
– kościoły i cmentarze, w tym cmentarz żydowski.
Tabela 3. Najważniejsze zabytki Gminy Frampol
Obiekt zabytkowy
Układ urbanistyczny osady
Frampol wraz z zabudową
mieszkalną i gospodarczą,
ze szczególnym
uwzględnieniem
zabudowy ulic
„stodolnych” (Polna,
Orzechowa, Kościelna,
Ogrodowa)
Kościół parafialny
rzymskokatolicki pw.
Matki Boskiej Szkaplerznej
i św. Jana Nepomucena,
wraz z wyposażeniem
wnętrza, dzwonnica,
cmentarz kościelny
z drzewostanem
23
Frampol
Numer
w rejestrze
A/75
Frampol
A/1444
Miejscowość
Zdjęcie
Budynek dawnej plebanii
wraz z gruntem pod
budynkiem
Frampol
A/1351
Cmentarz grzebalny
(żydowski), zamknięty,
wraz z nagrobkami
i drzewostanem
Frampol
A/1592
Kościół parafialny
rzymskokatolicki pw. Św.
Kazimierza Królewicza,
wraz z wyposażeniem
w zabytki ruchome,
drzewostan w granicach
cmentarza kościelnego
Radzięcin
A/170
Dzwonnica przy kościele
parafialnym pw. Św.
Kazimierza Królewicza
Radzięcin
A/170
Cmentarz grzebalny wraz
z drzewostanem
i nagrobkami
Radzięcin
A/1436
Cmentarz wojenny
z I Wojny Światowej
Smoryń
A/1531
Źródło: opracowanie własne na podstawie Wojewódzkiego Rejestru Zabytków Województwa Lubelskiego (stan na
dzień 31.12.2014 r.)
24
W Gminie Frampol zewidencjonowano 32 stanowiska archeologiczne:
4 w Pulczynowie, 3 w Karolówce, 7 w Rzeczycach, 1 w Woli Radzięckiej, 1 w Woli
Kąteckiej, 7 w Smoryniu i 9 w Korytkowie Małym. Są to osady lub ślady osadnictwa
kultury amfor kulistych, pucharów lejkowatych, trzcinieckiej i łużyckiej z neolitu
i epoki brązu.
Wartości kulturowe powinny być objęte ochroną aby służyły obecnym i przyszłym
pokoleniom. W zakresie ochrony obiektów zabytkowych w Gminie Frampol należy
podjąć m.in. następujące działania:
utrzymać zabytkowy układ urbanistyczny Miasta Frampol,
wyprowadzić ruch tranzytowy poza historyczny układ miasta,
przywrócić wartości historyczne obiektom zdegradowanym,
utrzymać kapliczki i krzyże przydrożne,
na obszarach wiejskich kontynuować tradycyjne formy osadnictwa (wsie
łańcuchowe, rzędowe i wielodrożne),
udostępniać obiekty zabytkowe dla turystów.
Gmina Frampol może się poszczycić bogactwem twórców ludowych i wytwarzanych
przez nich wytworów. W gminie mieszkają twórcy haftu krzyżykowego, malarze,
poeci i pisarze. Do dziedzictwa kulturowego zaliczają się również elementy
niematerialne takie jak legendy i podania ludowe, które sprawiają, że dany obszar
jest bardziej interesujący. Z Miastem Frampol związana jest legenda o Żydówce
Esterce, która zakochała się w goju i chciała za niego wyjść. Kiedy jej ojciec na to się
nie zgodził dziewczyna popełniła samobójstwo na wzgórzach w okolicach Frampola.
Od tamtej pory jej dusza błąka się po bezdrożach.
G
Zagospodarowanie przestrzenne
mina Frampol posiada Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego w skali 1:10 000, opracowane w 1999 roku i uchwalone
uchwałą nr VIII/22/99 Rady Miasta i Gminy Frampol z dnia 27 kwietnia 1999 r.,
które zostało poddane trzem zmianom, zatwierdzonym uchwałami:
Nr X/46/07 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 21 września 2007 r.
Nr XXXIV/195/10 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 29 stycznia 2010 r.
Nr XXXVII/233/14 Rady Miejskiej we Frampolu z dnia 14 lutego 2014 r.
W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasto
Frampol określane jest jako lokalny ośrodek równoważenia rozwoju z elementami
usług ponadlokalnych.
Dla miasta Studium przewiduje rozwój funkcji miejskich takich jak: funkcja
administracyjna, lokalne usługi publiczne i komercyjne, ponadlokalne usługi
z zakresu oświaty, ochrona zdrowia, obsługa turystyki, mieszkalnictwo, obsługa
produkcji rolniczej, przemysł i nieuciążliwe rzemiosło wytwórcze. Dla gminy
dokument przewiduje następujące funkcje: rolnictwo i jego obsługa, przetwórstwo
i zbyt płodów rolnych, wytwórczość rzemieślnicza, mieszkalnictwo, wypoczynek
i turystyka, usługi, produkcja leśna, obsługa ruchu drogowego o znaczeniu
regionalnym.
25
W dokumencie Studium Gmina Frampol została podzielona na strefy funkcjonalnoprzestrzenne:
Strefa A – „miejska”, obejmująca teren istniejącego i projektowanego
zagospodarowania w obrębie Miasta Frampol, dzieli się na 3 podstrefy:
− I teren zabytkowy – historyczne miasto Frampol,
− II teren rozwojowy – istniejąca i projektowana zabudowa poza strefą
historyczną,
− III teren rekreacyjny – istniejące i projektowane usługi turystyczne
związane ze zbiornikiem wodnym,
Strefa B – „osadniczo-rolnicza Roztocza Zachodniego”, obejmująca
roztoczańskie tereny północno-wschodniej części gminy, dzieli się na
3 podstrefy:
− I teren parkowy – obejmujący sołectwa położone w obrębie
Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego,
− II teren turystyczny osadniczo-rolniczy – obejmujący wierzchowiny
Roztocza Zachodniego,
− III teren aktywizacji gospodarczej – obejmujący teren osadnictwa
w dolinie rzeki Biała Łada,
Strefa C – „osadnicza Równiny Biłgorajskiej”, obejmująca południową
i zachodnią część gminy i lasy Puszczy Solskiej, również jest podzielona na
2 podstrefy:
− I teren osadniczo-rolniczy – obejmujący osadnictwo w dolinie rzeki
Białej Łady,
− II teren leśny Puszczy Solskiej – obejmujący teren leśny Puszczy
Solskiej z enklawami zabudowy śródleśnej.
Według danych BDL GUS z 2013 r., w Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego do sporządzenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego wskazano powierzchnię 10 761 ha. Wskazano
również, że 2 ha powierzchni gruntów rolnych powinny być przeznaczone na cele
nierolnicze i 2 ha powierzchni gruntów leśnych powinny być przeznaczone na cele
nieleśne.
Obowiązujące Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego w gminie
Frampol zostały sporządzone według Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym z 2003 roku. Gmina Frampol jest pokryta przez MPZP w 48,7%, co
stanowi niewielki odsetek. Obecnie w gminie obowiązuje 10 miejscowych planów:
3 obejmujące Miasto Frampol, 3 – miejscowość Karolówka, 3 – Sokołówka
i 1 z terenu Korytkowa Małego 5.
Na obszarach, których nie obejmują Miejscowe Plany Zagospodarowania
Przestrzennego w 2013 roku nie zostały wydane żadne decyzje o lokalizacji celu
publicznego, wydano natomiast 10 decyzji o warunkach zabudowy, z których
wszystkie dotyczyły zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
5
http://planyzagospodarowania.pl/miejscowosci/lubelskie/bilgorajski/frampol, lipiec 2015
26
W Gminie Frampol znajdują się obszary zdegradowane, zarówno pod względem
przestrzennym, jak i ze względu na zidentyfikowane negatywne zjawiska
zachodzące w sferze społecznej, scharakteryzowane w podrozdziale 2.3.
Społeczeństwo (Identyfikacja problemów społecznych) m.in. bezrobocie, ubożenie
społeczeństwa, alkoholizm, niewystarczająca integracja społeczna, brak motywacji
do rozwijania zainteresowań i doskonalenia umiejętności, emigracja zarobkowa,
utrudniony dostęp do dóbr kultury, infrastruktury sportowej oraz niewydolność
opiekuńczo-wychowawcza rodzin.
Jednym ze sposobów zniwelowania wymienionych problemów są planowane
w gminie działania rewitalizacyjne dotyczące przestrzeni publicznych oraz jednego
z budynków komunalnych.
W Mieście Frampol największe potrzeby w zakresie rewitalizacji zidentyfikowano
w obrębie zabytkowego układu urbanistycznego, a dokładniej w obrębie rynku i ulic
stodolnych. W ramach działań rewitalizacyjnych w tym obszarze planowane jest
uporządkowanie zabudowy przyrynkowej, przywrócenie integralnej płyty placu
rynkowego oraz powstanie Ratusza. Konieczne jest również dostosowanie położenia
przystanku komunikacji publicznej. Powyższe działania będą kontynuacją
zrealizowanego w 2009 roku przez Gminę Frampol projektu współfinansowanego
z PROW 2007-2013, który obejmował I etap zagospodarowania rynku poprzez
budowę fontanny, nasadzenie klonów i wykonanie nawierzchni placu i chodników.
Działań rewitalizacyjnych wymaga również budynek komunalny będący własnością
Gminy Frampol, znajdujący się w miejscowości Teodorówka, w którym obecnie
funkcjonuje świetlica wiejska, biblioteka i pomieszczenia socjalne, jest to również
siedziba OSP. Budynek po działaniach rewitalizacyjnych będzie służył społeczności
lokalnej w Teodorówce oraz mieszkańcom sąsiednich miejscowości jako miejsce
spotkań i integracji młodzieży i seniorów w ramach różnego rodzaju działań
aktywizacyjnych (zajęcia plastyczne, muzyczne itp.). Ponadto odnowiony budynek
będzie pełnił funkcję budynku socjalnego dla rodzin z terenu gminy w trudnej
sytuacji życiowej.
Kompleksowa rewitalizacja przestrzeni publicznej w Gminie Frampol przyczyni się
do przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych na zdegradowanych
obszarach, na których obserwuje się pogorszenie stanu infrastruktury, jak również
zidentyfikowane problemy w sferze społecznej. Rewitalizacja będzie stanowić
impuls do kolejnych inwestycji, przyczyni się do aktywizacji życia gospodarczego,
polepszenia standardu życia mieszkańców oraz odbudowy więzi społecznych.
W celu szczegółowego zaplanowania działań rewitalizacyjnych konieczne jest
opracowanie programu rewitalizacji.
27
2.3. Społeczeństwo
L
Demografia
udność Frampola w 2013 r. wynosiła 6 328 osób, co stanowiło 6,1% ludności
powiatu biłgorajskiego i 0,3% społeczeństwa w województwie lubelskim. Liczba
mężczyzn zamieszkujących Gminę Frampol wynosiła 3 158 (49,9%), a kobiet 3 170
(50,1%). Na przestrzeni ostatnich trzech lat zanotowano systematyczny spadek
liczby mieszkańców gminy. W 2013 r. Gminę Frampol zamieszkiwało o 92 osoby
mniej niż w roku 2010.
Ludność Miasta Frampol stanowi 23,4% społeczeństwa gminy, obszar wiejski
zamieszkuje 4 846 osób, co stanowi 76,6% mieszkańców gminy.
W strukturze ludności przeważają kobiety, w 2013 roku na 100 mężczyzn
przypadało 100,3 kobiet, w powiecie biłgorajskim ten wskaźnik wynosi 103.
Wielkość tego wskaźnika w 2013 roku pozwoliło Gminie Frampol zająć 3 lokatę
w powiecie i 46 w województwie wśród gmin.
Wykres 1. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Frampol w latach 2008-2013
Źródło: Dane GUS BDL
Liczba ludności ma wpływ na wskaźnik gęstości zaludnienia, aktualnie w gminie
wynosi on 59 osób na 1 km2 i od 3 lat utrzymuje się na stałym poziomie. Dla powiatu
biłgorajskiego wskaźnik gęstości zaludnienia wynosi 61 osób na 1 km2, natomiast
średnia dla województwa to 86 osób na 1 km2.
Przyrost naturalny w latach 2008-2013 nie osiągał dodatnich poziomów, a od
2011 r. widoczny jest jego spadek. W 2013 roku osiągnął najniższą wartość -28,
najwyższa wartość w badanym okresie wystąpiła w 2011 roku (-8). Wpływ na
przyrost naturalny ma utrzymujący się wysoki poziom zgonów, przewyższający,
choć nieznacznie, wskaźnik urodzeń żywych. Poniżej przestawiono wskaźniki
demograficzne tj. liczba urodzeń żywych, zgonów i przyrost naturalny na 1000
mieszkańców.
28
Wykres 2. Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny na 1000 ludności
Saldo migracji ludności w latach 2008-2013 utrzymywało dość wysoki ujemny
poziom. Najwyższą ujemną wartość zanotowano w 2013 roku (-33). Analiza
wskaźnika salda migracji na 1000 mieszkańców w 2013 roku ulokowała Gminę
Frampol na niskim 13 miejscu w powiecie (na 14 jednostek samorządu
terytorialnego) z wynikiem -5,2 osoby. Liczba zameldowań w Gminie Frampol
w 2013 roku wynosiła 45 osób, najwyższa wartość w badanym okresie wystąpiła
w 2009 roku (53 osoby).
Wykres 3. Saldo migracji i liczba zameldowań na obszarze Gminy Frampol
Struktura wiekowa społeczeństwa w 2013 r. kształtowała się następująco: ludność
w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 17,4%, ludność w wieku produkcyjnym
60,3%, natomiast osoby w wieku poprodukcyjnym 22,3%. W porównaniu do
średniej dla województwa lubelskiego struktura Gminy Frampol wypada
niekorzystnie: udział ludności w wieku przedprodukcyjnym 18,3%, produkcyjnym
62,7%, w wieku poprodukcyjnym 18,9%.
Według opracowań ONZ, jeżeli w strukturze ludności odsetek osób w wieku
poprodukcyjnym (powyżej 65 lat) stanowi ponad 10%, mówimy o przekroczeniu
progu zaawansowanej starości społeczeństwa.
29
Ryc. 7. Fazy procesu starzenia się społeczeństwa
Źródło: http://www.utw.up.krakow.pl/pliki/lectorium/wyklad1.pdf, lipiec 2015
Wykres 4. Piramida wieku ludności w 2013 r. i udział ludności według ekonomicznych grup wieku
30
Wskaźnik obciążenia demograficznego (tj. ludność w wieku nieprodukcyjnym na
100 osób w wieku produkcyjnym) w 2013 r. wynosił 66% i od pięciu lat ulegał
wahaniom.
Prognoza demograficzna wykonana przez GUS dla powiatu biłgorajskiego pokazuje,
iż w przeciągu najbliższych 37 lat ludność zamieszkująca Gminę Frampol będzie
systematycznie spadać. W 2020 r. zmaleje o 3,2%, w 2035 r. 11,2% a w 2050
mieszkańców powiatu będzie mniej o 22,2% w porównaniu do roku 2013.
D
Identyfikacja problemów społecznych
o najczęściej powtarzających się problemów społecznych zidentyfikowanych na
obszarze Gminy Frampol należą bezrobocie i alkoholizm. Przyczyny ich
występowania są zróżnicowane: zła kondycja finansowa, niezaradność życiowa,
przyzwolenie społeczne a także moda, szczególnie wśród osób młodych, na
czerpanie złych wzorców. W dłuższym okresie czasu prowadzą one do rozbicia
rodzin, zjawisk negatywnych a nawet do patologii społecznych. Według
mieszkańców nadużywanie alkoholu jest widocznym i ciągle narastającym
problemem i negatywnym zjawiskiem społecznym.
Kolejnym problemem jest niewystarczająca integracja społeczna oraz brak
motywacji do rozwijania zainteresowań bądź doskonalenia posiadanych
umiejętności. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być brak przekonania
o skuteczności działania, niewystarczająca pomoc ze strony innych osób i instytucji.
W następstwie tego wyłania się inny ważny problem, jakim jest niski poziom
wykształcenia społeczeństwa. Zarówno nauczyciele jak i młodzież wskazują na brak
systemu wyróżniania osób zdolniejszych i nagradzania za szczególne osiągnięcia.
Dodatkowo możliwość znalezienia pracy bez posiadanego wykształcenia,
wspomniany brak motywacji a także brak wsparcia ze strony organizacji nie
stymuluje do chęci podnoszenia swoich kwalifikacji.
Poważnym problemem z punktu widzenia rodzin stała się emigracja zarobkowa.
Powoduje ona rozluźnienie relacji rodzinnych i sfery obyczajowej. Skalę tego
problemu przedstawia wynik ankietyzacji prowadzonej w roku szkolnym
2007/2008. W roku 2008 problemem eurosierotwa objętych było 735 dzieci.
Zauważyć można, że problem ten dotyka sporą część rodzin i dzieci uczących się.
Pomimo spadku liczby uczniów, zjawisko to charakteryzuje się tendencją
wzrostową i dotyczy ok. 17% ogólnej liczby uczniów.
Problemem odczuwalnym dla większości grup społecznych w gminie staje się
ubożenie społeczeństwa a nawet zjawisko biedy. Sytuacja ta spowodowana jest
niskimi dochodami osiąganymi z pracy zarobkowej oraz dochodami z gospodarstwa
rolnego. Najmocniej dotyka on ludzi starszych i bezrobotnych.
Kolejnym zjawiskiem negatywnym jest utrudniony dostęp do dóbr kultury,
infrastruktury sportowej oraz klubów i świetlic. Ogranicza to w znacznym stopniu
rozwój kulturalny i fizyczny oraz możliwości zorganizowania czasu wolnego.
Istotne na tym obszarze jest również zjawisko niewydolności opiekuńczowychowawczej rodzin, znieczulica społeczna i akceptacja zachowań patologicznych.
31
Dostrzeżono także problem niewystarczającej pomocy i wsparcia rodzin oraz brak
poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego i zawodowego.
Na problemy społeczne w Gminie Frampol szczególnie narażone są osoby starsze,
samotne oraz osoby bezrobotne. Dużą grupę społeczną stanowią również rodziny
ubogie, patologiczne, wielodzietne, z dzieckiem upośledzonym bądź
niepełnosprawnym. Kolejną grupą są dzieci i młodzież.
W kwestii związanej z wyborem miejsc wymagających szczególnej interwencji, do
których powinna trafiać pomoc społeczna, uznano, że wspierać należy szkoły, kluby
sportowe, rodziny, organizacje, stowarzyszenia dzieci i młodzieży oraz osoby
starsze.
Wśród zdefiniowanych problemów społecznych poszczególnych grup należy
wymienić:
R
Młodzież: uboga oferta spędzania czasu wolnego, niewystarczające
wsparcie do rozwijania zainteresowań, brak pomocy psychologicznej
i pedagogicznej, ograniczony dostęp do bazy sportowej i kulturalnej, brak
młodzieżowych wymian międzynarodowych.
Seniorzy: samotność, bezradność, zubożenie, niewystarczająca opieka
medyczna, mała ilość imprez integracji ludzi starszych.
Problemy pozostałych grup: niski poziom integracji społecznej
w poszczególnych miejscowościach, przemoc w rodzinie, brak liderów,
bierność i zamknięcie się w środowiskach, niski poziom wykształcenia, brak
wsparcia do rozwijania zainteresowań i doskonalenia umiejętności, brak
wsparcia kryzysowego rodzin, brak doradztwa zawodowego i pomocy
w przekwalifikowywaniu osób bezrobotnych, brak zorganizowanego czasu
wolnego, marginalizacja osób starszych i chorych, ograniczony dostęp do
dóbr kultury i infrastruktury sportowej, mała liczba stowarzyszeń.
Rynek pracy
ynek pracy jest traktowany jako miejsce konfrontacji podaży i popytu na pracę,
czyli ofert pracy i chęci podjęcia pracy. To także ogół form i procesów
pracodawców i zatrudniania pracowników oraz szereg instytucji i uwarunkowań
regulujących zatrudnienie, pracę i płace.
Znaczący wpływ na sytuację rynku pracy na terenie Gminy Frampol wywarła
korzystna lokalizacja wzdłuż szlaków dróg krajowej i wojewódzkiej (DK74
i DW835). Dobra dostępność komunikacyjna sprzyja rozwojowi działalności
gospodarczej i napływowi inwestycji, a w konsekwencji prowadzi do tworzenia
nowych miejsc pracy. Struktura wykształcenia mieszkańców oraz rolniczy charakter
gospodarki odgrywają również bardzo dużą rolę w kształtowaniu sytuacji na rynku
pracy.
Na podstawie danych pozyskanych z Banku Danych Lokalnych i Powiatowego
Urzędu Pracy w Biłgoraju należy stwierdzić, że na koniec grudnia 2013 roku liczba
bezrobotnych w Gminie Frampol wynosiła 277 osób, w tym 55% to mężczyźni.
32
W latach 2010-2013 odnotowano wzrost liczby bezrobotnych. W porównaniu do
roku 2010 liczba osób niepracujących wzrosła o 27%. Aktualnie bezrobotni z terenu
Gminy Frampol stanowią 6,2% bezrobotnych w powiecie biłgorajskim. Niepokojące
jest zjawisko dużego bezrobocia w grupie osób do 27 roku życia, które ukończyły
szkołę wyższą (drugi wynik w powiecie). Na koniec grudnia 2013 roku w Gminie
Frampol było 25 osób długotrwale bezrobotnych (powyżej 24 miesięcy).
Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym
w Gminie Frampol wynosi 7,3% i od 2010 roku stale wzrasta.
Wykres 5. Liczba osób bezrobotnych oraz wskaźnik bezrobocia w Gminie Frampol w latach 2003-2013
Tabela 4. Charakterystyka bezrobotnych na terenie powiatu biłgorajskiego
Źródło: PUP Biłgoraj
33
Według danych GUS w 2012 r. w Gminie Frampol pracowało 372 osoby, jednak nie
są to dane całościowe gdyż statystyka nie obejmuje osób pracujących w jednostkach
budżetowych działających w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa
publicznego, osób pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie,
duchownych, pracujących w organizacjach, fundacjach i związkach oraz bez
podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób.
Wykres 6. Liczba osób pracujących w latach 2008-2013
W badanym okresie najwyższą liczbę pracujących zanotowano w 2010 roku
(400 osób). W 2013 r. wśród osób pracujących 62% stanowiły kobiety.
Najwięksi pracodawcy na terenie Gminy Frampol działają głównie w branży
usługowo-handlowej. Jednym z większych pracodawców w sektorze publicznym jest
Urząd Miejski we Frampolu wraz z podległymi jednostkami. Znaczącym się w gminie
pracodawcą jest również Młyn w Smoryniu – jeden z najnowocześniejszych młynów
w Polsce.
Tabela 5. Najwięksi pracodawcy w Gminie Frampol
Nazwa pracodawcy
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” we Frampolu
BPR INVEST Sp. z o. o.
PHU „Lotus” s. c.
MŁYN SMORYŃ Sp. j.
Stacja Paliw we Frampolu
Urząd Miejski we Frampolu wraz z podległymi mu jednostkami
Bank Spółdzielczy
Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji (czerwiec 2015)
N
Branża
Spożywcza/handel
Handel
Handel
Spożywcza
Stacja paliw i bar
Usługi publiczne
Usługi komercyjne
Edukacja i sport
a system edukacyjny składa się wiele stopni nauczania od przedszkoli poprzez
szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, policealne i wyższe,
na kształceniu ustawicznym kończąc. Dostęp do szeroko pojętej edukacji wiąże się
w bezpośredni sposób z podstawowymi problemami społeczno-gospodarczymi
takimi jak: ubóstwo, bezrobocie oraz niedostosowanie kwalifikacji mieszkańców do
potrzeb lokalnej gospodarki.
34
Gmina Frampol charakteryzuje się dobrą dostępnością do podstawowej
infrastruktury edukacyjnej. W Mieście Frampol funkcjonuje jedno przedszkole
(w ramach SZS we Frampolu), dodatkowo w Radzięcinie znajduje się publiczny
punkt przedszkolny Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół w Radzięcinie „Puchatki”.
W 2013 roku w Gminie Frampol ponad połowa dzieci w wieku 3-5 lat objęta była
wychowaniem przedszkolnym. Zdecydowanie więcej dzieci uczęszcza do
przedszkola w mieście Frampol (65), w obszarze wiejskim wychowaniem
przedszkolnym objętych jest zaledwie 34 dzieci. Jest to związane ze stylem życia,
jaki jest prowadzony przez mieszkańców miast i wsi. Na obszarze wiejskim znaczna
liczba osób zajmuje się rolnictwem, a wielopokoleniowy model rodziny nie sprzyja
oddawaniu dzieci do przedszkola, gdyż mają zapewnioną opiekę.
Wykres 7. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-5 lat w Gminie Frampol
w latach 2008-2013
W Gminie działa 5 szkół podstawowych, w tym 3 prowadzone przez jednostki
samorządu gminnego, zlokalizowane we Frampolu (w ramach SZS we Frampolu),
Teodorówce i Woli Radzięckiej, oraz 2 w zarządzie Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół
w Radzięcinie i Korytkowie Małym. Do szkół podstawowych w 2013 roku
uczęszczało 347 uczniów i w stosunku do roku 2008 liczba ta spadła o 21%. Na taki
stan rzeczy mają wpływ niekorzystne tendencje demograficzne, przejawiające się
niskim przyrostem naturalnym i odpływem ludności.
Miasto Frampol zapewnia również szkolnictwo gimnazjalne dzięki gimnazjum, które
funkcjonuje w ramach Samorządowego Zespołu Szkolnego we Frampolu. Naukę
w gimnazjum w 2013 roku pobierało 206 uczniów.
Gmina i Miasto Frampol nie jest jednak ośrodkiem, w którym może rozwinąć się
szkolnictwo ponadgimnazjalne. Uczniów przyciągają licea i inne szkoły
ponadgimnazjalne z miasta powiatowego Biłgoraj.
Pod względem obiektów sportowych Gmina Frampol prezentuje się bardzo
korzystnie. Znajduje się tutaj otworzona w 2011 roku hala widowiskowo-sportowa
z kompleksem boisk i kortami tenisowymi. Hala została wybudowana w ramach
35
projektu pn. ,,Budowa hali widowiskowo - sportowej przy Szkole Podstawowej
i Gimnazjum we Frampolu wraz z zespołem boisk" w ramach Osi Priorytetowej VIII,
Infrastruktura społeczna, Działanie 8.2. Infrastruktura szkolna i sportowa
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 20072013. Ponadto nad zalewem we Frampolu znajduje się pełnowymiarowe boisko do
piłki nożnej, należące do Klubu Sportowego „Włókniarz”.
Fot. 1. Nowo otwarta hala widowiskowo-sportowa we Frampolu
Źródło: http://www.frampol.pl/?pid=1267, wrzesień 2015
Tabela 6. Obiekty sportowe w Gminie Frampol
Obiekt sportowy
Hala sportowa:
1) sala gimnastyczna o wymiarach boiska głównego
44x25 m,
2) boisko do piłki nożnej o wymiarach pola gry 90x45 m
z dodatkową strefą bezpieczeństwa wynoszącą po 1,5 m
wzdłuż dłuższego boku oraz po 2 m za bramkami
o nawierzchni z trawy syntetycznej,
3) boisko wielofunkcyjne o wymiarach 45x27 m
o nawierzchni poliuretanowej, przystosowane do
rozgrywania meczów: siatkówki, piłki ręcznej oraz
koszykówki,
4) korty tenisowe o wymiarach 36,6 x 36,6 m
o nawierzchni syntetycznej,
5) plac zabaw dla dzieci.
Lokalizacja
Frampol, przy Samorządowym Zespole
Szkolnym we Frampolu
Plac zabaw
Frampol, skrzyżowanie ulic Nowej,
Stolarskiej i Przemysłowej
Teodorówka
Boisko Sportowe do piłki nożnej pełnowymiarowe
Boisko Sportowe i plac zabaw przy Szkole Podstawowej
w Teodorówce
Plac zabaw
Klub Sportowy „Włókniarz” Frampol
ul. Fabryka (nad zalewem we Frampolu)
Radzięcin, przy Szkole Podstawowej
w Radzięcinie
36
O
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
pieka zdrowotna na obszarze Gminy Frampol świadczona jest przez
niepubliczną służbę zdrowia w ramach kontraktów z NFZ oraz przez
świadczeniodawców prywatnych, którzy nie podpisali umowy z NFZ.
Na terenie Gminy Frampol funkcjonują następujące placówki zdrowotne:
Frampol, ul. Kościelna 29:
NZOZ Nasze Zdrowie,
NZOZ Urszula Bentkowska-Dyś,
Stomatologia Gruszka&Gruszka,
Stomatologia,
Poradnia Kobieca ARION Szpitale,
Porady Logopedyczne;
Teodorówka:
Przychodnia Zdrowia.
Jednym z czynników wyznaczających jakość życia mieszkańców jest dostępność
i jakość oferowanych usług medycznych, którą możemy zmierzyć m.in. przy pomocy
wskaźnika liczby porad lekarskich na 1000 mieszkańców. Od 2008 roku wskaźnik
ten w Gminie Frampol wzrósł o 952 porady na 1000 ludności.
Wykres 8. Liczba porad lekarskich na 1000 mieszkańców w Gminie Frampol
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS
Opiekę szpitalną mieszkańców Gminy Frampol zapewnia szpital powiatowy
w Biłgoraju.
Na obszarze gminy funkcjonują 2 apteki i 1 punkt apteczny. Na 1 aptekę
ogólnodostępną przypadają 3164 osoby.
We Frampolu działa Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, który pomaga
osobom potrzebującym w formie zasiłku stałego i okresowego, zasiłku celowego
i specjalnego zasiłku celowego, posiłków, usług opiekuńczych, a także pobytu
w domu pomocy społecznej. Ponadto M-GOPS wydaje świadczenia rodzinne
i prowadzi fundusz alimentacyjny.
37
2.4. Gospodarka
R
Rolnictwo, leśnictwo, rybactwo
olnictwo jest podstawowym działem gospodarki, gdyż zaspokaja elementarne
potrzeby ludności – wytwarza żywność oraz wiele innych produktów takich jak:
włókna, skóry, używki, naturalne paliwa, dostarczanych do różnych gałęzi
przemysłu m.in. spożywczego, obuwniczego, chemicznego i włókienniczego. Dział
ten daje źródło utrzymania znacznej części światowej społeczności. Rolnictwo jest
jednym z głównych sektorów gospodarki również w Gminie Frampol, na co
wskazuje m.in. struktura użytkowania gruntów i liczba gospodarstw.
Na rozwój rolnictwa wpływa wiele czynników, zarówno przyrodniczych takich jak:
żyzność gleb, warunki klimatyczne, stosunki wodne, ukształtowanie powierzchni,
jak i pozaprzyrodniczych, m.in.: sposób gospodarowania (nawożenie mineralne,
mechanizacja rolnictwa) czy stosunki własnościowe.
Pod względem wskaźnika jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Gmina Frampol
wypada dość korzystnie w porównaniu do pozostałych obszarów województwa
lubelskiego. Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa
lubelskiego gleby na terenie gminy należą do III i IV klasy bonitacyjnej, natomiast ze
względu na rolniczą przydatność gleb w większości są to gleby pszenne dobre.
Tabela 7. Użytkowanie gruntów w Gminie Frampol
Źródło: Dane GUS BDL, 2010
W strukturze użytkowania terenu w Gminie Frampol dominującą pozycję pod
względem powierzchni zajmują grunty orne (51,3% powierzchni). Duży odsetek
stanowią również łąki (6,6%) i lasy (32,9%). Taka struktura wskazuje na
dominujące znaczenie rolnictwa w gospodarce Gminy Frampol.
Duży wpływ na poziom rolnictwa ma struktura wielkościowa gospodarstw. Im
większe gospodarstwa, tym większe możliwości produkcyjne rolnika, a zatem
i dochody, jakie może uzyskać. Duża wielkość gospodarstw sprzyja również
specjalizacji, a gospodarstwa wyspecjalizowane są na ogół bardziej wydajne.
Według stanu na koniec 2010 roku w Gminie Frampol funkcjonowało
1461 gospodarstw rolnych. Gmina odznacza się dosyć niekorzystną strukturą
agrarną pod względem wielkości gospodarstw. Przeważają gospodarstwa
o powierzchni od 1 do 5 ha (56,5%). Gospodarstwa o powierzchni od 5 do 10 ha
38
stanowią 15,5% wszystkich gospodarstw obszaru. Gospodarstw rolnych powyżej
15 ha w gminie jest 32 (2,2%).
Wykres 9. Struktura gospodarstw rolnych
Źródło: Dane GUS BDL, 2010
Średnia wielkość gospodarstw rolnych na obszarze Gminy Frampol wynosi 4,99 ha
i jest niższa niż średnia dla województwa lubelskiego (6,41 ha) i kraju (7,93 ha).
Na rodzaje upraw i hodowanych zwierząt bezpośredni wpływ mają uwarunkowania
przyrodnicze takie jak: klimat, gleby, ukształtowanie terenu i stosunki wodne. Pod
względem powierzchni w Gminie Frampol ponad 71% upraw stanowią zboża. Aż
12% powierzchni zajęte jest przez porzeczki czarne.
We Frampolu działa grupa producencka FRAM-POL Zrzeszenie Producentów
Owoców i Warzyw. Grupa skupia 92 plantatorów i 200-300 drobniejszych
dostawców z 8 okolicznych gmin: Chrzanów, Dzwola, Goraj, Radecznica Turobin,
Żółkiewka i Frampol. Zrzeszenie prowadzi 15 skupów i dostarcza owoce
przetwórniom z całego kraju. Producenci zrzeszeni w grupie uprawiają przede
wszystkim czarne porzeczki, ale również inne owoce miękkie takie jak: aronia,
truskawki i maliny.
Tabela 8. Rodzaje upraw w Gminie Frampol
Rodzaj uprawy
Pszenica ozima
Mieszanki zbożowe jare
Porzeczki czarne
Ziemniaki
Pszenżyto ozime
Żyto
Jęczmień jary
Pszenica jara
Aronia
39
Powierzchnia
zasiewów [ha]
1210
940
520
320
200
170
140
110
92
Owies
Jabłonie
Truskawki gruntowe łącznie z poziomkami
Gryka
Maliny łącznie z jeżyną bezkolcową
Pszenżyto jare
Rzepak i rzepik ozimy
Jęczmień ozimy
Tytoń
Orzechy włoskie
Proso
Groch
Buraki cukrowe
Wiśnie
Len włóknisty
Fasola
Śliwy
Bób
Winorośl
Grusze
Porzeczki kolorowe
Czereśnie
Borówka wysoka
Razem
90
85
75
60
55
50
50
20
15
15
10
10
10
10
6
5
5
3
3
2
2
1
1
4285
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ankietyzacji (czerwiec 2015)
W Gminie Frampol funkcjonuje 747 gospodarstw zajmujących się chowem
i hodowlą zwierząt, w tym 74% gospodarstw zajmuje się chowem i hodowlą drobiu,
59,5% hodowlą i chowem trzody chlewnej a 49% hodowlą i chowem bydła. 8%
gospodarstw zajmuje się chowem i hodowlą koni.
Wykres 10. Liczba gospodarstw zajmujących się chowem i hodowlą zwierząt w 2010 roku
W Gminie Frampol znajduje się 7 dużych gospodarstw zajmujących się chowem lub
hodowlą bydła i 3 zajmujące się chowem lub hodowlą trzody chlewnej powyżej 10
DJP 6.
6
DJP – duża jednostka przeliczeniowa inwentarza
40
Ryc. 8. Gospodarstwa hodowlane powyżej 10 DJP w Gminie Frampol
Źródło: opracowanie własne na podstawie ankietyzacji (czerwiec 2015)\
R
Przedsiębiorczość pozarolnicza
ozwój przedsiębiorczości pozarolniczej jest niezwykle ważny, zarówno na
obszarach wiejskich jak i miejskich. Prowadzi do tworzenia miejsc pracy poza
rolnictwem i do dywersyfikacji źródeł utrzymania ludności.
Gmina Frampol charakteryzuje się dość dobrze rozwiniętą przedsiębiorczością
pozarolniczą. Na jej terenie w 2013 roku do rejestru REGON wpisane były 336
podmioty gospodarcze. Od 2008 roku ich liczba systematycznie rośnie, co jest
niezwykle korzystne z punktu widzenia rozwoju gospodarczego. W ciągu 6 lat liczba
podmiotów wzrosła o 30 firm. Do sektora prywatnego należało 96,4% podmiotów,
zaś do publicznego – 3,6%.
41
Wykres 11. Struktura własności podmiotów gospodarczych w Gminie Frampol
Analizując sferę gospodarczą, oprócz bezwzględnej liczby zarejestrowanych
podmiotów gospodarczych, należy uwzględnić wskaźnik przedsiębiorczości,
mierzący liczbę podmiotów gospodarczych wpisanych do rejestru REGON na 10 000
mieszkańców. Wskaźnik dla Gminy Frampol wynosi 531 podmiotów na 10 000
mieszkańców i jest dużo niższy niż wskaźnik dla województwa (787 podmiotów)
i powiatu (720 podmiotów).
Wykres 12. Wskaźnik przedsiębiorczości (podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności)
42
Wykres 13. Podmioty według sekcji PKD 2007 w Gminie Frampol
Źródło: Dane GUS BD, 2013
Wśród przedsiębiorstw w Gminie Frampol wyróżnia się nowo wybudowana,
otwarta 31.05.2015 r., chłodnia do przechowywania owoców i warzyw. Chłodnia
powstała dzięki zaangażowaniu i staraniom Zrzeszenia Producentów Owoców
i Warzyw „FRAM-POL”. Dzięki inwestycji 30 osób zyskało stałą pracę, natomiast
w sezonie chłodnia będzie zatrudniać ok. 70 osób. Z ośmiu gmin swoje produkty
będzie dostarczało tu około 400 osób. Chłodnia będzie dobrze służyła miejscowym
rolnikom i przyczyni się do dalszego rozwoju i specjalizacji Gminy Frampol
w zakresie produkcji owoców i warzyw. W gminie planowana jest również budowa
zakładu kamieniarskiego.
Niezwykle istotną branżą w ramach sektora przedsiębiorczości pozarolniczej jest
branża turystyczna. Frampol posiada liczne walory turystyczne ze względu na
różnorodność powierzchni – pagórkowate Roztocze na północy i równinne
zalesione tereny na południu.
Infrastruktura turystyczna w gminie nie jest dostatecznie rozwinięta, przez co
walory turystyczne gminy nie są w pełni wykorzystywane. Znajduje się tutaj jeden
obiekt noclegowy całoroczny – Zajazd „Złoty Łan” w mieście Frampol. Dodatkowo
usługi noclegowe świadczą na obszarze gminy gospodarstwa agroturystyczne.
Tabela 9. Gospodarstwa agroturystyczne w Gminie Frampol
Nazwa
Gospodarstwo agroturystyczne
„Oleńka”
Agroturystyka „Leśna”
Agroturystyka „Pod Lipą”
„Siedlisko”
„Studziniec”
Gospodarstwo enoturystyczne
Lokalizacja
Frampol
Frampol
Chłopków
Chłopków
Pulczynów
Komodzianka
Atrakcje
Zalew we Frampolu, Janowsko-Lipskie lasy
iglaste, wypożyczalnia rowerów, grill, kuligi
Zalew we Frampolu, Lasy Janowskie, grill, plac do
gier i zabaw
Mini siłownia, zakątek muzyczny, pomnik
przyrody – 400-letnia lipa, napój z kwiatów lipy,
staw rybny, boisko
Sala biesiadna, przydomowy ogród warzywny
Grill, basen latem, boisko do siatkówki, tereny
zielone, staw
Winnica, wąwozy, gniazda jastrzębi, grill
43
We Frampolu usługi gastronomiczne świadczą 4 restauracje:
Zajazd „Złoty Łan”,
Restauracja „Smaki Kresowe”,
Bar „Alibi”,
Restauracja „Jutrzenka”.
Fot. 2. Zajazd Złoty Łan we Frampolu
Źródło: http://www.zlotylan.com/, wrzesień 2015
Restauracja „Jutrzenka” serwuje frampolski przysmak tzw. kaszaczki – ciasto
drożdżowe faszerowane kaszą gryczaną, połączoną z serem i śmietaną.
Przez Gminę Frampol przebiegają 4 szlaki rowerowe:
Szlak dawnych rzemiosł ludowych – zielony, 31 km, z Biłgoraja do Frampola,
na trasie możemy podziwiać takie rzemiosła jak: sitarstwo w Biłgoraju,
wyrób łubów i gontów w Dąbrowicy, wyrób łyżek drewnianych w Bukowej,
wyrób koryt do pojenia bydła w Korytkowie i tkactwo we Frampolu;
Szlak Jastrzębia Zdebrz – niebieski, 100 km, z Biłgoraja do Turobina, nazwa
szlaku pochodzi od rodziny jastrzębi Accipitridae, natomiast Zdebrz jest
regionalnym określeniem lessowego wąwozu, charakterystycznego dla
Roztocza Zachodniego;
Szlak Czarna Perła – czarny, 124 km, z Janowa Lubelskiego do
Szczebrzeszyna,
Szlak Wzgórze Polak – pogranicze regionów – czerwony, 47 km, z Biłgoraja
do Frampola, szlak prowadzi krawędzią Roztocza i Równiny Biłgorajskiej na
Wzgórze Polak – miejsce powstańczej bitwy.
44
Ryc. 9. Szlaki rowerowe w Gminie Frampol i okolicach
Jedną z wyjątkowych i niezwykle popularnych atrakcji turystycznych Frampola jest
zalew położony w malowniczym otoczeniu. Kąpielisko powstało w ramach projektu
„Stworzenie nowego produktu turystycznego Gminy Frampol poprzez urządzenie
kąpieliska na zalewie we Frampolu wraz z infrastrukturą towarzyszącą". Kąpielisko
na zalewie jest strzeżone, dla korzystających udostępnione są parkingi, ścieżka
rowerowa, 200-metrowa plaża, pomosty pływające, kontenery z toaletami
i natryskami. Sprzęt wodny jest bezpłatny, co wpływa na dużą liczbę korzystających.
Całkowita wartość projektu to prawie 1,2 mln zł, w tym wartość dofinansowania
wynosi ponad 721 tys. zł. Frampolski zalew jest również jednym z obiektów
objętych Projektem „Pięć zalewów - morze atrakcji". Dzięki Projektowi w jedną
całość zostały spięte trasy turystyczne, łączące pięć zalewów znajdujących się na
terenie gmin biorących udział w przedsięwzięciu: Janów Lubelski, Dzwola, Frampol,
Zwierzyniec, Szczebrzeszyn, Sułów i Radecznica.
45
Fot. 3. Zalew we Frampolu
Źródło: http://frampol.pl/?pid=1333, wrzesień 2015
Elementem wpływającym na zainteresowanie turystów danym obszarem są
również organizowane ciekawe imprezy. W Gminie Frampol odbywają się
4 cykliczne imprezy: jedna w styczniu, pozostałe w miesiącach letnich.
Tabela 10. Imprezy cykliczne w Gminie Frampol
Czas
organizacji
Styczeń
Czerwiec
Lipiec
Lipiec
Impreza
Powiatowe kolędowe spotkanie
chórów Ziemi Biłgorajskiej
Lokalizacja
Organizator
Oddziaływanie
Miejsko-Gminny
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury
Ośrodek Kultury i kościół
ponadlokalne
we Frampolu
parafialny we
Frampolu
Prezentacje taneczne – przegląd
formacji tanecznych z terenu
Miejsko-Gminny Miejsko-Gminny
gminy, oraz zaprzyjaźnionych
Ośrodek Kultury Ośrodek Kultury ponadlokalne
we Frampolu
we Frampolu
grup z innych gmin powiatu
biłgorajskiego
Stadion nad
Miejsko-Gminny
Dni Frampola
zalewem we
Ośrodek Kultury ponadlokalne
Frampolu
we Frampolu
Miejscowości
Urząd Miejski
Turniej Miejscowości Gminy
Gminy Frampol, we Frampolu,
lokalne
Frampol
w 2015 r. –
Miejsko-Gminny
Korytków Mały Ośrodek Kultury
I
Atrakcyjność inwestycyjna
stotnym warunkiem rozwoju przedsiębiorczości jest przygotowanie terenów
inwestycyjnych dla potencjalnych inwestorów. Teren inwestycyjny powinien być
wyposażony w niezbędną infrastrukturę techniczną tj. wodociąg, kanalizacja,
ewentualnie gaz, powinien charakteryzować się również dobrą dostępnością
komunikacyjną. Pozytywną cechą każdego terenu inwestycyjnego jest system ulg dla
inwestorów.
W Gminie Frampol znajduje się teren inwestycyjny o powierzchni 3 ha, pod który
zostały zmienione gminne dokumenty planistyczne (Studium Uwarunkowań
i Kierunków
Zagospodarowania
Przestrzennego
oraz
Miejscowy
Plan
Zagospodarowania Przestrzennego). Dzięki wprowadzonym zmianom na tym
terenie możliwa była budowa chłodni do przechowywania owoców i warzyw oraz
zakładu kamieniarskiego.
W gminie znajduje się dodatkowo teren pastwisk o powierzchni 30 ha, którego
właścicielem jest Spółka dla Zagospodarowania Wspólnoty Gruntowej we Frampolu.
Teren ten jest potencjalnym terenem inwestycyjnym w gminie, jednak wymaga on
odpowiednich zmian dokumentów planistycznych.
46
2.5. Infrastruktura
W
Infrastruktura transportowa
układzie komunikacyjnym Gminy Frampol kluczową rolę pełnią dwie drogi,
na węźle których położone jest miasto. Jest to droga krajowa nr 74
i wojewódzka nr 835.
W centralnej części gminy w układzie równoleżnikowym biegnie droga krajowa
nr 74. Droga łączy zachód ze wschodem kraju, zaczyna się na węźle „Wieluń” na
drodze S8, a kończy na przejściu granicznym z Ukrainą w Zosinie (Zosin-Uściług).
Trasa biegnie następująco: Droga S8 (węzeł Wieluń) – Wieluń – Bełchatów –
Piotrków Trybunalski – Sulejów – Żarnów – Ruda Maleniecka – Kielce – Łagów –
Opatów – Ożarów – Annopol – Kraśnik – Janów Lubelski – Frampol – Gorajec –
Szczebrzeszyn – Zamość – Hrubieszów – Zosin – granica państwa 7, jej całkowita
długość wynosi ok. 514 km (w Gminie Frampol jest to ok. 11 km).
We wschodniej części gminy południkowo przebiega druga bardzo istotna droga
w systemie transportowym gminy – droga wojewódzka nr 835. Jest to najdłuższa
w Polsce droga wojewódzka licząca 220 km (w Gminie Frampol – ok. 9 km). Łączy
Lublin z Grabownicą Starzeńską w województwie podkarpackim. Jest jednym
z głównych szlaków drogowych województwa lubelskiego i podkarpackiego.
Wzrastający ruch drogowy przyczynił się w ostatnich latach do degradacji jej
nawierzchni. Droga jest sukcesywnie fragmentami naprawiana.
Układ komunikacyjny Gminy Frampol uzupełniają drogi powiatowe i gminne.
Długość dróg powiatowych na terenie gminy to ok. 50 km.
Ryc. 10. Układ komunikacyjny Gminy Frampol i okolic
Frampol posiada stosunkowo dobrą dostępność komunikacyjną do stolicy
województwa – Lublina (70 km), do którego można dojechać w linii prostej drogą
wojewódzką nr 835 w ciągu ok. 1 godziny. Dobre połączenie komunikacyjne jest
również pomiędzy Frampolem a ośrodkiem subregionalnym – Zamościem (48 km),
7https://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/s/siec-drog-krajowych-w-
polsce_6848/Wykaz%20po%20zarzadzeniu%20nr%2062%20z%2022%20grudnia%202014.pdf, czerwiec 2015
47
do którego można dojechać drogą krajową nr 74 w ok. 45 minut. Gmina Frampol jest
położona w niedalekiej odległości od Biłgoraja – stolicy powiatu biłgorajskiego (16
km), odległość do tego miasta można przebyć w 15 minut.
Przez teren gminy nie przebiega żadna linia kolejowa. Linie nr 66 i 69 otaczają
gminę od południa i wschodu.
Najbliżej położonym portem lotniczym jest port Lublin-Świdnik (73 km, 1 godz.).
Odległość do portu lotniczego Rzeszów-Jasionka (110 km) z Frampola można
przebyć w ok. 1 godz. 40 min. Frampol położony jest w odległości 116 km od
najbliższego polsko-ukraińskiego przejścia granicznego Zosin-Uściług. Odległość tę
można pokonać w ciągu ok. 2 godzin.
S
Infrastruktura wodno-kanalizacyjna
tan zwodociągowania i skanalizowania obszaru Gminy Frampol jest na średnim
poziomie. Pozytywną cechą jest stały wzrost długości zarówno sieci
wodociągowej, jak i kanalizacyjnej od 2008 roku. W 2013 roku gmina posiadała sieć
wodociągową o długości 103,6 km i 10,4 km kanalizacji.
Wykres 14. Zmiany długości sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w latach 2008-2013
Bardziej miarodajnym wskaźnikiem, który obrazuje poziom wyposażenia gminy
w infrastrukturę wodno-kanalizacyjną jest udział korzystającej z niej ludności
w ogólnej liczbie mieszkańców. Od 2008 roku udział osób korzystających
z infrastruktury nieznacznie wzrósł, ponieważ już w roku bazowym udział ten był
bardzo wysoki. W 2013 roku z wodociągu korzystało 89% mieszkańców Gminy
Frampol. Na obszarze miasta udział ten wynosił 94,1%, zaś na obszarze wiejskim
87,5%, a więc jest to znaczny odsetek w ogólnej liczbie mieszkańców. Pozostali
mieszkańcy gminy pobierają wodę z własnych studni.
48
Wykres 15. Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, w tym korzystający
z miasta i obszaru wiejskiego
Udział ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej od 2008 roku systematycznie
wzrasta i w 2013 roku wyniósł w gminie 17,5%. W ostatnich trzech latach bardzo
wzrósł udział ludności korzystającej z kanalizacji w Mieście Frampol. W 2013 roku
wynosił aż 63%. Na obszarze wiejskim odsetek wzrósł znacząco w 2013 roku, kiedy
to z wartości 0,4% wzrósł do 3,6%.
Tak wysoki wzrost udziału osób korzystających z infrastruktury wodno-ściekowej
w Gminie Frampol, w szczególności kanalizacyjnej, ma związek z realizacją projektu
współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej pn. ,,Kompleksowe
49
uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej we Frampolu poprzez zwiększenie
wydajności oczyszczalni ścieków i zakończenie budowy kanalizacji wraz z wymianą
sieci wodociągowej" w ramach Osi Priorytetowej VI. Środowisko i czysta energia.
Działania 6.1. Ochrona i kształtowanie środowiska. Kategorii I. Gospodarka wodnościekowa Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata
2007-2013. Projekt miał na celu budowę infrastruktury kanalizacyjnej oraz
rozbudowę istniejącej oczyszczalni ścieków, ponieważ przy wysokim
zwodociągowaniu gminy wzrosła ilość ścieków z gospodarstw domowych.
Zrealizowanie projektu zapobiegło zanieczyszczaniu środowiska przez ścieki
z nieszczelnych przydomowych zbiorników bezodpływowych. W zakresie
infrastruktury wodociągowej w gminie w ramach projektu wymieniono rurociągi
w złym stanie technicznym, wykonane z rur azbestowo-cementowych, szkodliwe dla
środowiska i zdrowia ludzkiego. Kolejnym powodem wymiany infrastruktury było
jej częste uleganie awariom, co było uciążliwe dla mieszkańców.
Wysoki wzrost liczby osób korzystających z kanalizacji w obszarze wiejskim gminy,
a dokładnie w miejscowości Sokołówka również ma związek z projektem
współfinansowanym ze środków europejskich pn. „Budowa kanalizacji sanitarnej
z przyłączami wraz z wymianą sieci wodociągowej w miejscowości Sokołówka kolejnej miejscowości w Aglomeracji Frampol" współfinansowanym ze środków
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
W Gminie Frampol funkcjonują dwie biologiczne komunalne oczyszczalnie ścieków
(BDL GUS, 2013) o łącznej przepustowości 306 m3/dobę. Równoważna liczba
mieszkańców wynosi 1630. W ciągu 2013 roku oczyszczone zostało 35 dam3
ścieków. Oczyszczalnie znajdują się w:
Mieście Frampol – oczyszczalnia biologiczna – Gminna Spółdzielnia
„Samopomoc Chłopska”,
Radzięcinie – oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna – Spółdzielnia
Mieszkaniowa „Iskierka”.
W 2013 roku w gminie funkcjonowało 13 przydomowych oczyszczalni ścieków,
1 stacja zlewna i 929 zbiorników bezodpływowych.
Infrastruktura gazowa
W
e wschodniej części Gminy Frampol przebiega gazociąg średniego ciśnienia.
W Mieście Frampol istnieje stacja redukcyjna gazu I stopnia.
Według danych Banku Danych Lokalnych GUS Długość sieci gazowej na terenie
Gminy Frampol w 2010 roku zmniejszyła się o 800 m w porównaniu do roku 2009.
W 2013 roku wynosiła 24,8 km. Z sieci gazowej korzystało w 2013 roku zaledwie
8% mieszkańców gminy.
50
Wykres 16. Zmiany infrastruktury gazowej w latach 2008-2013
Zużycie gazu, w tym zużycie na ogrzewanie mieszkań, w Gminie Frampol na
przestrzeni ostatnich 6 lat wzrosło. W 2013 zużycie wynosiło 152,8 tys. m3, w tym
84,5% zostało wykorzystane na ogrzewanie mieszkań.
Wykres 17. Zużycie gazu w Gminie Frampol w latach 2008-2013
W przeliczeniu na 1 mieszkańca zużycie gazu w Gminie Frampol wynosi 24,2 m3.
Widoczne jest znaczne zróżnicowanie pomiędzy zużyciem gazu w mieście i na
obszarze wiejskim. W mieście wynosi ono 92,6 m3 na mieszkańca, a na obszarze
wiejskim 3,3 m3.
51
Wykres 18. Zużycie gazu na 1 mieszkańca w Gminie Frampol
N
Gospodarka odpadami
a gospodarowanie odpadami składają się działania związane ze zbieraniem,
transportem, odzyskiem, unieszkodliwianiem oraz nadzorem nad miejscami
unieszkodliwiania odpadów. Do zasad racjonalnego gospodarowania odpadami
należy zapobieganie powstawaniu odpadów, ograniczanie ilości odpadów,
ograniczanie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko, zapewnienie
odzysku odpadów zgodnego z zasadami ochrony środowiska oraz zapewnienie
unieszkodliwiania odpadów, których nie udało się poddać odzyskowi.
W 2013 roku w Gminie Frampol wytworzono łącznie 397,61 t odpadów
komunalnych. W przeliczeniu na jednego mieszkańca – 62,9 kg, w tym 75%
stanowiły odpady z gospodarstw domowych.
52
Wykres 19. Odpady wytworzone w Gminie Frampol w latach 2008-2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS
W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego 2017 województwo
lubelskie podzielone zostało na 9 regionów gospodarowania odpadami
i wyznaczono Regionalne Instalacje Przetwarzania Odpadów (RIPOK). Gmina
Frampol została zaliczona do Regionu Południowego.
Obecnie zebrane z terenu Gminy Frampol odpady komunalne zmieszane,
pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania
jak również odpady zielone, przekazywane są przez Przedsiębiorstwo Gospodarki
Komunalnej w Biłgoraju do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów
Komunalnych (RIPOK) w Korczowie, która posiada moce przerobowe o wartości
246 767,5 Mg/rok.
W Gminie Frampol do 2010 roku funkcjonowało
składowisko odpadów
w Radzięcinie. W 2010 roku zostało zamknięte i zrekultywowane w celu
powstrzymania procesów ujemnego oddziaływania obiektu na środowisko.
Rekultywacja miała charakter przyrodniczego zagospodarowania rekultywowanego
terenu poprzez zadrzewienie. Obecnie zostały nasadzone sadzonki wierzby
wiciowej, w okresie jesiennym dodatkowo zostaną posadzone brzozy oraz sosny.
53
Fot. 4. Zrekultywowane składowisko odpadów w Radzięcinie
Źródło: http://www.frampol.pl/?pid=454&mode=news&group=1&news=569&p=12
D
Infrastruktura elektroenergetyczna
ystrybucją energii elektrycznej na terenie Gminy Frampol zajmuje się PGE
Dystrybucja Zamość Sp. z o.o. Przez teren Miasta Frampol przebiega linia
elektroenergetyczna o niskim napięciu 110 kV. Sieć jest prowadzona w większości
liniami napowietrznymi. Na terenie Gminy Frampol nie funkcjonują główne punkty
zasilające (GPZ).
Zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu w Mieście Frampol charakteryzuje
się znacznymi zmianami na przestrzeni lat 2008-2013 bez stałej tendencji
wzrostowej lub spadkowej. W 2013 roku wynosiło 937 MWh. Liczba odbiorców
energii nie stoi w korelacji z jej zużyciem. W 2011 roku liczba odbiorców spadła
w stosunku do roku poprzedniego podczas gdy zużycie energii znacząco wzrosło.
Wykres 20. Zużycie i odbiorcy energii elektrycznej na niskim napięciu w Mieście Frampol
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS
54
G
Odnawialne źródła energii
mina Frampol, w szczególności jej północna część, posiada potencjał do rozwoju
energetyki słonecznej. Według danych zawartych w dokumencie „Program
rozwoju odnawialnych źródeł energii dla województwa lubelskiego” roztoczańska
część Gminy Frampol znajduje się w zasięgu zasobów energetycznych słońca
powyżej 950 kWh/m2.
W poprzedniej perspektywie finansowej Unii Europejskiej 2007-2013 na terenie
gminy zostały zrealizowane inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii:
kolektory słoneczne – 615 w indywidualnych budynkach mieszkalnych i 7
w budynkach użyteczności publicznej (SZS we Frampolu, szkoły
podstawowe w Teodorówce i Wali Radzięckiej, Klub Sportowy „Włókniarz”,
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, budynek Urzędu Miejskiego we
Frampolu),
kotły na biomasę – 60 w indywidualnych budynkach mieszkalnych
i 1 w szkole podstawowej w Woli Radzięckiej.
Plany inwestycyjne gminy związane są z dalszym wykorzystaniem słońca jako
odnawialnego źródła energii. Planuje się montaż kolektorów słonecznych i ogniw
fotowoltaicznych na budynkach indywidualnych i użyteczności publicznej, a także
na oczyszczalni ścieków i ujęciach wody.
Infrastruktura informatyczna
P
owszechny dostęp do szerokopasmowego internetu ma szczególne znaczenie
dla rozwoju obszaru i dla jakości życia mieszkańców.
Sieć szerokopasmowa składa się z dwóch warstw: szkieletowej i dystrybucyjnej.
Warstwę szkieletową tworzą węzły szkieletowe i połączenia między nimi. Warstwa
szkieletowa budowana jest w topologii pierścienia lub połączonych pierścieni.
W warstwie dystrybucyjnej, zakończenia sieci stanowią punkty dystrybucyjne, na
bazie których możliwa jest w dalszej kolejności budowa sieci dostępowych. Warstwa
dystrybucyjna budowana jest w topologii drzewa. Sieć jest projektowana
w jednolitej technologii optycznej.
Obszar województwa został podzielony na obszary białe, szare i czarne odrębnie dla
tradycyjnej infrastruktury szerokopasmowej (obszary tradycyjne) i dla sieci
szerokopasmowej nowej generacji (obszary NGA).
Obszary tradycyjne:
biały – obszar, na którym nie ma odpowiedniej infrastruktury
szerokopasmowej i co do którego nie ma wiarygodnych planów
inwestycyjnych wybudowania takiej infrastruktury w okresie 3 lat,
szary – obszar, na którym jest tylko jedna odpowiednia infrastruktura
szerokopasmowa lub co do którego istnieje wiarygodny plan inwestycyjny
jednej infrastruktury w najbliższych 3 latach,
czarny – obszar, na którym istnieją dwie lub więcej odpowiednie
infrastruktury szerokopasmowe lub ich budowa jest objęta wiarygodnymi
planami inwestycyjnymi w okresie najbliższych 3 lat.
55
Sieci NGA to przewodowe sieci dostępowe, składające się w całości lub częściowo
z elementów
optycznych,
które
mogą
zapewnić
świadczenie
usług
szerokopasmowych o wyższej przepustowości w porównaniu z usługami
świadczonymi przy pomocy przewodów miedzianych. Obszary NGA również
możemy podzielić na:
białe – obszar, na którym nie istnieje sieć NGA i nie ma wiarygodnych
planów inwestycyjnych wybudowania takiej infrastruktury w okresie 3 lat,
szare – obszar, na którym istnieje jedna sieć NGA albo według wiarygodnych
planów inwestycyjnych powstanie w okresie najbliższych 3 lat,
czarne – obszar, na którym według wiarygodnych planów inwestycyjnych
obecnie lub w okresie najbliższych 3 lat powstaną co najmniej 2 sieci NGA.
Obszar NGA jest jednocześnie białym, szarym lub czarnym obszarem tradycyjnym.
Na terenie Gminy Frampol 7 miejscowości zaliczono do obszarów tradycyjnych
szarych problematycznych: Chłopków, Frampol, Karolówka, Korytków Mały,
Radzięcin i Sokołówka. 11 miejscowości to obszary tradycyjne białe: Komodzianka,
Kąty, Pulczynów, Rzeczyce, Smoryń, Stara Wieś, Teodorówka, Teodorówka Kolonia,
Wola Kątecka, Wola Radzięcka i Niemirów.
Wszystkie miejscowości na obszarze gminy są obszarami białymi NGA, co oznacza,
że na terenie gminy nie ma sieci NGA i nie ma wiarygodnych planów jej budowy.
We Frampolu planowane jest utworzenie węzła dystrybucyjnego w ramach projektu
„Sieć
Szerokopasmowa
Polski
Wschodniej
–
województwo
lubelskie”
współfinansowanego z PO Rozwój Polski Wschodniej na lata 2007-2013.
W zachodniej części Gminy Frampol przebiega sieć szkieletowa i dystrybucyjna
o wspólnym przebiegu.
56
Ryc. 11. Sieć szerokopasmowego internetu w Gminie Frampol i okolicach
2.6. Jakość rządzenia
Bezpieczeństwo publiczne
Z
apewnienie bezpieczeństwa publicznego na terenie gminy jest jednym
z najważniejszych zadań własnych jej władz.
Na terenie Gminy Frampol funkcjonuje posterunek policji we Frampolu, który
podlega pod Komendę Powiatową Policji w Biłgoraju.
W zakresie ochrony przeciwpożarowej na terenie gminy funkcjonuje 15 jednostek
Ochotniczej Straży Pożarnej, z których jedna należy do Krajowego Systemu
Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG).
W 2013 roku w powiecie biłgorajskim zakończono postępowanie w sprawie 1 520
przestępstw (14,72 przestępstwa na 1000 mieszkańców).
57
Wykres 21. Rodzaje przestępstw w powiecie biłgorajskim
Wskaźnik wykrywalności przestępstw był w powiecie wysoki i wyniósł w 2013 roku
83,7%.
Finanse gminy
P
olityka finansowa Gminy Frampol realizowana jest w oparciu o corocznie
uchwalany przez Radę Miejską budżet. Uchwała budżetowa określa źródła
dochodów oraz kierunki wydatkowania środków.
W 2013 roku dochody Gminy Frampol stanowiły prawie 22 mln zł. Wydatki w tym
roku wyniosły ponad 19 mln zł, a więc były niższe od dochodów, co świadczy
o braku zadłużenia i dobrym zarządzaniu jednostką samorządu terytorialnego.
Wykres 22. Dochody i wydatki z budżetu Gminy Frampol
Na dochody jednostek samorządu terytorialnego składają się dochody własne,
dotacje, subwencja ogólna oraz środki na dofinansowanie zadań. Dochody własne
obejmują z kolei dochody majątkowe oraz dochody z podatków i opłat. W 2013 roku
58
wyniosły w Gminie Frampol ok. 3 mln zł i stanowiły 15% dochodów ogółem.
Dochody majątkowe (ze sprzedaży majątku, dotacje i środki otrzymane na
inwestycje, dochody otrzymane z tytułu przekształcenia prawa użytkowania
wieczystego w prawo własności) wyniosły w 2013 roku ponad 6 mln zł.
Dotacje celowe z budżetu państwa stanowiły w 2013 roku 20% dochodów ogółem,
natomiast subwencja ogólna – 42%.
Dochody w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosły w Gminie Frampol w 2013 roku
3 465,58 zł i były wyższe niż średnia dla województwa lubelskiego (3 402 zł)
i niższe niż dla kraju (3 746 zł).
Ważnym wskaźnikiem dotyczącym gospodarowania budżetem jednostki samorządu
terytorialnego jest udział wydatków inwestycyjnych w ogóle wydatków.
W 2013 roku wyniósł on 25%.
Średnie wydatki w przeliczeniu na 1 mieszkańca w Gminie Frampol wyniosły
3 059,55 zł.
Wyróżnienia i promocja
P
romocja Gminy Frampol jest prowadzona przy pomocy strony internetowej, na
której zarówno mieszkańcy, jak i turyści mogą znaleźć potrzebne dla siebie
informacje. Przy pomocy elektronicznej skrzynki podawczej można załatwić wiele
spraw urzędowych. Ponadto bez wychodzenia z domu każdy zainteresowany
mieszkaniec czy potencjalny turysta może pospacerować po mieście i gminie przy
pomocy wirtualnego spaceru.
Gmina Frampol promuje się również dzięki wydawanym folderom i mapom
promocyjnym.
W
Pozyskiwanie funduszy unijnych
latach 2007-2013 na obszar Gminy Frampol udało się pozyskać z funduszy
unijnych ponad 95,1 mln złotych (w tym 21,1 mln złotych pozyskała JST i jej
jednostki podległe) na projekty inwestycyjne i nieinwestycyjne w ramach takich
programów jak: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Regionalny
Program Operacyjny Województwa Lubelskiego, Program Operacyjny Rozwój Polski
Wschodniej, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, Program Operacyjny Kapitał
Ludzki.
59
Wykres 23. Udział poszczególnych programów w pozyskanych funduszach Gminy Frampol i jednostek
podległych
Najwięcej środków Gmina Frampol pozyskała z Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Lubelskiego – 16,3 mln zł, na drugim miejscu jest
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich – 4,3 mln zł. Na projekty miękkie w ramach
POKL gmina pozyskała 324 tys. zł oraz 52 tys. zł na projekt „Wzrost potencjału
samorządu Gminy Frampol poprzez opracowanie Planu Działań na rzecz
Zrównoważonej Energii” w ramach POIŚ.
Tabela 11. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane przez Gminę Frampol
i jednostki podległe (2007-2013)
Program
Nazwa
Wartość ogółem Dofinansowanie
Tytuł projektu
Operacyjny
beneficjenta
(zł)
(zł)
Wzrost potencjału samorządu
Gminy Frampol poprzez
opracowanie Planu Działań na rzecz
Zrównoważonej Energii
ECO – EFEKTYWNY Frampol
Pięć zalewów - morze atrakcji
Zapewnienie warunków do budowy
społeczeństwa informacyjnego
Gminy Frampol dzięki uruchomieniu
sieci dostępowej Internetu
socjalnego oraz zintegrowanego
systemu informatycznego
oferującego perspektywiczne usługi
on-line.
Zakup samochodów ratowniczogaśniczych wraz z wyposażeniem
dla jednostek OSP dla gmin powiatu
biłgorajskiego: Frampol, Potok
Górny, Księżpol, Łukowa.
60
POIŚ 20072013
RPO WL
2007-2013
RPO WL
2007-2013
Gmina
Frampol
Gmina
Frampol
Gmina
Frampol
61 500,00
52 275,00
6 260 758,05
4 922 059,08
972 451,75
658 779,85
RPO WL
2007-2013
Gmina
Frampol
711 124,92
512 543,71
RPO WL
2007-2013
Gmina
Księżpol
1 070 605,08
835 776,95
Kompleksowe uporządkowanie
gospodarki wodno–ściekowej we
Frampolu poprzez zwiększenie
wydajności oczyszczalni ścieków
i zakończenie budowy kanalizacji
wraz z wymianą sieci wodociągowej.
Stworzenie nowego produktu
turystycznego Gminy Frampol
poprzez urządzenie kąpieliska na
zalewie we Frampolu wraz
z infrastrukturą towarzyszącą
Budowa hali widowiskowosportowej przy Szkole Podstawowej
i Gimnazjum we Frampolu wraz
z zespołem boisk
RPO WL
2007-2013
Gmina
Frampol
2 669 789,09
1 959 735,81
RPO WL
2007-2013
Gmina
Frampol
1 168 705,14
721 502,53
RPO WL
2007-2013
Gmina
Frampol
8 301 471,70
6 641 177,34
72 776,20
48 360,00
3 928 958,69
1 870 766,00
3 464 541,27
2 129 840,00
505 387,15
314 265,00
96 903,44
45 490,00
71 730,38
25 000,00
13 803,11
8 354,20
PROW
2007-2013 /
Lokalne
Powiększenie bazy lokalowej
strategie
Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury
Gmina
rozwoju
we Frampolu poprzez wykończenie
Frampol
w zakresie
dobudowanych pomieszczeń
odnowy
i rozwoju wsi/
Oś IV Leader
PROW 20072013 / 321
Budowa kanalizacji sanitarnej
Podstawowe
z przyłączami wraz z wymianą sieci
usługi dla
Gmina
wodociągowej w miejscowości
Frampol
gospodarki
Sokołówka – kolejnej miejscowości
i ludności
w Aglomeracji Frampol
wiejskiej/
Oś III
PROW 20072013 / 321
Podstawowe
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz
usługi dla
Gmina
z wymianą sieci wodociągowej we
Frampol
gospodarki
Frampolu – etap III i IV
i ludności
wiejskiej/
Oś III
PROW 2007Zagospodarowanie Rynku wraz
2013 / 313
Gmina
z budową placu zabaw dla dzieci
Odnowa
Frampol
we Frampolu
i rozwój
wsi / Oś III
PROW
2007-2013 /
Lokalne
MiejskoTermomodernizacja i wymiana
Gminny
strategie
stolarki okiennej w budynku
Ośrodek
rozwoju
Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury
Kultury we
w zakresie
we Frampolu.
Frampolu
odnowy
i rozwoju wsi/
Oś IV Leader
MiejskoPROW 2007Frampolskie spotkania z Kulturą,
Gminny
2013 / Małe
Sportem i Piosenką Estradową
Ośrodek
projekty /
– Dni Frampola 2011
Kultury we
Oś IV Leader
Frampolu
MiejskoPROW 2007Organizacja Powiatowego Przeglądu
Gminny
2013 / Małe
Strażackich Orkiestr Dętych
Ośrodek
projekty /
-Frampol 2010
Kultury we
Oś IV Leader
Frampolu
61
Frampolskie Spotkania z Kulturą,
Sportem i piosenką Estradową – Dni
Frampola 2010
Przebudowa dachu nad
Miejsko-Gminnym Ośrodkiem
Kultury we Frampolu
Modernizacja oddziałów
przedszkolnych w szkołach
podstawowych
Indywidualizacja nauczania
i wychowania w klasach I-III
w Gminie Frampol
Suma
PROW 20072013 / 313
Odnowa
i rozwój
wsi / Oś III
MiejskoGminny
Ośrodek
Kultury we
Frampolu
MiejskoGminny
Ośrodek
Kultury we
Frampolu
POKL
2007-2013
Gmina
Frampol
PROW 20072013 / Małe
projekty /
Oś IV Leader
POKL
2007-2013
Gmina
Frampol
49 809,13
25 000,00
86 704,19
41 575,00
174 000,00
174 000,00
150 000,00
150 000,00
29 831 019,28
21 136 500,47
Źródło: Wykaz podpisanych umów dostępnych na stronie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (stan na 30 czerwca
2015 r.) oraz mapa projektów dostępna na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Fundusze unijne przyczyniły się również do rozwoju przedsiębiorczości na obszarze
Gminy Frampol. W okresie 2007-2013 ze wsparcia unijnego skorzystała jedna firma
na projekt „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku krajowym oraz
dywersyfikacja przychodów w oparciu o Stację Kontroli Pojazdów we Frampolu”
o wartości 682 194,80 zł (dofinansowanie 309 953,21 zł). Projekt finansowany był
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WL. Z powodu
braku danych o beneficjentach i realizowanych projektach w ramach PROW nie jest
możliwe wskazanie zainteresowania przedsiębiorców „tworzeniem i rozwojem
mikroprzedsiębiorstw”.
Poniżej przedstawiono projekty, które miały duży wpływ na rozwój Gminy Frampol
w tym przede wszystkim „Budowa obwodnicy m. Frampol w ciągu DK nr 74 Janów
Lubelski - granica państwa” i „Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 835 …”.
62
Tabela 12. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane przez Gminę Frampol
w partnerstwie z innymi jednostkami (2007-2013)
Program
Nazwa
Wartość ogółem
Dofinansowanie
Tytuł projektu
Operacyjny
beneficjenta
(zł)
(zł)
Budowa obwodnicy
m. Frampol w ciągu DK
nr 74 Janów Lubelski granica państwa
Rozbudowa drogi
wojewódzkiej nr 835
Lublin - Wysokie Biłgoraj - Sieniawa Przeworsk - Kańczuga Dynów - Grabownica
Starzeńska na odcinku
od km 43+750 do km
70+643,25
(z wyłączeniem odcinka
od km 70+406 do km
70+599,50
realizowanego przez
GDDKiA w ramach
budowy obwodnicy
miasta Frampol w ciągu
drogi krajowej nr 74
Janów Lubelski granica państwa
Wrota Lubelszczyzny Informatyzacja
Administracji
Rozbudowa drogi
wojewódzkiej Nr 835
Lublin-WysokieBiłgoraj-SieniawaPrzeworsk-KańczugaDynów-Grabownica
Starzeńska na odcinku
od km 72+800 do
km 85+972,43
o długości 13,17243 km
Frampol-Biłgoraj
Ochrona głuszca
w Nadleśnictwie
Biłgoraj w latach
2011-2013.
Ochrona głuszca
(Tetrao urugallus)
w Nadleśnictwie
Biłgoraj w latach
2009-2010
Program
Operacyjny
Rozwój Polski
Wschodniej
Generalna
Dyrekcja Dróg
Krajowych
i Autostrad
Oddział
w Lublinie
21 181 413,54
13 761 840,00
Program
Operacyjny
Rozwój Polski
Wschodniej
Województwo
Lubelskie
46 766 964,51
38 266 701,00
Regionalny
Program
Operacyjny
Województwa
Lubelskiego
Województwo
Lubelskie
116 459,98
98 641,08
Regionalny
Program
Operacyjny
Województwa
Lubelskiego
Województwo
Lubelskie
27 419 363,96
20 390 686,59
Nadleśnictwo
Biłgoraj
171 890,33
127 675,49
Nadleśnictwo
Biłgoraj
168 140,14
125 135,65
95 824 232,45
72 770 679,80
Regionalny
Program
Operacyjny
Województwa
Lubelskiego
Regionalny
Program
Operacyjny
Województwa
Lubelskiego
Suma
Źródło: Wykaz podpisanych umów dostępnych na stronie Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (stan na 30 czerwca
2015 r.) oraz mapa projektów dostępna na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
63
3. ANALIZA SWOT
Mocne strony
Położenie geograficzne Gminy w obrębie
dwóch różnych jednostek: Równiny
Biłgorajskiej i Roztocza Zachodniego,
Urozmaicona rzeźba terenu północnej –
roztoczańskiej części gminy, związana
z pokrywą lessową,
Surowce mineralne: piaski kwarcowe,
kruszywo naturalne, kamienie drogowe
i budowlane, surowce ilaste,
Rzeki, na których możliwe są spływy
kajakowe – Biała Łada i Bukowa,
Zalew we Frampolu – wykorzystanie
turystyczne,
Żyzne gleby, przydatne dla rolnictwa,
Bogactwo form ochrony przyrody, m.in.
Szczebrzeszyński PK, PK Lasy Janowskie,
Natura 2000,
Unikatowy roztoczański rolniczy krajobraz,
Układ przestrzenny miasta Frampol, oparty
na wzorach idealnego miasta,
Zabytki sakralne i świeckie oraz zabytki
archeologiczne,
Bardzo dobrze rozwinięte szkolnictwo
podstawowe i gimnazjalne,
Liczne obiekty sportowe,
Bardzo
dobrze
rozwinięta
opieka
zdrowotna i pomoc społeczna,
Rozwinięte rolnictwo, w tym specjalizacja
w kierunku uprawy owoców miękkich,
w tym porzeczek czarnych,
Zorganizowana grupa producencka, której
członkowie uprawiają owoce i warzywa,
Rosnąca z roku na rok liczba podmiotów
gospodarczych,
Liczne szlaki turystyczne,
Dobra dostępność komunikacyjna – droga
krajowa 74 i wojewódzka 835,
Wysoki
poziom
bezpieczeństwa
publicznego mieszkańców,
Aktywni i skuteczni samorządowcy oraz
przedsiębiorczy i aktywni mieszkańcy.
64
Słabe strony
Słabo rozwinięta sieć hydrograficzna,
Mokradła i bagna na obszarze Równiny
Biłgorajskiej,
Występowanie przymrozków w okresie
wegetacyjnym,
Niekorzystne trendy demograficzne –
ujemny przyrost naturalny i saldo migracji,
Wzrastająca od 2010 roku liczba
bezrobotnych,
Słaby lokalny rynek pracy, brak miejsc
pracy,
Brak szkolnictwa ponadgimnazjalnego, ze
względu na bliskość większego ośrodka
powiatowego – Biłgoraja,
Niekorzystna
struktura
agrarna
–
przeważają gospodarstwa o powierzchni
od 1 do 5 ha,
Słabo
rozwinięta
infrastruktura
turystyczna,
Słabo
zagospodarowane
tereny
inwestycyjne,
Zły stan techniczny dróg,
Niedostateczne
zwodociągowanie
i skanalizowanie gminy,
Słaby dostęp do Internetu.
Szanse
Skuteczne wykorzystanie środków
unijnych w ramach perspektywy
finansowej 2014-2020 na dalszy rozwój
Gminy i zaspokojenie jej potrzeb
infrastrukturalnych, społecznych
i gospodarczych,
Napływ do gminy inwestycji zewnętrznych,
Rozwój lokalnej gospodarki w oparciu
o większą przedsiębiorczość mieszkańców,
nowe modele działania biznesu
(współpraca w łańcuchach wartości
dodanej, lokalne specjalizacje,
outsourcing),
Rozwój ponadlokalnych struktur
klastrowych z udziałem dużych
przedsiębiorstw, działających na terenie
gminy.
65
Zagrożenia
Zła koniunktura gospodarcza w Polsce i na
świecie obniżająca zdolność samorządu
lokalnego i podmiotów gospodarczych
w zakresie finansowania przedsięwzięć
prorozwojowych,
Nasilająca się konkurencja w przyciąganiu
inwestorów zewnętrznych i turystów do
Polski i województwa lubelskiego,
Pogłębiające się zjawiska wykluczenia
społecznego (związane m.in. z brakiem
zatrudnienia, ubóstwem, trudnościami
w zapewnieniu właściwej opieki społecznej
i medycznej dla osób starszych),
Niestabilność regulacji prawnych
w zakresie prowadzenia działalności
gospodarczej oraz stosowania prawa
w zakresie ochrony środowiska, zamówień
publicznych, energetyki odnawialnej,
finansów publicznych, itp.
4. ANALIZA POTENCJAŁU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO GMINY FRAMPOL
NA TLE GMIN POWIATU BIŁGORAJSKIEGO
W
niniejszym rozdziale dokonano porównania wskaźnikowego czynników
społeczno-gospodarczych Gminy Frampol i gmin powiatu biłgorajskiego.
Zaprezentowane zróżnicowanie rozwojowe na płaszczyźnie społeczno-gospodarczej
gmin powiatu biłgorajskiego odzwierciedla poziom ich konkurencyjności
i atrakcyjności. Dzięki analizie możliwe będzie wykazanie jaką pozycję zajmuje
Gmina Frampol wśród pozostałych gmin powiatu.
Analizy dokonano w dwóch wymiarach: społecznym i gospodarczym. Pod względem
społecznym Gmina Frampol w 2013 roku charakteryzowała się wysokim
wskaźnikiem obciążenia demograficznego (ludność w wieku nieprodukcyjnym na
100 osób w wieku produkcyjnym), wyższą wartość posiada jedynie gmina Turobin.
Jest to czynnik negatywny, świadczący o starzejącym się społeczeństwie gminy.
Gmina Frampol wyróżnia się pozytywnie wysokim wskaźnikiem liczby przychodni
na 10 tys. ludności – 6 przychodni. Jest to najwyższy wskaźnik w powiecie
biłgorajskim. Dodatkowo gmina posiada jedną z najwyższych wartości wskaźnika
mieszkania na 1000 mieszkańców, co oznacza że rynek mieszkaniowy jest dobrze
rozwinięty na tym terenie.
66
Analiza potencjału społecznego Gminy Frampol
Wskaźnik
Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób
w wieku produkcyjnym
Przyrost naturalny
Saldo migracji
Pracujacy na 1000 mieszkańców
Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie
ludności w wieku produkcyjnym
Przychodnie (ambulatoryjna opieka zdrowotna)
na 10 tys. ludności
Gęstośc zaludnienia (ludnośc na 1 km²)
Dochody własne budżetu gmin na 1 mieszkańca
Wydatki budżetu gminy na 1 mieszkańca
Dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego
na 1 tys. dzieci w wieku 3-5 lat
Dzieci w wieku 3-5 lat przypadające na jedno
miejsce w placówce wychowania przedszkolnego
Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania
Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na
1 osobę
Mieszkania na 1000 mieszkańców
Ludność na 1 placówkę biblioteczną
Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności
67
Jednostka
Frampol
Aleksandrów
Biłgoraj
Biszcza
Goraj
Józefów
Księżpol
Łukowa
Miasto
Biłgoraj
Obsza
Potok
Górny
Tarnogród
Tereszpol
Turobin
‰
-4,4
-0,9
0,1
0,5
-5,9
-4,4
1,9
-3,7
1,1
-1,6
-3,1
1,5
-5,5
-8,4
osoby
59
osoby
66
‰
-5,2
%
7,3
osoby
59
obiekty
zł
6
519,1
zł
3059,55
osoby
1,46
osoby
m²
m²
544
78,8
26,5
-
336,9
osoby
185
osoby
1266
63,6
-4,9
55,9
55,7
64,4
-1,8
7,9
7,7
7,2
7,1
8,4
6,3
60
50
37
63
56
49
3
439,74
78
1
770,04
49
3
959,71
35
5
626,3
-2,0
57,7
5,5
66
-4,9
56,4
83
3
660,62
3,2
87
1
760,39
62,1
-4,2
-4,3
4,7
7,2
1288
121
2
29
661
958
4691,31
2849,23
3194,63
3098,44
2678,25
0,92
46,70
5,00
3,46
1,73
4,62
0,00
24,7
24,5
105,6
432
479
715
558
5
1427,72
2792,51
610
315
824,37
3146,71
817
59,0
57,5
-8,3
55,6
59,4
58,3
-4,2
-4,2
5,5
5,6
5,8
8,7
5,6
38
50
60
28
40
51
2
501,48
37
4
569,68
105
3
920,95
-0,5
74,6
55
3
538,3
-2,0
34
3
609,38
3304,14
3377,27
3120,69
2729,92
3252,39
2726,74
0,85
0,00
0,00
1,66
2,91
3,30
328
671
553
477
509
93,7
97,5
80,7
77,6
101,9
103,4
83,5
101,4
97,9
98,5
85,3
91,2
233,6
261,7
269,4
297,0
333,6
272,1
263,0
320,2
253,5
269,6
274,2
302,5
370,3
204
118
122
92
149
142
243
158
154
92
174
160
105
3240
2174
26,3
1944
24,0
4283
25,9
7024
27,7
1725
27,2
2146
26,8
6792
25,7
1433
26,4
2756
27,0
3446
25,8
3970
33,8
6529
Analiza potencjału gospodarczego Gminy Frampol i gmin powiatu biłgorajskiego przedstawia wskaźniki wpływające na atrakcyjność inwestycyjną
jednostek. Gmina Frampol wyróżnia się wysokim wskaźnikiem liczby fundacji i stowarzyszeń na 1000 mieszkańców, co świadczy o dużym poziomie
aktywności społeczeństwa. Gmina Frampol jest słabo skanalizowana – wskaźnik korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności wyniósł
w 2013 roku 17,5%. Niższy wskaźnik zanotowały jedynie gminy Turobin i Goraj.
Analiza potencjału gospodarczego Gminy Frampol
Wskaźnik
Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych
Podmioty gospodarcze wpisane do rejestru
REGON na 10 tys. ludności
Jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze
REGON na 10 tys. ludności
Fundacje, stowarzyszenia i organizacje
społeczne na 1000 mieszkańców
Obiekty noclegowe
Korzystający z sieci kanalizacyjnejw % ogółu
ludności
Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu
ludności
Korzystający z sieci gazowej w % ogółu
ludności
68
Jednostka Frampol
ha
4,99
podmioty
35
szt.
1
podmioty
531
fundacje
4
%
17,5
%
8
%
89
Aleksandrów
Biłgoraj
5,74
Biszcza
4,19
Goraj
9,90
Józefów Księżpol Łukowa
5,18
4,53
6,63
10,52
Miasto
Biłgoraj
Obsza
2,18
7,91
Potok
Górny
Tarnogród Tereszpol
8,17
8,12
Turobin
4,40
8,05
556
653
597
458
658
651
585
1123
379
415
701
542
521
2
3
3
3
4
3
2
3
3
3
3
2
4
82
32,1
47,4
10,4
18,1
21,7
57,7
85
53,3
57,7
50
41,9
15,1
0,4
8,2
0,5
0
36,5
7,6
0,1
28,7
0
29,4
46,5
0
0
92
0
93,1
65
1
88
26
0
92,2
61
0
84
69
6
92
64
0
88,7
42
1
93,2
90
3
95,7
32
0
87,5
47
0
93,3
47
0
93
53
1
89
28
0
82,7
5. WIZJA, MISJA I CELE STRATEGICZNE
5.1. Wizja i misja
R
ozwój gminy jest złożonym procesem i zależy od bardzo wielu czynników,
dlatego projektując wizję Gminy Frampol zwrócono uwagę na następujące
czynniki:
uwarunkowania zewnętrzne gminy zidentyfikowane jako potencjalne szanse
i zagrożenia w analizie SWOT,
uwarunkowania wewnętrzne w analizie SWOT zidentyfikowane jako mocne
i słabe strony gminy,
obowiązujące dokumenty strategiczne na poziomie gminnym, powiatowym,
regionalnym i krajowym,
kompetencje samorządu gminnego oraz jego możliwości finansowe,
instrumenty i programy finansowe, dostępne dla gmin w ramach środków
unijnych oraz budżetu państwa,
wnioski z konsultacji społecznych.
Gmina Frampol, ze względu na swoje położenie, ma duże szanse na wykreowanie
impulsów rozwojowych, związanych z dalszym rozwojem przedsiębiorczości
(głównie w zakresie przetwórstwa rolno-spożywczego), turystyki i tworzeniem
obszarów inwestycyjnych. Wykorzystanie tych wewnętrznych potencjałów, przy
pomocy środków zewnętrznych, przyczyni się do przyśpieszenia procesów
restrukturyzacji lokalnej gospodarki i poprawy poziomu życia mieszkańców.
Kluczem do zmiany sytuacji na terenie gminy jest skoncentrowanie się na lepszym
wykorzystaniu lokalnych zasobów na cele gospodarcze i turystyczne.
Przewiduje się, że w 2020 roku Gmina Frampol będzie:
wielofunkcyjną jednostką samorządową o istotnej randze w skali
województwa,
gminą sprzyjającą rozwojowi przedsiębiorczości,
gminą przyjazną dla inwestorów zainteresowanych lokowaniem tu swoich
kapitałów,
gminą z większą ilością atrakcyjnych miejsc pracy,
gminą atrakcyjną dla turystów,
ośrodkiem obsługi lokalnego ruchu turystycznego,
gminą atrakcyjną dla mieszkańców, mogących realizować swoje aspiracje.
G
mina Frampol w 2020 roku to nowoczesna jednostka miejsko-wiejska
z rentownym rolnictwem i rynkiem zbytu płodów rolnych,
wykorzystująca swoje walory przyrodnicze, kulturowe i historyczne do
rozwoju turystyki i zwiększenia jakości życia mieszkańców.
69
Misja określa wartości jakimi będzie kierowała się społeczność lokalna w celu
zrealizowania zaprojektowanej wizji rozwoju. Misja ukierunkowuje również na
działania, które trzeba podjąć aby misja się powiodła, a wizja stała się
rzeczywistością. Realizatorem misji jest cała społeczność lokalna gminy, w tym
przedstawiciele władz i urzędnicy, pracownicy placówek i instytucji gminnych,
członkowie organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy, inwestorzy i mieszkańcy.
M
isją Gminy Frampol jest stworzenie lepszych warunków do rozwoju
przedsiębiorczości i turystyki opartej o lokalne bogactwa, wiedzę
i kwalifikacje mieszkańców, zachowanie i ochrona dziedzictwa
kulturowego i przyrodniczego oraz poprawa jakości życia mieszkańców.
5.2. Cele strategiczne, operacyjne i kierunki działań
W
Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 wyróżnia się
następującą hierarchię celów:
Misja stanowi narzędzie do osiągnięcia celów i w efekcie wizji Gminy
Frampol,
Cele strategiczne wskazują najważniejsze obszary, których wsparcie jest
konieczne dla przyśpieszenia rozwoju gminy,
Cele operacyjne stanowią uszczegółowienie celów strategicznych,
Kierunki działań są konkretnymi przedsięwzięciami realizującymi założony
cel.
Zaprezentowane poniżej cele strategiczne stanowią główne obszary interwencji,
w ramach których będą podejmowane działania, służące rozwojowi Gminy Frampol
w długofalowej perspektywie. Cele wynikają bezpośrednio z przyjętej wizji rozwoju
i są odpowiedzią na główne wyzwania rozwojowe, przed którymi stoi gmina i jej
społeczność w perspektywie do 2020 roku. Wyzwania te związane są
70
z koniecznością ciągłego wzrostu atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej, co
niewątpliwie doprowadzi do napływu nowych inwestycji, a także wzrostu liczby
turystów, odwiedzających gminę.
Gmina Frampol do dalszego rozwoju potrzebuje też efektywnie funkcjonującej
gospodarki opartej o lokalne zasoby, a także będzie generowała więcej miejsc pracy
w istniejących i nowopowstających przedsiębiorstwach. Ważne jest wykorzystanie
dogodnego położenia komunikacyjnego gminy oraz potencjału turystycznego.
Wyzwaniem dla Gminy Frampol jest również doprowadzenie do większej
aktywności i integracji społeczności lokalnej m.in. poprzez rozwój organizacji
pozarządowych, spółdzielni socjalnych oraz bliską współpracę z administracją
a także aktywne angażowanie mieszkańców w realizację wspólnych przedsięwzięć
i projektów rozwojowych. Nieodzownym elementem integrującym społeczność
lokalną będzie dalsza poprawa jakości i dostępności usług publicznych, oferowanych
dla mieszkańców miasta i terenów wiejskich, szczególnie w sferze edukacji, opieki
medycznej i społecznej, kultury i rekreacji, jak również prowadzenie aktywnej
polityki, ograniczającej zjawiska wykluczenia społecznego, szczególnie wśród osób
niepełnosprawnych, starszych oraz zagrożonych ubóstwem.
CEL STRATEGICZNY 1. ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ
I TURYSTYCZNEJ GMINY
CEL STRATEGICZNY 2. WSPIERANIE ROZWOJU LOKALNEJ
PRZEDSIĘBIORCZOŚCI W OBSZARZE ROLNICTWA, PRZETWÓRSTWA
ROLNO-SPOŻYWCZEGO ORAZ USŁUG
CEL STRATEGICZNY 3. PODNIESIENIE JAKOŚCI ŻYCIA I AKTYWIZACJA
MIESZKAŃCÓW
CEL STRATEGICZNY 4. POPRAWA FUNKCJONOWANIA LOKALNEJ
ADMINISTRACJI
Powyżej przedstawiono cele strategiczna, w ramach których będą podejmowane
działania operacyjne, służące realizacji przyjętej misji i wizji rozwoju Gminy
Frampol do roku 2020. Kolejność przedstawionych priorytetów nie odnosi się do ich
hierarchii czy ważności, a istotna jest ich jednoczesna realizacja z zachowaniem
zasady synergii i efektywności wdrażania poszczególnych działań.
Stopień osiągnięcia przyjętych celów będzie monitorowany przez pryzmat realizacji
celów operacyjnych, których strukturę w ramach poszczególnych priorytetów
strategicznych przedstawiono poniżej.
71
CELE STRATEGICZNE
1. Zwiększenie
atrakcyjności
inwestycyjnej
i turystycznej gminy
2. Wspieranie
rozwoju lokalnej
w obszarze
rolnictwa,
przetwórstwa
rolno-spożywczego
oraz usług
3. Podniesienie
jakości życia
i aktywizacja
mieszkańców
4. Poprawa
funkcjonowania
lokalnej
administracji
CELE OPERACYJNE
1.1. Rozwój
infrastruktury
technicznej
poprawiającej
konkurencyjność
gospodarki lokalnej
2.1. Wzmocnienie
zdolności
inwestycyjnej
przedsiębiorstw
w zakresie wdrażania
innowacji i tworzenia
nowych miejsc pracy
3.1. Poprawa jakości
infrastruktury mającej
wpływ na komfort
życia mieszkańców
gminy
4.1. Rozwój
społeczeństwa
obywatelskiego
1.2. Rozwój
infrastruktury
turystycznej i usług
turystycznych
w oparciu o potencjał
kulturowy
i przyrodniczy
2.2. Tworzenie
warunków do
rozwoju rolnictwa
i wzrostu opłacalności
produkcji rolnej
3.2. Poprawa dostępu
mieszkańców do
edukacji, ochrony
zdrowia i usług
społecznych
4.2. Budowanie
przyjaznej i sprawnej
administracji dla
mieszkańców
i inwestorów
1.3. Zwiększenie
skuteczności i liczby
narzędzi marketingu
gospodarczego
2.3. Rozwój rynków
zbytu dla produktów
rolnych
3.3. Rozwój różnych
form integracji
społecznej
Cele strategiczne i operacyjne
Cel strategiczny 1. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej
gminy
Warunkiem rozwoju gospodarczego Gminy Frampol jest sprawna i efektywna
polityka inwestycyjna, bazująca na atrakcyjnej ofercie dla inwestorów, turystów
i racjonalnym gospodarowaniu przestrzenią. Mając na uwadze powyższe,
w niniejszej Strategii zaplanowano m.in. działania ukierunkowane na rozwój stref
aktywności gospodarczej i turystycznej na terenie gminy. Wiązać się to będzie
z procesami gospodarowania przestrzenią oraz uzbrajaniem w infrastrukturę
komunalną i komunikacyjną. Konieczne będzie również wdrożenie i ciągłe
doskonalenie systemu obsługi inwestycji oraz intensyfikacja działań w zakresie
przyciągania inwestorów (sprawna i efektywna promocja potencjału gospodarczego
gminy).
Rozwój turystyki w Gminie Frampol należy oprzeć na wykorzystaniu jej walorów
przyrodniczych i kulturowych. Potencjał turystyczny należy wzmacniać poprzez
72
rozbudowę infrastruktury turystycznej oraz restaurację i renowację zabytków, co
niewątpliwie wzbogaci ofertę turystyczną gminy. Szczególnie ważne jest
wypromowanie produktu turystycznego, którym jest zmodernizowany w 2012 roku
zalew wraz z infrastrukturą towarzyszącą.
Gmina Frampol jest predestynowana do rozwoju turystyki weekendowej, głównie
aktywnej, tj. rowerowej oraz wodnej, jak również agroturystyki. Zasoby naturalne,
w tym bogate i zróżnicowane tereny objęte siecią Natura 2000, predestynują gminę
również do rozwoju turystyki przyrodniczej. W związku z tym, działania rozwojowe
powinny koncentrować się na wykorzystaniu naturalnych warunków środowiska
dla zdrowia, rekreacji i wypoczynku oraz rozbudowy ogólnodostępnej oraz
komercyjnej infrastruktury aktywnego odpoczynku oraz infrastruktury noclegowogastronomicznej.
Poniżej zaprezentowano cele operacyjne, w ramach których będą podejmowane
działania przyczyniające się do zakładanych efektów wdrażania strategii na
poziomie celu strategicznego 1.
Cel operacyjny 1.1. Rozwój infrastruktury
konkurencyjność gospodarki lokalnej
technicznej
poprawiającej
Cel operacyjny 1.2. Rozwój infrastruktury turystycznej i usług turystycznych
w oparciu o potencjał kulturowy i przyrodniczy
Cel operacyjny 1.3. Zwiększenie skuteczności i liczby narzędzi marketingu
gospodarczego
Stopień osiągnięcia zakładanego celu operacyjnego będzie weryfikowany w oparciu
o wskaźniki określone w podrozdziale 6.1. Wdrażanie i monitoring strategii.
Cel strategiczny 2. Wspieranie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości w obszarze
rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz usług
Rozwój gospodarczy Gminy Frampol to rozwój lokalnych podmiotów
gospodarczych, jak również tworzenie nowych przedsiębiorstw, w szczególności
przez inwestorów zewnętrznych. Niezwykle istotne jest inwestowanie w
przedsiębiorstwa już istniejące poprzez doskonalenie oraz wprowadzanie nowych,
innowacyjnych produktów i usług, unowocześnianie technologii, rozszerzanie
rynków zbytu oraz rozwijanie współpracy klastrowej.
Kluczowym elementem do poprawy sytuacji na lokalnym rynku pracy jest
wielokierunkowe wsparcie przedsiębiorczości, obejmujące zarówno wzmocnienie
podmiotów istniejących, jak i tworzenie nowych, szczególnie w obszarach uznanych
za perspektywiczne dla gminy: przetwórstwo rolno-spożywcze, odnawialne źródła
energii i turystyka. Dynamizowanie rozwoju gospodarczego Gminy Frampol będzie
możliwe poprzez kreowanie przez samorząd korzystnego klimatu dla rozwoju
przedsiębiorczości.
Ważne jest również podejmowanie kroków zmierzających do unowocześnienia
rolnictwa – gałęzi gospodarki posiadającej długotrwałe tradycje lokalne.
Priorytetem w tym zakresie pozostają: umocnienie rozwojowych gospodarstw
rolniczych poprzez adresowany system doradztwa produkcyjnego, organizacyjnego
i ekonomicznego oraz koordynacja gospodarki przestrzennej, w tym w zakresie
73
ewidencji gruntów i scalania. Zakłada się ponadto wsparcie tworzenia i działalności
różnorodnych grupowych form współdziałania producentów (np. grup
producenckich) oraz w zakresie zaopatrzenia w surowce, użytkowania maszyn,
standaryzacji i zbytu produkcji.
Cel operacyjny 2.1. Wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw
w zakresie wdrażania innowacji i tworzenia nowych miejsc pracy.
Cel operacyjny 2.2. Tworzenie warunków do rozwoju rolnictwa i wzrostu
opłacalności produkcji rolnej
Cel operacyjny 2.3. Rozwój rynków zbytu dla produktów rolnych
Cel strategiczny 3. Podniesienie jakości życia i aktywizacja mieszkańców
Poprawa atrakcyjności Gminy Frampol jako miejsca do życia, prowadzenia
działalności gospodarczej i wypoczynku wymaga podejmowania działań na rzecz
rozwoju usług społecznych, a także stworzenia interesującej oferty rekreacyjnosportowej i turystyczno-kulturalnej.
Biorąc pod uwagę stan faktyczny oświaty, jednym z najważniejszych jej elementów
jest ograniczenie barier w dostępie do edukacji oraz stworzenie warunków dla
nieskrępowanego rozwoju osobowościowego i kompetencyjnego dzieci i młodzieży
prowadzących do zwiększenia szans na rynku pracy. W dobie informatyzacji
i rozwijającej się technologii niezbędne jest wypracowanie u dzieci i młodzieży
kompetencji w posługiwaniu się narzędziami TIK. Rosnąca konkurencja na rynku
pracy wymaga kształtowania postaw aktywnych i kreatywnych, a także otwartości
wobec świata i asertywności. Dlatego też niezbędne jest doposażenie placówek
edukacyjnych w sprzęt oraz pomoce dydaktyczne przydatne do kształtowania
kluczowych kompetencji uczniów.
Nie mniej ważnym czynnikiem rozwoju gminy są także sport i rekreacja, które
pełnią zarówno funkcję wychowawczą, edukacyjną i integrującą społeczeństwo, jak
również mogą służyć jako narzędzie podnoszenia jakości życia oraz kreowania
wizerunku obszaru.
Wysoki poziom bezpieczeństwa mieszkańców w wymiarze zdrowotnym
i społecznym jest jednym z głównych czynników decydujących o jakości życia.
Poprawa poziomu zdrowia mieszkańców gminy realizowana będzie poprzez
zapewnienie kompleksowej opieki medycznej o wysokim standardzie usług (m.in.
ulepszenie bazy infrastrukturalnej i specjalistycznego wyposażenia), zwiększenie
dostępności profilaktyki, wczesnej diagnostyki, badań i konsultacji medycznych dla
mieszkańców, a także dzięki wsparciu i promowaniu różnorodnych inicjatyw
prozdrowotnych i aktywizujących. Ważne aby oferta ta uwzględniła również zestaw
specjalistycznych usług adresowanych do grupy seniorów oraz osób
niepełnosprawnych. Ze względu na postępujące zjawisko starzenia się
74
społeczeństwa wdrażana będzie kompleksowa polityka senioralna, obejmująca
w szczególności aktywizację zawodową, kulturowo-społeczną i obywatelską osób
starszych.
Do roku 2020 w Gminie Frampol realizowana będzie również polityka prorodzinna,
ukierunkowana na wspieranie rodziny i promowanie wartości rodzinnych, w tym
przeciwdziałanie kryzysom i patologiom rodzinnym, a także na rozwój oferty opieki
nad dziećmi, umożliwiającej mieszkańcom prowadzenie działalności gospodarczej
i zawodowej.
Polityka społeczna, prowadzona w sposób racjonalny i adekwatny do
zdiagnozowanych potrzeb, realizowana będzie przy współpracy podmiotów
nadzorowanych również przez Starostwo Powiatowe w Biłgoraju (np. PUP, PCPR,
Domy Pomocy Społecznej) w zakresie polityki społecznej, rynku pracy
i zatrudnienia, organizacji pozarządowych i innych. Zakłada się m.in. wsparcie
i rozwój instytucjonalnych oraz pozainstytucjonalnych form pomocy społecznej,
a także przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób i grup zagrożonych oraz
dotkniętych tym problemem.
Jednym z kluczowych wyzwań, stojących przed Gminą Frampol, pozostaje
wzmacnianie spójności i integralności społecznej, budowanie silnej tożsamości
lokalnej, poczucia przywiązania do miejsca zamieszkania, jego specyfiki i historii,
m.in. poprzez tworzenie miejsc integracji społecznej oraz dbałość o dziedzictwo
kulturowe, w szczególności o charakterze niematerialnym poprzez aktywizację
istniejących świetlic wiejskich.
Cel operacyjny 3.1. Poprawa jakości infrastruktury mającej wpływ na komfort
życia mieszkańców gminy
Cel operacyjny 3.2. Poprawa dostępu mieszkańców do edukacji, ochrony zdrowia
i usług społecznych
Cel operacyjny 3.3. Rozwój różnych form integracji społecznej
Cel strategiczny 4. Poprawa funkcjonowania lokalnej administracji
Zgodnie z obowiązującymi zasadami prowadzenia polityki rozwoju regionalnego
Gmina Frampol w niniejszej Strategii Rozwoju Lokalnego na lata 2015-2020
uwzględnia potrzeby i oczekiwania całej wspólnoty gminnej. Realizacja celów
Strategii w znacznej mierze będzie zależeć od zaangażowania i determinacji władz
samorządowych, partnerów gospodarczych i społecznych. Strategia nie obejmuje
bowiem wyłącznie zadań będących w kompetencjach samorządu gminnego, ale
wskazuje na rozwiązania niezbędne dla stałego i efektywnego rozwoju całej
wspólnoty lokalnej.
75
Główną metodą prowadzenia polityki rozwoju w przestrzeni gminy będzie
partycypacja społeczna. Partycypacja to liczne działania, metody i techniki
uczestnictwa obywateli w określaniu potrzeb i problemów społecznych oraz
partnerskie współdziałanie, to faktyczny udział społeczeństwa w podejmowaniu
ważnych decyzji rozwojowych.
Wspieranie aktywności obywatelskiej oraz partycypacji społecznej mieszkańców
będzie się odbywało m.in. poprzez wsparcie organizacji pozarządowych przy
pomocy doradztwa i mentoringu oraz dzięki wprowadzeniu mechanizmów
zwiększających udział obywateli w kształtowaniu polityki gminy (wprowadzenie
budżetu obywatelskiego, promocja dobrych praktyk w wykorzystaniu funduszy
sołeckich). Efektem docelowym tych działań jest wdrożenie efektywnego systemu
zarządzania gminą, której rozwój oparty jest na współpracy i mobilizowaniu
zasobów.
Istotnym wyznacznikiem dobrego rządzenia w gminie jest wysoka efektywność
w pozyskaniu środków zewnętrznych. W 2014 roku Gmina Frampol zajęła 9 miejsce
w kraju, wśród gmin miejskich i miejsko-wiejskich pod względem pozyskiwania
funduszy unijnych. W 10. edycji prestiżowego Rankingu Samorządów
przeprowadzanego przez dziennik Rzeczpospolita gmina zajęła najwyższą lokatę
wśród samorządów z województwa lubelskiego. Tak wysoka skuteczność
w pozyskaniu środków zewnętrznych była możliwa dzięki konsekwentnie
realizowanej wizji rozwoju gminy, dobrej organizacji pracy w Urzędzie Miejskim
oraz sprawnym i dobrze wykształconym kadrom, a także współpracy Burmistrza
z Radą Miejską.
Cel operacyjny 4.1. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego;
Cel operacyjny 4.2. Budowanie przyjaznej i sprawnej administracji dla
mieszkańców i inwestorów;
Kierunki działań
Cel strategiczny 1: Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej
gminy
Cel operacyjny 1.1. Rozwój infrastruktury
konkurencyjność gospodarki lokalnej
Kierunki działań
Poprawa parametrów technicznych
drogi krajowej nr 74 i wojewódzkiej
nr 835
76
Rola i zadania gminy
w realizacji działań
Lobbowanie i współpraca
z Generalną Dyrekcją Dróg
Krajowych i Autostrad
i Samorządem Województwa
w zakresie prowadzenia
inwestycji drogowych
technicznej
poprawiającej
Źródła finansowania
• RPO WL 2014-2020
Oś Priorytetowa 8
Mobilność regionalna
i ekologiczny transport;
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 8
Mobilność regionalna
i ekologiczny transport;
Przebudowa lub modernizacja dróg
powiatowych i gminnych wraz
Realizacja projektu samodzielnie • Narodowy Program
z towarzyszącą infrastrukturą,
lub przy współpracy z Zarządem
Przebudowy Dróg
poprawiająca dostępność
Dróg Powiatowych
Lokalnych;
komunikacyjną gminy
• PROW 2014-2020,
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• RPO WL 2014-2020
Realizacja inwestycji
Przygotowanie nowych i uzbrojenie
Oś Priorytetowa 3.
i zarządzanie wybudowaną
istniejących terenów inwestycyjnych
Konkurencyjność
infrastrukturą
przedsiębiorstw
Inwestycje realizowane przede
wszystkim przez
przedsiębiorstwa
Budowa, rozbudowa, przebudowa
• PO Polska Cyfrowa 2014telekomunikacyjne, w przypadku
sieci dostępowej do Internetu
2020: Oś Priorytetowa I.
braku zainteresowania –
o przepustowości co najmniej
Powszechny dostęp do
realizacja wspólnych
30 Mb/s
szybkiego Internetu
przedsięwzięć z gminą
(np. w ramach partnerstw
publiczno-prywatnych)
• RPO WL 2014-2020:
Współpraca z PGE Dystrybucja
Oś Priorytetowa 4.
Budowa lub modernizacja
S.A. w zakresie
Energia przyjazna
wybranych elementów sieci
zwiększenia możliwości
środowisku;
elektroenergetycznej, ze względu na przyłączeniowych dla
• PO Infrastruktura
przyłączenia instalacji wytwarzania producentów energii
i Środowisko: Oś
energii ze źródeł odnawialnych
elektrycznej z odnawialnych
Priorytetowa I.
źródeł energii
Zmniejszenie emisyjności
gospodarki.
Cel operacyjny 1.2. Rozwój infrastruktury turystycznej i usług turystycznych
w oparciu o potencjał kulturowy i przyrodniczy
Kierunki działań
77
Renowacja i rewitalizacja oraz
udostępnienie na cele turystyczne
obiektów dziedzictwa kulturowego
w tym zabytkowego układu
urbanistycznego
Opracowanie koncepcji oraz
realizacja inwestycji
Budowa infrastruktury służącej
udostępnieniu obszarów cennych
przyrodniczo (ścieżki przyrodnicze,
tablice informacyjne, punkty
widokowe)
Przygotowanie i realizacja
inwestycji samodzielnie lub
w partnerstwie z innymi
jednostkami
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 7.
Ochrona dziedzictwa
kulturowego
i naturalnego;
• Program Współpracy
Transgranicznej Polska –
Białoruś –Ukraina;
• PROW 2014-2020,
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 7.
Ochrona dziedzictwa
kulturowego
i naturalnego;
• PROW 2014-2020,
wsparcie dla rozwoju
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
Rozbudowa małej infrastruktury
turystycznej (ścieżki piesze
i rowerowe, wiaty rowerowe,
siłownie na świeżym powietrzu,
place zabaw)
inwestycji samodzielnie lub
w partnerstwie z innymi
jednostkami
Wsparcie przedsiębiorczości,
związanej z turystyką (budowa
obiektów noclegowych
i gastronomicznych, a także
atrakcji turystycznych)
Efektywne informowanie
i zachęcanie zainteresowanych
podmiotów do korzystania
z dostępnych instrumentów
finansowania
Rozwój infrastruktury turystycznej
w okolicach zalewu we Frampolu
Opracowanie koncepcji oraz
Utworzenie punktu informacji
turystycznej w strukturach Urzędu
Miejskiego
Prowadzenie na szeroką skalę
promocji turystycznej (foldery,
mapy, publikacje, broszury, strona
internetowa) oraz umieszczanie
atrakcji i bazy turystycznej
w popularnych portalach
turystycznych
Rozwój gospodarstw
agroturystycznych na bazie
ekologicznych produktów i hodowli
zwierząt gospodarskich
Opracowanie założeń oraz
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 7.
Ochrona dziedzictwa
kulturowego
i naturalnego;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 3.
Konkurencyjność
przedsiębiorstw;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 7.
Ochrona dziedzictwa
kulturowego i naturalnego
Opracowanie założeń oraz
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
Efektywne informowanie
i zachęcanie zainteresowanych
podmiotów do korzystania
z dostępnych instrumentów
finansowania
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
Cel operacyjny 1.3. Zwiększenie skuteczności i liczby narzędzi marketingu
gospodarczego
Kierunki działań
Rozwój rynku zbytu
przedsiębiorstw poprzez ich
aktywny udział w targach,
wystawach i misjach gospodarczych
Stworzenie oferty terenów
inwestycyjnych oraz ich szeroka
promocja
78
Wsparcie przy opracowaniu
strategii działań
marketingowych i jej
konsekwentne wdrażanie,
m.in. w bliskiej współpracy
z samorządem województwa,
PAIiIZ, ARP
Opracowanie strategii działań
marketingowych
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 3.
Konkurencyjność
przedsiębiorstw
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 3.
Konkurencyjność
przedsiębiorstw
Prowadzenie aktywnych działań
marketingowych, mających na celu
Realizacja projektów sieciowych
kreowanie dobrego wizerunku
z innymi jednostkami w kraju
gminy, jako atrakcyjnego miejsca dla i zagranicą
inwestorów
• Programy Europejskiej
Współpracy Terytorialnej
2014-2020 (Program dla
Europy Środkowej,
Interreg Europa);
• Program Współpracy
Transgranicznej PolskaBiałoruś-Ukraina).
Cel strategiczny 2: Wspieranie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości
w obszarze rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz usług
Cel operacyjny 2.1. Wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw
w zakresie wdrażania innowacji i tworzenia nowych miejsc pracy
Kierunki działań
79
Rozwój bazy produkcyjnej
i usługowej przedsiębiorstw
poprzez ich lepszy dostęp do
kapitału inwestycyjnego w postaci
instrumentów finansowych i dotacji
Aktywne informowanie
i zachęcanie przedsiębiorstw do
korzystania z różnych
instrumentów finansowania
infrastruktury produkcyjnej
i usługowej
Poprawa efektywności
energetycznej przedsiębiorstw
poprzez modernizację
infrastruktury związanej
z ogrzewaniem/chłodzeniem
budynków, oświetleniem,
wykorzystanie odnawialnych źródeł
energii
Rozwój współpracy sieciowej
przedsiębiorstw w formie
branżowych klastrów
Skuteczne informowanie
i zachęcanie przedsiębiorców do
uczestniczenia w lokalnych
i ponadlokalnych sieciach
współpracy, organizowanie
spotkań, pokazywanie dobrych
praktyk
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 3.
Konkurencyjność
przedsiębiorstw;
• PROW 2014-2020,
Rozwój gospodarstw
i działalności gospodarczej;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER.
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER;
• PROW 2014-2020,
Rozwój gospodarstw
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 5.
Efektywność energetyczna
i gospodarka
niskoemisyjna;
i Środowisko:
Oś Priorytetowa I.
gospodarki
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 3.
Konkurencyjność
przedsiębiorstw;
• PO Polska Wschodnia
2014-2020:
Oś Priorytetowa II.
Przedsiębiorcza Polska
Wschodnia.
Rozwój przedsiębiorstw z branży
energetycznej, wykorzystujących
odnawialne zasoby (biogazownie,
farmy fotowoltaiczne)
Utworzenie Rady ds. rozwoju
przedsiębiorczości oraz
prowadzenie szkoleń z zakresu
zasad prowadzenia działalności
gospodarczej
Wspieranie potencjalnych
przedsiębiorców w zakresie
udzielania odpowiedniej
informacji oraz pomoc
w procesie inwestycyjnym
Opracowanie zasad i formuły
funkcjonowania (utworzenie
w formie Zarządzenia
Burmistrza)
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku;
i Środowisko:
Oś Priorytetowa I.
gospodarki
• Środki własne gmin.
Cel operacyjny 2.2. Tworzenie warunków do rozwoju rolnictwa i wzrostu
opłacalności produkcji rolnej
Kierunki działań
Poprawa warunków prowadzenia
gospodarstw rolnych (np. prace
scaleniowe)
Podniesienie rentowności
gospodarstw rolnych (np. wymiana
bazy maszynowej)
Propagowanie rolnictwa
ekologicznego
i zachęcanie rolników do
Uprawa roślin energetycznych
i wykorzystanie biomasy do
produkcji energii
Wprowadzenie systemów jakości
i działań informacyjno-promocyjnych
w gospodarstwach, w szczególności
zajmujących się produkcją owoców
miękkich
Usługi doradcze i szkoleniowe dla
rolników (również w zakresie
pozyskiwania funduszy
zewnętrznych)
80
Współpraca ze Starostwem
Powiatowym w zakresie
prowadzonych prac
scaleniowych
uczestnictwa w szkoleniach
i doradztwie
• PROW 2014-2020,
Inwestycje w środki
trwałe
• PROW 2014-2020,
Rozwój gospodarstw
i działalności
gospodarczej
• PROW 2014-2020,
Rolnictwo ekologiczne;
• PROW 2014-2020,
Usługi doradcze, usługi
z zakresu zarzadzania
gospodarstwem i usługi
z zakresu zastępstw
• PROW 2014-2020,
Rozwój gospodarstw
• RPO WL 2014-2020,
Energia przyjazna
środowisku
• PROW 2014-2020,
• PROW 2014-2020,
Kierunki działań
Pozyskiwanie nowych rynków zbytu
w kraju i za granicą (targi rolnicze,
misje gospodarcze dla rolników,
współpraca z grupami
producenckimi)
Tworzenie klastrów oraz innych
form współpracy pomiędzy
rolnikami, przedsiębiorcami
i władzami lokalnymi
Rozwój i tworzenie grup
producentów rolnych (w tym
wsparcie Grupy FRAM-POL
Zrzeszenie Producentów Owoców
i Warzyw)
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 3.
i zachęcanie rolników,
Konkurencyjność
przedsiębiorców do uczestniczenia
przedsiębiorstw;
w lokalnych i ponadlokalnych
• PO Polska Wschodnia
2014-2020:
sieciach współpracy,
Oś Priorytetowa II.
organizowanie spotkań,
Przedsiębiorcza Polska
pokazywanie dobrych praktyk
Wschodnia
organizowania się w formie grup
• PROW 2014-2020:
producenckich oraz informowanie
Tworzenie grup
o możliwych źródłach
i organizacji
producenckich
finansowania na rozwój
istniejących grup jak i założenie
nowej
Usługi doradcze dla rolników
w zakresie różnych form sprzedaży
(sprzedaż towarowa i bezpośrednia)
Tworzenie i modernizacja
istniejących miejsc targowych
Wspieranie istniejących w okolicy
zakładów przetwórczych
i produkcyjnych wykorzystujących
płody rolne
Powstawanie nowych obiektów
przetwórstwa rolno-spożywczego
pozwalających na maksymalne
wykorzystanie bogatej bazy
surowców owocowo-warzywnych
oraz zwierzęcych
81
Pracowanie projektu oraz
i zachęcanie przetwórców do
i zachęcanie przetwórców do
• PROW 2014-2020,
Rozwój gospodarstw
i działalności
gospodarczej;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
• PROW 2014-2020,
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• PROW 2014-2020,
trwałe
• PROW 2014-2020,
trwałe
Cel strategiczny 3: Podniesienie jakości życia i aktywizacja mieszkańców
Cel operacyjny 3.1. Poprawa jakości infrastruktury mającej wpływ na komfort życia
mieszkańców gminy
Kierunki działań
infrastruktury wodociągowej (sieć
wodociągowa, stacje ujęcia
i uzdatniania wody)
wybranych elementów
infrastruktury kanalizacyjnej
(kanalizacja ściekowa i deszczowa,
oczyszczalnia ścieków, przydomowe
oczyszczalnie ścieków)
Realizacja inwestycji zgodnie
z opracowanymi projektami
Realizacja inwestycji zgodnie
z opracowanymi projektami
Realizacja programu usuwania
azbestu i wyrobów zawierających
azbest
Realizacja własnego projektu
Rozbudowa monitoringu miejskiego
Realizacja własnego projektu jako
element rewitalizacji miasta
Wymiana, modernizacja
i rozbudowa oświetlenia ulicznego
Poprawa jakości powietrza oraz
ograniczenie problemu „niskiej
emisji” poprzez wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii
w budynkach użyteczności
publicznej i budynkach
mieszkalnych (instalacje solarne
i fotowoltaiczne, instalacje
geotermalne)
Poprawa efektywności
energetycznej w budynkach
użyteczności publicznej i budynkach
mieszkalnych m.in. poprzez
działania termomodernizacyjne,
poprawę systemu grzewczego
i oświetleniowego, budynków,
wymianę źródeł ciepła itp.
82
w oparciu o urządzenia cechujące
się nisko energiochłonnością
Realizacja własnego projektu lub
we współpracy z potencjalnymi
inwestorami z zewnątrz
• RPO WL 2014-2020:
Oś 6. Ochrona
środowiska i efektywne
wykorzystanie zasobów;
• PROW 2014-2020,
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• PROW 2014-2020,
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• RPO WL 2014-2020:
Oś 6. Ochrona
środowiska i efektywne
wykorzystanie zasobów;
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 13.
Infrastruktura społeczna
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku;
i Środowisko:
Oś Priorytetowa I.
Zmniejszenie
emisyjności gospodarki;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
niskoemisyjna;
i Środowisko:
Oś Priorytetowa I.
Zmniejszenie
emisyjności gospodarki
Działania informacyjno-edukacyjne
w zakresie ochrony środowiska,
oszczędności energii, ekologicznego
transportu, racjonalnego
wykorzystania zasobów naturalnych
itp.
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 5:
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
niskoemisyjna;
i Środowisko:
Oś Priorytetowa I.
Zmniejszenie
emisyjności gospodarki;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
Cel operacyjny 3.2. Poprawa dostępu mieszkańców do edukacji, ochrony zdrowia
i usług społecznych
Kierunki działań
Rozwój instytucji opieki nad
dziećmi do lat 3 (żłobki, kluby
dziecięce, opiekunowie)
Rozszerzenie oferty edukacyjnej
placówek przedszkolnych
o dodatkowe zajęcia
zwiększające szanse edukacyjne
dzieci
Remont, adaptacja, rozbudowa,
modernizacja i doposażenie
placówek edukacji
przedszkolnej, podstawowej
i gimnazjalnej prowadzące do
poprawy dostępności i jakości
kształcenia w gminie
Rozwój systemu doradztwa na
poziomie szkoły gimnazjalnej
w zakresie dalszego kształcenia
oraz pomocy psychologicznopedagogicznej dla młodzieży
szkolnej
Poprawa dostępu mieszkańców
do infrastruktury sportu
i rekreacji
Informatyzacja placówek
oświatowych oraz rozwój
nauczania on-line
Remont i doposażenie
istniejących placówek ochrony
zdrowia
Tworzenie lub modernizacja
świetlic środowiskowych
83
Rola i zadania gminy w
realizacji działań
Współpraca z organizacjami
• RPO WL 2014-2020:
pozarządowymi oraz osobami
Oś Priorytetowa 9. Rynek
prywatnymi zainteresowanymi
pracy
tworzeniem tego rodzaju usług
Bliska współpraca gminy
z podległymi jednostkami
• RPO WL 2014-2020:
organizacyjnymi zajmującymi się
Oś Priorytetowa 12. Edukacja,
umiejętności i kompetencje
edukacją na poziomie
przedszkolnym i podstawowym
Realizacja własnych zadań
inwestycyjnych oraz współpraca
z prywatnymi podmiotami,
zainteresowanymi rozwojem
edukacji przedszkolnej na
terenie gminy
• RPO WL 2014-2020:
Infrastruktura społeczna
edukacyjnych
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 12. Edukacja,
umiejętności i kompetencje
inwestycyjnych
• Środki własne
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 2. Cyfrowe
Lubelskie
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 3.
Konkurencyjność
przedsiębiorstw
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 11.
Włączenie społeczne
Rozwój różnych form wsparcia
Miejsko-Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej
Rozwój form wsparcia osób
starszych (m.in. dzienny dom
pobytu dla Seniorów)
• RPO WL 2014-2020:
• RPO WL 2014-2020:
Kierunki działań
Rozwój aktywności społecznej
i zawodowej poprzez realizację
kompleksowych programów na
rzecz integracji osób
zagrożonych wykluczeniem
społecznym, zawierających m.in.
treningi kompetencji
i umiejętności społecznych oraz
doradztwo zawodowe
działań wspierających integrację
społeczną
• RPO WL 2014-2020:
działań wspierających
kompetencje podmiotów
oferujących usługi społeczne
• RPO WL 2014-2020:
działań wspierających integrację
społeczną
• RPO WL 2014-2020:
działań wspierających
aktywność mieszkańców
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER
Szkolenia i doradztwo dla kadr
instytucji pomocy społecznej
Wsparcie dla tworzenia
i działalności podmiotów
integracji społecznej w tym:
centrów integracji społecznej,
zakładów aktywności
zawodowej oraz podmiotów
działających na rzecz aktywizacji
społeczno-zawodowej
Wsparcie inicjatyw łączących
lokalną społeczność w ramach
Inicjatywy LEADER - projekty
grantowe (np. aktywizacja
świetlic wiejskich)
Cel strategiczny 4: Poprawa funkcjonowania lokalnej administracji
Cel operacyjny 4.1. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego
Kierunki działań
Współpraca gminy
z organizacjami pozarządowymi
i wspieranie powstawania
organizacji pozarządowych
(doradztwo, mentoring,
szkolenia, wsparcie finansowe)
84
Wsparcie doradcze w zakresie
pozyskania funduszy lub
wsparcie merytoryczne
• Środki własne
• RPO WL 2014-2020:
Opracowanie i upowszechnienie
mechanizmów zwiększających
udział obywateli
w kształtowaniu polityki
rozwoju lokalnego
(wprowadzenie budżetu
obywatelskiego)
Opracowanie i wdrożenie
modelu obejmującego metody
i narzędzia konsultacji
i partycypacji publicznej
Promowanie dialogu
obywatelskiego jako formy
partycypacji obywatelskiej
działań z zakresu wsparcia dla
organizacji pozarządowych
Promocja dobrych praktyk
w wykorzystaniu funduszy
sołeckich
projektu
• PO Wiedza Edukacja Rozwój
2014-2020:
Oś Priorytetowa II. Efektywne
polityki publiczne dla rynku
pracy, gospodarki i edukacji
• RPO WL 2014-2020:
Włączenie społeczne;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER.
• RPO WL 2014-2020:
Włączenie społeczne;
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER.
Cel operacyjny 4.2. Budowanie przyjaznej i sprawnej administracji dla mieszkańców
i inwestorów
Kierunki działań
Opracowanie i wdrożenie
efektywnego modelu
zarzadzania kompetencjami kadr
administracji publicznej
z uwzględnieniem braków
kompetencyjnych i potrzeb
szkoleniowych pracowników
(wdrożenie systemu ISO)
Wzmocnienie zdolności
analitycznych jednostek
planowania przestrzennego
poprzez dostęp do
nowoczesnych narzędzi
w zakresie analizy,
przetwarzania i prezentacji
danych przestrzennych
Poszerzenie wiedzy
pracowników Urzędu Miejskiego
w zakresie budowania
partnerstwa publicznoprywatnego i zamówień
publicznych
Wprowadzenie systemu oceny
jakości świadczonych usług
przez mieszkańców w postaci
corocznego badania
ankietowego
Rozwój elektronicznej
administracji i usług publicznych
świadczonych drogą
elektroniczną
85
Wykorzystanie w pracach nad
systemem rozwiązań
wynikających z procedur
systemu ISO
2014-2020:
Realizacja zadań własnych
w ramach tworzonej krajowej
i regionalnej infrastruktury
informacji przestrzennej,
umożliwiającej dostęp do baz
danych i aplikacji pozwalających
na prace z danymi
przestrzennymi
2014-2020:
Opracowanie ankiety
skierowanej do mieszkańców
w celu poprawy jakości
świadczonych usług publicznych
• Środki własne
Realizacja m.in. poprzez udział
pracowników gminy
w organizowanych szkoleniach,
seminariach oraz platformach
współpracy
Realizacja własnych projektów
inwestycyjnych oraz jednostek
podległych gminie miejskiej
2014-2020:
• RPO WL 2014-2020:
lubelskie
Tworzenie i rozwój cyfrowych
zasobów gminy m.in. w zakresie
mienia i nieruchomości,
planowania przestrzennego,
kultury, edukacji, turystyki,
ochrony zdrowia, itp.
Organizowanie kampanii
edukacyjno-informacyjnych na
rzecz zwiększania znaczenia
e-umiejętności oraz
upowszechniania korzyści
z wykorzystywania technologii
cyfrowych przez mieszkańców
gminy
86
Realizacja własnego projektu lub • RPO WL 2014-2020:
partnerskiego dla całego
lubelskie
powiatu
Działanie realizowane w ramach
szerszej współpracy
z administracją rządową
i samorządową
• RPO WL 2014-2020:
lubelskie
6. WDRAŻANIE I FINANSOWANIE STRATEGII
6.1. Wdrażanie i monitoring strategii
R
Wdrażanie strategii
ealizacja strategii rozwoju jest złożonym procesem zarówno pod względem
technicznym, jak i finansowym. Prawidłowa realizacja działań uzależniona jest
przede wszystkim od sprawnego zarządzania. W tym celu do wdrożenia strategii
Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol rekomenduje się zastosowanie metodologii
zarządzania projektami PRINCE2. Zgodnie z tą metodologią plan wdrażania strategii
należy podzielić na 2 główne procesy realizacji:
1. Proces Przygotowania, obejmujący napisanie dokumentu strategii
i wyznaczenie planowanych do realizacji działań,
2. Proces Zarządzania Strategicznego, który obejmuje wdrożenie strategii.
Proces ten składa się z następujących procesów: Inicjowania Realizacji
Strategii, Sterowania Realizacją Strategii, Zarządzanie Końcem Etapu oraz
Zamykanie Realizacji Strategii. Zakres poszczególnych procesów
przedstawia poniższy schemat.
Ryc. 12. Plan wdrażania Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020 zgodny z metodologią PRINCE2
WDRAŻANIE STRATEGII ROZWOJU LOKALNEGO GMINY FRAMPOL
NA LATA 2015-2020
NAZWA PROCESU
PRZYGOTOWANIE
STRATEGII
Etap przed
realizacją
Etap
inicjowania
Etap
realizacji
Etap
realizacji
Etap
zakończenia
realizacji
Proces Przygotowania strategii obejmuje przygotowanie dokumentu, przeprowadzenie jego konsultacji
i przedstawienie wersji końcowej na Radzie Miejskiej
ZARZADZANIE
STRATEGICZNE
Proces zarządzania strategicznego obejmuje wszystkie działania od przyjęcia strategii Uchwałą Rady Miejskiej
do zakończenia jej realizacji. Jednostką odpowiedzialną za ten proces jest Burmistrz Frampola
INICJOWANIE
REALIZACJI
STRATEGII
Proces inicjowania obejmuje przyjęcie strategii do realizacji poprzez przyjęcie Uchwały Rady Miejskiej oraz
wskazanie konkretnych osób odpowiedzialnych za realizację działań, monitoring dokumentu, ewaluację,
komunikację z mieszkańcami i podmiotami z terenu Gminy Frampol
87
STEROWANIE
REALIZACJĄ
STRATEGII
W procesie tym osoby wyznaczone w procesie inicjowania zgodnie z zakresem swoich obowiązków czuwają nad
harmonogramem prac, prawidłową realizacją, zbiorem danych, analizą postępów i raportami oraz realizacją
planu komunikacji
ZARZĄDZANIE
KOŃCEM ETAPU
Proces ten pełni głównie funkcję kontrolną poprzez przygotowanie sprawozdań z zakończenia konkretnego
etapu realizacji, a w sytuacji przekroczenia harmonogramu realizacji wskazanie rozwiązań i zaproponowanie
działań naprawczych. W tym etapie powinna mieć miejsce ewaluacja on-going (w trakcie realizacji)
określająca poziom osiągniętych wskaźników i rekomendująca w miarę potrzeb zmianę zapisów strategii
ZAMYKANIE
REALIZACJI
STRATEGII
Ostatnim procesem wdrażania strategii jest Zamykanie Realizacji Strategii. Celem tego procesu jest wskazanie
efektów realizacji dokumentu w formie raportu i rekomendacja działań na przyszłość. Raport taki powinien
obejmować zapis wszystkich problemów/utrudnień jakie napotkano podczas realizacji działań wraz
z zaleceniami jak w przyszłości ich uniknąć
W strukturze Urzędu Miejskiego we Frampolu należy wyodrębnić zespół
odpowiedzialny za wdrażanie strategii, w skład którego powinni wejść:
Koordynatorzy działań wyłonieni spośród pracowników Referatu
Gospodarki Komunalnej, Budownictwa i Inwestycji (pełniący funkcję
Kierowników Projektów zgodnie z metodologią PRINCE2),
Koordynator ds. monitoringu,
Koordynator ds. oceny.
88
Wdrażanie Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020
Komitet Sterujący (Burmistrz Frampola)
Koordynatorzy działań
(Referat Gospodarki Komunalnej,
Budownictwa i Inwestycji)
Koordynator ds. monitoringu
Koordynator ds. oceny
Rada Miejska
Jednostki organizacyjne Urzędu
Miejskiego
Organizacje pozarządowe
Burmistrzowi Frampola przypisuje się role i obowiązki Komitetu Sterującego
zgodnie z metodologią PRINCE2. Burmistrz odpowiada za ogólną koordynację
procesu wdrażania i monitorowania strategii oraz sprawuje nadzór nad zespołem
koordynującym. Burmistrz w szczególności odpowiedzialny jest za przygotowanie
i wdrożenie projektów wynikających ze strategii (w oparciu WPF).
Jednostką odpowiedzialną za wdrożenie strategii, podlegającą Burmistrzowi będzie
Referat Gospodarki Komunalnej, Budownictwa i Inwestycji. Wśród pracowników
niniejszego Wydziału wyłonieni zostaną koordynatorzy działań, do których
obowiązków należeć będzie:
informowanie społeczności lokalnej o istnieniu strategii rozwoju i obranych
kierunkach rozwoju, a także o postępach i efektach wdrażania strategii,
synchronizowanie procesów planowania przestrzennego z zapisami
strategii,
ścisła współpraca z jednostkami odpowiedzialnymi za przygotowywanie
i realizację zadań inwestycyjnych,
wydawanie jednostkom ubiegającym się o środki zewnętrzne opinii
o zgodności planowanej inwestycji/zadania z zapisami strategii
(w przypadku gdy taka opinia jest wymagana),
inicjowanie i koordynacja opracowania średniookresowych dokumentów
planistycznych,
dokonywanie koniecznych modyfikacji i zmian wynikających ze
zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych i sytuacji wewnętrznej
gminy.
Instytucjami wspomagającymi Burmistrza i Referat Gospodarki Komunalnej,
Budownictwa i Inwestycji w procesie wdrażania strategii są m.in.:
Rada Miejska, która powinna zadbać o promocję i właściwe zrozumienie
strategii wśród społeczności lokalnej,
89
Jednostki organizacyjne podległe Urzędowi Miejskiemu (np. placówki
oświatowe, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Miejsko-Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej, Samorządowy Ośrodek Oświaty, Zakład Gospodarki
Komunalnej),
Organizacje pozarządowe działające na terenie gminy.
Do ważnych podmiotów, które w istotny sposób będą przyczyniać się do realizacji
celów strategii, należy również zaliczyć podmioty realizujące poszczególne projekty,
w tym przede wszystkim:
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (w zakresie przebudowy
drogi krajowej nr 74),
Komenda Powiatowa Policji w Biłgoraju,
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Biłgoraju,
przedsiębiorcy i ich zrzeszenia,
instytucje otoczenia biznesu,
organizacje pozarządowe (w tym Lokalna Grupa Działania „Ziemia
Biłgorajska”),
osoby podnoszące kwalifikacje zawodowe,
bezrobotni i osoby wykluczone.
Oczekuje się, że dzięki tak szerokiemu spektrum instytucji i podmiotów
zaangażowanych bezpośrednio bądź pośrednio w realizację strategii, jej cele
i działania będą możliwe do osiągnięcia w założonej perspektywie czasowej.
P
Monitoring strategii
rzedmiotem monitoringu strategicznego jest Strategia Rozwoju Lokalnego
Gminy Frampol na lata 2015-2020. Do głównych obszarów objętych
monitoringiem i ewaluacją należą:
analiza zmian społecznych, gospodarczych i środowiskowych zachodzących
w gminie,
obserwacja zmian zachodzących w ramach poszczególnych celów
strategicznych i przypisanych im celów operacyjnych, które zostały
wyznaczone w strategii,
identyfikacja nowych uwarunkowań związanych z wyznaczonymi celami
i formułowanie rekomendacji dotyczących zamierzeń w nich określonych,
formułowanie nowych prognoz i scenariuszy rozwoju Gminy Frampol.
Uzyskanie mierzalnych wyników postępu osiągnięcia wyznaczonych w strategii
celów jest podstawowym zadaniem każdego monitoringu strategicznego. Dla
prawidłowego wykonania tego zadania konieczne jest opracowanie szeregu
wskaźników stanowiących podstawę oceny stopnia realizacji strategii. Wskaźniki
zostały dopasowane do struktury celów.
Zaproponowane wskaźniki weryfikowane będą głównie w oparciu o dane Banku
Danych Lokalnych GUS, dane z Urzędu Miejskiego oraz System informatyczny
monitoringu i kontroli finansowej funduszy strukturalnych i funduszu spójności.
90
Tabela 13. Wskaźniki
na lata 2015-2020
monitorujące
realizację
Strategii
Wskaźnik
Rozwoju
Jednostka
Lokalnego
Gminy
Frampol
Źródło weryfikacji
Cel strategiczny 1. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej
gminy
Długość przebudowanych lub zmodernizowanych dróg
gminnych i powiatowych
Powierzchnia uzbrojonych terenów inwestycyjnych
Odsetek osób korzystających regularnie (co najmniej
raz w tygodniu) z internetu - wartość oszacowana na
poziomie krajowym
Liczba
odnowionych
obiektów
dziedzictwa
kulturowego wpisanego do rejestru zabytków w latach
2014-2020
Liczba
wykreowanych
atrakcji
turystycznych
w oparciu o potencjał Gminy Frampol
Realizacja inwestycji z zakresu małej infrastruktury
turystycznej w latach 2014-2020
Wydanie
folderu
promującego
dziedzictwo
przyrodnicze
Liczba wydarzeń promocyjnych, w których uczestniczyli
przedsiębiorcy z terenu gminy (targi, wystawy, misje)
km
Dane JST
%
GUS: STRATEG.GOV.PL
szt.
Dane JST
szt.
Dane JST
ha
szt.
szt.
szt.
Dane JST
Dane JST
Dane JST
Dane JST
Cel strategiczny 2. Wspieranie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości w obszarze
rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego oraz usług
Liczba przedsiębiorstw realizujących projekty z zakresu
efektywności energetycznej i instalacji OZE
szt.
Liczba gospodarstw ekologicznych
szt.
Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych
Pracujący na 1000 mieszkańców
Wskaźnik przedsiębiorczości
Powierzchnia terenów scalonych
Liczba zorganizowanych szkoleń dla rolników
ha
os.
podmioty/
10000 osób
ha
szt.
System informatyczny
monitoringu i kontroli
finansowej funduszy
strukturalnych i funduszu
spójności
BDL GUS
http://www.eko.lodr.
konskowola.pl/ekologia.php
BDL GUS
BDL GUS
Dane JST
Dane JST
Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury
wodociągowej
Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury
kanalizacyjnej
Liczba budynków mieszkalnych i użyteczności
publicznej, w których wykorzystano odnawialne źródła
energii
Liczba budynków mieszkalnych i użyteczności
publicznej,
które
poddano
działaniom
termomodernizacyjnym
Liczba nowo utworzonych żłobków lub klubów
dziecięcych
Liczba ludności na 1 placówkę biblioteczną
Liczba budynków użyteczności publicznej poddanych
pracom termomodernizacyjnym
%
BDL GUS
szt.
Dane JST
szt.
Dane JST
os./1
placówkę
BDL GUS
%
szt.
BDL GUS
Dane JST
szt.
Dane JST
tys. zł/
mieszkańca
finansowej funduszy
Wielkość środków unijnych pozyskanych przez gminę
na własne projekty rozwojowe na 1 mieszkańca
w perspektywie finansowej 2014-2020
91
spójności
Realizacja projektów inwestycyjnych ze środków
unijnych w latach 2014-2020
Udział wydatków inwestycyjnych w ogóle wydatków
z budżetu JST
Liczba
nowych
e-usług
udostępnionych
dla
mieszkańców gminy w ramach rozwoju administracji
Źelektronicznej w latach 2014-2020
92
szt.
%
szt.
finansowej funduszy
spójności
BDL GUS
Dane JST
6.2. Finansowanie strategii
Plan działań
Cel strategiczny 1. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej gminy
Cel operacyjny 1.1. Rozwój infrastruktury technicznej poprawiającej konkurencyjność gospodarki lokalnej
Cel operacyjny 1.2. Rozwój infrastruktury turystycznej i usług turystycznych w oparciu o potencjał kulturowy i przyrodniczy
Cel operacyjny 1.3. Zwiększenie skuteczności i liczby narzędzi marketingu gospodarczego
Rodzaj
przedsięwzięcia
Inwestycje
w zakresie
modernizacji oraz
budowy dróg
lokalnych –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
93
Nazwa przedsięwzięcia
Szacowana
wartość
inwestycji
Lata
realizacji
Przebudowa ul. Łąkowej we
Frampolu
500 000 zł
2015-2017
Przebudowa ul. Cichej we
Frampolu
200 000 zł
2015-2017
Przebudowa ulicy Zakościele
we Frampolu
600 000 zł
2015-2017
Przebudowa ul. Polnej we
Frampolu
300 000 zł
2015-2017
Przebudowa drogi powiatowej
nr 2911L
300 000 zł
2015-2018
2910L
400 000 zł
2015-2018
PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• Narodowy Program
Przebudowy Dróg
Lokalnych;
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
Podmiot
realizujący
Uwagi
Gmina Frampol
Zadanie obejmuje przebudowę drogi o nawierzchni
mineralno-bitumicznej o długości około 350 m wraz
z chodnikiem łącząca ul. Janowską z Polną we
Frampolu
Gmina Frampol
Gmina Frampol
Gmina Frampol
Powiat
Biłgorajski/
Gmina Frampol
Powiat
Biłgorajski/
z chodnikiem na ulicy Cichej we Frampolu
z chodnikiem na ulicy Zakościele we Frampolu
mineralno-bitumicznej oraz chodnikiem
z przebiegiem od oczyszczalni ścieków w kierunku
Sokołówki
Zadanie obejmuje przebudowę drogi powiatowej
nr 2911L o nawierzchni mineralno-bitumicznej
o długości około 2,8 km przebiegającej przez
m. Stara Wieś oraz Radzięcin do granicy
z gminą Goraj
nr 2908L
nr 2912L
250 000 zł
Przebudowa drogi gminnej
w m. Stara Wieś
150 000 zł
nr 109212L
250 000 zł
Przebudowa ul. Kościelnej we
Frampolu
Przebudowa drogi gminnej nr
109207L
94
250 000 zł
600 000 zł
800 000 zł
2015-2018
2015-2018
2015-2017
2015-2017
2015-2018
2015-2018
obszarach wiejskich
Przebudowy Dróg
Lokalnych
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
Przebudowy Dróg
Lokalnych
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
Przebudowy Dróg
Lokalnych
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
Przebudowy Dróg
Lokalnych
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi i
odnowa wsi na
obszarach wiejskich;
Przebudowy Dróg
Gmina Frampol
o długości około 6 km przebiegającej przez m.
Teodorówka Komodzianka i Chłopków
Powiat
Biłgorajski/
Gmina Frampol
m. Wola Radzięcka oraz Radzięcin
Powiat
Biłgorajski/
Gmina Frampol
m. Teodorówka i Kolonia Teodorówka
Gmina Frampol
Zadanie obejmuje przebudowę drogi gminnej
o nawierzchni mineralno-bitumicznej o długości
około 230 m przebiegającej przez m. Stara Wieś z
lokalizacją na działce nr ewid. 881/3
Gmina Frampol
około 400 m przebiegającej od drogi powiatowej
nr 2908L w kierunku cegielni
Gmina Frampol
z chodnikami na ulicy Kościelnej od drogi woj.
Nr 835 w stronę Targowiska
Gmina Frampol
Zadanie obejmuje przekształcenie drogi od ul. Rynek
do ul. Kościelnej o długości około 180 m na deptak
Lokalnych
Przebudowa dróg gminnych
nr 109216L oraz 113362L
113371L
nr 2914L na odcinku od drogi
wojewódzkiej 835 do mostu na
rzece Biała Łada w Sokołówce
Inwestycje w zakresie modernizacji oraz budowy
dróg lokalnych – zgłoszone przez mieszkańców
Inwestycje
w zakresie rozwoju
infrastruktury
turystyki –
zgłoszone przez
Urząd Miejski
we Frampolu
95
Budowa ścieżki rowerowej
wraz z infrastrukturą
towarzyszącą
Rozbudowa i kompleksowe
zagospodarowanie turystyczne
Zalewu we Frampolu
600 000 zł
300 000 zł
2015-2018
2015-2018
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
Przebudowy Dróg
Lokalnych
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
Gmina Frampol
Zadanie obejmuje przebudowę dróg gminnych
około 1,8 km przebiegającej przez m. Rzeczyce
Gmina Frampol
około 500 m przebiegającej od drogi powiatowej
nr 2910L w stronę Starej Wsi
Długość odcinka około 500 m, zakres prac:
modernizacja nawierzchni bitumicznej wraz z
2015-2018
Gmina Frampol
150 000 zł
budową chodnika z jednej strony jezdni i
odtworzenie alei drzew
Przebudowa dróg gminnych i budowa chodników w miejscowościach na terenie gminy Frampol,
Budowa dróg gminnych w Komodziance;,
Droga na ul. Łąkowej,
Budowa drogi dojazdowej do gruntów rolnych, nr działki 881/3,
Oświetlenie drogi dojazdowej Stara Wieś/Kąty
Przebudowa drogi powiatowej 2912L Teodorówka-Kolonia Teodorówka – długość 2,8 km,
Przebudowa i remont drogi gminnej od drogi krajowej nr 74 do Budy I (Smoryń),
Przedłużenie odcinka wiejskich dróg do posesji bez dojazdu,
Uregulowanie prawne istniejącej drogi polnej łączącej wieś Rzeczyce z polami „Niwa”,
Poszerzenie drogi asfaltowej biegnącej przez wieś oraz budowa chodników.
Zadanie obejmuje budowę ścieżki rowerowej
dwukierunkowej o nawierzchni mineralno• RPO WL 2014-2020:
bitumicznej długości około 6 km (szerokość 2m Oś Priorytetowa 7.
5,5m) z przebiegiem: ulica Rynek w Frampolu
Gmina Frampol
1 500 000 zł
2015-2018
Ochrona dziedzictwa
w kierunku ulicy Janowskiej, Granicznej, Zamojskiej,
kulturowego
Sokołówki i Zalewu.
i naturalnego;
Uwaga: wpisane do przedsięwzięcia „Aktywne
Roztocze
• RPO WL 2014-2020:
Zadanie obejmuje:
Oś Priorytetowa 7.
2 500 000 zł
2016-2018
Gmina Frampol • budowa parku linowego (teren bezpośrednio
Ochrona dziedzictwa
graniczący z Zalewem);
kulturowego
• PROW 2014-2020
• PPDL
i naturalnego;
Inwestycje w zakresie rozwoju infrastruktury
turystyki – zgłoszone przez mieszkańców
•
ścieżka rekreacyjna (pieszo-rowerowa) dookoła
Zalewu (pod warunkiem wykupu części terenu
zalewu i drogi lub użyczenia);
• budowa nowego jaz-u (na terenie akwenu Zalewu);
• wyposażenie infrastruktury turystycznej, m.in.:
rowerki wodne, zjeżdżalnia, plac zabaw, boisko
do piłki plażowej, monitoring;
• zagospodarowanie terenu wokół Zalewu
poprzez m.in. budowę miejsc parkingowych,
alei, instalacji technicznej i sanitarnej (w tym
dostosowane do potrzeb osób
niepełnosprawnych)
Uwaga: wpisane do przedsięwzięcia „Aktywne
Roztocze
Stworzenie bulwaru przy Białej Ładzie w Sokołówce,
Budowa zbiornika małej retencji na rzece Biała Łada w Rzeczycach,
Zagospodarowanie źródeł wzdłuż rzeki Białej Łady - wyznaczenie ścieżki przyrodniczo-rekreacyjnej (pieszo-rowerowej),
Połączenie istniejącego szlaku rowerowego: Karolówka-Łęgi-Rzeczyce-Frampol.
Cel strategiczny 2. Wspieranie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości w obszarze rolnictwa, przetwórstwa rolno-spożywczego
oraz usług
Cel operacyjny 2.1. Wzmocnienie zdolności inwestycyjnej przedsiębiorstw w zakresie wdrażania innowacji i tworzenia nowych miejsc
pracy
Cel operacyjny 2.2. Tworzenie warunków do rozwoju rolnictwa i wzrostu opłacalności produkcji rolnej
Rodzaj
przedsięwzięcia
Inwestycje
w zakresie wzrostu
konkurencyjności
Modernizacja przedsiębiorstwa
F.H.U. MARGO
96
Szacowana
wartość
inwestycji
198 530 zł
Lata
realizacji
2016-2019
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 5.
Efektywność
Podmiot
realizujący
Uwagi
Przedsiębiorca
Zadanie przewiduje wdrożenie inwestycji
ukierunkowanych na zmniejszenie zapotrzebowania
na energię obiektów administracyjnych oraz
energetyczna
i gospodarka
niskoemisyjna;
i Środowisko:
Oś Priorytetowa I.
Zmniejszenie
emisyjności
gospodarki
lokalnej
przedsiębiorczości zgłoszone przez
Urząd Miejski
we Frampolu
Inwestycje
w zakresie poprawy
warunków
prowadzenia
działalności
gospodarczej
i rozwój sprzedaży
bezpośredniej zgłoszone przez
Urząd Miejski
we Frampolu
Kompleksowa modernizacja
targowiska we Frampolu
Inwestycje w zakresie wsparcia dla
przedsiębiorstw – zgłoszone przez mieszkańców
97
150 000 zł
2016-2018
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
usługowych, a tym samym redukcję emisji
dwutlenku węgla poprzez:
- zastąpienie dotychczasowego systemu ogrzewania
obiektów ( kotły węglowe) proekologicznym
rozwiązaniem opartym na pompie ciepła.
Modernizacja zakłada również zmianę systemu
przygotowania ciepłej wody użytkowej opartej
dotychczas na źródle węglowym na pompę ciepła zastosowanie instalacji pompy wpłynie na wzrost
zapotrzebowania na energię obiektu. W zadaniu
uwzględniono również montaż instalacji
fotowoltaicznej o mocy około 30 kWp
- niewłaściwa termoizolacja przegrody dachu
wpływa na podwyższony wskaźnik
zapotrzebowania obiektu na energię w przeliczeniu
na 1 m2. W zadaniu uwzględniono zatem potrzebę
zastosowania wysokiej klasy materiałów
termoizolacyjnych typu styropian/wełna mineralna
o grubości około 20 cm bezpośrednio pod
powierzchnią dachu.
Gmina Frampol
Zadanie obejmuje modernizację obiektu targowiska,
którego prace winny zostać przeprowadzone przy
zachowaniu zasad minimalizacji szkodliwego
wpływu na środowisko. Zarówno na etapie działań
modernizacyjnych, zakupu nowych urządzeń w tym
oświetlenia obiektu oraz jego eksploatacji
wykorzystane zostaną zrównoważone technologie
niskoemisyjne
Pomoc w uzyskaniu dofinansowania unijnego osobom chcącym otworzyć własną działalność gospodarczą;
Pomoc w stworzeniu biznesplanu, szkolenia itp.
Cel operacyjny 3.1. Poprawa jakości infrastruktury mającej wpływ na komfort życia mieszkańców gminy
Cel operacyjny 3.2. Poprawa dostępu mieszkańców do edukacji, ochrony zdrowia i usług społecznych
Rodzaj
przedsięwzięcia
Inwestycje
z zakresu
rewitalizacji
obszaru miejskiego
i wiejskiego zgłoszone przez
Urząd Miejski
we Frampolu
„Rewitalizacja Rynku
stanowiącego element
zabytkowego układu
urbanistycznego miasta
Frampola i zabudowy ulic
stodolnych w granicach ulic:
Kościelna, Polna, Orzechowa,
Ogrodowa; XVIII – XIX w.; nr
rej. A/75”
Inwestycje
w zakresie
termomodernizacji
obiektów
użyteczności
publicznej –
zgłoszone przez
Urząd Miejski
we Frampolu
98
Szacowana
wartość
inwestycji
-
Termomodernizacja Budynku
Głównego Samorządowego
Zespołu Szkolnego we
Frampolu
139 304 zł
Termomodernizacja Segmentu
Edukacji Wczesnoszkolnej wraz
z łącznikiem
67 464 zł
Lata
realizacji
-
• RPO WL 2014-2020
Infrastruktura
społeczna
Podmiot
realizujący
Gmina Frampol
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Gmina Frampol
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
Gmina Frampol
Uwagi
Obszar tematyczny:
1. przywracanie znaczenia głównej ulicy/rynkowi
miasta jako ważnego centrum funkcjonalnego
i miejsca spotkań;
2. organizowanie atrakcyjnych przestrzeni
publicznych i ciągów komunikacyjnych
w kwartałach śródmiejskich
Zadanie obejmuje poprawę efektywności
energetycznej obiektu poprzez docieplenie
przegrody ścian zewnętrznych o łącznej
powierzchni 754,2 m2. W zakresie modernizacji
przewidziano zastosowanie materiału
termoizolacyjnego typu styropian/wełna mineralna
o grubości co najmniej 15 cm. Aktualnie przegroda
wykonana jest z cegły pełnej o grubości 60 cm,
jednak rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych
norm budownictwa energooszczędnego generując
znaczne straty wyprodukowanego ciepła.
W zadaniu uwzględniono ponadto modernizację
systemu dystrybucji energii cieplnej na obiekcie
w zakresie wymiany instalacji c.o. wraz
z grzejnikami.
energetyczna
i gospodarka
Termomodernizacja
Przedszkola wraz z blokiem
żywieniowym
Termomodernizacja Gimnazjum
wraz z salą gimnastyczną oraz
łącznikiem
Termomodernizacja Szkoły
Podstawowej w Teodorówce
99
125 760 zł
116 256 zł
213 000 zł
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Gmina Frampol
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Gmina Frampol
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
Gmina Frampol
wykonana jest z bloków ściennych kanałowych
o grubości 44 cm. Rozwiązanie to nie zapewnia
wymaganych norm budownictwa
energooszczędnego generując znaczne straty
wyprodukowanego ciepła.
wykonana jest z bloków ściennych kanałowych
o grubości 39 cm, jednak rozwiązanie to nie
zapewnia wymaganych norm budownictwa
wykonana jest z elementów prefabrykowanych
o grubości 44 cm, rozwiązanie to nie zapewnia
wymaganych norm budownictwa
Zadanie obejmuje kompleksową
termomodernizację obiektu obejmującą:
- poprawę efektywności energetycznej poprzez
docieplenie przegrody ścian zewnętrznych o łącznej
i gospodarka
Termomodernizacja Szkoły
Podstawowej w Woli
Radzięckiej
100
91 000 zł
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Gmina Frampol
powierzchni 820 m2. W zakresie modernizacji
wykonana jest z pustaków suporex o grubości
40cm, rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych
norm budownictwa energooszczędnego generując
znaczne straty wyprodukowanego ciepła,
- poprawę efektywności energetycznej stropodachu
o konstrukcji żelbetowej i grubości 12 cm, warstwie
wełny mineralnej o grubości 20 cm. Łączna
powierzchnia stropodachu do modernizacji wynosi
około 600 m2,
- modernizację kotła węglowego o mocy 160 kW na
kocioł o najwyższych standardach niskoemisyjności
i efektywności wykorzystania energii
(z uwzględnieniem redukcji mocy kotła adekwatnie
do potrzeb), zakładany efekt energetyczny zostanie
osiągnięty przy uwzględnieniu modernizacji
instalacji c.o. oraz modernizacji podłóg
Zadanie obejmuje kompleksową
termomodernizację obiektu obejmującą:
- poprawę efektywności energetycznej obiektu
poprzez docieplenie przegrody ścian zewnętrznych
o łącznej powierzchni 580 m2. W zakresie
modernizacji przewidziano zastosowanie materiału
rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm
budownictwa energooszczędnego generując
znaczne straty wyprodukowanego ciepła,
- poprawę efektywności energetycznej stropu nad
nieocieploną piwnicą styropianem
rozwiązanie to nie zapewnia wymaganych norm
Termomodernizacja budynku
OSP Teodorówka
OSP Wola Radzięcka
Inwestycje
w zakresie
produkcji energii
elektrycznej na
pokryciach
dachowych
budynków
użyteczności
publicznej –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
101
120 000 zł
100 000 zł
głównego Urzędu Miejskiego
80 000 zł
Urzędu Miejskiego na
ul. Zamoyskiej 13
117 600 zł
Montaż instalacji na obiekcie
Hali Sportowej SZS
258 705 zł
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Gmina Frampol
2015-2018
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Gmina Frampol
2015-2018
2015-2018
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Gmina Frampol
Gmina Frampol
Gmina Frampol
budownictwa energooszczędnego generując
znaczne straty wyprodukowanego ciepła.
powierzchni ponad 1000 m2. W zakresie
o grubości co najmniej 15 cm.
powierzchni ponad 900 m2. W zakresie
o grubości co najmniej 15 cm.
powierzchni 500 m2.
powierzchni 840 m2.
Zadanie zakłada montaż instalacji fotowoltaicznej
służącej do produkcji energii elektrycznej na
potrzeby pokrycia częściowego zapotrzebowania na
energię obiektu Hali Sportowej Samorządowego
Zespołu Szkół we Frampolu. Działalność obiektów
ZSZ w Frampolu wiąże się ze znacznym
dochodzącym do 90 160 kWh zużyciem energii
elektrycznej, generując tym samym redukcję emisji
CO2 do atmosfery na poziomie 73,21 t. Montaż
przewidziany w zadaniu instalacji o mocy 20 kWp
wraz z infrastrukturą towarzyszącą wygeneruje
w skali roku około 26 135 kWh energii elektrycznej
co w konsekwencji pozwoli zredukować emisję
dwutlenku węgla o około 21,22 t. Zakres inwestycji
w tym moc instalacji powinien zostać szczegółowo
przeanalizowany i może ulec korekcie.
Urzędu Miejskiego,
ul. Radzięcka 8
Urzędu Miejskiego, Zamojska 13
Montaż instalacji na budynku
Gminy – ośrodek zdrowia
ul. Kościelna 29
102
43 118 zł
25 871 zł
34 494 zł
2015-2020
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Gmina Frampol
2015-2020
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Gmina Frampol
2015-2020
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Gmina Frampol
energię obiektu Urzędu Miejskiego na
ul. Radzięckiej 8. Działalność obiektu wiąże się ze
znacznym, dochodzącym do 21 363 kWh zużyciem
energii elektrycznej, generując tym samym redukcję
emisji CO2 do atmosfery na poziomie 17,35 t.
Montaż przewidziany w zadaniu instalacji o mocy
5 kWp wraz z infrastrukturą towarzyszącą
wygeneruje w skali roku około 4 364 kWh energii
elektrycznej co w konsekwencji pozwoli
zredukować emisję dwutlenku węgla o około 3,53 t.
Zakres inwestycji w tym moc instalacji powinien
zostać szczegółowo przeanalizowany i może ulec
korekcie
ul. Zamojskiej 13. Działalność obiektu wiąże się ze
znacznym dochodzącym do 3 860 kWh zużyciem
emisji CO2 do atmosfery na poziomie 3,13 t. Montaż
przeanalizowany i może ulec korekcie
ul. Kościelnej 13. Działalność obiektu wiąże się ze
znacznym dochodzącym do 10 521 kWh zużyciem
emisji CO2 do atmosfery na poziomie 8,52 t. Montaż
Montaż instalacji PV na obiekcie
Oczyszczalni Ścieków
Inwestycje
w zakresie
produkcji energii
elektrycznej przy
energochłonnej
infrastrukturze
wodnokanalizacyjnej –
zgłoszone przez
Urząd Miejski
we Frampolu
Montaż instalacji PV przy
obiekcie ujęcia wody
w Korytkowie Małym
Montaż instalacji PV przy ujęciu
wody we Frampolu
103
112 020 zł
28 005 zł
28 005 zł
2015-2020
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Gmina Frampol
2015-2020
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Gmina Frampol
2015-2020
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Gmina Frampol
przeanalizowany i może ulec korekcie
energię elektryczną energochłonnej infrastruktury
oczyszczalni ścieków w Frampolu. Działalność
obiektu wiąże się ze znacznym dochodzącym do
64 950 kWh zużyciem energii elektrycznej,
generując tym samym redukcję emisji CO2 do
atmosfery. Montaż przewidziany
w zadaniu instalacji o mocy 20 kWp wraz
z infrastrukturą towarzyszącą pozwoli na
wygenerowanie w skali roku około 17 425 kWh
energii elektrycznej co w konsekwencji pozwoli
zredukować emisję dwutlenku węgla o około
14,14 t.
ujęcia wody w Korytkowie Małym. Montaż
wraz z infrastrukturą towarzyszącą pozwoli na
ujęcia wody w Frampolu. Montaż przewidziany
Montaż instalacji PV przy ujęciu
wody w Radzięcinie
w miejscowości Korytków Mały
Inwestycje
w zakresie
infrastruktury
wodnokanalizacyjnej –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
104
w miejscowości Niemirów
56 010 zł
2 000 000 zł
250 000 zł
2015-2020
2015-2020
2015-2020
w miejscowości Karolówka
2 500 000 zł
2015-2020
w miejscowości Rzeczyce
2 500 000 zł
2015-2020
• RPO WL 2014-2020:
Oś Priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 6
Ochrona środowiska
i efektywne
wykorzystanie
zasobów
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 6.
Ochrona środowiska
i efektywne
wykorzystanie
zasobów
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
i odnowa wsi na
obszarach wiejskich
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 6.
Ochrona środowiska
i efektywne
wykorzystanie
zasobów
• PROW 2014-2020:
Podstawowe usługi
Gmina Frampol
ujęcia wody w Radzięcinie. Montaż przewidziany
Gmina Frampol
Zadanie obejmuje wdrożenie działań
inwestycyjnych związanych z zapewnieniem
mieszkańcom gminy miejscowości Korytków Mały
dostępu do infrastruktury kanalizacyjnej.
Gmina Frampol
mieszkańcom miejscowości Niemirów dostępu do
infrastruktury kanalizacyjnej. Efekt ekologiczny
zadania został oszacowany na podstawie różnicy
w zastosowaniu urządzeń energochłonnych
Gmina Frampol
mieszkańcom miejscowości Karolówka dostępu do
infrastruktury kanalizacyjnej. Efekt ekologiczny
zadania został oszacowany na podstawie różnicy
w zastosowaniu urządzeń energochłonnych
Gmina Frampol
Inwestycje w zakresie infrastruktury wodnokanalizacyjnej – zgłoszone przez mieszkańców
Inwestycje
w zakresie
modernizacji
oświetlenia ulic –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
105
Wymiana nieefektywnych
źródeł oświetlenia ulic
i odnowa wsi na
mieszkańcom gminy miejscowości Rzeczyce
obszarach wiejskich
dostępu do infrastruktury kanalizacyjnej. Efekt
ekologiczny zadania został oszacowany na
• RPO WL 2014-2020:
podstawie różnicy w zastosowaniu urządzeń
Oś priorytetowa 6.
energochłonnych
Ochrona środowiska
i efektywne
wykorzystanie
zasobów
Modernizacja przepompowni poprzez montaż koła wodnego na rzece Biała Łada do Zalewu co zapewniałoby ruch wody
i ograniczenie rozwój mikroorganizmów.
Modernizacja systemu obejmie wymianę
istniejących opraw i źródeł światła na
energooszczędne systemy inteligentnego
oświetlenia. W zakresie projektu uwzględniono
montaż elektronicznych zapłonników z redukcją
mocy, których instalacja generuje oszczędności
rzędu 40-55%. W zadaniu przewidziano również
wdrożenie technologii LED, które dzięki nawet 60%
zmniejszeniem zużycia energii, a więc i kosztów
eksploatacji charakteryzują się stosunkowo krótkim
okresem zwrotu inwestycji. Źródła te wykazują
wysoką efektywność energetyczną (np. 70W LED
zastępuje 150W oprawę sodową), wysoką trwałość
oświetlenia (nawet 50 tys. godz. przy 2 tys. dla
• RPO WL 2014-2020
opraw sodowych) czy też stwarzają dogodne
Oś priorytetowa 5.
warunki do stosowania dynamicznego systemu
Gmina Frampol
852 850 zł
2015-2020
Efektywność
sterowania oświetleniem.
energetyczna
Projekty związane z wykorzystaniem
i gospodarka
nowoczesnych technologii zapłonniki/LED wiążą
się ze znacznymi nakładami inwestycyjnymi.
Przewidywany efekt ekologiczny modernizacji
oświetlenia oszacowany został na podstawie
różnicy w zużyciu energii elektrycznej, mierzonej
zapotrzebowaniem wynikającym z zainstalowanej
mocy urządzeń oświetleniowych, w stanie
istniejącym przed rozpoczęciem realizacji projektu
i po jego zakończeniu.
Modernizacja 461 punktów świetlnych przy
zakładanej przez producentów redukcji mocy
wygeneruje w skali roku ok. 105,52 MWh
oszczędności zużycia energii elektrycznej, co w
konsekwencji przełoży się na ograniczenie emisji
85,68 ton dwutlenku węgla.
Montaż oświetlenia ulic
z wykorzystaniem nośników
OZE
Inwestycje
w zakresie
termomodernizacji
obiektów
mieszkalnych –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
Inwestycje
w zakresie
ograniczenia emisji
zanieczyszczeń
powstających ze
spalania paliw na
potrzeby
ogrzewania
106
Termomodernizacja obiektu
wielorodzinnego Spółdzielni
Mieszkaniowej przy
ul. Kościelnej 31
Termomodernizacja obiektu
wielorodzinnego Wspólnoty
Mieszkaniowej przy
ul. Gorajskiej 13 A
Ograniczenie emisji
zanieczyszczeń powstających ze
spalania paliw na potrzeby
ogrzewania obiektów
mieszkalnych
280 000 zł
110 900 zł
130 500 zł
1 815 000 zł
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Gmina Frampol
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Spółdzielnia
mieszkaniowa
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Spółdzielnia
mieszkaniowa
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
energetyczna
i gospodarka
Mieszkańcy
Zadanie przewiduje sukcesywną budowę (około
7 szt. rocznie) lamp hybrydowych na obszarach
wiejskich gdzie fizyczne podłączenie opraw do sieci
energetycznej jest nieopłacalne i trudne do
technicznej realizacji. Budowa lamp hybrydowych
opartych na pozyskaniu energii słonecznej i wiatru
umożliwi wyprodukowanie około 17 885 kWh
uniknąć około 12,52 kg dwutlenku węgla
Zadanie przewiduje termomodernizację
wielorodzinnego obiektu mieszkalnego przy
ul. Kościelnej we Frampolu, w skład której
wchodzić będzie:
- wymiana stolarki okiennej na klatkach
schodowych i piwnicach (41 szt.).
- montaż instalacji kolektorów słonecznych, wraz
z systemem magazynowania i dystrybucji energii na
potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej
mieszkańców 31 lokali
Zadanie przewiduje termomodernizację
wielorodzinnego obiektu mieszkalnego przy
ul. Góralskiej 13 A we Frampolu, w skład której
wchodzić będzie:
- wymiana pokrycia stropodachu o łącznej
powierzchni 300 m2
- montaż instalacji kolektorów słonecznych, wraz
z systemem magazynowania i dystrybucji energii na
potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej
mieszkańców 15 lokali
Zadanie obejmuje wsparcie budownictwa
mieszkalnego w procesach modernizacji
indywidualnych systemów grzewczych. Na jakość
powietrza atmosferycznego na obszarze gminy
Frampol wpływ mają lokale, których systemy
ogrzewania i przygotowania ciepłej wody
użytkowej oparte są na indywidualnych kotłach
węglowych. Do produkcji energii, źródła te
wykorzystują poza wspomnianym węglem
kamiennym, biomasę w postaci zrębków
obiektów
mieszkalnych –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
Przygotowanie ciepłej wody
użytkowej za pomocą
alternatywnych sposobów
pozyskania - kolektory
słoneczne
Przygotowanie ciepłej wody
użytkowej za pomocą
alternatywnych sposobów
pozyskania - pompy ciepła
107
3 667 500 zł
435 000 zł
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Mieszkańcy
/Gmina
Frampol
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
Mieszkańcy
drzewnych oraz w skrajnych wypadkach wysoce
emisyjne odpady komunalne. Zadanie zakłada
wymianę kotłów węglowych przy
współfinansowaniu montażu efektywnych
urządzeń grzewczych: węglowych retortowych,
gazowych, olejowych, a także pomp ciepła oraz
innych czystych technologii, pod warunkiem
wykazania efektu ekologicznego, który będzie
rozpatrywany
w sposób indywidualny. W celu realizacji
założonych celów zadania a także współrealizacji
celu głównego Planu, należy podjąć kroki dążące do
modernizacji co najmniej 200 indywidulanych
systemów węglowych.
Przedmiotowe zadanie zakłada wykorzystanie
alternatywnych źródeł energii w sektorze
mieszkalnym dzięki odpowiednim
współfinansowaniu. W zadaniu uwzględniono
montaż około 450 instalacji kolektorów
słonecznych do przygotowania ciepłej wody
obejmujących zarówno same kolektory, jak
i zasobnik, pompy obiegowe, konstrukcje oraz
przewody. W analizach energetycznych oraz
ekonomiczno-środowiskowych założono średnie
zapotrzebowanie na ciepło c.w.u. gospodarstwa
domowego na poziomie 16 GJ odpowiadające 1,1 t
spalonego węgla kamiennego
Przedmiotowe zadanie zakłada wykorzystanie
alternatywnych źródeł energii w sektorze
mieszkalnym dzięki odpowiedniemu
współfinansowaniu. W zadaniu uwzględniono
montaż około 50 instalacji pomp ciepła typu
powietrze-woda do przygotowania ciepłej wody
użytkowej. W kosztach kwalifikowalnych do
projektu należy uwzględnić również zasobnik,
pompy obiegowe, konstrukcje oraz przewody, które
stanowią znaczny udział w ogólnym kosztorysie
instalacji. W analizach energetycznych oraz
ekonomiczno-środowiskowych założono średnie
zapotrzebowanie na ciepło c.w.u. gospodarstwa
domowego na poziomie 16 GJ, odpowiadające 1,1 t
spalonego węgla kamiennego.
Inwestycje
w zakresie
produkcji energii
elektrycznej
w instalacjach
prosumenckich
mieszkalnych –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
Montaż instalacji
prosumenckich
Promocja proekologicznych
zachowań poprzez
Przedsięwzięcia
przeprowadzanie kampanii
w zakresie promocji edukacyjnych i promocyjnych,
których zakres będzie zawierał
i edukacji postaw
informacje dotyczące
proekologicznych –
efektywności energetycznej,
zgłoszone przez
wykorzystywania odnawialnych
Urząd Miejski we
źródeł energii oraz ochrony
Frampolu
i poprawy jakości powietrza
atmosferycznego w Gminie
Frampol
Inwestycje w zakresie wykorzystania
odnawialnych źródeł energii - zgłoszone przez
mieszkańców
Przedsięwzięcia
w zakresie edukacji
i sportu – zgłoszone
przez Urząd Miejski
we Frampolu
Budowa Stadionu we Frampolu
Inwestycje w zakresie edukacji i sportu zgłoszone przez mieszkańców
108
5 907 096 zł
50 000 zł
2015-2020
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 4.
Energia przyjazna
środowisku
2015-2020
• PROW 2014-2020,
lokalnego w ramach
inicjatywy LEADER.
• NFOŚiGW
Mieszkańcy/
Gmina
Gmina Frampol
Według danych udostępnionych przez lokalnego
operatora dystrybucyjnego, łączne zużycie energii
elektrycznej w 2010 r. w gospodarstwach
domowych wyniosło 3 637 MWh. Energia ta została
spożytkowana przez 2 227 odbiorców, tym samym
zapotrzebowanie na energię elektryczną zostało
oszacowane na poziomie 1633 kWh/odbiorcę.
Analiza opłacalności oraz zakładana stopa zwrotu
inwestycji wydaje się najkorzystniejsza przy mocy
adekwatnej do przewidywanego zapotrzebowania.
Tym samym projekt zakłada montaż 300 instalacji
o mocy około 3,12 kWp mocy zainstalowanej na
jednego „Prosumenta”. Poszczególne instalacje będą
w stanie wyprodukować około 2 207 kWh energii
elektrycznej, co w konsekwencji pozwoli na
redukcję około 2 718 kg CO2 na instalację
-
Budowa farmy fotowoltaicznej na działce wspólnoty wiejskiej w Rzeczycach.
150 000 zł
2017-2020
• Środki własne
• Programy Krajowe
Budowa stadionu wraz z oświetleniem,
Poprawa stanu boisk,
Trybuny nad zalewem,
Gmina Frampol
Zadanie obejmuje budowę obiektu stadionu,
którego prace winny zostać przeprowadzone przy
modernizacyjnych, zakupu nowych urządzeń
w tym oświetlenia obiektu oraz jego eksploatacji
niskoemisyjne
Przedsięwzięcia
w zakresie
infrastruktury
kultury – zgłoszone
przez Urząd Miejski
we Frampolu
Przebudowa Domu Kultury we
Frampolu
Inwestycje w zakresie infrastruktury kultury –
zgłoszone przez mieszkańców
Przedsięwzięcie
w zakresie
kształtowania
przestrzeni –
zgłoszone przez
Urząd Miejski we
Frampolu
Budowa Ratusza
Inwestycje w zakresie kształtowania przestrzeni –
zgłoszone przez mieszkańców
Inwestycje w zakresie ochrony zdrowia
i pomocy społecznej – zgłoszone przez
109
Siłownia na powietrzu,
Siłownia w świetlicy w Sokołówce,
Stworzenie przy remizach siłowni (placów do ćwiczeń) na wzór tego nad zalewem,
Plac zabaw w Sokołówce,
Doposażenie szkół i przedszkoli,
Wykończenie boiska wiejskiego w Starej Wsi (zakup ławek, wyrównanie terenu itp.)
Zadanie obejmuje modernizację obiektu Domu
Kultury, którego prace winny zostać
przeprowadzone przy zachowaniu zasad
• RPO WL 2014-2020
Oś priorytetowa 5.
minimalizacji szkodliwego wpływu na środowisko.
Efektywność
Zarówno na etapie działań modernizacyjnych,
energetyczna
zakupu nowych urządzeń w tym oświetlenia
Gmina Frampol
170 000 zł
2015-2018
i gospodarka
obiektu oraz jego eksploatacji wykorzystane
• PROW 2014-2020:
zostaną zrównoważone technologie niskoemisyjne.
Podstawowe usługi
Na obiekcie przewidziano m.in. modernizację
i odnowa wsi na
wnętrza budynku, wymianę podłóg w salach oraz
obszarach wiejskich
korytarzach a także modernizację instalacji c.o.
i c.w.u.
Wyposażenie świetlicy wiejskiej w Starej Wsi (bilard, stoliki, krzesła itp.),
Termomodernizacja budynku świetlicy w Smoryniu.
Zadanie obejmuje budowę obiektu Ratusza, którego
prace winny zostać przeprowadzone przy
• RPO WL 2014-2020:
Oś priorytetowa 5.
Efektywność
3 000 000 zł
2017-2020
Gmina Frampol modernizacyjnych, zakupu nowych urządzeń
energetyczna i
gospodarka, 5.5.
w tym oświetlenia obiektu oraz jego eksploatacji
Promocja
niskoemisyjności
niskoemisyjne budownictwa energooszczędnopasywnego.
Zlikwidowanie sklepu na samym rynku,
Odnowienie i zagospodarowanie remiz strażackich, dostosowanie do wszelkiego rodzaju imprez: budowa toalet, chłodni,
zaopatrzenie kuchni itp.,
Odnowienie centrum miejscowości,
Budowa ścieżki rowerowej wzdłuż dróg dojazdowych od Niemirowa do Frampola,
Budowa chodników w tym w Sokołówce,
Dodatkowe parkingi we Frampolu na ul. Rynek oraz wprowadzenie tam ruchu jednokierunkowego,
Ścieżka rowerowa od Karolówki do Frampola.
Utworzenie placówek posiadających lekarzy różnych specjalności,
Utworzenie domu spokojnej starości,
mieszkańców
Wyposażenie ośrodków zdrowia m.in. w przychodnię rehabilitacyjną.
Cel operacyjny 4.1. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego
Cel operacyjny 4.2. Budowanie przyjaznej i sprawnej administracji dla mieszkańców i inwestorów
Rodzaj
przedsięwzięcia
Inwestycje
Wdrażanie na etapie
w zakresie
przygotowania dokumentacji
zielonych zamówień
technicznej Specyfikacji
publicznych –
Istotnych Warunków
zgłoszone przez
Zamówienia "Zielonych
Urząd Miejski we
Zamówień Publicznych"
Frampolu
Inwestycje w zakresie e-administracji – zgłoszone
przez mieszkańców
110
Szacowana
wartość
inwestycji
Lata
realizacji
Bezkosztowy
2015-2020
Utworzenie geoportalu.
-
Podmiot
realizujący
Gmina Frampol
i jednostki
podległe
Uwagi
-
7. PARTYCYPACJA SPOŁECZNA
P
Spotkania konsultacyjne
artycypacja społeczna daje możliwość udziału obywateli w zarządzaniu
sprawami społeczności. Uczestnictwo społeczeństwa w procesie planowania
strategicznego gmin i powiatów jest sprawą niezmiernie ważną. Zadaniem
konsultacji społecznych jest ułatwienie podejmowania trafnych decyzji oraz
uniknięcie lokalnych konfliktów czy protestów. W niniejszym rozdziale opisano
formy organizacji konsultacji społecznych oraz ich przebieg podczas budowania
Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 2015-2020.
Konsultacje społeczne strategii rozpoczęło spotkanie 15 lipca 2015 roku w MiejskoGminnym Ośrodku Kultury we Frampolu. Na spotkaniu omówiona została część
diagnostyczna strategii, charakteryzująca potencjał rozwojowy gminy. Ponadto
przeprowadzona została ankieta dla uczestników spotkania, identyfikująca mocne
i słabe strony obszaru oraz proponowane kierunki rozwoju Gminy Frampol.
Omówienie wizji, misji i celów oraz wynikających z nich kierunków działań Strategii
Rozwoju Lokalnego miało miejsce na spotkaniu 28 września 2015 r. Mieszkańcy
zapoznali się również z planowanymi przez gminę inwestycjami i mogli zgłosić
własne propozycje.
Wszystkie powyższe spotkania skierowane były do mieszkańców, przedstawicieli
samorządu lokalnego, przedsiębiorców, członków organizacji pozarządowych, itp.
Ponadto Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol zamieszczona została na
stronie internetowej gminy, dzięki czemu każdy mieszkaniec i inne zainteresowane
osoby mogły wnieść swoje uwagi.
A
Ankiety
nkieta identyfikująca kierunki rozwoju Gminy Frampol pozwoliła określić
rzeczywiste potrzeby społeczno-gospodarcze gminy oraz ocenić gminę
z punktu widzenia mieszkańców. Ankieta przyczyniła się również do określenia
wizji i celów rozwojowych. Ankietowani odpowiedzieli na 7 pytań, które zostały
sformułowane jako pytania zamknięte. Do ankiety przystąpiło 28 osób.
We wstępnej części ankiety znajdowała się metryczka, charakteryzująca osoby,
które ją wypełniły. Większość ankietowanych zamieszkuje Gminę Frampol,
w większości są to mężczyźni. W strukturze zatrudnienia ankietowanych przeważa
sektor publiczny i rolnictwo.
Miejsce zamieszkania i płeć
111
Zatrudnienie
W pierwszym właściwym pytaniu ankiety respondenci wyrazili swoje opinie na
temat jakości usług i infrastruktury w Gminie Frampol. Oceny dokonano w skali od 1
(bardzo nisko) do 5 (bardzo wysoko). Najlepiej ocenione zostało szkolnictwo:
szkolnictwo gimnazjalne otrzymało 20 odpowiedzi w skali 4 i 5, natomiast
szkolnictwo podstawowe 19 odpowiedzi. Dobrze mieszkańcy ocenili również
bezpieczeństwo publiczne mieszkańców (19 odpowiedzi w skali 4 i 5). Najsłabiej
oceniony został lokalny rynek pracy (12 odpowiedzi w skali 1 i 2). Ponadto
mieszkańcy zauważyli niską jakość środowiska naturalnego (12 odpowiedzi),
a także słaby dostęp do Internetu (11 odpowiedzi). Średnio został oceniony stan
dróg w Gminie Frampol (12 odpowiedzi w skali 3).
112
Jak ocenia Pan/Pani jakość poszczególnych usług i infrastruktury na terenie Gminy
Frampol?
Drugie pytanie dotyczyło najważniejszych z punktu widzenia mieszkańców zasobów
gminy. Według nich najistotniejszym zasobem jest rozwinięte rolnictwo. Mieszkańcy
dostrzegli również szansę rozwoju dzięki zasobom środowiskowym, które należy
chronić i eksponować, oraz infrastrukturze technicznej, którą również należy
systematycznie rozwijać i modernizować.
Najważniejsze zasoby Gminy Frampol to:
113
W kolejnym pytaniu mieszkańcy odnieśli się do najważniejszych szans rozwoju
gminy. Jako najważniejszą szansę wskazali dogodne położenie komunikacyjne oraz
atrakcyjne położenie geograficzne na pograniczu dwóch różnych regionów. Z kolei
szansy mieszkańcy nie upatrują w wartościach historycznych na terenie gminy oraz
w atrakcjach turystycznych.
Szansą dla rozwoju Gminy Frampol jest:
Według mieszkańców Gminy Frampol największą barierą rozwoju jest bezrobocie
i brak miejsc pracy, a także migracja mieszkańców poza granice gminy i kraju.
Barierą w rozwoju Gminy Frampol jest:
Najważniejszym potencjałem gminy jest według ankietowanych osób aktywność
i skuteczność samorządowców oraz unikatowe zasoby przyrodnicze i bogactwo
fauny i flory.
114
Co Pana/Pani zdaniem jest najważniejszym potencjałem Gminy Frampol?
W przedostatnim pytaniu ankietowani mieli za zadanie wskazanie kierunków
rozwoju gminy. Według mieszkańców gmina Frampol powinna w pierwszej
kolejności rozwijać gospodarkę lokalną, zarówno rolniczą, jak i pozarolniczą.
Zdecydowana większość osób uważa, że najważniejszym kierunkiem rozwoju gminy
jest rozwój przedsiębiorczości związanej z przetwórstwem. Jest to związane
z rozwijającą się specjalizacją gminy w zakresie uprawy owoców miękkich, a także
z nowo wybudowaną chłodnią, w której można je przechowywać. Ważnym
kierunkiem rozwoju jest również rozwój przedsiębiorczości pozarolniczej oraz
dalszy rozwój rolnictwa.
Pana/Pani zdaniem najważniejsze kierunki rozwoju gminy to:
Ostatnie pytanie miało za zadanie zdiagnozowanie, którą grupę społeczną
mieszkańcy uważają za defaworyzowaną i potrzebującą największego wsparcia ze
strony władz gminy. Według nich taką grupą są rolnicy oraz osoby poniżej 26 roku
115
życia. Według mieszkańców osobami wymagającymi wsparcia nie są kobiety. Jedna
osoba w miejscu na inne propozycje wskazała również, że wsparcie ze strony władz
należy się osobom aktywnym, chcącym rozwijać produkcję.
Grupa społeczna wymagająca największego wsparcia ze strony władz gminy to:
Na stronie internetowej gminy dostępna była również ankieta on-line określająca
planowane działania inwestycyjne w Gminie Frampol na lata 2015-2020. Każdy miał
możliwość wypełnienia internetowego formularza, dzięki któremu mógł wyrazić
jakie inwestycje według niego są najbardziej potrzebne na terenie Gminy Frampol.
Na ankietę odpowiedziało 17 osób. Największe potrzeby mieszkańcy zauważyli
w zakresie infrastruktury drogowej i wodno-kanalizacyjnej, a także w zakresie
wyposażenia służb bezpieczeństwa publicznego. Wyniki ankiety zostały
uwzględnione przy opracowaniu planu finansowego Gminy Frampol na lata 20152020.
116
8. SPIS RYCIN, WYKRESÓW, TABEL I FOTOGRAFII
Spis rycin
Ryc. 1. Gmina Frampol na tle Obszarów Strategicznej Interwencji
Ryc. 2. Położenie Gminy Frampol na tle podziału administracyjnego woj. lubelskiego
i Polski
Ryc. 3. Położenie Gminy Frampol na tle podziału fizycznogeograficznego
Ryc. 4. Ukształtowanie powierzchni Gminy Frampol i okolic
Ryc. 5. Sieć hydrograficzna Gminy Frampol i okolic
Ryc. 6. System przyrodniczy Gminy Frampol i okolic
Ryc. 7. Fazy procesu starzenia się społeczeństwa
Ryc. 8. Gospodarstwa hodowlane powyżej 10 DJP w Gminie Frampol
Ryc. 9. Szlaki rowerowe w Gminie Frampol i okolicach
Ryc. 10. Układ komunikacyjny Gminy Frampol i okolic
Ryc. 11. Sieć szerokopasmowego internetu w Gminie Frampol i okolicach
Ryc. 12. Plan wdrażania Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na lata 20152020 zgodny z metodologią PRINCE2
Spis wykresów
Wykres 1. Ludność faktycznie zamieszkała w Gminie Frampol w latach 2008-2013
Wykres 2. Urodzenia żywe, zgony i przyrost naturalny na 1000 ludności
Wykres 3. Saldo migracji i liczba zameldowań na obszarze Gminy Frampol
Wykres 4. Piramida wieku ludności w 2013 r. i udział ludności według
ekonomicznych grup wieku
Wykres 5. Liczba osób bezrobotnych oraz wskaźnik bezrobocia w Gminie Frampol
w latach 2003-2013
Wykres 6. Liczba osób pracujących w latach 2008-2013
Wykres 7. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-5 lat
w Gminie Frampol w latach 2008-2013
Wykres 8. Liczba porad lekarskich na 1000 mieszkańców w Gminie Frampol
Wykres 9. Struktura gospodarstw rolnych
Wykres 10. Liczba gospodarstw zajmujących się chowem i hodowlą zwierząt w 2010
roku
Wykres 11. Struktura własności podmiotów gospodarczych w Gminie Frampol
Wykres 12. Wskaźnik przedsiębiorczości (podmioty wpisane do rejestru REGON na
10 tys. ludności)
Wykres 13. Podmioty według sekcji PKD 2007 w Gminie Frampol
Wykres 14. Zmiany długości sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w latach
2008-2013
Wykres 15. Odsetek ludności korzystającej z infrastruktury wodno-kanalizacyjnej,
w tym korzystający z miasta i obszaru wiejskiego
Wykres 16. Zmiany infrastruktury gazowej w latach 2008-2013
Wykres 17. Zużycie gazu w Gminie Frampol w latach 2008-2013
Wykres 18. Zużycie gazu na 1 mieszkańca w Gminie Frampol
Wykres 19. Odpady wytworzone w Gminie Frampol w latach 2008-2013
Wykres 20. Zużycie i odbiorcy energii elektrycznej na niskim napięciu w Mieście
Frampol
117
Wykres 21. Rodzaje przestępstw w powiecie biłgorajskim
Wykres 22. Dochody i wydatki z budżetu Gminy Frampol
Wykres 23. Udział poszczególnych programów w pozyskanych funduszach Gminy
Frampol i jednostek podległych
Spis fotografii
Spis tabel
Tabela 1 Zestawienie powiązań pomiędzy priorytetami Strategii Rozwoju Lokalnego
Gminy Frampol a Strategią Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
(z perspektywą do 2030 r.)
Tabela 2. Powiązania pomiędzy celami strategicznymi Strategii Rozwoju Lokalnego
Gminy Frampol i Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Lubelskiego
na lata 2014-2020
Tabela 3. Najważniejsze zabytki Gminy Frampol
Tabela 4. Charakterystyka bezrobotnych na terenie powiatu biłgorajskiego
Tabela 5. Najwięksi pracodawcy w Gminie Frampol
Tabela 6. Obiekty sportowe w Gminie Frampol
Tabela 7. Użytkowanie gruntów w Gminie Frampol
Tabela 8. Rodzaje upraw w Gminie Frampol
Tabela 9. Gospodarstwa agroturystyczne w Gminie Frampol
Tabela 10. Imprezy cykliczne w Gminie Frampol
Tabela 11. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane
przez Gminę Frampol i jednostki podległe (2007-2013)
Tabela 12. Projekty współfinansowane ze środków Unii Europejskiej zrealizowane
przez Gminę Frampol i jednostki podległe (2007-2013)
Tabela 13. Wskaźniki monitorujące realizację Strategii Rozwoju Lokalnego Gminy
Fot. 1. Nowo otwarta hala widowiskowo-sportowa we Frampolu
Fot. 2. Zajazd Złoty Łan we Frampolu
Fot. 3. Zalew we Frampolu
Fot. 4. Zrekultywowane składowisko odpadów w Radzięcinie
118

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Frampol na

Transkrypt

Podobne dokumenty

międzygminne igrzyska szkół podstawowych w indywidualnym

turniej dzikich drużyn w halowej piłce nożnej o puchar burmistrza

Zestawienie planowanych kwot dotacji udzielanych z budżetu gminy

Uroczy dom mieszkalno-letniskowy wśród malowniczych wzgórz

Święto organizacji pozarządowych w Gminie Lubycza Królewska!

raport ljw - Gmina Frampol

Nazwa Koniecpol