Biologia - Wydział Nauk Biologicznych
Transkrypt
Biologia - Wydział Nauk Biologicznych
2010/2011 Biologia Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytet Zielonogórski 2010/2011 U NIWERSYTET Z IELONOGÓRSKI W YDZIAŁ N AUK B IOLOGICZNYCH PAKIET INFORMACYJNY kierunek BIOLOGIA Rok akademicki 2010/2011 Europejski System Transferu Punktów ECTS Wydział Nauk Biologicznych Uniwersytet Zielonogórski ul. Prof. Z. Szafrana 1 65-516 Zielona Góra Tel./fax.: +48 68 328 23 41 e-mail: [email protected] Skład Wydział Nauk Biologicznych UZ Zdjęcia dr Krystyna Walińska Materiały Wydział Nauk Biologicznych UZ Biuro Promocji UZ Dział Spraw Studenckich UZ Pełnomocnik Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych Biuro Karier UZ Dział Nauki UZ Dział Współpracy z Zagranicą UZ Rev. 2010.262@2010-04-12 15:13 Jeśli zauważyłeś naruszenie praw autorskich prosimy o kontakt pod nr telefonu +48 68 328 23 41 lub +48 68 328 22 96 lub pod adresami e-mail [email protected] lub [email protected] . Spis treści Część I.A. Informacje o Wydziale ...................................................................................................... 9 1.1. Wydział Nauk Biologicznych ................................................................................................. 11 1.2. Władze Wydziału .................................................................................................................. 11 1.3. Ogólne informacje o Wydziale ............................................................................................. 11 1.4. Organizacja roku akademickiego 2010/2011 ....................................................................... 12 1.5. Kierunki i specjalności .......................................................................................................... 13 1.6.Ogólne zasady rekrutacji/przyjęć na studia .......................................................................... 13 1.7.Przyznawanie punktów ECTS w oparciu o nakład pracy studenta wymagany do osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia/uczenia się .......................................................................... 13 Zasady systemu punktowego ECTS na Uniwersytecie Zielonogórskim................................... 13 Punktacja ECTS za przedmioty ................................................................................................ 14 Postanowienia końcowe ......................................................................................................... 14 Część II.A. Informacje o studiach na kierunku Biologia ................................................................... 15 2.1.Przyznawane kwalifikacje...................................................................................................... 17 2.2.Szczegółowe kryteria przyjęć ................................................................................................ 17 2.3.Profil programu studiów ....................................................................................................... 19 Studia stacjonarne................................................................................................................... 19 2.4.Podstawowe efekty kształcenia/uczenia się ......................................................................... 21 2.5.Profile zawodowe absolwentów wraz z przykładami ........................................................... 23 2.6.Dalsze możliwości kształcenia ............................................................................................... 23 2.7.Przepisy dotyczące egzaminów, systemu oceniania i ocen .................................................. 23 2.8.Wymogi związane z ukończeniem studiów ........................................................................... 23 2.9.Kierownik programu studiów lub inna odpowiedzialna osoba ............................................. 24 Część II.B1.Plany studiów ................................................................................................................ 25 Studia stacjonarne I stopnia ........................................................................................................ 27 Studia niestacjonarne I stopnia ................................................................................................... 28 Studia stacjonarne 2 stopnia – Biologia molekularna ................................................................. 29 Studia niestacjonarne 2 stopnia – Biologia molekularna ............................................................ 30 Studia stacjonarne 2 stopnia – Biologia środowiska ................................................................... 31 Studia niestacjonarne 2 stopnia – Biologia środowiska .............................................................. 32 Część II.B2.Opis poszczególnych przedmiotów ............................................................................... 33 Część III.Ogólne informacje dla studentów ................................................................................... 111 3.1.Koszty utrzymania ............................................................................................................... 113 Ochrona środowiska 3.2.Zakwaterowanie .................................................................................................................. 113 Wnioski o zakwaterowanie w Domu Studenta ..................................................................... 113 Kwaterowanie w Domach Studenckich UZ............................................................................ 114 Opłaty za miejsce w Domu Studenta .................................................................................... 114 Szczegółowych informacji nt. Domów Studenckich udzielają ............................................... 114 Adresy akademików .............................................................................................................. 115 3.3.Posiłki .................................................................................................................................. 115 3.4.Opieka zdrowotna ............................................................................................................... 115 Podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu ............................................................................. 116 Prawo do świadczeń zdrowotnych. ....................................................................................... 116 Dokumenty poświadczające status ubezpieczonego (prawo do świadczeń zdrowotnych). . 117 Dostęp do świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej dla studentów "zamiejscowych". .. 117 3.5.Świadczenia i udogodnienia dla studentów o specjalnych potrzebach .............................. 118 Osoby niepełnosprawne na UZ ............................................................................................. 118 Pełnomocnik Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych ................................................... 118 Rekrutacja.............................................................................................................................. 119 Dostępność budynków Uniwersytetu dla osób niepełnosprawnych .................................... 120 Informacje przydatne dla osób niesłyszących lub niedosłyszących ...................................... 120 Transport dostępny dla osób niepełnosprawnych ................................................................ 121 Pomoc materialna dla studentów niepełnosprawnych ........................................................ 123 Indywidualna organizacja studiów ........................................................................................ 123 Zmiana formy zaliczeń i egzaminów...................................................................................... 123 Urlop zdrowotny.................................................................................................................... 124 Turnus rehabilitacyjny ........................................................................................................... 124 Rada Studentów Niepełnosprawnych ................................................................................... 124 3.6.Pomoc materialna dla studentów ....................................................................................... 125 3.7.Biuro obsługi studentów ..................................................................................................... 126 3.8.Programy międzynarodowe ................................................................................................ 127 Wyjazd na studia ................................................................................................................... 127 3.9.Kursy językowe .................................................................................................................... 129 Intensywne kursy językowe Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses - EILC) .......... 129 3.10.Praktyki .............................................................................................................................. 130 Realizacja praktyki zawodowej.............................................................................................. 130 Realizacja praktyki pedagogicznej ......................................................................................... 131 Wyjazd na praktykę zagraniczną ........................................................................................... 132 6 Katalog ECTS 3.11.Obiekty sportowe i rekreacyjne ........................................................................................ 133 3.12.Stowarzyszenia studenckie ............................................................................................... 134 Organizacje i stowarzyszenia studenckie .............................................................................. 134 Koła naukowe ........................................................................................................................ 135 7 Informacje o Wydziale Część I.A. Informacje o Wydziale Katalog ECTS 1.1. WYDZIAŁ NAUK BIOLOGICZNYCH Adres korespondencyjny ul. Prof. Z. Szafrana 1 65-516 Zielona Góra Dziekanat tel.: +48 68 328 73 23 e-mail: [email protected] Sekretariat tel./fax: +48 68 328 23 41 e-mail: [email protected] Lokalizacja wydziału w Zielonej Górze: http://www.uz.zgora.pl/mapa/ 1.2. WŁADZE WYDZIAŁU Dziekan dr hab. Leszek Jerzak, prof. nadzwyczajny tel.: +48 68 328 23 41 e-mail: [email protected] Prodziekan ds. Nauki prof. dr hab. Beata Gabryś tel.: +48 328 73 17 e-mail: [email protected] Prodziekan ds. Dydaktyki dr Artur Wandycz tel.: +48 68 328 73 23 e-mail: [email protected] 1.3. OGÓLNE INFORMACJE O WYDZIALE Wydział Nauk Biologicznych to obecnie najmłodsza jednostka w strukturze Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze. Wydział powstał w 2007 roku. Swoją siedzibę ma w najnowszym budynku UZ wspólnie z Wydziałem Inżynierii Lądowej i Środowiska. Równie młody jest jeden z jego kierunków – biologia. W strukturze WNB znajduje się 5 katedr (Katedra Biologii Molekularnej, Katedra Biotechnologii, Katedra Botaniki i Ekologii, Katedra Ochrony Przyrody, Katedra Zoologii), Muzeum Przyrodnicze oraz Ogród Botaniczny. Kadrę Wydziału Nauk Biologicznych stanowi 43 nauczycieli akademickich i 10 pracowników administracji. W roku akademickim 2008/2009 na Wydziale studiowało około 660 studentów, z czego 480 na studiach stacjonarnych. 11 Ochrona środowiska WNB prowadzi kształcenie na następujących kierunkach: biologia (I i II stopień), ochrona środowiska (I i II stopień) oraz od roku 2010/2011 – biotechnologia (I stopień). Wydział oferuje podnoszenie kwalifikacji na studiach podyplomowych. Pełna oferta studiów podyplomowych na rok akademicki 2010/2011 znajduje się na stronie internetowej wydziału http://www.wnb.uz.zgora.pl/kandydaci/podyplomowe. W poszczególnych katedrach i pracowniach Wydziału prowadzone są badania naukowe, które pozostają w ścisłym związku z kierunkami kształcenia studentów oraz rozwojem kadry naukowej. Badania realizowane są w ramach współpracy z zespołami naukowymi innych jednostek badawczych krajowych i zagranicznych. 1.4. ORGANIZACJA ROKU AKADEMICKIEGO 2010/2011 Rok akademicki trwa od 1 października 2010 do 30 września 2011. Inauguracja roku akademickiego 20010/2011: 7 października 2009. STUDIA STACJONARNE Semestr zimowy 1. 2. 3. 4. 5. Semestr zimowy: 04.10.2010 do 06.02.2011. W środę 03.11.2010 zajęcia realizowane według planu na czwartek. Zimowa sesja egzaminacyjna od 07.02.2011 do 20.02.2011. Zimowa sesja egzaminacyjna poprawkowa od 21.02.2011 do 04.03.2011. Przerwa świąteczna od 20.12.2010 do 02.01.2011. Semestr letni 1. 2. 3. 4. 5. Semestr letni od 28.02.2011 do 22.06.2011. W środę 22.06.2011 zajęcia realizowane wg. planu na piątek. Letnia sesja egzaminacyjna od 24.06.2011 do 07.07.2011. Letnia sesja egzaminacyjna poprawkowa od 01.09.2011 do 14.09.2011. Przerwa świąteczna od 22.04.2011 do 03.05.2011. STUDIA NIESTACJONARNE Semestr zimowy • • • Semestr zimowy od 09.10.2010 do 12.02.2011 Zimowa sesja egzminacyjna od 14.02.2011 do 27.02.2011 Zimowa sesja egzaminacyjna poprawkowa od 28.02.2011 do 13.03.2011 Semestr letni 1. Semestr letni od 26.02.2011 do 19.06.2011 2. Letnia sesja egzaminacyjna od 20.06.2011 do 03.07.2010 3. Letnia sesja egzaminacyjna poprawkowa od 01.09.2010 do 14.09.2010 12 Katalog ECTS 1.5. KIERUNKI I SPECJALNOŚCI Studia stacjonarne • • studia pierwszego stopnia o biologia studia drugiego stopnia o biologia molekularna o biologia środowiska Studia niestacjonarne • • studia pierwszego stopnia o biologia studia drugiego stopnia o biologia molekularna o biologia środowiska 1.6.OGÓLNE ZASADY REKRUTACJI/PRZYJĘĆ NA STUDIA Rekrutacja na Uniwersytecie Zielonogórskim przeprowadzana jest drogą elektroniczną. Warunkiem przyjęcia na studia jest posiadanie świadectwa dojrzałości. Rekrutację na Uniwersytecie Zielongórskim prowadzi SEKCJA REKRUTACJI. W jej serwisie internetowym (http://www.uz.zgora.pl/pl/studia/rekrutacja.html) znajdują się najważniejsze informacje na temat zasad i przebiegu rekrutacji. UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI SEKCJA REKRUTACJI 65-762 Zielona Góra al. Wojska Polskiego 69, pok. 101R, I piętro poniedziałek - piątek 8:00 - 14:00 tel.: +48 68 328 32 70, +48 68 328 29 36, +48 68 328 29 37 [email protected]. [email protected] 1.7.PRZYZNAWANIE PUNKTÓW ECTS W OPARCIU O NAKŁAD PRACY STUDENTA WYMAGANY DO OSIĄGNIĘCIA ZAMIERZONYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA/UCZENIA SIĘ Zasady przyznawania punktów ECTS na Uniwersytecie Zielonogórskim reguluje Regulamin ECTS przyjęty Uchwałą Senatu UZ w 2008 roku. Zasady systemu punktowego ECTS na Uniwersytecie Zielonogórskim 1. Liczba punktów ECTS przyporządkowana danemu przedmiotowi odpowiada nakładowi pracy studenta niezbędnemu do zaliczenia tego przedmiotu. 13 Ochrona środowiska 2. Minimalna liczba punktów przewidziana na rok akademicki wynosi 60, w tym dla semestru od 27 do 33 punktów ECTS. 3. Liczba punktów ECTS wymagana do ukończenia studiów wynosi: a) dla studiów I stopnia licencjackich 180-240 b) dla studiów I stopnia inżynierskich 210-240 c) dla studiów II stopnia 90 – 120, d) dla jednolitych studiów magisterskich nie mniej niż 300 4. Szczegółowe zasady przyznawania punktacji ECTS określają rady wydziałów. Punktacja ECTS za przedmioty 1. Zaleca się aby przedmiot, za zaliczenie którego student otrzymuje punkty, kończył się zaliczeniem z oceną lub egzaminem. 2. Przedmiot znajdujący się w ofercie dydaktycznej jednostki UZ ma stały zestaw atrybutów, do których należą m.in.: a) unikatowy kod przedmiotu, b) nazwa przedmiotu, c) opis przedmiotu, d) wykaz form zajęć wchodzących w skład przedmiotu, e) zasady zaliczania przedmiotu, f) punkty ECTS, które student otrzymuje po zaliczeniu przedmiotu zgodnie z zasadami zaliczania, g) wymagania wstępne 3. Przedmiot wraz z atrybutami jest wpisywany do Wydziałowego Pakietu informacyjnego ECTS/Katalogu przedmiotów. 4. Punktacja ECTS musi być zgodna z obowiązującymi standardami kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów 5. Szczegółowe zasady przyznawania punktów ECTS przedmiotom pozostawia się decyzji rad wydziałów, pod warunkiem zachowania zgodności z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Postanowienia końcowe Pozostałe sprawy dotyczące przyznawania punktacji ECTS, nie ujęte w niniejszym regulaminie, regulują: Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2006 r. w sprawie warunków i trybu przenoszenia osiągnięć studenta (Dz. U. nr 187, poz. 1385) oraz Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia międzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz.U. 2007 nr 164 poz. 1166) 14 Informacje o studiach na kierunku Biologia Studia I i II stopnia Część II.A. Informacje o studiach na kierunku Biologia Katalog ECTS 2.1.PRZYZNAWANE KWALIFIKACJE • • studia I stopnia (licencjackie) studia II stopnia (magisterskie) o biologia molekularna o biologia środowiska Celem studiów pierwszego stopnia (licencjat) na kierunku biologia jest przygotowanie absolwentów do posługiwania się ogólną wiedzą z zakresu nauk matematyczno-przyrodniczych oraz uzyskanie umiejętności wykorzystania tej wiedzy w pracy zawodowej, życiu codziennym z zachowaniem zasad prawnych i etycznych. Absolwent potrafi analizować procesy dokonujące się w przyrodzie oraz będzie znać podstawowe zjawiska i problemy w niej zachodzące. Studia drugiego stopnia (magisterskie), przygotowują do samodzielnego stawiania i rozwiązywania problemów dotyczących nauk przyrodniczych. Absolwent jest dobrze przygotowany do pracy w jednostkach naukowo-badawczych, administracji państwowej i samorządowej, placówkach edukacyjnych, firmach konsultingowych. 2.2.SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA PRZYJĘĆ Zasady rekrutacji na Wydział regulowane są przez coroczne Uchwały Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego. Szczegóły rekrutacji na rok akademicki 2010/2011 zawierają: Uchwała nr 280 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie przyjęcia zasad i trybu rekrutacji na studia w roku akademickim 2010/2011, Uchwała nr 166 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 27 maja 2009 r. w sprawie dodatkowych uprawnień przyznawanych na Uniwersytecie Zielonogórskim finalistom i laureatom olimpiad przedmiotowych stopnia centralnego w rekrutacji na studia pierwszego stopnia w latach: 2008/2009, 2009/2010, 2010/2011 oraz Uchwała nr 284 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 26 maja 2010 r. zmieniająca uchwałę 280 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie przyjęcia zasad i trybu rekrutacji na studia w roku akademickim 2010/2011. W roku akademickim 2010/2011 na studia pierwszego stopnia zostaną przyjęci w ramach limitu miejsc kandydaci, którzy uzyskali największą liczbę punktów i spełnili wszystkie wymagania rekrutacyjne zawarte w Uchwale Senatu nr 49. Wspólna lista rankingowa utworzona zostaje dla kandydatów z „nową” i „starą” maturą. Oceny uzyskane na egzaminie dojrzałości („starej maturze”) przeliczone są na punkty według następujących zasad: • • w skali 6-stop.: cel.-90pkt., bdb.-75pkt., db.-60pkt., dst.-45pkt.; mier., dopu.-30pkt.; w skali 4-stop.: bdb.-90pkt., db.-60pkt., dst.-30pkt. W przypadku „nowej matury” do postępowania kwalifikacyjnego przyjmuje się liczbę punktów ze świadectwa dojrzałości uzyskaną za egzaminy maturalne. Liczba punktów do rankingu wyliczona będzie jako średnia ważona liczby punktów odpowiadających wynikom egzaminu maturalnego 17 Ochrona środowiska („nowa matura”) lub egzaminu dojrzałości („stara matura”) z określonych dla kierunku przedmiotów. Punkty rankingowe wyliczane są według poniższego wzoru: R = 0,2b1 + 0,2b2 + 0,2c1 + 0,2c2 + 0,1o1 + 0,1o2 gdzie: b1, b2 - punkty za przedmiot biologia, c1, c2 - punkty za przedmiot chemia, o1, o2 - punkty za przedmiot język obcy nowożytny, przy interpretacji oznaczeń: dla „starej matury” b1 b2 c1 c2 o1 o2 - punkty za część ustną egzaminu dojrzałości z biologii, punkty za część pisemną egzaminu dojrzałości z biologii punkty za część ustną egzaminu dojrzałości z chemii, punkty za część pisemną egzaminu dojrzałości z chemii, punkty za część ustną egzaminu dojrzałości z języka obcego nowożytnego, punkty za część pisemną egzaminu dojrzałości z języka obcego nowożytnego, dla „nowej matury” b1 punkty za część pisemną egzaminu dojrzałości z biologii na poziomie podstawowym, punkty za część pisemną egzaminu dojrzałości z biologii na poziomie rozszerzonym, b2 punkty za część pisemną egzaminu dojrzałości z chemii na poziomie podstawowym, c1 c2 punkty za część pisemną egzaminu dojrzałości z chemii na poziomie rozszerzonym, o1 punkty za część pisemną egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego na poziomie podstawowym, o2 punkty za część pisemną egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego na poziomie rozszerzonym, Jeżeli na świadectwie dojrzałości nie ma punktów lub ocen z odpowiedniego egzaminu z określonego przedmiotu do rankingu przyjęto liczbę punktów zero, z tym że: w przypadku, gdy na świadectwie dojrzałości („nowa matura”) podana jest punktacja danego przedmiotu wyłącznie na poziomie rozszerzonym, a w zasadach rekrutacji uwzględniane są też punkty za poziom podstawowy, przyjmuje się dla poziomu podstawowego punkty za poziom rozszerzony, w przypadku gdy na egzaminie dojrzałości („stara matura”) nie ma oceny za egzamin pisemny z danego przedmiotu, a w zasadach rekrutacji uwzględniana jest taka ocena, przyjmuje się ocenę za egzamin ustny, za równoważny przedmiotowi biologia rozumie się każdy przedmiot zawierający w swojej nazwie słowo „biologia”. Zwolnienie z egzaminu dojrzałości z języka obcego na podstawie certyfikatu jest równoznaczne z uzyskaniem oceny celującej („stara matura”) lub maksymalnej liczby punktów („nowa matura”) z tego przedmiotu. 18 Katalog ECTS Gdy na świadectwie dojrzałości są wyniki odpowiednich egzaminów z kilku alternatywnie branych pod uwagę przedmiotów, przyjmuje się wyniki z jednego przedmiotu dającego największą liczbę punktów w rekrutacji. W roku akademickim 2010/2011 uprawnione do podjęcia studiów drugiego stopnia są osoby, które posiadają tytuł magistra, inżyniera, licencjata lub równorzędny. Kandydaci na studia przyjmowani są według kolejności na liście rankingowej sporządzonej na podstawie punktacji za przeliczony wynik ukończenia studiów wpisany do dyplomu i za zgodność albo pokrewieństwo kierunku ukończonych studiów z wybranym kierunkiem studiów drugiego stopnia. W przypadku, gdy kierunek ukończonych studiów: • • • jest zgodny z kierunkiem studiów drugiego stopnia, wówczas liczba punktów jest równa przeliczonemu wynikowi ukończenia studiów plus dwa, jest pokrewny kierunkowi studiów drugiego stopnia, wówczas liczba punktów jest równa przeliczonemu wynikowi ukończenia studiów plus jeden, nie jest ani zgodny, ani pokrewny kierunkowi studiów drugiego stopnia, wówczas liczba punktów jest równa przeliczonemu wynikowi ukończenia studiów. Jako kryterium dodatkowe brana jest kolejno, liczba punktów ustalona według zasady: 1) za przeliczona ocenę pracy dyplomowej (jeżeli brak oceny z pracy dyplomowej, to liczba wynosi 0), 2) za przeliczoną ocenę z egzaminu dyplomowego, 3) za przeliczoną średnią ocen ze studiów. Wynik ukończenia studiów, oceny i średnie S ustalone według skali ocen stosowanej na innych uczelniach, przeliczane są na wynik, oceny i średnie N w skali ocen stosowanej na Uniwersytecie Zielonogórskim zgodnie z wzorem: N = 3 ( S-m) / (M - m) + 2, gdzie M - jest maksymalną, m - minimalną (niedostateczną) oceną według skali stosowanej na innej uczelni. Na kierunek biologia rekrutacja prowadzona jest na określone specjalności, w związku z tym za kierunki pokrewne, uważa się: • • dla specjalności biologia molekularna – kierunki: biologia, biotechnologia, chemia, inżynieria biomedyczna, dla specjalności biologia środowiska – kierunki: biologia, biotechnologia, chemia, inżynieria biomedyczna, leśnictwo, ochrona środowiska, rolnictwo, zootechnika 2.3.PROFIL PROGRAMU STUDIÓW Studia stacjonarne Zestawienie godzin wg treści kształcenia i rodzajów zajęć realizowanych na kierunku Biologia zgodnie ze standardami kształcenia. 19 Ochrona środowiska A B C Studia I stopnia Przedmioty ogólne Przedmioty podstawowe Przedmioty kierunkowe Razem Godziny 300 480 1650 2430 Punkty ECTS 14 35 131 180 Przedmioty w grupach, minimalna liczba godzin zajęć zorganizowanych oraz liczba punktów ECTS. A B C 20 Studia I stopnia Przedmioty ogólne Język obcy Prakseologia Podstawy ergonomii Wychowanie fizyczne Przedmioty podstawowe Chemia ogólna i nieorganiczna Podstawy biologii Matematyka i statystyka dla przyrodników Podstawowe zastosowania komputerów Chemia organiczna Fizyka dla przyrodników Chemia fizyczna Biofizyka Elementy analizy chemicznej Przedmioty kierunkowe Botanika ogólna Zoologia bezkręgowców Botanika systematyczna Ekologia Zoologia kręgowców Biochemia Bioinformatyka Podstawy biotechnologii Anatomia człowieka Fizjologia roślin Mikrobiologia ogólna Ochrona środowiska Promocja zdrowia Genetyka Fizjologia zwierząt Ochrona bioróżnorodności Żywienie i technologia żywności Biologia komórki Budowa białek Ewolucjonizm Immunologia Modelowanie procesów biologicznych Seminarium licencjackie Pracownia licencjacka Godziny 300 150 45 45 60 480 75 15 60 75 75 60 30 60 30 1650 75 75 75 60 60 105 60 45 60 90 75 60 45 75 90 45 45 90 30 30 75 75 90 120 Punkty ECTS 14 6 3 3 2 35 6 1 5 4 6 5 1 6 1 131 6 6 6 5 5 9 5 3 4 8 7 6 4 7 8 3 3 8 2 2 7 6 5 6 Katalog ECTS Studia II stopnia WNB UZ Standardy MNiSW Biologia Biologia molekularna środowiska Podstawowe Metodologia nauk przyrodniczych Metody statystyczne w biologii Bioetyka Razem liczba godzin Kierunkowe Techniki mikroskopowe Metody kultur in vitro Paleobiologia Techniki rekonstrukcji filogenezy Bioinformatyka Ekologia roślin Hydrobiologia Techniki znakowania cząstek biologicznych Ekologia ewolucyjna Biologia wybranych grup organizmów Endokrynologia Biogeografia Genetyka człowieka Razem liczba godzin Specjalnościowe liczba godzin Do wyboru liczba godzin Razem liczba godzin 30 30 15 30 30 15 30 30 15 75 75 75 45 60 30 45 45 45 60 60 45 120 30 60 75 120 1000 315 435 330 195 285 330 1005 1005 Wymagana liczba godzin do wyboru określona w rozporządzeniu MNiSW (12.07.2007r.) wynosi 250. 2.4.PODSTAWOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA/UCZENIA SIĘ Studia I stopnia (licencjat) na kierunku Biologia Absolwent studiów stacjonarnych i niestacjonarnych pierwszego stopnia (licencjat) na kierunku Biologia posiada podstawową wiedzę z zakresu botaniki, zoologii, ekologii, ochrony przyrody, fizjologii roślin i zwierząt, anatomii człowieka, genetyki, ewolucjonizmu, mikrobiologii, immunologii, chemii, biochemii, biologii komórki, fizyki, biofizyki. Szeroka podstawa nauk ścisłych, biegła znajomość podstawowych dyscyplin biologicznych i języków obcych, umiejętność posługiwania się komputerem dają podstawę do podjęcia pracy w różnych działach gospodarki, w których konieczna jest znajomość zagadnień wiedzy biologicznej. Nabyta wiedza i umiejętności pozwala między innymi na pracę w szkołach (po ukończeniu 21 Ochrona środowiska kursu pedagogicznego), w laboratoriach, biurach projektowych (w zakresie planów ochrony przyrody i ocen oddziaływania na środowisko), w parkach narodowych oraz krajobrazowych, muzeach przyrodniczych, w Lasach Państwowych, administracji. Studia II stopnia na kierunku Biologia specjalność Biologia molekularna Absolwent studiów stacjonarnych i niestacjonarnych drugiego stopnia (magisterskie) na kierunku Biologia, specjalność Biologia molekularna posiada pogłębioną wiedzę z zakresu biologii i biegłość w zakresie biologii molekularnej, a w szczególności zastosowania technik mikroskopowych i znakowania cząstek biologicznych, prowadzenia kultur in vitro oraz praktycznych aspektów enzymologii, genetyki człowieka, a także bioinformatyki i technik rekonstrukcji filogenezy. Zdobyta wiedza teoretyczna i praktyczna pozwala absolwentowi na dogłębną analizę zjawisk i procesów biologicznych zachodzących w środowisku naturalnym. Szczególny nacisk stawiamy na umiejętność obsługi aparatury badawczej i prowadzenia szerokiego spektrum analiz materiału biologicznego. Absolwent przygotowany jest do pracy w: instytucjach naukowo-badawczych, laboratoriach badawczych, kontrolnych i diagnostycznych zajmujących się analizą z wykorzystaniem materiału biologicznego; przemyśle; administracji państwowej i placówkach ochrony przyrody oraz szkolnictwie – po uzupełnieniu kursu pedagogicznego. Zdobyta wiedza pozwala na rozwijanie umiejętności zawodowych i podjęcia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich). Studia II stopnia na kierunku Biologia specjalność Biologia środowiska Absolwenci studiów II stopnia kierunku Biologia, specjalność Biologia środowiska, potrafią ocenić i analizować różnorodność biologiczną na poziomie taksonomicznym, biocenotycznym i krajoznawczym. Posiadają metodyczne przygotowanie do badań geobotanicznych, faunistycznoekologicznych i hydrobiologicznych. Posiadają umiejętności opisu oraz wyjaśniania procesów i zjawisk zachodzących w przyrodzie i dzięki znajomości metod statystycznych umieją oszacować znaczenie wyników badań biologicznych. Ponadto, absolwenci dysponują szeroką wiedzą z zakresu oddziaływania człowieka na środowisko lądowe oraz wodne. Są świadomi znaczenia właściwych postaw etycznych w badaniach biologicznych. Oprócz podstawowych treści w programie studiów kładzie się nacisk na wykształcenie u absolwenta kreatywnego sposobu myślenia, umiejętności rozumienia i oceny funkcjonowania naturalnych i znajdujących się pod wpływem antropopresji ekosystemów, zdolności planowania i stosowania odpowiednich technik pomiarowych, trwałego użytkowania zasobów naturalnych oraz opracowywania strategii zarządzania środowiskiem. Absolwenci rozumieją problematykę z zakresu ochrony środowiska w takim stopniu, aby współpracować ze specjalistami z innych dziedzin nauk, a więc z prawnikami, ekonomistami, dziennikarzami i politykami. Ponadto, absolwenci są przygotowani do samodzielnej pracy badawczej i analitycznej w instytucjach naukowo-badawczych oraz laboratoriach badawczych, kontrolnych lub diagnostycznych, a także w przemyśle, placówkach ochrony przyrody lub jednostkach administracji na stanowiskach wymagających przygotowania biologicznego. Są przygotowani do podjęcia studiów III stopnia (studiów doktoranckich) z zakresu nauk biologicznych. Po spełnieniu określonych wymagań pedagogicznych absolwenci będą mogli podjąć pracę również w szkolnictwie. 22 Katalog ECTS 2.5.PROFILE ZAWODOWE ABSOLWENTÓW WRAZ Z PRZYKŁADAMI Anna Reder – absolwentka biologii na studiach I stopnia Wybrałam biologię na Wydziale Nauk Biologicznych, ponieważ wiąże się ona z moimi zainteresowaniami. Do jednych z najbardziej cenionych przeze mnie atutów należy to, że studiuję na kameralnym Wydziale, na którym student traktowany jest indywidualnie, a nie tak jak na większych uczelniach – jak numer indeksu. To zapewnia miłą atmosferę studiowania. Uczelnia dysponuje nowoczesnymi urządzeniami laboratoryjnymi, więc absolwenci są doskonale przygotowani do pracy w laboratorium. W przeciwieństwie do wielu renomowanych uczelni, bazujących na opinii – UZ prężnie się rozwija. Prowadzący zajęcia są do nich przygotowani, bo oprócz tego, że mają duże oczekiwania od studentów, wymagają również od siebie. Mimo wielu zajęć, można znaleźć czas na wspólne wyjście do klubów studenckich. Poza obligatoryjnymi zajęciami, uczelnia proponuje wiele fakultatywnych dróg rozwijania zainteresowań. Realizuję się w Kole Naukowym Biologów, wyjeżdżam na konferencje biologiczne - także poza Polską – co zapewnia lepszy start w dorosłe życie. Ponadto WNB znajduje się w nowo wybudowanym, estetycznym budynku, ozdobionym zadbanymi roślinami. Dzięki czemu w budynku jest przytulnie. Swój wybór uważam za strzał w dziesiątkę. 2.6.DALSZE MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA Absolwent studiów I stopnia biologii może pogłębić swoją wiedzę rozpoczynając studia II stopnia w naukach przyrodniczych. Między innymi przygotowany jest do podjęcia studiów drugiego stopnia na kierunkach ochrona środowiska i biologia prowadzonych na Wydziale. Szczegółowe zasady przyjmowania na studia II stopnia na Uniwersytecie Zielonogórskim, w tym na Wydział Nauk Biologicznych znajdują się na stronach: • • http://www.uz.zgora.pl/pl/studia/wykaz_studiow_pl.html?t=st2 http://www.uz.zgora.pl/pl/studia/rekrutacja.html 2.7.PRZEPISY DOTYCZĄCE EGZAMINÓW, SYSTEMU OCENIANIA I OCEN Przedmioty realizowane w czasie trwania studiów kończą się zaliczeniem z oceną. Wykaz zaliczeń i egzaminów znajduje się w planach studiów. Egzaminy odbywają się w formie ustnej bądź pisemnej. Tryb, zasady zaliczania, egzaminowania oraz odwołania od oceny proponowanej przez prowadzącego zajęcia określa REGULAMIN STUDIÓW Uniwersytetu Zielonogórskiego (http://www.uz.zgora.pl/pl/studia/regulamin_studiow.html) 2.8.WYMOGI ZWIĄZANE Z UKOŃCZENIEM STUDIÓW Zasady przygotowania, oceny pracy dyplomowej oraz egzaminu dyplomowego na Uniwersytecie Zielonogórskim opisane są w Regulaminie Studiów na Uniwersytecie Zielonogórskim (załącznik do Uchwały nr 50 Senatu UZ z dn. 28 stycznia 2009 roku – Załącznik nr 2). Szczegółowe zasady dyplomowania uregulowane są uchwałami Rady Wydziału Nauk Biologicznych. 23 Ochrona środowiska 1. Studia pierwszego stopnia kończą się egzaminem licencjackim (w formie ustnej) zdawanym przed komisją egzaminacyjną powołaną przez Dziekana Wydziału. Studenci odpowiadają na wylosowane przez siebie pytania. Zestaw zagadnień egzaminacyjnych, zatwierdzonych przez Radę Wydziału jest dostępny na stronie internetowej wydziału. Wynik studiów pierwszego stopnia ustalany jest na podstawie średniej ważonej uzyskanej przez dodanie: • ¾ średniej ocen z zaliczonych w czasie studiów kursów, • ¼ oceny egzaminu dyplomowego. 2. Warunkiem ukończenia studiów drugiego stopnia jest spełnienie wymagań wynikających z planu studiów i programu nauczania, uzyskanie pozytywnej oceny pracy dyplomowej oraz złożenie egzaminu dyplomowego przed komisją egzaminacyjną powołaną przez Dziekana Wydziału. Zasady zgłaszania przez pracowników naukowo-dydaktycznych i wyboru przez studentów I roku studiów drugiego stopnia tematów prac dyplomowych reguluje Uchwała Rady Wydziału z 20.01.2010 r. Wynik studiów drugiego stopnia ustalany jest na podstawie średniej ważonej uzyskanej przez dodanie: • ½ średniej ocen z zaliczonych w czasie studiów kursów, • ¼ oceny pracy dyplomowej, • ¼ oceny egzaminu dyplomowego. 2.9.KIEROWNIK PROGRAMU STUDIÓW LUB INNA ODPOWIEDZIALNA OSOBA 24 Prodziekan ds. Dydaktyki Prodziekan ds. Nauki dr Artur Wandycz Tel. +48 68 328 73 23 e-mail: [email protected] prof. dr hab. Beata Gabryś Tel. +48 68 328 73 17 e-mail: [email protected] Wydział Nauk Biologicznych budynek A-8, pok. 122 ul. Prof. Z. Szafrana 1 65-516 Zielona Góra Wydział Nauk Biologicznych Budynek A-8, pok. 120 ul. Prof. Z. Szafrana 1 65-516 Zielona Góra Plany studiów Część II.B1.Plany studiów Katalog ECTS 3 E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO E E RAZEM 2 I rok / I semestr Chemia ogólna i nieorganiczna Matematyka Fizyka dla przyrodników Technologia informacyjna Botanika ogólna Zoologia bezkręgowców W Wz Ć Ćz L S ECTS 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Godziny w tygodniu 60 45 45 30 75 75 330 30 15 15 6 5 5 2 7 7 32 4 3 3 2 5 5 22 5 4 7 5 2 1 1 1 1 1 28 4 2 5 4 2 2 2 2 2 2 27 3 8 4 5 4 2 2 1 1 30 2 7 3 4 4 2 2 2 2 28 7 7 5 1 2 1 1 1 1 1 3 30 5 5 4 2 3 2 2 1 1 1 26 8 7 7 1 1 1 2 27 6 5 6 2 1 1 2 23 2 2 2 1 5 1 1 2 1 2 2 SUMA I rok / II semestr Chemia organiczna Biofizyka Botanika systematyczna Zoologia kręgowców Podstawy ergonomii Promocja zdrowia Żywienie człowieka i biotechnologia żywności Ćwiczenia terenowe z botaniki Ćwiczenia terenowe z zoologii bezkręgowców Ćwiczenia terenowe z zoologii kręgowców E E E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA II rok / III semestr Chemia fizyczna Biochemia Podstawy biotechnologii Anatomia funkcjonalna człowieka Prakseologia Elementy analizy chemicznej Statystyka dla przyrodników Wychowanie fizyczne Język obcy ZO E ZO E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA II rok / IV semestr Mikrobiologia ogólna Fizjologia roślin Ekologia ogólna Ćwiczenia terenowe z ekologii Ochrona bioróżnorodności Wychowanie fizyczne Język obcy Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Praktyka zawodowa E E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO Z SUMA III rok / V semestr Genetyka Fizjologia zwierząt Biologia komórki Język obcy Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA III rok / VI semestr Ewolucjonizm Budowa białek Wstęp do bioinformatyki i proteomiki Modelowanie procesów biologicznych Immunologia Ochrona środowiska Ochrona własności intelektualnej Język obcy Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Seminarium dyplomowe Przygotowanie do egzaminu dyplomowego E ZO E ZO E 30 15 105 60 30 75 60 30 30 30 30 30 30 405 30 15 20 15 30 105 45 60 60 30 30 30 30 420 15 45 15 30 75 75 60 30 45 30 30 15 15 15 390 E E E Godziny zajęć w tym Zaliczenie ćwiczeń Studia stacjonarne I stopnia - kierunek BIOLOGIA w roku akademickim 2010/2011 - I rok Zaliczenie wykładu STUDIA STACJONARNE I STOPNIA 90 75 90 30 15 15 30 345 95 60 30 15 45 30 15 15 15 30 30 30 120 135 15 60 30 30 30 15 30 30 120 30 30 15 30 30 180 90 45 45 15 15 15 30 30 30 15 30 15 15 15 3 tygodnie - 90 godz. 105 15 135 15 120 45 30 30 45 45 60 30 15 15 15 120 315 120 RAZEM 2205 ZO ZO 55 30 SUMA ZO ZO ZO 10 15 15 15 30 45 45 150 15 30 15 ZO 15 15 15 30 30 30 15 75 15 15 30 15 30 30 ZO ZO ZO ZO ZO 30 30 30 15 195 30 15 15 120 30 3 2 2 1 6 1 1 2 1 2 2 10 33 900 30 180 15 15 45 30 15 15 30 15 15 15 30 30 15 665 145 450 15 21 Plan studiów obowiązuje od roku akademickiego 2009/2010 Wykłady 810 h tj. 37%; ćwiczenia 1395 h tj. 63 % Treści podstawowe: 330 h (min 210 h); treści kierunkowe: 1230 h (min 675 h); wybieralne: 300 h (min. 279 h =(2205-210-675-390)X30% = 279h) 27 Ochrona środowiska STUDIA NIESTACJONARNE I STOPNIA RAZEM W 3 4 5 6 E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO 45 27 27 18 45 54 216 18 9 9 36 18 54 45 18 18 18 9 9 9 234 18 9 18 9 27 54 27 36 36 18 18 9 18 243 9 18 9 18 45 54 45 9 27 9 18 9 9 9 18 27 18 234 81 54 45 54 18 9 9 18 207 27 18 18 18 18 18 9 45 9 9 18 9 18 18 18 9 SUMA 189 72 18 9 RAZEM 1323 414 99 198 w 2 1 2 3 4 5 6 I rok / I semestr Chemia ogólna i nieorganiczna Matematyka Fizyka dla przyrodników Technologia informacyjna Botanika ogólna Zoologia bezkręgowców E E SUMA 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 I rok / II semestr Chemia organiczna Biofizyka Botanika systematyczna Zoologia kręgowców Podstawy ergonomii Promocja zdrowia Żywienie człowieka i biotechnologia żywności Ćwiczenia terenowe z botaniki Ćwiczenia terenowe z zoologii bezkręgowców Ćwiczenia terenowe z zoologii kręgowców 17 18 19 20 21 22 23 24 25 II rok / III semestr Chemia fizyczna Biochemia Podstawy biotechnologii Anatomia funkcjonalna człowieka Prakseologia Elementy analizy chemicznej Statystyka dla przyrodników Wychowanie fizyczne Język obcy E E E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA ZO E ZO E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 II rok / IV semestr Mikrobiologia ogólna Fizjologia roślin Ekologia ogólna Ćwiczenia terenowe z ekologii Ochrona bioróżnorodności Wychowanie fizyczne Język obcy Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Praktyka zawodowa E E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO Z SUMA 36 37 38 39 40 41 42 III rok / V semestr Genetyka Fizjologia zwierząt Biologia komórki Język obcy Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny E E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 Godziny zajęć w tym Zaliczenie ćwiczeń Studia niestacjonarne I stopnia - kierunek BIOLOGIA roku akademickim 2010/2011 - I rok Zaliczenie wykładu L.p. III rok / VI semestr Ewolucjonizm Budowa białek Wstęp do bioinformatyki i proteomiki Modelowanie procesów biologicznych Immunologia Ochrona środowiska Ochrona własności intelektualnej Język obcy Przedmiot wybieralny Przedmiot wybieralny Seminarium dyplomowe Przygotowanie do egzaminu dyplomowego E ZO E ZO E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO 18 9 63 Wz Ć Ćz L S ECTS 7 8 9 10 11 12 Godziny na 1 zjazd 6 5 5 2 7 7 32 5 3 3 2 5 6 24 5 4 7 5 2 1 1 1 1 1 28 4 2 6 5 2 2 2 1 1 1 26 3 8 4 5 4 2 2 1 1 30 3 6 3 4 4 2 2 1 2 27 7 7 5 1 2 1 1 1 1 1 3 30 5 6 5 1 3 1 2 1 1 1 26 8 7 7 1 1 1 2 27 6 5 6 2 1 1 2 23 2 2 2 1 5 1 1 2 1 2 2 27 18 18 9 9 9 9 9 9 63 27 18 27 36 108 36 18 9 36 27 9 9 9 9 9 9 45 99 18 36 18 18 18 18 9 9 18 9 63 27 18 117 36 27 27 9 9 9 9 18 9 9 18 9 9 9 3 tygodnie - 90 godz. 18 54 9 72 27 27 36 18 9 9 9 72 0 9 117 18 0 9 9 72 18 3 2 2 1 6 1 1 2 1 2 2 10 33 585 18 180 9 9 27 18 9 9 18 9 9 9 18 9 Plan studiów obowiązuje od roku akademickiego 2009/2010 Wykłady 513 h tj. 38,8%; ćwiczenia 810 h tj. 61,2 % Treści podstawowe: 216 h (min 210 h); treści kierunkowe: 774 h (min 675 h); wybieralne:180 h (min 131 h =(1320-210-675)X30%=131,4h) 28 21 Katalog ECTS STUDIA STACJONARNE 2 STOPNIA – BIOLOGIA MOLEKULARNA 3 4 5 6 E E E ZO ZO ZO ZO 60 75 60 30 30 255 30 30 15 30 ZO Razem I rok / II semestr 6 Genetyka człowieka 7 Enzymologia 8 Techniki znakowania cząsteczek biologicznych 9 Błony biologiczne 10 Seminarium specjalizacyjne 11 Pracownia specjalizacyjna E E ZO E ZO ZO ZO ZO ZO Razem 12 13 14 15 16 II rok / III semestr Genetycznie modyfikowane organizmy Biologia molekularna drobnoustrojów Bioinformatyka Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna E E E ZO ZO ZO ZO ZO Razem 17 18 19 20 21 22 II rok / IV semestr Techniki rekonstrukcji filogenezy Kultury in vitro Bioetyka Przedmiot wybieralny Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna Praca magisterska i egzamin magisterski E E E ZO ZO ZO ZO ZO Razem RAZEM Zaliczenie ćwiczeń 1 2 3 4 5 2 I rok / I semestr Metabolizm Metody analizy białek Techniki biologii molekularnej Metodologia nauk przyrodniczych Metody statystyczne w biologii Godziny zajęć w tym Zaliczenie wykładu Studia stacjonarne II stopnia - kierunek BIOLOGIA, specjalność Biologia molekularna, w roku akademickim 2010/2011 - I rok 75 60 60 30 15 45 285 W Wz Ć Ćz L S ECTS 7 8 9 10 11 12 Godziny w tygodniu 0 7 9 8 2 3 29 4 5 4 2 2 17 8 7 7 4 1 4 31 5 4 4 2 1 3 19 6 7 5 3 6 27 3 4 3 3 4 17 3 3 1 1 2 3 20 33 120 2 3 1 1 3 4 105 30 45 45 0 30 30 0 30 30 15 30 120 45 30 45 15 105 0 0 0 45 165 45 60 45 45 60 255 15 30 30 30 30 15 75 60 135 30 45 15 15 45 60 15 15 15 210 1005 45 330 15 45 0 0 0 45 15 30 0 15 45 60 0 0 0 30 0 0 120 540 45 105 14 Plan studiów obowiązuje od roku akademickiego 2009/2010 Wykłady 330 h tj. 32,8%; ćwiczenia 675 h tj. 67,2 % Treści podstawowe: 75 h (min 75 h); treści kierunkowe: 360 h (min 120 h); wybieralne:285 h (min 124 h =(606-75-120)X30%=123,3 h) 29 Ochrona środowiska STUDIA NIESTACJONARNE 2 STOPNIA – BIOLOGIA MOLEKULARNA 3 4 5 6 E E E ZO ZO ZO ZO 60 75 60 30 30 255 30 30 15 30 ZO Razem I rok / II semestr 6 Genetyka człowieka 7 Enzymologia 8 Techniki znakowania cząsteczek biologicznych 9 Błony biologiczne 10 Seminarium specjalizacyjne 11 Pracownia specjalizacyjna E E ZO E ZO ZO ZO ZO ZO Razem 12 13 14 15 16 II rok / III semestr Genetycznie modyfikowane organizmy Biologia molekularna drobnoustrojów Bioinformatyka Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna E E E ZO ZO ZO ZO ZO Razem 17 18 19 20 21 22 II rok / IV semestr Techniki rekonstrukcji filogenezy Kultury in vitro Bioetyka Przedmiot wybieralny Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna Praca magisterska i egzamin magisterski E E E ZO ZO ZO ZO ZO Razem RAZEM Zaliczenie ćwiczeń 1 2 3 4 5 2 I rok / I semestr Metabolizm Metody analizy białek Techniki biologii molekularnej Metodologia nauk przyrodniczych Metody statystyczne w biologii Godziny zajęć w tym Zaliczenie wykładu Studia stacjonarne II stopnia - kierunek BIOLOGIA, specjalność Biologia molekularna, w roku akademickim 2010/2011 - I rok 75 60 60 30 15 45 285 W Wz Ć Ćz L S ECTS 7 8 9 10 11 12 Godziny w tygodniu 0 7 9 8 2 3 29 4 5 4 2 2 17 8 7 7 4 1 4 31 5 4 4 2 1 3 19 6 7 5 3 6 27 3 4 3 3 4 17 3 3 1 1 2 3 20 33 120 2 3 1 1 3 4 105 30 45 45 0 30 30 0 30 30 15 30 120 45 30 45 15 105 0 0 0 45 165 45 60 45 45 60 255 15 30 30 30 30 15 75 60 135 30 45 15 15 45 60 15 15 15 210 1005 45 330 15 45 0 0 0 45 15 30 0 15 45 60 0 0 0 30 0 0 120 540 45 105 Plan studiów obowiązuje od roku akademickiego 2009/2010 Wykłady 330 h tj. 32,8%; ćwiczenia 675 h tj. 67,2 % Treści podstawowe: 75 h (min 75 h); treści kierunkowe: 360 h (min 120 h); wybieralne:285 h (min 124 h =(606-75-120)X30%=123,3 h) 30 14 Katalog ECTS STUDIA STACJONARNE 2 STOPNIA – BIOLOGIA ŚRODOWISKA RAZEM 2 Zaliczenie ćwiczeń 1 Godziny zajęć w tym Zaliczenie wykładu Studia stacjonarne II stopnia, kierunek BIOLOGIA, specjalność Biologia środowiska w roku akademickim 2010/2011 - I rok W 3 4 5 6 ZO ZO ZO ZO 30 60 60 30 30 30 240 Wz Ć Ćz L S ECTS 7 8 9 10 11 12 Godziny w tygodniu 60 3 8 8 3 2 3 27 4 4 2 2 2 16 45 45 6 7 7 6 1 1 1 4 33 3 3 3 3 1 1 1 3 18 6 5 6 1 2 3 4 27 4 2 3 1 2 3 4 19 4 2 1 3 4 I rok / I semestr 1 2 3 4 5 6 Metody badań ekologicznych Morfologia porównawcza bezkręgowców Morfologia porównawcza kręgowców Podstawy endokrynologii Metodologia nauk przyrodniczych Metody statystyczne w biologii E E E ZO ZO SUMA 7 8 9 10 11 12 13 14 I rok / II semestr Fizjografia Polski Ekologia roślin z fitosocjologią Ekologia zwierząt Hydrobiologia Ekologia biochemiczna Ekologia behawioralna Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna 15 16 17 18 19 20 21 II rok / III semestr Paleontologia Antropogeneza Biogeografia Ekologia ewolucyjna Przedmiot wybieralny Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna E E E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA E E E ZO ZO ZO ZO 105 30 15 15 15 15 15 30 30 15 30 75 15 30 30 30 15 105 105 15 60 30 60 15 30 45 60 300 30 15 30 15 90 30 45 30 15 45 60 30 15 SUMA 195 45 15 90 45 5 2 1 2 3 20 33 RAZEM 1005 345 225 330 105 120 ZO ZO ZO SUMA 22 23 24 25 26 45 45 45 45 15 15 15 45 270 30 30 30 15 30 II rok / IV semestr Adaptacje roślin, zwierząt i grzybów Przedmiot wybieralny Bioetyka Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna Praca magisterska i egzamin magisterski E ZO ZO E ZO ZO 30 15 30 30 45 60 135 45 30 15 45 60 2 14 Plan studiów obowiązuje od roku akademickiego 2009/2010 Wykłady 345 h tj. 34,3%; ćwiczenia 660 h tj. 65,7 % Treści podstawowe: 75 h (min 75 h); treści kierunkowe: 435 h (min 120 h); wybieralne:330 h (min 124 h =(606-75-120)X30%=123,3 h) 31 Ochrona środowiska STUDIA NIESTACJONARNE 2 STOPNIA – BIOLOGIA ŚRODOWISKA RAZEM 2 Zaliczenie ćwiczeń 1 Godziny zajęć w tym Zaliczenie wykładu Studia stacjonarne II stopnia, kierunek BIOLOGIA, specjalność Biologia środowiska w roku akademickim 2010/2011 - I rok W 3 4 5 6 ZO ZO ZO ZO 30 60 60 30 30 30 240 Wz Ć Ćz L S ECTS 7 8 9 10 11 12 Godziny w tygodniu 60 3 8 8 3 2 3 27 4 4 2 2 2 16 45 45 6 7 7 6 1 1 1 4 33 3 3 3 3 1 1 1 3 18 6 5 6 1 2 3 4 27 4 2 3 1 2 3 4 19 4 2 1 3 4 I rok / I semestr 1 2 3 4 5 6 Metody badań ekologicznych Morfologia porównawcza bezkręgowców Morfologia porównawcza kręgowców Podstawy endokrynologii Metodologia nauk przyrodniczych Metody statystyczne w biologii E E E ZO ZO SUMA 7 8 9 10 11 12 13 14 I rok / II semestr Fizjografia Polski Ekologia roślin z fitosocjologią Ekologia zwierząt Hydrobiologia Ekologia biochemiczna Ekologia behawioralna Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna 15 16 17 18 19 20 21 II rok / III semestr Paleontologia Antropogeneza Biogeografia Ekologia ewolucyjna Przedmiot wybieralny Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna E E E E ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO ZO SUMA E E E ZO ZO ZO ZO 105 30 15 15 15 15 15 30 30 15 30 75 15 30 30 30 15 105 105 15 60 30 60 15 30 45 60 300 30 15 30 15 90 30 45 30 15 45 60 30 15 SUMA 195 45 15 90 45 5 2 1 2 3 20 33 RAZEM 1005 345 225 330 105 120 ZO ZO ZO SUMA 22 23 24 25 26 45 45 45 45 15 15 15 45 270 30 30 30 15 30 II rok / IV semestr Adaptacje roślin, zwierząt i grzybów Przedmiot wybieralny Bioetyka Seminarium specjalizacyjne Pracownia specjalizacyjna Praca magisterska i egzamin magisterski E ZO ZO E ZO ZO 30 15 30 30 45 60 135 45 30 15 45 60 Plan studiów obowiązuje od roku akademickiego 2009/2010 Wykłady 345 h tj. 34,3%; ćwiczenia 660 h tj. 65,7 % Treści podstawowe: 75 h (min 75 h); treści kierunkowe: 435 h (min 120 h); wybieralne:330 h (min 124 h =(606-75-120)X30%=123,3 h) 32 2 14 Opis poszczególnych przedmiotów Część II.B2.Opis poszczególnych przedmiotów Katalog ECTS Spis przedmiotów Biologia – 1 stopnia .................................................................................................................... 39 Anatomia funkcjonalna człowieka...................................................................................................... 39 Biochemia ........................................................................................................................................... 40 Biofizyka ............................................................................................................................................. 41 Biologia komórki................................................................................................................................. 42 Botanika ogólna.................................................................................................................................. 43 Botanika systematyczna ..................................................................................................................... 44 Budowa białek .................................................................................................................................... 45 Chemia fizyczna .................................................................................................................................. 46 Chemia ogólna i nieorganiczna .......................................................................................................... 47 Chemia organiczna ............................................................................................................................. 48 Ćwiczenia terenowe z botaniki........................................................................................................... 49 Ćwiczenia terenowe z ekologii ........................................................................................................... 50 Ćwiczenia terenowe z zoologii bezkręgowców .................................................................................. 51 Ćwiczenia terenowe z zoologii kręgowców ........................................................................................ 52 Ekologia ogólna .................................................................................................................................. 53 Elementy analizy chemicznej ............................................................................................................. 54 Ewolucjonizm ..................................................................................................................................... 55 Fizjologia roślin ................................................................................................................................... 56 Fizjologia zwierząt .............................................................................................................................. 57 Fizyka dla przyrodników ..................................................................................................................... 58 Genetyka ............................................................................................................................................ 59 Immunologia ...................................................................................................................................... 60 Matematyka ....................................................................................................................................... 61 Mikrobiologia ogólna ......................................................................................................................... 62 Modelowanie procesów biologicznych .............................................................................................. 63 Ochrona bioróżnorodności................................................................................................................. 64 Ochrona środowiska ........................................................................................................................... 65 Ochrona własności intelektualnej ...................................................................................................... 66 Podstawy biotechnologii .................................................................................................................... 67 Podstawy ergonomii........................................................................................................................... 68 Prakseologia ....................................................................................................................................... 69 Praktyka zawodowa ........................................................................................................................... 70 Promocja zdrowia............................................................................................................................... 71 35 Ochrona środowiska Statystyka dla przyrodników ..............................................................................................................72 Technologia informacyjna ..................................................................................................................73 Wstęp do bioinformatyki i proteomiki ...............................................................................................74 Wychowanie fizyczne .........................................................................................................................75 Zoologia bezkręgowców .....................................................................................................................76 Zoologia kręgowców...........................................................................................................................77 Żywienie człowieka i technologia żywności........................................................................................78 Biologia– Biologia molekularna – 2 stopnia .................................................................................. 79 Bioinformatyka ...................................................................................................................................80 Biologia molekularna drobnoustrojów...............................................................................................81 Błony biologiczne................................................................................................................................82 Enzymologia .......................................................................................................................................83 Genetycznie modyfikowane organizmy .............................................................................................84 Genetyka człowieka ............................................................................................................................85 Kultury in vitro ....................................................................................................................................86 Metabolizm ........................................................................................................................................87 Metodologia nauk przyrodniczych .....................................................................................................88 Metody analizy białek.........................................................................................................................89 Metody statystyczne w biologii ..........................................................................................................90 Techniki biologii molekularnej ...........................................................................................................91 Techniki rekonstrukcji filogenezy .......................................................................................................92 Techniki znakowania cząstek biologicznych .......................................................................................93 Biologia – Biologia środowiska – 2 stopnia ................................................................................... 94 Adaptacje roślin, zwierząt i grzybów ..................................................................................................94 Antropogeneza ...................................................................................................................................95 Biogeografia........................................................................................................................................96 Ekologia behawioralna .......................................................................................................................97 Ekologia biochemiczna .......................................................................................................................98 Ekologia ewolucyjna ...........................................................................................................................99 Ekologia roślin z fitosocjologią .........................................................................................................100 Ekologia zwierząt ..............................................................................................................................101 Fizjografia Polski ...............................................................................................................................102 Hydrobiologia ...................................................................................................................................103 Metodologia nauk przyrodniczych ...................................................................................................104 Metody badań ekologicznych...........................................................................................................105 36 Katalog ECTS Metody statystyczne w biologii ........................................................................................................ 106 Morfologia porównawcza bezkręgowców ....................................................................................... 107 Morfologia porównawcza kręgowców ............................................................................................. 108 Paleontologia.................................................................................................................................... 109 Podstawy endokrynologii ................................................................................................................. 110 37 Ochrona środowiska 38 Anatomia funkcjonalna człowieka Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Ewa Nowacka-Chiari dr Ewa Nowacka-Chiari Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne wiedza z zakresu biologii człowieka-poziom szkoły średniej Zakres tematyczny przedmiotu Biologiczne i pozabiologiczne cechy typowo ludzkie. Wielokierunkowe zróżnicowanie wewnątrzgatunkowego człowieka – odmiany ludzkie. Budowa wszystkich układów oraz wybranych narządów ciała ludzkiego z uwzględnieniem ich właściwości funkcjonalnych. Szczegółowa budowa i funkcjonowanie układu ruchu: biernego – układ kostny i połączeń oraz czynnego – układ mięśniowy Efekty kształcenia Zdobycie wiedzy dotyczącej budowy i właściwości ciała ludzkiego - jego ogólnych cech rozwojowych oraz specyfiki morfo-funkcjonalnej. Przyswojenie umiejętność świadomej dbałości o kondycję biologiczną człowieka związaną z właściwymi funkcjami układów i narządów Warunki zaliczenia Wykład - egzamin pisemny z realizowanych w ramach wykładu treści. Laboratorium - uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium. Literatura Literatura podstawowa Bochenek A., Reicher M.: Anatomia człowieka, PZWL, Warszawa, 1997 Gołąb B., Traczyk W.: Anatomia i fizjologia człowieka, PZWL, Warszawa, 1998 Lippert H.: Anatomia, Urban & Partner, Wrocław, 1998 Putz R., Pabs R.: Sobota Atlas anatomii człowieka, wyd. polskie pod red.: W. Woźniaka i K.S. Jędrzejewskiego, Urban & Literatura uzupełniająca Malinowski A., Strzałko J.: Antropologia, PWN, Warszawa, 1985 Wolański N.: Rozwój biologiczny człowieka, PWN, Warszawa, 2005 Dodatkowe informacje Uwagi Biochemia Przedmiot obowiązkowy 8 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 45 godzin egzamin Laboratorium 60 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 36 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek Leluk dr hab. Jacek Leluk, dr Dżamila Bogusławska, dr Elżbieta Heger Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne odbyty kurs chemii organicznej Zakres tematyczny przedmiotu Biochemia statyczna i dynamiczna - wyjaśnienie pojęć i zakresu tematycznego. Aminokwasy - budowa, właściwości, podział. Wiązanie peptydowe. Białka - budowa, klasyfikacja, złożoność i różnorodność strukturalna i funkcjonalna. Parametry charakteryzujące białka. Enzymy - podstawy kinetyki enzymatycznej. Inhibitory enzymów. Biosynteza białek. Kwasy nukleinowe - budowa, różnorodność, funkcja, biosynteza. Kod genetyczny. Cukry - budowa, klasyfikacja, funkcja w organizmie. Lipidy - złożoność, klasyfikacja, biosynteza i katabolizm. Witaminy charakterystyka i podział witamin. Szlaki metaboliczne i ich powiązania. Procesy anaboliczne i kataboliczne. Glikoliza. Cykl Krebsa. Fotosynteza. Fosforylacja oksydatywna. Roztwory - obliczenia. Przeliczanie stężeń. Wirowanie, wysalanie i dializa. Techniki chromatograficzne. Elektroforeza. Podstawy spektrofotometrii. Efekty kształcenia Opanowanie wiedzy ogólnej o procesach biochemicznych i fizjologicznych na poziomie molekularnym. Opanowanie wiedzy na temat budowy, właściwości i podziału aminokwasów. Rozumienie mechanizmów biosyntezy łańcucha polipeptydowego. Rozumienie strukturalnej złożoności białek oraz relacji struktura-funkcja biologiczna. Opanowanie kryteriów podziału białek ze szczególnym uwzględnieniem kryterium funkcji. Opanowanie wiedzy na temat mechanizmów katalizy enzymatycznej i regulacji aktywności enzymatycznej. Opanowanie wiedzy na temat budowy, właściwości, klasyfikacji i funkcji cukrów, lipidów, kwasów nukleinowych i witamin. Zapoznanie się z mechanizmami biosyntezy biomolekuł, oraz z wybranymi zagadnieniami jej regulacji. Zapoznanie się z najważniejszymi szlakami metabolicznymi. Opanowanie technik laboratoryjnych stosowanych w biochemii, jak przeliczanie stężeń, sporządzanie roztworów o konkretnym stężeniu, wirowanie, techniki chromatograficzne, elektroforeza, techniki blottingu, spektrofotometria i in. Warunki zaliczenia Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z końcowego testu egzaminacyjnego Laboratorium warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium, oraz pozytywne zaliczenie testu końcowego. Wymagana znajomość języka angielskiego Literatura Literatura podstawowa Berg, J.M, Tymoczko, J.L. , Stryer, L., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie III zmienione J. Kączkowski, Podstawy biochemii, wyd. 11, WNT, Warszawa, 1996 Krótkie wykłady: Biochemia - B.D. Hames i inni, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r. Krótkie wykłady: Biologia Molekularna - P.C. Turner, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r L. Kłyszejko-Stefanowicz, Ćwiczenia z biochemii, PWN, Warszawa, 1999. Literatura uzupełniająca Robert K. Murray i inni, Biochemia Harpera -, wyd. PZWL, W-wa, 1998 r. (lub nowsze). Podstawy Biologii Komórki - B. Alberts i inni, wyd. PWN, Warszawa, 1999 Fasold, H., Budowa białek, PWN Warszawa, Obliczenia biochemiczne, A. Zgirski, R. Gondko.; wyd. PWN, Warszawa 1998; P. Kafarski & B. Lejczak, Chemia bioorganiczna, PWN, Warszawa, 1994 Dodatkowe informacje Uwagi Biofizyka Przedmiot obowiązkowy 4 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin egzamin Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Lidia Latanowicz prof. dr hab. Lidia Latanowicz, dr Anna Timoszyk Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Matematyka i Fizyka na poziomie szkoły średniej Zakres tematyczny przedmiotu Zjawiska i procesy fizyczne występujące w przyrodzie w odniesieniu do materii ożywionej, materiały biologiczne, procesy termodynamiczne w materiałach biologicznych, prawa rządzące energią mikroświata (świata atomów i cząsteczek), emisja promieniowania elektromagnetycznego w przyrodzie, spektroskopia emisyjna atomowa i cząsteczkowa, absorpcja promieniowania mikrofalowego (MW), podczerwonego (IR), widzialnego (VIS) oraz ultrafioletowego (UV). Metody badawcze oparte na widmach absorpcyjnych. Zjawisko fotosensybilizacji, ochrona życia biologicznego na Ziemi przed promieniowaniem UV. Promieniowanie jonizujące. Efekty kształcenia Zrozumienie zjawisk i procesów fizycznych występujących w przyrodzie w odniesieniu do materii ożywionej oraz ich wykorzystanie do badania materiałów biologicznych. Umiejętność posługiwania się jednostkami poszczególnych wielkości fizycznych. Materiał laboratorium zawiera ćwiczenia które pozwolą na nabranie praktyki w posługiwaniu się przyrządami fizycznymi oraz umiejętnością opracowania uzyskanych w doświadczeniu wyników, w tym rachunku błędów. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Fizyka z elementami biofizyki i agrofizyki, S. Przestalski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989 Biofizyka, Podręcznik dla studentów pod redakcją Feliksa Jaroszyka, Państwowe Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001 Wybrane zagadnienia z biofizyki pod redakcją S. Miękisza i A. Hendricha, VOLUMED, Wrocław, 1998 Biofizyka dla biologów, praca zbiorowa pod redakcją W. Lejko, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987 Fizyczne metody badań w biologii, medycynie i ochronie środowiska, praca zbiorowa pod redakcją Z. Hrynkiewicza i E. Rokity, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999. Literatura uzupełniająca Fizyka dla przyrodników, J. W. Kane, M. M. Sternheim, tom 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe , Warszawa 1988 Podstawy spektroskopii molekularnej, Z. Kęcki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992 Promieniowanie jonizujące a człowiek i środowisko, A. Skłodowska, B. Gostkowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994 Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium egzamin z wykladów, zaliczenie protokolów laboratoryjnych i kollokwiów wejściowych Biologia komórki Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Semestr 5 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 60 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 5 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 36 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Aleksander F. Sikorski prof. dr hab. Aleksander F. Sikorski, dr Elżbieta Heger Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy biochemii białek, lipidów, węglowodanów i kwasów nukleinowych. Zakres tematyczny przedmiotu Metody stosowane w biologii komórki. Budowa błony komórkowej. Transport małych cząsteczek przez błony. Przedziały wewnątrzkomórkowe i sortowanie białek. Transport pęcherzykowy, endocytoza i egzocytoza. Komunikacja wewnątrz i międzykomórkowa. Cykl komórkowy i śmierć komórki. Efekty kształcenia Rozumienie zagadnień dotyczących struktury i molekularnych mechanizmów funkcjonowania komórki. Posługiwanie się podstawowymi technikami stosowanymi w biologii komórki podczas preparacji, otrzymywania oraz charakterystyki ilościowej i jakościowej struktur subkomórkowych oraz białek. Warunki zaliczenia Wykład- zdany egzamin Laboratorium - obecność na zajęciach i pozytywnie zdane kolokwia cząstkowe Literatura Literatura podstawowa 1. Alberts B, Johnson a, Lewis J, Raff M, Roberts K, Walter P. Molecular biology of the cell, wyd. IV, Garland Science, NY, USA 2. Molekularna organizacja komórki cz.1 pod red. J. Szopy, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994 3. Ćwiczenia z biochemii pod red. L. Kłyszejko-Stefanowicz, PWN, 2005 Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Botanika ogólna Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Krystyna Walińska dr Krystyna Walińska Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Znajomośc podstaw biologii, w tym cytologii, histologii oraz podstaw systematyki roślin Zakres tematyczny przedmiotu Przedmiot i zakres botaniki. Historia botaniki. Metody badawcze stosowane w botanice. Skład chemiczny komórki roślinnej. Budowa komórki roślinnej. Symplast i apoplast. Klasyfikacja i budowa tkanek roślinnych. Funkcjonalne układy tkankowe. Teoria stelarna. Wzrost, rozwój i różnicowanie się roślin naczyniowych. Tkanka merystematyczna. Tkanka okrywająca pędu i korzenia. Tkanka miękiszowa, wzmacniająca i przewodząca. Budowa pierwotna i wtórna korzenia i pędu. Organy wegetatywne roślin. Morfologia, anatomia i modyfikacje korzenia. Morfologia, anatomia i modyfikacje pędu. Morfologia, anatomia i modyfikacje liści. Formy ekologiczne roślin naczyniowych. Związki roślin z innymi organizmami; mikoryza, symbioza z bakteriami wiążącymi azot. Rozmnażanie płciowe i pojęcie przemiany pokoleń. Budowa organów generatywnych i przemiana pokoleń u roślin nasiennych. Budowa kwiatu roślin okrytonasiennych. Typy kwiatostanów. Rodzaje nasion i owoców. Efekty kształcenia Znajomości zagadnień obejmujących podstawy botaniki ogólnej: cytologię i histologię roślin, anatomię i morfologię roślin, cykle rozwojowe roślin zarodnikowych i nasiennych.Umiejętności zaplanowania i przeprowadzenia badań z wykorzystaniem mikroskopu świetlnego. Sporządzania rysunków biologicznych w oparciu o przeprowadzone badania. Warunki zaliczenia Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z testu. Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium Literatura Literatura podstawowa Szweykowscy A i J.: Botanika. Tom 1. PWN, Warszawa, 2008 Solomon, Berg, Martin, Villee,: Biologia. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa,2000 Gorczyński T.: Ćwiczenia z botaniki. PWN, Warszawa 1978 Literatura uzupełniająca Tołpa S.: Botanika. WP. Warszawa, 1993 Dodatkowe informacje Uwagi Botanika systematyczna Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 36 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Piotr Reda dr Piotr Reda, dr Grzegorz Iszkuło Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawy biologii, botanika ogólna Zakres tematyczny przedmiotu Wykład: Podstawy systematyki i taksonomii botanicznej oraz zasad nazewnictwa jednostek taksonomicznych. Miejsce roślin i grzybów w systemie organizmów żywych. Zarys ewolucji świata roślinnego. Przegląd podstawowych grup systematycznych roślin i grzybów wraz z zarysem ich ewolucji i filogenezy oraz charakterystyka wybranych ich przedstawicieli: • bezkomórkowe formy życia: wirusy • nadkrólestwo prokarionty (Prokaryota): królestwo bakterie (Bacteria) • nadkrólestwo eukarionty (Eukaryota): - królestwo protisty (Protista) - dział protisty roślinopodobne glony (Algae, Phycophyta) - dział protisty grzybopodobne (Pseudomycota) - królestwo grzyby (Fungi, Mycota) królestwo rośliny (Plantae) - naddział rośliny nienaczyniowe (Plantae invasculares) - naddział rośliny naczyniowe (Plantae vasculares) - dział rośliny nienasienne (Inspermatophyta) - dział rośliny zalążkowe, nasienne, kwiatowe (Spermatophyta) - gromada rośliny nagozalążkowe, nagonasienne (Pinophyta, Gymnospermae) - gromada rośliny okrytozalążkowe, okrytonasienne (Magnoliophyta, Angiospermae) Laboratorium: Omówienie zasad prowadzenia i program ćwiczeń z botaniki systematycznej. Przegląd podstawowej literatury. Ćwiczenia praktyczne z taksonomii i budowy klucza do oznaczania roślin. Układanie przykładowego klucza do oznaczania wybranych gatunków z rodzaju Pinus na podstawie cech ich szyszek. Przegląd wybranych przedstawicieli podstawowych grup systematycznych: • Dział protisty roślinopodobne - glony (Algae, Phycophyta) - Typ (Gromada) tobołki, bruzdnice (Pyrrophyta) - Typ (Gromada) eugleniny (Euglenophyta) - Typ (Gromada) okrzemki (Bacillariophyta) - Typ (Gromada) brunatnice (Phaeophyta) - Typ (Gromada) krasnorosty (Rhodophyta) - Typ (Gromada) zielenice, chlorofity (Chlorophyta) • Królestwo grzyby (Fungi, Mycota) - Typ (Gromada) grzyby workowe, workowce (Ascomycota) - Typ (Gromada) grzyby podstawkowe, podstawczaki (Basidiomycota) - Typ (Gromada) porosty (Lichenes, Mycophycota) • Królestwo rośliny (Plantae) - Naddział rośliny nienaczyniowe (Plantae invasculares) - Typ (Gromada): glewiki (Anthocerotophyta) - Typ (Gromada): wątrobowce (Hepatophyta) - Typ (Gromada): mchy (Bryophyta) • Królestwo rośliny (Plantae) - Naddział rośliny naczyniowe (Plantae vasculares) - Typ (Gromada): widłakowe (Lycophyta) - Typ (Gromada): skrzypowe (Sphenophyta) - Typ (Gromada): paprociowe (Pterophyta) - Typ (Gromada): rośliny nagozalążkowe, nagonasienne (Pinophyta, Gymnospermae) - Klasa: miłorzębowe (Ginkgopsida) - Klasa: szpilkowe (Pinopsida, Coniferopsida) - Typ (Gromada): rośliny okrytozalążkowe, okrytonasienne (Magnoliophyta, Angiospermae) - Klasa: dwuliścienne (Magnoliopsida) - Rząd: magnoliowce (Magnoliales) - Rząd: grzybieniowce (Nymphaeales) - Rząd: jaskrowce (Ranunculales) - Rząd: makowce (Papaverales) - Rząd: goździkowce (Caryophyllales) - Rząd: rdestowce (Polygonales) - Rząd: wrzosowce (Ericales) - Rząd: fiołkowce (Violales) - Rząd: kaparowce (Caparales) - Rząd: wierzbowce (Salicales) - Rząd: ślazowce (Malvales) - Rząd: pokrzywowce (Urticales) - Rząd: wilczomleczowce (Euphorbiales) Rząd: różowce (Rosales) - Rząd: mydłodrzewowce (Sapindales) - Rząd: strączkowce (Fabales) - Rząd: baldachokwiatowce (Apiales, Araliales, Umbelliflorae) - Rząd: goryczkowce (Gentianales) - Rząd: trędownikowce (Scrophulariales) - Rząd: jasnotowce (Lamiales) - Rząd: dzwonkowce (Campanulales) - Rząd: astrowce (Asterales) Rząd: bukowce (Fagales) - Rząd: brzozowce (Betulales) - Rząd: żabieńcowce (Alismatales) - Klasa: jednoliścienne (Liliopsida) - Rząd: liliowce (Liliales) - Rząd: storczykowce (Orchidales) - Rząd: sitowce (Juncales) - Rząd: ciborowce (Cyperales) - Rząd: trawowce (Poales) Efekty kształcenia Znajomości podstawowych metod badawczych i sposobów klasyfikacji roślin; znajomości przebiegu podstawowych procesów ewolucyjnych w obrębie świata roślin, i grzybów oraz filogenezy podstawowych ich grup systematycznych; znajomości wybranych przedstawicieli podstawowych grup systematycznych flory Polski, korzystania z kluczy do oznaczania roślin. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Szweykowska A., Szweykowski J.: Botanika, tom 1 - Morfologia, tom 2 - Systematyka. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 1997 lub 2006. Rutkowski L. 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Żervenka M. i in. 1997. Świat roślin, skał i minerałów. Multico, Warszawa. Literatura uzupełniająca Podbielkowski, Z., Rejment-Grochowska, I., Skirgiełło, A.: Rośliny zarodnikowe. PWN, Warszawa, 1979. Seneta, W., Dolatowski, J.: Dendrologia. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2000 lub 2003 lub 2005 lub 2006. Novak F. A. 1987. Wielki atlas roślin. PWRiL, Warszawa. Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - zdanie egzaminu na ocenę na końcu semestru. Laboratorium - zaliczenie na ocenę na podstawie obecności na zajęciach, poprawnie wykonanych zadań ćwiczeniowych (oznaczanie roślin, rysunki), ocen z kolokwiów przeprowadzanych trzy razy w semestrze, zielnika 100 gatunków roślin dziko rosnących. Budowa białek Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Wykład 30 godzin Semestr 6 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 6 Wykład 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek Leluk dr hab. Jacek Leluk Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne odbyty kurs chemii organicznej i biochemii Zakres tematyczny przedmiotu Aminokwasy - budowa, właściwości, podział. Wiązanie peptydowe. Białka - budowa, klasyfikacja i kryteria klasyfikacji białek, złożoność i różnorodność strukturalna i funkcjonalna. Parametry charakteryzujące białka. Biosynteza białek. Poziomy strukturalne białek - stara i obecna klasyfikacja (wg Creightona). Struktura pierwszorzędowa - definicja i charakterystyka. Unikalność sekwencji aminokwasowych w białkach. Istota topologii mostków disiarczkowych w sekwencjach białek homologicznych. Struktura drugorzędowa - rodzaje i charakterystyka. Drugorzędowe struktury regularne i nieregularne. Czynniki stabilizujące i destabilizujące poszczególne rodzaje struktur drugorzędowych. Przewidywanie i modelowanie struktur drugorzędowych. Programy do identyfikacji, lokalizacji przewidywania i analizy struktur drugorzędowych (Predict7, Antheprot, HCA Plot, ProtSA). Metody analizy i przedstawiania sposobu zwijania się łańcucha białkowego na poziomie struktury drugorzędowej - hydrofobowe klastry, koło helikalne, schematyczna wizualizacja "cartoon". Powiązanie teoretycznego przewidywania struktury drugorzędowej z danymi eksperymantalnymi - widma dichroizmu kołowego w zakresie bliskiego UV, program ProtSA. Statystyczne i niestatystyczne metody przewidywania struktur drugorzędowych - algorytm Chou i Fasmana, algorytm Garniera i Robsona, algorytm Lima. Precyzja i wiarygodność poszczególnych metod przewidywania struktur drugorzędowych. Struktury ponaddrugorzędowe - definicja, występowanie, przykłady, znaczenie funkcjonalne w białkach. Struktura spinki, helical bundle, beta-kartki. Motywy strukturalne - definicja, występowanie, przykłady, znaczenie funkcjonalne w białkach. Klucz grecki, beta-baryłka, beta-śmigło, beta-sandwich. Struktura trzeciorzędowa - definicja, czynniki stabilizacji i destabilizacji, związek z aktywnością biologiczną. Metody teoretycznego przewidywania struktury trzeciorzędowej - Swiss Modeller, programy z grupy SaliLab. Struktura czwartorzędowa - definicja, występowanie, czynniki stabilizacji i destabilizacji, związek z aktywnością biologiczną. Zależność między strukturą (na poszczególnych poziomach strukturalnych), a aktywnością/funkcją biologiczną białka. Eksperymentalne metody poznawania struktur drugo- i trzeciorzędowych - widma dichroizmu kołowego, rentgenografia strukturalna, magnetyczny rezonans jądrowy. Baza struktur białkowych - Protein Data Bank. Budowa i zawartość rekordu bazy PDB. Korzystanie z zasobów bazy PDB. Programy do wizualizacji struktur białkowych - Rasmol, Rasmenu, Raswin, Rastop, WebLab Viewer Lite, DS Visualizer, VMD. Możliwości różnych przeglądarek struktur molekularnych, różne sposoby przedstawienia struktur. Modelowanie białek na przykładzie wirtualnego modelowania substytutu glukagonu o zmodyfikowanych właściwościach antygenowych. Efekty kształcenia Słuchacze kursu zapoznają się ze szczegółową charakterystyką powstawania i determinowania struktur białkowych, znaczeniem poszczególnych aminokwasów w determinowaniu elementów struktury białek, unikalną specyfiką wiązania peptydowego. Poznają szczegółowo proces biosyntezy białka i czynniki determinujące jego strukturę podczas przebiegu tego procesu. Opanują wiedzę na temat opisu struktury na jego różnych poziomach według starej (4 poziomy) i nowej (6 poziomów) klasyfikacji. przestudiują znaczenie i działanie czynników determinujących, stabilizujących i destabilizujących strukturę na poziomie drugo- i trzeciorzędowym. Zapoznają się z korzystaniem z szeregu programów do analizy, przewidywania i modelowania struktur białkowych. Opanują praktyczną umiejętność modelowania białek o żądanych cechach strukturalnych i funkcjonalnych. Zapoznają się z korzystaniem z zasobów strukturalnej bazy PDB oraz przeglądarek struktur białkowych. Opanują wiedzę na temat weryfikacji zgodności przewidywania teoretycznego struktury z danymi eksperymantalnymi. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Berg, J.M, Tymoczko, J.L. , Stryer, L., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie III zmienione Fasold, H., Budowa białek, PWN Warszawa, Krótkie wykłady: Biochemia - B.D. Hames i inni, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r. Krótkie wykłady: Biologia Molekularna - P.C. Turner, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r Literatura uzupełniająca J. Kączkowski, Podstawy biochemii, wyd. 11, WNT, Warszawa, 1996 Robert K. Murray i inni, Biochemia Harpera -, wyd. PZWL, W-wa, 1998 r. (lub nowsze). Podstawy Biologii Komórki - B. Alberts i inni, wyd. PWN, Warszawa, 1999 Dodatkowe informacje Uwagi Kurs w znacznej mierze wykorzysta metodę i materiały zdalnego nauczania (e-learning). Wymagana znajomość języka angielskiego i obsługi komputera w uruchamianiu specjalistycznych programów. Zaliczenie przedmiotu odbędzie na się na podstawie testu. Kompletna baza pytań testowych dostępna będzie na stronie internetowej pomocniczych materiałów dydaktycznych przez okres całego kursu (semestru). Chemia fizyczna Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek J. Kozioł dr hab. Jacek J. Kozioł Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne elementy chemii fizycznej z programu szkoły średniej Zakres tematyczny przedmiotu Wykład: Kinetyka chemiczna reakcji prostych i złożonych. Teoria kompleksu aktywnego. Kataliza homo- i heterogeniczna. Podstawy elektrochemii. Przewodnictwo roztworów elektrolitów. Elektroliza. Ogniwa. Korozja. Korozja. Układy koloidalne. Zjawiska powierzchniowe - adsorpcja. Elektryczne i magnetyczne właściwości substancji. Elementy fotochemii i radiochemii. Podstawy spektroskopii molekularnej (elektronowej, oscylacyjnej,NMR i MS). Ćwiczenia: Wyznaczanie energii aktywacji Landolta. Kinetyka reakcji rozkładu jonu kompleksowego. Przewodnictwo słabych elektrolitów (pomiar stałej dysocjacji słabego kwasu). Pomiar stałej dysocjacji kwasów i zasad metodą potencjometryczną. Entalpia swobodna reakcji dysocjacji p-nitrofenolu. Współczynnik podziału. Adsorpcja z roztworów wodnych Efekty kształcenia zdobycie umiejętności posługiwania się podstawowymi wielkościami termodynamicznymi oraz zależnościami zachodzącymi między nimi, oraz interpretacji fizycznej i molekularnej tych wielkości oraz zdobycie umiejętności ich wyznaczania doświadczalnego. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa P.W. Atkins, Chemia fizyczna, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2001. K. Pigoń, Z. Ruziewicz, Chemia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. A.G. Whittaker, A.R. Mount, M.R. Heal, Chemia fizyczna (krótkie wykłady), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. Literatura uzupełniająca A. Olszowski, Doswiadczenia fizykochemniczne, Oficyna Wydawnicza Politechnioki Wrocławskiej, Wrocław 2004 Dodatkowe informacje Uwagi Chemia ogólna i nieorganiczna Przedmiot obowiązkowy 6 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek J. Kozioł dr hab. Jacek J. Kozioł Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne znajomość chemii nw poziomie szkoły średniej Zakres tematyczny przedmiotu Wykłady: Podstawowe pojęcia, definicje i prawa chemiczne. Budowa atomu, konfiguracja elektronowa, układ okresowy pierwiastków. Istota wiązania chemicznego, geometria molekularna i orbitale molekularne, teorie wiązań, koncepcja hybrydyzacji. Stany materii, rodzaje symetrii komórek elementarnych. Energia sieci kryształów. Statyka chemiczna, efekty cieplne reakcji chemicznych. Napięcie powierzchniowe, lepkość. Przemiany fazowe. Roztwory i ich właściwości. Równowagi w roztworach elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda, definicje kwasów i zasad, pojęcie pH. Reakcje jonowe. Bufory. Właściwości fizyczne i chemiczne pierwiastków grup głównych. Struktura wybranych związków chemicznych: azotki, tlenki, wodorki, borany, węgliki, krzemki i siarczki. Kwasy tlenowe. Wodór i jego charakterystyka. Związki helowców. Pierwiastki bloku d – właściwości fizyczne i chemiczne pierwiastków i ich jonów. Połączenia koordynacyjne. Ćwiczenia: Układanie równań reakcji chemicznych (w tym reakcji redox). Obliczenia stechiometryczne. Obliczanie i przeliczanie stężeń roztworów. Równowagi jonowe w wodnych roztworach elektrolitów. Nastawianie miana roztworu. Wyznaczenie krzywej miareczkowania. Analiza ilościowa: spektrofotometryczne oznaczanie azotynów. Oznaczanie twardości i zasadowości wody metodą miareczkową, adsorpcja jonowymienna – zmiękczanie wody na kationicie. Sporządzanie roztworów mianowanych. Kolorymetryczny pomiar pH roztworów buforowych. Analiza jakościowa – oznaczanie wybranych kationów i anionów. Efekty kształcenia posługiwanie się terminologią i nomenklaturą chemiczną; opis stanów materii; wykonywania obliczeń chemicznych; opis fizycznych i chemicznych właściwości pierwiastków i związków chemicznych Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa L.Jones, P.Atkins „Chemia ogólna”, PWN, Warszawa 2004. L.Pajdowski, „Chemia ogólna”, PWN, Warszawa 2002 A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa 1987 F. A. Otton, G. Wilkinson, P. L. Gaus, Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1995 Literatura uzupełniająca J. D. Lee, Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1999 W. Kołos, J. Sadlej, Atom i cząsteczka, WNT, Warszawa 1998 Dodatkowe informacje Uwagi Chemia organiczna Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek J. Kozioł dr hab. Jacek J. Kozioł Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne wiadomości z chemii w zakresie szkoły średniej Zakres tematyczny przedmiotu Wykład: Węglowodory alifatyczne – szeregi homologiczne, nazewnictwo, właściwości, otrzymywanie i reaktywność. Izomeria: konstytucyjna, konformacyjna i konfiguracyjna. Stereoizomeria. Typy reakcji chemicznych w chemii organicznej. Addycja elektrofilowa. Związki aromatyczne: nazewnictwo, właściwości, otrzymywanie. Wpływ skierowujący podstawników. Mechanizm podstawienia elektrofilowego benzenu. Alkohole, aminy: nazewnictwo, rzędowość, otrzymywanie, właściwości i reaktywność. Aminy biologicznie czynne. Związki heterocykliczne. Zasady purynowe i pirymdynowe. Nukleozydy, nukleotydy i polinukleotydy. Etery. Związki nitrowe. Aldehydy. Reakcje addycji nukleofilowej. Ketony. Kwasy karboksylowe. Tłuszcze. Węglowodany. Aminokwasy. Peptydy i polipeptydy. Relacje pomiędzy strukturą, a właściwościami i aktywnością biologiczną. Ćwiczenia: Nomenklatura i właściwości podstawowych klas zwiazków organicznych. Podstawowe operacje laboratoryjne w syntezie organicznej. Idnetyfikacja związków organicznych. Preparatyka prostych substancji organicznych. Separacja i wyodrebnianie substancji organicznychy z produktów naturalnych. Efekty kształcenia umiejętnoiść posługiwania się terminologią i nomenklaturą chemiczną; opisu podstawowych klas związków organicznych; opisu struktury związków organicznych w powiązaniu ich budowy z reaktywnością; opisu podstawowych typów reakcji chemicznych związków organicznych; opiu znaczenia makrocząsteczek w przyrodzie oraz ich właściwości w odniesieniu do budowy; opisu i interpretacja zjawisk zachodzących w przyrodzie ożywionej Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa R. T. Morrison, R. N. Boyd, Chemia organiczna, PWN, Warszawa 1996 J. McMurry, Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003 P. Mastalerz, Podręcznik chemii organicznej, Wyd. Chemiczne, Wrocław 1997 Literatura uzupełniająca G. Patrick, Chemia organiczna (krótkie wykłady), WNT, Warszawa 2004 Dodatkowe informacje Uwagi Ćwiczenia terenowe z botaniki Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 2 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Piotr Reda dr Piotr Reda Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawy biologii, botanika ogólna, podstawy systematyki roślin Zakres tematyczny przedmiotu Praktyczne poznanie w warunkach terenowych flory różnych środowisk oraz zbiorowisk roślinnych różnych biotopów: ruderalnych, pól uprawnych, łąkowych, zaroślowych, leśnych, szuwarowych, wodnych. Ćwiczenia praktyczne w terenie w rozpoznawaniu gatunków roślin, praca z kluczem do oznaczania roślin. Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych. Zbieranie roślin do zielnika. Efekty kształcenia Nabycie praktycznych umiejętności rozpoznawania podstawowych typów zbiorowisk roślinnych Polski niżowej i składników ich flory. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Rutkowski L. 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2001 lub 2005. Matuszkiewicz J. M.: Zespoły leśne Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2001. Literatura uzupełniająca Szafer W., Zarzycki K. (red.): Szata roślinna Polski, tom I i II. PWN, Warszawa, 1977. Wysocki Cz., Sikorski P.: Fitosocjologia stosowana. Wyd. SGGW, Warszawa, 2002. Żervenka M. i in. 1997. Świat roślin, skał i minerałów. Multico, Warszawa. Novak F. A. 1987. Wielki atlas roślin. PWRiL, Warszawa. Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Vademecum Geobotanicum, Inst. Botaniki UJ, Wyd. Sorus, Poznań-Kraków. Dodatkowe informacje Uwagi Zaliczenie na podstawie obowiązkowej obecności na zajęciach, prawidłowego wykonania ćwiczeń w terenie i pracy zaliczeniowej w postaci sprawozdania z zajęć. Ćwiczenia terenowe z ekologii Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 4 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Katarzyna Dancewicz dr Katarzyna Dancewicz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne zaliczenie przedmiotów: botanika systematyczna, zoologia bezkręgowców, zoologia kręgowców Zakres tematyczny przedmiotu Czynniki abiotyczne i biotyczne wpływające na rozmieszczenie organizmów (woda, gleba i powietrze). Tolerancja ekologiczna i bioindykatory. Ekologia populacji: liczebność / zagęszczenie, śmiertelność (współczynnik śmiertelności), rozrodczość (współczynnik rozrodczości i płodności), struktura przestrzenna, wiekowa, płciowa i socjalna. Biocenoza struktura i organizacja (producenci, konsumenci i destruenci), oddziaływania między organizmami, różnorodność biologiczna. Ekosystem - struktura troficzna i funkcjonowanie. Ekosystemy wodne i lądowe Efekty kształcenia Obserwacje i analiza przykładów z zakresu tolerancji ekologicznej, struktury i dynamiki populacji, ekologii biocenozy, ekosystemu, krajobrazu i biosfery. Przygotowanie dokumentacji z ćwiczeń terenowych. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Banaszak J., Wiśniewski H.: Podstawy ekologii, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz, 1999 Odum E. P.: Podstawy ekologii, PWN, Warszawa, 1982 [2] Begon M., Mortimer M., Thompson D. J.: Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin, PWN, Warszawa, 1999 Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Warunki zaliczenia: obecność na zajęciach, pozytywne zaliczenie sprawozdania z wykonanych obserwacji w terenie. Ćwiczenia terenowe z zoologii bezkręgowców Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 2 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Grzegorz Gabryś dr hab. Dariusz Iwan, dr Elżbieta Roland Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawowa wiedza z zakresu zoologii systematycznej bezkręgowców Zakres tematyczny przedmiotu Jakościowe i ilościowe metody odłowu bezkręgowców. Wydobywanie zwierząt z prób przy pomocy ekstrakcji, wypłaszania, ręcznego sortowania. Sortowanie i oznaczanie materiału przy użyciu sprzętu optycznego. Utrwalanie i konserwacja zebranych gatunków. Gromadzenie i ewidencjonowanie pozyskanego materiały. Rozpoznawanie bezkręgowców w terenie. Efekty kształcenia Po ukończeniu kursu student zdobędzie umiejętność rozpoznawania w terenie i w laboratorium przedstawicieli poszczególnych grup bezkręgowców występujących na terenie Polski, rozpoznawania stadiów rozwojowych oraz pozna techniki badawcze (metody zbioru, konserwacji, preparacji i oznaczania) stosowane w odniesieniu do różnych grup zwierząt bezkręgowych (z uwzględnieniem regulacji prawnych dotyczących gatunków chronionych). Warunki zaliczenia Aktywne uczestnictwo w zajęciach. Zaliczenie praktycznej umiejętności rozpoznawania okazów w terenie i laboratorium (obowiązuje znajomość poszczególnych grup na poziomie rzędu, a w przypadku taksonów charakterystycznych umiejętność przypisania do gatunku). Opracowanie wyników badań w postaci sprawozdania. Literatura Literatura podstawowa Boczek J., Błaszak Cz.: Roztocze (Acari). Znaczenie w życiu i gospodarce człowieka, Wyd. SGGW, Warszawa, 2005 Falniowski A.: Techniki zbioru, utrwalania i konserwacji zwierząt, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2007 Gębicki C., Szwedo J.: Owady Polski. Atlas i klucz, Wyd. Kubajak, Kraków, 2000 Kołodziejczyk A., Koperski P.: Bezkręgowce słodkowodne Polski. Klucz do oznaczania oraz podstawy biologii i ekologii makrofauny, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2000 Pławilszczikow N.: Klucz do oznaczania owadów, Wyd. 2. PWRiL, Warszawa, 1972 (i inne wyd.) Literatura uzupełniająca Rybak J. I.: Przewodnik do rozpoznawania niektórych bezkręgowych zwierząt słodkowodnych, PWN, Warszawa, 1971 Wiktor A.: Ślimaki lądowe Polski, Wyd. Mantis, Olsztyn, 2004 Stańczykowska A.: Zwierzęta bezkręgowe naszych wód, Wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 1979 Stach J.: Pierwogonki – Protura, Widłogonki – Diplura, Szczeciogonki – Thysanura. Klucze do oznaczania owadów Polski, 5. Część III-V, PWN, Warszawa, 1955 Pomorski R. J., Skarżyński D.: Collembola Polski. Rysunkowy klucz do oznaczania, PTE, Wrocław 1991 Dodatkowe informacje Uwagi Ćwiczenia terenowe z zoologii kręgowców Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 2 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Agnieszka Ważna dr Agnieszka Ważna, dr Marcin Bocheński Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Znajomość biologii ogólnej oraz zoologii kręgowców. Zakres tematyczny przedmiotu Charakterystyka krajowych gromad zwierząt kręgowych: systematyka, morfologia, wybrane zagadnienia z ekologii. Czynniki wpływające na bioróżnorodność zwierząt kręgowych. Rozpoznawanie i oznaczanie wybranych przedstawicieli krajowej fauny kręgowców. Metodyka badań fauny krajowych gatunków kręgowców środowisk lądowych i wodnych. Efekty kształcenia Umiejętność oznaczania podstawowych grup zwierząt kręgowych. Znajomość podstawowych metod badawczych kręgowców. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Zamachowski, W., Zyśk, A.: Strunowce Chordata, WNAP, Kraków, 2002 Berger, L.: Płazy i gady Polski, PWN, Warszawa – Poznań, 2000 Brylińska, M. (red.).: Ryby słodkowodne Polski, PWN, Warszawa, 2000 Dobrowolski, K., A., Jabłoński, B. (red.).: Ptaki Europy, Przewodnik terenowy, PWN, Warszawa, 2000 Pucek, Z. (red.).: Klucz do oznaczania ssaków Polski, PWN, Warszawa, 1984 Literatura uzupełniająca Tomiałojć, L., Stawarczyk, T. Awifauna Polski, Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, PTPP Pro Natura, Wrocław, 2003 Głowaciński, Z., Rafiński, J.: Atlas płazów i gadów Polski, Status – rozmieszczenie – ochrona. IOŚ, IOP PAN, BMŚ, Warszawa – Kraków, 2003 Dodatkowe informacje Uwagi ćwiczenia - warunkiem zaliczenia jest uczestnictwo w zajęciach terenowych oraz uzyskanie pozytywnej oceny za aktywność oraz realizowane w ramach ćwiczeń projekty Ekologia ogólna Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 30 godzin egzamin Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 27 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Beata Gabryś prof. dr hab. Beata Gabryś, dr Katarzyna Dancewicz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne zaliczenie przedmiotów: biologia roślin, biologia zwierząt Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD:Czynniki astrofizyczne, geofizyczne i geograficzne kształtujące warunki środowiska życia na Ziemi. Czynniki ekologiczne w środowisku lądowym i wodnym. Strefy klimatyczno-roślinne Ziemi. Biomy. Czynniki historyczne wpływające na rozmieszczenie organizmów: biogeografia historyczna i przyczynowa. Państwa biogeograficzne Ziemi. Struktura i funkcjonowanie układów ekologicznych na poziomie populacji, biocenozy, krajobrazu i ekosystemu. Bioróżnorodność i równowaga biocenotyczna. Metabolizm biosfery. Ewolucyjne aspekty interakcji między organizmami: koewolucja, ekologia behawioralna, ekologia biochemiczna. ĆWICZENIA:Czynniki środowiskowe i grupy ekologiczne organizmów. Tolerancja ekologiczna i bioindykatory. Ekologia populacji: liczebność / zagęszczenie, dynamika liczebności, śmiertelność, rozrodczość, struktura przestrzenna, wiekowa, płciowa i socjalna, strategie życiowe. Biocenoza: struktura i organizacja, oddziaływania między organizmami, Ekosystem: struktura troficzna i funkcjonowanie. Efekty kształcenia Student uzyskuje umiejętność analizy przykładów, wykresów, tabel i schematów z zakresu tolerancji ekologicznej, struktury i dynamiki populacji, ekologii biocenozy, ekosystemu, krajobrazu i biosfery. Nabyta wiedza umożliwia zrozumienie zwiazku procesów ekologicznych i ewolucyjnych z różnorodnością organizmów w skali globalnej i regionalnej (obszar Polski) Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Banaszak J., Wiśniewski H.: Podstawy ekologii, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz, 1999 Krebs Ch. J.: Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, PWN, Warszawa, 1997 Weiner J.: Życie i ewolucja biosfery, PWN, Warszawa, 1999 Literatura uzupełniająca Falińska K.: Ekologia roślin, PWN, Warszawa,1997 Odum E. P.: Podstawy ekologii, PWN, Warszawa, 1982 Solomon E. P., Berg L. R., Martin D.W., Villee C. A.: Biologia, Multico, Warszawa, 1996 Dodatkowe informacje Uwagi Warunki zaliczenia przedmiotu: Wykład – pozytywna ocena z egzaminu Ćwiczenia – pozytywna ocena z kolokwiów pisemnych i innych sprawdzianów w trakcie semestru Elementy analizy chemicznej Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek J. Kozioł dr hab. Jacek J. Kozioł Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Zakres tematyczny przedmiotu Wykłady: Oznaczalność i wykrywanie substancji. Metody rozdziału: ekstrakcja, wymiana jonowa, chromatografia, strącanie. Metody analityczne: alkacymetria, nadmanganometria, kompleksometria, analiza strąceniowa i wagowa. Metody instrumentalne: elektrochemiczne, termiczne, chromatograficzne, spektroskopowe. Ćwiczenia: Analiza ilościowa. Spektrofotometryczne oznaczanie chromu i żelaza w wodzie. Pomiar stężenia wagowego żelaza metodą fluorescencyjną. Oznaczanie w wodzie jonów miedzi przy wykorzystaniu elektrod jonoselektywnych. Oznaczanie w wodzie jonów miedzi przy wykorzystaniu analizatora cieczy Fluorat-02. Oznaczanie chlorków wodzie metodą potencjometryczną. Oznaczanie fenoli i związków powierzchniowo czynnych w próbkach wody metodą fluorescencyjną. Efekty kształcenia poznanie charakterystycznych reakcji oznaczeń jakościowych; wyboru metod analitycznych i doboru aparatury do konkretnych oznaczeń; podstaw metod rozdziału; posługiwania się wybraną aparaturą pomiarową Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, wyd. 5, PWN, Warszawa 2005 Minczewski J, Marczenko Z., Chemia analityczna, PWN, Warszawa 2001 A. Cygański, Chemiczne metody analizy ilościowej, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, wyd. 5, Warszawa, 1999 Ewing G. W., Metody instrumentalne analizie chemicznej, PWN, Warszawa 1980 Literatura uzupełniająca Witkiewicz Z., Podstawy chromatografii, WNT, Warszawa 2000 Dodatkowe informacje Uwagi Ewolucjonizm Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Wykład 30 godzin Semestr 6 egzamin Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 6 Wykład 18 godzin egzamin Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Dariusz Iwan dr hab. Dariusz Iwan Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Botanika, Zoologia, Biochemia, Biofizyka, Genetyka Zakres tematyczny przedmiotu Wyjaśnianie w naukach przyrodniczych, rola teorii i badań empirycznych. Pochodzenie Wszechświata, Układu Słonecznego, Ziemi, życia. Molekularne podłoże procesów ewolucyjnych; teorie biogenetyczne "białek pierwszych" i "świata RNA"; zegar molekularny. Historia myśli ewolucyjnej. Teoria ewolucji Darwina. Teoria doboru naturalnego. Dobór płciowy. Dobór grupowy i krewniaczy. Źródła zmienności. Biologiczne pojęcie gatunku. Teorie specjacji. Badanie przebiegu filogenezy. Taksonomia i ewolucja, zasady taksonomii filogenetycznej. Kladyzm. Tempo ewolucji i wymieranie gatunków. Strategia ewolucyjnie stabilna. Makroewolucja (punktualizm, gradualizm). Ewolucja życia na Ziemi. Elementy biogeografii. Antropogeneza. Ewolucja mózgu. Niekonwencjonalne teorie ewolucyjne. Efekty kształcenia Dokonywanie syntez i uogólnień na podstawie elementów wcześniej przyswojonej wiedzy, szczególnie z zakresu przedmiotów takich jak botanika, zoologia, biochemia, biofizyka i genetyka. Konstruowanie ciągów przyczynowoskutkowych wyjaśniających genezę oraz mechanizm funkcjonowania procesów biologicznych. Możliwość łatwego przyswojenia oraz dokonania samodzielnej oceny informacji oraz hipotez naukowych z zakresu szeroko rozumianej biologii. Warunki zaliczenia Opracowania pisemne wybranych tematów z zakresu ewolucjonizmu. Literatura Literatura podstawowa Kuźnicki L., Urbanek A.: Zasady nauki o ewolucji. PWN. Warszawa 1970 Urbanek A.: Jedno isntieje tylko zwierzę... MIZ PAN, Warszawa 2007 Futuyma D.: Ewolucja. WUW, Warszawa 2008. Krzanowska H. i in.: Zarys mechanizmów ewolucji, PWN, Warszawa 1995 Dzik J.: Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, PWN, Warszawa 2003 Literatura uzupełniająca Hoffman A.: Wokół ewolucji, PIW, Warszawa 1997 Kubicz A.: Tajemnice ewolucji molekularnej, PWN, Warszawa 1999 Hall B.: Łatwe drzewa filogenetyczne. WUW, Warszawa 2008 Mayr E.: To jest biologia, nauka o świecie ożywionym, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002 Ryszkiewicz M.: Ewolucja. Od Wielkiego Wybuchu do Homo Sapiens, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000 Dodatkowe informacje Uwagi Fizjologia roślin Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 27 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Iwona Morkunas dr hab. Iwona Morkunas Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne zaliczenie przedmiotów: botanika ogólna, biochemia Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁADY: Fizjologia roślin a inne dyscypliny naukowe. Ogólne zasady budowy i funkcjonowania komórki roślinnej. Transport przez błony biologiczne. Odbiór, przekazywanie i przetwarzanie sygnałów w komórce roślinnej. Gospodarka wodna komórki i rośliny. Mineralne odżywianie roślin. Fotosynteza. Transport, dystrybucja i akumulacja związków organicznych w roślinie. Oddychanie. Wybrane zagadnienia z metabolizmu wtórnego. Wzrost i rozwój roślin. Regulacja procesów fizjologicznych przez hormony roślinne. Fizjologia reagowania roślin na stresowe czynniki środowiska – abiotyczne i biotyczne LABORATORIA: Pobieranie i oddawanie wody przez komórkę. Gospodarka wodna rośliny. Mineralne odżywianie roślin. Fotosynteza. Produktywność fotosyntetyczna. Oddychanie. Wzrost i rozwój roślin. Regulatory wzrostu i rozwoju. Ruchy roślin. Reakcje roślin na czynniki stresowe. Efekty kształcenia Student opanuje wiedzę o podstawowych procesach środowiskowych uwarunkowaniach tych procesów. funkcjonowania organizmów roślinnych, teoretyczna wpływających na ich funkcjonowanie Ponadto, posiądzie stosowanych w fizjologii roślin. życiowych roślin, oraz anatomicznych, biochemicznych i Efektem nauczania będzie zrozumienie mechanizmów i praktyczna wiedza o rozwoju roślin oraz czynnikach umiejętność zastosowania podstawowych metod badawczych Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Kopcewicz J., Lewak S.:Fizjologia roślin, PWN, Warszawa, 2002 Szweykowska A.: Fizjologia roślin, UAM, Poznań, 1998 Wojtaszek P., Woźny A., Ratajczak L., Biologia komórki roślinnej, PWN, Warszawa 2006 Literatura uzupełniająca Kozłowska M.: Fizjologia roślin, PWRiL, Poznań, 2007 Jankiewicz L.: Regulatory wzrostu i rozwoju roślin, PWN, Warszawa, 1997 Kączkowski J.: Biochemia roślin, PWN, Warszawa, 1980-1985 Dodatkowe informacje Uwagi zaliczenie wykład: pozytywna ocena z egzaminu. zaliczenie laboratorium: obecność na zajęciach, pozytywne oceny ze sprawdzianów pisemnych w trakcie semestru. Fizjologia zwierząt Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Semestr 5 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 5 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Mariusz Kasprzak dr Mariusz Kasprzak Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Znajomość podstawowych procesów biochemicznych zachodzących w organizmach żywych, podst. anatomii i systematyki zwierzą Zakres tematyczny przedmiotu Zapoznanie z przedmiotem i metodologią badań fizjologii. Anatomia i fizjologia porównawcza podstawowych narządów wewnętrznych bezkręgowców, kręgowców i człowieka. Filogeneza podstawowych organów wewnętrznych. Szczegółowa analiza fizjologii kręgowców. Fizjologia układu nerwowego. Fizjologia układu krwionośnego. Fizjologia układu pokarmowego. Fizjologia układu wydalniczego. Fizjologia narządów ruchu. Zmienność funkcjonowania narządów jako przejaw przystosowania do warunków środowiskowych, ze szczególnym uwzględnieniem różnic pomiędzy zwierzętami lądowymi i wodnymi. Narządy zmysłów jako regulatory środowiska wewnętrznego. Homeostaza jako efekt współdziałania wszystkich układów. Hematologia porównawcza kręgowców. Efekty kształcenia Student potrafi: 1. Dokonać analizy funkcji narządów na podstawie wybranych parametrów fizjologicznych; Przeprowadzić filogenetyczną analizę porównawczą narządów; 3. Zaplanować i zrealizować proste eksperymenty fizjologiczne. Warunki zaliczenia Ćwiczenia: pozytywna ocena z wszystkich kolokwiów podsumowujących fizjologicznych. Wykład -pozytywna ocena z egzaminu przedmiotowego. działanie poszczególnych Literatura Literatura podstawowa Bieguszewski, H. 2006. Fizjologia zwierząt. Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej. Słupsk. Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005 Konturek S.: Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2002 Krzymowski T., Przała J.: Fizjologia zwierząt, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005 Sotowska-Brochocka J.: Fizjologia zwierząt. Zagadnienia wybrane, Uniwersytet Warszawski, 2001 Literatura uzupełniająca Bukała B.: Fizjologia zwierząt z elementami fizjologii człowieka, Omega, 2005 Campbell T., W.: Avian hematology and cytology. Iowa State University Press II edition. 1995 Kandel E.R., Schwartz J.H., Jessell T.M.: Principles of neural science, McGraw-Hill, 2000 Schmidt - Nielsen K.: Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska, PWN, Warszawa 2001 Dodatkowe informacje Uwagi układów Fizyka dla przyrodników Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Lidia Latanowicz prof. dr hab. Lidia Latanowicz, prof. dr hab. Lidia Latanowicz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy fizyki i matematyki na poziomie LO Zakres tematyczny przedmiotu Podstawowe wielkości opisujące prawa przyrody. Siły rzeczywiste występujące w przyrodzie - siła grawitacji, siła wyporu, siła tarcia, siła sprężystości, siła elektrostatyczna, siła magnetyczna, siła nośna, siły napięcia powierzchniowego, siły adhezji i kohezji. Jednostki siły i ciśnienia. Zjawiska, jakie w przyrodzie powodują siły. Ruch jednostajny po okręgu – największy fenomen ruchu w przyrodzie, siły powodujące ruch po okręgu, siła bezwładności w ruchu po okręgu, parametry charakteryzujące ruch po okręgu. Zastosowania ruchu po okręgu – spektroskopia masowa, akceleratory, wirówka, układy planetarne, planetarny model budowy atomu. Formy energii - energia kinetyczna, energia sprężystości, energia ładunku w polu elektrycznym, energia prądu elektrycznego, (prawo indukcji Faradaya, natężenie, napięcie, prawo Ohma), energia reakcji chemicznych. Energia a praca, jednostki energii, prawo zachowania energii, metody pozyskiwania energii, zjawiska związane w przyrodzie z energią. Mikroskopowy obraz energii cieplnej. Zjawiska w przyrodzie związane z energią cieplną - własności cieplne ciał, przekazywanie ciepła. Fale mechaniczne. Wielkości opisujące ruch falowy. Zjawiska falowe: interferencja, dyfrakcja, rezonans. Fale akustyczne i zjawiska związane z dźwiękami. Ultradźwięki i infradźwięki. Fale elektromagnetyczne - historia odkryć. Podział fal elektromagnetycznych ze względu na długość, częstotliwość oraz kwanty energii fali. Własności fal elektromagnetycznych. Fale elektromagnetyczne słońca. Wybrane zastosowania fal elektromagnetycznych. Elementy optyki geometrycznej. Energia jądrowa Budowa jądra atomowego. Energia wiązania jądra. Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Pozyskiwanie energii jądrowej w reakcjach rozszczepienia jądrowego oraz reakcjach syntezy jądrowej. Efekty kształcenia Zrozumienie zjawisk i procesów fizycznych występujących w przyrodzie oraz pomiar i określenia podstawowych wielkości fizycznych Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Fizyka z elementami biofizyki i agrofizyki, S. Przestalski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989. Fizyka dla przyrodników, J. W. Kane, M. M. Sternheim, Państwowe Wydawnictwo Naukowe , Warszawa 1988. Zarys Fizyki, W. Bolton, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982 Fizyka dla dociekliwych, E. M. Rogers, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986 Fizyka, M. Skorko, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976 Literatura uzupełniająca Promieniowanie jonizujące a człowiek i środowisko, A. Skłodowska, B. Gostkowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994 Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów pisemnych przeprowadzonych dwa razy w semestrze Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń, przewidzianych do realizacji w ramach programu ćwiczenia Genetyka Przedmiot obowiązkowy 8 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Semestr 5 Wykład 45 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 5 Wykład 27 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Katarzyna Baldy-Chudzik dr Katarzyna Baldy-Chudzik Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Kurs w założeniu oparty jest o wcześniejsze wykłady z biologii, chemii i biochemii Zakres tematyczny przedmiotu Model DNA Watsona i Cricka a funkcje materiału genetycznego. Chemiczna natura polinukleotydów. Organizacja materiału genetycznego u Procaryota i Eucaryota. Replikacja i rekombinacja. Podstawowy mechanizm syntezy DNA. Mechanizm i formy rekombinacji. Podstawy transkrypcji. Szczegółowy mechanizm transkrypcji. Operony - podstawowe jednostki ekspresji genu u Procaryota. Terminacja transkrypcji.Struktura genu Eucaryota i jego ekspresja. Struktura chromatyny. Polimerazy RNA i ich rola. Promotory - regulacja transkrypcji, interakcje DNA-białko Translacja. Zależności pomiędzy genami i białkami, rybosomy - funkcje białek rybosomalnych. Transportowy RNA. Kod genetyczny. Mechanizm translacji. Chromosomowa teoria dziedziczności i jej podstawy, t.j. prawa Mendla oraz mitoza i mejoza. Dowody chromosomowej teorii dziedziczności. Wyjątki od praw Mendla: niepełna dominacja, epistaza genów, geny letalne, wpływ mateczny, sprzężenie genów. Cechy sprzężone z płcią.Mapy chromosomowe i pojęcie grup sprzężeniowych.Mutacje punktowe i genomowe. Mutacja genowa i wrodzone błędy w metabolizmie.Test na komplementację.Ruchome elementy genetyczne.Podstawy genetyki populacji. Prawo Hardy-Weinberga. Efekty kształcenia znajomości budowy,struktury i funkcji informacji genetycznej, umiejętność analizy sposobu dziedziczenia się jednej, dwóch i trzech cech z obliczeniem częstości występowania poszczególnych genotypów i fenotypów w pokoleniach potomnych, umiejętność badania populacji i oceny stanu jej zrównoważenia genetycznego. Warunki zaliczenia wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu laboratorium - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów przeprowadzonych w semestrze Literatura Literatura podstawowa Gajewski W., Genetyka ogólna i molekularna , PWN Wa-Wa, 1993 Turner P. C., Krótkie wykłady- Genetyka, PWN Wa-wa, 2005 Brown T. A., Genomy, PWN Wa-wa, 2001 Piątkowska B.i wsp.: Zbiór zadań i pytań z genetyki.Cz.I. Genatyka ogólna. Wydawn. Uniwers. M. Kopernika, Toruń 1998; Literatura uzupełniająca Lorkiewicz M.i Tarkowski J.: Zbiór zadań z genetyki i metod doskonalenia zwierząt. PWN,W-wa 1978; Jones S.: Język genów. Biologia, historia i przyszłość ewolucji. Wydawn.”Książka i Wiedza”,W-wa 1998; Weaver R. F., P.W. Hedrick: Genetics, WCB Publishers Third edition 1999. Dodatkowe informacje Uwagi Immunologia Przedmiot obowiązkowy 6 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Semestr 6 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 6 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Michał Stosik prof. dr hab. Michał Stosik, dr hab. Ewa Jaśkiewicz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy biochemii i biologii komórki. Zakres tematyczny przedmiotu Wykład – Struktura układu odpornościowego. Antygeny. Narządy limfatyczne. Odporność nieswoista. Odporność swoista. Odpowiedź immunologiczna typu humoralnego. Odpowiedź immunologiczna typu komórkowego. Regulacja odpowiedzi immunologicznej. Ewolucja odporności. Laboratorium – Izolacja i obserwacja komórek układu odpornościowego. Reakcje antygen-przeciwciało (odczyn precypitacji, wiązanie dopełniacza, immunofluorescencja, immunodyfuzja, test immunoenzymatyczny ELISA). Metody oznaczania dopełniacza. Metody pomiaru funkcji efektorowych komórek układu odpornościowego (migracja, adherencja, pochłanianie, wewnątrzkomórkowe zabijanie, aktywność metaboliczna). Efekty kształcenia Poznanie struktury i funkcji biologicznych układu odpornościowego. eksperymentalnych i laboratoryjnych stosowanych w immunologii. Opanowanie podstawowych technik Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Buczek J., Deptuła W., Gliński Z., Jarosz J., Stosik M., Wernicki A. Immunologia porównawcza i rozwojowa zwierząt. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000 Gołąb J, Jakóbisiak M, Lasek W, Immunologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002 Jakóbisiak M. (red.). Immunologia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998 Literatura uzupełniająca Płytycz B. (red.). Immunologia porównawcza. Wyd. Uniw. Jagiellońskiego, Kraków 1999 Roitt J., Brostoff J., Male D. (wyd. polskie, pod red. Żeromski J.). Immunologia. Wyd. Med. Słotwiński Verlag, Brema 1996 Deptuła W., Tokarz-Deptuła B., Stosik M.: Immunologia dla biologów Wydanie nowe. Wydawnictwo Naukowe US (Wydanie II poprawione), Szczecin 2008 Dodatkowe informacje Uwagi Matematyka Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Agnieszka Janiak-Osajca dr Bogdan Szal, dr Agnieszka Janiak-Osajca Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Elementy logiki i teorii prawdopodobieństwa. mnogości., Funkcje elementarne, Elementy kombinatoryki, Podstawy rachunku Zakres tematyczny przedmiotu Ciągi i szeregi liczbowe. Rachunek macierzowy. Równania i układy równań liniowych. Rachunek różniczkowy i całkowy funkcji jednej i wielu zmiennych – pochodna, pochodna cząstkowa, pochodna kierunkowa, różniczka zupełna funkcji wielu zmiennych, całki pojedyncze, całki wielokrotne. Rozwiązywanie równań różniczkowych. Podstawy rachunku prawdopodobieństwa. Efekty kształcenia Posługiwanie się metodami matematycznymi w biologii; umiejętność opisu matematycznego zjawisk i procesów fizycznych i chemicznych w przyrodzie. Warunki zaliczenia Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów pisemnych przeprowadzonych w semestrze. Literatura Literatura podstawowa Gewret M., Skoczylas Z., Analiza matematyczna I, II, skrypt dla studentów, P.Wr., 2000–2004 Gewert M. Równania różniczkowe zwyczajne., Wyd. Gis. Wrocław. 1998 Jurlewicz T., Skoczylas Z., Algebra liniowa I, skrypt dla studentów P.Wr., 2000–2004 Jóźwiak J., Podgórski J., Statystyka od podstaw, PWE. 1995 Krysicki W., Włodarski L., Analiza matematyczna w zadaniach, część I, II, PWN, Warszawa 2004 Literatura uzupełniająca Łomnicki A., Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników, PWN Warszawa 1999 Leja F., Rachunek różniczkowy i całkowy, PWN Warszawa 1976 Dodatkowe informacje Uwagi Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów pisemnych. Mikrobiologia ogólna Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Michał Stosik prof. dr hab. Michał Stosik Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Wiedza z zakresu szkoły ponadgimnazjalnej. Zakres tematyczny przedmiotu Wykład – Miejsce mikroorganizmów w świecie organizmów żywych. Budowa i funkcjonowanie komórki bakteryjnej. Bakterie fototroficzne, chemolitotroficzne, chemoorganotroficzne. Procesy metaboliczne bakterii i mechanizmy ich regulacji. Bakteriofagi, plazmidy, transpozony. Genetyka bakterii - zmienność i dziedziczność. Bakterie w biosferze. Wzajemne oddziaływanie bakterii. Wirusy i ich właściwości biologiczne. Grzyby i ich właściwości biologiczne. Mikroorganizmy patogenne dla roślin, zwierząt i ludzi. Laboratorium – Obserwacje mikroskopowe. Wielkość i kształt drobnoustrojów. Barwienie metodą Grama. Barwienie złożone – elementy strukturalne bakterii. Sterylizacja. Podłoża mikrobiologiczne. Techniki posiewu. Izolowanie bakterii i uzyskiwanie czystych kultur. Określanie liczby bakterii. Wpływ czynników fizycznych i chemicznych na bakterie. Metody badania właściwości chemicznych komórek bakteryjnych. Metody badań właściwości fizjologicznych bakterii. Metody molekularne. Testy diagnostyczne. Efekty kształcenia Znajomość funkcji biologicznych i fizjologicznych bakterii i grzybów, procesów metabolicznych i ich regulacji, możliwości wykorzystania potencjału biologicznego tych mikroorganizmów w biotechnologii. Znajomość właściwości biologicznych wirusów. Opanowanie podstawowych technik eksperymentalnych i laboratoryjnych stosowanych w mikrobiologii. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Kunicki-Goldfinger W. Życie bakterii. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998 Collier L., Oxford J. Wirusologia – podręcznik dla studentów medycyny, stomatologii i mikrobiologii. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1996 Schlegel H. Mikrobiologia ogólna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1996 Węgleński P. (red.). Genetyka Molekularna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1996 Pawlaczyk-Szpilowa M. Mikrobiologia wody i ścieków. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1980 Literatura uzupełniająca Baran E. (red.) Zarys mikologii lekarskiej. VOLUMED, Wrocław 1998 Jabłoński L. Podstawy mikrobiologii lekarskiej. PZWL, Warszawa 1986 Dodatkowe informacje Uwagi Modelowanie procesów biologicznych Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Laboratorium 15 godzin Semestr 6 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 6 Laboratorium 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Agnieszka Janiak-Osajca dr Agnieszka Janiak-Osajca Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Kurs Zakres tematyczny przedmiotu Zagadnienia prowadzące do równań różniczkowych. Model wzrostu populacji jako zmiany liczebności w czasie. Wykładnicze prawo wzrostu. Równanie logistyczne. Rozwój populacji w modelu drapieżnik-ofiara, układ Lotki-Volterry. Modele przemian chemicznych i biochemicznych. Modele matematyczne w epidemiologii i immunologii. Matematyka i nowotwory. Efekty kształcenia Kurs przygotowuje słuchaczy do wykorzystywania rachunku różniczkowego do opisu podstawowych pojęć fizycznych. Daje możliwość zapoznania się z zastosowaniem równań różniczkowych do modelowania zjawisk ekologicznych, biologicznych, chemicznych i biochemicznych a także epidemiologicznych i immunologicznych. Warunki zaliczenia Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów. Literatura Literatura podstawowa U. Foryś, Matematyka w biologii., Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2005 M. Gewert, Równania różniczkowe zwyczajne., Wyd. Gis. Wrocław., 1998 J.M. Smith, Matematyka w biologii., Wiedza Pow., 1974 A. Palczewski, Równania różniczkowe zwyczajne., Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1999 J.D. Murray, Wstęp do Biomatematyki., PWN, 2007 Literatura uzupełniająca P. Holanicki, Z. Nahorski i A. Żochowski, Modelowanie procesów środowiska naturalnego., Wyższa Szkoła Informatyki Sto Dodatkowe informacje Uwagi Nie więcej niż 15 osób w grupie. Ochrona bioróżnorodności Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Leszek Jerzak dr Marcin Bocheński, dr hab. Leszek Jerzak Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Znajomość podstaw ekologii. Zakres tematyczny przedmiotu Definicja bioróżnorodności. Przedmiot i cele ochrony bioróżnorodności. Rodzaje zasobów przyrody. Zagrożenia zasobów przyrody i różnorodności biologicznej. Historia ochrony Przyrody w Polsce i na świecie. Ochrona bioróżnorodności w konwencjach i traktatach międzynarodowych. Konwencja o różnorodności biologicznej. Krajowa Strategia Ochrony i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności Biologicznej. System ochrony przyrody w Polsce. Administracyjne organy ochrony przyrody. Pozarządowe organizacje ekologiczne. Ustawa o ochronie przyrody z 2004 roku - treść i komentarze. Czerwone księgi i czerwone listy. Ochrona gatunkowa. Krajowy system obszarów chronionych. Podstawowe sieci i obiekty o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Korytarze eologiczne. Dyrektywy i rozporządzenia unijne. Dyrektywa Siedliskowa i Dyrektywa Ptasia Unii Europejskiej. Sieć NATURA 2000. Podstawy prawne, wykaz obiektów oraz zasady funkcjonowania. Renaturyzacja. Krajowy Program Rolnośrodowiskowy. Projektowanie obszarów ochrony. Plany ochrony rezerwatów, parków krajobrazowych i narodowych oraz obszarów Natura 2000. Ochrona procesu ewolucji. Efekty kształcenia Student zapozna się z naukowymi zasadami ochrony bioróżnorodości, formami ochrony przyrody oraz prawem ochrony przyrody w Polsce. Pozna zasady tworzenia planów ochrony. Warunki zaliczenia Warunkiem uzyskania zaliczenia przedmiotu jest pozytwne zdanie testu Literatura Literatura podstawowa Pullin A. S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. PWN, Warszawa. Symonides E. 2007. Ochrona przyrody. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Olaczek R., Warcholińska A.: Ochrona środowiska i żywych zasobów przyrody. Uniwersytet Łódzki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Praca zbiorowa, MŚ, Warszawa. Literatura uzupełniająca Strzałko J., Mossor-Pietraszewska T. [red.] 2003. Kompendium wiedzy o ekologii. PWN, Warszawa. Pawlaczyk P., Jermaczek A. Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin. NATURA 2000 - narzędzie ochrony przyrody. WWF, Warszawa 2004. Ustawa z 2004 roku o ochronie przyrody. Dodatkowe informacje Uwagi Test. Ochrona środowiska Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Ćwiczenia 15 godzin Semestr 6 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 6 Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Leszek Jerzak dr hab. Leszek Jerzak, dr Marcin Bocheński, dr hab. Leszek Jerzak Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Znajomość biologii, chemii i fizyki na poziomie szkoł średniej. Zakres tematyczny przedmiotu Środowisko przyrodnicze i jego elementy. Czynniki biotyczne i abiotyczne. Równowaga ekologiczna i homeostaza. Obieg materii i energii. Człowiek i skutki jego działalności dla środowiska. Skażenia atmosfery. Globalne aspekty działania zanieczyszczeń atmosfery i ich skutki. Efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze. Skażenia powietrza w pomieszczeniach zamkniętych. Metody i możliwości redukcji zanieczyszczeń atmosfery Światowe zasoby wody i schematy jej obiegu. Problem niedoboru wody pitnej. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych oraz ich skutki Gospodarka wodna i ochrona wody. Ścieki komunalne i przemysłowe. Technologie ścieków konwencjonalne oczyszczanie ścieków. Obróbka szlamów. Systemy alternatywne. Skażenia gleb i sedymentów. Degradacja gleb rolniczych. Działania na rzecz ochrony gleb i ich uwarunkowania. Specyfika odpadów elektronicznych i ich wpływ na degradację środowiska Ochrona lasów oraz różnorodności gatunkowej roślin i zwierząt. Problemy wyżywienia. Zasoby mineralne. Wpływ górnictwa i przeróbki kopalin na środowisko. Ochrona kopalin Energia a środowisko. Energetyka węglowa i jądrowa. Niekonwencjonalne źródła energii. Ochrona prze Efekty kształcenia Student zapozna się ze zmianami w środowisku powodowanymi przez działalność gospodarczą człowieka oraz nad możliwościami zmniejszania tego wpływu oraz poprawy stanu jakości środowiska. Warunki zaliczenia Warunkiem uzyskania zaliczenia jest pozytywne zdani testu. Literatura Literatura podstawowa K. Górka, B. Poskrobko, W. Radecki Ochrona Środowiska PWE 2001 A. Budnikowski Ochrona środowiska jako problem globalny PWE Warszawa 1998 G. Dobrzański, B. M. Dobrzańska, D. Kiełczewski, Ochrona środowiska przyrodniczego, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997 Literatura uzupełniająca T. Stefanowicz, Wstęp do ekologii i podstaw ochrony środowiska. Wyd. Polit. Poznańskiej Poznań,1996 r. Dodatkowe informacje Uwagi Ochrona własności intelektualnej Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Wykład 15 godzin Semestr 6 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 6 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Julia Gierałtowicz dr Julia Gierałtowicz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Zakres tematyczny przedmiotu Historia międzynarodowej ochrony praw autorskich i na ziemiach polskich, Źródła prawa autorskiego, Przedmiot prawa autorskiego, pojęcie utworu Pojęcie autora, Zagadnienie współautorstwa, Prawa autorskie do utworu pracowniczego, pracy naukowej i pracy dyplomowej, Pojęcie utworu zależnego, Dozwolony użytek chronionych utworów, Osobiste i majątkowe prawa autorskie, Ochrona osobistych i majątkowych praw autorskich, Zagadnienie repografii, Czas ochrony praw autorskich, Sukcesja praw autorskich, Prawo autorskie do utworów audiowizualnych Prawo autorskie do programów komputerowych Ochrona wizerunku, adresata korespondencji i tajemnicy źródeł informacji Prawa pokrewne, Fundusz Promocji Twórczości, Odpowiedzialność karna za naruszenie prawa autorskich. Efekty kształcenia Umiejętność czytania aktów prawnych, umiejętność posługiwania się pojęciami prawnymi, rozumienie pojęcia źródeł prawa, w tym prawa autorskiego, rozumienie zagadnienia dóbr osobistych, rozumienie procesowej ochrony praw autorskich, rozróżnienie cywilistycznych roszczeń praw autorskich i odpowiedzialności karnej za naruszenie praw autorskich, rozróżnienie elementów dozwolonego użytku praw autorskich, rozróżnienie praw autorskich i praw pokrewnych. Warunki zaliczenia Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium zaliczeniowego przeprowadzanego na koniec wykładu. Literatura Literatura podstawowa Prawo autorskie, Komentarz dla praktyków, Rafał Golat, Gdańsk 2008 Autor- Wydawca. Poradnik prawa autorskiego, Andrzej Karpowicz, Warszawa 2009 Dobra intelektualne, Problemy międzynarodowej ochrony, Leonard Łukaszczuk, Warszawa 2009, Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Podstawy biotechnologii Przedmiot obowiązkowy 4 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Lucyna Słomińska prof. dr hab. Lucyna Słomińska, dr Joanna Niedbach Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawy biologii, chemii, fizyki Zakres tematyczny przedmiotu Definicja nauki biotechnologia, podział, okresy rozwoju, cechy charakterystyczne, czynniki biotyczne Narzędzia biotechnologii: enzymy i drobnoustroje Technologie klasyczne i nowoczesne Procesy biotechnologiczne: zalety Zastosowanie współczesnej biotechnologii Produkty biotechnologiczne Efekty kształcenia Zapoznanie się podstawowymi pojęciami wstępującymi w biotechnologii, historią biotechnologii, rodzajami podziału biotechnologii, zaletami procesów biotechnologicznych, czynnikami biotycznymi. Znajomość zastosowań współczesnych biotechnologii Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Chmiel A.: Biotechnologia. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne, PWN W-wa, 1998 Bednarski W.:, Reps A.: Biotechnologia żywności, WNT W-wa, 2001 Russel S.: Biotechnologia, PWN W-wa, 1990 Klimuk E., Łebkowska M.: Biotechnologia w ochronie środowiska, PWN W-wa, 2003 Twardowski T. : Korzyści, oczekiwania, dylematy biotechnologii, Edytor P-ń, 2001 Literatura uzupełniająca Małolepszy S.: Biotechnologia roślin, PWN W-wa, 2001 Łuba T.: Synteza układów logicznych, WSISiZ, Warszawa, 2000 Tabiś B., Grzywacz R.: Procesy i reaktory biochemiczne, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej W-wa, 1993 Viesturs U.E., Szmite I.A., Zilewicz A.W.: Biotechnologia. WNT, W-wa, 1994 Dodatkowe informacje Uwagi Podstawy ergonomii Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Artur Wandycz dr Artur Wandycz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy fizjologii człowieka Zakres tematyczny przedmiotu Ergonomia. Antropometria. Osie i płaszczyzny. Pomiary ciała ludzkiego i stanowisk pracy. Populacje specjalne. Budowa stawów. Nazewnictwo ruchów. Biomechanika kręgosłupa. Techniki podnoszenia ciężarów. Pozycje i postawy ciała, kąty posturalne. Fizjologia pracy, wydolność fizyczna. Siła, moc i sprawność mięśni. Pułap tlenowy i dług tlenowy. Termoregulacja. Ocena parametrów mikroklimatu, wskaźniki mikroklimatu. Hałas. Oświetlenie. Wydatek energetyczny. Efekty kształcenia Umiejętność wykonywania pomiarów antropometrycznych i oceny wydolności fizycznej, dokonywania pomiarów parametrów środowiska pracy, oceny warunków pracy i poprawy bezpieczeństwa pracy. Znajomość i umiejętność stosowania podstawowych zasad ergonomii. Zwiększenie wrażliwości na znaczenie zdrowia w miejscu pracy. Umiejętność planowania pracy, pracy w zespole, kierowania zespołem. Warunki zaliczenia Laboratorium – pozytywne oceny ze sprawdzianów wiedzy oraz ze złożonych sprawozdań z przeprowadzonych ćwiczeń Wykłady – pozytywna ocena z końcowego sprawdzianu Literatura Literatura podstawowa Górski J. (red.), Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL, Warszawa 2001. Koradecka D. (red.), Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. t. I. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1999. Koradecka D. (red.), Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. t. II. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1999. Kozłowski S., Granice przystosowania. Wiedza Powszechna, Warszawa 1986. Lewandowski J. (red.), Ergonomia. Materiały do ćwiczeń i projektowania. Wydawnictwo „MARCUS” S.C., Łódź 1995. Literatura uzupełniająca Durin J. V. G., Passmore R., Energetyka pracy i wypoczynku. PWN, Warszawa 1969. Dziak, A., Bóle krzyża. PZWL, Warszawa 1994. Malinowski A., Bożiłow W., Podstawy antropometrii. Metody, techniki i normy. PWN, Warszawa – Łódź 1997. McCormick E.J., Antropotechnika: przystosowanie konstrukcji maszyn i urządzeń do człowieka. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1964. Tytyk E., Metodologia projektowania ergonomicznego w budowie maszyn. Politechnika Poznańska 1991. Dodatkowe informacje Uwagi Prakseologia Przedmiot obowiązkowy 4 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 30 godzin egzamin Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 18 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Artur Wandycz dr Artur Wandycz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy wiedzy o społeczeństwie Zakres tematyczny przedmiotu Koncepcje organizacji. Kierowanie. Efektywność organizacji. Społeczny kontekst decyzji. Myślenie i twórcze rozwiązywanie problemów. Komunikacja społeczna. Zarządzanie zasobami ludzkimi. Zachowanie i działanie w organizacji. Odpowiedzialność społeczna, etyka. Ergonomia. Stres pracy. Omówienie historycznych i aktualnych wydarzeń kulturowych, politycznych, społecznych i ekonomicznych wpływających na życie społeczeństw. Efekty kształcenia Posługiwanie się pojęciami prakseologicznymi; klasyfikowanie celów. Rozróżnianie stylów kierowania; określanie barier w podejmowaniu decyzji. Skuteczne komunikowanie werbalne i niewerbalne; posługiwanie się racjonalnym modelem podejmowania decyzji; rozumienie znaczenia twórczości dla społeczeństwa; rozumienie znaczenia stresu i radzenie sobie ze stresem. Warunki zaliczenia Ćwiczenia – pozytywne oceny ze sprawdzianów wiedzy. Wykłady – zdany egzamin. Literatura Literatura podstawowa Chmiel N. (red.), Psychologia pracy i organizacji, GWP, Gdańsk 2003. Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi, GWP, Gdańsk 2004. Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Ossolineum, Wrocław-Kraków-Warszawa 1975. Koźmiński A. K., Piotrowski W. (red.), Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997. Robbins S. P., Skuteczne podejmowanie decyzji, PWE, Warszawa 2005. Literatura uzupełniająca Mroziewski M., Style kierowania i zarządzania, Difin, Warszawa 2005. Proctor T., Twórcze rozwiązywanie problemów. Podręcznik dla menedżerów, GWP, Gdańsk 2003. Robbins S. P., Zasady zachowania w organizacji, Zysk i S-ka, Poznań 2001. Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gilbert D.R. Jr., Kierowanie, PWE, Warszawa 2001. Wren K., Wpływ społeczny, GWP, Gdańsk 2005. Dodatkowe informacje Uwagi Praktyka zawodowa Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Ćwiczenia 90 godzin Semestr 4 zaliczenie Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Ćwiczenia 90 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Elżbieta Roland dr Elżbieta Roland Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Zakres tematyczny przedmiotu Pogłębienie i poszerzenie wiadomości teoretycznych uzyskanych na zajęciach dydaktycznych, doskonalenie umiejętności w zakresie wykonywanych czynności na poszczególnych stanowiskach pracy, zapoznanie się z prawidłową organizacją pracy w podmiotach gospodarczych i jednostkach organizacyjnych, kształcenie umiejętności pracy w zespołach ludzkich, przygotowanie do samodzielnej pracy oraz do podejmowania decyzji, zapoznanie się z techniką prowadzenia dokumentacji na różnych stanowiskach pracy i poprawnym jej prowadzeniu, kształcenie poczucia odpowiedzialności za wykonywaną pracę i podejmowane decyzje, kształcenie poczucia etyki zawodowej. Efekty kształcenia Przygotowanie studentów do pracy: w instytucjach badających i kontrolujących środowisko, instytucjach zarządzających ochroną środowiska, w przemyśle, rolnictwie, drobnej wytwórczości, w administracji państwowej i samorządowej. Warunki zaliczenia Praktykę zalicza się na podstawie stosownej dokumentacji (dziennik praktyk) przedłożonej Opiekunowi praktyk na Wydziale. Formalnym wyrazem zaliczenia praktyki jest dokonanie wpisu w indeksie oraz na karcie egzaminacyjnej przez Opiekuna praktyk na Wydziale. Literatura Literatura podstawowa - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Promocja zdrowia Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Ewa Nowacka-Chiari dr Ewa Nowacka-Chiari Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Wiedza z zakresu biologii człowieka - poziom szkoły średniej Zakres tematyczny przedmiotu Podstawowe pojęcia, koncepcje zdrowia. Historia promocji zdrowia: rola WHO, cele i środki realizacji założeń programowych, Karta Ottawska, programy międzynarodowe i krajowe promujące zdrowie. Narodowy Program Zdrowia (NPZ), jego cel strategiczny oraz cele operacyjne - aktualizacje. Projekty wspierające realizację celów i zadań NPZ. Promocja zdrowia w różnych środowiskach społecznych. Udział stowarzyszeń oraz organizacji pozarządowych w promocji zdrowia. Zdrowie i jego uwarunkowania, zachowania zdrowotne. Wzorce żywieniowe, znaczenie rolnictwa ekologicznego. Zagrożenia cywilizacyjne zdrowia: zaburzenia prawidłowej masy ciała, zespół metaboliczny, choroby układu krążenia, nowotwory, choroby zakaźne; stres i jego konsekwencje, depresja, uzależnienia, wady postawy; profilaktyka i leczenie. Kształtowanie postaw prosomatycznych – aktywność ruchowa , organizacja pracy i wypoczynku. Urazy i zatrucia, zasady bezpieczeństwa i pierwsza pomoc. Efekty kształcenia Rozumienie roli czynników wpływających bezpośrednio i długofalowo na zdrowie. Nabycie umiejętności aktywnego i świadomego kształtowania swojego zdrowia - właściwego postępowania w różnych fizjologicznie ważnych okresach życia, propagowania zdrowego stylu życia Warunki zaliczenia Wykłady - pozytywna ocena z pisemnego kolokwium obejmującego treści wykładów Ćwiczenia - uzyskanie pozytywnych ocen z zadań realizowanych w trakcie zajęć Literatura Literatura podstawowa Gromadzka-Ostrowska J., Włodarek D., Toeplitz Z.: Edukacja zdrowotna, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 2003 Karski J.B.: Promocja zdrowia, Wydawnictwo IGNIS, Warszawa, 1999 Lwow F., Milewicz A.: Promocja zdrowia, Podręcznik dla studentów i lekarzy, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wroc Tuszyńska-Bogucka V., Bogucki J.: Styl życia a zdrowie, Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Czelaj, Lublin, 2005 Literatura uzupełniająca Karski J.B.: Praktyka i teoria promocji zdrowia, Wybrane zagadnienia, CeDeWu Sp. z o.o., Warszawa, 2003 Korczak C.W.: Higiena i ochrona zdrowia, PZWL, Warszawa, 1994 Wolański N.: Ekologia człowieka, t.2, PWN, Warszawa, 2006 Dodatkowe informacje Uwagi Statystyka dla przyrodników Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 3 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Piotr Tryjanowski prof. dr hab. Piotr Tryjanowski Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne matematyka - poziom pierwszych klas szkoły średniej. Podstawy pakietu Excell. Zakres tematyczny przedmiotu Statystyki opisowe. Estymatory. Metoda największej wiarygodności. Przedziały ufności i testowanie hipotez. Przykłady testów parametrycznych i testów nieparametrycznych. Modele liniowe: analiza wariancji i regresja. Statystyczne programy i laboratoria komputerowe. Efekty kształcenia Przekonanie studentów, że statystyka jest ważnym narzędziem w warsztacie biologa, pozwalającym wykryć prawidłowości gołym okiem niewidoczne, bądź fałszywie oceniane. Pragnę też dowieść, że statystyka jest prosta i każdy może się jej bez trudu nauczyć. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa J. Jóźwiak, J. Podgórski, Statystyka od podstaw, PWE, 2006. A. Łomnicki, Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników, PWN, 2006 Norcliffe G.B., Statystyka dla geografów, PWN, Warszawa 1986 Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Dostęp do komputerów i pakietów obliczeniowych i baz danych; max. 15 osób w grupie, ale w przypadku większej liczby maszyn możliwe odstępstwa od tej zasady. Technologia informacyjna Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Laboratorium 30 godzin Semestr 1 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Agnieszka Janiak-Osajca dr Agnieszka Janiak-Osajca Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Wiedza z zakresu szkoły ponadgimnazjalnej. Zakres tematyczny przedmiotu Zaznajomienie z podstawowymi możliwościami pakietu Windows. Poznanie edytora Word: układ i formatowanie strony, tworzenie kolumn; formatowanie tekstu i tabeli, modyfikacje; tworzenie: przypisów, podpisów, adnotacji, skorowidzów, spisów treści, spisów ilustracji; zapisywanie dokumentu; style: korzystanie i tworzenie nowych styli; tworzenie struktury dokumentu; szablony dokumentów: wykorzystanie, tworzenie i modyfikacja; numerowanie tekstu; tworzenie nowych pasków narzędzi- modyfikacja; makrodefinicje (makra); wstawianie obiektów i ich modyfikacja: wzory; grafika; wykresy. Obsługa pakietu oprogramowania do tworzenia prezentacji (Power Point). Poznanie arkusza kalkulacyjnego Excel: adresy komórek (względny, bezwzględny, mieszany); operacje na komórkach: kopiowanie i przenoszenie; wstawianie funkcji matematycznych; funkcje statystyczne i finansowe; tworzenie wykresów; tworzenie pasków narzędzi; makrodefinicje (makra). Zapoznanie studentów z podstawową obsługą programu Statistica. Internet. Efekty kształcenia Kurs praktyczny, zachęcający do samodzielnej pracy z komputerem. Uczestnictwo w kursie, umożliwi opanowanie umiejętności posługiwania się edytorem tekstu (Word), przygotowania prezentacji w Power Point, posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym (Excel)oraz podstawową obsługą programu Statistica. Ponadto uczestnicy zapoznają się z podstawami obsługi systemu Windows, Internetu i poczty elektronicznej. Warunki zaliczenia Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów. Literatura Literatura podstawowa Zieliński, M. Kaleta WORD DO WINDOWS EDYCJA POLSKA Halliday SEKRETY PC Rathbone WINDOWS DLA OPORNYCH Gookin, R. Werner WORD DLA WINDOWS DLA OPORNYCH Harvey EXCEL DLA OPORNYCH Literatura uzupełniająca Gookin KOMPUTER DLA OPORNYCH Gilster INTERNET Dodatkowe informacje Uwagi Wstęp do bioinformatyki i proteomiki Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 3 Semestr 6 Wykład 15 godzin egzamin Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 3 Semestr 6 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek Leluk dr hab. Jacek Leluk Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne odbyty kurs biochemii i informatyki Zakres tematyczny przedmiotu Wprowadzenie do bioinformatycznych serwisów on-line - korzystanie z serwisów internetowych - zasoby serwisów Bazy danych sekwencji białkowych i nukleotydowych, bazy struktur białkowych, bazy literaturowe. - struktura rekordu bazy danych - przeszukiwanie i korzystanie z zasobów bazy danych - korzystanie z aplikacji przeszukiwania bazy danych Procedura wstępnej analizy bioinformatycznej białek i kwasów nukleinowych - poszukiwanie sekwencji podobnych z wykorzystaniem baz danych sekwencji i towarzyszących bazom aplikacji. - rozumienie pojęć "identyczność", "podobieństwo" i "homologia" - dopasowywanie dwóch i wielu sekwencji biologicznych. - oszacowanie istotności stopnia identyczności i podobieństwa porównywanych sekwencji. - metody dopasowywania sekwencji. algorytmika (podstawy teoretyczne) zastosowana w różnych metodach dopasowywania sekwencji Tworzenie i znaczenie poznawcze sekwencji konsensusowych Metody konstruowania molekularnych drzew filogenetycznych Definicja, wykrywanie i analiza mutacji sprzężonych w białkach Elementy modelowania molekularnego białek. Przeglądarki struktur białkowych Efekty kształcenia Uczestnicy kursu poznają przegląd najważniejszych serwisów bioinformatycznych oraz biologicznych baz danych. Zapoznają się z korzystaniem z bioinformatycznych i proteomicznych zasobów internetowych. Opanują podstawy teoretyczne analizy porównawczej sekwencji biologicznych oraz podstawowe aplikacje stosowane w tych dziedzinach. Wraz z zapoznaniem się z podstawami teoretycznycmi analizy bioinformatycznej nabędą umiejętność właściwej interpretacji wyników takiej analizy. Uczestnicy kursu zapoznaja się także z podstawami modelowania molekularnego i projektowania białek z wykorzystaniem oprogramowania stosowanego do tego celu. Zasoby biologicznych baz danych oraz bioinformatyczne oprogramowanie stanowią niezbędny i istotny element każdego ośrodka badawczego nauk biologicznych i pokrewnych. Wspomagają prawidłowe planowanie i realizację pracy eksperymentalnej i laboratoryjnej i są niezbędną podstawą dla właściwej interpretacji wyników badań eksperymentalnych. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Baxevanis, A.D, Ouellette, B.F.F. (red.), Bioinformatyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. Arthur M. Lesk, Introduction to Bioinformatics, Oxford University Press, 2002 Christopher A. Cullis, Plant Genomics and Proteomics, A John Wiley & Sons, Inc., 2004 Literatura uzupełniająca Berg, J.M, Tymoczko, J.L. , Stryer, L., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie III zmienione Fasold, H., Budowa białek, PWN Warszawa, 1977De Micheli G.: Synteza i optymalizacja układów cyfrowych, WNT, Warszawa, 1998 Dodatkowe informacje Uwagi Przedmiot w znacznej mierze prowadzony jest w systemie zdalnego nauczania (technologia e-learningowa). Warunkiem zaliczenia jest pozytywna ocena z testu. Test generowany jest w oparciu o kompletną bazę pytań testowych, które dostępne są dla studentów przez cały semestr na stronie internetowej pomocniczych materiałów dydaktycznych. Wymagana znajomość języka angielskiego oraz korzystania ze zdalnego materiału dydaktycznego. Wychowanie fizyczne Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 3 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące mgr Tomasz Grzybowski Kadra SWFiS Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Zakres tematyczny przedmiotu Ogólna charakterystyka i rozwój poszczególnych dyscyplin sportowych. Wiadomości o indywidualnej i zespołowej rywalizacji sportowej. Znajomość przepisów gry wybranych zespołowych dyscyplin sportowych. Praktyczna umiejętność indywidualnej i zespołowej techniki poszczególnych dyscyplin sportowych (koszykówka, siatkówka, pływanie, lekkoatletyka, piłka nożna, piłka ręczna oraz jazda konna). Ćwiczenia ogólnorozwojowe i psychomotoryczne. Wychowawcze i sportowe wartości wychowania fizycznego. Efekty kształcenia Umiejętności i kompetencje w zakresie: znajomości przepisów gry wybranych zespołowych dyscyplin sportowych oraz praktyczna umiejętność indywidualnej i zespołowej techniki poszczególnych dyscyplin sportowych (np.: koszykówka, siatkówka, pływanie, lekkoatletyka, piłka nożna itp.) Warunki zaliczenia indywidualna ocena studenta na podstawie jego postępów, zaangażowania i aktywności w zajęciach oraz umiejętności w zakresie wybranych dyscyplin sportowych. Literatura Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Wychowanie fizyczne Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 4 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 9 godzin Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące mgr Tomasz Grzybowski Kadra SWFiS Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Zakres tematyczny przedmiotu Ogólna charakterystyka i rozwój poszczególnych dyscyplin sportowych. Wiadomości o indywidualnej i zespołowej rywalizacji sportowej. Znajomość przepisów gry wybranych zespołowych dyscyplin sportowych. Praktyczna umiejętność indywidualnej i zespołowej techniki poszczególnych dyscyplin sportowych (koszykówka, siatkówka, pływanie, lekkoatletyka, piłka nożna, piłka ręczna oraz jazda konna). Ćwiczenia ogólnorozwojowe i psychomotoryczne. Wychowawcze i sportowe wartości wychowania fizycznego. Efekty kształcenia Umiejętności i kompetencje w zakresie: znajomości przepisów gry wybranych zespołowych dyscyplin sportowych oraz praktyczna umiejętność indywidualnej i zespołowej techniki poszczególnych dyscyplin sportowych (np.: koszykówka, siatkówka, pływanie, lekkoatletyka, piłka nożna itp.) Warunki zaliczenia indywidualna ocena studenta na podstawie jego postępów, zaangażowania i aktywności w zajęciach oraz umiejętności w zakresie wybranych dyscyplin sportowych. Literatura Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Zoologia bezkręgowców Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 36 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Grzegorz Gabryś prof. dr hab. Grzegorz Gabryś, dr Elżbieta Roland, dr Katarzyna Dancewicz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Wiadomości z zakresu zoologii określone minimum programowym liceum ogólnokształcącego Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Historia badań nad bezkręgowcami ze szczególnym uwzględnieniem wkładu zoologów polskich. Podstawy taksonomii i nomenklatury zoologicznej. Podstawy embriologii zwierząt. Metodyka badań fauny bezkręgowców środowisk lądowych i wodnych. Podział świata zwierząt. Charakterystyka typów zwierząt bezkręgowych: systematyka, wybrane zagadnienia z morfologii, ekologii oraz filogenezy. Czynniki wpływające na bioróżnorodność bezkręgowców. LABORATORIUM: Rozpoznawanie i oznaczanie wybranych przedstawicieli krajowej i światowej fauny bezkręgowców w ujęciu systematycznym. Podstawy preparatyki bezkręgowców. Efekty kształcenia Student opanuje podstawową wiedzę z zakresu taksonomii, systematyki, ewolucji, filogenezy i embriologii zwierząt bezkręgowych i pierwotniaków. Ponadto, zapozna się z ważniejszymi dla człowieka grupami i gatunkami (np. pasożytami i szkodnikami) oraz gatunkami chronionymi i zagrożonymi w Polsce. Nabędzie umiejętność rozpoznawania podstawowych grup bezkręgowców, ich zbierania, konserwacji i preparacji. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Jura Cz.: Bezkręgowce, PWN, Warszawa, 1996 (i późniejsze wydania) Grabda E. (red.). Zoologia, bezkręgowce. PWN. Warszawa, 1972 (lub 1984) Rajski A.: Zoologia. t. 2, PWN, Warszawa, 1983 (i inne wyd.) Literatura uzupełniająca Mayr E.: Podstawy systematyki zwierząt, PWN, Warszawa, 1974 Korbel L. (red.): Świat zwierząt, Multico, Warszawa, 1997 Fedorowicz Z.: Zarys historii zoologii, PWN, Warszawa, 1962 Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach oraz uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium Zoologia kręgowców Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 19 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Zbigniew Jakubiec dr Zbigniew Zawada, dr hab. Zbigniew Jakubiec Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Wiadomości z zakresu zoologii określone minimum programowym liceum ogólnokształcącego Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Rys historyczny badań kręgowców na świecie i w Polsce. Współczesne poglądy na systematykę i filogenezę kręgowców. Podstawy terminologii morfologicznej i anatomicznej. Metodyka badań fauny kręgowców środowisk lądowych i wodnych. Charakterystyka wszystkich typów zwierząt kręgowych: systematyka, morfologia, anatomia, wybrane zagadnienia z ekologii oraz filogeneza poszczególnych taksonów. Bioróżnorodność kręgowców. LABORATORIUM: Plany budowy kręgowców. Morfologia porównawcza pokrycia ciała, narządu pokarmowego, narządu oddechowego, narządu moczo-płciowego, układu krążenia i układu nerwowego kręgowców. Budowa histologiczna poszczególnych układów i narządów- aspekty praktyczne.Organogeneza kręgowców. Efekty kształcenia Znajomość anatomii i morfologii zwierząt kręgowych. Umiejętność oznaczania podstawowych grup zwierząt kręgowych. Znajomość systematyki kręgowców ze szczególnym uwzględnieniem krajowych gatunków. Znajomość budowy histologicznej wybranych narządów i układów kręgowców. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Grodziński, Z.: Przedstrunowce i strunowce, PWN, Warszawa, 1979 Szarski, H.: Anatomia porównawcza kręgowców, PWN, Warszawa, 1976 Zamachowski, W., Zyśk, A.: Strunowce Chordata, WNAP, Kraków, 2002 Literatura uzupełniająca Brylińska, M. (red.).: Ryby słodkowodne Polski, PWN, Warszawa, 2000 Berger, L.: Płazy i gady Polski, PWN, Warszawa – Poznań, 2000 Pucek, Z.: Klucz do oznaczania ssaków Polski, PWN, Warszawa, 1984 Tomiałojć, L., Stawarczyk, T. Awifauna Polski, Rozmieszczenie, liczebność i zmiany, PTPP Pro Natura, Wrocław, 2003 Dodatkowe informacje Uwagi Żywienie człowieka i biotechnologia żywności Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Lucyna Słomińska , prof. dr hab. Lucyna Słomińska Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy biologii, chemii, fizyki Zakres tematyczny przedmiotu Technologia żywności - definicje, podziały Podział produktów spożywczych i ich jakość Substancje dodatkowe, zanieczyszczenia chemiczne i biologiczne w żywności Normy żywieniowe, żywność dietetyczna, żywność niskokaloryczna, żywność wygodna Metody utrwalania żywności Przetwarzanie żywności Jakość mikrobiologiczna produktów żywności Zagrożenia mikrobiologiczne, chemiczne i fizyczne żywności, szkodniki żywności Systemy zapewniające wysoką jakość i całkowite bezpieczeństwo żywności Efekty kształcenia Zapoznanie się z procesami technologicznymi w produkcji żywności, metodami utrwalania żywności oraz wymaganiami żywieniowymi i mikrobiologicznymi Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Bednarski W.: Ogólna technologia żywności, ”Wydawnictwo ATR, Olsztyn , 1996 Pijanowski E, Dłużewski M, Dłużewska A., Jarczyk A.: Ogólna technologia żywności, WNT, W-wa 1996 Dąbrowska Z.: Higiena żywności i żywienie. ODDK. Gdańsk, 2001 Sikorski Zdz.E.: Chemiczne i funkcjonalne właściwości składników żywności, WNT, W-wa, 1994 Gawęcki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. WN PWN, W-wa, 2000 Literatura uzupełniająca Sikorski Zdz.. : Chemia żywności, WNT, W-wa, 2002 Dąbrowska Z.: Higiena żywności i żywienie. ODDK. Gdańsk, 2001 Świderski F.: Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. WNT, W-wa, 1999 Dodatkowe informacje Uwagi Bioinformatyka Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek Leluk dr hab. Jacek Leluk Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne kurs biochemii i genetyki Zakres tematyczny przedmiotu Internetowe serwisy bioinformatyczne - ExPASy, NCBI, EBI, EMBL, GenomeNet Biologiczne bazy danych - bazy sekwencji białkowych i nukleotydowych, bazy struktur białkowych, bazy literaturowe. - struktura rekordu bazy danych - przeszukiwanie i korzystanie z zasobów bazy danych - korzystanie z aplikacji przeszukiwania bazy danych Dopasowywanie sekwencji biologicznych. - kryteria dopasowania sekwencji - dopasowywanie dwóch sekwencji (pairwise alignment, dot matrix) - dopasowywanie wielu sekwencji (multiple sequence alignment) Kryteria oszacowania istotności stopnia identyczności i podobieństwa porównywanych sekwencji. Statystyczne i niestatystyczne metody dopasowywania sekwencji. Narzędzia do porównywania i dopasowywania sekwencji. Analiza i definiowanie rodzin białek homologicznych. Analiza porównawcza sekwencji. Konstruowanie molekularnych drzew filogenetycznych. Badanie zmienności wśród białek homologicznych. Mutacje sprzężone w białkach. Analiza relacji sekwencja-strukturafunkcja w białkach. Wstęp do modelowania molekularnego białek. Przeglądarki struktur białkowych. Efekty kształcenia Uczestnicy kursu zapoznają się z korzystaniem z najważniejszych serwisów bioinformatycznych oraz biologicznych baz danych. Po przebytym kursie słuchacze opanują podstawy teoretyczne analizy porównawczej sekwencji biologicznych. Opanują szereg niezależnych metod analizy tego samego problemu (np. konstruowanie drzew filogenetycznych przy użyciu różnych algorytmów i aplikacji) oraz właściwej interpretacji wyników. Materiał kursu pozwoli na samodzielne podejmowanie podstawowych zadań z zakresu modelowania molekularnego i przewidywania relacji sekwencjastruktura-funkcja biologiczna. Studenci zdobędą umiejętność prawidłowego korzystania z szeregi programów bioinformatycznych ogólnodostępnych do celów badawczych dla ośrodków akademickich. Zasoby biologicznych baz danych oraz bioinformatyczne oprogramowanie stanowią niezbędny i istotny element każdego ośrodka badawczego nauk biologicznych i pokrewnych. Wspomagają prawidłowe planowanie i realizację pracy eksperymentalnej i laboratoryjnej i są niezbędną podstawą dla właściwej interpretacji wyników badań eksperymentalnych. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Baxevanis, A.D, Ouellette, B.F.F. (red.), Bioinformatyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. Arthur M. Lesk, Introduction to Bioinformatics, Oxford University Press, 2002 Christopher A. Cullis, Plant Genomics and Proteomics, A John Wiley & Sons, Inc., 2004 Literatura uzupełniająca Berg, J.M, Tymoczko, J.L. , Stryer, L., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie III zmienione Fasold, H., Budowa białek, PWN Warszawa, 1977De Micheli G.: Synteza i optymalizacja układów cyfrowych, WNT, Warszawa, 1998 Dodatkowe informacje Uwagi Przedmiot w znacznej mierze prowadzony jest w systemie zdalnego nauczania (technologia e-learningowa). Warunkiem zaliczenia jest pozytywna ocena z testu. Test generowany jest w oparciu o kompletną bazę pytań testowych, które dostępne są dla studentów przez cały semestr na stronie internetowej pomocniczych materiałów dydaktycznych. Wymagana znajomość języka angielskiego oraz korzystania ze zdalnego materiału dydaktycznego. Biologia molekularna drobnoustrojów Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Katarzyna Baldy-Chudzik dr Katarzyna Baldy-Chudzik Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Kurs w założeniu oparty jest o wcześniejsze wykłady z biologii, chemii, biochemii, genetyki i mikrobiologii. Zakres tematyczny przedmiotu Zasady taksonomii i pozycja filogenetyczna bakterii. Metody biologii molekularnej wykorzystywane w taksonomii drobnoustrojów. Budowa i funkcje komórki bakteryjnej. Chromosom bakteryjny- struktura i replikacja chromosomu. Rekombinacja homologiczna, zmienność mutacyjna, naprawa uszkodzeń DNA. Ekspresja genów – transkrypcja, translacja, systemy regulacji ekspresji genów u drobnoustrojów. Ruchome elementy genetyczne bakterii – plazmidy, sekwencje inercyjne, transpozony i inne elementy genetyczne. Mechanizmy horyzontalnego transferu genów. Bakteriofagi - taksonomia i nazewnictwo bakteriofagów, organizacja i struktura genomowych kwasów nukleinowych u bakteriofagów, ekspresja materiału genetycznego bakteriofagów, replikacja genomów bakteriofagów. Molekularne podstawy bakteryjnej patogenezy- choroby infekcyjne, zmienność genomów bakterii patogennych, sekrecja czynników wirulencji, adhezja, patogeny wewnątrzkomórkowe, regulacja ekspresji czynników wirulencji, modulacja procesów apoptozy przez bakterie patogenne, toksyny bakteryjne. Efekty kształcenia Wiedza z zakresu podstaw genetyki molekularnej bakterii. Umiejętność wykorzystania podstawowych metod biologii molekularnej do oceny różnorodności wewnątrz – i międzygatunkowej. Znajomość podstaw zmienności genów i molekularnych podstaw bakteryjnej patogenezy. Warunki zaliczenia Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium pisemnego Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego Literatura Literatura podstawowa Węgleński P., Genetyka molekularna, PWN Wa-wa ,1995 i późniejsze 2006 Baj J., Markiewicz Z., Biologia molekularna bakterii, PWN W-wa, 2006 Winter P.C. et all.,Krótkie wykłady. Genetyka, PWN Wa-wa. 2001 Turner P. C.,Krótkie wykłady. Biologia molekularna, PWN Wa-wa, 2005 Piekarowicz A., Podstawy wirusologii molekularnej, PWN W-wa ,2004 Literatura uzupełniająca Brown T. A., Genomy, PWN, W-wa, 2001 Wyselekcjonowane, bieżące artykuły naukowe Dodatkowe informacje Uwagi Błony biologiczne Przedmiot obowiązkowy 4 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Wykład 30 godzin Semestr 2 egzamin Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 18 godzin egzamin Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Aleksander F. Sikorski prof. dr hab. Aleksander F. Sikorski Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Biochemia: białek, lipidów i węglowodanów; podstawy biologii komórki. Zakres tematyczny przedmiotu Lipidy błon. Niektóre cechy fizyko-chemiczne wodnych zawiesin lipidów polarnych. Ciekłe kryształy Niektóre metody badawcze. Płynność błon. Domeny lipidów błonowych w układach sztucznych. Homogenność warstw lipidowych w błonach naturalnych, „tratwy” i ich znaczenie fizjologiczne. Metody badawcze. Powstawanie oraz utrzymanie asymetrii lipidów błon komórkowych. Liposomy i ich zastosowanie. Białka błon. Sposoby zakotwiczenia białek w błonach. Białka zakotwiczone poprzez lipid. Metody oceny topologii białek błonowych. Ocena interakcji podjednostek białek błonowych. Izolacja, krystalizacja i rekonstytucja białek błonowych w błonach sztucznych. Algorytmy stosowane w analizie struktury przestrzennej wykrywające domeny transmembranowe. Znakowanie hydrofobowe. Baryłki beta. Modele insercji białek integralnych do błon. Przykłady szczegółowej struktury niektórych białek integralnych: bakteriorodopsyna, rodopsyna, fotosyntetyczne centrum reakcyjne R. viridis, poryny. Nomenklatura zjawisk transportu przez błony. Transport aktywny i bierny. Dyfuzja ułatwiona, Kanały, pory oraz nośniki. Przykłady szczegółowej struktury i mechanizmu działania kanałów jonowych otwieranych za pomocą ligandu oraz napięcia. ATPazy błonowe (typ P, F i V). ATP-azy przenoszące związki organiczne: aniony oraz ATP-azy typu ABC przenoszące ksenobiotyki. Przykłady ATP-az typu ABC. Białka błony erytrocytu. Peryferyjne białka błony erytrocytu i ich analogi w komórkach nieerytrocytarnych. szczegółowa struktura spektryny i dystrofiny mięśni. Regulacja interakcji białek tworzących szkielet błony. Mutacje w genach białek błon i ich konsekwencje – anemie hemolityczne i dystrofie mięśniowe Beckera i Duchenne. Białka odpowiedzialne za adhezję komórka-komórka oraz komórka-substancja międzykomórkowa, Białka CAM należące do rodziny immunoglobulin, kadheryny integryny oraz selektyny. Udział tych białek w regulacji procesów komórkowych. Fuzja błon w układach sztucznych oraz w żywych komórkach. Wirusowe białka fuzjogenne. Efekty kształcenia Rozumienia zagadnień dotyczących struktury i funkcji błon biologicznych. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Gennis R.B. Biomembranes. Molecular Structure and Function. Springer-Verlag 1989, Alberts B, Johnson a, Lewis J, Raff M, Roberts K, Walter P.:Molecular biology of the cell, wyd. IV, Garland Science, NY, USA Yeagle P.L. The Structure of Biological Membranes. 2nd Ed. CRC Press LLC 2005 Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Wykład – warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z pisemnego egzaminu przeprowadzonego w sesji egzaminacyjnej na zakończenie semestru. Enzymologia Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek Leluk dr hab. Jacek Leluk, dr Elżbieta Heger, dr Dżamila Bogusławska Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne odbyty kurs biochemii Zakres tematyczny przedmiotu Budowa białek, klasyfikacja, złożoność i różnorodność strukturalna i funkcjonalna. Parametry charakteryzujące białka. Definicja enzymu. Aktywność enzymu a fleksybilność białka. Reakcje katalizowane enzymatyczne. Centrum katalityczne i kieszeń substratowa. Specyficzność enzymu - ogólna (grupowa) i indywidualna. Energia aktywacji. Reakcje endo- i egzoergiczne. Podstawy kinetyki i termodynamiki reakcji enzymatycznych.Klasyfikacja enzymów podział na klasy i charakterystyka klas. Czynniki wpływające na przebieg i szybkość reakcji enzymatycznej temperatura, pH, siła jonowa, czynniki redukujące, chemiczne czynniki denaturujące, właściwości hydrofobowe/hydrofilne środowiska, stężenie substratu i produktu. Aktywacja i regulacja aktywności enzymów w warunkach fizjologicznych (in vivo oraz in situ). Poziomy regulacji aktywności enzymów w organach. Proenzymy i preproenzymy. Reakcje kaskadowe aktywacji enzymów (na przykładzie aktywacji specyficznych proteinaz). Inhibitory kompetycyjne, niekompetycyjne i akompetycyjne. Wpływ inhibitórów różnych rodzajów na zmianę stałej Michaelisa i prędkości maksymalnej. Identyfikacja rodzaju inhibicji. Struktura i działanie dużych kompleksów enzymatycznych. Kompleks ATPazy i polimerazy DNA. Efekt współdziałania synergistycznego. Metody badania aktywności enzymatycznych. Testy enzymatyczne, krzywa standardowa reakcji enzymatycznej. Prawo minimum. Efekty kształcenia Rozumienie strukturalnej złożoności białek oraz relacji struktura-funkcja biologiczna. Poznanie ogólnej budowy cząsteczki enzymatycznej oraz obszarów istotnych dla jego aktywności. Opanowanie podstawowej wiedzy na temat kinetyki i termodynamiki enzymatycznej. Poznanie klasyfikacji enzymów i charakterystyki poszczególnych klas. Poznanie aktywacji, inaktywacji i regulacji aktywności enzymatycznej na różnych poziomach. Zapoznanie się z mechanizmami inhibicji różnego rodzaju. Opanowanie metod laboratoryjnych badania aktywności enzymatycznej. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Berg, J.M, Tymoczko, J.L. , Stryer, L., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie III zmienione J. Kączkowski, Podstawy biochemii, wyd. 11, WNT, Warszawa, 1996 L. Kłyszejko-Stefanowicz, Ćwiczenia z biochemii, PWN, Warszawa, 1999. Krótkie wykłady: Biochemia - B.D. Hames i inni, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r. Literatura uzupełniająca Robert K. Murray i inni, Biochemia Harpera -, wyd. PZWL, W-wa, 1998 r. (lub nowsze). Obliczenia biochemiczne, A. Zgirski, R. Gondko.; wyd. PWN, Warszawa 1998; Krótkie wykłady: Biologia Molekularna - P.C. Turner, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z końcowego testu egzaminacyjnego Laboratorium warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium, oraz pozytywne zaliczenie testu końcowego. Wymagana znajomość języka angielskiego Genetycznie modyfikowane organizmy Przedmiot obowiązkowy 6 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 15 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Beata Machnicka dr Beata Machnicka Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy biologii ,biochemii, mikrobiologii i genetyki. Znajomość regulacji metabolizmu. Zakres tematyczny przedmiotu • Przegląd organizmów genetycznie zmodyfikowanych, • Molekularne podstawy transformacji genetycznej, • Ekspresja transgenów o Synteza i dojrzewanie RNA o Synteza białek o Pomiary ekspresji transgenów o Tło genetyczne o Introny a ekspresja transgenów o Efekt położenia na chromosomie o Włączanie i wyłączanie genów • Uzyskiwanie roślin zmodyfikowanych genetycznie o techniki kultury in vitro, o produkcja szczepionek roślinnych o diagnostyka molekularną o uzyskiwanie roślin o zmienionych cechach, • Uzyskiwanie zwierząt transgenicznych o Wektory o Mikroiniekcja do przedjądrzy zygoty o Modyfikacja genomu pierwotnych komórek zarodkowych o Transplantacja jąder komórek somatycznych o Wektory retrowirusowe • Ocena i kontrola zagrożeń wynikających z ich użytkowania, • Organizmy genetycznie zmodyfikowane (GMO) we współczesnej gospodarce i skutki ich użytkowania • Prawne i społeczne aspekty zastosowań GMO, • Biobezpieczeństwo ludzi i środowiska – regulacje prawne • Bioetyka Efekty kształcenia Wiedza poznawcza na temat różnorodności organizmów genetycznie modyfikowanych i ich znaczenia dla środowiska. Znajomość najnowocześniejszych metod uzyskiwania organizmów genetycznie modyfikowanych. Znajomość regulacji prawnych obowiązujących w Polsce i Unii Europejskiej dotyczących zastosowań organizmów genetycznie modyfikowanych. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Bishop J.: Ssaki transgeniczne, PWN, Warszawa, 2001 J. Buchowicz.; J. Biotechnologia molekularna, Geneza, przedmiot, perspektywy badań i zastosowań, PWN, Warszawa,2007 Malepszy S. Biotechnologia roślin PWN Warszawa, 2005 r. Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest obecność i uzyskanie pozytywnych ocen z kolokwiów przeprowadzonych w semestrze Genetyka człowieka Przedmiot obowiązkowy 8 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Katarzyna Baldy-Chudzik dr Katarzyna Baldy-Chudzik Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawowe kursy z zakresu biologii, chemii, biochemii, genetyki i mikrobiologii Zakres tematyczny przedmiotu Genom człowieka: - genomika -struktura genomu - kariotyp Zasady dziedziczenia: -typy dziedziczenia -rodzicielskie piętno genomowe -priony Zmienność i dziedziczność: -mutacje -polimorfizm -relacje genotyp-fenotyp Choroby dziedziczne: -defekty genomu jądrowego -defekty genomu mitochondrialnego Immunogenetyka – Główny układ zgodności tkankowej i inne układy antygenowe komórek krwi Zmienność populacyjna u człowieka Poradnictwo genetyczne i profilaktyka w chorobach dziedzicznych Choroby nowotworowe: - podłoże molekularne - diagnostyka swoiste aberacje chromosomowe Prognozowanie i leczenie chorób genetycznie uwarunkowanych: -metody badania kwasów nukleinowych -metody badań cytogenetycznych Prawo a dylematy współczesnej genetyki Analiza DNA w medycynie sądowej Efekty kształcenia Wiedza poznawcza na temat podłoża zmienności i zróżnicowania genetycznego człowieka. Wiedza z zakresu podstaw genetyki molekularnej. Znajomość podstaw zmienności i zasad dziedziczenia cech u człowieka. Znajomość prawnych aspektów badań genetycznych na ludzkim genomie. Warunki zaliczenia laboratorium - kolokwium wykład - egzamin Literatura Literatura podstawowa Primrose S.B., Zasady analizy genomu, Wyd. Naukowo-Techniczne Warszawa, 1999 Bal J., Badania molekularne i cytogenetyczne w medycynie, PWN, 1998 Bal J., Badania molekularne w medycynie. Elementy genetyki klinicznej, PWN, 2001 Brown T.A.,Genomy, PWN, 2001 Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Kultury in vitro Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 15 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Ewa Jaśkiewicz dr hab. Ewa Jaśkiewicz, dr Beata Machnicka Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy biologii komórki Zakres tematyczny przedmiotu Organizacja i wyposażenie pracowni hodowli komórek.Podłoża hodowlane. Biologia i charakterystyka hodowli. Rozdzielanie i identyfikowanie komórek. Ustalone linie komórkowe. Zamrażanie i przechowywanie komórek. Techniki specjalne: transfer genów do komórek, cytometria przepływowa i mikroskopia konfokalna, otrzymywanie przeciwciał monoklonalnych, klonowanie zarodkowe i somatyczne ssaków. Efekty kształcenia Teoretyczne i praktyczne podstawy prowadzenia hodowli komórek ssaków in vitro. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Hodowla komórek i tkanek pod red. S. Stokłosowej, PWN, Warszawa ,2004 Alberts B, Johnson A, Lewis j, Raff M, Roberts K, Walter P. Molecular Biology of the cell, V ed., Garland Science,2002 prace oryginalne Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Metabolizm Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Ewa Jaśkiewicz dr hab. Ewa Jaśkiewicz, dr Beata Machnicka Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy chemii ogólnej i fizycznej. Zakres tematyczny przedmiotu Metabolizm – podstawowe pojęcia i organizacja. Glikoliza i glukoneogeneza. Cykl kwasu cytrynowego. Fosforylacja oksydacyjna. Szlak pentozofosforanowy. Rozkład i stynteza glikogenu. Metabolizm kwasów tłuszczowych. Biosynteza lipidów i steroidów. Biosynteza i rozkład białek. Biosynteza i rozkład nukleotydów. Integracja metabolizmu - kluczowe połączenia. Profile metaboliczne organów. Efekty kształcenia Rozumienie lokalizacji, regulacji i integracji szlaków metabolicznych; rozumienie molekularnych przyczyn zaburzeń metabolicznych u człowieka. Posługiwanie się podstawowymi technikami stosowanymi w badaniach nad metabolizmem komórkowym w tym prowadzenie hodowli różnicujących pod względem wymagań pokarmowych mikroororganizów oraz analiza zaburzeń metabolicznych mikroorganizmów. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa 1. Berg J, Tymoczko J L, Stryer L, Biochemia, wyd. V, PWN, 2005 2. Murray R k, Granner D K, Mayes P A, Rodwell V W, Biochemia Harpera, wyd V, Wydawnictwo lekarskie PZWL, 2006 3. prace oryginalne Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Metodologia nauk przyrodniczych Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Wykład 30 godzin Semestr 1 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Piotr Bylica dr Piotr Bylica, dr Piotr Bylica Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Posiadanie podstawowej wiedzy z dowolnej dziedziny nauk przyrodniczych. Zakres tematyczny przedmiotu 1. Metodologia ogólna nauk a logika w szerokim sensie. 2. Metodologia nauk przyrodniczych a metodologia ogólna nauk, filzofia nauki i naukoznawstwo. 3. Kryterium demarkacji nauki i nienauki. 4. Baza empiryczna nauk przyrodniczych a uteoretyzowanie obserwacji. 5. Rola czynnikow pozaempiryczno-logicznych w nauce. 6. Naturalizm matodologiczny i metaficzny w naukach przyrodniczych: biologii ewolucjnej, kosmologii i teoriach świadomości. 7. Rola Darwina w wykluczeniu wyjaśnienień celowościowych z obaszaru nauki [szególnie dot. pochodzenia różnorodności i złożoności form życia na Ziemi]. 8. Wyjaśnianie w naukach przyrodzniczych. 9. Struktura teorii naukowych. 10. Spór o status poznawczy teorii naukowych. 11. Problem niewpółmierności teorii naukowych. 12. Zagadnienia relacji religii i nauk przyrodniczych. Efekty kształcenia Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu metodologii nauk przyrodniczych. Rozumienie złożoności czynników występujących w procesie powstawania i oceny teorii naukowych w naukach przyrodniczych. Znajomość podstawowych problemów związnych z relacją nauk przyrodniczych i religii. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Nagel Ernest, Struktura nauki. Zagadnienia logiki wyjaśnień naukowych, PWN, Warszawa 1970. Chalmers Alan, Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki. Wprowadzenie do współczesnej filozofii nauki, Siedmiogród, Wrocław 1993. Jodkowski Kazimierz, Wspólnoty uczonych, rewolucje naukowe i paradygmaty, Realizm. Racjonalność. Relatywizm t. 22, Wyd. UMCS, Lublin 1990. Sady Wojciech, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana, Monografie Fundacji Na Rzecz Nauki Polskiej, FUNNA, Wrocław 2000. Zeidler Paweł, Spór o status poznawczy teorii. W obronie antyrealistycznego wizerunku nauki, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 1993. Literatura uzupełniająca Carnap Rudolf, Filozofia jako analiza języka nauki, PWN, Warszawa 1969. Popper Karl R., Logika odkrycia naukowego, PWN, Warszawa 1977. Kuhn Thomas S., Struktura rewolucji naukowych, PWN, Warszawa 1968. Lakatos Imre, Pisma z filozofii nauk empirycznych, Biblioteka Współczesnych Filozofów, PWN, Warszawa 1995. Feyerabend Paul, Jak być dobrym empirystą?, PWN, Warszawa 1979. Dodatkowe informacje Uwagi Forma zaliczenia: test wyboru Metody analizy białek Przedmiot obowiązkowy 9 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek Leluk dr hab. Jacek Leluk Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne odbyty kurs chemii organicznej, biochemii, budowy białek i bioinformatyki. Zakres tematyczny przedmiotu Budowa białek. Białka proste i złożone. Kryteria podziału białek. Złożoność strukturalna i funkcjonalna białek. Wykaz eksperymentalnych i teoretycznych metod analizy białek. Elementy charakterystyki białek. Masa cząsteczkowa. Skład aminokwasowy. Sekwencja aminokwasowa. Termostabilność i optimum temperaturowe. pH-stabilność i optimum pH. Punkt izoelektryczny. Białka globularne, transmembranowe i fibryllarne. Białka kurczliwe. Profile hydrofobowości, hydrofilności i hydropatii. Profil fleksybilności. Determinanty (epitopy) antygenowe i profil właściwości antygenowych. Widma UV i CD (dichroizmu kołowego). Wspólczynnik absorpcji własciwej i molowy współczynnik absorbancji. Wirowanie i ultrawirowanie, stała sedymentacji. Specyficzność aktywności biologicznej białek. Metody elektroforetyczne i elektroogniskowanie. Metody blottingu - Western blotting. Techniki chromatograficzne - sączenie molekularnem chromatografia jonowymienna, chromatografia w odwróconych fazach. Chromatografia cieknowarstwowa, cieczowa, FPLC i HPLC. Badanie struktury trzeciorzędowej białek - rentgenografia strukturalna i jądrowy rezonans magnetyczny. Bazy sekwencji i struktur białkowych. Specjalistyczne białkowe bazy danych. Metody teoretyczne analizy białek - przegląd oprogramowania i praktyczne korzystanie z wybranych programów. Wizualizacja wyników analizy. Przeglądarki struktur białkowych. Efekty kształcenia Słuchacze kursu zapoznają się z laboratoryjnymi i teoretycznymi metodami analizy białek. Poznają możliwości zastosowawcze poszczególnych technik analizy. Opanują wiedze na temat wymagań pełnej charakterystyki białka. Posiądą wiedzę właściwego korzystania z metod badawczych i prawidłowej interpretacji wyników otrzymanych różnymi metodami. Zapoznają się z korzystaniem z szeregu programów do analizy, przewidywania i modelowania struktur białkowych. Opanują wiedzę na temat weryfikacji zgodności przewidywania teoretycznego struktury z danymi eksperymantalnymi. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Berg, J.M, Tymoczko, J.L. , Stryer, L., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie III zmienione Krótkie wykłady: Biochemia - B.D. Hames i inni, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r. Krótkie wykłady: Biologia Molekularna - P.C. Turner, wyd. PWN, Warszawa, 1999 r. Obliczenia biochemiczne, A. Zgirski, R. Gondko.; wyd. PWN, Warszawa 1998; L. Kłyszejko-Stefanowicz, Ćwiczenia z biochemii, PWN, Warszawa, 1999. Literatura uzupełniająca J. Kączkowski, Podstawy biochemii, wyd. 11, WNT, Warszawa, 1996 Robert K. Murray i inni, Biochemia Harpera -, wyd. PZWL, W-wa, 1998 r. (lub nowsze). Podstawy Biologii Komórki - B. Alberts i inni, wyd. PWN, Warszawa, 1999 Dodatkowe informacje Uwagi Zaliczenie przedmiotu odbędzie na się na podstawie testu. Kompletna baza pytań testowych dostępna będzie na stronie internetowej pomocniczych materiałów dydaktycznych przez okres całego kursu (semestru). Metody statystyczne w biologii Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 1 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Piotr Tryjanowski prof. dr hab. Piotr Tryjanowski Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawy matematyki i obsługi komputera Zakres tematyczny przedmiotu Zakres wykładów i ćwiczeń tożsamy. Na ćwiczeniach następuje praktyczne rozwinięcie treści omawianych na wykładach. Obejmuje: - klasyfikacja źródeł statystycznych; - obliczanie i szacowanie; - etapy badania statystycznego; - typy rozkładów statystycznych - grupowanie statystyczne - histogram - właściwości klasycznych i pozycyjnych miar tendencji centralnej - obliczanie miar tendencji centralnej na podstawie danych surowych i pogrupowanych Efekty kształcenia Umiejętność wykonania statystyk opisowych i podstawowych testów; Samodzielne przygotowanie strony statystycznej własnego pomysłu badawczego. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa A. Łomnicki, Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników, PWN 2006 Norcliffe G.B., Statystyka dla geografów, PWN, Warszawa 1986 L. Gajek, M. Kałuszka, Wnioskowanie statystyczne, modele i metody, WNT, 1996. Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Aktywny udział w ćwiczeniach i przygotowywaniu materiałów, zdawanie kolejnych zaliczeń. Max 15 osób w grupie, choć w przypadku większej liczby maszyn możliwe są odstępstwa. Techniki biologii molekularnej Przedmiot obowiązkowy 8 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 15 godzin egzamin Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Katarzyna Baldy-Chudzik dr Katarzyna Baldy-Chudzik Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Kurs w założeniu oparty jest o wcześniejsze wykłady z biologii, chemii, biochemii, genetyki i mikrobiologii. Zakres tematyczny przedmiotu Organizacja i struktura genomów Metody badań genomów: -metody badania białek -metody badania kwasów tłuszczowych -metody badania kwasów nukleinowych Techniki analizy DNA Techniki elektroforetyczne w analizach DNA i RNA Wykorzystanie enzymów restrykcyjnych Klonowanie DNA: - rodzaje wektorów stosowanych do klonowania DNA - dobór komórki gospodarza w zależności od stosowanego nośnika klonowanego DNA Tworzenie map fizycznych genomów Techniki hybrydyzacji DNA-DNA Powielanie fragmentu DNA – metoda PCR i jej warianty Metody i strategie sekwencjonowania DNA i białek Identyfikacja mutacji i zmian polimorficznych Wykrywanie znanych mutacji u człowieka Metody przesiewowe Mapowanie i identyfikacja genów Analizy ekspresji genów: - badanie kwasów RNA odwrotna transkrypcja -amplifikacja w czasie rzeczywistym (Real-time PCR) Efekty kształcenia Wiedza poznawcza na temat zakresu i zróżnicowania technik biologii molekularnej oraz możliwości ich wykorzystywania w badaniu różnorodności organizmów. Umiejętność doboru odpowiedniej techniki stosownie do obranego celu analiz. Umiejętność wykorzystywania komputerowych narzędzi wspomagających interpretację wyników eksperymentalnych. Warunki zaliczenia Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium pisemnego Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego Literatura Literatura podstawowa Primrose S.B., Zasady analizy genomu, Wyd. Naukowo-Techniczne Warszawa, 1999 Bal J., Badania molekularne i cytogenetyczne w medycynie, PWN, 1998 Krawczy B., Kur J., Diagnostyka molekularne w mikrobiologii, Wyd. Politechniki Gdańskiej, 2008 Literatura uzupełniająca Brown T. A., Genomy, PWN, 2001 Dodatkowe informacje Uwagi Techniki rekonstrukcji filogenezy Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 15 godzin egzamin Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Jacek Leluk dr hab. Jacek Leluk Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne odbyty kurs biochemii, genetyki, bioinformatyki i informatyki Zakres tematyczny przedmiotu Internetowe serwisy bioinformatyczne przydatne w badaniach filogenetyki molekularnej - ExPASy, NCBI, EBI, EMBL, GenomeNet. Źródła danych wejściowych do analizy relacji filogenetycznychy - bazy sekwencji białkowych i nukleotydowych, bazy struktur białkowych, bazy filogenetyczne. Dopasowywanie sekwencji biologicznych. Algorytmy i metody dopasowywania sekwencji. Kryteria oszacowania istotności stopnia identyczności i podobieństwa porównywanych sekwencji. Terminy - identyczność, podobieństwo, homologia, homoplazja. Przegląd i korzystanie z narzędzi do porównywania i dopasowywania sekwencji. Poszukiwanie sekwencji homologicznych za pomocą sekwencji konsensusowych (program Concensus Constructor). Budowa i charakterystyka drzewa filogenetycznego. Rodzaje drzew filogenetycznych, drzewa ukorzenione i nieukorzenione. Dobór właściwych danych (sekwencji) do konstrukcji drzew filogenetycznych w zależności od zakresu taksonomicznego i rodzaju organizmów. Metody konstruowania molekularnych drzew filogenetycznych, ich wady i zalety (neighbourhood joining, maximum parsimony, maximum likelihood). Kryteria obliczania dystansów ewolucyjnych. Programy służące do konstruowania drzew filogenetycznych (ClustalX, Phylip, SSSSg, Treeview). Porównanie wyników dla tych samych danych wejściowych, otrzymanych przy użyciu różnych metod i programów. Praktyczne ćwiczenia konstruowania drzew filogenetycznych kilkoma niezależnymi metodami i interpretacja wyników. Konstruowanie i znaczenie poznawcze konsensusowych drzew filogenetycznych. Sieci filogenetyczne - porównanie wiarygodności tworzenia sieci filogenetycznych z wiarygodnością drzew filogenetycznych. Efekty kształcenia Uczestnicy kursu opanują szereg technik niezbędnych do prawidłowej analizy relacji filogenetycznych na poziomie molekularnym. Zapoznają się z algorytmami do oszacowania relacji filogenetycznych między sekwencjami homologicznymi, oraz z ich przydatnością poznawczą. Opanują umiejętność korzystania z powszechnie stosowanych programów konstruowania molekularnych drzew filogenetycznych. Nauczą się właściwie interpretować uzyskane wyniki różnymi metodami oraz oszacować ich wiarygodność. Zapoznają się ze współczesnym kierunkiem badań filogenetycznych, stosujących analizę sieci filogenetycznych zamiast binarnych drzew filogenetycznych. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Baxevanis, A.D, Ouellette, B.F.F. (red.), Bioinformatyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. Arthur M. Lesk, Introduction to Bioinformatics, Oxford University Press, 2002 Christopher A. Cullis, Plant Genomics and Proteomics, A John Wiley & Sons, Inc., 2004 Literatura uzupełniająca Berg, J.M, Tymoczko, J.L. , Stryer, L., Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie III zmienione Dodatkowe informacje Uwagi Przedmiot w znacznej mierze prowadzony jest w systemie zdalnego nauczania (technologia e-learningowa). Warunkiem zaliczenia jest pozytywna ocena z testu. Test generowany jest w oparciu o kompletną bazę pytań testowych, które dostępne są dla studentów przez cały semestr na stronie internetowej pomocniczych materiałów dydaktycznych. Wymagana znajomość języka angielskiego oraz korzystania ze zdalnego materiału dydaktycznego. Techniki znakowania cząsteczek biologicznych Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 45 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Laboratorium 27 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Dżamila Bogusławska dr Dżamila Bogusławska, dr Beata Machnicka, dr Elżbieta Heger Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Wiedza z zakresu biochemii, biologii komórki i genetyki. Zakres tematyczny przedmiotu Izotopowe metody znakowania kwasów nukleinowych, białek, lipidów, węglowodanów i innych substancji biologicznie czynnych. Nieizotopowe techniki frakcjonowania i znakowania makrocząsteczek biologicznych. Znakowanie in vivo, in vitro i in silico. Markery poszczególnych organelli komórkowych. Metody detekcji sygnałów po znakowaniu cząsteczek biologicznych. Techniki elektroforetyczne i immunocytochemiczne. Techniki hybrydyzacji kwasów nukleinowych. Metody Southern blot, Northern blot, hybrydyzacja mikromacierzy DNA i hybrydyzacji in situ. Tworzenie map restrykcyjnych. Detekcja bromkiem etydyny, SYBR Green, azotanem srebra. Znakowanie plazmidów (nick translation, random priming). Znakowanie DNA na końcach (kinaza polinukleotydowa faga T4, terminalna transferaza, wypełnianie lepkich końców). Ilościowe oznaczanie wyznakowania cząsteczek. Metody immunochemiczne. Metody radioimmunologiczne (RIA). Izotopy: 123J, 131J oraz 14C, 3H. Metody fluorescencyjne (FIA). Fluorofory (fluoresceina, rodamina, umbeliferon). Metody immunoenzymatyczne (EIA). Western blot. Metoda ELISA. Metody chemiluminescencyjne (lucyferyna, izoluminol). Efekty kształcenia Stosowanie różnorodnych technik znakowania cząsteczek biologicznych; planowania doświadczeń biologicznych wymagających znakowania cząsteczek; analizy danych uzyskanych po doświadczalnym znakowaniu cząsteczek biologicznych. Warunki zaliczenia Wykład - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego Laboratorium - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych i kolokwiów pisemnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium Literatura Literatura podstawowa J.M. Berg, L. Stryer, J.L.Tymoczko Biochemia PWN 2009 L. Kłyszejko-Stefanowicz Ćwiczenia z biochemii PWN 2005 T.A. Brown Genomy PWN 2009 S. Doonan Białka i peptydy PWN 2008 Literatura uzupełniająca Wybrane artykuły z bieżącego piśmiennictwa naukowego Dodatkowe informacje Uwagi Adaptacje roślin, zwierząt i grzybów Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 30 godzin egzamin Ćwiczenia 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 4 Wykład 18 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Beata Gabryś prof. dr hab. Beata Gabryś, prof. dr hab. Grzegorz Gabryś, dr Elżbieta Roland Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne zaliczenie przedmiotów: ekologia biochemiczna, ekologia behawioralna, ekologia ewolucyjna Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Adaptacja jako ewoulcyjnie osiągnięte przystosowanie do środowiska. Strategie dostosowawcze roślin, zwierząt i grzybów. Organizmy w warunkach stresu. Międzygatunkowe układy antagonistyczne i mutualistyczne jako przykłady adaptacji koewolucyjnych: pasożyt-żywiciel, drapieżca-ofiara, roślina-roślinożerca, roślina-roślinożercadrapieżca/pasożyt, roślina-zwierzęta zapylające, roślina-grzyb patogen, roślina-grzyb mikoryzowy ĆWICZENIA: Analiza przykładów adaptacji koewolucyjnych: pasożyt-żywiciel, drapieżca-ofiara, roślina-roślinożerca, roślinaroślinożerca-drapieżca/pasożyt, roślina-zwierzęta zapylające, roślina-grzyb patogen, roślina-grzyb mikoryzowy Efekty kształcenia Student uzyskuje umiejętność analizowania układów ekologicznych w aktualnym kontekście środowiskowym oraz jako konsekwencji procesów ewoulcyjnych. Ponadto, student potrafi dokonać syntezy wiedzy na podstawie interdyscyplinarnej literatury naukowej. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Combes C.: Ekologia i ewolucja pasożytnictwa, PWN, Warszawa, 1999 Harborne J.: Ekologia biochemiczna, PWN, 1979 Kopcewicz J., Lewak S.: Fizjologia roślin, PWN, Warszawa, 2002 Schmidt-Nielsen K.: Fizjologia zwierząt, PWN, Warszawa, 2008 Literatura uzupełniająca Szafer W.: Kwiaty i zwierzęta, PWN, Warszawa, 1969 Dodatkowe informacje Uwagi Warunki zaliczenia: Wykład – pozytywna ocena z egzaminu Ćwiczenia – obecność na zajęciach, przygotowanie i wygłoszenie referatu z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej w oparciu o literaturę naukową Antropogeneza Przedmiot obowiązkowy 5 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 15 godzin egzamin Laboratorium 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Ewa Nowacka-Chiari dr Ewa Nowacka-Chiari Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne wiedza podstawowa z zakresu biologii i ekologii człowieka Zakres tematyczny przedmiotu Metody datowania w paleoantropologii. Najstarsze stanowiska hominidów i ich ewolucja poprzez kolejne ogniwa prowadzące do wyodrębnienia się H. sapiens. Odmienności w klasyfikowaniu H. neandertalensis. Znaczenie adaptacji biologicznych oraz pozabiologicznych w antropogenezie na tle warunków środowiskowych. Koncepcja „mitochondrialnej Ewy” oraz koncepcja multiregionalna. Biologiczne i pozabiologiczne cechy typowo ludzkie. Wielokierunkowe zróżnicowanie wewnątrzgatunkowego człowieka – odmiany ludzkie. Rasogeneza ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji pigmentacji skóry Efekty kształcenia Rozumienia mechanizmów wyodrębniania środowiskowych w antropogenezie. się gatunku ludzkiego, w tym roli zmieniających się warunków Warunki zaliczenia egzamin pisemny z realizowanych w ramach wykładu treści. Laboratorium - pozytywne oceny z zadań realizowanych w trakcie zajęć. Literatura Literatura podstawowa Lewin R. Wprowadzenie do ewolucji człowieka, Prószyński i S-ka, Warszawa, 2002 Wolański N.: Ekologia człowieka, t. 2, PWN, Warszawa, 2006 Shreeve J.: Zagadka neandertalczyka, w poszukiwaniu rodowodu współczesnego człowieka, Prószyński i S-ka, Warszawa, 199 Springer C., Makie R.: Afrykański exodus, pochodzenie człowieka współczesnego, Prószyński i S-ka, Warszawa, 1999 Literatura uzupełniająca Świat Nauki, Wydanie specjalne (całe) nr 3, 2003 Bieżące wydania Świata Nauki poświęcone antropogenezie Dodatkowe informacje Uwagi Biogeografia Przedmiot obowiązkowy 6 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 30 godzin egzamin Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Grzegorz Gabryś prof. dr hab. Grzegorz Gabryś, prof. dr hab. Beata Gabryś Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne zaliczenie przedmiotów fizjografia Polski, ekologia roślin, ekologia zwierząt Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Biogeografia jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy. Metody badań. Biogeografia opisowa, przyczynowa i kulturowa. Ekologiczne i chorologiczne czynniki dyspersji organizmów. Bariery dyspersji. Biogeografia wysp. Zasięgi: typologia, powstawanie, dynamika. Relikty, endemity, wikarianty. Czynniki zewnętrzne wpływające na rozmieszczenie rośin i zwierząt na lądach i w morzu. Ewolucja środowiska abiotycznego i biotycznego. Antropogeniczne przemiany flory i fauny. ĆWICZENIA:Formacje roślinne i strefy biogeograficzne Ziemi. Przegląd państw roślinnych i regionów zoogeograficznych. Terytoria przejściowe. Biogeograficzna regionalizacja Polski. Efekty kształcenia Student uzyskuje wiedzę z zakresu ekologicznych i historycznych uwarunkowań współczesnego rozmieszczenia organizmów. Student nabywa umiejętność analizy flory i fauny Ziemi w odniesieniu do dziejów geologicznych i klimatycznych świata oraz działalności człowieka. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Kornaś J., Medwecka-Kornaś A.: Geografia roślin, PWN, Warszawa, 2002 Kostrowicki A. S.: Geografia biosfery, PWN, Warszawa, 1999 Umiński T.: Zwierzęta i kontynenty, WSiP, Warszawa, 1974 Umiński T.: Zwierzęta i oceany, WSiP, Warszawa, 1976 Literatura uzupełniająca Podbielkowski Z.: Fitogeografia części świata, PWN, Warszawa, 2002 Podbielkowski Z.: Geografia roślin, WSiP, Warszawa, 1991 Cox C. B., Moore P. D.: Biogeography, and ecological and evolutionary approach, Blackwell Science, 1995 Hallam A.: An outline of phanerozoic biogeography, Oxford University Press, Oxford, 1994 Whittaker R. J.: Island biogeography, Oxford University Press, Oxford, 1998 Dodatkowe informacje Uwagi Warunki zaliczenia: Wykład – pozytywna ocena z egzaminu Ćwiczenia – obecność na zajęciach, przygotowanie i wygłoszenie referatu z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej w oparciu o literaturę naukową, pozytywna ocena z pisemnyech testów i innych form oceny w trakcie semestru Ekologia behawioralna Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Wykład 15 godzin Semestr 2 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Leszek Jerzak dr Marcin Bocheński, dr hab. Leszek Jerzak Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Znajomość podstaw ekologii. Zakres tematyczny przedmiotu Geny a zachowanie. Czy zwierzęta w zachowaniach kierują się "zyskiem"? Testowanie hipotez w ekologii behawioralnej. Drapieżnik a ofiara. Konkurencja o zasoby. Czy życie w grupach jest korzystne? Konflikt płci. Systemy rozrodcze. Egoizm a altruizm. Sygnały. ESS. Efekty kształcenia Poznanie przyczyn zachowań zwierząt oraz jak się one wykształcały w drodze ewolucji. Poznanie ESS - strategii ewolucyjnie stabilnej. Warunki zaliczenia przedmiot kończy się testem pisemnym Literatura Literatura podstawowa Krebs J.R., Davies N.B. Wprowadzenie do ekologii beawioralnej. Wyd. Naukowe PWN. Altman J., 1974: Observational study of behaviour: sampling methods. Behaviour, 49. Oniszczenko W. Geny i środowisko a zachowanie. Wyd. Naukowe PWN, 2002. Literatura uzupełniająca Baker R. Wojny plemników. Dom Wyd. REBIS, Poznań, 1999. Dodatkowe informacje Uwagi Test. Ekologia biochemiczna Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Wykład 15 godzin Semestr 2 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Katarzyna Dancewicz dr Katarzyna Dancewicz Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawowa wiedza z zakresu biochemii, ekologii, biologii roślin, biologii zwierząt Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Ekologia biochemiczna - przedmiot i zakres. Biochemiczne adaptacje roślin do zmian środowiskowych. Biochemiczne aspekty oddziaływań roślina - patogen (koncepcja odporności przedinfekcyjnej i poinfekcyjnej). Allelopatia – biochemiczne oddziaływania pomiędzy roślinami (przykłady, znaczenie w rolnictwie i naturalnych ekosystemach). Biochemiczne aspekty koewolucji roślin i zwierząt. Obrona roślin i odpowiedź zwierząt. Naturalna odporność roślin na szkodniki (odporne i wrażliwe odmiany roślin). Znaczenie feromonów, kajromonów i allomonów w zachowaniach związanych z wyborem żywiciela i kolonizacją roślin przez roślinożerne owady. Biochemiczne adaptacje zwierząt do roślinnych allelozwiązków. Mechanizmy detoksykacyjne u owadów. Wtórne metabolity roślinne (allelozwiazki) i ich funkcje ekologiczne (alkaloidy, glikozydy cyjanogenne, terpenoidy, fenole, kwasy hydroksamowe, glukozynolany, saponiny). Oddziaływania hormonalne pomiędzy roślinami i zwierzętami. Zastosowanie ekologii biochemicznej (odporne odmiany roślin i zwierząt, biopestycydy i naturalne herbicydy, deterenty, repelenty, pułapki feromonowe, wyciągi roślinne). Efekty kształcenia Znajomość klasyfikacji chemicznej i ekologicznej roli roślinnych i zwierzęcych metabolitów wtórnych. Integracja wiedzy z zakresu różnych dyscyplin naukowych: biochemii i ekologii. Wykorzystanie tej wiedzy w działaniach na rzecz ochrony środowiska (odporne odmiany roślin i zwierząt, biopestycydy i naturalne herbicydy, deterenty pokarmowe, repelenty, feromony). Warunki zaliczenia pozytywny wynik testu Literatura Literatura podstawowa Harborne J.: Ekologia biochemiczna, PWN, Warszawa, 1997 Kołodziejczyk A.: Naturalne związki organiczne, PWN, Warszawa, 2004 Kączkowski J.: Biochemia roślin, PWN, Warszawa, 1980 (t.1), 1985 (t.2) Literatura uzupełniająca Ostroumow S.A.: Wprowadzenie do ekologii biochemicznej, PWN, Warszawa, 1992 Dabrowski Z. T.: Podstawy odporności roślin na szkodniki, PWRiL, Warszawa,1988 Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach i uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium pisemnego Ekologia ewolucyjna Przedmiot obowiązkowy 1 punkt ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Wykład 15 godzin Semestr 3 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr hab. Dariusz Iwan dr hab. Dariusz Iwan Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Zoologia, Ekologia, Genetyka, Statystyka Zakres tematyczny przedmiotu Ewolucja cech ilościowych. Dobór w populacjach naturalnych. Strategia ewolucyjnie stabilna. Konflikt i kooperacja. Dobór płciowy. Interakcje społeczne i ewolucja kooperacji. Dobór indywidualny i grupowy. Teoria ewolucji historii życiowych i sposoby rozrodu. Sukces rozrodczy. Filogenetyczne aspekty związków między gatunkami. Koewolucja wrogów i ofiar. Efekty kształcenia Dokonywanie syntez i uogólnień na podstawie elementów wcześniej przyswojonej wiedzy, szczególnie z zakresu przedmiotów takich jak zoologia, ekologia, genetyka i socjologia. Konstruowanie ciągów przyczynowo-skutkowych wyjaśniających genezę oraz mechanizm funkcjonowania procesów biologicznych. Możliwość łatwego przyswojenia oraz dokonania samodzielnej oceny informacji oraz hipotez naukowych z zakresu szeroko rozumianej biologii. Warunki zaliczenia Opracowania pisemne wybranych tematów z zakresu ewolucjonizmu. Literatura Literatura podstawowa Futuyma D.: Ewolucja. WUW, Warszawa 2008. Krzanowska H. i in.: Zarys mechanizmów ewolucji, PWN, Warszawa 1995 Urbanek A.: Jedno isntieje tylko zwierzę... MIZ PAN, Warszawa 2007 Wilson E. O.: Socjobiologia. Zysk i S-ka, Poznań 2001 Literatura uzupełniająca Hoffman A.: Wokół ewolucji, PIW, Warszawa 1997 Kunicki-Goldfinger W. J. H.: Szukanie możliwości. Ewolucja jako gra przypadków i ograniczeń, PWN, Warszawa 1989 Mayr E.: To jest biologia, nauka o świecie ożywionym, Prószyński i S-ka, Warszawa 2002 Wilson E. O.: O naturze ludzkiej. Zysk i S-ka, Poznań 1998 Dodatkowe informacje Uwagi Ekologia roślin z fitosocjologią Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin egzamin Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Grzegorz Iszkuło dr Grzegorz Iszkuło Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawowe wiadomosci z zakresu ekologii i botaniki Zakres tematyczny przedmiotu Podstawowe mechanizmy rządzące procesami ekologicznymi z udziałem roślin i roślinności. Zależności roślinyśrodowisko. Podstawowe zasady dotyczących struktury, funkcji i dynamiki roślinności. Historie i strategie życia. Laboratorium: Fitocenoza jako strukturalny i funkcjonalny składnik ekosystemu. Metody wyróżniania i klasyfikowania jednostek roślinności. Bioindykacyjna rola gatunków i jednostek roślinności w ocenie stanu środowiska przyrodniczego. Efekty kształcenia Przedmiot wykorzystuje oraz uzupełnia wiedzę uzyskaną podczas studiowania biologii. Pozwala lepiej zrozumieć wzajemne powiązania w układzie roślina-środowisko. Uczy wszechstronnego podejścia do oceny zjawisk przyrodniczych. Warunki zaliczenia Wykłady: egzamin Ćwiczenia: jedno kolokwium w semestrze oraz praca pisemna albo prezentacja ustna na temat zwiazany z ekologią roślin. Literatura Literatura podstawowa Falińska K. 1996. Ekologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Krebs Ch.J. 1997. Ekologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Weiner J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Mackenzie A., Ball A.S. , Virdee S.R. 2000. Ekologia. Krótkie wykłady. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca Begon B, Mortimer M. 1989. Ekologia populacji. Studium porównawcze roślin i zwierząt. PWRiL, Warszawa. Falińska K. 2002. Przewodnik do badań biologii populacji roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Odum E.P. 1982. Podstawy ekologii. PWRiL, Warszawa. Roo-Zielińska, E. 2004. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 199. Dodatkowe informacje Uwagi Ekologia zwierząt Przedmiot obowiązkowy 7 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin egzamin Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Agnieszka Ważna dr Agnieszka Ważna Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Znajomość biologii i ekologii ogólnej zwierząt Zakres tematyczny przedmiotu Wykłady Ekologia populacji. Struktura socjalna. Migracje i przemieszczanie się. Konkurencja wewnątrzgatunkowa. Oddziaływania międzygatunkowe. Drapieżnictwo. Roślinożerność. Pasożytnictwo. Metapopulacje. Inwazje ekologiczne. Gatunki introdukowane. Zastosowanie ekologii zwierząt w ochronie przyrody. Restytucja i reintrodukcja gatunków zwierząt. Ćwiczenia Metody szacowania liczebności populacji wybranych grup zwierząt. Rozmieszczenie populacji. Struktura wiekowa populacji. Struktura płciowa. Interakcje międzygatunkowe. Nisze ekologiczne. Strategie pokarmowe. Bioróżnorodność (wskaźniki). Efekty kształcenia Znajomość ekologii populacji podstawowych grup zwierząt. Znajomość metod badawczych stosowanych w ekologii. Warunki zaliczenia Wykład - warunkiem zaliczenia jest zdany egzam Ćwiczenia - warunkiem zaliczenia jest pozytywne zaliczenie kolokwiów oraz obecność na zajęciach Literatura Literatura podstawowa Begon M., Mortimer M.: Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin, PWRiL, Warszawa, 1989 Krebs, R.: Ekologia, PWN, Warszawa, 1997 Weiner, J.: Życie i ewolucja biosfery, PWN, Warszawa, 1999 Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Fizjografia Polski Przedmiot obowiązkowy 6 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 30 godzin egzamin Ćwiczenia 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 18 godzin egzamin Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Jerzy Tonder dr Jerzy Tonder Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawy kompleksowej geografii fizycznej,ochrony środowiska,ekologii Zakres tematyczny przedmiotu Wykład:Fizjografia jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy.Miejsce fizjografii wśród dyscyplin geograficznych i jej związek z naukami przyrodniczymi.Rozwój środowiska fizyczno-geograficznego Polski.Podział regionalny makrojednostki przestrzenne. Przestrzenne jednostki fizycznogeograficzne,geokompleks,geosystem.Fizjografia urbanistyczna i ruralistyczna.Ekofizjograficzne kierunki i metody badań Efekty kształcenia Student uzyskuje wiedzę z zakresu cech i znaczenia poszczególnych komponentów środowiska i ich funkcjonowania w geosystemach.Nabywa umiejętności kompeksowego traktowania środowiska tworzonego przez wszystkie jego składowe - abiotyczne,biotyczne i antropogeniczne w rozwiązywaniu zadań praktycznych Warunki zaliczenia Wykład - pozytywna ocena z egzaminu. Ćwiczenia:przygotowanie i prezentacja /multimedialna/referatu w oparciu o literaturę naukową,pozytywna ocena z kolokwium zaliczeniowego Literatura Literatura podstawowa Kondracki J.: Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa, 2002 Kostrowicki A.S.: Geografia biosfery, PWN, Warszawa, 1999 Richling A.: Kompleksowa geografia fizyczna, PWN, Warszawa, 1992 Szponar A.: Fizjografia urbanistyczna, PWN, Warszawa 2003 Starkel I.,: Geografia Polski.Środowisko Przyrodnicze, PWN, Warszawa, 1991 Literatura uzupełniająca Stankowski W.: Rozwój środowiska fizyczno-geograficznego Polski, PWN, Warszawa 1978 Bartkowski T.: Zastosowania geografii fizycznej, PWN, Warszawa, 1986 Richling A.(red.) Geograficzne badania środowiska przyrodniczego ,PWN, Warszawa, 2007 Dodatkowe informacje Uwagi Hydrobiologia Przedmiot obowiązkowy 6 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 15 godzin egzamin Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 2 Wykład 9 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawy biologii,chemii, ekologii,ochrony środowiska Zakres tematyczny przedmiotu Wykład: Hydrobiologia jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy.Podstawowe pojęcia i terminy.Ekosystemy wodnegłówne typy wód śródlądowych.Główne zespoły organizmów wód powierzchniowych.Czynniki środowiskowe i ich znaczenie.Eutrofizacja, ogólne zagadnienia.Ochrona wód,zasady i metody.Ramowa dyrektywa wodna - monitoring wód powierzchniowych. Efekty kształcenia Student uzyskuje wiedzę z zakresu funkcjonowania najpowszechniejszych,a zarazem najważniejszych w przyrodzie ekosystemów słodkowodnych.Student nabywa umiejętność rozpoznawania cech biocenotycznych, czynników zewnętrznych ekosystemów wodnych w powiązaniu z procesami naturalnymi i wynikającymi z działalności człowieka. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Z.Kajak:Hydrobiologia -Limnologia,Ekosystemy wód śródlądowych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1998 J.St. Mikulski: Biologia wód śródlądowych. PWN, Warszawa,1982. K.Starmach, S. Wróbel, K. Pasternak: Hydrobiologia. Limnologia, PWN, Warszawa, 1976 K. Tarwid :(red.nauk.) Ekologia wód śródlądowych, PWN, Warszawa 1988 Literatura uzupełniająca M.Pliński,:Hydrobiologia ogólna, Uniwersytet Gdański, Gdańsk,1992 Giziński A., Falkowska E.: Hydrobiologia stosowana: ochrona wód powierzchniowych, WSH-E, Włocławek, 2003 Żmudziński L.,Pęczalska A.: Słownik hydrobiologiczny, PWN,Warszawa, 1984 Dodatkowe informacje Uwagi Wykład - pozytywna ocena z egzaminu Ćwiczenia: obecność na zajęciach,przygotowanie i wygłoszenie referatu z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej w oparcciu o literaturę naukową,pozytwna ocena z kolokwium zaliczeniowego Metodologia nauk przyrodniczych Przedmiot obowiązkowy 2 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Wykład 30 godzin Semestr 1 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Piotr Bylica dr Piotr Bylica Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Posiadanie podstawowej wiedzy z dowolnej dziedziny nauk przyrodniczych. Zakres tematyczny przedmiotu 1. Metodologia ogólna nauk a logika w szerokim sensie. 2. Metodologia nauk przyrodniczych a metodologia ogólna nauk, filzofia nauki i naukoznawstwo. 3. Kryterium demarkacji nauki i nienauki. 4. Baza empiryczna nauk przyrodniczych a uteoretyzowanie obserwacji. 5. Rola czynnikow pozaempiryczno-logicznych w nauce. 6. Naturalizm matodologiczny i metaficzny w naukach przyrodniczych: biologii ewolucjnej, kosmologii i teoriach świadomości. 7. Rola Darwina w wykluczeniu wyjaśnienień celowościowych z obaszaru nauki [szególnie dot. pochodzenia różnorodności i złożoności form życia na Ziemi]. 8. Wyjaśnianie w naukach przyrodzniczych. 9. Struktura teorii naukowych. 10. Spór o status poznawczy teorii naukowych. 11. Problem niewpółmierności teorii naukowych. 12. Zagadnienia relacji religii i nauk przyrodniczych. Efekty kształcenia Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu metodologii nauk przyrodniczych. Rozumienie złożoności czynników występujących w procesie powstawania i oceny teorii naukowych w naukach przyrodniczych. Znajomość podstawowych problemów związnych z relacją nauk przyrodniczych i religii. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Nagel Ernest, Struktura nauki. Zagadnienia logiki wyjaśnień naukowych, PWN, Warszawa 1970. Chalmers Alan, Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki.Wprowadzenie do współczesnej filozofii nauki, Siedmiogród, Wrocław 1993. Jodkowski Kazimierz, Wspólnoty uczonych, rewolucje naukowe i paradygmaty, Realizm. Racjonalność. Relatywizm t. 22, Wyd. UMCS, Lublin 1990. Sady Wojciech, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana, Monografie Fundacji Na Rzecz Nauki Polskiej, FUNNA, Wrocław 2000. Zeidler Paweł, Spór o status poznawczy teorii. W obronie antyrealistycznego wizerunku nauki, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, Poznań 1993. Literatura uzupełniająca Carnap Rudolf, Filozofia jako analiza języka nauki, PWN, Warszawa 1969. Popper Karl R., Logika odkrycia naukowego, PWN, Warszawa 1977. Kuhn Thomas S., Struktura rewolucji naukowych, PWN, Warszawa 1968. Lakatos Imre, Pisma z filozofii nauk empirycznych, Biblioteka Współczesnych Filozofów, PWN, Warszawa 1995. Feyerabend Paul, Jak być dobrym empirystą?, PWN, Warszawa 1979. Dodatkowe informacje Uwagi Forma zaliczenia: test wyboru Metody badań ekologicznych Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 1 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Ćwiczenia 9 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Piotr Tryjanowski prof. dr hab. Piotr Tryjanowski Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne brak Zakres tematyczny przedmiotu Teoria i podstawy długoterminowych badań ekologicznych. Podstawy i warunki realizacji badań. Stałe powierzchnie badawcze. Dokumentacja obiektu badań. Powtarzalne obserwacje i techniki wspomagające. Eksperymenty i eksperymentatorzy. Efekty kształcenia Student będzie potrafił samodzielnie przygotować i przeprowadzić poprawne metodycznie badania ekologiczne. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa J.B. Faliński - Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. Warszawa, PWN, 2002 C. Krebs - Ekologia Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Warszawa, PWN, 1996. J. Weiner - Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej, PWN,Warszawa, 2006. Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest samodzielne przygotowanie projektu badawczego, jego krytyczna analiza i weryfikacja terenowa. Metody statystyczne w biologii Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Ćwiczenia 30 godzin Semestr 1 zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Ćwiczenia 30 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Piotr Tryjanowski prof. dr hab. Piotr Tryjanowski Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawy matematyki na poziomie szkoły średniej, obsługa pakietu Excell Zakres tematyczny przedmiotu Zakres wykładów i ćwiczeń tożsamy. Na ćwiczeniach następuje praktyczne rozwinięcie treści omawianych na wykładach. Obejmuje: - klasyfikacja źródeł statystycznych; - obliczanie i szacowanie; - etapy badania statystycznego; - typy rozkładów statystycznych - grupowanie statystyczne - histogram - właściwości klasycznych i pozycyjnych miar tendencji centralnej - obliczanie miar tendencji centralnej na podstawie danych surowych i pogrupowanych Efekty kształcenia Umiejętność wykonania statystyk opisowych i podstawowych testów; Samodzielne przygotowanie strony statystycznej własnego pomysłu badawczego. Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa L. Gajek, M. Kałuszka, Wnioskowanie statystyczne, modele i metody, WNT, 1996. Norcliffe G.B., Statystyka dla geografów, PWN, Warszawa 1986 A. Łomnicki, Wprowadzenie do statystyki dla przyrodnikó, PWN 2006 Literatura uzupełniająca Dodatkowe informacje Uwagi Aktywny udział w ćwiczeniach i przygotowywaniu materiałów, zdawanie kolejnych zaliczeń. Max 15 osób w grupie, choć w przypadku większej liczby maszyn możliwe są odstępstwa. Morfologia porównawcza bezkręgowców Przedmiot obowiązkowy 8 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące prof. dr hab. Grzegorz Gabryś prof. dr hab. Grzegorz Gabryś, dr Elżbieta Roland Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne podstawowa wiedza a zakresu zoologii bezkręgowców Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Rys historyczny badań na świecie i w Polsce. Współczesne poglądy na systematykę bezkręgowców. Podstawy terminologii morfologicznej, płaszczyzny, przekroje, kierunki. Kryteria homologii. Cechy morfologiczne a klasyfikacja. Cechy morfologiczne a inne cechy. Rekonstrukcja filogenezy: teoria i praktyka. LABORATORIUM: Morfologia porównawcza pokrycia ciała, aparatu nerwowego, trawiennego, oddechowego, krążenia, wydalniczego, rozrodczego i wydzielania wewnętrznego bezkręgowców. Plany budowy bezkręgowców, symetria.Cechy morfologiczne a klasyfikacja - aspekty praktyczne. Efekty kształcenia Student uzyska wiedzę z zakresu porównawczej morfologii zewnętrznej i wewnętrznej (= anatomii) podstawowych taksonów szczebla typu, gromady i rzędu (wyjątkowo rodziny) reprezentujących główne linie filetyczne bezkręgowców, ich pozycję w świecie organizmów żywych oraz zapozna się z praktyczną interpretacją cech morfologicznych w taksonomii bezkręgowców. Ponadto nabędzie wiedzę z zakresu teorii i praktyki klasyfikacji organizmów w oparciu o cechy morfologiczne a także pozna współczesne koncepcje klasyfikacji zwierząt bezkręgowych oraz praktyczne metody rekonstrukcji filogenezy i tworzenia feno-, filo i kladogramów Warunki zaliczenia Literatura Literatura podstawowa Rajski A.: Zoologia. t. 1, PWN, Warszawa, 1983 (i inne wyd.) Jura Cz., Encyklopedia Biologiczna, Opres, Kraków 1999 ] Jura Cz., Bezkręgowce, PWN, Warszawa, 2002 Razowski J.: Słownik morfologii owadów, PWN, Warszawa, 1996 Falniowski A.: Drogi i bezdroża ewolucji mięczaków, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 2001 Literatura uzupełniająca Margulis L., Schwartz K. V.: Five Kingdoms. An illustrated guide to the phyla of life on Earth, 3rd edition, W.H. Freeman and Company, New York, 2001 Barnes R. S. K., Calow P., Olive P. J. W.: The Invertebrates, Blackwell Science, 2000 Brusca R. C., Brusca G. J.: Invertebrates, Sinauer Associates, Inc., Publishers, Sunderland, 2003 Dodatkowe informacje Uwagi Warunki zaliczenia: Wykład - uzyskanie pozytywnej oceny z pisemnego egzainu Laboratorium - obecność na zajęciach, uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium Morfologia porównawcza kręgowców Przedmiot obowiązkowy 8 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Zbigniew Zawada dr Zbigniew Zawada Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy zoologii i ekologii kręgowców Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Podział anatomii- wprowadzenie. Budowa anatomiczna i histologiczna układów w poszczególnych gromadach kręgowców: kostnego, mięśniowego, gruczołowego, naczyniowego i nerwowego. Rola i budowa narządów: pokarmowego, oddechowego, moczo-płciowego, narządy zmysłów i narządu ruchu. Różnice anatomiczne w budowie narządów wynikające z poziomu organizacji i warunków bytowania poszczególnych jednostek systematycznych kręgowców. Adaptacje morfologiczne i ewolucja narządów i układów w obrębie kręgowców- budowa organu a tryb życia. Korelacje w proporcjach ciała i wielkości organów. Rozwój izometryczny i allometryczny organów. Wpływ hodowli na morfologię i funkcje organów. Powstawanie wad, anomalii oraz patologii na skutek szkodliwego działania środowiska zewnętrznego. Negatywny wpływ złego odżywiania na rozwój i budowę wybranych narządów. LABORATORIUM: Praktyczna zanjomość budowy i morfologii wybranych narządów i układów w obrębie kręgowców jak: powłoka ciała, aparat ruchu, narząd pokarmowy, narząd oddechowy, narząd moczo-płciowy,układ krwionośny układ nerwowy, narządy zmysłów. Budowa histologiczna wybranych narządów i układów. Efekty kształcenia Poznanie szczegółowej budowy anatomicznej kręgowców. Umiejętność dokonywania analizy i porównań morfologicznych wynikających z pochodzenia, funkcji i topografii poszczególnych układów i organów. Poznanie różnorodności rozwiązań anatomicznych kręgowców wynikających z poziomu organizacji i warunków bytowania. Umiejętność rozpoznawania gatunków dzikich od ich hodowlanych krewniaków na podstawie zmian w budowie narządów i układów. Wpływ urazów mechanicznych na funkcjonowanie zwierząt w naturze Rozpoznawanie charakterystycznych wad i anomalii wynikających ze skażenia środowiska oraz urazów mechanicznych wpływających na funkcjonowanie kręgowców w środowisku naturalnym. Umiejętoość sekcjonowania i preparatyki zwierząt kręgowych. Warunki zaliczenia Wykład: pozytywna ocena z testu końcowego Laboratorium: pozytywna obcena z wszystkich kolokwiów Literatura Literatura podstawowa Krysiak K., Kobryń H., Kobryńczuk F.: Anatomia zwierząt. t.I,II,III Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005 Lippert H.: Anatomia. t. I, II, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Warszawa, 1998 Milart Z.: Anatomiczne mianownictwo weterynaryjne. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,Warszawa 2002 Szarski H.: Anatomia porównawcza kręgowców. PWN, Warszawa, 1978 Literatura uzupełniająca Lutnicki L.: Zarys osteologii zwierząt domowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1980 Hoyer H., Grodziński Z., Anatomia porównawcza kręgowców, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1964 Szarski H.: Historia zwierząt kręgowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1989 Dodatkowe informacje Uwagi Paleontologia Przedmiot obowiązkowy 6 punktów ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 30 godzin egzamin Laboratorium 30 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 2 Semestr 3 Wykład 9 godzin egzamin Laboratorium 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Zbigniew Zawada dr Zbigniew Zawada Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne Podstawy znajomości zoologii, systematyki roślin oraz ekologii. Zakres tematyczny przedmiotu WYKŁAD: Historia paleontologii- najbardziej znane wykopaliska. Tektonika płyt i podstawowe procesy geologiczne ziemi. Zapis kopalny –fosylizacja, procesy sedymentacji, biostratygrafia. Metody badań populacji kopalnych. Pojęcie gatunku w paleontologii. Pozyskiwanie i metody oznaczania skamieniałości. Ery, okresy i epoki w dziejach Ziemi. Tempo i zasady ewolucji. Paleoekologia –rekonstrukcja trybu i warunków życia w różnych środowiskach. Tempo ewolucji, masowe wymierania, trendy filetyczne i filogenetyczne. Zmiany klimatu w dziejach Ziemi. LABORATORIUM: Dzieje życia– prekambr, fauny ediakaryjskie, eksplozja kambryjska, powstanie typów świata roslinnego i zwierzęcego, wkroczenie życia na ląd, mezozoik, kenozoik. Paleobotanika, skamieniałści roślinne. Radiacja lądowych bezkręgowców i kręgowców. Antropogeneza. Wielkie zlodowacenia. Historia Morza Bałtyckiego. Prognozy zmian klimatu wynikające z przemian geologicznych Ziemi. Efekty kształcenia Umiejętność rozróżniania podstawowych terminów: paleobiologii, paleontologii, paleozoologii. Zrozumienia zalet i ograniczeń wynikających z zapisu kopalnego. Rozpoznawanie podstawowych procesów geologicznych będących przyczyną zmian na Ziemi w czasie i przestrzeni. Wskazywanie tendencji i mechanizmów rozwoju życia na Ziemi. Rozróżnianie poszczególnych okresów na podstawie charakterystycznych grup roślin i zwierząt, wykorzystywanie danych paleontologicznych w wyjaśnianiu współczesnej różnorodności biologicznej. Poznanie mapy paleontologicznej Polski. Praktyczna umiejętność pracy z skamieniałościami i okazami muzealnymi. Warunki zaliczenia Wykład: pozytywna ocena z testu końcowego Laboratorium: pozytywna obcena z wszystkich kolokwiów Literatura Literatura podstawowa Bieda, F.Paleozoologia. t. I, II. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1966 Chruszcz A., Jurkiewicz H., Małecki J. Paleontologoa ogólna i systematyczna. Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce, 2003 Dzik, J. Dzieje życia na Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992 Raup D., Stanley S. Podstawy paleontologii. Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1984 Literatura uzupełniająca Jachowicz A., Dybova-Jachowicz S. Paleobotanika. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003 Łuczkowska E. Mikropaleontologia. Protozoa. Wydawnictwa AGH, Kraków, 1993 Machalski, M. & Stolarski, J. Paleofakty. Wydawnictwo RTW, Warszawa, 1998 Weiner, J. Życie i ewolucja biosfery. Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999 Dodatkowe informacje Uwagi Podstawy endokrynologii Przedmiot obowiązkowy 3 punkty ECTS Język nauczania polski Studia stacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 15 godzin egzamin Ćwiczenia 15 godzin zaliczenie z oceną Studia niestacjonarne Rok 1 Semestr 1 Wykład 18 godzin egzamin Ćwiczenia 18 godzin zaliczenie z oceną Odpowiedzialny i osoby prowadzące Odpowiedzialny Osoby prowadzące dr Ewa Nowacka-Chiari dr Ewa Nowacka-Chiari Charakterystyka przedmiotu Wymagania wstępne wiedza z zakresu anatomii funkcjonalnej człowieka Zakres tematyczny przedmiotu Sposoby uwalniania hormonów oraz ich oddziaływania. Struktura i czynności układu podwzgórzowo-przysadkowego; hormony kory i rdzenia nadnerczy – biologiczne działanie i inaktywacja, rola nadnerczy w warunkach stresowych; hormony tarczycy – regulacja gospodarki węglowodanowej oraz wapniowo-fosforanowej; hormony gonad – regulacja na osi podwzgórze-przysadka- gonada; melatonina i rytmy biologiczne; hormony tkankowe, czynniki wzrostu, neuromediatory Efekty kształcenia Rozumienia mechanizmów działania hormonów i ich roli w organizmie oraz wiedzy o czynnikach zaburzających stany prawidłowe. Pogłębienie wiedzy skutkujące w możliwości świadomego wyboru zachowań chroniących zdrowie. Warunki zaliczenia Wykład - egzamin pisemny z realizowanych w ramach wykładu treści. Laboratorium - uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu laboratorium. Literatura Literatura podstawowa Bullock J., Boyle J., Wang M. B., Tuganowski W. (red. wyd. pol.): Fizjologia NMS, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Hansen J.T., Koeppen B.M.: Atlas fizjologii człowieka Nettera, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław, 2005 Robakowska Z.: Endokrynologia wieku rozwojowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1995 Literatura uzupełniająca Konturek S. J. (red.): Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2007 Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie, PZWL, Warszawa, 2000 Dodatkowe informacje Uwagi Ogólne informacje dla studentów Część III.Ogólne informacje dla studentów Katalog ECTS 3.1.KOSZTY UTRZYMANIA Koszty utrzymania w Zielonej Górze są kwestią bardzo indywidualną i zależą od osobistej sytuacji finansowej i preferencji studenta. W rankingach „Miasto Studentów” przeprowadzonych przez portal students.pl Zielona Góra zajęła drugie miejsce przegrywając z Opolem o 0,02 punkta. W rankingu wzięły udział 24 miasta. Każde z nich było oceniane w czterech kategoriach: koszty utrzymania, atmosfera, czas wolny oraz komunikacja. Orientacyjne wydatki miesięczne na utrzymanie to: akademik – od 165 zł do 330 zł wyżywienie – ok. 500 zł podręczniki – 1 podręcznik to koszt około 50-100 zł studencki bilet miesięczny MZK – 30 zł piwo – średnio 5 zł w pubie; zniżki dla studentów są powszechne w całym mieście kino – 15-25 zł za bilet • • • • • • 3.2.ZAKWATEROWANIE Studenci UZ mogą ubiegać się o miejsce w domu studenckim. Podstawowym kryterium przy przyznawaniu prawa do zakwaterowania jest odległość od miejsca zamieszkania. Do dyspozycji jest 1496 miejsc w pięciu domach studenckich na terenie Zielonej Góry: DS "Vicewersal" al. Wojska Polskiego 65, SBM ul. Wyspiańskiego 60, DS "Rzepicha" ul. Podgórna 50 B, DS "Piast" ul. Podgórna 50 C, DS "Ziemowit" ul. Prof. Z. Szafrana 8. Opłaty miesięczne wnoszone przez studentów wynoszą średnio ok. 330 zł za miejsce w pokoju jednoosobowym, 250 zł - za miejsce w pokoju dwuosobowym, 200 zł – w trzyosobowym i 170 zł – w czteroosobowym. Domy studenckie umożliwiają dostęp do internetu. Opłata za dostęp do zasobów sieciowych jest wliczona w opłatę mieszkaniową. Wnioski o zakwaterowanie w Domu Studenta Druki wniosków można otrzymać w Dziale Spraw Studenckich, w dziekanatach wydziałów, portierniach DS. Można je również pobrać z serwisu interenetowego Działu Spraw Studenkich pod adresem http://www.dss.uz.zgora.pl/index.php/domystudenckie. Załączniki niezbędne do złożenia wniosku to: 1. 2. dokument potwierdzający stałe miejsce zameldowania - kserokopia dowodu osobistego, dokument potwierdzający odległość ze stałego miejsca zameldowania do Zielonej Góry bilet PKS, PKP lub oświadczenie studenta o ilości kilometrów, 3. dokumenty potwierdzające dochód netto za 2007 rok: a. studenci, którzy składali wniosek o stypendium na rok akademicki 2008/2009 w miejsce "Dane do wyliczenia punktacji D=" wpisują "S", b. studenci, którzy nie składali wniosku o stypendium i których dochód był większy od 600 zł, nie dokumentują sytuacji materialnej i w miejsce "Dane do wyliczenia punktacji D=" wpisują "600", 113 Ochrona środowiska c. studenci, którzy nie ubiegali się o stypendium socjalne, a których dochód nie przekracza 600 zł, dokumentują dochód zgodnie z Regulaminem Pomocy Materialnej dla Studentów i Doktorantów UZ. Kwaterowanie w Domach Studenckich UZ Przy kwaterowaniu należy posiadać dowód osobisty, książeczkę wojskową (mężczyźni), dowód wpłaty kaucji, wypełniony druk zameldowania na pobyt czasowy. Kaucję należy wpłacić na indywidualne konto bankowe mieszkańca. Numer konta dla studentów przyjętych na I rok podany jest na przesłanej decyzji o przyznaniu miejsca w DS. Studenci starszych lat mogą odczytać nr konta z systemu informacyjnego UZ pod adresem http://www.uz.zgora.pl/pl/studenci_pl.html. Opłaty za miejsce w Domu Studenta W roku akademickim 2010/2011 zgodnie z zarządzeniem Rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego opłaty za miejsce w akademikach wynoszą odpowiednio: DS Vicewersal, Piast Rzepicha, Ziemowit SBM W pokoju 1-osobowym - W pokoju 2-osobowym 240 zł W pokoju 3-osobowym 195 zł W pokoju 4-osobowym 165 zł 330 zł 255 zł 210 zł 180 zł 300 zł + M 225 zł + M 180 zł + M - gdzie M – miesięczna opłata za media, którą ustala się na podstawie wskazań liczników Opłaty za akademik należy wnosić w terminie do ostatniego dnia danego miesiąca (na indywidualne konto studenta przewidziane do wpłat za akademik). Za opóżnienia we wnoszeniu należnych opłat Uniwersytet Zielonogórski może pobierać odsetki w wysokości równej czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Regulaminy przyznawania miejsc w Domach Studenckich Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz mieszkańca Domu Studenckiego UZ można znaleźć na portierni DS lub na stronie internetowej Działu Spraw Studenckich pod adresem: http://www.dss.uz.zgora.pl/index.php/domystudenckie Szczegółowych informacji nt. Domów Studenckich udzielają • • • 114 mgr Kazimierz Krawczyk - Pełnomocnik Rektora ds. domów, stołówek i klubów studenckich - tel. +48 68 328 22 06, [email protected] mgr inż. Mieczysław Lipiński - administrator domów studenckich Piast, Rzepicha, SBM tel. +48 68 328 2241, +48 603 464 675, [email protected] mgr inż. Marian Nyćkowiak - administrator domów studenckich Vicewersal, Ziemowit tel. +48 68 328 24 55, +48 603 717 164, [email protected] Katalog ECTS Adresy akademików DS. Vicewersal Adres: al. Wojska Polskiego 65, 65-762 Zielona Góra Telefon portiernia: +48 68 328 30 51 Administrator: mgr inż. Marian Nyćkowiak tel. kom.: +48 603 717 164 e-mail: [email protected] DS. Rzepicha Adres: ul. Podgórna 50 B, 65-246 Zielona Góra Telefon portiernia: +48 68 328 22 91 Administrator: mgr inż. Mieczysław Lipiński tel. kom.: +48 603 464 675 e-mail: [email protected] DS. Piast Adres: ul. Podgórna 50 C, 65-246 Zielona Góra Telefon portiernia: +48 68 328 22 92 Administrator: mgr inż. Mieczysław Lipiński tel. kom. +48 603 464 675 e-mail: [email protected] DS. Ziemowit Adres: ul. Prof. Z. Szafrana 8, 65-246 Zielona Góra Telefon portiernia: +48 68 328 22 93 Administrator: mgr inż. Marian Nyćkowiak tel. kom.: 603-717-164 e-mail: [email protected] Studencki Budynek Mieszkalny Adres: ul. Wyspiańskiego 60, 65-178 Zielona Góra Telefon portiernia: brak (nie ma portierni) Administrator: mgr inż. Mieczysław Lipiński tel. kom.: +48 603 464 675 e-mail: [email protected] 3.3.POSIŁKI Studenci UZ mają do dyspozycji dwie stołówki na 430 miejsc oraz kilka bufetów zlokalizowanych na terenie Kampusu. Na terenie budynku WNB znajduje się punkt gastronomiczny oferujący ciepłe i zimne napoje, kanapki, zapiekanki, słodycze i inne produkty. 3.4.OPIEKA ZDROWOTNA Na terenie kampusu A znajduje się przychodznia lekarska do której mogą zapisać się studenci UZ. 115 Ochrona środowiska NZOZ ZLR WIGOR s.c. ul. Prof. Z. Szafrana 8 65-242 Zielona Góra tel.: +48 68 328 24 41 Studenci mogą również korzystać z bezpłatnej opieki medycznej w innych placówkach. Adresy placówek i dodatkowe informacje można znaleźć w serwisie internetowym www.naszezdrowie.pl Dla studentów oraz ubezpieczonych, którzy przebywają poza miejscem stałego zameldowania powyżej l miesiąca kalendarzowego w roku, zarząd NFZ postanowił przyjąć następujące zasady: 1. Studenci oraz ubezpieczeni, którzy przebywają poza miejscem stałego zameldowania powyżej l miesiąca kalendarzowego w roku, zobowiązani są do wypełnienia i zgłoszenia deklaracji wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu aktualnego pobytu. 2. Złożenie deklaracji uprawnia ww. osoby do korzystania ze świadczeń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej zgodnie z właściwymi terytorialnie zasadami. 3. Rozliczenie za udzielone świadczenia odbywa się w wyniku przekazania stawki kapitacyjnej do świadczeniodawcy, u którego znajduje się deklaracja podpisana przez ww. osoby w terminie najpóźniejszym. W odpowiedzi na pismo Departamentu Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 października 2003 roku (znak: DSW4-4070/Z-3/03) Departament Ubezpieczenia Zdrowotnego uprzejmie wyjaśnia następujące zagadnienia związane z dostępem studentów do świadczeń zdrowotnych: Podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu Ustawa z dnia 23 stycznia 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, póz. 391 z późn. zm.) stanowi, że studenci podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu. Studenci mogą podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu z różnych tytułów. Najczęściej będzie to: • • • posiadanie statusu członka rodziny osoby ubezpieczonej, pozostawanie w stosunku pracy, wykonywanie pracy na podstawie umowy "zlecenia" (tylko jeżeli student ukończył 26 rok życia). Składka na ubezpieczenie zdrowotne pobierana jest także od wynagrodzenia z umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą także jeżeli student nie ukończył 26 roku życia. Dopiero jeżeli student nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu, to jest ubezpieczany przez uczelnię. Prawo do świadczeń zdrowotnych. Ubezpieczonym przysługuje prawo do świadczeń zdrowotnych w zakresie określonym ustawą o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (co nie obejmuje np. pewnych świadczeń stomatologicznych). 116 Katalog ECTS Dokumenty poświadczające status ubezpieczonego (prawo do świadczeń zdrowotnych). Ubezpieczony ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia zdrowotnego jest obowiązany przedstawić kartę ubezpieczenia zdrowotnego. W chwili obecnej nie zostały wydane przepisy regulujące szczegółowo zagadnienia związane z wydawaniem kart ubezpieczenia, dlatego dowodem ubezpieczenia zdrowotnego jest każdy dokument, który potwierdza uprawnienia do świadczeń zdrowotnych, w szczególności dokument potwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Podstawowym dokumentem, który student powinien przedstawić, jest legitymacja studencka. Wskazane (w razie wystąpienia jakichkolwiek wątpliwości) jest posiadanie dokumentów potwierdzających zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego i że zostały opłacone składki: • • • w przypadku "samodzielnego" tytułu będzie to potwierdzenie opłacenia składek (np. "pasek" wynagrodzenia, pracownicza legitymacja ubezpieczenia itp.); w przypadku studentów - członków rodziny osoby ubezpieczonej obok potwierdzenia opłacania składek wymagane jest potwierdzenie zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego w charakterze członka rodziny. Może to być zarówno kopia zgłoszenia, odpowiednie zaświadczenie z Narodowego Funduszu Zdrowia, jak również legitymacja ubezpieczeniowa tego z rodziców, który zgłosił studenta do ubezpieczenia; w przypadku studenta zgłoszonego do ubezpieczenia zdrowotnego będzie to potwierdzenie zgłoszenia dokonanego przez uczelnię. Prawo do świadczeń zdrowotnych trwa przez 30 dni po wygaśnięciu obowiązku ubezpieczeniowego, zatem dokumenty potwierdzające opłacanie składek mogą dotyczyć poprzedniego miesiąca. Kopie dokumentów potwierdzających świadczenia zdrowotne powinny być potwierdzone przez wystawiających (np. pieczątką z podpisem, samym podpisem itp.) lub przez notariusza. Każdy ubezpieczony może w Narodowym Funduszu Zdrowia (odpowiednim oddziale wojewódzkim) uzyskać zaświadczenie potwierdzające zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego. Zaświadczenie takie ważne jest przez l miesiąc. Ponadto świadczeniodawca może uzyskać od Narodowego Funduszu Zdrowia potwierdzenie uprawnień do świadczeń zdrowotnych przy pomocy stron WWW (niezbędny do tego jest numer PESEL). W przypadku nagłego zachorowania, wypadku, urazu lub zatrucia, stanu zagrożenia życia albo porodu dokumenty potwierdzające prawo do świadczeń zdrowotnych mogą zostać przedstawione w późniejszym terminie - nie później niż 30 dni od dnia rozpoczęcia udzielania świadczenia. Ponadto zakład opieki zdrowotnej w wypadku zagrożenia życia lub zdrowia ma obowiązek natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych nawet osobie nieubezpieczonej. Ocena, czy taki stan zachodzi, będzie dokonywana przez pracownika zakładu opieki zdrowotnej. Dostęp do świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej dla studentów "zamiejscowych". Studenci objęci obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie art. 9 ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia jako osoby ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia mają prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych z ubezpieczenia zdrowotnego na terenie całego kraju, w placówkach posiadających zawarte umowy z NFZ. Oznacza to, że posiadają oni również prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych z zakresu pod117 Ochrona środowiska stawowej opieki zdrowotnej zarówno w miejscu stałego zamieszkania, jak i w miejscu studiowania, a do zadań NFZ należy zaś opłacanie świadczeniodawcom kosztów tej opieki. Student może wybrać jednego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w miejscu kształcenia (na 9 miesięcy) i drugiego na miesiące letnie (lipiec - wrzesień) w miejscu stałego zamieszkania. W przypadku nagłego pogorszenia stanu zdrowia ubezpieczony ma prawo do uzyskania świadczeń zdrowotnych u świadczeniodawcy spoza województwa, w którym zamieszkuje (i jest wpisany na listę) ubezpieczony. Wszelkie rozliczenia są kwestią świadczeniodawców a nie ubezpieczonego. Narodowy Fundusz Zdrowia 18 czerwca 2003 roku ogłosił komunikat przedstawiający zasady udzielania świadczeń zdrowotnych m. in. studentom. Więcej informacji nt. ubezpieczenia zdrowotnego dla studentów można znaleźć na stronach Działu Spraw Studenckich pod adresem http://www.dss.uz.zgora.pl/index.php/ubezpieczenie . 3.5.ŚWIADCZENIA I UDOGODNIENIA DLA STUDENTÓW O SPECJALNYCH POTRZEBACH Osoby niepełnosprawne na UZ Uniwersytet Zielonogórski przykłada dużą wagę do wypracowania modelu równych szans w dostępie do edukacji osobom niepełnosprawnym. Dlatego też w 2005 r. została utworzona funkcja Pełnomocnika Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych. Zajmuje się on wszelkimi sprawami dotyczącymi studentów niepełnosprawnych oraz koordynacją wszystkich działań mających na celu otwarcie się naszej uczelni na potrzeby osób niepełnosprawnych. Pełnomocnik Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych Rozpoczęcie studiów dla osoby niepełnosprawnej to duży trud, ale warto go podjąć. Warto z wielu względów: uczelnia daje możliwość zdobycia wyższego wykształcenia zawodowego. Pełnomocnik zachęca również studentów do korzystania z programów pomocy osobom niepełnosprawnym poza Uniwersytettem. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) realizuje kilka takich programów, które mogą wykorzystać niepełnosprawni, przede wszystkim w stopniu umiarkowanym i znacznym, ale niektóre dotyczą też osób z niepełnosprawnością w stopniu lekkim. Dlaczego warto zgłosić się do pełnomocnika? Pełnomocnik poinformuje Cię o Twoich prawach i możliwościach pomocy. Pomoże wypełnić wniosek, np. do PFRON i poinformuje o możliwościach uzyskania pomocy z Funduszu lub PCPR. Możesz się podzielić swoimi problemami, oczekiwaniami względem uczelni, a także uwagami, co do możliwości wsparcia studenta niepełnosprawnego. Jeśli aktualnie nie masz większych problemów ze studiami, poznasz osobę, która może Ci pomóc, gdyby zaczęły się jakieś trudności. Jeśli nawet sam nie oczekujesz pomocy, możesz pomóc innym. Nawet czysto statystyczna informacja o każdym studiującym studencie niepełnosprawnym pozwala na zorganizowanie pewnych działań systemowych, które nie są możliwe, gdy uczelnia nie wie, ilu jest niepełnosprawnych oraz jaka jest prawdziwa skala potrzeb. Pamiętaj! Zabierz ze sobą dokument orzekający o niepełnosprawności, niezdolności do pracy, dokumentację medyczną potwierdzającą Twoje problemy zdrowotne. Nie obawiaj się i nie 118 Katalog ECTS wstydź: na tej uczelni studiuje już blisko 400 osób z orzeczeniami wydanymi z tytułu: niepełnosprawności ruchowej, słuchowej, wzrokowej, z różnymi chorobami somatycznymi, psychicznymi, np. schizofrenią czy depresją, itp. Pełnomocnik zapyta Cię o stopień i rodzaj niepełnosprawności, gdyż dane te pozwalają ustalić skalę i rodzaj specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz zaplanować pomoc i wsparcie. Pełnomocnika obowiązuje zachowanie Twoich indywidualnych danych i informacji o stanie zdrowia w tajemnicy! Dane statystyczne o sytuacji na uczelni są przetwarzane tylko w formie zbiorczej. Informacje o zdrowiu w przypadku konieczności rozmów na Twoim wydziale (z dziekanami, wykładowcami) ujawnione będą tylko w takim zakresie, na który sam wyrazisz zgodę we wcześniejszej rozmowie z pełnomocnikiem! Niepełnosprawni studenci i kandydaci na studia mogą uzyskać następującą pomoc: • • • poradę w zakresie oceny możliwości studiowania na danym kierunku; informację o formach pomocy ze strony uczelni; możliwość zdawania egzminów w alternatywnej formie (jeśli są przewidziane na danym kierunku). Po wcześniejszym zgłoszeniu takiej potrzeby przez kandydata (termin określa regulamin studiów), pełnomocnik, w oparciu o ustaloną procedurę formalną, opracowuje indywidualną strategię egzaminu, dostosowaną do potrzeb i możliwości kandydata. Uwaga: alternatywna forma egzaminu nie oznacza obniżenia progu wymagań wobec kandydata, a jedynie techniczą adaptację, np. powiększony druk, wydłużenie czasu pisania egzaminu, zmiana formy pisemnej na ustną lub odwrotnie, zapewnienie pomocy lektora. W przypadku trudności wynikających z niepełnosprawności, w realizacji zadań dydaktycznych w normalnym trybie – istnieje możliwość indywidualizacji terminów i form zaliczeń, po ustaleniach z wykładowcą i/lub dziekanem. W wyjątkowych przypadkach możliwa jest indywidualna organizacja studiów w ciągu całego czasu ich trwania. Sytuacja każdego studenta z niepełnosprawnością rozpatrywana jest odrębnie, a więc strategia pomocy może być różna. Wymaga udokumentowania medycznego. Pełnomocnik pośredniczy w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi o podobnych problemach na uczelni. Od niego można uzyskać koleżeńską informację i poradę, na temat tego, jak poradzić sobie na studiach. Możliwy jest również kontakt ze studentami niepełnosprawnymi z innych uczelni w Polsce. Jednocześnie pełnomocnik wspiera i udzieli pomocy we wszelkich próbach zorganizowanej, wspólnej aktywności grup osób niepełnosprawnych i grup integracyjnych. Wszystkie przywileje, prawa i obowiązki niepełnosprawnego studenta zawiera Regulamin Studiów. Pamiętaj! Dla swojego dobra przeczytaj Regulamin. Rekrutacja Działając zgodnie z zasadą wyrównywania szans, nasza uczelnia zwiększa dostępność do studiów wyższych osobom niepełnosprawnym nie poprzez obniżanie wymagań na egzaminie wstępnym, lecz poprzez kompensację ograniczeń wynikających z niepełnosprawności. Kandydaci niepełnosprawni mogą ubiegać się o modyfikację postępowania kwalifikacyjnego (jeśli takowe są przewidziane na danym kierunku), które polega na: 119 Ochrona środowiska • • • • możliwości zamiany formy pisemnej na ustną. możliwości zamiany formy ustnej na pisemną. możliwości zdawania przy pomocy formularzy wydrukowanych inną wielkością czcionki. możliwości zdawania z pomocą asystenta wyznaczonego przez komisję rekrutacyjną. Forma alternatywna nie oznacza zwolnienie z egzaminu lub ułatwienia jego zakresu, lecz dostosowanie go do specyficznych potrzeb osoby niepełnosprawnej. Jest to wyłącznie zmiana sposobu przeprowadzenia, a nie treści. Kandydat chcący zdawać egzamin w formie alternatywnej powinien zaznaczyć ten zamiar w formularzu wypełnianym podczas centralnej rejestracji oraz wystosować pisemną prośbę do komisji rekrutacyjnej kierunku, na którym zamierza studiować. Kandydat powinien także skontaktować się z Pełnomocnikiem Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych na Uniwersytecie Zielonogórskim celem ustalenia formy zdawania egzaminu oraz przedstawienia dokumentu orzekającego o stopniu niepełnosprawności lub dokumentacji medycznej potwierdzającech niesprawność lub chorobę. Dostępność budynków Uniwersytetu dla osób niepełnosprawnych Pięć budynków jest w pełni dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych (winda, toalety, ciągi komunikacyjne, otwory drzwiowe i okienne o odpowiedniej szerokości). Są to budynki: • • • • • • Wydziału Nauk Biologicznych oraz Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska (kampus A) Wydziału Mechanicznego (kampus A) Wydziału Matematyki, Informatyki i Ekonometrii (kampus A) Wydziału Fizyki i Astronomii (kampus A) Kolegium Języków Obcych (kampus B) część Wydziału Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu (kampus B) Ponadto dostępny jest budynek Domu Studenckiego przy ul. Wyspiańskiego (kampus A). Pozostałe budynki Uniwersytetu Zielonogórskiego jedynie w pewnym stopniu spełniają kryteria dostępności lub nie spełniają ich w ogóle. Na Wydziale Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji (kampus A) znajdują się windy. W budynku Wydziału Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu oraz Wydziału Humanistycznego (kampus B) znajdują się dostosowane toalety. Informacje przydatne dla osób niesłyszących lub niedosłyszących Dzięki dofinansowaniu uzyskanemu z programu celowego PFRON „PITAGORAS” Uniwersytet Zielonogórski zakupił 10 nowoczesnych systemów współpracujących z aparatami słuchowymi i wspierającymi transmisję dźwięku oraz zamontował 3 pętle induktofoniczne w salach wykładowych. Dystans pomiędzy rozmówcami, odbite dźwięki obniżają znaczenie jakość dźwięku docierającego do aparatu słuchowego osoby niedosłyszącej. To czyni komunikowanie się w wielu okolicznościach szczególnie trudnym dla ludzi z ubytkami słuchu. Zakupiony system umożliwia osobom słabosłyszącym wyraźne słyszenie i rozumienie w pełnym dźwięków otoczeniu. System ten składa się z nadajnika, mikrofonu, odbiornika oraz stopki łączą- 120 Katalog ECTS cej odbiornik z aparatem słuchowym. Nadajnik za pomocą mikrofonu wyłapuje sygnały mowy tuż przy ich źródle i przesyła w postaci fal radiowych wprost do niewidocznego, zminiaturyzowanego odbiornika wieloczęstotliwościowego. Dzięki temu sygnału przesyłane są bezpośrednio do ucha osoby niedosłyszącej bez utraty intensywności i jedynie z minimalnym szumem otoczenia. Pozwala to skupić się na rozumieniu przekazywanych treści, a nie na próbach usłyszenia co mówi wykładowca czy prowadzący zajęcia. Dzięki systemowi możliwe jest pełne uczestniczenie osoby niedosłyszącej w wykładach (nawet w dużych salach o dużym natężeniu szumów), konwersatoriach czy innego typu zajęciach. System jest przenośny, co zapewnia całkowitą swobodę w poruszaniu się zarówno mówiącego jak i słuchacza. Wykładowca nie musi być zwrócony twarzą do studentów, aby można go było usłyszeć i zrozumieć. Umożliwia to zapisywanie na tablicy, korzystanie z prezentacji multimedialnych przez wykładowcę, czy też prowadzenie zajęć praktycznych bez konieczności skupiania się przez wykładowcę na utrzymywaniu kontaktu wzrokowego ze studentem niedosłyszącym. System ten zapewnia komfort pracy zarówno prowadzącym zajęcia jak i studentom. Na Uniwersytecie Zielonogórskim sprzęt może zostać użyczony 10 studentom, do wykorzystywania także poza uczelnią, w życiu codziennym. Aby wypożyczyć system należy zgłosić się do Pełnomocnika Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych i wypełnić wniosek o użyczenie systemu przez Uniwersytet. Po złożeniu wniosku zostanie podpisana umowa, na podstawie której sprzęt zostanie użyczony na okres jednego semestru, z możliwością przedłużenia. Pętle induktofoniczne zamontowano w salach Wydziału Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu oraz w Kolegium Języków Obcych na kampusie B. Są to nowoczesne urządzenia działające na zasadzie fal radiowych nie wymagające dodatkowego sprzętu. Wystarczy po wejsciu na salę wykładową przełączyć aparat słuchowy na funkcję telefonu. Sale wyposażone w ten sprzęt są odpowiednio oznakowane. Transport dostępny dla osób niepełnosprawnych Uczelnia współpracuje z władzami Zielonej Góry i Miejskim Zakładem Komunikacji. Na potrzeby niepełnosprawnych studentów stworzone zostały linie autobusowe łączące kampusy uniwersytetu. Z dworca PKP i PKS na Uniwersytet Zielonogórski jeżdżą następujące autobusy, obsługiwane pojazdami niskopodłogowymi: 1. 2. 3. 4. 5. 6. na ul. Podgórną 50 – Kampus A – linia nr 8 na al. Wojska Polskiego 69 – Kampus B – linia nr 8, 36, 37 (bezpośrednio przy uczelni) na ul. Energetyków – linia nr 20 (przy ul. Energetyków), linie nr 4,19,23 (przy ul.Batorego) na ul. Wiśniową – linie nr 0,44 (przy ul. Jaskółczej), linia nr 8 (przy ul. Wyszyńskiego III) na ul.Monte Cassino – linia nr 8 (przy ul.Ptasiej) na ul. Wyspiańskiego (Dom Studenta) – linie nr 16, 19, 36, 44 Ponadto kampusy A i B uniwersytetu łączy linia nr 7 (dla odjeżdżających w stronę kampusu A z Kampusu B przystanek przy ul. Osiedle Zacisze I lub ul. Prosta, dla odjeżdżających w stronę 121 Ochrona środowiska kampusu B z kampusu A przystanek przy ul. Podgórnej), niestety nie wszystkie kursy są obsługiwane autobusem niskopodłogowym. Szczegółowe informacje na temat kursów i rozkładu jazdy autobusów można znaleźć na stronie internetowej MZK pod adresem http://www.mzk.zgora.pl/rozklad/ . Na terenie miasta Zielona Góra przejazd autobusami MZK dla osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności jest bezpłatny (dotyczy również opiekuna). Natomiast pozostałe osoby niepełnosprawne posiadają 50% ulgę. Cena biletu normalnego to 2 zł, a ulgowego 1 zł. Już ponad 80% taboru MZK jest niskopodłogowa. Niepełnosprawny student na terenie miasta Zielona Góra może również skorzystać z usługi przewozu specjalnie przystosowanym busem. Do przeozu tym środkiem komunikacji uprawnione są osoby niepełnosprawne z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności: • • • • poruszające się na wózkach inwalidzkich wraz z opiekunem lub bez; z tytułu narządu ruchu; z tytułu chorób neurologicznych lub upośledzenia umysłowego; osoby niewidome lub ociemniałe. Komunikacja mikrobusowa funkcjonuje w dniach: • • od poniedziałku do soboty w godzinach 6:00 – 22:00; w niedziele i święta w godzinach 7:00 – 15:00. Zamówienia na kursy przyjmowane są pod nr telefonu +48 68 320 42 38 lub +48 605 430 204 (kom.) w godzinach: • • od poniedziałku do soboty w godzinach 8:00 – 22:00; w niedziele i święta od 8:00 – 15:00. W celu zapewnienia płynności usługi, zamówienie należy złożyć z wyprzedzeniem przynajmniej jednodniowym na dzień wolny od pracy w ostatnim poprzedzającym dniu roboczym. Cennik opłat: 1. dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach inwalidzkich: a. przewóz do 5 km w granicach miasta Zielona Góra – 5 zł b. przewóz do 10 km w granicach miasta Zielona Góra – 10 zł 2. dla osób niepełnosprawnych z inną niepełnosprawnością: a. przewóz do 5 km w granicach miasta Zielona Góra – 6 zł b. przewóz do 10 km w granicach miasta Zielona Góra – 12 zł 3. przewóz w niedziele i święta: a. przewóz do 5 km w granicach miasta Zielona Góra – 7 zł b. przewóz do 10 km w granicach miasta Zielona Góra – 14 zł 4. przewozy wielokrotne: a. abonament dekadowy (10 dni) w granicach miasta Zielona Góra – 60 zł b. abonament miesięczny w granicach miasta Zielona Góra – 150 zł 122 Katalog ECTS Pomoc materialna dla studentów niepełnosprawnych Wszyscy niepełnosprawni studenci UZ mogą ubiegać się o specjalne stypendium. Kryterium przyznania stypendium nie stanowi dochód, ale orzeczenie o niepełnosprawności. Pomoc wynosi w zależności od stopnia niepełnosprawności: • • • 150 zł dla osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności; 200 zł z umiarkowanym stopniem; 250 zł ze znacznym. Jednocześnie student może otrzymywać stypendium socjalne i naukowe lub ministra, mieszkaniowe (w wysokości 120 zł) i na wyżywienie (120 zł). Pełnomocnik zachęca również studentów do korzystania z programów pomocy osobom niepełnosprawnym poza Uniwersytetem. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) realizuje kilka takich programów, które mogą wykorzystać niepełnosprawni, przede wszystkim w stopniu umiarkowanym i znacznym, ale niektóre dotyczą też osób z niepełnosprawnością w stopniu lekkim. Szczególnie warto zwrócić uwagę na programy STUDENT i HOMER. Indywidualna organizacja studiów Student niepełnosprawny może skorzystać z indywidualnej organizacji studiów. Przyznanie przez dziekana indywidualnej organizacji studiów upoważnia do częściowego zwolnienia z obowiązku uczęszczania na zajęcia dydaktyczne, bez zmniejszania wymagań co do poziomu wiedzy. Dzięki indywidualnej organizacji studiów można dopasować tryb studiowania do stanu zdrowia. Daje on bowiem możliwość swobodniejszego dysponowania czasem, gdyż można uczęszczać na zajęcia kiedy stan zdrowia na to pozwala. Zmiana formy zaliczeń i egzaminów Niepełnosprawni studenci mogą ubiegać się o zmianę formy egzaminów i zaliczeń, która polega na możliwości: • • • • • zamiany formy pisemnej na ustną zamiany formy ustnej na pisemną zdawania przy pomocy formularzy wydrukowanych inną wielkością czcionki zdawania przy pomocy komputera zdawania z pomocą asystenta Należy pamiętać, iż forma alternatywna nie oznacza zwolnienia z egzaminu lub ułatwienia jego zakresu, lecz dostosowanie go do specyficznych potrzeb osoby niepełnosprawnej. Jest to wyłącznie zmiana sposobu przeprowadzenia, a nie treści. Student chcący zdawać egzamin w formie alternatywnej powinien poinformować o takiej potrzebie wykładowcę oraz wystosować pisemną prośbę do właściwego Dziekana. 123 Ochrona środowiska Urlop zdrowotny Osoba mająca kłopoty ze zdrowiem może ubiegać się o przyznanie urlopu zdrowotnego. W tym celu należy skierować pismo do dziekana wydziału i potwierdzić je odpowiednimi dokumentami. Urlop potwierdza się wpisem do indeksu, a w czasie jego trwania student zachowuje uprawnienia studenckie w tym prawo do pobierania stypendium specjalnego. Turnus rehabilitacyjny Od 2007 roku Uniwersytet Zielonogórski organizuje turnusy rehabilitacyjne dla niepełnosprawnych studentów. Udział w turnusie jest bezpłatny. Do korzystania z turnusu uprawnieni są studenci UZ posiadający orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Wynioski na turnus przyjmuje pełnomocnik rektora ds. studentów niepełnosprawnych. Dotychczas zorganizowaliśmy turnus w Karłowie, pięknie położonej miejscowości w Górach Stołowych. Na rok 2008 planowane są turnusy w Kołobrzegu i Krynicy Górskiej. Rada Studentów Niepełnosprawnych Na uczelni działa Rada Osób Niepełnosprawnych. Zrzesza wszystkich studentów – tak niepełnosprawnych, jak i pozostałych, zainteresowanych pracą badawczą, problematyką niepełnosprawności, działalnością na rzecz innych, czy też po prostu zainteresowane wspólnym atrakcyjnym spędzeniem czasu. Rada zbiera się na posiedzenia w kampusie B, lecz oferta dotyczy także studentów innych wydziałów. Mile widziane wszystkie oryginalne interdyscyplinarne pomysły badawcze! Opiekunem rady jest Pełnomocnik Rektora ds. Studentów Niepełnosprawnych. Tradycją na Uniwersytecie Zielonogórskim stało się już organizowanie Dnia Niepełnosprawnego Studenta. Dotychczas odbyły się cztery jego edycje: 1. 2. 3. 4. Uczelnia bez barier Sukces bez barier Aktywność bez barier Zabawa bez barier W trakcie Dnia Niepełnosprawnego Studenta prezentujemy dokonania naszych studentów na polu artystycznym, naukowym, społecznym i wielu innych płaszczyznach życia. Niepełnosprawni mieli już okazję tańczyć, śpiewać, prezentować swój dorobek naukowy, dzielić się wiedzą o tym, jak należy postępować z osobami niepełnosprawnymi. Przy współpracy z Polskim Związkiem Niewidomych organizujemy również corocznie w październiku „Dzień białej laski”. W trakcie tej jednodniowej imprezy osoby niewidome i słabowidzące starają się zaprezentować swoją aktywność. Rada Studentów Niepełnosprawnych wraz z Pełnomocnikiem raz w tygodniu organizuje ‘five o’clock”, czyli herbatkę o siedemnastej. Są to luźne spotkania członków Rady z niepełnosprawnymi studentami przy herbacie lub kawie. Przy okazji omawiane zostają aktualne problemy niepełnosprawnych studentów występujące na uczelni oraz podejmowane są próby ich rozwiązania. Jeżeli masz problem to przyjdź, a otrzymasz poradę i pomoc w zależności od rozpatrywanego problemu. 124 Katalog ECTS Pełnomocnik Rektora Do Spraw Studentów Niepełnosprawnych dr Marcin Garbat al. Wojska Polskiego 69 Kampus B Uniwersytetu Zielongórskiego pok. 401 a (Biuro Karier UZ) Tel: +48 68 328 31 79 Tel: kom: +48 601 902 282 e-mail: [email protected] http://www.bk.uz.zgora.pl/onindex.php poniedziałek - środa czwartek 7.30 - 14.30 7.30 - 12.30 3.6.POMOC MATERIALNA DLA STUDENTÓW Kryteria przyznawania stypendiów na Uniwersytecie Zielonogórskim określa Regulamin Pomocy Materialnej dla Studentów i Doktorantów UZ (załącznik do zarządzenia nr 41 Rektora UZ z dn. 21 września 2009 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów Uniwersytetu Zielonogórskiego). Od 22 lutego 2010 r. obowiązuje nowy regulamin pomocy materialnej dla studentów i doktorantów Uniwersytetu Zielonogórskiego. Zmiany dotyczą terminów wypłat świadczeń socjalnych (&. 4, ust. 9). Na Wydziale Nauk Biologicznych student ubiegać się może o następujące świadczenia socjalne: 1. zapomogi losowe od 50 zł do 1200 zł (przyznawane są w zależności od zdarzenia losowego); 2. stypendia specjalne dla osób niepełnosprawnych od 200 zł do 350 zł (przyznawane w zależności od stopnia niepełnosprawności); 3. stypendia socjalne (przyznawane w zależności od wysokości dochodu). Wysokość dochodu uprawniającego do otrzymania stypendium w październiku wynosiła 572 zł, od listopada 602 zł; 4. stypendia za wyniki w nauce (przyznawane w zależności od średniej): na kierunku biologia- wymagana minimalna średnia to 4,33, na kierunku biologia – wymagana minimalna średnia to 4,38; 5. stypendia mieszkaniowe (przyznawane w kwocie 150 zł dla osób zakwaterowanych w Domu Studenta lub wynajmujących kwaterę prywatną); 6. stypendia na wyżywienie (przyznawane wkwocie.150 zł dla wszystkich otrzymujących równocześnie stypendia socjalne; 7. stypendium za wyniki w sporcie od 100 zł do 500 zł (przyznawane są w zależności od wyników sportowych i stopnia przyznania). Studenci UZ po spełnieniu wymogów formalnych mogą zostać stypendystami programu Erasmus. Uczelnią partnerską WNB w ramach programu Erasmus jest Brandergurgische Technische Universitat Cottbus, Niemcy. Studenci mają również możliwość uzyskania stypendium na praktyki za- 125 Ochrona środowiska graniczne trwające od 3 miesięcy do 1 roku akademickiego. Uczelnia macierzysta przyznaje wówczas grant na dofinansowanie kosztów podróży i pobytu oraz opiekę organizacyjną i dydaktyczną. 3.7.BIURO OBSŁUGI STUDENTÓW Dział Spraw Studenckich Kierownik - mgr inż. Elżbieta Kaźmierczak e-mail: [email protected] tel.: +48 68 328 31 83 Pracownicy mgr Barbara Bydałek e-mail: [email protected] tel.: +48 68 328 32 81 mgr Katarzyna Litwin e-mail: [email protected] tel.: +48 68 328 32 82 mgr inż. Iwona Madej e-mail: [email protected] tel.: +48 68 328 32 84 Adres al. Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona Góra, Kampus B, pok. 405R-406R DO ZADAŃ DZIAŁU SPRAW STUDENCKICH NALEŻY: W zakresie koordynacji działalności stypendialnej w Uniwersytecie: • • • • ogólny nadzór nad załatwianiem spraw stypendialnych w dziekanatach poprzez instruktaż i kontrole realizacji decyzji w sprawach przyznawania, zawieszania i cofania pomocy stypendialnej, przygotowywanie propozycji rozstrzygnięć odwołań od decyzji Wydziałowych Komisji Stypendialnych w ramach Odwoławczej Komisji Stypendialnej, opracowywanie i realizacja zasad przyznawania nagród i stypendiów Rektora dla studentów i doktorantów, nadzór nad prawidłowym i terminowym opracowaniem przez dziekanaty wniosków o przyznanie stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wyniki w nauce oraz za wybitne osiągnięcia sportowe, W zakresie współpracy z Rzecznikiem Dyscyplinarnym dla Studentów: • 126 przekazywanie Rzecznikowi Dyscyplinarnemu dla Studentów materiałów dotyczących wykroczeń studentów, Katalog ECTS zapewnienie obsługi sekretarsko-kancelaryjnej Rzecznikowi Dyscyplinarnemu i Komisji Dyscyplinarnej, • W zakresie współdziałania ze środowiskiem studenckim: współpraca z organizacjami młodzieżowymi i samorządem studenckim, nadzór nad działalnością finansową studenckich kół naukowych, koordynacja i pomoc w realizacji studenckiej działalności kulturalnej, sportowej, turystycznej i innych form działalności, • • • W zakresie spraw socjalnych: współdziałanie z Uczelnianym Towarzystwem Budownictwa Społecznego sp. z o.o. w zakresie prawidłowego wykorzystania miejsc w domach studenckich, współdziałanie z placówkami służby zdrowia w zakresie opieki zdrowotnej nad studentami, ewidencji studentów-cudzoziemców i opieka nad nimi. • • • 3.8.PROGRAMY MIĘDZYNARODOWE Wyjazd na studia Erasmus jest programem współpracy między uczelniami. Powstał w 1987 roku jako zakrojony na szeroką skalę europejski program wymiany studentów. Uczestniczy w nim 27 krajów UE, a także Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Turcja. Do udziału w programie uprawnionych jest 5 tysięcy uczelni z 31 państw. W ramach programu studenci mogą odbyć część swoich studiów za granicą. Na Uniwersytecie Zielonogórskim studenci mogą wybierać spośród 14 partnerów zagranicznych. Wymiana studentów może być realizowana tylko i wyłącznie pomiędzy uczelniami posiadającymi ważną Kartę Uczelni Erasmusa. Polskie uczelnie mogą wysyłać studentów do uczelni we wszystkich krajach uczestniczących w programie oraz przyjmować studentów z tych krajów. Z uczelniami, z którymi realizowana jest wymiana studentów muszą być podpisane umowy dwustronne (jednoroczne lub wieloletnie umowy bilateralne podpisywane pomiędzy poszczególnymi wydziałami uczelni partnerskich). Każda uczelnia finansuje (z funduszy otrzymanych z Agencji Narodowej) jedynie stypendia dla swoich studentów wyjeżdżających. Studenci przyjeżdżający z zagranicy otrzymują stypendium Erasmusa we własnym kraju. W programie Erasmus można ubiegać się o dwa rodzaje wyjazdów: • • wyjazd na część studiów - do zagranicznej uczelni współpracującej z uczelnią macierzystą; wyjazd na praktykę - do zagranicznej instytucji nieakademickiej współpracującej z uczelnią. Aby ubiegać się o wyjazd w ramach Erasmusa, należy: • być studentem uczelni, która posiada Kartę Uczelni Erasmusa i prowadzi wymianę studentów, 127 Ochrona środowiska • • • być zarejestrowanym na studiach prowadzących do uzyskania stopnia/dyplomu (licencjata, inżyniera, magistra lub doktora); mieć ukończony pierwszy rok studiów pierwszego stopnia (licencjackich, inżynierskich); być obywatelem kraju uczestniczącego w Erasmusie (albo mieć status uchodźcy lub kartę stałego pobytu w kraju uczestniczącym). Jest jeszcze jeden warunek ubiegania się o wyjazd: Twój macierzysty wydział musi faktycznie brać udział w Erasmusie, to znaczy współpracować z zagranicznymi uczelniami albo instytucjami w ramach tego programu. Podstawowe kryteria stawiane kandydatom: • • dobre wyniki w nauce znajomość języka obcego, w jakim będą prowadzone zajęcia na uczelni zagranicznej Jako uczelnia macierzysta mamy prawo określić szczegółowe kryteria i warunki, jakie muszą spełnić kandydaci na wyjazdy. Warunki te nie mogą oczywiści pozostawać w sprzeczności z ogólnymi zasadami Programu i będą podane do ogólnej wiadomości podczas okresu rekrutacji. Ze strony Działu Współpracy z Zagranicą można dowiedzieć się, do których państw można wyjechać studiując na swoim kierunku. Należy pamiętać, że: • • • • • • • celem wyjazdu studenta w ramach Erasmusa jest zrealizowanie części studiów w partnerskiej uczelni zagranicznej; student przemieszcza się do partnerskiej uczelni zagranicznej na określony czas i tam realizuje program studiów nie przestając być studentem polskiej uczelni i nie tracąc praw studenta w Polsce; minimalny okres studiowania to 3 miesiące, a maksymalny (łącznie z ewentualną praktyką) - 1 rok akademicki; uczelnia przyjmująca nie ma prawa pobierać od studentów przyjeżdżających opłat za naukę (wpisowego, czesnego, opłat za egzaminy itp.); student otrzymuje dofinansowanie/stypendium wyrównujące zwiększone koszty utrzymania za granicą - stypendium nie jest przeznaczone na pokrycie pełnych kosztów wyjazdu; uczelnia macierzysta zobowiązuje się do uznania okresu studiów odbytych w uczelni partnerskiej za równoważny z okresem studiów w uczelni macierzystej (wyjazd nie wydłuża czasu studiów) pod warunkiem zrealizowania przez studenta uzgodnionego przed wyjazdem programu studiów ("Porozumienie o programie zajęć" - Learning Agreement); student wyjeżdżający nie traci praw studenta w Polsce (co przejawia się m.in. w kontynuacji wypłat stypendiów krajowych: socjalnego, za wyniki w nauce); prawo do wyjazdu jako student Erasmusa jest jednokrotne. Prawa i obowiązki stypendysty Erasmusa zawiera Karta Studenta Erasmus, którą otrzymuje każdy student wyjeżdżający na stypendium. Więcej informacji nt. programu Erasmus można uzyskać u Uczelnianego Koordynatora Programu Erasmus w Dziale Współpracy z Zagranicą. 128 Katalog ECTS UCZELNIANY KOORDYNATOR PROGRAMU LIFELONG LEARNING/ERASMUS mgr Adnieszka Możejko Rektorat, Budynek A-18, pokój 106 ul. Licealna 9 65-417 Zielona Góra e-mail: [email protected] tel.: +48 68 328 3293 3.9.KURSY JĘZYKOWE Intensywne kursy językowe Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses - EILC) EILC to kursy mniej znanych języków UE i innych krajów uczestniczących w programie Erasmus. Kursy te przeznaczone są dla stypendystów Erasmusa, przyjeżdżających na studia lub praktykę do kraju, w którym mówi się językiem rzadziej stosowanym i nauczanym. W kraju tym kursy organizowane są przez wybrane ośrodki nauczania języków. Czas trwania kursu: do 6 tygodni. Kurs musi obejmować minimum 60 godzin zajęć. Kraje, w których organizowane są intensywne kursy językowe Erasmusa: Belgia (Wspólnota Flamandzka), Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Holandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Malta, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Turcja, Węgry, Włochy. Kursów EILC NIE ORGANIZUJĄ: Austria, Belgia - część francuskojęzyczna, Francja, Hiszpania, Irlandia, Niemcy, Wielka Brytania. Nabór kandydatów prowadzą bezpośrednio instytucje organizujące kursy, a w niektórych krajach docelowych - Agencje Narodowe Erasmusa. Zakwaterowanie i wyżywienie uczestników Organizator kursu powinien zagwarantować uczestnikom możliwość zakwaterowania w akademikach i korzystania ze stołówek studenckich. Opłaty Za udział w kursie nie są pobierane opłaty. Uczestnicy płacą natomiast za zakwaterowanie i wyżywienie oraz za dodatkowe koszty związane z zakwaterowaniem i wyżywieniem na wyjazdach turystycznych w ramach programu kulturalnego. Finansowanie pobytu Pobyt na kursie EILC studenci finansują sami, ewentualnie mogą otrzymać stypendium na okres kursu z uczelni macierzystej, pod warunkiem, że uczelnia podjęła decyzję o wypłacaniu wszystkim 129 Ochrona środowiska swoim studentom biorącym udział w EILC dodatkowego stypendium. Decyzja uczelni uzależniona jest od jej możliwości finansowych. Sposób ubiegania się o udział w kursach Zainteresowani studenci - stypendyści Erasmusa, zgłaszają swoje kandydatury za pośrednictwem uczelnianego koordynatora Erasmusa w swojej uczelni. Student wypełnia elektronicznie standardowy formularz zgłoszeniowy i przesyła go pocztą elektroniczną do koordynatora Erasmusa. Uczelnia wypełnia część końcową formularza, w której zatwierdza zgłoszenie studenta oraz podaje dane kontaktowe koordynatora/osoby kontaktowej ds. Erasmusa. Formularz musi zostać przesłany mailem przez koordynatora uczelnianego lub biuro Erasmusa bezpośrednio do instytucji organizującej kurs albo, w przypadku niektórych krajów docelowych, do Agencji Narodowej Programu Erasmus. ZGŁOSZENIA POWINNY ZOSTAĆ WYSŁANE TYLKO W FORMIE ELEKTRONICZNEJ (należy wysyłać wypełniony plik Worda). Formularz zgłoszeniowy studenta Erasmusa Szczegółowe informacje o intensywnych kursach językowych Erasmusa (EILC) w Europie oraz wykaz organizatorów w poszczególnych krajach wraz z ich danymi kontaktowymi dostępne są na stronie Komisji Europejskiej. Terminy Każdego roku kursy organizowane są przed rozpoczęciem semestru zimowego czyli w miesiącach letnich (lipiec - wrzesień), a w niektórych krajach również przed rozpoczęciem semestru letniego w styczniu - lutym. 3.10.PRAKTYKI Studenckie praktyki są obligatoryjnym elementem kształcenia na kierunku Biologia na Wydziale Nauk Biologicznych UZ. Studentów, zgodnie z planem studiów, obowiązuje: praktyka zawodowa (studenci licencjackich studiów stacjonarnych i niestacjonarnych), praktyka pedagogiczna (studenci jednolitych studiów stacjonarnych). Realizacja praktyki zawodowej praktyka zawodowa • 3-tygodniowa (90 godzin) po zakończeniu semestru 4 (studenci licencjackich studiów stacjonarnych i niestacjonarnych) Praktyka odbywa się w wybranym przez studenta i zaakceptowanym przez Opiekuna praktyk Zakładzie pracy. Praktyka zawodowa może się odbywać w podmiotach gospodarczych, urzędach oraz innych jednostkach organizacyjnych, których charakter działań związany jest z kierunkiem lub specjalnością studiów. Praktyka zawodowa może być również realizowana w jednostkach organizacyjnych Wydziału Nauk Biologicznych UZ. Z odbytych praktyk studenci rozliczają się przy pomocy dziennika praktyk potwierdzonego przez kierownika praktyk w Zakładzie pracy. 130 Katalog ECTS Nietypowe sprawy dotyczące praktyk zawodowych reguluje regulamin praktyk obowiązujący na Wydziale Nauk Biologicznych lub gdy są to sprawy nieuregulowane tym regulaminem decyzje podejmuje Dziekan po konsultacjach z Opiekunem praktyk na Wydziale. Cele praktyki Celem praktyki zawodowej jest przygotowanie studentów do pracy: w instytucjach badających i kontrolujących środowisko, instytucjach zarządzających ochroną środowiska, w przemyśle, rolnictwie, drobnej wytwórczości, w administracji państwowej i samorządowej. Realizacja tego celu odbywa się poprzez: • • • • • • • pogłębienie i poszerzenie wiadomości teoretycznych uzyskanych na zajęciach dydaktycznych doskonalenie umiejętności w zakresie wykonywanych czynności na poszczególnych stanowiskach pracy, zapoznanie się z prawidłową organizacją pracy w podmiotach gospodarczych i jednostkach organizacyjnych, w warunkach gospodarki rynkowej, kształcenie umiejętności pracy w zespołach ludzkich, przygotowanie do samodzielnej pracy oraz do podejmowania decyzji, zapoznanie się z techniką prowadzenia dokumentacji na różnych stanowiskach pracy i poprawnym jej prowadzeniu, kształcenie poczucia odpowiedzialności za wykonywaną pracę i podejmowane decyzje, kształcenie poczucia etyki zawodowej. System kontroli W trakcie praktyki student zobowiązany jest do wywiązanie się z programu, właściwego dla określonego kierunku studiów i zadań, wyznaczonych przez osobę odpowiedzialną za realizację praktyki ze strony zakładu pracy. Dokumentacją poświadczającą wykonanie tych zadań, jest dziennik praktyk podpisany przez osobę odpowiedzialną z Zakładu pracy. Wydziałowy Opiekun praktyk kontroluje przebieg praktyk poprzez weryfikację przedstawionych przez studentów dzienników praktyk , kontakt z opiekunami praktyk na terenie zakładu pracy. Zaliczenie Praktykę zalicza się na podstawie stosownej dokumentacji (dziennik praktyk) przedłożonej Opiekunowi praktyk na Wydziale. Formalnym wyrazem zaliczenia praktyki jest dokonanie wpisu w indeksie oraz na karcie egzaminacyjnej przez Opiekuna praktyk na Wydziale. Realizacja praktyki pedagogicznej praktyka pedagogiczna • 4-tygodniowa (80 godzin) po zakończeniu semestru 8 (studenci jednolitych studiów stacjonarnych). Praktyka odbywa się w wybranej przez studenta i zaakceptowanej przez Opiekuna praktyk szkole ponadgimnazjalnej. Z odbytych praktyk studenci rozliczają się przy pomocy dziennika praktyk potwierdzonego przez nauczyciela – opiekuna praktyki w szkole i dyrektora szkoły, opinii o studencie wystawionej 131 Ochrona środowiska przez nauczyciela – opiekuna praktyki w szkole, konspektów do przeprowadzonych zajęć, arkuszy hospitacyjnych. W nietypowych sprawach dotyczących praktyk decyzje podejmuje Dziekan po konsultacjach z Opiekunem praktyk na Wydziale. Student może wnioskować do Dziekana o zmianę praktyki pedagogicznej na zawodową, w wymiarze 4 – tygodnie. Cele praktyki Celem praktyki pedagogicznej jest przygotowanie studenta do pracy w placówkach oświatowych. Realizacja tego celu możliwa jest dzięki realizacji następujących celów szczegółowych: • • • • • pogłębienie znajomości całokształtu pracy pedagogicznej w różnych typach placówek oświatowych doskonalenie umiejętności metodycznych poprzez konfrontację przygotowania teoretycznego z praktyką. rozwijanie samodzielności studentów w organizowaniu i prowadzeniu zajęć z uczniami oraz wychowankami. doskonalenie umiejętności interpersonalnych w bezpośrednim kontakcie z uczniem i wychowankiem. wprowadzenie studenta na rynek pracy przez nawiązanie bezpośredniego kontaktu z placówkami oświatowymi, zorientowanie w możliwościach zatrudnienia, stworzenie szansy zaprezentowania posiadanych kwalifikacji potencjalnemu pracodawcy. System kontroli W trakcie praktyki student zobowiązany jest do wywiązania się z programu praktyk pedagogicznych oraz zadań, wyznaczonych przez nauczyciela odpowiedzialnego za realizację praktyki w szkole. Dokumentacją poświadczającą wykonanie tych zadań, jest dziennik praktyk podpisany przez nauczyciela – opiekuna praktyk w szkole i dyrektora szkoły, konspekty do przeprowadzonych zajęć, arkusze hospitacyjne. Wydziałowy Opiekun praktyk kontroluje przebieg praktyk poprzez weryfikację przedstawionych przez studentów dzienników praktyk , kontakt z nauczycielami-opiekunami praktyk w szkole. Zaliczenie Praktykę zalicza się na podstawie stosownej dokumentacji (dziennik praktyk, opinia, konspekty, arkusze hospitacyjne) przedłożonej Opiekunowi praktyk na Wydziale. Formalnym wyrazem zaliczenia praktyki jest dokonanie wpisu w indeksie oraz na karcie egzaminacyjnej przez Opiekuna praktyk na Wydziale. Wyjazd na praktykę zagraniczną Uczelnia może wysyłać studentów na praktykę do instytucji zagranicznych, które wyraziły chęć przyjęcia studentów na praktykę w ramach Erasmusa. Na praktykę możesz więc wyjechać do zagranicznej instytucji nieakademickiej, organizacji, przedsiębiorstwa, placówki naukowo-badawczej, organizacji non-profit ,które zawarło z uczenią (wy- 132 Katalog ECTS działem) porozumienie o współpracy w tym programie, czyli do instytucji partnerskiej. Tak jak w przypadku uczelni, instytucja ta musi znajdować się w kraju uczestniczącym w Erasmusie. Kryteria stawiane kandydatom do wyjazdu na praktykę: • Znajomość języka obcego kraju, w którym odbędzie się praktyka. Aby ubiegać się o wyjazd na praktykę Erasmusa musisz znać język obcy w takim stopniu, aby móc brać aktywny udział w działalności zagranicznej instytucji. Należy pamiętać, że: • • • Praktyka powinna być związana z dziedziną, jaką się studiuje. W pewnych przypadkach będzie ona stanowiła integralną część programu studiów (praktyka obowiązkowa), w innych - będzie dawała możliwość zdobycia dodatkowych kompetencji i umiejętności (praktyka nieobowiązkowa). Na okres od 3 do 12 miesięcy, w obrębie jednego - tego samego - roku akademickiego. Nie można odbyć praktyk Erasmusa w instytucjach unijnych ani w instytucjach odpowiedzialnych za zarządzanie unijnymi programami. Obowiązki studenta wyjeżdżającego na praktykę określa Karta Jakości Praktyk Więcej informacji nt. praktyk zagranicznych można uzyskać w Dziale Współpracy z Zagranicą. DZIAŁ WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ Rektorat, Budynek A-18, pokój 106 ul. Licealna 9 65-417 Zielona Góra e-mail: [email protected] tel.: +48 68 328 3293, +48 68 328 3295, +48 68 328 3297, +48 68 328 2445 3.11.OBIEKTY SPORTOWE I REKREACYJNE Po zajęciach nasi studenci mogą skorzystać z bogatej bazy sportowo-rekreacyjnej. Do dyspozycji mają dwie hale sportowe, siłownie, korty tenisowe, boiska sportowe i ośrodek jeździecki w Raculce. Klub Uczelniany AZS UZ obejmuje sekcje: piłka ręczna - II liga państwowa, piłka siatkowa - II liga państwowa, piłka nożna kobiet - II liga państwowa koszykówka kobiet, koszykówka mężczyzn, kulturystyka, piłka nożna, piłka siatkowa kobiet, pływanie, tenis stołowy - II i III liga państwowa, tenis ziemny, windserfing i żeglarstwo, jeździectwo, ju-jitsu/judo, ratownictwo, lekkoatletyka, futsal, rugby i szachy. Uczelnia dysponuje ośrodkami szkoleniowo-wypoczynkowymi w Łagowie, Karłowie z których mogą korzystać zarówno pracownicy jak i studenci. Miejscami o walorach dydaktyczno-rekreacyjnych z których chętnie korzystają studenci naszego wydziału są: Zielonogórski Ogród Botaniczny, ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza w kompleksie parkowo-pałacowym w Nowym Kisielinie oraz Muzeum Bociana Białego w Kłopocie, które posiada schronisko młodzieżowe i pole namiotowe. Zarówno Ogród Botaniczny, jak i zaplecze kom- 133 Ochrona środowiska pleksu parkowo-pałacowego w Nowym Kisielinie stanowią jednocześnie bazę dydaktyczną Wydziału Nauk Biologicznych. Obiekty sportowe i rekreacyjne UZ: • • • • • Hala sportowa Korty tenisowe Basen Stadion przy Wyspiańskiego Ośrodek Jeździecki UZ Akademicki Związek Sportowy to pomyśł na super sylwetkę i hobby: • • • • • • • • • • • • • • • basen koszykówka siatkówka unihokej jazda konna taniec tenis ziemny rugby piłka ręczna judo siatkówka plażowa lekkoatletyka żeglarstwo ratownictwo ogólnorozwojówka Biuro Klubu AZS Hala Sportowa, Campus A ul. Prof. Z. Szafrana 8 65-516 Zielona Góra 3.12.STOWARZYSZENIA STUDENCKIE Organizacje i stowarzyszenia studenckie Studenci WNB współtworzą Samorząd Studencki i działają w strukturach jego organu uchwałodawczego - Parlamentu Studenckiego UZ. Działalność PS opiera się na przepisach Ustawy o Szkolnictwie Wyższym (art. 156) oraz Regulaminu Parlamentu Studenckiego UZ. PS współdecyduje o rozdysponowaniu funduszu pomocy materialnej dla studentów oraz podziale dotacji na działalność organizacji młodzieżowych funkcjonujących w ramach UZ. Organizuje życie kulturalne środowiska studenckiego, uczestniczy w elekcji władz uczelni, wydziałów i instytutów oraz ma wpływ na programy i tok studiów. 134 Katalog ECTS Na Uniwersytecie Zielonogórskim od 1999 r. działa oddział Europejskiego Forum Studentów AEGEE – Zielona Góra – organizator wielu cennych inicjatyw, takich jak m.in. European School, Letni Uniwersytet “Enjoy our great variety” (wspólnie z AEGEE Kilonia i Lubeka), Regional Meeting, szkolenie z Technik Mediacji i Zarządzania Konfliktem „Dążąc do różnorodności – Zwalczając nietolerancję”, Uniwersytet Leni „Chance2Dance”. Z inicjatywy studentów i pracowników WNB w 2008 r. reaktywowano na UZ działalność Koła LOP działającego dawniej przy WSP. Opiekunem koła jest dr hab. Prof. UZ Leszek Jerzak, prezesem koła - studentka III roku Biologii Karolina Goryniak. Sezon badawczy w 2008 r. rozpoczął wyjazd szkoleniowy nad jezioro Niesłysz w okolicach Przełaz. Wyjazd miał na celu zapoznanie studentów z fauną i florą występującą w okolicach jeziora. Przeprowadzone zostało szkolenie z metod obserwacji ptaków, rozpoznawania po głosach gatunków śpiewających, omówiono szczegółowo badania nad łyską (Fulica atra) i perkozem (Podiceps cristatus) – gatunkach badanych nad jeziorami Niesłysz i Sławskim. Po sezonie badawczym dokonano podsumowania w postaci prezentacji poszczególnych wyników badań. W roku 2009 odbył się szereg jednodniowych wyjazdów ornitologicznych w okolice Zaboru, Kłopotu, Lasu Odrzańskiego (okolice Krępy), zbiorników wodnych w okolicach Raduszca i Dychowa. Członkowie LOP uczestniczyli w organizacji dorocznego Festynu Bocianiego w Kłopocie w maju 2009. W maju 2010 r. Koło LOP planuje organizację wyjazdu edukacyjnego nad jezioro Sławskie do stacji IMGiW w Radzyniu. Studenci naszego wydziału mogą również rozwijać swoje zainteresowania i pasje poprzez działalność w Zrzeszeniu Studentów Polskich, Niezależnym Zrzeszeniu Studentów UZ, Akademickim Związku Sportowym, Akademickim Związku Motorowym, Lubuskim Studenckim Forum Business Centre Club, Kole Fotograficznym FLESZ, Akademickim Kole Jeździeckim „Zagończyk”, Kole Akademickim Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży. Studenci niepełnosprawni dodatkowo mogą działać w Radzie Studentów Niepełnosprawnych. Na Uniwersytecie Zielonogórskim działa wiele organizacji i grup o profilu artystycznym. Są wśród nich kabarety, teatr studencki, grupy taneczne, Chór Akademicki, a nawet uniwersytecki Big Band. Studenci mają szanse tworzyć swoje autorskie audycje w Akademickim Radiu Index oraz publikować artykuły w Gazecie Studenckiej „UZetka”. To tylko wybrane obszary działalności. Pełną listę kół naukowych i organizacji można znaleźć na stronie http://www.samorzad.uz.zgora.pl . PRZYKŁADOWE ORGANIZACJE DZIAŁAJĄCE NA UZ • • Europejskie Forum Studentów AEGEE – http:// www.aegee.uz.zgora.pl Zrzeszenie Studentów Polskich – http://www.zsp.org.pl Koła naukowe Na Wydziale Nauk Biologicznych działają trzy koła naukowe: Koło Naukowe Biologów, Studencka Organizacja Naukowa i Krajoznawcza (SONiK) oraz Studenckie Koło Naukowe Chemików. Koło Naukowe Biologów jest najdłużej działającym kołem naukowym na Wydziale Nauk Biologicznych. Powstało w 2002 roku, jego opiekunem naukowym jest dr Krystyna Walińska, a przewodniczącą Dorota Dymczyk (studentka III roku Ochrony Środowiska). Koło liczy ok. 20-30 członków (liczba zmienna w poszczególnych latach). Studenci mogą działać w ramach dwóch Działów: 135 Ochrona środowiska Biologii Molekularnej (sekcja Mikrobiologii i Genetyki, sekcja Biochemii i Biologii Komórki i sekcja Bioinformatyki) i Przyrodniczego (sekcja Zoologiczna, Ornitologiczna, Badań Bezkręgowców, Botaniki i Antropologiczna). Koło Naukowe Biologów UZ przez cały okres swojej 8-letniej działalności prowadziło aktywną działalność, realizując założenia organizacyjne i programowe. W 2008 roku Dziekan WNB przyznał kołu lokum. Pomieszczenie KNB ma charakter salki seminaryjnej, w której odbywają się zebrania, seminaria, uroczyste spotkania np. Wigilia Wydziałowa (zorganizowana z inicjatywy KNB), czy też studenci korzystają z możliwości cichej pracy, przeglądu piśmiennictwa naukowego oraz pracy z wykorzystaniem komputera będącego do dyspozycji członków KNB. Poniższe zestawienie przedstawia wybrane, najważniejsze formy działalności i zrealizowane zadania: Zakres działania KNB to: • • • • • • • • • Realizacja tematów badawczych poszczególnych sekcji, Udział w pięciu edycjach Festiwalu Nauki – 2005-2009 r. (zaplanowano realizację trzech projektów w ramach FN 2010 r.), Udział w międzynarodowych i ogólnopolskich konferencjach naukowych (członkowie KNB otrzymali szereg nagród i wyróżnień, najcenniejsze to nagrody I i II stopnia przyznane na III i IV International Scientific Conference for Students and Aspirants „Youth and Progress of Biology" we Lwowie (2008 i 2009 r.) oraz nagroda za prezentację przedstawioną na XIII Międzynarodowej Konferencji Studenckich Kół Naukowych we Wrocławiu (2008), Wyjazdy na warsztaty i obozy naukowe Organizacja I i II Ogólnopolskiego Sympozjum Młodych Przyrodników oraz III i IV Międzynarodowego Sympozjum Młodych Przyrodników „Od Biotechnologii do Ochrony Środowiska), Utworzenie galerii fotografii przyrodniczej „Pod płomykówką” oraz przygotowanie trzech wystaw fotograficznych, Udział w imprezach promujących UZ: „Buz do kariery (dwie edycje), Dni Otwarte (cztery edycje), Salon Maturzysty (dwie edycje), Prowadzenie strony internetowej KNB http://www.knb.wnb.uz.zgora.pl Publikacje w czasopismach naukowych i popularno-naukowych Na Wydziale Nauk Biologicznych od 2007 roku działa Studencka Organizacja Naukowa i Kra- joznawcza (SONiK). Opiekunem naukowym jest dr Anna Timoszyk, a przewodniczącym SONiKa Olaf Ciebiera. Główne cele to głównie: podejmowanie i rozwiązywanie problemów badawczych zgodnych z profilem badań naukowych podejmowanych na WNB, prowadzenie działalności edukacyjnej dla studentów i promocyjnej UZ oraz współpraca z organizacjami i instytucjami o podobnym zakresie działania. W ramach koła SONiK działają cztery sekcje: sekcja modelowych błon biologicznych i nowych postaci leków, sekcja zastosowań metod fizycznych w medycynie i ochronie środowiska, sekcja monitoringu środowiska (wód, gleb, promieniowania UV), sekcja monitoringu różnorodności biologicznej. Do tej pory SONiK zorganizował sześć wyjazdów edukacyjno-krajoznawczych do PN i PK korzystając z dofinansowania z Samorządu Studenckiego. Celem wyjazdów jest poszerzanie wiadomości na temat odwiedzanych regionów, możliwość bezpośredniej obserwacji przyrody oraz integracja uczestników. Członkowie koła co roku aktywnie uczestniczą w Dniach Otwartych i Festiwalach 136 Katalog ECTS Nauki. W zeszłym roku przygotowali wykład na temat przepisów dotyczących składowania i recyklingu śmieci elektronicznych oraz problemu ich sprzedaży do krajów Trzeciego Świata. Członkowie koła zorganizowali również wystawę dotyczącą prognoz związanych z efektem cieplarnianym. Celem wystawy było pokazanie różnych, czasem skrajnych, stanowisk naukowców na ten temat. Od dwóch lat członkowie koła biorą czynny udział w Międzynarodowym Sympozjum Młodych Przyrodników organizowanym na naszym wydziale. Do tej pory z koła wystąpiło siedem osób z plakatami konferencyjnymi i jedna z wykładem. Przedstawiane prace były związane z zakresem działań poszczególnych sekcji i w większości stanowiły część prac magisterskich. SONiK prowadzi stronę internetową www.sonik.wnb.uz.zgora.pl . Studenckie Naukowe Koło Chemików powstało w listopadzie 2008 roku z inicjatywy studentów WNB. Opiekę naukową sprawują: mgr Alicja Defort; dr hab. Jacek J. Kozioł, prof. UZ, przewodniczącym jest Michał Kuźmiak (student III roku Ochrony Środowiska), a średnia liczba członków Koła wynosi 20. W dniach 23 i 24 maja 2009 roku w ośrodku Uniwersytetu Zielonogórskiego w Lubiatowie odbyły się I WARSZTATY SKNCH WNB UZ - Jezioro Sławskie ’09: „Wpływ zakwitów sinicowych na jakość wód”. Program Warsztatów zamknęła eksploracja wód Jeziora Sławskiego pod kątem lokalizacji miejsc poboru prób od badań analitycznych. Kolejne Seminarium jest w trakcie organizacji (22-23 maja 2010 r.) o będzie dotyczyło różnych aspektów ekoanalityki. Członkowie Koła opracowali jego stronę internetową, która w chwili obecnej oczekuje na zainstalowanie na stronie wydziałowej. Dotychczasowa działalność Koła ogranicza się do formy seminaryjnej ze względu na brak wystarczającej bazy laboratoryjnej, Od kwietnia 2010 r. na działalność Koła zostaną udostępnione laboratoria w budynku przy ul. Monte Cassino. Odbiór bazy laboratoryjnej umożliwi realizację programu eksperymentalnego członków SKNCH. PRZYKŁADOWE KOŁA DZIAŁAJĄCE NA UZ • • • • • • • Akademickie Koło Fotograficzne „Flesz” Koło Naukowe „Pracownia Wolnego Wyboru” Studenckie Koło Epigraficzne Koło Naukowe PESUZ Koło Naukowe Literaturoznawców Akademickie Koło Jeździeckie UZ „Zagończyk” Koło Naukowe Biologów 137