pobierz - pomorski urząd wojewódzki w gdańsku

WOJEWODA POMORSKI
CK-II.1611.11.2015.BK
Gdańsk, dnia
października 2015r.
PAN
TADEUSZ GNIAZDOWSKI
POMORSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR
JAKOŚCI HANDLOWEJ ARTYKUŁÓW
ROLNO – SPOŻYWCZYCH
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Zgodnie z art. 47 w zw. z art. 46 ust. 1 i 3 ustawy o kontroli po rozpatrzeniu zastrzeżeń
do Projektu wystąpienia pokontrolnego przekazuję Wystąpienie pokontrolne.
Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011r. ustawy z dnia 15 lipca 2011r.
o kontroli w administracji rządowej1 (dalej: ustawa o kontroli), upoważniony pracownik
Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku w dniach od 17 do 21 sierpnia 2015r.
przeprowadził w Wojewódzkim Inspektoracie Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
w Gdańsku, z/s w Gdyni ul. Polska 15 (dalej określany jako WIJHARS) kontrolę
w zakresie sposobu postępowania w sprawach skarg dotyczących jakości handlowej artykułów rolno
– spożywczych.
Okres objęty kontrolą: 1 stycznia 2014r. – 1 sierpnia 2015r.
Kierownik jednostki kontrolowanej oraz informacje wstępne
Kierownikiem jednostki kontrolowanej jest pan Tadeusz Gniazdowski – Pomorski Wojewódzki
Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (zwany dalej: wojewódzki inspektor).
Skarga konsumencka (zgodnie z definicją zawartą w instrukcji BKW-01-IR-01
Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych pn.
Rozpatrywanie skarg, skarg konsumenckich i wniosków kierowanych do wojewódzkich
inspektorów JHARS – dalej zwaną: instrukcją) jest to informacja przekazana w formie
pisemnej (list, poczta elektroniczna), ustnej lub telefonicznej, której przedmiotem są sprawy
związane z jakością handlową artykułów rolno-spożywczych oraz innych produktów
podlegających kontroli lub nadzorowanych przez IJHARS. Organizacja wojewódzkiego
inspektoratu określona w regulaminie organizacyjnym, wprowadzonym zarządzeniem
Nr 1/2012 z dnia 4 czerwca 2012r. Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Gdańsku, wskazuje w § 11 ust. 3 regulaminu
1
Dz. U. Nr 185, poz. 1092.
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 368, fax: 058 30 77 106
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
organizacyjnego zadania dla Wydziału Kontroli. Do zadań tych m.in. należy przeprowadzanie
kontroli planowych i pozaplanowych artykułów rolno-spożywczych, w tym wywożonych za
granicę i przywożonych z zagranicy, w zakresie jakości handlowej oraz warunków
składowania i transportu, dokonywanie oceny jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, kontrola artykułów rolno-spożywczych posiadających zarejestrowane, na
podstawie odrębnych przepisów, chronione nazwy pochodzenia, chronione oznaczenia
geograficzne albo nazwy specyficznego charakteru, kontrola nawozów i środków
wspomagających uprawę roślin, kontrola prawidłowości przekazywania informacji
rynkowych. Zgodnie zatem z powyższym zakresem działania rozpatrywaniem skarg
konsumenckich zajmuje się Wydział Kontroli2, a pracownikiem odpowiedzialnym za
przyjmowanie i koordynowanie rozpatrywania skarg konsumenckich jest pani Violetta
Kowalska – kierownik Wydziału Kontroli3. Zadania te wynikają z zakresu zadań
i obowiązków z dnia 16 września 2009r., którego integralną część stanowi pismo z dnia
26 marca 2013r., znak: AD.2112.10.20134.
Bezpośrednim przełożonym kierownika Wydziału Kontroli jest zastępca wojewódzkiego
inspektora, który sprawuje funkcje nadzoru i kontroli merytorycznej nad pracą Wydziału
Kontroli5.
Wojewódzki inspektor udzielił imiennego upoważnienia do załatwiania w jego imieniu
spraw dotyczących kontroli wykonywanych na podstawie przepisów o jakości handlowej
artykułów rolno-spożywczych oraz przepisów odrębnych, tj. w sprawach z zakresu działania
Wydziału Kontroli, panu Leszkowi Włodarskiemu z-cy wojewódzkiego inspektora.6
W okresie objętym kontrolą do WIJHARS wpłynęło łącznie 50 skarg konsumenckich,
w tym :
 10 anonimów,
 16 złożonych drogą elektroniczną,
 8 przyjętych do protokołu.
Spośród skarg, które wpłynęły do WIJHARS:
 17 przekazano wg właściwości innym organom,
 33 skargi konsumenckie załatwiono we własnym zakresie.
Ocena skontrolowanej działalności
Pozytywnie z nieprawidłowościami ocenia się wykonywanie zadań przez Pomorskiego
Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Gdańsku
w zakresie sposobu postępowania w sprawach skarg dotyczących jakości handlowej artykułów
rolno – spożywczych.
Uzasadnienie oceny
Kontroli poddano 100% skarg konsumenckich, które wpłynęły do WIJHARS
w kontrolowanym okresie.
System przyjmowania i rozpatrywania skarg konsumenckich oraz przestrzeganie
procedur prowadzenia postępowań skargowych
Pismo wojewódzkiego inspektora z dnia 7 sierpnia 2015r., znak KO.8210.4.69.2015
Pismo wojewódzkiego inspektora z dnia 19 sierpnia 2015r.
4 Zakres zadań, odpowiedzialności i uprawnień z dnia 16 września 2009r. wraz z pismem z dnia 26 marca
.2013r., znak AD.2112.10.2013
5 Zakres zadań i obowiązków z dnia 16 września 2009r.
6 Upoważnienie z dnia 22 marca 2011r.
Strona 2 z 6
2
3
Każda wpływająca do WIJHARS skarga rejestrowana jest w spisach spraw
prowadzonych zgodnie z wymogami Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
18 stycznia 2011r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt
oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych7, której
nadawany jest kolejny numer sprawy ze znakiem wynikającym z Jednolitego Rzeczowego
Wykazu Akt. Spisy spraw prowadzone są w sposób chronologiczny, czytelny
i systematyczny.
W każdym przypadku zgłoszenia nieprawidłowości dotyczących jakości handlowej
artykułów rolno-spożywczych drogą telefoniczną sporządzany był protokół przyjęcia skargi
konsumenckiej, co zgodne jest z pkt 2 ust. 1 instrukcji.
Skargi konsumenckie przekazywane do załatwienia wg właściwości
Analiza treści skarg konsumenckich pozwoliła stwierdzić, że dotyczyły one
nieprawidłowego oznaczania lub jakości artykułów spożywczych oraz nawozów oferowanych
do sprzedaży przez przedsiębiorców w sprzedaży detalicznej. W związku z powyższym
sprawy te zostały przekazane właściwym miejscowo i rzeczowo organom Inspekcji Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Handlowej
i Wojewódzkiemu Lekarzowi Weterynarii celem ich rozpatrzenia i ewentualnego podjęcia
dalszych działań.
W wyniku kontroli stwierdzono, że o każdym przypadku przekazania sprawy do
rozpatrzenia innemu organowi informowany był skarżący, co jest zgodne z art. 231 kpa oraz
pkt 3 ust. 5 instrukcji. W większości przypadków przekazanie sprawy następowało w terminie
przewidzianym przepisami, jednak w 3-ch sprawach8 przekroczono ustawowy 7- dniowy
termin. Przekazanie sprawy nastąpiło z jedno i pięcio-dniowym opóźnieniem.
Ustosunkowując się do powyższego, wojewódzki inspektor wskazał9, że: „przekroczenie
instrukcyjnego terminu przekazania spraw do rozpatrzenia przez właściwe organy innych
inspekcji nastąpiło z powodu przejściowych trudności organizacyjno-kadrowych w Wydziale
Kontroli, ze względu na zaangażowanie pracowników uczestniczących w rozpatrywaniu skarg
do realizacji innych pilnych i terminowych zadań kontrolnych.”
Wskazać należy, że zgodnie z zasadą odformalizowania, organ, który otrzymał skargę,
powinien przekazać ją niezwłocznie organowi właściwemu (M. Jaśkowska, Komentarz
aktualizowany do art.231 Kodeksu postępowania administracyjnego), co oznacza, że termin
siedmiu dni ma charakter maksymalny, a przejściowe trudności organizacyjne Inspekcji nie
powinny wpływać na jej bieżące i terminowe wykonywanie obowiązków służbowych.
Skargi konsumenckie załatwiane przez WIJHARS
Ustalono, że każda skarga konsumencka załatwiana przez WIJHARS ma założoną
metrykę, która prowadzona jest zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Administracji
i Cyfryzacji z dnia 6 marca 2012r. w sprawie wzoru i sposobu prowadzenia metryki sprawy10.
Dla spraw niezakończonych metryki prowadzone są elektronicznie, uzupełniane na bieżąco
o kolejno podejmowane czynności i dołączane do akt sprawy po wykonaniu ostatniej
czynności w sprawie. Działanie takie zgodne jest z zapisem zawartym w art. 3 ust. 2 w/w
rozporządzenia, jak i pkt 8.1 instrukcji BOL-01-IR-01 w sprawie zasad i trybu postępowania
Dz. U. z 2011r. Nr 14, poz.67
Sprawy znak: KO.1411.3.2014, KO.1411.4.2014 i KO.1411.2.2014
9 Pismo z dnia 19 sierpnia 2015r.
10 Dz. U. Nr 48, poz.250
7
8
Strona 3 z 6
Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na podstawie przepisów
postępowania administracyjnego opracowanej przez Główny Inspektorat JHARS.
Kontroli poddano 33 skargi konsumenckie. Ustalono, że rozpatrując skargi, WIJHARS
przeprowadził 14 kontroli (doraźnych lub planowych), w ramach których zweryfikował
zgłaszane przez konsumentów nieprawidłowości, a następnie informował wnoszących skargi
o wynikach tychże kontroli. W pozostałych sprawach WIJHARS udzielał odpowiedzi na
podstawie posiadanych w jednostce danych lub informował skarżących, że zgłaszane
nieprawidłowości będą zweryfikowane podczas planowanych w najbliższym czasie kontroli.
Informacje zawierały wszystkie niezbędne elementy, o jakich mowa w art. 238 §1kpa.
Stwierdzono, że w jednej sprawie11 skarżąca nie została zawiadomiona o sposobie
załatwienia skargi, gdyż nie przekazano jej informacji o wynikach przeprowadzonej kontroli
- co jest niezgodne z treścią art. 237 §3 kpa oraz pkt 5 ust. 7 instrukcji. Odnosząc się do
powyższego, wojewódzki inspektor12 wskazał, że: (…) „niepowiadomienie skarżącej
o wynikach kontroli nastąpiło z powodu przeoczenia osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie
i koordynowanie rozpatrywania skarg konsumenckich, tj. kierownika Wydziału Kontroli”.
W trakcie kontroli ustalono, że w większości spraw skargi załatwiane przez WIJHARS
rozpatrywane były w terminie miesiąca; tylko w dwóch przypadkach13 termin ten został
przekroczony. W sprawie KO.1410.9.2014 w dniu 14 kwietnia 2014r. do WIJHARS wpłynęło
pismo skarżącego w sprawie zafałszowania produktu Biohumus. Dopiero w dniu 30 maja
2014r. wystosowano do skarżącego pismo informujące, że zostanie przeprowadzona kontrola
w III kwartale 2014r., a o jej wynikach zostanie powiadomiony odrębnym pismem. W dniu
25 listopada 2014r. zawiadomiono skarżącego o sposobie rozpatrzenia skargi, w tym
poinformowano o wynikach przeprowadzonej kontroli. Poproszony o wyjaśnienie wojewódzki
inspektor14 wskazał, że: (…) „skarżącego poinformowano o przyczynach zwłoki
w rozpatrzeniu sprawy oraz wskazano przewidywany termin przeprowadzenia kontroli
doraźnej” (…). Ustosunkowując się do powyższych wyjaśnień, wskazać należy, że o każdym
przypadku niezałatwienia sprawy w terminie miesiąca organ jest obowiązany zawiadomić
strony, podając przyczyny zwłoki i wskazać nowy termin załatwienia sprawy
(art. 237 § 4 w zw. z art. 36 § 1 kpa oraz pkt 3.2 instrukcji). W przedmiotowej sprawie
informacja o terminie przeprowadzenia kontroli doraźnej u wskazanego przedsiębiorcy, a co
za tym idzie terminie rozpatrzenia skargi, została przekazana pismem z dnia 30 maja 2015r.,
a więc 16 dni po upływie miesiąca. Zatem wyjaśnienia wojewódzkiego inspektora nie
zasługują na uwzględnienie.
W sprawie KO.1410.6.2015 w dniu 7 stycznia 2015r. wpłynęło pismo Wojewódzkiego
Inspektoratu Inspekcji Handlowej Delegatura w Słupsku, przekazujące e-maila dotyczącego
niewłaściwej jakości konserwy rybnej „Filet z makreli w sosie pomidorowym”
wyprodukowanej przez Przetwórstwo Rybne Łosoś Sp. z o. o. w Słupsku. W dniu 27 kwietnia
2015r. WIJHARS wystosował pismo do skarżącego, że dotychczas przeprowadzone kontrole
u producenta nie wykazały nieprawidłowości, a uzyskana informacja zostanie wykorzystana
w trakcie kontroli planowanej w 2015r. Zwłoka w udzieleniu odpowiedzi w tym przypadku
przekroczyła 3 miesiące od upływu ustawowego terminu. Zapytany o przyczyny
nieterminowego powiadomienia skarżącego wojewódzki inspektor wyjaśnił15, że: (…) „na
skutek pomyłki pracownika Wydziału Kontroli sprawa została umieszczona w teczce aktowej
o symbolu klasyfikacyjnym KO.8210.5.2015 „Informacje o wynikach kontroli prowadzonych
przez organy Inspekcji Handlowej”. Po ujawnieniu pomyłki przez kierownika Wydziału
KO.1410.2.2014
Pismo z dnia 18 sierpnia 2015r.
13 Sprawy znak: KO.1410.9.2014, KO.1410.6.2015
14 Pismo z dnia 19 sierpnia 2015r.
15 Pismo z dnia 20 sierpnia 2015r.
11
12
Strona 4 z 6
Kontroli, sprawa została przeniesiona do właściwej teczki a do skarżącego wysłano
powiadomienie o sposobie rozpatrzenia skargi”.
W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono również następujące nieprawidłowości:
1/ Zawiadomienia o sposobie załatwienia skargi przesyłane do skarżących drogą
elektroniczną nie były opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
W tym miejscu należy przypomnieć treść art. 238 kpa: § 1. Zawiadomienie o sposobie
załatwienia skargi powinno zawierać: oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie,
w jaki sposób skarga została załatwiona, oraz podpis z podaniem imienia, nazwiska
i stanowiska służbowego osoby upoważnionej do załatwienia skargi lub, jeżeli zawiadomienie
sporządzone zostało w formie dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone
bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego
certyfikatu. Zawiadomienie o odmownym załatwieniu skargi powinno zawierać ponadto
uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o treści art. 239 oraz treść art.59 Instrukcji
kancelaryjnej: 1. Projekty pism przeznaczone do wysyłki za pomocą środków komunikacji
elektronicznej przedstawia się do podpisu wyłącznie w postaci elektronicznej. 2. W przypadku
pisma przeznaczonego do wysyłki w postaci elektronicznej podpisujący:
1) podpisuje elektronicznie pismo w postaci elektronicznej;
2) podpisuje odręcznie wydrukowaną treść pisma w postaci elektronicznej (egzemplarz
przeznaczony do włączenia do akt sprawy.
W związku z powyższym wojewódzki inspektor przy przekazywaniu drogą elektroniczną
informacji o sposobie załatwienia skargi powinien mieć na uwadze wskazane przepisy.
2/ Wojewódzki inspektor zawiadamiając skarżących, że zgłoszone nieprawidłowości zostaną
sprawdzone w czasie kontroli planowanych przez WIJHARS, nie podawał konkretnych
terminów przeprowadzenia kontroli, wskazując np.: w 2015r. lub III kwartale 2015r. Tym
samym nie stosował się do zapisu pkt 5.2 instrukcji i przepisu art. 237 § 4 w zw. z art. 36 § 1
kpa. Wskazać bowiem należy, że nowy termin załatwienia sprawy może być uznany za
skutecznie wyznaczony w trybie art. 36 § 1, jeżeli zostanie wskazany przez organ właściwy
do załatwienia sprawy zgodnie z art. 57 (tj. w dniach, tygodniach lub miesiącach)
i z zachowaniem ogólnej zasady szybkości postępowania określonej w art. 12 k.p.a.
Przyczyną wystąpienia wskazanych wyżej nieprawidłowości była nierzetelność
pracowników prowadzących postępowania dotyczące skarg konsumenckich oraz
niedostateczny nadzór kierownika Wydziału Kontroli.
Prawidłowość sporządzania dokumentacji statystyczno-sprawozdawczej
Wojewódzki inspektor z działalności WIJHARS w Gdańsku sporządza corocznie
sprawozdania dla Głównego Inspektora JHARS; do końca 2014r. również dla wojewody
pomorskiego w formie kwartalnych sprawozdań. Sprawozdania te zawierały m.in. informacje
o sposobie załatwiania skarg, skarg konsumenckich i wniosków. Analiza sprawozdań
pozwoliła stwierdzić, że dane dot. skarg konsumenckich zawierały wszystkie najważniejsze
aspekty dot. ujawnionych przez konsumentów nieprawidłowości w zakresie jakości
handlowej artykułów rolno-spożywczych. Informacje te dotyczyły ilości wniesionych skarg
konsumenckich, w tym przekazanych innym organom wg właściwości rzeczowej
i miejscowej, zakresu nieprawidłowości wskazanych produktów (np. wady organoleptyczne,
obecność ciał obcych w żywności, nieprawidłowe oznakowanie produktu), ilości
przeprowadzonych kontroli doraźnych i planowych w związku z wniesionymi skargami
Strona 5 z 6
i ilości potwierdzonych/niepotwierdzonych nieprawidłowości. W sprawozdaniach tych
wskazano na zwiększoną świadomość konsumentów dotyczącą jakości produktów, jak
również niedochowywanie przez producentów należytej staranności przy przestrzeganiu
wymagań jakościowych.
Powyższy obszar kontrolny ocenia się pozytywnie.
Podkreślić należy, że działania WIJHARS podejmowane w sprawach poruszanych
w skargach konsumenckich ukierunkowane były na ochronę interesów konsumentów oraz na
zapewnienie odpowiedniej jakości oferowanych produktów rolno-spożywczych.
Mając na uwadze oceny i ustalenia dokonane w trakcie kontroli odstępuję od
wydania zaleceń.
Informuję również, że zgodnie z art. 48 w/w ustawy od wystąpienia pokontrolnego
nie przysługują środki odwoławcze.
WOJEWODA POMORSKI
Ryszard Stachurski
Strona 6 z 6