Konkurs filmowy

Multimedialny Projekt Centropy: informacje dla nauczycieli
WPROWADZENIE
Podczas Akademii Letniej zorganizowanej przez Centropę w lipcu 2010 r. kilku nauczycieli
zaprezentowało nam, jak ich uczniowie - zarówno indywidualnie jak i w grupach – stworzyli
własne, niezwykle interesujące, projekty filmowe.
Ponieważ film stał się naturalnym narzędziem komunikacji dzisiejszych nastolatków,
chcieliśmy połączyć ich talent do tworzenia filmów oraz ich chęć rywalizacji z naszym
pragnieniem pomagania w zdobywaniu wiedzy. W rezultacie może powstać ciekawy
projekt, z którego uczniowie niewątpliwie będą dumni.
Oto kilka przykładów filmów, które obecnie powstają za sprawą nauczycieli Centropy i ich
uczniów.
FILMY O ŻYDOWSKIEJ HISTORII NASZYCH MIAST I WĘDRÓWKACH SZLAKIEM
ZABYTKÓW ŻYDOWSKICH
Nina i jej uczniowie pochodzą z Berlina. Wspólnie obejrzeli film Centropy o Rosie
Rosenstein, która mieszkała podobnie jak oni w Berlinie, a jej dom znajdował się blisko ich
szkoły. To zainspirowało Ninę i jej uczniów do stworzenia serii filmowych spacerów po
żydowskim Berlinie.
1
FILMY NARRACYJNE I DOKUMENTALNE OPISUJĄCE ŻYCIE OCALAŁYCH Z
HOLOKAUSTU
Nick, nauczyciel w Milken School w Los Angeles, podjął się wraz ze swoimi uczniami
nakręcenia opowiadań filmowych o Ocalonych z Zagłady. Opowieści zostały oparte na
wywiadach z tymi osobami przeprowadzonych przez samych uczniów.
PODSUMOWANIE
Uczniowie mogą nakręcić jeden, dwa lub więcej filmów opartych na poniższych
propozycjach:
1. Film opowiadający o żydowskiej historii miasta, w którym mieszkają uczniowie oraz
o żydowskiej społeczności obecnie mieszkającej w ich mieście (projekt podobny do
filmów Niny).
2. Film opisujący miasto, w którym mieszkają uczniowie oraz przedstawiający jego
historię (do tej pory jeszcze nikt nie zdecydował się na wybór takiej koncepcji).
3. Film opowiadający o życiu osobistym osób ocalałych z Holokaustu, oparty na
wywiadach przeprowadzonych z tymi osobami (ten projekt jest najtrudniejszy
jednak przykład Nicka i jego uczniów pokazuje, iż jest on możliwy do
zrealizowania).
FILM NR 1: „Żydowska historia naszego miasta” – (nasz priorytet nr 1)
Podczas pracy nad tym filmem uczniowie będą uczyć się historii, języka angielskiego,
informatyki, przybliżona zostanie im tematyka Holokaustu, zaznajomią się z procedurą
prowadzenia badań historycznych i tworzenia filmów – a to wszystko podczas jednego
kursu! Uczniowie mogą stworzyć dziesięciominutowy projekt multimedialny posługując się
do tego celu techniką filmową lub po prostu wykorzystując dawne fotografie.
2
Film powinien układać się w pełną historię. Poniżej znajduje się kilka wytycznych
koniecznych do zastosowania podczas jego realizacji:
Krok 1. Uczniowie powinni rozpocząć pracę od przeprowadzenie kwerendy badawczej w
celu zdobycia następujących informacji:
a. kiedy po raz pierwszy Żydzi przybyli do naszego miasta?
b. ile synagog istniało w naszym mieście?
c. ile wynosiła populacja żydowska w szczytowym momencie i kiedy to było?
d. kim byli najsłynniejsi Żydzi pochodzący z naszego miasta lub jego okolic?
e. ilu Żydów mieszka w naszym mieście obecnie, jakie miejsca związane z kulturą
żydowską istnieją w naszym mieście obecnie?
f. czym zajmowali się Żydzi mieszkający w naszym mieście?
g. co wydarzyło się w naszym mieście podczas Holokaustu?
h. jakie były losy Żydów mieszkających w naszym mieście po Holokauście?
i. jak obecnie funkcjonuje społeczność żydowska w naszym mieście, jak wygląda jej
działalność?
Uwaga odnośnie źródeł: zdając sobie sprawę, iż uczniowie podczas swoich poszukiwań
będą korzystać z internetu, Centropa zaznacza, że nie stanowi to problemu pod warunkiem,
że wykorzystywane strony internetowe stanowią wiarygodne i uznane źródła informacji. Ze
względu na różnice językowe, decyzję o doborze stron pozostawia się nauczycielom.
Oczywiście strony takich instytucji jak Yad Vashem, US Holocaust Museum czy Jewish
Virtual Library są zawsze akceptowane. Z całą pewnością istnieje wiele podobnych stron w
każdym kraju i w każdej wersji językowej.
Jeśli chodzi o podawanie dat, danych liczbowych odnośnie populacji żydowskiej lub liczb
związanych z Holokaustem, uczniowie powinni zostać poinformowani o konieczności
podania co najmniej dwóch źródeł potwierdzających każdy przytaczany fakt. Należy
pamiętać, iż filmy będą oglądane przez ekspertów z całego świata.
3
Krok 2. Mając na uwadze powyższe informacje uczniowie powinni odwiedzić żydowskie
miejsca znajdujące się w ich miejscowości (lub w okolicy) oraz wykonać dobrej jakości
zdjęcia za pomocą aparatów fotograficznych – nie telefonów! Istnieje również możliwość
nakręcenia filmików.
Krok 3. Następnie uczniowie powinni zeskanować stare fotografie żydowskich miejsc i
związanych z nimi ludzi, które uda im się odnaleźć. Oznacza to zorganizowanie wycieczki do
archiwum miejskiego, centrum społeczności żydowskiej, lokalnego muzeum lub biblioteki.
Można również skorzystać z internetu.
Krok 4. Następnym krokiem jest stworzenie scenariusza w języku angielskim. Skrypt musi
być zapisany w formacie MS Word, wraz ze zdjęciami umieszczonymi w tym samym
dokumencie. Obok zdjęć powinien znaleźć się tekst, który będzie wypowiadany w języku
angielskim w momencie pokazywania danego zdjęcia. Oto kilka przykładów.
This is a picture of our town, which was
founded in 1120.
Around 500,000 people live here today, and
we would like to introduce you to our town’s
Jewish history.
Jews lived here since the 1300s, and at their
peak, in 1920, there were 11,000 Jews here.
4
Jewish families contributed in many ways to
the growth of our city. They were workers,
tavern owners, doctors, lawyers. Many of the
shops were owned by Jewish families, like
the one owned by Mr Herskovits.
We had two Jewish schools in our town.
Here are photos of the Herskovits
grandchildren at one of the schools.
The Holocaust came to our city in 1941.
Although around 4,500 Jews escaped, around
5,000 were deported to the death camps in
1942 and most were killed there. Here are
some identity papers of Jews in our town.
We took this picture in our city archive.
Today we have one synagogue in our city,
and this is Mr Karp, who is the president of
the community.
This is the interior of the synagogue, and it is
quite beautiful. The architect’s name was
Leo Roston and it was built in 1899. Here
are some details of the synagogue.
Our Jewish cemetery is also beautiful, with
around 5,000 graves, but it is obviously
overgrown.
Here is a monument in the Jewish cemetery
to those who were deported. We counted 98
names on this memorial, and it was for Jews
killed in work camps in Serbia.
Mr Bernzweig is a member of the Jewish
community. He was a dentist, survived
Auschwitz, and lives in our city today.
5
Mr Karp and Mr Bernzweig have Friday
evening services in the synagogue and they
say traditional prayers.
Although there are not many Jews today in
our town, we do have a Sunday school,
where twenty children attend.
We hope you have enjoyed this virtual visit
to our Jewish community. We have learned
that in the Jewish religion, Zachor is a very
important word. It means to remember.
And we remember our Jewish community.
Proszę pamiętać o tym, że uczniom należy ciągle przypominać, iż ich zadaniem jest
opowiedzenie pewnej historii. W tym celu powinni posłużyć się fotografiami i/lub filmem, z
których ma powstać opowieść. Jeśli wasza szkoła prowadzi kurs kreatywnego pisania,
wówczas nauczyciel prowadzący ten kurs z całą pewnością będzie w stanie w tym pomóc.
Ważne: po skończeniu pracy nad skryptem uczniowie powinni przedłożyć go nauczycielowi
języka angielskiego w celu sprawdzenia poprawności gramatycznej i stylistycznej tekstu
oraz nauczycielowi historii, który sprawdzi poprawność podawanych faktów. Również w
Centropie z przyjemnością przeczytamy Wasze skrypty.
Krok 5. Następnym krokiem jest stworzenie filmu, do czego można wykorzystać jeden z
wielu dostępnych programów takich jak: Microsoft Movie Maker, Sony Vegas, Apple iMovie,
itd. Jeśli w Twojej szkole uczy nauczyciel, który specjalizuje się w informatyce i projektach
multimedialnych, nie wahajcie się poprosić go o pomoc.
Tekst powinien zostać nagrany w języku angielskim.
Na końcu filmu uczniowie powinni zamieścić listę nazwisk wszystkich osób, które brały
udział w realizacji projektu oraz złożyć podziękowania miejskiej bibliotece, społeczności
żydowskiej oraz innym osobom lub instytucjom, które przyczyniły się do powstania filmu.
Krok 6. Przesłanie filmu i konsultacje.
6
FILM NR 2: Historia naszego miasta
Każdy nauczyciel, który stał przed klasą pełną nastolatków, dobrze wie jak ironiczni,
zabawni i bystrzy potrafią oni być (zwłaszcza w najmniej odpowiednich momentach). Z tego
powodu chcielibyśmy zachęcić ich do wykorzystania swoich zdolności do stworzenia
filmów opisujących ich własne miasta.
Pomysł na film może być prosty i polegać na nakręceniu filmu zatytułowanego: „Dziesięć
rzeczy, które każdy powinien wiedzieć o naszym mieście”. Uczniowie mają jednak wolną
rękę przy decyzji o koncepcji filmu oraz o jego charakterze – humorystycznym lub
poważnym.
W tym filmie powinni nas zabrać nie tylko do sławnych miejsc związanych z ich miastem,
ale również do swoich ulubionych, które nie muszą mieć żadnego związku z kulturą
żydowską. Mogą pokazać nam swoje ulubione restauracje, kawiarnie, sklepy ze słodyczami,
do których chodzą podczas przerw między lekcjami. Mogą nam również pokazać ludzi,
których szanują (sławni sportowcy, politycy) oraz poprosić ich o powiedzenie kilku słów.
Film powinien trwać maksymalnie 10 minut i opowiadać nam historię, na którą będą się
składać takie elementy jak:
--historia miasta
--informacje na temat ważnych wydarzeń historycznych – np. bitew i walk toczonych w tym
mieście
--sylwetki sławnych ludzi pochodzących z tego miasta
Praca nad filmem powinna być dla uczniów zabawą. Uczniowie powinni podejść do tego
zadania jak do tworzenia reklamy swojego miasta lub prezentacji swojego poczucia
humoru.
We would like to welcome you to our town,
which you can find at 70 degrees latitude and
21 degrees longitude. Or in other words, we
are the capital of ___________.
If you do not come by airplane and choose to
swim or take a boat, you will find us on the
___________ River. In winter, you can actually
walk on this river, but only in certain parts.
We are definitely known for having cold
winters a lot of snow.
7
Our city was founded in the 12th century, and
it seemed that there were more than ten
major fires in the next three hundred years.
There were also ten invasions, six foreign
occupations and the Black Plague, which
wiped out half our population.
But a few of our original buildings survived
like this, and they are really beautiful.
This is our school, and here is a picture of it.
OK, maybe it’s not our school, but let’s face it,
most schools do look like schools, and this is
actually the residence of the ruling monarch
of our country, until his family was deposed
in 1918.
In the palace, there is a fantastic library,
created in the baroque style, which means it
dates from the late 17th century.
Not all the architecture in our town is old,
quaint, or charming. Some of it is new, ugly
and strange.
Did we mention that we see a lot of snow?
Most of us go to school by bus, and in our
town, the public transport is excellent, and
has natural air conditioning.
The only place to get food during school
hours was scientifically designed by the
directors of our school to make sure that no
living teenager would go there. This is it—
and they sell all sorts of strange smoked fish.
8
In summer, however, we have the coolest
town we know of, because we have a
fantastic beach where young people love to
hang out.
This is a picture of our classmates hanging
out last summer.
Tourists come to our town every year,
especially in summer, and as you can see
from pictures like this one
And like this one, it’s easy to understand
why.
So we hope to welcome you to our town
sometime soon, too, and we look forward to
looking to video about yours, too.
FILM NR 3: Opowieść mieszkańca naszego miasta ocalałego z Holokaustu
Jak wspomniano powyżej, ten rodzaj filmu jest najtrudniejszy i wymaga sporego nakładu
energii, czasu oraz badań. Ponadto przy tworzeniu filmu o konkretnej osobie, konieczne
będzie pokazanie jej skryptu przed przystąpieniem do realizacji filmu, aby sprawdzić, czy
dana osoba zgadza się z tym, co zostało w nim napisane.
Oto kilka pomysłów na pytania, które uczniowie mogą zadawać podczas
wywiadu, a następnie wpleść w fabułę filmu:
Kiedy przeprowadzaliśmy wywiad z panem Hermannem Kahnem, miał
____ lat. Pan Hermann mieszka w ______________________ (nazwa Waszego
miasta) od _____________________.
Ponieważ Pan Hermann urodził się daleko od naszego miasta i dawno
temu, nasz film ma na celu zabranie nas z powrotem do miejsca i czasów,
w których przyszedł na świat. Nasz film jest również wyrazem hołdu dla
niego.
Oto zdjęcie ______________ , małego miasta w _________________ (kraj) a tutaj
pokazana jest jego lokalizacja na mapie. Dzisiaj mieszka w nim około
_______________ ludzi, i ___________ znajduje się teraz w _______________ (nazwa
9
kraju jeśli granice uległy zmianie).
Rodzina Pana Hermanna ze strony ojca była _________________
(sklepikarzami, właścicielami stad bydła, biznesmenami), a ojciec Pana
Hermanna posiadał _______________ (sklep, prowadził praktykę doktorską)
natomiast jego matka _____________________ (czym się zajmowała).
Rodzice Pana Hermanna pobrali się w ____________ i mieli _______ dzieci.
Oto ich zdjęcia: __________________, ______________ oraz Pana Hermanna, który
urodził się w ______________.
Pan Hermann rozpoczął naukę w 19___. Oto co powiedział nam o latach
szkolnych: (Zapytaj czy był dobry w uprawianiu sportów, kim byli jego
ulubieni pisarze, czy miał dziewczynę, poproś o powiedzenie kilku słów o
jego ulubionym nauczycielu).
Zapytany o życie religijne swojej rodziny Pan Hermann powiedział nam,
że: (była silnie przestrzegająca zasad judaizmu bądź nie, przestrzegająca
zasad koszerności lub też nie. Zapytaj o posiłki w piątkowe wieczory,
chodzenie do synagogi w najważniejsze święta. Poproś również o opisanie
synagogi, posiłków przyrządzanych przez jego matkę).
Pan Hermann był również zaangażowany (lub nie) w działalność
żydowskich organizacji młodzieżowych. Poproś go o opowiedzenie o nich
— Hashomer Hatzair, Betar, Maccabi, lub inne.
Ponieważ Pan Hermann wychował się w ____________ (kraj), oto co możemy
powiedzieć o jego żydowskiej populacji. W 1920 r. mieszkało tam około
_______________ Żydów, a _______________ (nazwa miasta) posiadało
największą społeczność żydowską.
Pan Hermann po raz pierwszy zdał sobie sprawę, iż sytuacja staje się
niebezpieczna dla Żydów kiedy: ____________ (Czy usłyszał rozmowy swoich
rodziców o możliwościach wyjazdu z kraju? Czy może nie wiedział nic aż do
momentu, kiedy jego kraj został zaatakowany przez Niemców? Czy
odczuwał antysemityzm będąc dzieckiem? Lub też był za młody, aby
doświadczyć antysemityzmu lub zdawać sobie sprawę z nadchodzącego
zagrożenia.)
Kolejna część wywiadu koncentruje się wokół kwestii ucieczki Pana
Hermanna lub jego deportacji. Istnieje wiele źródeł odnośnie technik
przeprowadzania wywiadów z ocalałymi z Holokaustu, do których można
zajrzeć.
Istnieją jeszcze dwie części powojennej historii, które powinny zostać
uwzględnione. Pierwsza z nich odpowiada na pytania: jak i gdzie dorastał
po wojnie, jak założył własną rodzinę, jak rozpoczął pracę i wychowywał
swoje dzieci.
Ostatnia część powinna skoncentrować się wokół wrażeń Pana Hermanna o
10
jego młodości, jego ucieczce od śmierci. Warto poprosić go o opisanie
swojego powrotu do domu po wojnie, o ile to uczynił. Upewnij się, że
zapytałeś o to, czy odwiedził ulicę, na której kiedyś mieszkał i z jakimi
emocjami się to wiązało. Jeśli jest taka możliwość, poproś go o podzielenie
się z Tobą zdjęciami dzieci i wnuków, aby pokazać, iż jego rodzina ma
swoją kontynuację.
INFORMACJE PRAKTYCZNE:
Filmy powinny zostać zamieszczone w internecie, a linki do filmów należy przesyłać do
Kamili Dobrzyńskiej z Żydowskiego Muzeum Galicja, na adres:
[email protected].
Opcjonalnie można przesłać film na płycie CD lub DVD pocztą na adres:
Żydowskie Muzeum Galicja, ul. Dajwór 18, 31-052 Kraków, z dopiskiem „Centropa –
konkurs wideo”.
Termin nadsyłania filmów: 30 grudnia 2012.
Pytania prosimy kierować do Kamili Dobrzyńskiej z Żydowskiego Muzeum Galicja pisząc na
adres [email protected] lub dzwoniąc pod numer (12) 421 68 42.
11