SPOTKANIE 7

SPOTKANIE 7
W TYM MIEJSCU CHCIAŁAM PODZIELIĆ SIĘ JUŻ OSTATNIMI REFLEKSJAMI NA
TEMAT ADHD, KTÓRE STANOWIĄ PODSUMOWANIE DWÓCH PIERWSZYCH
CZĘŚĆI.
Rodzice mogą pomóc swojemu dziecku z nadpobudliwością psychoruchową poprzez:
- akceptację i miłość do dziecka pomimo jego choroby,
- stworzenie przejrzystego systemu zasad funkcjonowania dziecka w domu,
- zadbanie o usystematyzowane prowadzenie trybu życia dziecka,
- stałą współpracę z nauczycielami uczącymi,
- wspieranie dziecka podczas niepowodzeń,
- wyjaśnianie, do czego prowadzą impulsywne zachowania, przewidywanie ich konsekwencji,
- prowadzenie odpowiedniej diety dla dzieci z ADHD - żywienie może odegrać ogromną rolę w
zmniejszeniu objawów choroby !
- konsekwentną walkę z różnymi przeciwnościami dla dobra dziecka - rodzic najlepiej zna swoje
dziecko wie co jest dla niego dobre.
Zalety dzieci z ADHD
Mimo, że praca z dziećmi nadpobudliwymi psychoruchowo jest trudna , wymaga od rodziców i
nauczycieli ogromnego wysiłku to bardzo często jesteśmy obdarowywani przez nie miłością,
szczerością, radością, bezinteresowną pomocą oraz współczuciem. Dzieci z ADHD wyróżnia wiele
zalet:
1. Mają mnóstwo energii
2. Próbują nowych rzeczy, ryzykują
3. Są gotowe do rozmowy, do długiej rozmowy
4. Dobrze dogadują się z dorosłymi
5. Potrafią robić wiele rzeczy naraz
6. Są inteligentne - wiele utalentowanych osób miało ADHD
7. Potrzebują mniej snu.
8. Mają wspaniałe poczucie humoru
9. Bardzo dobrze opiekują się młodszymi dziećmi
10. Są spontaniczne
11. Dostrzegają szczegóły, których inni nie dostrzegają
12. Rozumieją jak to jest, gdy ktoś dokucza lub ma problemy - rozumieją inne dzieci
13. Potrafią myśleć niekonwencjonalnie
14. Chętnie pomagają innym
15. Są radosne i entuzjastyczne
16. Są obdarzone wielką wyobraźnią
17. Są komunikatywne
18. Są wrażliwe i towarzyskie
19. Chętnie zawiera przyjaźnie
20. Mają wspaniałą pamięć
21. Są odważne
22. Są towarzyskie
23. Są czarujące
24. Są ciepłe i czułe
25. Są troskliwe
26. Są dociekliwe
27. Szybko wybaczają
28. Są szczere
29. Nigdy się nie nudzą
30. Potrafią wczuć się w sytuację innych
31. Intuicyjnie robią wiele rzeczy
32. Są chętne do zabawy
33. Są uczciwe
34. Są optymistyczne
35. Są ciekawe świata
Wskazania dla nauczycieli do pracy z uczniem z nadpobudliwością psychoruchową w szkole
ogólnodostępnej
1. Pomoc dziecku w adaptacji w nowym środowisku oraz jego integracji w klasie.
2. Dziecko z ADHD szczególnie potrzebuje usystematyzowanego i zorganizowanego planu dnia.
3. Ustalenie i funkcjonowanie hierarchii w szkole - częste przypominanie o tym uczniom.
4. Zebranie jak najwięcej danych o uczniu od:
- rodziców ( nauczyciele i wychowawcy ),
- w oparciu o opinię na temat dziecka z poradni psychologiczno-pedagogicznej
-samego dziecka ( rozmowy indywidualne lub w grupie, ankiety i inne).
5. Okazywanie uczniom szacunku, akceptacji i cierpliwości .
6. Istotne jest zaakceptowanie przez nauczyciela ograniczeń takiego ucznia, nie karanie go za
objawy choroby, nie wyśmiewanie.
7. Indywidualizacja pracy ( dostosowane metod i form pracy z uczniem do opinii z poradni
psychologiczno-pedagogicznej ) i stała bezpośrednia praca z uczniem.
8. Zapewnienie uczniowi ( wychowankowi ) takiego miejsca w klasie ( świetlicy ) aby jak najmniej
bodźców dochodziło do niego (np. okno, drzwi, pierwsza ławka, sam lub ze spokojnym uczniem.
9. Opracowanie wspólnie z uczniem systemu zasad, reguł i związanych z nim nagród, i
konsekwencji. System nagród i konsekwencji powinien być zrozumiały dla ucznia.
10. Umieszczenie aktualnie obowiązujących zasad w formie graficznej na widocznym dla ucznia
miejscu w klasie lub świetlicy ( wychowawcy klas w porozumieniu z pozostałymi nauczycielami ).
11. Stale przypominanie uczniowi o zasadach.
12. Często mówić do dziecka ponieważ wymaga ono zachęcenia do pracy, sprawdzanie czy
wykonało tę pracę.
13. Korzystanie w czasie lekcji lub zajęć wychowawczych z pomocy ucznia nadpobudliwego w
wykonywaniu prostych czynności ( podlanie kwiatków, starcie tablicy, zebranie zeszytów, rozdanie
kartek do rysowania itp.)
14. Rozpoczynanie ( w miarę możliwości ) zajęć od ćwiczeń odprężających, a następnie
kinestetycznych.
15. Dostosowanie tempa pracy do możliwości ucznia.
16. Zastosowanie metod, które skutecznie skupiają uwagę ucznia, na tym co w danej chwili
uważamy za najważniejsze ( np. poprzez wyróżnienie najważniejszych informacji - podczas
przekazywania zagadnienia, zaznaczenie fragmentu słowami-sygnałem: uwaga , ważne,
podkreślenie innym kolorem, używanie pomocy wizualnych ).
17. Stosowanie odpowiedniego systemu komunikacji: proste, krótkie zwroty, słowa - symbole
stosowane często w celu lepszej koncentracji uwagi, lub polecenia rozpoczęcia czynności przez
ucznia np. ,, stop", ,, cisza", wskazuje na znak umieszczony w klasie na planszy z zasadami i
regułami ,, W klasie nie rozmawiamy", ,, Teraz otwórz zeszyt", ,, Spakuj rzeczy", ,, Uwaga,
zaczynamy pisać", ,, Śmieci", ,, Spójrz w zeszyt".
18. Przedstawienie na początku lekcji planu, kolejności poszczególnych etapów, w przypadku
zmiany poinformowanie o tym uczniów.
19. Włączenie ucznia do aktywnego udziału w lekcji.
20. Wyznaczenie uczniowi konkretnego celu i podzielenie zadania na mniejsze możliwe do
realizowania etapy.
21. Wydanie uczniowi na raz tylko jednego polecenia.
22. Zadanie mniejszej partii materiału na raz.
23. W miarę możliwości prezentowanie materiału na konkretnych przykładach zanim zostanie
podane bardziej ogólne twierdzenie.
24. Sprawdzanie, czy uczniowie rozumieją słowa używane do prezentowania nowego materiału.
25. Formułowanie informacji dotyczącej pracy domowej w jasny i przejrzysty sposób.
26. Zmniejszenie ilości materiału przepisywanego z tablicy lub książek.
27. Zachęcanie ucznia do pytań i komentarzy.
28. Przed rozpoczęciem wykonania zadania poproszenie ucznia, aby powtórzył polecenie.
29. Sprawdzenie w trakcie i pod koniec lekcji, czy uczeń zdążył wszystko zanotować.
30. Starać się pobudzić zainteresowanie ucznia i angażować go w bardzo konkretne działanie.
30.Często przypominać, że istnieją reguły, dopiero po kilku przypomnieniach stosować
konsekwencje.
31. Pomaganie uczniowi w planowaniu swojej pracy.
32. Motywowanie do uczenia się.
33. W klasach I - III pozwalanie uczniowi na uzgodnione formy aktywności fizycznej, staranie się o
przyciąganie jego uwagi.
34. Przewidywanie, kiedy nastąpi niepożądane impulsywne zachowanie i powstrzymanie ucznia
przed wykonaniem takiej czynności, mówiąc jednocześnie o następstwach i konsekwencjach.
35. Staranie się o wypracowanie nowych technik dotyczących zapamiętywania.
36. Szukanie i przekazywanie uczniowi możliwych do zaakceptowania przez otoczenie form
rozładowania nadpobudliwości, złości lub agresji.
37. Stosowanie specjalnych metod podczas sprawdzania wiadomości ( dzielenie dłuższych
sprawdzianów na części, wydłużanie czasu odpowiedzi ).
38. Częste chwalenie ucznia ( np. za prawidłowo wykonane zadanie, za pomoc innym dzieciom, za
przesiedzenie w ławce przez 45 minut - dla dziecka z ADHD to ogromny wysiłek ) Dziecko, które
bardzo się stara w wykonaniu powierzonego mu zadania jeżeli nie jest nagradzane szybko się
zniechęca.
Należy odróżniać objawy choroby od złego zachowania dzieci z ADHD
Trzeba się nauczyć oddzielać chorobę od złego zachowania. Bycie nadpobudliwym nie oznacza, że
wolno używać wulgarnych słów. Wiadomo, że trudniej jest takiemu dziecku zachować ciszę, że
powstrzymanie się od komentarza wymaga przypominania, ale za wulgaryzm trzeba ponieść
konsekwencje. Natomiast za powstrzymanie się od komentarza przez jedną lekcję należy się
nagroda, choćby ustna pochwała. Ważne jest stworzenie systemu zasad: żeby było wiadomo, co
wolno, a czego nie wolno i jakie ponosi się za to konsekwencje.
ADHD - Rozwiązania prawne
Zakres działania poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego pomocy dzieciom i młodzieży z
ADHD regulują podstawy prawne:
- Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991r. wraz z ostatnią nowelizacją wprowadzającą
przepisy mające na celu ochronę praw dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Artykuł 22
ust. 2 pkt. 4c ustawy z 7 września 1991r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004r. Nr.256, poz. 2572 ze
zm. ) zawiera upoważnienie ustawowe, z którego wynika konieczność ,, dostosowania wymagań
edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia".
- Rozporządzenie MEN i S z 11 grudnia 2002r. w sprawie ramowego statutu publicznej poradni
psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni ( Dz. U. nr 223 z 21 grudnia 2002r. , poz.
1869 ).
- Rozporządzenie MEN i S z 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej, w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach ( Dz. U. nr 11
z 7 stycznia 2003r. poz. 114 ).
- Rozporządzenie MEN i S z 29 stycznia 2003r. w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia
specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz szczegółowych zasad
kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania ( Dz. U. nr 23 z 12 lutego
2003r. poz. 192 )
- Rozporządzenie MEN i S z 29 stycznia 2003r. w sprawie sposobu i trybu organizowania
indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży ( Dz. U. nr 23 z 12 lutego 2003r. poz. 193 ).
- Rozporządzenie MEN i S z 11 grudnia 2002r. w sprawie zasad działania publicznych poradni
psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych ( Dz. U. nr 5 z 17
stycznia 2003r. poz. 46 ).
- Rozporządzenie MEN i S z 7 września 2004r. w sprawie warunków i sposobu oceniania,
klasyfikowania i promowania uczniów, uczniów słuchaczy oraz przeprowadzenia egzaminów i
sprawdzianów w szkołach publicznych: Dz. U. z 2001r. nr 29 poz. 323; Dz. U. z 2002r. nr 46 poz.
433; Dz. U. z 2002r. nr 155 poz. 1289; Dz. U. z 2002r. nr 214 poz. 1807; Dz. U. z 2003r. nr 26 poz.
225 i późniejsze.
Rozporządzenie to ( wraz z poprawkami ) nakłada obowiązek na nauczyciela dostosowania
wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb ucznia.
Rzecznik Praw Dziecka w sprawie pomocy dzieciom z ADHD
Rzecznik Praw Dziecka stojąc na straży praw wszystkich dzieci szczególną opieką otacza dzieci
niepełnosprawne w tym dzieci z ADHD. Rzecznik podkreśla wagę uświadomienia społeczeństwu,
że dzieci te wymagają objęcia ich szczególna troską, bo oprócz bagażu związanego z
nadpobudliwością współwystępują u nich objawy i problemy związane z niską samooceną a u 25%
współwystępują specyficzne trudności szkole w postaci dysleksji dysgrafii oraz zaburzenia
koordynacji wzrokowo-słuchowej. Nadrzędnym celem systemu edukacyjnego jest wspomaganie
wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości uczniów oraz stwarzanie warunków
umożliwiających im przyswajanie umiejętności ułatwiających sprawne funkcjonowanie Jednym z
głównych założeń reformowanego systemu kształcenia jest jak najwcześniejsze dotarcie do dziecka,
rozpoznanie jego rozwoju poprzez zorganizowaną działalność psychologiczno - pedagogiczną i
edukacyjną.
Skutkami takich działań ma być:
- efektywne zapobieganie zaburzeniom zachowania i trudnościom wychowawczym dzieci,
- wyrównywanie szans edukacyjnych,
- zapewnienie dzieciom z grup ryzyka rozwojowego optymalnych warunków rozwoju, ich
rodzinom wsparcia psychicznego i wielozakresowej pomocy.
Brak równości wyzwala poczucie bycia gorszym i ściśle wiąże się z bardzo ważnym problemem
jakim jest zabezpieczenie potrzeb kontaktu społecznego i akceptacji w grupie rówieśniczej klasy
szkolnej. Nie zaspokojenie potrzeb kontaktów społecznych oznacza, że w klasie szkolnej uczeń
czuje się osamotniony i potrzebuje specjalnego wsparcia pedagogicznego zarówno w pracy jak i w
funkcjonowaniu społecznym wyrażającym się w relacjach interpersonalnych w płaszczyźnie
koleżeńskiej. Uczniowie z ADHD są często odrzucani przez rówieśników. Niska pozycja
socjometryczna wyrażająca się w praktyce odrzuceniem przez kolegów może stawać się przyczyną
coraz gorszego do nich nastawienia przejawiającego się w tendencjach do zachowań wrogich.
Niepodjęcie wczesnych działań o charakterze terapeutycznym wyzwoli mechanizm przyczyniający
się do utrwalania trudności kontaktów interpersonalnych. Wypełnianie obowiązków szkolnych
przez uczniów w dużej mierze zależy od ich poziomu samooceny. Zaniżona samoocena odbija się
negatywnie na różnych obszarach związanych z działalnością szkolną dziecka, miedzy innymi na
jego kontaktach interpersonalnych w klasie, niezaspokojeniu potrzeby bezpieczeństwa, tożsamości,
zaniżonych aspiracjach związanych z osiągnięciami szkolnymi, obawą przed sytuacjami nowymi i
niechęcią do podejmowania ryzyka. Nastawienie ucznia na niepowodzenie uruchamia ponadto
mechanizm samo spełniającej się przepowiedni - stąd tak ważną sprawą jest szersze podnoszenie
aspektu samooceny i jego związku z uzyskiwanymi wynikami podjętych działań, w tym podczas
egzaminów zewnętrznych.
Równocześnie dzieci z ADHD posiadają wiele pozytywnych cech stawiających je często ponad
przeciętną.
Na całym świecie i we wszystkich społecznościach spotykamy osoby z ADHD
Ważne jest, aby zagadnienia związane z ADHD zauważyć u dziecka jak najszybciej i znaleźć
sposób ich usuwania niwelowania czy kompensowania. Rozporządzenie z 7 stycznia 2003 roku w
sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych
przedszkolach, szkołach i placówkach obecnie jest tylko papierowym rozporządzeniem /tak jak
poprzednie z 2001 roku/, bo w chyba w żadnym przedszkolu i większości szkół /jeżeli już to w
klasach I-III/ nie jest prowadzona terapia pedagogiczna. Założeniem terapii jest oddziaływanie na
ucznia system trójtorowym polegającym na wyrównywaniu niedoborów i zaburzeń funkcji
percepcyjno-motorycznych ucznia, stwierdzonych w wyniku diagnozy psychologicznopedagogicznej, podejmowaniem działań dążących do prawidłowego posługiwania się mową
czytaną i pisaną, często polegających na wyrównywaniu braków szkolnych powstałych na skutek
specyficznych trudności szkolnych uniemożliwiających prawidłową naukę szkolną oraz
kształtowaniu społeczno-emocjonalnej sfery rozwoju ucznia.
Działania te mają na celu podnoszenie samooceny i motywacji ucznia do nauki, nie rezygnowanie z
działań w przypadku niepowodzeń, pozytywne myślenie i prawidłowe relacje ze środowiskiem
rówieśniczym.
Pomoc psychologiczno-pedagogiczna obejmuje:
- diagnozę potrzeb
- rozpoznanie możliwości
- wspieranie uzdolnień
- rozpoznawanie przyczyn trudności
- podejmowanie działań profilaktycznych
- podejmowanie działań terapeutycznych (naprawczych)
- wspieranie rodziców w działaniach naprawczych
- podejmowanie działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych
Sławni ludzie z ADHD
Wielu sławnych ludzi miało ADHD. Mimo to w swoim życiu osiągnęli znaczące sukcesy. Udało się
im odpowiednio wykorzystać swoje zalety, a także objawy choroby w swojej twórczości. Do grona
sławnych osób , które cierpiały na zespół nadpobudliwości psychoruchowej należeli lub należą:
" Hans Chrystian Andersen ( 1805-1875 ) bajkopisarz
" Cher ( 1946 ) piosenkarka, aktorka
" Winston Churchil ( 1874-1965 ) wielki brytyjski polityk, mąż stanu i literat
" Salvador Dali ( 1904-1989 ) malarz
" Walt Disney ( 1901-1966 ) odkrywca filmowy, rysownik i animator
" Kirk Douglas ( 1916 ) aktor
" Madonna ( 1958 ) piosenkarka, aktorka
" Tomas Edison ( 1847-1931 ) wynalazca
" Albert Einstein ( 1879-1955 ) fizyk, laureat nagrody Nobla
" Dustin Hofman ( 1937 ) aktor
" Michael Jordan ( 1963 ) koszykarz NBA
" John F. Kennedy ( 1917-1963 ) prezydent USA w latach 1961-1963
" John Lennon ( 1940-1980 ) piosenkarz, członek zespołu The Beatles
" Pablo Picasso ( 1892-1973 ) malarz
" Muhammad Anwar-Sadat ( 1918-1981 ) prezydent Egiptu, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
" Steven Spilberg ( 1947 ) reżyser, producent filmowy
" Sylwester Stallone ( 1946 ) aktor
" Alberto Tomba ( 1966 ) wielki mistrz narciarstwa alpejskiego
" Werner von Braun ( 1912-1977 ) wybitny konstruktor rakiet od V1 do rakiety Saturn
" Orville i Wilber Wright ( 1871-1948 ) konstruktorzy pierwszego samolotu
5.02.20007r.