Cele i zadania gospodarki leśnej na tle struktury Państwowego

Cele i zadania gospodarki
leśnej na tle struktury
Państwowego
Gospodarstwa Leśnego
Lasy Państwowe
Dr inŜ. Marian Pigan
Dyrekcja Generalna
Lasów Państwowych
Spis treści
1.
2.
3.
4.
5.
Pojęcie ryzyka
Źródła i kategorie ryzyka
Przeciwdziałanie skutkom ryzyka
Analiza ryzyka
Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka
5.1. Model deterministyczny lasu
normalnego
5.2. Model stochastyczny lasu celowego
5.3. Model probabilistyczny lasu mieszanego
5.4. Model strategiczny gry z naturą
1. Pojęcie ryzyka
Definicja neutralna: ryzyko występuje w
sytuacji, gdy nieznane przyszłe zdarzenia
mogą spowodować zarówno straty, jak i
zyski,
Definicja negatywna: ryzyko jest
interpretowane jako zagroŜenie, a jego
efektem jest szkoda lub strata.
2. Źródła i kategorie ryzyka
Ryzyko przyrodnicze (huragany, śniegi, owady, grzyby itp.
zjawiska),
Ryzyko techniczne (stopień zawodności systemów
informatycznych),
Ryzyko ekonomiczne (zmiany cen i warunków
kredytowych),
Ryzyko społeczne (zmiany popytu na funkcje lasu),
Ryzyko badawcze (przyjęcie niewłaściwej hipotezy),
Ryzyko polityczne (rezygnacja z interwencjonizmu państwa
w gospodarkę leśną, wygranie wyborów przez partię X, Y,
Z?).
3. Przeciwdziałanie skutkom
ryzyka
Unikanie ryzyka (rezygnacja z zakładania uprawy drzewostanów
świerkowych na terenach występowania częstych huraganów),
Ograniczanie ryzyka (zwiększenie elastyczności gospodarki
leśnej względem czynnika losowego przez wprowadzenie
gatunków o duŜej tolerancji na zmiany klimatu),
Dywersyfikacja ryzyka (zróŜnicowanie celów, metod i środków
przez lokowanie środków pienięŜnych w róŜnych bankach),
Kompensacja ryzyka (podjęcie działań niwelujących skutki
ryzyka przez obniŜanie cen drewna w przypadku zmniejszenia
jego popytu),
Przeniesienie ryzyka na inne podmioty (pokrycie strat przez
budŜet lub ubezpieczyciela),
Podjęcie ryzyka (wzięcie ryzyka na siebie przez przygotowanie
własnych rezerw finansowych umoŜliwiających przetrwanie
ryzyka).
4. Analiza ryzyka
Ocena ryzyka obejmuje określenie
prawdopodobieństwa pojawienia się
czynnika losowego oraz wartości i
wraŜliwości poszczególnych składników
majątku gospodarstwa leśnego na ten
czynnik.
5.Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka
Podstawowym problemem zarządzania
gospodarstwem leśnym w warunkach ryzyka
jest podejmowanie decyzji minimalizujących
jego negatywne skutki. Wymaga to
sformułowania odpowiedniego dla danego
problemu gospodarczego modelu
decyzyjnego.
5. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka cd.
5.1. Model deterministyczny lasu normalnego
ZałoŜenia:
w gospodarstwie leśnym występują
drzewostany wszystkich, np. 10 – letnich
stopni wieku,
drzewostany wszystkich stopni wieku mają
jednakową powierzchnię,
rozkład frakcji powierzchni 10 – letnich
stopni wieku jest jednostajny (prostokątny).
5. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka cd.
5.1. Model deterministyczny lasu normalnego
Schemat przejścia (przeŜywalności pij i śmiertelności -qtu1) powierzchni
drzewostanów (h) w lesie normalnym
(tu – wiek rębności)
h(1)
p12 = 1
h(2)
p23 = 1
ptu-2, tu-1= 1
h(tu-1)
ptu-1, tu = 1
h(tu)
Skutek: h(1) = h(2) = ... h(tu)
qtu1= ptu1 = 1
5. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka cd.
5.2. Model stochastyczny lasu celowego
Schemat przejścia
(przeŜywalności - pij oraz
śmiertelności qi1) powierzchni
drzewostanów w lesie celowym (tu
– wiek rębności)
h(1)
p12
q11
h(2)
q21
p23
ptu-2,tu-1
h(tu-1)
qtu-1,1
ptu-1,tu
ptu1
Skutek: h(1)>h(2)>...>h(tu)
qtu1
5. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka cd.
5.2. Model stochastyczny lasu celowego
A(tu)
h(t)
A(tu)
las normalny (h(t))
las celowy (h(t))
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
tu
5. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka cd.
5.3. Model probabilistyczny lasu mieszanego
Wybór optymalnej alokacji kapitału sprowadza się do:
maksymalizacji dochodu przy danym poziomie ryzyka lub
minimalizacji ryzyka przy danym poziomie dochodu,
Drzewostany poszczególnych gatunków charakteryzują się róŜną
dochodowością oraz róŜnym ryzykiem,
Wybór optymalnego składu gatunkowego drzewostanu polega na
określeniu takiej struktury gatunkowej, przy której stosunek (iloraz)
dochodu do ryzyka jest maksymalny.
Zaczerpnięty z literatury przykład optymalizacji składu gatunkowego
drzewostanu
Udział gatunkowy
Św/Bk
[%]
100/0
30/70
0/100
Ryzyko
(odchylenie standardowe)
[€/ha]
1800
900
1200
Dochód
[€/ha]
3000
2300
1900
Wskaźnik
Sharpe'a
(S)
1,66
2,55
1,58
5. Podejmowanie decyzji w warunkach ryzyka cd.
5.4. Model strategiczny gry z naturą
Sytuacja: znamy tylko zbiór moŜliwych decyzji (strategii), które moŜemy
podjąć oraz zbiór moŜliwych skutków tych decyzji, nic ponadto,
Scenariusze zmian klimatu i ich wpływ na dochód (wij) z produkcji drewna
(tys. €/ha) dla trzech róŜnych drzewostanów (w nawiasie udział % gatunku
drzewa).
Wybór najlepszej strategii (składu gatunkowego) drzewostanu:
max (min (wij))
i
j