Minimum kadrowe - najczęściej zadawane pytania

Minimum kadrowe - najczęściej zadawane pytania
1. Czym jest minimum kadrowe?
Aby podstawowa jednostka organizacyjna uczelni mogła prowadzić studia wyższe, musi spełniać wymogi,
które są określone w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym oraz w rozporządzeniu Ministra Nauki i
Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na
określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. z 2011 r. Nr 243 poz. 1445, z późn. zm., Dz. U. z dnia
31 sierpnia 2012 r. poz. 983).
Jednym z wielu, ale niezwykle ważnym wymogiem jest tzw. minimum kadrowe, czyli minimalna liczba i
kwalifikacje nauczycieli akademickich zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu (por. art. 9a ustawy Prawo
o szkolnictwie wyższym oraz § 9 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia MNiSW).
2. Kiedy nauczyciel akademicki może zostać zaliczony do minimum kadrowego?
Zgodnie z art. 9a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym podstawowa jednostka organizacyjna uczelni
zalicza do minimum kadrowego tylko nauczyciela akademickiego zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu
pracy, na podstawie złożonego przez niego oświadczenia, o którym mowa w art. 112a.
Ponadto nauczyciel akademicki może być zaliczony do minimum kadrowego w danym roku akademickim:
w przypadku kierunku studiów o profilu ogólnoakademickim, jeżeli posiada dorobek w obszarze
wiedzy odpowiadającym obszarowi kształcenia wskazanemu dla tego kierunku studiów, w zakresie
jednej z dyscyplin naukowych lub artystycznych, do których odnoszą się efekty kształcenia dla tego
kierunku;
w przypadku kierunku studiów o profilu praktycznym, jeżeli posiada dorobek w obszarze wiedzy,
odpowiadającym obszarowi kształcenia wskazanemu dla tego kierunku studiów, w zakresie jednej z
dyscyplin naukowych lub artystycznych, do których odnoszą się efekty kształcenia dla tego kierunku,
lub posiada doświadczenie zawodowe zdobyte poza uczelnią, związane z umiejętnościami
wskazanymi w opisie efektów kształcenia dla tego kierunku;
oraz
w przypadku studiów pierwszego stopnia, jeżeli zatrudniony jest w uczelni na podstawie mianowania
albo umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, nie krócej niż od początku semestru studiów;
w przypadku studiów drugiego stopnia, jeżeli zatrudniony jest w uczelni na podstawie mianowania
albo umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, nie krócej niż od początku semestru studiów i
dla którego uczelnia ta stanowi podstawowe miejsce pracy; do minimum kadrowego dla studiów
drugiego stopnia mogą być wliczani nauczyciele akademiccy zatrudnieni w uczelni na podstawie
umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, nie krócej niż od początku semestru studiów, dla
których podstawowe miejsce pracy stanowi instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk albo instytut
badawczy, jeżeli są łącznie spełnione następujące warunki:
1.uczelnia utworzyła z tym instytutem naukowym Polskiej Akademii Nauk albo z tym instytutem
badawczym centrum naukowe, na podstawie art. 31 ustawy;
2.podstawowa jednostka organizacyjna uczelni, prowadząca kierunek studiów, wchodzi w skład
utworzonego centrum naukowego;
oraz
jeżeli osobiście prowadzi na danym kierunku studiów zajęcia dydaktyczne w wymiarze co najmniej
30 godzin zajęć dydaktycznych w przypadku samodzielnych nauczycieli akademickich i co najmniej
jeżeli osobiście prowadzi na danym kierunku studiów zajęcia dydaktyczne w wymiarze co najmniej
30 godzin zajęć dydaktycznych w przypadku samodzielnych nauczycieli akademickich i co najmniej
60 godzin zajęć dydaktycznych w przypadku nauczycieli akademickich posiadających stopień
naukowy doktora lub tytuł zawodowy magistra.
UWAGA!!! Przez podstawowe miejsce pracy należy rozumieć uczelnię albo jednostkę naukową, w której
nauczyciel akademicki lub pracownik naukowy jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, wskazaną
w akcie stanowiącym podstawę zatrudnienia jako podstawowe miejsce pracy; w tym samym czasie
podstawowe miejsce pracy może być tylko jedno.
3. Czy jednostka, która rozpoczyna kształcenia na nowym kierunku studiów, od razu musi spełnić
wymogi dotyczące minimum kadrowego?
Jednostka organizacyjna uczelni, która rozpoczyna kształcenie na nowym kierunku studiów, powinna
zatrudniać nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego, nie później niż od początku
semestru studiów, w którym zgodnie z planem studiów przewidziano dla nich zajęcia, z tym że wymagania
dotyczące minimum kadrowego dla tego kierunku studiów muszą zostać spełnione z początkiem ostatniego
roku studiów pierwszego cyklu kształcenia.
4. Jakie są zasady ustalania minimum kadrowego?
1. Zgodnie z art. 112a ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nauczyciel akademicki składa w uczelni
oświadczenie, w którym upoważnia wybraną podstawową jednostkę organizacyjną uczelni do zaliczania go
do minimum kadrowego jednego kierunku jednolitych studiów magisterskich albo jednego kierunku
studiów pierwszego oraz drugiego stopnia, albo jednego kierunku studiów tylko pierwszego stopnia, albo
jednego kierunku studiów tylko drugiego stopnia. Ponadto nauczyciel akademicki może dodatkowo złożyć
w jednostce organizacyjnej tej samej uczelni albo w jednostce organizacyjnej innej uczelni co najwyżej
jedno oświadczenie upoważniające tę jednostkę do zaliczenia go do minimum kadrowego jednego kierunku
studiów pierwszego stopnia.
UWAGA!!! Ww. oświadczenia składa się przed rozpoczęciem roku akademickiego, nie później jednak niż
do dnia 30 czerwca roku poprzedzającego rok akademicki.
Reasumując, nauczyciel akademicki może być wliczony do minimum kadrowego nie więcej niż trzykrotnie
- dwa razy do minimum kadrowego studiów pierwszego stopnia oraz raz do minimum kadrowego kierunku
studiów drugiego stopnia albo kierunku jednolitych studiów magisterskich.
2. Jeżeli podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadzi kierunek studiów o profilu
ogólnoakademickim i praktycznym, to minimum kadrowe dla tego kierunku studiów powinno spełniać
warunki minimum kadrowego kierunku o profilu ogólnoakademickim.
3. Każdy obszar kształcenia, do którego przyporządkowano kierunek studiów, powinien być
reprezentowany w minimum kadrowym przez co najmniej jednego nauczyciela akademickiego
posiadającego dorobek w obszarze wiedzy odpowiadającym temu obszarowi kształcenia.
4. Jeżeli podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadzi kierunek studiów o profilu
ogólnoakademickim i praktycznym, to minimum kadrowe dla tego kierunku studiów powinno spełniać
warunki minimum kadrowego kierunku o profilu ogólnoakademickim.
UWAGA!!! Oprócz wymogów związanych z minimum kadrowym jednostka organizacyjna uczelnia winna
jeszcze spełniać wymóg proporcji liczby nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego do
liczby studentów na tym kierunku studiów.
5. Co to jest reguła podstawiania w przypadku minimum kadrowego?
Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni prowadząca studia pierwszego stopnia o profilu praktycznym
może zaliczyć do minimum kadrowego, w miejsce nauczyciela akademickiego posiadającego tytuł
naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego lub osoby, która nabyła uprawnienie równoważne z
uprawnieniami doktora habilitowanego na podstawie art. 21a ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach
naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, dwie osoby posiadające stopień
naukowy doktora, zaś w miejsce nauczyciela akademickiego posiadającego stopień naukowy doktora - dwie
osoby posiadające tytuł zawodowy magistra i znaczne doświadczenie zawodowe zdobyte poza uczelnią w
dziedzinie związanej z kierunkiem studiów.
UWAGA!!! Liczba tzw. "osób podstawionych" w miejsce nauczyciela samodzielnego bądź
niesamodzielnego nie może przekroczyć 50% liczby osób zaliczanych do minimum kadrowego,
określonych w rozporządzeniu MNiSW z dnia 5 września 2011 r. w grupie nauczycieli akademickich
posiadających tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego lub osób, które nabyły
uprawnienia równoważne z uprawnieniami doktora habilitowanego na podstawie art. 21a ustawy z dnia 14
marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, a także
50% liczby osób zaliczonych do grupy nauczycieli akademickich posiadających stopień naukowy doktora.
6. Co to jest wymóg proporcji przy minimum kadrowym?
Oprócz wymogów związanych z minimum kadrowym jednostka organizacyjna uczelni winna jeszcze
spełniać wymóg proporcji liczby nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego do liczby
studentów na tym kierunku studiów.
Stosunek liczby nauczycieli akademickich, stanowiących minimum kadrowe dla danego kierunku studiów,
do liczby studentów na tym kierunku nie może być mniejszy niż:
- 1:160 - dla kierunków studiów humanistycznych i społecznych;
- 1:60 - dla kierunków studiów technicznych, ścisłych i przyrodniczych.
UWAGA!!! W przypadku kierunku przyporządkowanego do więcej niż jednego obszaru kształcenia,
proporcje, o których mowa wyżej, określa się, biorąc pod uwagę procentowy udział liczby punktów ECTS.
7. Jaka jest minimalna liczba nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego dla
studiów pierwszego stopnia na określonym kierunku studiów?
Minimum kadrowe dla studiów pierwszego stopnia na określonym kierunku studiów stanowi co najmniej
trzech samodzielnych nauczycieli akademickich oraz co najmniej sześciu nauczycieli akademickich
posiadających stopień naukowy doktora.
8. Jaka jest minimalna liczba nauczycieli akademickich zaliczanych do minimum kadrowego dla
studiów drugiego stopnia na określonym kierunku studiów?
Minimum kadrowe dla studiów drugiego stopnia na określonym kierunku studiów stanowi co najmniej
sześciu samodzielnych nauczycieli akademickich oraz co najmniej sześciu nauczycieli akademickich
posiadających stopień naukowy doktora.
9. Jakie jest minimum kadrowe dla zamiejscowych ośrodków dydaktycznych (ZOD)?
Z dniem 1 października 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia
18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule
naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z
2011 Nr 84, poz. 455 z późn. zm.).
Art. 20 nowelizacji ustawy jako przepis przejściowy przewidział, że:
- właściwe organy uczelni w terminie roku od dnia wejścia w życie ww. ustawy mogą przekształcić ZOD-y
w filie lub zamiejscowe wydziały;
- w przypadku nieprzekształcenia zamiejscowych ośrodków dydaktycznych w podstawowe jednostki
organizacyjne uczelni lub filie mogą one prowadzić kształcenie do zakończenia cyklu kształcenia;
zamiejscowe ośrodki dydaktyczne nie dokonują po dniu wejścia w życie ustawy rekrutacji na studia;
- w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z dużymi nakładami uczelni na infrastrukturę,
wysoką jakością kadry naukowo-dydaktycznej, a także dostępem do kształcenia MNiSW może, w drodze
decyzji administracyjnej, wyrazić zgodę na wydłużenie ww. okresów (na przekształcenie lub na
zakończenie cyklu).
AGH uzyskała zgodę na dalsze kształcenie w przypadku ZOD-ów w:
w Jastrzębiu-Zdroju
w Jaworznie
w Rudzie Śląskiej
w Krośnie
w Mielcu
w Nowym Sączu
Dodatkowo w tym zakresie nastąpiła zmiana art. 85 ust. 1-3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym,
zgodnie z którym Uczelnia w celu realizacji zadań dydaktycznych może utworzyć poza swoją siedzibą
zamiejscową jednostkę organizacyjną w formie:
1)
podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni;
2)
filii.
Do momentu jednak przekształcenia ZOD-u w filie bądź wydziały zamiejscowe minimum kadrowe dla
kierunku studiów pierwszego stopnia prowadzonych w ZOD winno być zwiększone o co najmniej 20% w
grupie nauczycieli samodzielnych oraz o co najmniej 20% w grupie nauczycieli akademickich
posiadających stopień doktora w zakresie danego kierunku studiów.
10. Interpretacje Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Komunikat Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w kwestii interpretacji art. 129 ust. 12 ustawy z
dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) z dnia 25
listopada 2011 r.
Zgodnie z art. 129 ust. 12 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym w przypadku gdy
nauczyciel akademicki podejmuje dodatkowe zatrudnienie w innej uczelni, instytucie naukowym lub
pomocniczej jednostce naukowej Polskiej Akademii Nauk, instytucie badawczym lub międzynarodowym
instytucie naukowym utworzonym na podstawie odrębnych przepisów, działającym na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, rektor uczelni lub dyrektor instytutu jest obowiązany powiadomić o tym, w
terminie do czternastu dni, ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. W zawiadomieniu
wskazuje się podstawową jednostkę organizacyjną nowej uczelni lub instytut, w którym nauczyciel
akademicki podjął dodatkowe zatrudnienie.
Dokonując wykładni powyższego przepisu, należy stwierdzić, iż podmiotem zobowiązanym do
zawiadomienia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego o podjęciu dodatkowego zatrudnienia
przez nauczyciela akademickiego jest instytucja, która będzie stanowiła dla tego nauczyciela dodatkowe
miejsce pracy. Powyższą interpretację wzmacnia okoliczność, że tylko ten podmiot dysponować będzie
pełną informacją o wystąpieniu sytuacji normowanej w tym przepisie, potwierdzoną umową o pracę.
Dzień, od którego liczyć należy czternastodniowy termin przewidziany w przytoczonym przepisie,
powinien odpowiadać dacie, o której mowa w art. 119 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym,
tj. terminowi rozpoczęcia pracy.
Komunikat MNiSW dotyczący zmian w stanie zatrudnienia (obsady kadrowej) w uczelni wpływających na
uprawnienie do prowadzenia studiów na danym kierunku i określonym poziomie kształcenia z dnia 8
listopada 2011 r.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego informuje, iż zgodnie z art. 11b ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca
2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) rektor zawiadamia ministra
właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, ministra nadzorującego uczelnię i Polską Komisję
Akredytacyjną, w terminie nie dłuższym niż trzy miesiące, o zaprzestaniu spełniania przez podstawową
jednostkę organizacyjną warunków do prowadzenia studiów, w tym o zmianach w stanie zatrudnienia
wpływających na uprawnienie do prowadzenia studiów. Jeżeli w terminie dwunastu miesięcy od
zaprzestania spełniania wymaganych warunków podstawowa jednostka organizacyjna nie spełni tych
warunków, minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, w drodze decyzji, zawiesza uprawnienia
podstawowej jednostki organizacyjnej do prowadzenia studiów na danym kierunku i określonym poziomie
kształcenia.
W przypadku niezawiadomienia przez rektora w wyznaczonym terminie o zaprzestaniu spełniania przez
podstawową jednostkę organizacyjną warunków do prowadzenia studiów na danym kierunku i określonym
poziomie kształcenia minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, zgodnie z art. 11b ust. 2 ww.
ustawy, zawiesza uprawnienia tej jednostki do prowadzenia studiów.
W kontekście przytoczonych powyżej przepisów Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zwraca
uwagę na fakt, iż złożenie - w myśl art. 35 ust. 1 ww. ustawy - sprawozdania z działalności uczelni wraz z
informacją dotyczącą obsady kadrowej na prowadzonych kierunkach studiów nie stanowi wykonania
obowiązku zawartego w art. 11b ust. 1 ww. ustawy.
Mając na względzie ww. przepisy, należy stwierdzić, iż uczelnia zobowiązana jest do zawiadomienia
Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (odrębnym pismem) o niespełnieniu przez podstawową jednostkę
organizacyjną warunków do prowadzenia studiów na danym kierunku i określonym poziomie kształcenia.
Komunikat w sprawie przekształcania zamiejscowych ośrodków dydaktycznych z dnia 23 kwietnia 2012 r.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego informuje, iż wprowadzona ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o
zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o
stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 84, poz. 455, z późn. zm.)
reforma szkolnictwa wyższego zakłada likwidację zamiejscowych ośrodków dydaktycznych.
Przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy daje właściwym organom uczelni możliwość przekształcenia
zamiejscowych ośrodków dydaktycznych w zamiejscowe jednostki (zatem zamiejscowe wydziały lub filie)
do dnia 30 września 2012 r. W przypadku podjęcia przez uczelnię decyzji o nieprzekształceniu
zamiejscowego ośrodka dydaktycznego, zgodnie z art. 20 ust. 2 ww. ustawy, może on prowadzić
kształcenie do zakończenia cyklu kształcenia, z tym że nie dokonuje się już rekrutacji na studia po dniu 1
października 2012 r.
Jednakże w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z dużymi nakładami uczelni na
infrastrukturę, zgromadzeniem jakościowo wyróżniającej się kadry naukowo-dydaktycznej, a także brakiem
możliwości zaspokajania potrzeb edukacyjnych w regionie minister właściwy do spraw szkolnictwa
wyższego może, w drodze decyzji administracyjnej, wyrazić zgodę na wydłużenie okresu potrzebnego na
przekształcenie bądź wydłużenie okresu wskazanego w art. 20 ust. 2 ww. ustawy, dotyczącego procesu
likwidacji takiej jednostki. Uczelnia powinna wówczas przedstawić ministrowi wniosek ze wskazaniem
okresu wydłużenia (terminu) oraz uzasadnieniem wynikającym z przyjętego programu przekształcenia
określonej jednostki bądź jej likwidacji.
Zamiejscowa podstawowa jednostka organizacyjna utworzona w wyniku przekształcenia na podstawie art.
20 ust. 1 ww. ustawy będzie jednostką nową, nieposiadającą uprawnienia do prowadzenia kierunku studiów
(uprawnienie do kierunku studiów posiadał wydział, w ramach którego funkcjonował ZOD), jak również
nieposiadającą uprawnień do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego. W związku z tym w
celu nabycia uprawnienia do prowadzenia kształcenia na określonym kierunku studiów władze uczelni
muszą wystąpić (z wnioskiem) do ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego w trybie art. 11 ust.
3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.).
Zgodnie z powyższym przepisem podstawowa jednostka organizacyjna uczelni, nieposiadająca uprawnienia
do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego, może uzyskać uprawnienie do prowadzenia
studiów na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanej po
zasięgnięciu opinii Polskiej Komisji Akredytacyjnej w sprawie efektów kształcenia określonych przez senat
uczelni oraz w zakresie spełniania warunków określonych w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym
kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. Nr 243, poz. 1445).
W przypadku skorzystania przez uczelnię z wzorcowych efektów kształcenia określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 nie jest wymagana opinia Polskiej Komisji Akredytacyjnej o efektach
kształcenia. Kompletny wniosek uczelni jest przekazywany do zaopiniowania Polskiej Komisji
Akredytacyjnej, która zgodnie z art. 49 ust. 7 ustawy wyraża opinię w terminie nie dłuższym niż 4 miesiące
od dnia otrzymania wniosku.
Po wyrażeniu opinii przez PKA minister wydaje w tym zakresie decyzję administracyjną.
Opracowanie: mgr inż. Elżbieta Barcikowska-Chromiec i mgr Aleksandra Matukin-Szumlińska.
Dział Nauczania
mgr inż. Elżbieta Barcikowska-Chromiec
T: +48 617 32 63
E: [email protected]