W numerze - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

Transkrypt

W numerze:
Wieści z województwa
4
6
8
9
11
14
16
Targi „Mleczna Rewia”
Kulinaria 2011 - Festyn Rybny
Czerwiec w Pomorskim Ośrodku Doradztwa
Rolniczego
Jubileusz już za nami
Uroczyście i jubileuszowo
Staropolskie targi - podsumowanie
XII Regionalna Wystawa Zwierząt
Hodowlanych
Dla wsi i regionu
18
20
21
23
Odnowiona wieś pomorska
Mamy Wicemistrzów na szczeblu krajowym
w konkursie Agroliga 2010
Konkurs Agroliga 2011
Aktualne informacje prawne dla rolnictwa
Zarządzanie gospodarstwem rolnym
25
26
29
Drogie truskawki
Tendencje cenowe podstawowych
produktów żywnościowych – maj/czerwiec
Rolnik - przedsiębiorca
Na polach i łąkach
Na pewno spostrzegawczy Czytelnicy „Pomorskich Wieści
Rolniczych” zauważyli zmiany na okładce tego czasopisma. Miło
nam zatem ogłosić, że na podstawie porozumienia o współpracy
z Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, Pomorska Izba Rolnicza stała się współwydawcą naszej gazety.
Bardzo liczymy na współpracę z samorządem rolniczym.
Mamy nadzieję, że wspólny miesięcznik to dla rolników – naszych
odbiorców - korzystna zmiana, a przede wszystkim gwarancja
aktualnych, łatwo dostępnych informacji zebranych w jednym
miejscu. Zapraszamy więc do lektury kolejnych wydań PWR, ale
prosimy również o opinie, uwagi i sugestie na temat zawartości
i treści publikowanych w periodyku, co będzie dla nas pomocne
w przygotowywaniu następnych numerów.
31
33
34
36
37
W bieżących, lipcowo-sierpniowych „Pomorskich Wieściach
Rolniczych” znajdziecie Państwo wiadomości na temat wapnowania, zwalczania stonki ziemniaczanej i warunków, jakie należy
spełnić, by uzyskać kiszonkę wysokiej jakości. Uwadze Czytelników polecamy też dział „Z wizytą u rolnika”. Prezentacją gospodarstwa Państwa Ceranowskich z Białachowa reaktywujemy cykl,
w którym będziemy przedstawiali nieprzeciętnych producentów
oraz interesujących ludzi mieszkających i pracujących na wsi.
W ostatnim czasie, w naszym regionie, odbyło się wiele ważnych imprez. O niektórych z nich piszemy, w tym m.in.
o finale regionalnym konkursu „Nasze Kulinarne Dziedzictwo –
Smaki Regionów” oraz o czerwcowych targach w Lubaniu
i Starym Polu. Jednocześnie przypominamy, że już we wrześniu
odbędą się kolejne imprezy wystawiennicze organizowane przez
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego – Jesienne Targi
Ogrodniczo-Nasienne oraz Kaszubska Jesień Rolnicza w Lubaniu.
Już teraz wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy.
Z wizytą u rolnika
(red.)
O wapnowaniu gleby
Problem – stonka ziemniaczana
Przypominamy – lipiec - sierpień
Pokaz pól doświadczalnych
Problem obrotu podrobionymi środkami
ochrony roślin
W chlewni i oborze
38
40
41
42
To i owo o zakiszaniu
Warto przeczytać
Przypominamy – lipiec – sierpień
Wykaz hodowców trzody chlewnej,
objętych oceną wartości użytkowej
i hodowlanej …
W trosce o środowisko
44
48
50
Ekologiczne rolnictwo to czyste środowisko!
Nowy zakład granulacji biomasy
W gospodarstwie Państwa Ceranowskich
Doniesienia
52
53
54
56
57
58
60
Szkolenie ekspertów w Stuttgarcie
Cudze chwalicie…
„Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki
Regionów” – finał regionalny
Sukces uczniów Zespołu Szkół
Agrotechnicznych w Słupsku
Ekologia i turystyka idą w parze
Konferencja o cukrownictwie na Żuławach
Konferencja dla producentów bydła
W domu i zagrodzie
61
62
65
Opodatkowanie agroturystyki (cz. II)
Kalendarium prac ogrodniczych – lipiec,
sierpień
Czarne, czerwone, białe…
Oferty
Rozrywka dla dorosłych i dla dzieci
Raport z rynku
TARGI „MLECZNA REWIA”
W dniach 18 - 20 maja 2011 roku, na terenie
Międzynarodowych Targów Gdańskich odbyły się
14. Targi Mleczarstwa „Mleczna Rewia”, pod patronatem honorowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Targi odwiedzili Członek Zarządu Województwa
Pomorskiego Czesław Elzanowski oraz Dyrektor Departamentu Środowiska i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Kazimierz Sumisławski. Na Targach Mleczarstwa „Mleczna Rewia” byli
również producenci, dostawcy, kontrahenci i kupcy,
a także przedstawiciele szkół rolniczych i gastronomicznych z województwa pomorskiego wraz z uczniami.
Drugiego dnia imprezy, tj. 19 maja Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego przygotował wykład pt. „Rynek mleka - walory dietetyczne i warunki produkcji”. W tym dniu odbył się również wykład Pana Wiesława Wasilewskiego pt. „Konsolidacja branży, centra
logistyczne w mleczarstwie. Dotacje w praktyce”.
Zgodnie z tradycją najlepsze produkty, prezentowane na Targach, zostały uhonorowane Nagrodą Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także nagrodami
Złotej i Srebrnej Mlecznej Rewii. Ponadto przyznane
zostały Puchary Prezesa Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich.
Statuetkę Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
za utrzymanie stałej, wysokiej jakości produkcji oraz
działania innowacyjne w branży mleczarskiej otrzymała Obrzańska Spółdzielnia Mleczarska w Kościanie.
Puchary Prezesa Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich Zw. Rew. w Warszawie otrzymały:
- Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska „CUIAVIA”
w Inowrocławiu - za wyróżniającą jakość wysokobiałkowych produktów mleczarskich oraz
- Spółdzielnia Dostawców Mleka w Wieluniu za
wysoką jakość produktów tłuszczowych.
ZŁOTA MLECZNA REWIA 2011
Pierwszego dnia Targów Departament Środowiska
i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Pomorskiego przygotował wykład pt. „Organizacja
i funkcjonowanie Sieci Dziedzictwo Kulinarne
Pomorskie w ramach Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego”.
Kategoria „Mleko i napoje mleczne”:
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska MALUTA
w Nowym Dworze Gdańskim
za jogurt bałkański lekki,
Spółdzielnia Mleczarska Udziałowców w Strzałkowie (CZŁONEK SIECI DZIEDZICTWO KULINARNE
WIELKOPOLSKA)
za jogurt śmietankowy;
Kategoria „Sery dojrzewające, niedojrzewające
i topione”:
Spółdzielnia Mleczarska w Skarszewach
za ser SKARSZEWSKI;
Kategoria „Sery twarogowe”:
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska MALUTA
w Nowym Dworze Gdańskim
za grupę produktów twarogowych MISS TALIA;
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Suszu
(CZŁONEK SIECI DZIEDZICTWO KULINARNE
WARMIA, MAZURY I POWIŚLE)
za ser twarogowy z Warmii, Mazur i Powiśla.
Kategoria „Masło i produkty tłuszczowe”:
za masło extra;
Kategoria „Produkt tradycyjny”:
Spółdzielnia Mleczarska Udziałowców w Strzałkowie (CZŁONEK SIECI DZIEDZICTWO KULINARNE
WIELKOPOLSKA) za masło tradycyjne.
SREBRNA MLECZNA REWIA 2011
Kategoria „Sery twarogowe”:
za ser sałatkowy „FETTI”;
Kategoria „Masło i produkty tłuszczowe”:
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Suszu
(CZŁONEK SIECI DZIEDZICTWO KULINARNE
WARMIA, MAZURY I POWIŚLE)
za masło extra – osełka.
Więcej informacji o nagrodzonych:
http://www.mtgsa.com.pl/title,KONKURSY,pid,284.html
Targi dofinansowano z Funduszu Promocji
Mleka, a zorganizowano je przy ścisłej współpracy
Międzynarodowych Targów Gdańskich SA z PHZ SM
LACPOL Sp. z o.o., Wydziałem Nauki o Żywności Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz
Krajowym Związkiem Spółdzielni Mleczarskich.
W tegorocznej edycji imprezy udział wzięły firmy
oferujące maszyny dla przemysłu mleczarskiego,
opakowania, środki i urządzenia do utrzymania czystości, a także transport specjalistyczny. Wśród Wystawców znalazły się m.in.: Clarin, Eco-Clean, EcoTerm,
Ecor Product, Matrex Mierki, Optymist czy Pe Pe.
Z kolei gotowe wyroby mleczarskie oraz dodatki do
żywności zaprezentowały: Grupa LACPOL, Okręgowe
Spółdzielnie Mleczarskie: Nowy Dwór Gdański,
Czarnków, Chojnice, Susz, Inowrocław, Sokołów
Podlaski, Kalisz, spółdzielnie mleczarskie z Łodzi, Kościana, Gostynia, Kalisza, Strzałkowa, Wielunia,
Skarszew i Włocławka.
Teresa Suchodolska
Starszy specjalista
Departament Środowiska i Rolnictwa
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
KULINARIA 2011 - FESTYN RYBNY
W dniu 20 maja br., na Targu Rybnym w Gdańsku, odbył się festyn rybny „Kulinaria 2011” jako impreza towarzysząca głównym obchodom Europejskiego
Dnia Morza. Organizatorem wydarzenia był Departament Środowiska i Rolnictwa
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego przy współpracy Biura
Promocji Urzędu Miasta Gdańska.
Podczas wydarzenia odbyły się liczne degustacje
produktów rybnych, a także zaprezentowane zostały
materiały informacyjne dotyczące Programu Operacyjnego PO Ryby 2007-2013.
Przy Baszcie Łabędź podczas „Kulinariów 2011”
zaprezentowali się następujący wystawcy:
1. Stowarzyszenie Polskich Kucharzy i Cukierników Region Pomorski. Potrawy rybne: dorsz po starogdańsku w warzywach oraz zupę bursztynową,
a także flądrę z szyjkami rakowymi i sosem
szczawiowym serwowali Andrzej Ławniczak i Wojciech Dębowski;
1.
2. Smażalnia „Sandacz” z Olsztyna - Członek Sieci
Dziedzictwo Kulinarne Warmia, Mazury, Powiśle;
7. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
Gdynia - materiały promujące projekt PO Ryby
2007-2013
3. Zajazd „Bursztyn” z Kmiecina w Nowym Dworze
Gdańskim - Członek Sieci Dziedzictwo Kulinarne
Pomorskie;
4. Zespół Szkół Gospodarki Żywnościowej i Agrobiznesu w Lęborku - prezentacja potraw rybnych oraz
degustacja przygotowana przez grupę uczniów;
8. Departament Środowiska i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego - materiały informacyjne nt. Dziedzictwa Kulinarnego
Pomorskie, Lista Produktów Tradycyjnych;
9. Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów
Wiejskich - materiały informacyjne KSOW;
10. Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna;
11. Miasto Brema.
5.
Zespół Szkół Rolniczych - Centrum Kształcenia Praktycznego w Bolesławowie - prezentacja potraw rybnych oraz degustacja przygotowana przez grupę
uczniów;
6. Agencja Rynku Rolnego, odział w Gdyni - materiały promocyjne dotyczące projektów związanych
z tematem ryb;
Teresa Suchodolska
Starszy specjalista
Departament Środowiska i Rolnictwa
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
CZERWIEC
W POMORSKIM OŚRODKU DORADZTWA ROLNICZEGO
Współpraca wschodnia
W tym miesiącu Oddział Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Starym Polu kontynuował realizację projektów objętych programem polskiej pomocy
zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP
w 2011 r. Projekty te dotyczą wymiany doświadczeń
w ramach współpracy międzynarodowej z Autonomiczną
Republiką Krymu, Republiką Mołdowy i Gruzją.
cross compliance) lub u doradców w Biurach Powiatowych PODR.
Przypominamy, iż w chwili obecnej rolników obowiązują wymogi z obszaru A (identyfikacja i rejestracja
zwierząt, zagadnienia ochrony środowiska naturalnego)
oraz z obszaru B (zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt,
zgłaszanie niektórych chorób, zdrowotność roślin), a ich
nieprzestrzeganie może skutkować obniżką w płatnościach. Wymogi z obszaru C (dobrostan zwierząt) wejdą
w życie 1 stycznia 2013 r.
Grupa z Mołdowy
Dzień Pola w Lubaniu
Praktyczna część szkolenia w gospodarstwie
W dniu 29 czerwca, w Lubaniu k. Kościerzyny,
odbył się Dzień Pola zorganizowany przez Pomorski
Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku.
Program imprezy obejmował:
- prezentacje pól wdrożeniowo-upowszechnieniowych:
ze zbożami, strączkowymi i ziemniakami,
- podsumowanie doświadczeń Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego,
- oferty firm: środki ochrony roślin, nawozy,
- prezentacje i pokazy pracy ciągników i maszyn rolniczych firm: John Deere, Kverneland, Manitou, Trelleborg, Shell, John Deere Credit Zasław, New Holland.
Zasady wzajemnej zgodności
– szkolenia dla rolników
Od marca br. w województwie pomorskim realizowane są szkolenia z zakresu cross compliance. Ich
uczestnicy dowiadują się, jak dostosować swoje gospodarstwa do już obowiązujących norm oraz mają możliwość zapoznania się w praktyce z wymogami, które
będą obowiązywały w okresie późniejszym, dotyczącymi dobrostanu zwierząt. Szkolenia będą trwały do
listopada 2011 r. Szczegóły można znaleźć na stronie
www.podr.pl (w zakładce projekty, szkolenia w zakresie
Grupa rolników w gospodarstwie
Pana Ryszarda Konefała w Gościszewie
XX Targi Rolno-Przemysłowe w Lubaniu
JUBILEUSZ JUŻ ZA NAMI
W Lubaniu k. Kościerzyny, w dniach 4 i 5 czerwca br. odbyły się jubileuszowe XX Targi Rolno-Przemysłowe. Były to dni świętowania rolników i firm działających na rzecz rolnictwa nie tylko z Pomorza, ale
z całej Polski. Patronat honorowy nad Targami sprawowali Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Wojewoda Pomorski.
Targi w Lubaniu to doroczne święto hodowców,
rolników, przetwórców i wszystkich osób pracujących
na rzecz rolnictwa. Jest to okazja do integracji środowiska rolniczego oraz do zapoznania się z najnowszymi osiągnięciami techniki i technologii produkcji
rolnej, a także z najnowszymi osiągnięciami w hodowli zwierząt.
Firmy, wystawiające się na Targach, zaprezentowały najnowszej generacji nawozy, środki ochrony
roślin, ulepszacze glebowe, pasze oraz inne środki
żywieniowe dla zwierząt, maszyny i urządzenia rolnicze, nowoczesne materiały budowlane - wykorzystywane nie tylko w budownictwie rolniczym, oraz nowoczesne systemy ogrzewania budynków i pomieszczeń.
ników z całej Polski i było z czego wybierać, bowiem
tym razem swoje produkty oferowało kilkadziesiąt
firm ogrodniczych.
Była też możliwość zakupu miodów i produktów
pszczelich, takich jak: kit, pyłek, czy miody pitne.
Rozstrzygnięty został również konkurs na „Najładniejsze stoisko” oraz „Hit Targów”.
Do nabycia rośliny ozdobne
Do nabycia super ciągnik
Wielu zwiedzających kusiły auta najnowszej generacji
Nie zabrakło tak bardzo wyczekiwanej oferty
ogrodniczej oraz różnych akcesoriów niezbędnych
w ogrodach i miejscach wypoczynku. Najpiękniejsze
kwiaty, krzewy i drzewka można było kupić od ogrod-
Najładniejsze i najatrakcyjniejsze stoisko zaprezentowała firma PPU DREWAR Jan Wardyn z Górek. Hitem
Targów okazał się kocioł c.o. IRLEH firmy „Domex” Janusza Pióro z Kościerzyny, a w kategorii produkt spożywczy - bułeczka z masą czosnkową i majerankiem.
Regionalny etap Ogólnopolskiego Konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo” wygrało gospodarstwo rolne
Państwa Hanny i Jerzego Karczów ze wsi Koszwały. Drugie miejsce komisja przyznała gospodarstwu
rolnemu Państwa Reginy i Norberta Langmesserów ze wsi Kołoząb, zaś III miejsce zajęło gospodarstwo rolne Państwa Haliny i Bogusława Kamińskich ze wsi Stanisławowo.
W ramach XX Targów Rolno-Przemysłowych odbyła się Pomorska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych. Udział w niej to wielkie wyróżnienie dla hodowców. Zaprezentowano tu bydło
mleczne w różnych kategoriach, ze zróżnicowaną
produkcyjnością i z najciekawszymi rodowodami.
Pod hasłem „Polska wołowina na polskich stołach”
można było obejrzeć bydło ras mięsnych, brać czynny
udział w ocenie i wyborze czempionów, a tuż obok
poznać smak prawdziwej wołowiny kulinarnej.
Oceniane były też knurki i loszki ras wbp, pbz,
pietrain, mieszańce ras matecznych wbp i pbz oraz
krzyżówkowych oraz najładniejsze stawki owiec rasy
pomorskiej i czarnogłówki. Wystawcy zwierząt zaprezentowali najpiękniejsze okazy oraz odsłonili tajemnice zdrowej, polskiej żywności pod hasłem „Wieprzowina – wiem co jem”, „Polskie mięso na polskich stołach” czy „Mięso końskie dobre, bo polskie”. W Wystawie wzięły również udział, specjalnie na tę okazję
wyselekcjonowane, konie ras szlachetnych oraz konie
zimnokrwiste. Nagrodą dla najwyżej ocenionych zwierząt był tytuł championa w swojej kategorii.
Po stresującej ocenie - odpoczynek
Ocena zwierząt odbyła się w sobotę, a pokaz
czempionów i wiceczempionów w niedzielę. Ocena
zwierząt była doskonałą lekcją poglądową, szczególnie ważną dla uczniów szkół rolniczych i młodych
rolników rozpoczynających karierę hodowlaną.
W niedzielę odbył się konkurs „Młodego Hodowcy”, podczas którego dzieci hodowców zaprezentowały cielęta. Poza Wystawą pokazano drób użytkowy,
ptactwo ozdobne, króliki, gołębie, kuce. Był także muł
i osiołek. Ogółem swoje osiągnięcia hodowlane zaprezentowało prawie 150 hodowców z województwa pomorskiego i województw ościennych.
Na Targach nie zabrakło oczywiście gastronomii
i produktów tradycyjnych. Dzieci bawiły się w wesołym miasteczku, jeżdżono bryczką i na kucach. Atrakcją były występy artystyczne, które uświetniły tą imprezę. Publiczność bawił m.in. Wojciech Korda.
Zorganizowanie i przygotowanie tak wielkiej imprezy, jak Targi Rolno-Przemysłowe i Pomorska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych, wymaga dużego
zaangażowania. Za poniesiony trud i wysiłek składam
serdeczne podziękowania: pracownikom firm pracujących na rzecz rolnictwa, rolnikom, związkom branżowym, sponsorom i wszystkim zainteresowanym tą imprezą. W szczególności składam gorące podziękowania
pracownikom Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego za zaangażowanie w organizację targów. Dwudziestoletnie doświadczenie pozwoliło na przygotowanie
imprezy o tak dużym rozmachu. Dziękuję również
wszystkim wystawcom, firmom producenckim i handlowym, hodowcom prezentującym swój dorobek, komisjom dokonującym trudnego wyboru najpiękniejszych
z najpiękniejszych, dzięki którym nasze targi mają coraz
większą renomę oraz wzbudzają zachwyt i podziw.
Sponsorami tegorocznych targów byli:
 Grupa Żywiec Producent Piwa Specjal
 Bank BGŻ S.A.
 Iglotex
 Agencja Nieruchomości Rolnych, Oddział Terenowy
w Pruszczu Gdańskim
 Wipasz S.A. Wadąg k. Olsztyna
 GS „SCh” Sierakowice
 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
 Pomorska Izba Rolnicza
 Agencja Rynku Rolnego z następującymi funduszami:
- Fundusz Promocji Mleka
- Fundusz Promocji Mięsa Wołowego
- Fundusz Promocji Mięsa Wieprzowego
- Fundusz Promocji Mięsa Końskiego
 Związek Rewizyjny Samopomoc Chłopska
 Magazyn Nowoczesnego Rolnictwa TOP AGRAR
 Czasopismo „Bydło”
 Firma „Bogdan” z Bolesławowa
 GS „Samopomoc Chłopska” Żukowo
 Firma „Dolfos”
 Urząd Gminy Nowa Karczma
 Centrum Sportu i Rekreacji „Zielona Brama”
z Przywidza
 Czasopismo „Poradnik Rolniczy”
 PTH „Broker” Mariusz Szwarc
 WWS Polska Robert Pakuła
 PH Konrad Krzysztof Przeździecki
 Stacja Hodowli i Unasieniania Zwierząt Sp. z o.o.
w Bydgoszczy
 Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „Chemirol”
w Mogilnie
 „Ekoplon” SA Grabki Duże
 Osadkowski Raifaisen
 De Heus Łańcut
 Alta Polska
 Josera Polska Nowy Tomyśl
 KWS Polska Poznań
Za wsparcie, prezenty i upominki składam serdeczne podziękowanie
Komisarz Targów
Andrzej Okrój
UROCZYŚCIE I JUBILEUSZOWO
Nieodłącznym elementem Targów Rolno-Przemysłowych w Lubaniu jest Pomorska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych, w ramach której najpiękniejsze zwierzęta walczą o tytuły czempionów i wiceczempionów. W tym roku
miała ona szczególnie uroczysty charakter z racji jubileuszowej, już dwudziestej
edycji Targów.
Wokół ringu skupiło się grono miłośników bydła
mlecznego, kibicując sędziom w czasie wyboru czempionów. Sędzia główny Frank Schulz wraz z sędzią
pomocniczym Mirosławem Anaczkowskim mieli nie
lada problem z wyborem najlepszych i najpiękniejszych, bowiem w tym roku stawka prezentowanych
zwierząt była wyjątkowo dobrze przygotowana do
pokazu. Wystawione zwierzęta prezentowały pożądany typ mleczny, co świadczy o prawidłowej pracy
hodowlanej, a hodowcy wykazali duże zaangażowanie
w przygotowanie zwierząt.
Najpiękniejsza z najpiękniejszych – czempion wystawy
Dużą radość sprawił widzom Konkurs Młodego
Hodowcy. Dzieci w wieku od 8 do 12 lat prezentowały
dorobek hodowlany swoich ojców. Paradnie spacerowały po ringu z najmłodszym pokoleniem bydła cielętami w wieku od 1 do 3 miesięcy. Sposób, w jaki
młodzi hodowcy poruszali się po ringu świadczy
o tym, że w rodzinach kultywuje się tradycje hodowlane z pokolenia na pokolenie. Miniczempionem została jałóweczka oprowadzana przez Karinę Bańczak
z Międzyłęża. Cała stawka jałóweczek była świetnie
przygotowana do pokazu.
Główny sędzia Frank Schultz skrupulatnie
ocenia zwierzęta
Superczempionem wystawy w grupie krów została
krasula o imieniu Wątroba 128 należąca do gospodarstwa rolnego Maartena Molenaara z Dochowa. Najwyższa jej wydajność to 11901 kg mleka w laktacji,
przy 3,21% białka. Ojcem tej krowy jest buhaj Rouki
rodem z Francji. Zwyciężczyni swoim wyglądem zauroczyła komisję, jak również publiczność - oklaskom
nie było końca. Czempionem w grupie jałówek została
Tamara 17, należąca do gospodarstwa Fortune Sp.
z o.o. z Cieszymowa. Ta jałówka, oprócz wdzięku, ma
w sobie wspaniałe geny po ojcu - kanadyjskim buhaju
Altalouvre, zaś jej mama może pochwalić się bardzo
wysoką wydajnością - 12223 kg mleka w laktacji,
przy 3,33% białka.
Publiczność najwięcej głosów oddała na jałówkę
należącą do Państwa Danuty i Antoniego Adahsów ze
Starych Polaszek. Ich jałówka Bomba 18 ma polskiego ojca buhaja Bloomie i matkę, która w swej najwyższej wydajności dała 10615 kg mleka w laktacji.
Miniczempion Kariny Bańczak z Międzyłęża
Obok ringu, z drugiej strony, były kojce bydła
mięsnego. Komisja w składzie Henryk Grodzki, profesor SGGW, wybitny specjalista ds. hodowli bydła mięsnego i Ryszard Przekwas - kierownik Oddziału Warmińsko-Mazurskiego Polskiego Związku Hodowców
i Producentów Bydła Mięsnego wybierała czempiona
wśród bydła mięsnego. Prezentowane były następują-
ce rasy: simental, hereford, limousine, charolaise,
angus, czyli najpopularniejsze rasy pogłowia polskiego. Wszystkie sztuki były doskonale umięśnione, ale
czempionem wystawy została rasa hereford rodem
z gospodarstwa Stadniny Koni Rzeczna.
ARiMR ufundowała nagrodę dla hodowcy
najpiękniejszej krowy rasy hereford
(czempion wystawy w grupie bydła mięsnego)
Tuż obok kojców dla bydła, pod hasłem „Polska
wołowina na polskim stole” promowane było mięso
wołowe w różnych postaciach. W namiocie Pomorskiego Stowarzyszenia Hodowców Bydła Ras Mięsnych
można było posmakować różnych potraw z wołowiny
kulinarnej. Tuż obok w dużym namiocie Polskiego
Związku Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego
ustawiła się kolejka do degustacji gulaszu wołowego.
Promocja wołowiny z ras mięsnych finansowana była
przez Fundusz Promocji Mięsa Wołowego. Po raz
pierwszy smakosze mieli też okazję posmakować
wyrobów z mięsa końskiego. Tuż obok boksów końskich Pomorski Związek Hodowców Koni zorganizował
degustację przepysznych kabanosów i innych kiełbasek z mięsa końskiego.
Również stawki owiec zaprezentowanych na Wystawie przyciągały zainteresowanych, głównie ludzi posiadających niewykorzystane zasoby paszowe i zainteresowanych zasobami genetycznymi pomorskiej owcy
długowełnistej.
Wszystkie zwierzęta prezentowały się paradnie,
jakby czuły, że na jubileuszowej wystawie należy
pokazać się z jak najlepszej strony.
Organizacja Pomorskiej Wystawy Zwierząt Hodowlanych - dorocznego święta rolników, hodowców
i firm pracujących na rzecz rolnictwa - wskazała najnowsze trendy i kierunki doskonalenia zwierząt. Zdobyte trofea częściowo rekompensują poniesiony trud
w pracy hodowlanej i przygotowanie do prezentacji.
Konsumenci mieli okazję poznać tajniki zdrowej
wysokowartościowej żywności wyprodukowanej przez
naszych rolników.
Poniżej podaję wszystkich laureatów czempionów
i wiceczempionów. Składam im serdeczne gratulacje
i życzę dalszych sukcesów w hodowli.
WYKAZ NAGRODZONYCH ZWIERZĄT
BYDŁO MLECZNE
Nagroda
Czempion
jałówki 12 - 13 miesięcy
Wiceczempion
Czempion
Wiceczempion
Czempion
Wiceczempion
Czempion
jałówki powyżej 19 miesięcy
Wiceczempion
jałówki powyżej 19 miesięcy
Czempion
krowy pierwiastki
Wiceczempion
krowy pierwiastki
Czempion
krowy w okresie trwania II laktacji
i dalsze laktacje
Wiceczempion
krowy w okresie trwania II laktacji
i dalszych laktacjach
Opis zwierzęcia
nr kat. 6
jałówka Jose 10
nr kat. 2
jałówka Calina 2
nr kat. 17
jałówka Wisia 21
nr kat. 16
jałówka Obca 22
nr kat. 26
jałówka Tamara 17
nr kat. 24
jałówka Calina 1
nr kat. 41
jałówka Biiggi 4
nr kat. 33
jałówka Dama 18
nr kat. 50
krowa Zima 18
nr kat. 54
krowa Sitra
Imię i nazwisko, adres hodowcy
Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo
OHZ Sp. z o.o. Bobrowniki
Gospodarstwo Rolne Bystrze Sp. z o.o.
Gospodarstwo Rolne Bystrze Sp. z o.o.
OHZ Sp. z o.o. Bobrowniki
Tojan Sp. z o.o. Lubań
OHZ Gajewo
nr kat. 60
krowa Wątroba 128
Gospodarstwo Rolne
Dochowo Dairy Maarten Molenaar, Dochowo
nr kat. 62
krowa Heidrun 1
OHZ Bobrowniki
OWCE
Nagroda
Czempion
maciorki rasy pomorska długowełnista
Wiceczempion
Wiceczempion
Czempion
tryki rasy pomorska długowełnista
Wiceczempion
tryki rasy pomorska długowełnista
Czempion
maciorki ras mięsnych
Opis zwierzęcia
nr kat 22
Antoni Gruchała-Węsierski, Wielki Podleś
nr kat 21
Jerzy Borzeszkowski, Kalwaria
nr kat 5
Aleksandra Knitter, Wolny Dwór, Wałachowo
nr kat 4
Andrzej Kąkol, Mojuszewska Huta
nr kat 9
Aleksandra Knitter, Wolny Dwór, Wałachowo
nr kat 31
Zbigniew Ćwikliński, Charnowo
KONIE
Nagroda
Czempion - klacze roczne ras szlachetnych
Opis zwierzęcia
klacz Bibisi
Artur Kiempa, Redzikowo
Wiceczempion - klacze roczne ras szlachetnych
klacz Malaga
Andrzej Terlecki, Grabowo
Wiceczempion - klacze roczne ras szlachetnych
klacz La Cruz
Czempion - klacze roczne zimnokrwiste
klacz Kilta
Roman Szultka, Sąpolno
Wiceczempion - klacze roczne zimnokrwiste
klacz Wena
Wiceczempion - klacze roczne zimnokrwiste
klacz Lira
Czempion - klacze dwuletnie zimnokrwiste
Henryka Kapinos, Łukocin
klacz Jugala
Wiceczempion - klacze dwuletnie zimnokrwiste
klacz Bojanera
Konrad Rabenda, Słupsk
Wiceczempion - klacze dwuletnie zimnokrwiste
klacz Azja
Tadeusz Belgrau, Kolonia Borowiec
Czempion - ogiery roczne zimnokrwiste
ogier Logan
Wiceczempion - ogiery roczne zimnokrwiste
ogier Merlin
Wiceczempion - ogiery roczne zimnokrwiste
ogier Bergen
Czempion - ogiery dwuletnie zimnokrwiste
ogier Suliwan
Wiceczempion - ogiery dwuletnie zimnokrwiste
ogier Altor
Wiceczempion - ogiery dwuletnie zimnokrwiste
ogier Cyboj
Witold Świątek Brzeziński,
Brzeźno Szlacheckie
Gustaw Leszek Fiodorkiewicz, Rybno
TRZODA CHLEWNA
Nagroda
Czempion - knurki PBZ
Wiceczempion – knurki PBZ
Wiceczempion - knurki PBZ
Czempion - knurki WBP
Wiceczempion - knurki WBP
Wiceczempion - knurki WBP
Czempion - knurki krzyżówkowe
Czempion - loszki PBZ
Wiceczempion - loszki PBZ
Wiceczempion - loszki PBZ
Czempion - loszki WBP
Wiceczempion - loszki WBP
Czempion - loszki krzyżówkowe
Wiceczempion - loszki krzyżówkowe
Opis zwierzęcia
nr kat. 21
nr kat.19
nr kat. 15
nr kat. 9
nr kat. 5
nr kat. 7
nr kat. 24
nr kat. 50
nr kat. 56
nr kat. 63
nr kat. 32
nr kat. 35
nr kat. 66
nr kat. 72
Józef Stolc, Kiełpino
Jarosław Łoza, Rabacino
Andrzej Śnieg, Pastwa
Zenon Hnatiuk, Rabacino
Grzegorz Talewski, Czersk
Józef Stolc, Kiełpino
Zenon Hanasko, Rabacino
Marek Mokwa, Subkowy
Zbigniew Cybulski, Ostrowite
Zbigniew Terefenko, Michałowo
Grzegorz Talewski, Czersk
Zenon Hnatiuk, Rabacino
Wojciech Roskiwtalski, Wysoka
Aneta Burek, Lubieszyn
BYDŁO MIĘSNE
Nagroda
Czempion krowa z cielęciem - rasa limousine
Wiceczempion krowa z cielęciem - rasa limousine
Czempion krowa z cielęciem - rasa charolaise
Wiceczempion krowa z cielęciem - rasa charolaise
Opis zwierzęcia
PL005249522986
PL005249522962
PL005294046062
PL005270300591
Czempion krowa z cielęciem - rasa simental mięsny
PL005189396791
Wiceczempion krowa z cielęciem - rasa simental mięsny PL005189396692
Czempion krowa z cielęciem - rasa hereford
Wiceczempion krowa z cielęciem - rasa hereford
Czempion krowa z cielęciem - rasa angus czerwony
Wiceczempion krowa z cielęciem - rasa angus czerwony
PL005282230008
PL005282230282
PL005292737719
PL005292737672
Imię i nazwisko hodowcy
Marian Cieśliński, Więckowy
Marian Cieśliński, Więckowy
Jerzy Bałachowski, Wysin
Paweł Bałachowski, Wysin
Gospodarstwo Rolne Wenecja II s.c.
Waldemar Roszkowski-Śliż, Morąg
Gospodarstwo Rolne Wenecja II s.c.
Waldemar Roszkowski-Śliż, Morąg
Stadnina Koni w Rzecznej Sp. z o.o.
Stadnina Koni w Rzecznej Sp. z o.o.
Andrzej Sołtysiński, Charzykowy
Andrzej Sołtysiński, Charzykowy
Helena Artyszuk
STAROPOLSKIE TARGI - PODSUMOWANIE
W dniach 18 – 19 czerwca br. miały miejsce XVIII Żuławskie Targi Rolne zorganizowane przez Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, Oddział
w Starym Polu, przy współudziale Samorządu Województwa Pomorskiego. Targi
odbyły się pod patronatem honorowym Wojewody Pomorskiego i Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Patronat medialny objęły TVP Gdańsk, Radio Gdańsk, Dziennik
Bałtycki oraz Wrota Pomorza.
Pogoda w dni targowe była zmienna. Sprzyjała nam
w fazie przygotowań - słoneczne i bezdeszczowe dni
pozwoliły organizatorom i wystawcom przygotować
odpowiednio stoiska dla zwiedzających. W sobotę zaczęło padać, nie popsuło to jednak nastrojów w głównym
sektorze targowym oferującym maszyny, urządzenia i
narzędzia rolnicze. Merytoryczne rozmowy z potencjalnymi nabywcami odbywały się w spokojnej i niespiesznej atmosferze. Podobne odczucia mieli rolnicy
odwiedzający te stoiska, którym w tym czasie wystawcy
poświęcili więcej uwagi. Po południu przestało padać
i piękna słoneczna pogoda towarzyszyła nam już do
końca Targów.
Niedziela poprawiła nastroje i zrekompensowała sobotnie niepowodzenia w sektorze „Ogrodnictwo
i szkółkarstwo”, gdzie kupujący ze zdwojoną siłą re-
alizowali plany zakupowe, w celu upiększenia swoich
ogrodów, trawników przydomowych, tarasów i balkonów. Tu również mogli zaopatrzyć się w środki do
pielęgnacji roślin, zapoznać się z bogatą ofertą architektury ogrodowej i wikliniarstwa.
Ciekawą ofertę przedstawili wystawcy w pozostałych
blokach wystawowych.
Budownictwo i wyposażenie budynków inwentarskich – tu zobaczyliśmy nie tylko nowoczesne wyposażenia dla ferm, ale także bogatą ofertę materiałów
budowlanych i wykończeniowych.
Chemia w rolnictwie zaprezentowała ofertę producentów nawozów mineralnych i organicznych, środków ochrony roślin, użyźniaczy organicznych do gleby
oraz folii rolniczych do produkcji pasz objętościowych.
Ekologia i ochrona środowiska - w bloku tym,
jak zwykle, dominowali producenci kotłów energooszczędnych i przyjaznych dla środowiska, często wykorzystujących jako paliwo biomasę, ale nie mniejszym niż
zwykle zainteresowaniem cieszyły się stoiska promujące
technologie odnawialnych źródeł energii.
Pasze i dodatki paszowe. Ofertę dla wszystkich
gatunków i grup zwierząt prezentowanych na wystawie (i nie tylko) przedstawili najbardziej znaczący
producenci z tej branży. Blok ten nieprzypadkowo
usytuowany jest w sąsiedztwie wystawy zwierząt,
bowiem większość firm jest jednocześnie sponsorami
tej części Targów.
Informacja i usługi (banki, agencje, samorządy
itp.). Firmy z tego bloku starały się przykuć uwagę
zwiedzających swoją ofertą, prowadząc na stoiskach
szereg konkursów i loterii.
Rękodzieło, rzemiosło i produkt lokalny - tu
ponad 40 twórców i wytwórców przedstawiło nam
swoje dokonania w bardzo szerokim zakresie tematycznym. Rodzaje technik stosowanych przez artystów w tym bloku zaskakiwały swoją różnorodnością i
inwencją.
Samochody osobowe i dostawcze – tradycyjnie licznie reprezentowany w tym roku blok wystawowy, gdzie na obszarze 1300 m2 7 salonów samochodowych zaprezentowało 12 marek pojazdów.
Nieodzownym elementem Targów stały się stoiska
handlowe i usytuowane w ich sąsiedztwie wesołe
miasteczko. Dzięki dużemu zainteresowaniu tym sektorem kobiet i dzieci, męska część zwiedzających mogła
całkowicie poświęcić swoją uwagę temu, co jest istotne
w pracy rolnika.
Po raz dwunasty odbyła się Regionalna Wystawa
Zwierząt Hodowlanych, dzięki której poznaliśmy osiągnięcia hodowców Pomorza, Warmii i Mazur. Wystawie
towarzyszył pokaz zwierząt użytkowych i ozdobnych.
Całość przygotowała i przeprowadziła nasza specjalistka Wanda Barańska z pomocą innych doradców oraz
pracowników związków branżowych.
Przy okazji Regionalnej Wystawy Zwierząt, Polski
Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego
przygotował pokaz gotowania gulaszu wołowego
w ramach promocji spożywania wołowiny kulinarnej.
W ładnej scenerii ogrodowej, w olbrzymim kotle, na
oczach zwiedzających, przygotowano ponad półtora
tysiąca porcji zupy gulaszowej. Do darmowej degustacji trzeba było ustawić się w długiej kolejce, ale jak
stwierdziła większość konsumentów, było warto.
Na targach tradycyjnie przyznano wystawcom wyróżnienia targowe w następujących kategoriach:
Najokazalsze Stoisko:
1. MT Agro Sp. z o.o. Damnica,
2. Korbanek Sp. z o.o. Tarnowo Podgórne,
3. Rolkom Szwoch & Bogun Sp. j. Cedry Małe;
Hit Targowy:
1. Pan Kazimierz Piecuch ze Smętowa Granicznego za
piec z cylindrycznym dopalaniem spalin,
2. Rolkom Szwoch & Bogun Sp. j. Cedry Małe za zestaw
rolniczy ciągnik Case z pługiem obrotowym Akpil,
3. Raiffeisen Agro-Technika Sp. z o.o. z Brzozy za opryskiwacz Damman Clasic 5000 l;
Walory Marketingowe Stoiska:
Firma Handlowa GRZESIK z Grobelna;
Najlepsze Stoisko Ekologiczne:
Bionik Energia Sp. z o.o. z Gdańska za propagowanie biogazowni rolniczych wykorzystujących proekologiczne technologie pozyskiwania energii.
Uczestnikom Targów czas umilały zespoły muzyczne występujące na naszej estradzie. W sobotę na
uwagę zasługiwał koncert Młodzieżowej Orkiestry
Dętej z Iławy, w trakcie którego niebo się wypogodziło, co wszystkim zdecydowanie poprawiło nastroje.
Z kolei zespół „Trzy Gitary” z repertuarem Czerwonych Gitar na pewno zadowolił miłośników takiej muzyki. W niedzielę główną atrakcją był występ zespołu
„Impuls”, przy którego koncercie świetnie bawiła się
licznie zgromadzona publiczność.
Organizacja XVIII Żuławskich Targów Rolnych zyskała przychylne opinie naszych przełożonych, wystawców, zwiedzających oraz wizytujących naszą
imprezę gości specjalnych. W tym miejscu chciałbym
podziękować wszystkim osobom zaangażowanym
w organizacją Targów, którzy swoją wytężoną pracą
przyczynili się do takiej oceny naszego przedsięwzięcia.
W XVIII Żuławskich Targach Rolnych udział wzięło
492 wystawców i handlowców i ok. 40 tysięcy zwiedzających. Prawie wszyscy wystawcy zadeklarowali swój
udział w przyszłorocznych Targach.
Zatem do zobaczenia w przyszłym roku!
Komisarz Targów
Włodzimierz Sawirski
XII REGIONALNA WYSTAWA ZWIERZĄT HODOWLANYCH
Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych w Starym Polu odbyła się już po raz dwunasty. Komisarzem
Wystawy był Pan Andrzej Śnieg - Prezes Okręgowego
Związku Hodowców Zarodowej Trzody Chlewnej
w Gdańsku.
W wystawie uczestniczyło 51 hodowców z województwa pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i kujawsko-pomorskiego. Zaprezentowali oni łącznie 129 szt.
zwierząt, które były komisyjnie oceniane na ringach.
W grupie bydła mlecznego 14 hodowców wystawiło 42 sztuki rasy HO, zaś w grupie ras mięsnych
3 hodowców wystawiło 12 szt. (charolaise i limousine). Grupę trzody chlewnej reprezentowało 12 hodowców, którzy wystawili 40 sztuk świń (loszki ras
pbz, wbp, loszki mieszańcowe ras matecznych oraz
knurki pbz, wbp, pietrain, duroc i mieszańcowe ras
ojcowskich). Konie zaprezentowało 22 hodowców.
Ocenie poddano 35 koni (klacze ras szlachetnych
i zimnokrwistych oraz ogiery ras zimnokrwistych).
W czasie wystawy hodowcy otrzymywali liczne
wyróżnienia i byli nagradzani za uzyskiwane wyniki
w pracy hodowlanej podczas prezentacji zwierząt na
ringu i na spotkaniach w poszczególnych grupach
związkowych.
LISTA CZEMPIONÓW I WICECZEMPIONÓW
BYDŁO MLECZNE:
Jałówki 12 - 14 miesięcy
czempion – Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo,
woj. pomorskie;
wiceczempion – Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo,
woj. pomorskie;
Jałówki 15 - 18 miesięcy
czempion – Gospodarstwo Rolne Sp. z o.o.,
Międzychód, woj. pomorskie;
wiceczempion – Gospodarstwo Rolne Sp. z o.o.,
Jałówki powyżej 18 miesięcy
czempion – Gospodarstwo Rolne Sp. z o.o.,
wiceczempion – Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo,
woj. pomorskie;
wiceczempion – Gospodarstwo Rolne Sp. z o.o.,
Krowy w II laktacji i dalsze
czempion – Józef Kapłon, Marianka, woj. warmińskomazurskie;
wiceczempion – OHZ Bobrowniki Sp. z o.o. Bobrowniki
woj. pomorskie.
Superczempionem wystawy w kategorii krów
została Zima 18 (czempionka z grupy krów pierwiastek) hodowli Fortune Sp. z o.o. z Cieszymowa.
Czempionem wystawy w kategorii jałówek
została Biba 30 (czempionka z grupy jałówek powyżej 18 miesięcy) z Gospodarstwa Rolnego Sp. z o.o.
z Międzychodu.
BYDŁO MIĘSNE
Rasa charolaise
czempion – Jerzy Bałachowski, Wysin, woj. pomorskie;
wiceczempion - Paweł Bałachowski, Wysin,
woj. pomorskie;
Rasa limousine
czempion – Marian Cieśliński, Więckowy, woj. pomorskie;
wiceczempion - Marian Cieśliński, Więckowy,
woj. pomorskie.
TRZODA CHLEWNA
Krowy pierwiastki
czempion – Fortune Sp. z o.o. Cieszymowo,
woj. pomorskie;
Loszki WBP
czempion – Grzegorz Talewski, Łubianka,
woj. pomorskie,
wiceczempion – Kazimierz Zelma, Omule,
woj. warmińsko-mazurskie;
Loszki PBZ
czempion – Henryk Lesiński, Gospodarstwo Rolno-Hodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion - Henryk Lesiński, Gospodarstwo RolnoHodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion – Henryk Jurczyński, Wielgłowy,
woj. pomorskie;
Loszki mieszańcowe ras matecznych
czempion – Henryk Jurczyński, Wielgłowy,
woj. pomorskie;
wiceczempion – Henryk Jurczyński, Wielgłowy,
woj. pomorskie;
Knurki PBZ
czempion – Andrzej Śnieg, Pastwa, woj. pomorskie;
wiceczempion – Henryk Lesiński, Gospodarstwo Rolno-Hodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie;
Knurki pietrain
czempion - Henryk Lesiński, Gospodarstwo RolnoHodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion – Kazimierz Zelma, Omule, woj. warmińsko-mazurskie;
Knurki krzyżówkowe ras ojcowskich
czempion - Henryk Lesiński, Gospodarstwo Rolno-Hodowlane, Mierzyn, woj. warmińsko-mazurskie;
wiceczempion – Agnieszka Tokarska-Dziąba, Tuszewo,
woj. warmińsko-mazurskie.
Superczempionem wystawy został knurek rasy
pietrain x duroc z hodowli Henryka Lesińskiego z Mierzyna.
KONIE
Klacze roczne zimnokrwiste
czempion – Roman Szultka, Sąpolno, woj. pomorskie;
wiceczempion – Witold Świątek Brzeziński, Brzeźno
Szlacheckie, woj. pomorskie;
Klacze dwuletnie zimnokrwiste
czempion - Roman Szultka, Sąpolno, woj. pomorskie;
wiceczempion – Tomasz Kawski, Łasin, woj. kujawskopomorskie;
Ogiery roczne zimnokrwiste
czempion – Hieronim Bogdanowicz, Banino,
woj. pomorskie;
wiceczempion – Witold Świątek Brzeziński, Brzeźno
Szlacheckie, woj. pomorskie;
Ogiery dwuletnie zimnokrwiste
czempion – Roman Szultka, Sąpolno, woj. pomorskie;
wiceczempion - Piotr Rojewski, Sadłuki, woj. pomorskie;
Klacze dwuletnie ras szlachetnych
czempion – Robert Nagórski, Nowa Wieś Lęborska, woj.
pomorskie,
wiceczempion – Elżbieta Gołuńska, Borkowo,
woj. pomorskie;
Klacze trzyletnie ras szlachetnych
czempion – Artur Kiempa, Redzikowo, woj. pomorskie.
Superczempionem wystawy w grupach klacze
szlachetne została 3-letnia klacz Hetmańska Krew,
której hodowcą jest Pan Artur Kiempa z Redzikowa.
Superczempionem wystawy w grupach klacze
zimnokrwiste została 2-letnia klacz Szampania z hodowli Pana Romana Szultka z Sąpolna.
W grupach ogierów zimnokrwistych komisja zdecydowała o wyborze dwóch superczempinów. Zostały
nimi roczny ogier Ganul hodowli Pana Hieronima Bogdanowicza z Banina i dwuletni ogier Moner, hodowli
Pana Romana Szultki z Sąpolna.
Wystawie Zwierząt Hodowlanych towarzyszył
również pokaz małych zwierząt. Wystawcy zaprezentowali m.in.: króliki i ptaki egzotyczne. Pokaz zorganizowała Pani Maria Sawirska.
Odbył się także Konkurs Młodego Hodowcy, w którym wzięło udział 8 dzieci z województwa pomorskiego
i warmińsko-mazurskiego. Zaprezentowały one 8 cieląt
starannie przygotowanych do pokazu.
Dużym zainteresowaniem cieszyły się również zorganizowane, przez Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” oraz Polski Związek
Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego, degustacje
wyrobów z mięsa wieprzowego i wołowego.
Gratuluję wszystkim zwycięzcom. Organizatorom
i współorganizatorom dziękuję za wsparcie i wykonaną pracę, a wszystkim sponsorom i współfinansującym, w imieniu hodowców i własnym, dziękuję za nagrody i dofinansowanie wystawy.
Wanda Barańska
ODNOWIONA WIEŚ POMORSKA
Program Odnowy Wsi w województwie pomorskim
trwa już 10 lat! Rozpoczął się w 2001 r. od pilotażu,
w którym uczestniczyło 8 sołectw. Doświadczenia
kolejnych lat wdrażania programu były na tyle zadowalające, że z każdym rokiem przybywało chętnych
do jego realizacji. Obecnie trudno znaleźć na Pomorzu wieś, która w jakiś sposób nie skorzystałaby
z tego programu. Najlepsze efekty uzyskano tam,
gdzie spotkał się on z aktywnością i zaangażowaniem
samych mieszkańców wsi.
Jak zmieniło się oblicze wsi realizujących swoje programy odnowy, można przekonać się, obserwując historię konkretnych miejscowości. Jedną z nich jest Stara
Kościelnica – niewielka żuławska
wieś położona w delcie Wisły i Nogatu, w gminie Miłoradz. Program
Odnowy Wsi realizuje nieprzerwanie od 9 lat.
Historia Starej Kościelnicy sięga średniowiecza. Najstarsze dokumenty, mówiące o jej istnieniu,
pochodzą z 1321 r. Wieś posiada
charakterystyczny dla Żuław układ
zabudowy (tzw. owalnica). W centrum góruje XIV-wieczny gotycki
kościół pw. św. Jerzego, otoczony
rozległym terenem zielonym. Do-
brze zachowało się też wiele domów
z przełomu XIX i XX w. Po II wojnie
światowej wieś została opuszczona
przez ludność niemiecką, a jej miejsce zajęli Polacy, przybyli tu z różnych stron kraju. Wielu z nich traktowało nowe miejsce zamieszkania
jako tymczasowe, obawiając się
powrotu dawnych mieszkańców.
Dopiero kolejne pokolenia, wyrosłe
w Starej Kościelnicy, poczuły tu
swoją „małą ojczyznę”.
W 2002 r. mieszkańcy wsi podjęli decyzję o przystąpieniu do Programu Odnowy Wsi. W ciągu kilku
lat udało im się zrealizować kilka
projektów, które zmieniły wizerunek
wsi oraz rozwinęły aktywność lokal-
Fragment zagospodarowanego terenu zielonego w centrum wsi
nej społeczności. Pierwszy projekt
nosił znaczący tytuł „Aby w żagle
chwycić wiatr”. Był on początkiem
nowego etapu w rozwoju wsi. Jego
powodzenie zachęciło do podejmowania kolejnych zadań. Najważniejsze z nich, które zostały
dotychczas zrealizowane, to:
1. Utworzenie świetlicy wiejskiej,
która stała się przede wszystkim
centrum spotkań mieszkańców.
Pełni także funkcje kulturalne
i edukacyjne. Świetlica wyposażona jest w zaplecze kuchenne
i sanitarne, sprzęt audio-wizualny i komputerowy. Swoją siedzibę ma tu powstałe niedawno
Koło Gospodyń Wiejskich.
2. Zagospodarowanie terenu zielonego w centrum wsi o pow.
2,4 ha. Teren ten został podzielony na dwie części. W pierwszej z nich powstaje park wiejski z nowymi nasadzeniami
drzew i krzewów, alejkami spacerowymi, ławkami i altaną do
odpoczynku oraz specjalnie dla
dzieci usypaną górką saneczkową, zwaną „małyszówką”. Znajduje się tu też tablica informująca o historii wsi. Druga część terenu przeznaczona jest do aktywnego wypoczynku rodzinnego. Powstał tu plac zabaw dla
dzieci, boisko do piłki siatkowej
i nożnej, plac do tańca, miejsce
do grillowania. Do utrzymania
tego rozległego terenu zakupiono kosiarkę samojezdną do trawy. Koszeniem społecznie zajmują się sami mieszkańcy.
3. Ustawienie pamiątkowego kamienia na terenie poniemieckiego cmentarza, zlikwidowanego w latach 70-tych. Na kamieniu tym umieszczono tablicę z napisem: „Pamięci Tych,
którzy byli tu przed nami, a teraz pośród nas spoczywają”.
4. Budowa 4 nowych przystanków
autobusowych.
5. Prace remontowe i konserwatorskie gotyckiego kościoła pw. św.
Jerzego, który jest najcenniejszym zabytkiem wsi.
Obchody Dnia Sołeckiego
Grupa szkoleniowa z Obwodu Kaliningradzkiego przed kamieniem
upamiętniającym byłych mieszkańców Starej Kościelnicy
Goście z Republiki Mołdowy przed budynkiem świetlicy wiejskiej
Poprawa stanu miejscowego
kościoła jest bardzo ważnym elementem programu odnowy w Starej Kościelnicy. Dzięki doświadczeniu zdobytemu przy realizacji
pierwszych projektów, mieszkańcom udało się samodzielnie pozyskać fundusze i zrealizować zadania obejmujące gruntowny remont
dachu kościoła, konserwację polichromowanego stropu drewnianego świątyni oraz antepedium kurdybanowego ołtarza. Środki pochodziły z dotacji Samorządu Województwa Pomorskiego, Ministerstwa
Kultury i Dziedzictwa Narodowego
oraz Funduszu Kościelnego. Swoje
cegiełki dołożyli też Gmina Miłoradz
oraz liczni darczyńcy.
Społeczność wsi wykazuje dużą aktywność w działaniach na
rzecz rozwoju swojego sołectwa.
Warto podkreślić, że odnowa wsi
ma tu autentyczny, oddolny charakter. Energicznie działa miejscowy lider, gminna radna, Rada
Sołecka i Rada Parafialna. Wszystkie przedsięwzięcia, które zostały
zrealizowane na wsi, podejmowane były z inicjatywy mieszkańców i
przy dużym wkładzie ich pracy.
Mimo małej liczby ludności (tylko
230 osób), udało się tu wykonać
zadania, które znacząco odmieniły
wygląd wsi i poprawiły warunki
życia jej mieszkańców. Dzięki temu wieś 4-krotnie uzyskała tytuł
najpiękniejszej wsi powiatu malborskiego i 2-krotnie została wyróżniona w konkursie wojewódzkim „Piękna Wieś Pomorska”.
Mieszkańcy chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami w pracy na
rzecz wsi. Od kilku lat przyjmują
gości z Ukrainy, Mołdowy, Gruzji
i Rosji, którzy są uczestnikami
szkoleń prowadzonych przez Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Oddział w Starym Polu.
Bardzo ważną cechą mieszkańców Starej Kościelnicy, poza aktywnością i zaangażowaniem, jest
umiejętność współpracy wewnątrz
społeczności oraz z samorządem
gminnym i innymi instytucjami,
wspierającymi rozwój obszarów
wiejskich. Takie oddolne i partnerskie podejście do rozwiązywania
miejscowych problemów okazuje
się najlepszą metodą rozwoju lokalnego.
Ewa Szymańska
MAMY WICEMISTRZÓW
NA SZCZEBLU KRAJOWYM W KONKURSIE
AGROLIGA 2010
W dniu 17 maja br. zostały ogłoszone wyniki konkursu Agroliga 2010. Była to
już osiemnasta edycja tego wydarzenia, organizowanego na szczeblu wojewódzkim przez Ośrodki Doradztwa Rolniczego, zaś na szczeblu krajowym przez Redakcję Audycji Rolnych Programu 1 TVP, we współpracy ze Stowarzyszeniem AgroBiznesKlub, zrzeszającym wielu laureatów Agroligi z poprzednich lat.
Celem konkursu jest wyłonienie i nobilitacja najlepszych polskich rolników i agrofirm. Uczestnicy konkursu
oceniani są w dwóch kategoriach („Rolnicy” i „Firmy”)
oraz w dwóch etapach (wojewódzkim i krajowym).
Miło nam zakomunikować, że Gospodarstwo
rodzinne Zespół Uprawy Ziemi i Hodowli Trzody
Chlewnej H. W. Haase, U. C. Haase, A. T. Haase
z Barniewic, gmina Żukowo zostało wicemistrzem
konkursu Agroliga 2010, natomiast firma Przetwórstwo Warzyw s.c Mirosław i Romuald Lutkiewiczowie znalazła się w gronie wyróżnionych.
Gala konkursu odbyła się w Pałacu Prezydenckim
w Warszawie. Laureaci uhonorowani zostali, między
innymi, listami gratulacyjnymi Prezydenta RP i Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz pucharami ARiMR i ANR.
Prezydent Bronisław Komorowski wyraził swoją
ogromną satysfakcję z faktu, iż może gościć uczestników Gali Agroliga 2010. Stwierdził, że konkurs ten
jest okazją do promocji polskiego rolnictwa i agrobiznesu. Natomiast Wiceminister Kazimierz Plocke powiedział m.in.: „To dzięki wam możemy mieć poczucie dumy, że polskie rolnictwo zyskuje coraz większe
znaczenie w Unii Europejskiej. Jesteście bohaterami
i ambasadorami polskiej wsi w Europie. Życzę, aby
kolejne edycje konkursu przybliżały nas do tych ideałów, o których marzymy, aby polskie rolnictwo, polscy producenci i przetwórcy byli znani nie tylko na
rynku europejskim, lecz także na rynkach trzecich”.
Ogłoszenie wyników konkursu i gratulacje
od Pana Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego
Po wręczeniu nagród (od lewej): Tomasz Nawrocki Prezes ANR, Mirosław Lutkiewicz, Tadeusz Haase,
Władysław Haase, Regina Kleina - kierownik BP ODR
w Kartuzach, Czesław Haase, Włodzimierz Olszewski Dyrektor Oddziału Terenowego ANR w Gdańsku
Przed Pałacem Prezydenckim, w oczekiwaniu
na ogłoszenie wyników
Dla przypomnienia podajemy, że Rodzinne Gospodarstwo Rolne Haase z siedzibą w Barniewicach,
gmina Żukowo jest dorobkiem 37 lat wspólnej, zgodnej pracy trzech pokoleń: dziadków, ojców i synów.
Obecnie pracują na nim trzej bracia: Władysław, Czesław oraz Tadeusz i ich dwaj dorośli synowie - Adam
i Łukasz z rodzinami. Prowadzą oni produkcję roślinną
na ok. 2100 ha. Specjalizują się w uprawach polowych
zbóż, rzepaku, ziemniaków, buraków cukrowych i kukurydzy. Produkują też kwalifikowane sadzeniaki oraz
materiał siewny na sprzedaż i dla potrzeb własnych.
Uprawy prowadzone są wzorowo i z tego powodu co
roku w gospodarstwie odbywają się pokazy z okazji Dni
Pola. Średni plon pszenicy wynosi tu od 90 do
110 dt/ha, rzepaku ok. 45 dt/ha, buraków 600 dt/ha,
ziemniaków - 550 dt/ha. W gospodarstwie prowadzona jest również produkcja zwierzęca: hodowla trzody
chlewnej (ok. 180 szt.) i bydła mięsnego czystej rasy
limousine (ok. 200 szt.).
Laureatom serdecznie gratulujemy!
Regina Kleina
KONKURS AGROLIGA 2011
Prezentujemy krótkie charakterystyki gospodarstw i firm, które ubiegają się
o tytuł Mistrza Wojewódzkiego w ramach konkursu Agroliga 2011. Konkurs odbywa się w dwóch etapach: wojewódzkim i krajowym oraz w dwóch kategoriach:
rolnicy i firmy. Regulamin konkursu Agroliga 2011 został zamieszczony na stronie
www.podr.pl. Uroczystość finałowa eliminacji wojewódzkich odbędzie się 18 września br. w Lubaniu, podczas XIV Kaszubskiej Jesieni Rolniczej.
KATEGORIA „ROLNICY”
PIOTR GRZEGORCZYK
Zimowiska 36, gm. Ustka
Pan Piotr Grzegorczyk ma 40 lat. Gospodarstwo
rolne o powierzchni 210 ha prowadzi wspólnie z żoną.
W strukturze zasiewów 140 ha stanowi pszenica ozima
(średnia wydajność w 2010 roku wyniosła 70 q/ha),
a 70 ha zajmuje rzepak (średnia wydajność w 2010
roku – 30 q z ha). Gospodarstwo posiada nowoczesny
sprzęt rolniczy m.in. 2 kombajny zbożowe John Deere
oraz 2 ciągniki Case wraz ze sprzętem do nowoczesnych technologii uprawy.
Pan Piotr Grzegorczyk dba również o otoczenie,
m.in. przywraca park do dawnej świetności. W parku,
o pow. 1,80 ha, znajduje się wiele cennych roślin,
w tym 15 drzew - pomników przyrody. Kreatywność
rolnika pozwala mu na rozszerzenie działalności. Planuje na przykład podjęcie uprawy ziemniaków jadalnych
dla Farm Frites oraz uprawę i przetwórstwo warzyw na
potrzeby lokalnego rynku.
HANNA, JERZY i MARCIN KARCZ
Koszwały, gm. Cedry Wielkie
Pan Jerzy Karcz z żoną Hanną i synem Marcinem
prowadzą gospodarstwo rolne specjalizujące się w
uprawie zbóż i rzepaków. Rolnik rozpoczął gospodarowanie od 8 ha, które przejął od rodziców. Początkowo
jego gospodarstwo znajdowało się w GdańskuJasieniu, przy ulicy Kartuskiej. Wtedy Pan Jerzy uprawiał zboża, ziemniaki i buraki pastewne oraz prowadził
produkcję tuczników w cyklu zamkniętym (12 macior i
ok. 200 szt. tuczników). W warunkach miejskich rozwój
gospodarstwa był znacznie ograniczony, dlatego Pan
Jerzy intensywnie szukał innego miejsca na budowę
siedliska
i powiększenie powierzchni gospodarstwa. Takie miejsce
znalazł w miejscowości Koszwały, w gminie Cedry Wiel-
kie i tam wybudował nowe siedlisko, w skład którego
wchodzą dwa domy mieszkalne (jeden Pana Jerzego,
a drugi syna), trzy hale, magazyn zbożowy, magazyn
nawozowy i hala na maszyny. Przy hali zainstalowano
suszarnię zbożową, stacjonarną. Gospodarstwo posiada
magazyn na środki ochrony roślin, własną hydrofornię,
2 zbiorniki na szambo, wiaty garażowe na dwa samochody, utwardzony plac manewrowy. Jego powierzchnia
wynosi obecnie 326 ha. Na słabszych glebach rolnicy
uprawiają około 30 ha żyta, a na żyznych 170 ha pszenicy i 120 ha rzepaku. Żyto plonuje w granicach ok.
75 dt /ha, pszenica ok. 90 dt/ha, rzepak ok. 45 dt/ha.
W gospodarstwie znajduje się miejsce do wypoczynku, gdzie cała rodzina spędza nieliczne, wolne chwile.
Punktem centralnym tego miejsca jest staw zasilany
wodą ze studni artezyjskiej, w którym hodowane są
pstrągi. Nad stawem przebiega mostek. Można
z niego łowić ryby i podziwiać widoki.
GABRIELA I EDMUND WITT
Tuchlino 40, gm. Sierakowice
Gospodarstwo Państwa Gabrieli i Edmunda Wittów, o powierzchni 969 ha, z przewagą ziem klasy V
i VI, położone jest w kilku miejscowościach i gminach:
- Puchlino, gmina Sierakowice – 43 ha ziemi,
- Włosienice, gmina Stężyca – 12 ha ziemi,
- Wieliszewo, gmina Potęgowo – 202 ha ziemi,
- Stara Dąbrowa, gmina Damnica – 12 ha ziemi,
- Waronino, gmina Potęgowo – 360 ha ziemi,
- Darżyno, gmina Potęgowo – 150 ha ziemi,
- dzierżawa – 190 ha ziemi.
Roczna produkcja zwierzęca to: trzoda chlewna 4800 sztuk, bydło mleczne - 128 sztuk krów dojnych,
bydło opasowe - 150 sztuk bydła rasy limousine,
brojlery kurze - 280000 sztuk.
Średnia wydajność mleka od krowy wynosi 6900 l.
Produkcja roślinna to: kukurydza - 20 ha, łąki 30 ha, trawy na gruntach ornych - 30 ha, zboża - 790 ha
oraz rzepak – 90 ha. Średnia wydajność zbóż to
50 dt/ha. Gospodarstwo korzystało z dofinansowania
w ramach SPO i PROW 2007-2013. Jest wyposażone
w nowoczesny i bezpieczny sprzęt mechaniczny.
Gospodarstwo Państwa Wittów to gospodarstwo
rodzinne prowadzone przez rodziców i dorosłe dzieci.
Może być przykładem organizacji pracy. Właściciele są
otwarci na współpracę z PODR w Gdańsku. Od lat
w gospodarstwie tym prowadzone są demonstracje
i pokazy. Poza tym gospodarze udzielają się społecznie. Pan Edmund Witt już kolejną kadencję jest radnym gminy Sierakowice.
KATEGORIA „FIRMY”
SEKO S.A.
ul. Zakładowa 3, Chojnice
www.sekosa.pl
Firma SEKO S.A. jest jednym z czołowych przedsiębiorstw przetwórstwa rybnego w Polsce. Firma
powstała w 1992 roku i zajmuje się produkcją marynat rybnych, wyrobów rybnych na bazie śledzia solonego, sałatek rybnych i jarzynowych, ryb smażonych
w zalewach octowych i pomidorowych oraz innych
rybnych wyrobów garmażeryjnych. Wysoka pozycja
SEKO na rynku krajowym wynika przede wszystkim
z rozbudowanego asortymentu produktów, jakości
wyrobów i przystępnej ceny.
Oferta SEKO składa się z ponad 200 pozycji asortymentowych opartych głównie na bazie śledzia i makreli
sprowadzanych z Islandii, Norwegii, Danii i Niemiec.
SEKO jest również jedną z największych firm produkujących delikatesowe koreczki śledziowe z surowca bałtyckiego kupowanego w kraju. Wyroby SEKO przygotowywane według ponad 70 receptur są dostępne w opakowaniach szklanych i plastikowych od 80 g do 25 kg.
Od dnia 15 marca 2007 roku SEKO S.A. należy do
grona spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
ZAKŁAD HODOWLI PSTRĄGA Sp. z o.o.
Zapora-Mylof 11/1-2, Rytel, gm. Czersk
Historia Zakładu Hodowli Pstrąga Sp. z o.o. w Zaporze-Mylof sięga roku 1974. Wówczas decyzją dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Rybackiego w Bydgoszczy uruchomiono inwestycję polegającą na budowie stawów i zaplecza produkcyjnego z własną wytwórnią pasz dla przyszłej hodowli pstrąga tęczowego.
Na tamte czasy temat hodowli pstrąga był sprawą
bardzo priorytetową i pionierską. Przy kompletowaniu
założeń i projektów przyszłej hodowli wykorzystywano wzorce francuskich hodowców pstrąga tęczowego,
bo Francja była wówczas pionierem w dziedzinie
akwakultury.
Ostatecznie Zakład rozpoczął działalność 1 lipca
1975 roku. Produkcja pstrąga sięgała wówczas stu
kilkudziesięciu ton. Większość ryb handlowych,
zwłaszcza w latach 80-tych, trafiała na eksport. Należy wspomnieć, że pstrąg w tamtym okresie był towarem reglamentowanym, a eksport kierowany był głównie do Belgii.
W latach 90-tych powstała przetwórnia rybna,
której głównym zadaniem była wstępna obróbka
pstrąga - patroszenie. W 1993 roku firma na fali prywatyzacji przekształciła się w spółkę z o.o. Lata 90-te
to kontynuacja polityki eksportowej. Eksport utrzymywał się na poziomie 60%, pozostałą część produkcji zagospodarowywano na rynku krajowym. Okres
ten to także wzrost konkurencji, dlatego firma, chcąc
podnieść jakość oferowanych produktów, zaczęła
wykorzystywać w produkcji importowane, wysokojakościowe i ekologiczne pasze czołowych producentów
z Danii, Francji, Niemiec. Z początkiem XXI wieku
Zakład, mając na horyzoncie wejście do UE, zdecydował się postawić na przetwórstwo ryb. W tym też
kierunku zmierzała duża modernizacja istniejącej
przetwórni rybnej, przeprowadzona kosztem 2,5 mln
złotych pochodzących z kredytu preferencyjnego
ARIMR. Inwestycja ta związana była z podniesieniem
standardów sanitarno-epidemiologicznych i ochrony
środowiska. Obecnie firma rozszerzyła gamę produktów o pstrąga wędzonego, mrożonego oraz filety,
pakowane w atrakcyjne i markowe opakowania.
Uprawnienia eksportowe na rynki UE firma uzyskała
już w 2002 roku - na 3 lata przed akcesją Polski do
UE. Zakład prowadzi jednocześnie szeroko rozbudowaną profilaktykę z zakresu chorób ryb, a gwarantuje
to stały nadzór służb weterynaryjnych. Obecnie
sprzedaż kierowana jest na rynki UE - do Niemiec,
Danii, Litwy oraz na rynek krajowy. Głównymi odbiorcami są firmy handlowe: Kalmar, Polfisch, Viciunai
(Litwa). Oprócz ryb handlowych Zakład zaopatruje
mniejszych hodowców w narybek pstrąga tęczowego.
Obecnie w Zakładzie planowana jest modernizacja
stawów rybnych w miejscowości Wojtal k. Czerska.
Będzie ona polegała na budowie obiektów nowoczesnego oczyszczania wód poprodukcyjnych.
SZKÓŁKA SADZONEK TRUSKAWEK
OFERUJE:
Duży wybór kwalifikowanych odmian sadzonek
z mateczników.
Oferujemy odmiany:
Honeoye, Elsanta, Kent, Selva i inne.
Sadzonki dla:
- plantatorów z dowozem do gospodarstwa oraz
bezpłatne doradztwo,
- do sklepów ogrodniczych
z dowozem
PPH
„DOWO”do sklepu,
- działkowiczów – WOJCIECH
wysyłka pocztą.
DOBRZYCKI
73-110 Stargard
Sprzedajemy sadzonki w formie tradycyjnych,
●kopanych
nawóz wapniowo-magnezowy
węglanowy
dolomit
oraz ukorzenionych
w bryłce– torfu.
CaO – 30%
MgO – 17%
●Dodatkowe
nawóz wapniowy
węglanowy CaO – 50% = 90% CaCO3
informacje:
● nawóz wapniowy tlenkowy CaO – 50% i 60%
Krzysztof Zawadzki
tel./fax
67 33, tel. kom. 601863937
Parowa 91/578
144
59-724 Osiecznica
www.dowo.pl
tel. 501 599 332
www.trusfarm.pl
AKTUALNE INFORMACJE PRAWNE DLA ROLNICTWA
Akt Prawny
Dotyczy
Rozporządzenie Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 21 kwietnia 2011 r.
Dz.U. nr 97/2011
poz. 563
Zmiany rozporządzenia
w sprawie liczby punktów,
jaką przypisuje się
stwierdzonej niezgodności,
oraz procentowej wielkości
zmniejszenia płatności
bezpośredniej, płatności
cukrowej, płatności
do pomidorów lub wsparcia
specjalnego
z dnia 29 kwietnia 2011 r.
Dz.U. nr 103/2011
poz. 595
z dnia 10 maja 2011 r.
Dz.U. nr 103/2011
poz. 598
Istotne informacje
Data ogłoszenia 12 maja 2011 r.
Data wejścia w życie z dniem ogłoszenia.
W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie liczby
punktów, jaką przypisuje się stwierdzonej niezgodności, oraz procentowej wielkości zmniejszenia płatności bezpośredniej, płatności cukrowej, płatności do pomidorów lub wsparcia specjalnego (Dz.U. nr 67, poz. 434) wprowadza się
zmiany.
Zmiany rozporządzenia
w sprawie szczegółowych
warunków i trybu
przyznawania pomocy
finansowej w ramach działania
„Korzystanie z usług doradczych przez rolników
i posiadaczy lasów” objętego
Programem Rozwoju
Obszarów Wiejskich
na lata 2007-2013
Data wejścia w życie z dniem ogłoszenia.
§ 1. W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i
Rozwoju Wsi z dnia 17 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania
„Korzystanie z usług doradczych przez rolników i
posiadaczy lasów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
(Dz.U. nr 78, poz. 470 oraz z 2010 r. nr 65, poz.
416 i nr 129, poz. 869) w § 2, w ust. 1, w pkt 1
uchyla się lit. a.
§ 2. Do wniosków o przyznanie pomocy finansowej w ramach działania „Korzystanie z usług
doradczych przez rolników i posiadaczy lasów”
objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 złożonych w 2011 r.
stosuje się przepisy rozporządzenia, o którym
mowa w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem.
Terminów przekazywania
informacji przez marszałka
województwa, Prezesa Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa, Prezesa Agencji
Rynku Rolnego, wstępnie
uznane grupy producentów
owoców i warzyw oraz uznane
organizacje producentów
owoców i warzyw
i ich zrzeszenia
Data wejścia w życie 3 czerwca 2011 r.
§ 1. Marszałek województwa, Prezes Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz
Prezes Agencji Rynku Rolnego przekazują ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych
informacje, o których mowa odpowiednio w art.
3, ust. 2, art. 10, pkt 2 lit. b i c i art. 12, ust. 1,
pkt 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu,
rynku tytoniu, rynku suszu paszowego oraz
rynków lnu i konopi uprawianych na włókno,
w terminie do dnia 1 października każdego
roku.
§ 2. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przekazuje ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych informacje, o
których mowa w art. 10, pkt 2, lit. a ustawy
wymienionej w § 1, w terminie do dnia
25 stycznia każdego roku.
§ 3. Uznane organizacje producentów owoców
i warzyw i ich zrzeszenia oraz wstępnie uznane
grupy producentów owoców i warzyw przekazują marszałkowi województwa, właściwemu ze
względu na siedzibę organizacji producentów
lub ich zrzeszenia albo siedzibę grupy producentów, informacje, o których mowa odpowiednio w
art. 13, ust. 1, pkt 2, lit. b i ust. 1 a ustawy wymienionej w § 1, w terminie do dnia 1 września każdego roku.
Akt Prawny
Dotyczy
z dnia 6 maja 2011 r.
Dz.U. nr 105/2011
poz. 619
Wypowiedzenia członkostwa
w organizacji producentów
owoców i warzyw oraz
okresu, w którym
występujący z organizacji
producentów owoców
i warzyw nie będzie mógł
przystąpić do wstępnie
uznanej grupy producentów
owoców i warzyw
Istotne informacje
Data wejścia w życie 7 maja 2011 r.
1. Członek organizacji producentów owoców i
warzyw może wypowiedzieć członkostwo w
tej organizacji w formie pisemnej z podaniem
przyczyn wypowiedzenia.
2. Członek organizacji producentów owoców i
warzyw wypowiada członkostwo w tej organizacji w czasie realizacji programu operacyjnego z zachowaniem:
1) miesięcznego terminu wypowiedzenia,
którego upływ rozpoczyna się z dniem:
a) 1 stycznia, jeżeli wypowiedzenie członkostwa nastąpiło w okresie od dnia
2 września roku poprzedniego do dnia
1 stycznia,
b) 1 marca, jeżeli wypowiedzenie członkostwa nastąpiło w okresie od dnia
2 stycznia do dnia 1 marca,
c) 1 lipca, jeżeli wypowiedzenie członkostwa nastąpiło w okresie od dnia
2 marca do dnia 1 lipca,
d) 1 września, jeżeli wypowiedzenie członkostwa nastąpiło w okresie od dnia 2 lipca do dnia 1 września
- jeżeli większość członków tej organizacji, reprezentujących łącznie ponad połowę udziału w
wartości produkcji sprzedanej w roku poprzedzającym złożenie wypowiedzenia, wyrazi na to
zgodę w drodze uchwały;
2) 6-miesięcznego terminu wypowiedzenia,
którego upływ rozpoczyna się z dniem
1 lipca ostatniego roku realizacji bieżącego programu operacyjnego, jeżeli organizacja producentów owoców i warzyw nie wyrazi zgody, o której mowa
w pkt 1.
Producent, który wystąpił z organizacji producentów owoców i warzyw, nie może przystąpić do wstępnie uznanej grupy producentów
owoców i warzyw w zakresie produktów, w odniesieniu do których dana organizacja producentów została uznana, przed upływem pięciu lat od
dnia upływu terminu wypowiedzenia.
Producent będący członkiem organizacji
producentów owoców i warzyw, w stosunku
do której marszałek województwa wydał decyzję o cofnięciu uznania za organizację producentów owoców i warzyw, nie może stać się
członkiem wstępnie uznanej grupy producentów owoców i warzyw w zakresie produktów,
w odniesieniu do których dana organizacja
producentów została uznana, w terminie pięciu lat od dnia, w którym decyzja ta stała się
ostateczna.
Na podstawie dostępnych materiałów opracowała Joanna Woźnica
Jeśli upały w sianokosy i żniwa, to zima ostra i dokuczliwa,
a jeżeli słota, to w zimie dużo błota.
DROGIE TRUSKAWKI
Według opinii Instytutu Rolnictwa i Gospodarki
Żywnościowej, truskawki w tym roku są drogie. Nie ma
też rekordowych plonów. Tegoroczne zbiory zaczęły się
później niż w roku ubiegłym. Wówczas pierwsze gruntowe owoce można było kupić już pod koniec maja.
Większość truskawek na polskim rynku to odmiany
tzw. przemysłowe, np. Senga Sengana, nadająca się na
przetwory. Truskawki deserowe, przeznaczone do bezpośredniego spożycia, często uprawiane są pod osłonami, dlatego też na rynku pojawiają się wcześniej, ale są
droższe od gruntowych.
Według Bożeny Noseckiej z Instytutu Ekonomiki
Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, z powodu majowych przymrozków straty na plantacjach truskawek
mogą sięgać 10 - 20 proc.
Podobnie uważa prof. Edward Żurawicz z Instytutu
Ogrodnictwa w Skierniewicach. Jego zdaniem, w tym
roku zbiory tych owoców są niższe (od potencjalnych,
szacowanych na 200 tys. ton) i wyniosą 171 - 180 tys. t.
W roku 2010 zebrano około 175 tys. ton truskawek.
Najbardziej popularna odmiana Senga Sengana, w czasie gwałtownego ochłodzenia, nie została uszkodzona,
gdyż jeszcze nie kwitła. Profesor E. Żurawicz przyznał,
że przymrozki mogły zaszkodzić plantacjom w niektórych rejonach kraju, w tym m.in. w rejonie Kaszub.
W maju sprzedaż truskawek rozpoczęła się od
owoców importowanych z Hiszpanii, Grecji i Węgier.
Ich cena na rynkach hurtowych wahała się od 6 do
17 zł/kg. Najdrożej trzeba było zapłacić za owoce
węgierskie – 15 - 17 zł/kg.
Ekspert pracujący na rynku hurtowym w Broniszach – Małgorzata Skoczewska uważa, że w tym
roku truskawki są droższe niż przed rokiem, głównie
z powodu zapotrzebowania ze strony przemysłu. Wyjaśniła, że zakłady przetwórcze oferują wysokie ceny
skupu, gdyż nie mają zapasów. W 2010 r. średnia
cena truskawek odszypułkowanych, przeznaczonych
do mrożenia, wyniosła 2,8 zł/kg. W szczytowym okresie zbiorów na bazarach owoce te można było kupić
po 2 - 3 zł za kg, ale nieco lepsze odmiany były po
3,5 - 5,0 zł. Było to dwa razy drożej niż w 2009 r.
Mimo obaw z początku maja, przymrozki nie spowodowały całkowitego spustoszenia na plantacjach truskawek. Wprawdzie, jak podaje Minister Rolnictwa
i Rozwoju Wsi Marek Sawicki, na niektórych plantacjach
niska temperatura spowodowała straty sięgające 80 100%, to jednak nie będą one miały większego wpływu
na cały rynek krajowy. Największe szkody przymrozki
spowodowały w województwach: wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, zachodniopomorskim, lubuskim, dolnośląskim, pomorskim, podlaskim i w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego.
Opinie plantatorów rejonu Kaszub generalnie potwierdzają informacje dotyczące przebiegu stanu wegetacji na plantacjach. Jak twierdzi Paweł Leszczyński
– wieloletni plantator tej rośliny – na efekty, w postaci wysokich plonów dobrej jakości, wpływ mają warunki pogodowe panujące w okresie wegetacji. Sądząc po stanie plantacji na początku czerwca, szkody
spowodowane przymrozkami będą jednak miały znaczenie gospodarcze.
Minister Rolnictwa zapewnił, że plantatorzy, których uprawy ucierpiały podczas przymrozków, będą
mogli skorzystać z pomocy m.in. z preferencyjnych
kredytów klęskowych, odroczeń lub umorzeń podatku
rolnego, składek czy pomocy w ramach „Przywracania
potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku
klęsk żywiołowych’’, w ramach PROW.
Ceny truskawek na polskich rynkach owocowo-warzywnych na dzień 10 czerwca 2011 r.
Lubelski Rynek Hurtowy
Rynek Hurtowy Bronisze
Wielkopolska Giełda Rolno-Ogrodnicza
Zjazdowa
Sandomierski Rynek Hurtowy
Podlaskie Centrum Rolno-Towarowe
Cena min w zł/kg
5,00
3,00
4,00
3,00
4,50
3,50
Cena max w zł/kg
5,50
5,00
7,00
4,00
5,00
6,50
Tadeusz Plichta
TENDENCJE CENOWE PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW
ŻYWNOŚCIOWYCH – MAJ/CZERWIEC
RYNEK ZBÓŻ
nia paszowego we Francji wzrosła o 4%, a w Niemczech
i w USA pozostała na poziomie z poprzedniego tygodnia.
Istotną informację zawiera wypowiedź Prezesa Banku
Centralnego Federacji Rosyjskiej – S. Ignatiewa, który
zaproponował wprowadzenie na okres jednego roku
„płynnych ceł eksportowych na zboża”.
Ceny zbóż na rynku krajowym przedstawia tabela 1.
Tabela 1.
Pszenica
Żyto
30 maja –
5 czerwca 2011 r.
Pszenica
konsumpcyjna
Żyto
konsumpcyjne
Jęczmień
paszowy
Kukurydza
23 -29 maja
2011 r.
W pierwszej połowie maja 2011 r. ceny zbóż oferowanych na giełdach krajowych wykazywały powolny
wzrost. W dniach 16 - 19 maja br. w sprzedaży giełdowej znajdowały się: pszenica konsumpcyjna po 980
- 1150 zł/t, pszenica paszowa po 980 - 1000 zł/t, żyto
konsumpcyjne po 840 - 890 zł/t, jęczmień paszowy
po 805 - 870 zł/t oraz kukurydza po 920 - 1080 zł/t.
Malejące zapasy zbóż i niepewność zbiorów w Europie Zachodniej wywiera presję na wzrost cen
w kraju. Według danych Zintegrowanego Systemu
Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, w dniach 16 –
22 maja br. za pszenicę konsumpcyjną przeciętnie
płacono 1037 zł/t, tj. o 1,2% więcej niż w poprzednim
tygodniu i o ponad 5% więcej niż miesiąc wcześniej.
Cena jęczmienia paszowego w krajowym skupie
wyniosła 814 zł/t wobec 799 zł/t w poprzednim tygodniu. Cena ta była o 5,5% wyższa niż w porównywalnym okresie kwietnia br.
Średnia cena skupu kukurydzy ukształtowała się na
poziomie 954 zł/t, tj. o 0,5% wyższym niż w poprzednim tygodniu i o 2,5% wyższym niż przed miesiącem.
W odniesieniu do notowań sprzed roku ceny zbóż
podstawowych są ponad dwukrotnie wyższe, a kukurydzy o 77% wyższe.
W trzeciej dekadzie maja br. obniżeniu uległy ceny
pszenicy konsumpcyjnej i jęczmienia paszowego. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, w dniach 23 - 29 maja br.
przeciętna cena skupu pszenicy konsumpcyjnej
ukształtowała się na poziomie 1029 zł/t, tj. o 0,8%
niższym niż tydzień wcześniej, ale prawie o 4% wyższym niż przed miesiącem.
Cena jęczmienia paszowego w krajowym skupie
wyniosła 795 zł/t, wobec 814 zł/t w poprzednim tygodniu. Cena ta była o 3% wyższa niż w porównywalnym okresie kwietnia br.
W ostatnim tygodniu maja br. na monitorowanych
giełdach zagranicznych przeważały spadki cen pszenicy. Pszenica konsumpcyjna potaniała na giełdzie na
Ukrainie, w Argentynie i we Francji (odpowiednio
o 4%, 2%, 1%). W Niemczech giełdowa cena tego
ziarna nie uległa zmianie. W tym czasie cena jęczmie-
16 – 21 maja
2011 r.
Towar
9 – 15 maja
2011 r.
Ceny w skupie (zł/t)
1025
1037
1029
1042
814
792
824
825
799
814
795
802
949
954
977
976
Ceny na targowiskach (zł/t)
1007
1036
1044
1036
767
761
783
763
Ceny bez VAT-u
RYNEK MIĘSA
W Polsce utrzymuje się spadek cen skupu kurcząt
brojlerów i wzrost cen indyków. W czwartym tygodniu
maja br. za kurczęta brojlery płacono średnio 3,48
zł/kg, tj. o 1,7% mniej niż w poprzednim tygodniu
i o 11% mniej niż przed miesiącem. Za indyki dostawcy otrzymywali 5,93 zł/kg, tj. o 1,9% więcej niż
w poprzednim notowaniu i o 5% więcej niż miesiąc
wcześniej. W odniesieniu do cen sprzed roku, żywiec
drobiowy był odpowiednio o 6% i o 38% droższy.
Po osiągnięciu rekordowo wysokiego poziomu, od
trzech tygodni obniżają się krajowe ceny skupu kurcząt brojlerów. W dniach 2 – 8 maja br. za żywiec ten
dostawcy otrzymywali przeciętnie 3,86 zł/kg, tj. o 1%
mniej niż w poprzednim tygodniu i podobnie jak przed
miesiącem. Jednocześnie utrzymuje się wzrost cen
skupu indyków. W analizowanym okresie za indyki
dostawcy otrzymywali 5,69 zł/kg, tj. nieznacznie więcej niż w końcu kwietnia i o 5% więcej niż miesiąc
wcześniej. W odniesieniu do notowania sprzed roku
ceny kurcząt wzrosły o 25%, a indyków 32%.
Za tuszki kurcząt patroszonych w dniach 2 – 8 maja
br. odbiorcy płacili przeciętnie 5,82 zł/kg, tj. o ok. 6%
mniej niż w końcu kwietnia i przed miesiącem. W odniesieniu do cen sprzed roku drób ten podrożał o 19,5%.
Natomiast tuszki indyków, podobnie jak w poprzednim
tygodniu, zbywano po 7,81 zł/kg. Mięso indycze było
o 7% tańsze w porównaniu do notowań sprzed miesiąca
i zbliżone cenowo do notowania sprzed roku.
Na rynku unijnym ceny zbytu tuszek kurcząt
kształtują się względnie na wysokim poziomie. Natomiast polskie ceny zbytu tego mięsa, wyrażone
w euro, od początku maja dynamicznie maleją.
Wprawdzie w walucie krajowej w dniach 23 – 29 maja
br., podobnie jak w poprzednim tygodniu, za 1 kg
tuszek kurcząt płacono 4,90 zł, ale było to o 21%
mniej niż przed miesiącem i o 7% mniej niż rok wcześniej. Tuszki indyków, w odniesieniu do poprzedniego
notowania, były o 0,4% tańsze. Ich cena wyniosła
8,5 zł/kg. Było to 7% drożej niż miesiąc wcześniej i
o 8% drożej niż przed rokiem.
Ćwierćtusze wołowe zbywano po 11,97 zł/kg, tj.
o 1,9% drożej niż w poprzednim tygodniu i o 1%
drożej niż przed miesiącem. W porównaniu do cen
sprzed roku wołowina była o 16% droższa.
W efekcie słabszych zbiorów zbóż i rosnących cen
ziarna, przy większej podaży żywca wieprzowego
i malejących cenach skupu trzody chlewnej, jesienią
2010 r. bardzo szybko nastąpiło załamanie opłacalności chowu świń, a producenci żywca wieprzowego
ograniczyli wielkość stada podstawowego. W listopadzie 2010 r. pogłowie świń ogółem było co prawda
większe niż przed rokiem (o 3,7%), ale wyraźnie
zmniejszyła się już liczba loch prośnych (o 4,4%).
Dane te wskazywały na nieuchronny spadek liczebności w pozostałych grupach wiekowo-użytkowych,
a utrzymujące się niekorzystne relacje zapowiadały
dalsze ograniczenie zainteresowania produkcją żywca
wieprzowego. Kwestią dyskusyjną pozostawała jedynie skala redukcji pogłowia trzody chlewnej.
Od czterech tygodni średnia cena skupu żywca
wieprzowego w Polsce była względnie stabilna. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, w dniach 9 – 15 maja br.
wyniosła ona 4,54 zł/kg. Od sierpnia 2010 r. utrzymuje się trend wzrostowy cen skupu żywca wołowego, a od czerwca – indyków. W analizowanym okresie
za bydło płacono przeciętnie 5,58 zł/kg, a za indyki
5,78 zł/kg. Natomiast do 3,72 zł/kg obniżyły się ceny
skupu kurcząt brojlerów.
W dniach 23 - 29 maja br. w Polsce, podobnie jak
w większości pozostałych krajów UE, ponownie obniżyły się ceny skupu żywca wieprzowego. W tym czasie za trzodę chlewną w kraju płacono 4,83 zł/kg, tj.
o 1,3% mniej niż w poprzednim notowaniu i o 4%
mniej niż miesiąc wcześniej. Było to jednak o 8%
więcej niż przed rokiem.
W ujęciu regionalnym ceny skupu żywca wieprzowego były zróżnicowane: od 4,34 zł/kg w makroregionie zachodnim (woj. dolnośląskie, lubuskie, opolskie,
wielkopolskie, zachodniopomorskie) do 4,46 zł/kg
w makroregionie środkowo-wschodnim (woj. łódzkie,
mazowieckie, podlaskie).
W przeliczeniu na walutę unijną, cena wieprzowiny w Polsce wyniosła 148,93 EUR/kg (masy poubojowej schłodzonej kl. E). Była ona o 3 - 4% niższa od
średniej ceny we Wspólnocie i w Niemczech, ale o 5%
wyższa od ceny duńskiej.
W dniach 23 - 29 maja br., w wyniku mniejszego
popytu na krajowym rynku, obniżyły się również ceny
skupu bydła. Za 1 kg żywca wołowego dostawcy
otrzymywali przeciętnie 5,45 zł/kg, tj. o 1,4% mniej
niż tydzień wcześniej oraz podobnie jak przed miesiącem. W odniesieniu do cen sprzed roku bydło było
o 28% droższe.
W czwartym tygodniu maja tego roku za 1 prosię
płacono przeciętnie 115 zł, tj. o 1,8% mniej niż
w poprzednim notowaniu, o 1% mniej niż przed miesiącem i o 18% mniej niż rok wcześniej.
W dniach 23 – 29 maja br. za półtusze wieprzowe
zakłady mięsne otrzymywały 6,33 zł/kg, tj. o 1% mniej
niż w poprzednim tygodniu i o 4% mniej niż przed miesiącem. Kompensowane ćwierćtusze wołowe zbywano
po 11,55 zł/kg, tj. o 1 - 2% taniej niż tydzień wcześniej
i miesiąc wcześniej. Mięso czerwone było jednak droższe
niż przed rokiem odpowiednio o 7% i o 16%.
W dniach 30 maja – 5 czerwca br. za trzodę chlewną dostawcy otrzymywali przeciętnie w kraju 4,40 zł/kg,
tj. o 0,6% więcej niż w poprzednim tygodniu, ale o 3%
mniej niż przed miesiącem. W porównaniu do cen
sprzed roku żywiec wieprzowy był o 4% droższy.
W ujęciu regionalnym ceny skupu żywca wieprzowego były zróżnicowane od 4,36 zł/kg - w makroregionie zachodnim (woj. dolnośląskie, lubuskie, opolskie,
wielkopolskie, zachodniopomorskie) do 4,46 zł/kg w makroregionie środkowo-wschodnim (woj. łódzkie,
mazowieckie, podlaskie).
W okresie od 23 do 29 maja br., w wyniku mniejszego popytu na krajowym rynku obniżyły się również
ceny skupu bydła. Za 1 kg żywca wołowego dostawcy
otrzymywali przeciętnie 5,45 zł/kg, tj. o 1,4% mniej
niż tydzień wcześniej. Ceny mięsa w skupie, według
ZSIR (MRiRW), przedstawia tabela 2.
Tabela 2.
Towar
Żywiec wieprzowy
Żywiec wołowy
Kurczęta typu brojler
Indyki
Półtusze wieprzowe
Ćwierćtusze wołowe komp.
Tuszki kurcząt 65%
Tuszki indyków
Prosięta
9 – 15 maja
2011 r.
4,55
5,50
3,86
5,69
6,61
11,97
5,33
7,81
113,56
Ceny w skupie (zł/kg)
16 - 21 maja
23 – 29 maja
2011 r.
2011 r.
4,54
4,38
5,58
5,45
3,72
3,48
5,78
5,93
Ceny w zbycie (zł/kg)
6,53
6,33
12,03
11,55
5,38
4,90
8,33
8,35
Ceny na targowiskach (zł/szt.)
116,14
114,67
30 maja
- 5 czerwca 2011 r.
4,40
5,41
3,58
5,95
6,29
11,37
5,39
8,37
112,82
RYNEK PRODUKTÓW MLECZARSKICH
W zakładach objętych Zintegrowanym Systemem
8 maja br. za masło krajowi wytwórcy uzyskiwali
14,45 zł/kg, tj. o 2,6% więcej niż tydzień wcześniej
i nieznacznie (o 0,3%) więcej niż na początku kwietnia. W tym czasie dalszy niewielki spadek wykazywały
ceny zbytu masła konfekcjonowanego. Przeciętnie za
produkt ten płacono 15,30 zł/kg, tj. o 2 - 3 gr/kg
mniej niż przed tygodniem i miesiąc wcześniej.
Od początku 2011 r. na rynku krajowym ceny serów podpuszczkowych dojrzewających wykazywały
tendencję wzrostową. W dniach 16 – 22 maja 2011 r.
za ser Edam wytwórcy uzyskiwali 13,80 zł/kg, tj.
o 1,2% więcej niż tydzień wcześniej. W tym czasie za
Goudę płacono 13,49 zł/kg, tj. o 2 gr/kg więcej niż
w poprzednim tygodniu. W odniesieniu do notowań
sprzed miesiąca ceny tych serów były wyższe o 2 3%. Były one także o około 6% wyższe niż na początku roku.
W pierwszym tygodniu maja 2011 r. obserwowano dalszy spadek cen odtłuszczonego mleka w proszku. W dniach 2 – 8 maja br. OMP, w odniesieniu do
poprzedniego tygodnia, potaniało o 1,5% do 9,17 zł/kg.
W tym czasie ceny pełnego mleka w proszku obniżyły
się o 1% i za 1 kg płacono przeciętnie 12,41 zł.
W porównaniu do notowań z początku kwietnia br.,
OMP było tańsze o ponad 5%, a PMP o niecałe 2%.
W dniach 9 – 15 maja br. za masło w blokach
krajowi producenci uzyskiwali przeciętnie 14,37 zł/kg,
tj. o 0,6% mniej niż tydzień wcześniej. W tym czasie
ceny masła konfekcjonowanego wzrosły o 0,8% do
15,42 zł/kg. W odniesieniu do cen sprzed miesiąca
obydwa rodzaje masła były tańsze o 4 - 7 gr/kg.
Na rynku krajowym, od początku kwietnia 2011 r.,
taniało odtłuszczone mleko w proszku. W dniach 9 –
15 maja 2011 r. ceny tego produktu ukształtowały się
na poziomie 9,02 zł/kg, tj. o 1,6% niższym niż
w poprzednim tygodniu i o blisko 5% niższym niż
miesiąc wcześniej. Za pełne mleko w proszku, w analizowanym tygodniu, płacono 12,46 zł/kg, tj. o 0,4%
więcej niż w poprzednim tygodniu oraz o około 1%
więcej niż przed miesiącem.
W zakładach objętych Zintegrowanym Systemem
22 maja br. ceny masła w blokach ukształtowały się
na poziomie 14,43 zł/kg, tj. o 0,5% wyższym niż tydzień wcześniej. Jednocześnie masło konfekcjonowane (po blisko 1% wzroście w poprzednim tygodniu)
potaniało o 0,5%. Za 1 kg tego tłuszczu wytwórcy uzyskali 15,35 zł/kg. Ceny masła w blokach, w porównaniu
do notowań sprzed miesiąca, były wyższe o 0,6%,
a konfekcjonowanego nieznacznie niższe (o 0,2%).
W dniach 16 – 22 maja br. cena odtłuszczonego
mleka w proszku przeciętnie w kraju wynosiła 9,08 zł/kg
i była o 0,7% wyższa niż tydzień wcześniej, ale o 5%
niższa niż przed miesiącem. W tym czasie za pełne
mleko w proszku płacono 12,07 zł/kg, tj. o 3% mniej
niż w poprzednim tygodniu i o ponad 4% mniej niż
przed miesiącem.
W maju 2011 r. ceny masła były względnie stabilne, a ich średni poziom był nieco wyższy niż w kwietniu. W zakładach objętych Zintegrowanym Systemem
29 maja br. za masło w blokach krajowi wytwórcy
uzyskiwali 14,46 zł/kg. W tym czasie ceny masła konfekcjonowanego utrzymały się na poziomie zbliżonym
do notowanego w poprzednim tygodniu, tj. 15,34 zł/kg.
W porównaniu do notowań sprzed miesiąca ceny masła w blokach były wyższe o 2,7%, a konfekcjonowanego o 0,2%.
Na rynku krajowym ponownie wzrosła cena odtłuszczonego mleka w proszku. W dniach 23 – 29 maja za
1 kg OMP średnio w kraju trzeba było zapłacić 9,21 zł/kg,
tj. o 1,4% więcej niż tydzień wcześniej, ale o 1,1%
mniej niż przed miesiącem. W tym czasie ceny pełnego mleka w proszku (po 3-procentowym spadku
w poprzednim tygodniu) ukształtowały się na poziomie 12,09 zł/kg i były nieznacznie (o 2 gr/kg) wyższe
niż w poprzednim tygodniu, ale o 3,6% niższe niż
przed miesiącem.
W Polsce na przełomie maja i czerwca 2011 r. odnotowano dalszy wzrost cen zbytu masła w blokach.
W zakładach objętych Zintegrowanym Systemem Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRM w dniach 30 maja –
5 czerwca masło to, w odniesieniu do poprzedniego
notowania, podrożało o 1,5% do 14,67 zł/kg. W tym
czasie nieznacznie (0,3%) wzrosły ceny masła konfekcjonowanego, za które krajowi producenci uzyskali
15,40 zł/kg. W odniesieniu do cen sprzed miesiąca masło było droższe odpowiednio o 22 gr/kg i o 10 gr/kg.
Krajowe ceny odtłuszczonego mleka w proszku
(po dwutygodniowym wzroście), na przełomie maja
i czerwca 2011 r., obniżyły się do 9,13 zł/kg, tj.
o niecały 1% w porównaniu do poprzedniego tygodnia. Jednocześnie ceny pełnego mleka w proszku
wykazywały kolejny, nieznaczny (o 2 gr/kg) wzrost
i ukształtowały się na poziomie 12,11 zł/kg w porów-
naniu do notowań sprzed miesiąca OMP potaniało
o 0,4%, a PMP o 2,5%. Ceny produktów mleczarskich
według ZSIR (MRiRW) przedstawia tabela 3.
Tabela 3.
30 maja
- 5 czerwca 2011 r.
Masło
w blokach
15,37 14,43
konfekcjonowane
15,42 15,35
Mleko w proszku
odtłuszczone (OMP) 9,02
9,08
pełne (PMP)
12,46 12,07
Ceny bez VAT
23 - 29 maja 2011 r.
16 - 21 maja 2011 r.
Towar
9 – 15 maja 2011 r.
Ceny w zł/kg
14,46
15,34
14,67
15,40
9,21
12,09
9,13
12,11
RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH
GUS wstępnie szacuje, że powierzchnie uprawy
rzepaku i rzepiku ogółem w Polsce w br. zmniejszyły się o 12,5% względem ubiegłorocznej do blisko
0,7 mln ha. Straty w powierzchni zasiewu ozimin były
zdecydowanie większe od stosunkowo niewielkich
ubiegłorocznych. Spadek eksportu i wzrost importu
oleju rzepakowego w okresie pierwszych dwóch miesięcy 2011 roku skutkowały pogorszeniu salda na
polskim handlu tym produktem.
Pod koniec maja przedstawiono kolejne szacunki
zbiorów rzepaku w Niemczech. Wynika z nich, że tegoroczna produkcja rzepaku może być blisko 23%
mniejsza od ubiegłorocznej i wynieść ok. 4,4 mln t.
W woj. pomorskim, wg WUS, powierzchnia uprawy rzepaku zmniejszyła się o ok. 13% i również
przewiduje się spadek zbiorów na poziomie 20%.
Obecnie plantacje rzepaku stanowią powierzchnie
ponad 38 tys. ha. Według danych, przedstawionych z
podmiotów skupowych, cena skupu rzepaku w miesiącu maju przekroczyła poziom 2 tys. zł/t.
PODSUMOWANIE
 Ceny zbóż zarówno konsumpcyjnych, jak i paszowych wzrastają. Maleją natomiast ceny targowiskowe, co będzie wpływać na poziom cen zwłaszcza
żywca wieprzowego i drobiowego.
 Na rynku mięsa notuje się stabilny stan cen. Natomiast w przypadku żywca drobiowego i wołowego
odczuwalny jest spadek cen tuszek o około 6,5%.
 Na rynku mleczarskim notuje się wzrost cen mleka
odtłuszczonego (OMP) i pełnego (PMP). Według
prognoz wzrosły one o około 1 - 2%. Stan wegetacji na pastwiskach pozwala stwierdzić, że nastąpi
wzrost produkcji mleka (zgodnie z „krzywą hodowlaną bydła mlecznego”).
 W związku z problemami w okresie wegetacji roślin
oleistych (rzepak, rzepik), nastąpi spadek ich produkcji. Prognozy wskazują na dalszy wzrost cen
oleju konsumpcyjnego w najbliższym okresie.
Tadeusz Plichta
ROLNIK - PRZEDSIĘBIORCA
Zarządzanie gospodarstwem to nie tylko funkcje
planowania, organizowania, przekazywania poleceń,
koordynacji i kontrolowania, ale przede wszystkim
kreatywne myślenie i spełnienie się w roli przedsiębiorcy. W początkowym okresie historycznego rozwoju przedsiębiorca utożsamiany był z aktywnym właścicielem środków produkcji, z czasem zaczęto identyfikować go z najemnym menadżerem zarządzającym na co dzień przedsiębiorstwem.
Takim przedsiębiorcą jest każdy rolnik zarządzający posiadanym kapitałem. Zarządzanie może być
operacyjne (bieżące) oraz strategiczne (planowanie
na dłuższy okres).
Nie ulega wątpliwości, iż każdy rolnik jest przedsiębiorcą zarządzającym, jednak czy każdy z nich
jest przedsiębiorczy?
Przedsiębiorczość to cecha działania, które zmierza do zapewnienia racjonalnej i efektywnej koordynacji posiadanych zasobów oraz umożliwia osiąganie
coraz wyższej racjonalności gospodarowania. Motywem przedsiębiorczości jest dążenie do uzyskania
efektywności pozwalającej na bieżące funkcjonowanie
gospodarstwa i stwarzającej podstawy jego rozwoju.
Przedsiębiorczy rolnik, poza dopłatami bezpośrednimi, powinien w miarę posiadanych środków
i możliwości starać się o pozyskanie innych źródeł
finansowania na inwestycje w gospodarstwie. Wiadomym jest, iż ze średniej wielkości gospodarstwa trudno jest wyżyć, co pociąga za sobą konieczność poszukiwania dodatkowych źródeł dochodów. Taką możliwość stwarza działanie 311 z „Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich, a mianowicie „Różnicowanie w
kierunku działalności nierolniczej”.
Celem tego działania jest tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów oraz promocja zatrudnienia
poza rolnictwem na obszarach wiejskich.
Pomoc może otrzymać rolnik, jego małżonek
lub domownik, który:

jest pełnoletni i nie ukończył 60. roku życia,

ma miejsce zamieszkania w miejscowości należącej do:
 gminy wiejskiej lub
 gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast
liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub
 gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości
liczących powyżej 5 tys. mieszkańców,

jest nieprzerwanie ubezpieczony w pełnym zakresie w KRUS przez okres co
najmniej ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku
o przyznanie pomocy,
jeżeli za rok poprzedzający rok złożenia wniosku do gruntów rolnych wchodzących w skład
gospodarstwa rolnego posiadanego przez rolnika zostały przyznane płatności obszarowe.1
W jakim zakresie można ubiegać się
o pomoc?
Pomoc jest udzielana z tytułu podejmowania lub rozwijania działalności w zakresie:
 usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa,
 usług dla ludności,
 sprzedaży hurtowej i detalicznej,
 rzemiosła lub rękodzielnictwa,
 robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych,
 usług turystycznych oraz związanych ze
sportem, rekreacją i wypoczynkiem, w tym
wynajmowania pokoi w budynku mieszkalnym oraz sprzedaży posiłków domowych lub
świadczenia innych usług związanych z pobytem turystów w gospodarstwie rolnym,
 usług transportowych,
 usług komunalnych,
 przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych,
 magazynowania lub przechowywania towarów,
 wytwarzania produktów energetycznych
z biomasy,
 rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych.
Pomoc przyznawana jest w formie refundacji do 50%. Maksymalna wysokość
pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi w
okresie realizacji Programu nie może przekroczyć 100 tys. zł.
Koszty kwalifikowalne
Do kosztów kwalifikowalnych, tj. mogących podlegać refundacji, zalicza się m.in. koszty:
 budowy, przebudowy lub remontu połączonego
z modernizacją niemieszkalnych obiektów budowlanych oraz nadbudowy, przebudowy lub remontu
połączonego z modernizacją istniejących budynków
mieszkalnych,
 zagospodarowania terenu,
 zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia
i sprzętu,
 zakupu sprzętu komputerowego i oprogramowania
służącego wsparciu podejmowanej lub rozwijanej
działalności nierolniczej,
1
Szczegółowe kryteria i zasady przyznawania pomocy oraz
wykaz wspieranych działalności według kodów PKD (bez
agroturystyki, która nie podlega obowiązkowi rejestracji)
zawiera rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia
17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków
i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania
„Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” (…) (Dz.U.
z 2007 r. nr 200, poz. 1442 z późn. zm.).
 zakupu środków transportu, z wyłączeniem zakupu
samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób (łącznie z kierowcą).
Beneficjenci mają możliwość korzystania z zaliczek
na realizację operacji w wysokości 20% kwoty
pomocy przyznanej w ramach umów, które zostaną
podpisane po 2010 r.
Składanie wniosków
Wnioski o przyznanie pomocy składa się osobiście
albo przez osobę upoważnioną, bezpośrednio w Oddziale Regionalnym ARiMR właściwym ze względu na
miejsce realizacji operacji, w terminie podanym przez
Prezesa do publicznej wiadomości na stronie internetowej Agencji www.arimr.gov.pl (w zakładce: Komunikaty Prezesa ARiMR) oraz co najmniej w jednym
dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym.
Obowiązujące formularze wniosku o przyznanie
pomocy oraz załączników (z wyjątkiem załączników
wystawianych przez uprawnione do tego urzędy lub
instytucje) zamieszczane są przed naborem na stronach internetowych ARiMR oraz MRiRW. Można je
również pobrać w Oddziałach Regionalnych ARiMR.
Małgorzata Stanisławczuk
O WAPNOWANIU GLEBY
O efektywności produkcji zbóż czy rzepaku, oprócz plonotwórczego działania
azotu, w głównej mierze decyduje odczyn gleby oraz jej zasobność w przyswajalny fosfor i potas.
Odczyn gleby, czyli stopień jej
zakwaszenia, ma istotny wpływ na
poziom plonowania roślin, a w konsekwencji na opłacalność produkcji
gospodarstwa.
Kwaśny odczyn pogarsza właściwości fizyczne i chemiczne gleby. W miarę zakwaszania się gleby
zmniejszają się ilości dostępnego
dla roślin fosforu, molibdenu i potasu. Na glebach kwaśnych maleje
aktywność drobnoustrojów decydujących o rozkładzie substancji organicznej i przemianach azotu.
Silne zakwaszenie ogranicza rozwój
pożytecznych
mikroorganizmów,
biorących udział w tworzeniu gruzełkowatej struktury gleby. Spowolniony jest rozkład resztek pożniwnych i przyorywanej słomy.
Wytworzenie właściwej struktury w glebie ma szczególne znaczenie w ostatnich latach, kiedy
coraz częściej zaczyna dokuczać
roślinom susza. Tylko na glebach
o dobrze ukształtowanych agregatach glebowych tworzą się liczne
przestwory mogące zatrzymać
duże ilości wody. Warto pamiętać
również, że zakwaszenie gleb
średnich i ciężkich powoduje spadek ich przewiewności, co utrudnia
rozwój
systemu
korzeniowego
uprawianych roślin.
Największe wśród zbóż wymagania w stosunku do odczynu gleby
posiada jęczmień jary, który powinien być uprawiany na glebach
o odczynie mieszczącym się w zakresie pH od 6,0 - 7,5, natomiast
pszenicę ozimą z powodzeniem
można uprawiać już od pH 5,5 7,0. Z kolei rzepak ozimy powinien
być uprawiany na glebach o odczynie w granicach pH 6,0 - 7,0 (obowiązuje zasada, że im gleba cięższa, tym wyższa wartość odczynu
w podanym przedziale).
Wapnując glebę, należy mieć
na uwadze wymagania roślin
w stosunku do odczynu gleby oraz
ich miejsce w zmianowaniu. Nawozy wapniowe powinno stosować się
pod przedplon, po którym przyjdzie
w zmianowaniu roślina najbardziej
wymagająca, pod względem odczynu gleby, przykładowo buraki
cukrowe czy rzepak. Zatem zakładając, że w gospodarstwie stosujemy zmianowanie: buraki cukrowe – jęczmień jary – rzepak ozimy
– pszenica ozima, to w praktyce
nawozy wapniowe należy zastosować przed siewem pszenicy ozimej
lub jęczmienia jarego. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że
w
przytoczonym
zmianowaniu
występują aż trzy rośliny wymagające względem odczynu, poza już
wymienionymi również jęczmień
jary. Stąd też wskazane jest, aby
wapnowanie przeprowadzić jednak
przed siewem pszenicy ozimej.
W przypadku braku wapnowania
pod przedplon, gdy gleba jest
zakwaszona, a zamierzamy siać
rzepak ozimy, nawóz wapniowy
powinniśmy zastosować natychmiast po zbiorze przedplonu i dobrze go wymieszać z glebą. W
takim przypadku, ze względu na
szybkość działania, o ile to możliwe, preferowane są nawozy tlenkowe lub węglanowo-tlenkowe na
glebach lżejszych.
W praktyce rolniczej najwłaściwszym terminem do przeprowadzenia wapnowania jest okres po
zbiorach zbóż, gdyż wtedy wapno
można dobrze wymieszać za pomocą kolejnych zabiegów uprawowych. Wysiew nawozów wapniowych na ścierniska pozwala na
mieszanie w czasie wykonywania
podorywki, bronowania podoranego pola oraz w trakcie orki siewnej
lub przedzimowej. Jest to szcze-
Najwłaściwszym terminem do przeprowadzenia wapnowania
jest okres po zbiorach zbóż
gólnie ważne w przypadkach, kiedy
producenci zamierzają zastosować
pełną dawkę wapna, która szybciej
uaktywnia się w glebie.
Jesienny termin stosowania
wapna w zespole uprawek przedsiewnych lub przedzimowych (bezpośrednio pod orkę przedzimową)
jest też dopuszczalny i na pewno
da zdecydowane efekty ekonomiczne na glebach zakwaszonych.
W terminie tym zaleca się wapnowanie mniejszymi dawkami.
Na rynku mamy do wyboru
szeroki asortyment nawozów wapniowych i nawozów wapniowomagnezowych. Nawozy te mogą
występować w formie tlenkowej
lub węglanowej. Nawozy tlenkowe
działają bardzo szybko i gwałtownie. Zaleca się je przede wszystkim na gleby ciężkie i zlewne,
gdyż wpływają korzystnie na ich
strukturę. Zastosowane na glebach
lżejszych
mogą
przejściowo
zmniejszyć dostępność wody i dostępność
składników pokarmowych. Te gleby powinno się odkwaszać przy użyciu wapna węglanowego. Na glebach o zmniejszonej
zasobności magnezu zaleca się
wybór nawozów wapniowo-magnezowych, odpowiednio w formie
węglanowej na glebach lżejszych
i w formie tlenkowej na glebach
ciężkich.
Przyjmuje się, że korekty odczynu powinno się dokonywać, co
3 - 5 lat. Gleby lekkie, ze względu
na mniejszy kompleks sorpcyjny,
wapnujemy częściej - mniejszymi
dawkami, natomiast gleby ciężkie
rzadziej - dawkami większymi. Jednocześnie bardzo ważne jest, aby
nie dopuszczać do zbyt dużego
spadku odczynu gleby. Mianowicie,
gleby lekkie należy wapnować, gdy
odczyn zbliży się do pH 5,0, średnie
przy pH 5,5, a ciężkie przy pH 6,0.
Podsumowując, warto podkreślić, że sezon pożniwny to nie tylko
najlepszy czas na wapnowanie, ale
także najbardziej odpowiednia pora
do pobierania prób glebowych,
w celu określenia odczynu i zasobności w podstawowe składniki po-
karmowe. Chciałbym przypomnieć,
że takie badania wykonuje laboratorium PODR w Starym Polu,
w którym można taką usługę zlecić.
Tylko znajomość parametrów
gleby pozwala na właściwe gospodarowanie nawozami w gospodarstwie, a najwyższe plony roślin
uprawnych uzyskuje się przy
optymalnym odczynie, odpowiednim dla danej rośliny. Odpowiedni
odczyn
zabezpiecza
najlepsze
wykorzystanie składników pokarmowych.
Sebastian Zwierz
PROBLEM – STONKA ZIEMNIACZANA
Stonka ziemniaczana to chrząszcz dobrze znany
większości rolników. Szkody w uprawie ziemniaka
powodowane są zarówno przez larwy, jak i osobniki
dorosłe, które zjadają zielone części roślin, pozostawiając tylko łodygi i ogonki liściowe. Ten typ żerowania nazywamy gołożerem. Stonka ziemniaczana jest
wyjątkowo płodnym i żarłocznym szkodnikiem. Intensywne żerowanie tego gatunku wpływa negatywnie
nie tylko na wielkość plonu, ale także i jego jakość.
Żerując na roślinie ziemniaka,
stonka niszczy jej powierzchnię
asymilacyjną i powoduje znaczącą
utratę plonu bulw. Zniszczenie 1/5
powierzchni rośliny oraz wystąpienie
sprzyjających
rozwojowi
szkodnika warunków pogodowych,
tzn. brak opadów i temperatura od
20 do 25º C, to ostateczny sygnał,
by wykonać zabieg insektycydem.
Za próg ekonomicznej szkodliwości
stonki ziemniaczanej uznaje się
wystąpienie 1 złoża jaj lub 15 do 60
larw na 1 roślinie ziemniaka. Najdotkliwsze szkody powstają wówczas,
gdy większość znajdujących się na
roślinie larw znajduje się w fazie L4
(wylęgające się larwy to stadium
L1, przechodzą trzy linienia stadia –
L2, L3, L4). W tym stadium larwy
pochłaniają około 75% pokarmu
zjadanego przez wszystkie stadia.
Zwalczanie stonki należy przeprowadzić przed masowym pojawieniem się larw w fazie L4.
Starsze preparaty z grupy pyretroidów, związków fosforoorganicznych i karbaminianów, przestają być skutecznym narzędziem
Żerująca larwa stonki ziemniaczanej
w walce ze stonką, głównie ze
względu na wykształcenie przez
owady silnej odporności na te
związki. Odporność to naturalny
proces ewolucyjnego przystosowania się żywego organizmu do zmieniających się warunków środowiska. Bardzo ważne jest, aby przemiennie
stosować
insektycydy,
nawet te sprawdzone. Taka praktyka ogranicza zjawisko uodparniania się owadów na substancje aktywne zawarte w preparatach.
Jednym ze sposobów ograniczania
procesu odporności jest stosowanie
środków o różnym mechanizmie
działania w organizmie szkodnika.
Obecnie najskuteczniejszą metodą ochrony ziemniaka jest stosowanie
acetamiprydu,
który
przenika przez liście, bulwy i korzenie do wnętrza roślin, gdzie
działa systemicznie. Jego zaletą
jest również działanie w temperaturach niskich i wysokich i przede
wszystkim wysoka toksyczność dla
stonki ziemniaczanej, co umożliwia stosowanie bardzo małych
dawek tego środka. Ta substancja
chemiczna posiada odmienny niż
u wcześniej stosowanych molekularny mechanizm działania na
komórki nerwowe owadów. Specyficzna i niepodobna do wcześniej
stosowanych struktura chemiczna
molekuł substancji aktywnej powoduje, że nie poddają się one
metabolizmowi detoksykacyjnemu
w organizmach wielu gatunków
owadów – stonki ziemniaczanej i
wielu innych ważnych szkodników.
Acetamipryd jest bezpieczny
dla ludzi i zwierząt stałocieplnych,
ptaków oraz ryb i pozostałej fauny
wodnej. Dlatego właśnie środki na
bazie tej substancji aktywnej szeroko zalecane są w Integrowanej
Ochronie Roślin oraz Integrowanej
Produkcji wielu różnych upraw.
W glebie acetamipryd ulega szybkiej biodegradacji, a to uniemożliwia jego przedostawanie się do wód
gruntowych. Metabolity acetamiprydu nie są mutagenne w odróżnieniu
od wielu związków fosforoorganicznych i karbaminianów. Nie ulega
fotodegradacji. Te wszystkie cechy
czynią z tego preparatu przykład
kompromisu pomiędzy koniecznością zaburzenia równowagi ekologicznej, jaką jest każda interwencja
chemiczna
w
ochronie
roślin,
a maksymalną, możliwą dziś ochroną środowiska rolniczego i zdrowia
człowieka. Chcąc, by środek ten
służył nam jak najdłużej, nie nadużywajmy go jednak w zwalczaniu
stonki ziemniaczanej, by nie ryzykować w przyszłości ewentualnego
wykształcenia odporności na tę
cenną substancję aktywną. W Polsce wykonuje się średnio 1,5 zabiegu ochrony ziemniaka przed stonką
ziemniaczaną. W niektórych regionach kraju, ze względu na ocieplenie klimatu, stonka rozwija pełne
dwa pokolenia. W zależności od
nasilenia występowania szkodnika
na plantacji, fazy rozwojowej owada, a także jego poziomu wrażliwości, z powodzeniem ograniczymy
szkody, stosując acetamipryd tylko
jeden raz i dobierając do przemiennego zastosowania insektycyd
z innej grupy chemicznej.
Na podstawie opracowań
prof. dr. hab. Pawła Węgorka
i dr Joanny Zamoyskiej
przygotowała Anna Rogowska
(Agencja Prasowa „Jatrejon”)
Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy
LIPIEC - SIERPIEŃ
Zboża:
● Na zachwaszczonych plantacjach zbóż okres przedżniwny umożliwia niszczenie uciążliwych chwastów (np.
perzu czy przytuli czepnej) jeszcze przed zbiorem zbóż. Zabieg zwalczania tych chwastów w łanie wykonuje się w fazie dojrzałości woskowej ziarna, na 10 - 14 dni przed zbiorem, gdy wilgotność ziarna wynosi 20
- 30%. Praktyczną wskazówką oceny wilgotności ziarna jest uchwycenie momentu, kiedy ziarniak łamie się
pod naciskiem paznokcia. Do niszczenia perzu oraz chwastów dwuliściennych można użyć preparatu, który
w swoim składzie zawiera substancję aktywną – glifosat. Omawianego zabiegu zwalczania chwastów nie
należy stosować przed zbiorami na plantacjach nasiennych, ponieważ obniża się wówczas siła kiełkowania
nasion!
● Inną metodą odperzania pól jest stosowanie herbicydów po zbiorach ziarna i słomy zbóż. Preparaty te
można stosować już od połowy sierpnia do późnej jesieni, na zielone, intensywnie rosnące chwasty. Po
zbiorze zbóż, a przed zastosowaniem środka, nie należy przeprowadzać żadnych zabiegów uprawowych.
W momencie zabiegu perz powinien mieć 10 - 25 cm wysokości i co najmniej 3 - 4 w pełni wykształcone
liście, a chwasty dwuliścienne powinny mieć w pełni wykształcone dwa liście właściwe. Opryskane pole pozostawia się bez uprawek na okres 2 – 3 tygodni. Po tym terminie wykonuje się zabiegi uprawowe przygotowujące rolę do siewu.
● Pełnia lata to okres żniw, które rozpoczynają się tzw. „małymi żniwami”, czyli sprzętem jęczmienia i rzepaku
ozimego.
● Z uwagi na zapewnienie dobrej jakości ziarna, zbiór pszenic rozpoczynamy od plantacji konsumpcyjnych,
następnie kosimy pszenice paszowe, a na końcu plantacje nasienne. Innym czynnikiem mogącym mieć
wpływ na pogorszenie się parametrów jakościowych ziarna pszenic konsumpcyjnych (między innymi liczba
opadania) są opady deszczu. Dlatego też przy podejmowaniu decyzji dotyczącej kolejności zbioru, należy
pamiętać o cechach rolniczo-użytkowych uprawianych odmian pszenic (między innymi o terminie dojrzewania, porastaniu w kłosie).
● Po zebraniu słomy bądź jej pocięciu na przyoranie, należy jak najszybciej wykonać zespół uprawek pożniwnych (podorywka lub talerzówka + bronowanie) lub zabieg płytkiego spulchniania (gruberowanie). Takie postępowanie pozwala na szybsze przywrócenie sprawności roli, szybszy rozkład resztek pożniwnych i
ograniczenie strat wody w glebie.
● Na polach z rozdrobnioną słomą na przyoranie należy koniecznie wysiać nawóz azotowy w dawce 30 – 45 kg
N/ha. Zapewni to szybszy rozkład słomy i zabezpieczy przed tzw. „sorpcją biologiczną azotu” – wiązaniem
azotu glebowego, będącego źródłem pożywienia dla młodych roślin. Plantatorzy, którzy stosują intensywną
technologię produkcji z zachowaniem właściwego zmianowania roślin, w tym wysoki poziom nawożenia
azotem pod określony plon (ponad 200 kg N/ha), mogą zmniejszyć ilość wysiewanego N. Ma to uzasadnienie w przypadku, gdy na plantacji pszenicy jakościowej zastosowano pogłównie, w trzeciej dawce ponad
60 kg czystego składnika N na ha. Jednakże podjęcie decyzji o zmniejszeniu dawki nawożenia N na ściernisko powinno być uzależnione również od przebiegu pogody. W przypadku, gdy było sucho podczas i po
zastosowaniu trzeciej dawki azotu (niska wilgotność gleby), wówczas rośliny nie są w stanie pobrać wystarczającej ilości tego składnika. W związku z tym pozostają niewykorzystane zapasy N w glebie, które są
w późniejszym okresie wykorzystywane przez mikroorganizmy glebowe, biorące udział w mineralizacji
resztek pożniwnych.
● Na zwięzłych, gliniastych glebach, na których przyoruje się słomę, można przyspieszyć jej rozkład, stosując użyźniacz glebowy w dawce 1 l/ha, rozpuszczony w 200 – 300 l wody.
● Należy pamiętać o wapnowaniu pól. Najodpowiedniejszym terminem przeprowadzenia tego zabiegu,
gwarantującym dobre wymieszanie wapna z glebą, jest okres pożniwny (wapnowanie na ściernisko) oraz
pod orkę przedzimową. Dopuszczalne jest także stosowanie nawozów wapniowych przed jesienną orką
siewną. W pierwszej kolejności wapnowanie należy przeprowadzić na polach, gdzie zabieg ten jest konieczny, pod rośliny bardzo wrażliwe i wrażliwe na kwaśny odczyn. Nawozów wapniowych nie wolno stosować łącznie z obornikiem i gnojowicą, z uwagi na straty azotu. Niekorzystne jest również stosowanie
wapnowania wraz z nawożeniem fosforem, ponieważ występuje niepożądane zjawisko uwsteczniania
fosforu. Tlenkowe formy wapnia należy stosować na glebach zwięzłych, gliniastych i ilastych, a na pozostałych typach gleb zaleca się stosowanie nawozów węglanowych, za wyjątkiem gleb lekkich, ubogich w
łatwo przyswajalny magnez, gdzie powinno się stosować wapno magnezowe lub dolomity.
● Przypominamy o zabezpieczeniu przed szkodnikami ziarna, silosów i magazynów zbożowych, w których
będzie przechowywane lub magazynowane ziarno z tegorocznych zbiorów. Pomieszczenia takie należy
w pierwszej kolejności posprzątać z wszelkich zanieczyszczeń, w tym z pajęczyn i kurzu, śmieci oraz resztek ziarna. Następnie należy wykonać naprawy spękań, szczelin i zagłębień w pomieszczeniach magazynowych. Przez cały okres, w miejscu składowania ziarna, a także w pustych obiektach, należy prowadzić
obserwacje na obecność ewentualnych szkodników i gryzoni.
● Przypominamy także o możliwości korzystania z usług laboratorium PODR w Starym Polu, w którym można, poprzez doradców, zlecić wykonanie określonych badań:
- analizę parametrów jakościowych ziarna zbóż konsumpcyjnych;
- określenie jakości ziarna zbóż, jako materiału siewnego;
- gleb dla potrzeb doradztwa nawozowego w zakresie zakwaszenia (pH) i zawartości makroelementów tj.
fosforu, potasu i magnezu;
- wartości energetycznej i mineralnej pasz gospodarskich umożliwiającej układanie efektywnych dawek
pokarmowych dla wszystkich grup zwierząt.
Rzepak:
● Przystępując do zbioru rzepaku, zachowajmy właściwy jego termin. Decyduje on bowiem, o jakości surowca. Należy pamiętać, że zbyt wczesny termin sprzętu powoduje obniżenie plonu oraz pogarsza wartość nasion, jako surowca dla przemysłu. Dlatego też należy dołożyć wszelkich starań, aby uzyskać nie tylko wysoki plon, ale także wartościowy surowiec. Zbiór metodą dwufazową należy przeprowadzić w pełni dojrzałości technicznej nasion, tj. w momencie, gdy zaczynają one brunatnieć, a rozcierane w palcach nie dzielą
się na połowy. Sprzęt kombajnem z pnia (zbiór jednofazowy) rozpoczynamy w chwili, gdy nasiona są w
pełnej dojrzałości, twarde, ciemne, a łuszczyny zasychają. Desykację plantacji, zaleca się w przypadku silnego zachwaszczenia. Należy pamiętać, iż w warunkach nawet poprawnej agrotechniki zabieg ten prowadzi najczęściej do obniżki plonowania.
● Mając na uwadze nie najlepsze warunki w czasie siewów, wschodów i rozwoju rzepaku jesienią w ubiegłym
sezonie (intensywne opady ok. 50 mm - zaskorupienie gleby, chłodna krótka jesień), trzeba przypomnieć
o rygorystycznym przestrzeganiu zasad uprawy gleby pod rzepak. Dotyczy to zwłaszcza rolników mających
mniejsze doświadczenie w uprawie tej rośliny. Przede wszystkim nie zapominajmy, że pod uprawę rzepaku
nie nadają się gleby zakwaszone, podmokłe, zdegradowane agrotechnicznie, marginalne, a także suche
piaski oraz torfy i mursze, na których rzepak wymarza. Gleby te nie zapewniają oczekiwanego plonowania,
a tym samym opłacalności produkcji.
● Pamiętajmy o zachowaniu optymalnego terminu siewu rzepaku ozimego. Siew po tym terminie wiąże się zawsze
ze spadkiem plonowania. Termin i gęstość siewu rzepaku to podstawowe czynniki decydujące o plonowaniu.
Optymalny okres siewu rzepaku jest krótki i wynosi zaledwie 5 - 10 dni. Aby rzepak dobrze przetrwał mało korzystne warunki zimy, powinien wejść w okres spoczynku zimowego z dobrze rozwiniętą rozetą, składającą się z 8
- 9 liści i z krótką, niewiele wystającą ponad ziemię, łodygą (pąk wierzchołkowy 3 - 4 cm nad ziemią), której grubość u nasady nie powinna być mniejsza niż 0,5 cm. W przeciętnych warunkach meteorologicznych przełomu
lata i jesieni, rzepak dla prawidłowego ukształtowania rozety liściowej przed zimą potrzebuje 75 - 80 dni pełnej
wegetacji z temperaturą powyżej 5o C. Tak więc w naszym rejonie siewy rzepaku należy zakończyć 27 sierpnia,
wysiewając na 1 ha 3,4 - 4,0 kg nasion odmian populacyjnych oraz 2,2 - 2,4 kg nasion odmian mieszańcowych
(w technologiach bardzo intensywnych). Najkorzystniejsza rozstawa rzędów to 18 - 20 cm.
● Przy siewach rzepaku ozimego w optymalnym terminie, możemy używać nasion odmian populacyjnych
i mieszańcowych, zaś po tym terminie należy używać nasion odmian mieszańcowych, o wymaganiach dostosowanych do warunków występujących w gospodarstwie na danym polu (należy tu szczególnie zwrócić
uwagę na tolerancję odmian na zakwaszenie gleby).
● Przed wyborem odmian do siewu, warto zapoznać się z wynikami plonowania rzepaku w doświadczeniach
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego przeprowadzonych na obszarze naszego województwa,
dostępnych na stronie www.podr.pl. Na liście zalecanych do uprawy odmian rzepaku ozimego na obszarze
woj. pomorskiego w 2011 roku znajdują się: Adriana, Nk Pegaz, Bellevue, Chagall, Extend F1, Nk Petrol F1,
Rohan F1 oraz Visby F1.
● Zabiegi herbicydowe w rzepaku najlepiej jest wykonać jesienią, przed lub bezpośrednio po siewie rzepaku.
Wczesne wykluczenie konkurencji chwastów w rzepaku przyczynia się do wytworzenia właściwego pokroju
rozety liściowej przed zimą, a tym samym do lepszego zimowania plantacji.
Buraki cukrowe:
● Przypominamy o monitorowaniu plantacji buraka cukrowego na obecność chwościka buraka, w celu skutecznego ograniczania jego rozwoju za pomocą odpowiednich fungicydów.
● Kontynuujmy usuwanie z plantacji pośpiechów i burakochwastów, jeszcze przed ich zakwitnięciem i wydaniem
nasion.
Rośliny motylkowe grubonasienne:
● Najbardziej rozpowszechnioną metodą zbioru grochu jest zbiór jednoetapowy, gdy 80 – 90% nasion jest
twardych, a słoma sucha.
● Termin zbioru grochu przypada najczęściej na okres od 20 lipca do 20 sierpnia. Nasiona po zbiorze należy
dosuszyć do zawartości wody nie wyższej niż 14%. Przy nierównomiernym dojrzewaniu lub dużym zachwaszczeniu plantacji, należy przeprowadzić zabieg desykacji. Wykonujemy go preparatami do tego celu
przeznaczonymi, zgodnie z instrukcją.
● Łubiny zbieramy najczęściej jednoetapowo, gdy zaschnie około 60 – 70% strąków na pędach bocznych
pierwszego rzędu. Okres ten przypada najczęściej na początek lipca. Po zbiorze nasiona należy dosuszyć
do wilgotności 15%. Nasion przeznaczonych do siewu nie powinno pozbawiać się wilgotności szybciej niż
3% na dobę. Plantacje nierówno dojrzewające lub zachwaszczone należy desykować.
Ziemniaki
● Pierwsze objawy zarazy ziemniaka pojawiają się na odmianach wczesnych z końcem czerwca lub początkiem
lipca, natomiast na odmianach późnych na przełomie lipca i sierpnia, zależnie od warunków pogodowych.
● Pierwszy zabieg przeciwko zarazie ziemniaka powinien być wykonany na podstawie następujących przesłanek:
- gdy zwierają się międzyrzędzia u odmian bardzo wczesnych i wczesnych,
- w momencie wystąpienia pierwszych objawów na odmianach bardzo wczesnych i wczesnych,
- sygnalizacja WIOR,
- w okresach krytycznych, tj. wilgotna i ciepła pogoda sprzyjająca występowaniu choroby.
Kolejne zabiegi wykonujemy na podstawie obserwacji pogody. Wykonując pierwszy zabieg, dobrze jest zastosować preparat o działaniu systemicznym. Drugi zabieg wykonujemy po 10 – 14 dniach preparatem
wgłębnym lub układowym, natomiast następne, co 7 – 10 dni, preparatem kontaktowym. Pamiętajmy
o stosowaniu preparatów zgodnie z etykietą – instrukcją stosowania środka.
Sebastian Zwierz, Grzegorz Manowski
Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Karżniczce
POKAZ PÓL DOŚWIADCZALNYCH
W dniu 21 czerwca br. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, Oddział w Strzelinie zorganizował - jak co roku - lustrację pól doświadczalnych
w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Karżniczce.
SDOO w Karżniczce jest oddziałem Centralnego
Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi
Wielkiej. Do jej podstawowych zadań należy prowadzenie działalności badawczo-doświadczalnej w zakresie
oceny odmian.
Na naszym pokazie licznie zgromadzili się zainteresowani rolnicy i doradcy. Pomimo rozbieżnych zapowiedzi pogodowych, aura okazała się łaskawa, co
w dużej mierze ułatwiło przebieg spotkania.
Na początku wszyscy zgromadzili się w „starej stodole” - w miejscu, gdzie zwykle odbywają się prelekcje.
Tu Pan Bolesław Giczewski - Dyrektor SDOO
w Karżniczce przedstawił zakres prowadzonej działalności badawczo-doświadczalnej. Opowiadał m.in.
o prowadzeniu doświadczeń, ich metodyce i dokumentacji. Zwrócił uwagę na to, że doświadczenia
i badania są źródłem ważnych informacji o odmianach, głównie o ich odporności na podstawowe choro-
by i szkodniki, wysokości i stabilności plonowania oraz
jakości plonu. Zachęcał rolników do korzystania
z wyników badań porejestrowych doświadczeń odmianowych. Dodał również, że Stacja zajmuje się
jedynie działalnością badawczą, a nie handlową.
Następnie Kierownik Działu Doświadczeń Pan Jarosław Kapiszka zaprosił uczestników spotkania do
lustracji pól doświadczalnych oraz skorzystania z szerokiej wiedzy pracowników Działu Badawczo-Doświadczalnego. Specjalista Pan Maciej Jaworski oprowadzał
zainteresowanych po poletkach doświadczalnych
z uprawą m.in. ziemniaków, zbóż i roślin strączkowych. Chętnie udzielał wyczerpujących odpowiedzi na
liczne pytania rolników. Pytania te dotyczyły zarówno
odmian i stanowisk, jakie zajmowały dane rośliny, jak
również przedplonu, nawożenia, ochrony i pielęgnacji,
terminowości siewu itp.
Spotkanie w Karżniczce było bardzo udane, o czym
świadczyło zainteresowanie uczestników prezentowanymi tematami oraz gorące dyskusje.
Katarzyna Łyskawa
PROBLEM OBROTU
PODROBIONYMI ŚRODKAMI OCHRONY ROŚLIN
W maju policjanci ujawnili
i przerwali działalność kolejnej nielegalnej linii produkcyjnej środków
ochrony roślin (źródło: KWP Lublin).
Od 10 lat, w Polsce, nasila się
proceder sprzedaży podrabianych
środków ochrony roślin. Fałszowane
produkty stanowią 10% wartości
całego rynku. Tracą nie tylko firmy
fitofarmaceutyczne, ale także rolnicy, którzy kupują preparaty niespełniające swoich zadań, które
mogą zagrażać zdrowiu i życiu ludzi
oraz bezpieczeństwu środowiska.
Badania próbek produktów
nieoryginalnych, wykonane w laboratoriach producentów środków
ochrony roślin, wykazały wiele niezgodności w porównaniu ze składem
oryginalnych produktów. Do najczęstszych należały znacznie zaniżona ilość substancji aktywnej lub
jej całkowity brak oraz obecność
różnych zanieczyszczeń. Substancje
o nieznanym składzie i pochodzeniu
mogą doprowadzić do zniszczenia
upraw, skażenia środowiska naturalnego, a przede wszystkim są
zagrożeniem dla zdrowia konsumentów. Rolnicy korzystający z dopłat bezpośrednich, w przypadku
stwierdzenia stosowania niezarejestrowanego środka ochrony roślin,
tracą prawo do ich pobierania.
Obrót towarami opatrzonymi
podrobionymi znakami towarowymi jest przestępstwem. Grozi za to
kara grzywny, ograniczenia lub
nawet pozbawienia wolności. Dokonywanie obrotu towarami opatrzonymi podrobionymi znakami towarowymi stanowi cywilno-prawne
naruszenie przepisów prawa własności przemysłowej i czyn nieuczciwej konkurencji. Konfekcjonowanie oraz obrót środkami ochrony
roślin są w polskim porządku prawnym poddane regulacjom rangi
ustawowej oraz ścisłej kontroli państwa dokonywanej przez wyspecjalizowane organy, w szczególności
GIORiN i inspektoraty wojewódzkie
ORiN. Ten szczególny reżim jest
uzasadniony koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa wytwarzania
żywności i ochrony życia i zdrowia
obywateli. Zgodnie z przepisami
ustawy o ochronie roślin, PIORiN
dysponuje prawem nakładania na
osoby sprzedające środki ochrony
Producenci rolni powinni kupować środki ochrony roślin
tylko u sprawdzonych dystrybutorów
roślin, które nie są dopuszczone do
obrotu, bardzo wysokich kar pieniężnych. Wojewódzki Inspektor
Ochrony Roślin i Nasiennictwa w
drodze decyzji nakazuje wycofanie
środka z obrotu na koszt posiadacza, jeżeli preparat ten nie jest dopuszczony do obrotu lub jest sprzedawany w nieoryginalnych opakowaniach. Odpowiedzialności prawnej, związanej z obrotem podrobionymi środkami ochrony roślin, podlegają nie tylko ich producenci,
importerzy i dystrybutorzy, ale także w uzasadnionych wypadkach
osoby świadomie zakupujące i stosujące takie preparaty.
Z uwagi na stale rosnącą skalę
zjawiska wprowadzania do obrotu
preparatów z nielegalnych źródeł
nie tylko w uprawach rolniczych, ale
także i sadowniczych, należy zwracać szczególną uwagę nie jedynie
na samą ofertę cenową, ale też na
system dystrybucji i zasady sprzedaży oferowanych preparatów chemicznych, służących ochronie roślin.
Producenci rolni powinni zachować
niezwykłą ostrożność przy wyborze
i kupnie preparatu:
• nie powinni kupować pestycydów i innych środków produkcji
od przygodnych sprzedawców,
• mieć ograniczone zaufanie do
„ofert specjalnych”,
• sprawdzać uprawnienia oferenta
sprzedaży internetowej,
• sprawdzać zabezpieczenia i oznakowania stosowane przez producenta,
• kupując produkt powinni żądać
faktury, która jest podstawą
przy wnoszeniu reklamacji,
• dokonywać zakupów w hurtowniach i sklepach, które posiadają stosowne zezwolenia i które
oferują odebranie pustego opakowania po zużytym preparacie,
• stosować pestycydy w opakowaniach z trwale przymocowaną
etykietą – instrukcją stosowania
w polskim języku,
• w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, dotyczących autentyczności produktu, skontaktować się
z Inspektorem Ochrony Roślin.
Co powinno budzić podejrzenia
w przypadku opakowań środków
ochrony roślin? (źródło: PIORIN)
• etykieta w obcym języku,
• brak numeru partii i daty produkcji,
• niechlujnie naklejona etykieta,
• błędy literowe na etykiecie,
• etykieta słabej jakości (rozmazana, zamazana, nieostry druk),
• naruszony pierścień nakrętki,
• naruszona aluminiowa folia pod
nakrętką (w przypadku niektórych produktów),
• pojemniki wykonane ze słabej
jakości materiału np.: łatwo odkształcające się,
• uszkodzone
pojemniki,
np.:
posiadające dodatkowe otwory,
• wszelkie zastrzeżenia co do
jakości produktu: barwy, zapachu efektu stosowania,
• informacje na kartonie zbiorczym niezgodne z informacjami
na opakowaniu jednostkowym.
Anna Rogowska
(Materiał z Agencji Prasowej
„Jatrejon”)
Artykuł sponsorowany
TO I OWO O ZAKISZANIU
Coraz wyższe wydajności mleka od krów, sięgające już 9 - 10 tysięcy litrów
w laktacji pociągają za sobą coraz większe koszty. Działania służb doradczych próbują (niestety często z małym rezultatem) nauczyć rolników nowoczesnych metod
produkcji kiszonek wysokiej jakości. Jest to najważniejszy produkt w żywieniu bydła mlecznego. Prawidłowo wykonana kiszonka dostarcza dużo białka dobrej jakości, dużo energii oraz dużą ilość witamin i mikroelementów.
Najczęstszym błędem, z jakim spotykam się
w terenie, jest niewłaściwy termin zbioru. Do innych,
powszechnie spotykanych należą też: nieprawidłowe
prowadzenie użytków zielonych, niewłaściwe postępowanie z zielonką po skoszeniu oraz błędy samego
zakiszania.
Większość błędów w końcowym efekcie odbija się
na jakości i wartości pokarmowej kiszonki, a straty
składników pokarmowych muszą być uzupełniane
drogimi paszami z zakupu. Jakie wyniki uzyskano
podczas badania wartości pokarmowych kiszonek
stosowanych przez obsługiwanych hodowców, przedstawia poniższa tabela.
Przyglądając się danym zawartym w tabeli, należy
zadać pytanie DLACZEGO kiszonki tak różnią się
między sobą zawartością białka czy energii. Odpowiedź jest oczywista. Bo popełniono wiele błędów
przy jej sporządzaniu.
Dla przykładu: jeżeli chcielibyśmy skomponować
dawkę dla krowy o wydajności 25 kg mleka o zawartości 4,0% tłuszczu i 3,1% białka, w oparciu o pasze
średnich wartości i typowej dawce pasz objętościowych - 12 kg sianokiszonki i 25 kiszonki z kukurydzy,
bilansując dawkę śrutą sojową i wysłodkami do pełRODZAJ
KISZONEK
Sianokiszonka
I pokos
Sianokiszonka
II pokos
Kiszonka
z kukurydzy
KCT
Lucerna
z trawami
Lucerna
GPS
SUCHA MASA % BO (g/w s.m.)
od - do
od - do
44
147
23,2 - 68,7
98 - 202
40
134
18,7 - 68,2
85 - 196
35,1
83
22 - 65,9
62 - 109
46
159
33 - 59
148 - 171
36,3
158
21,1 - 52,2
93 - 213
34
185
33 - 35
173 - 197
24
159
21 - 27
134 - 184
nego bilansu, powinno się dodać 1,9 kg śruty sojowej
i 6,5 kg wysłodków suchych, a dawka podstawowa
pasz osiągnęłaby koszt 11,95 zł. Wybierając z zestawu analiz pasze najsłabsze, to już należałoby dodać
3,4 kg śruty sojowej i aż 13,5 kg wysłodków, co stanowiłoby koszt rzędu 19,09 zł. Produkując pasze o
maksymalnych parametrach, wystarczy dodatek 1,29 kg
śruty sojowej i 0,25 kg wysłodków, przy koszcie dawki 7,61 zł.
Różnica pomiędzy średnimi paszami a najlepszymi wynosi 4,34 zł na krowę dziennie. Jeżeli policzymy różnicę pomiędzy paszami średniej jakości a słabej jakości, różnica ta to już
7,14 zł na krowę dziennie. Porównanie to wykazuje jak duże rezerwy tkwią w prawidłowej produkcji pasz objętościowych.
Uzyskanie kiszonek wysokiej jakości wymaga
spełnienia kilku warunków. Podstawowy - to odpowiedni termin zbioru.
Dla traw odpowiednim terminem zbioru jest początek kłoszenia najwartościowszych gatunków. Dla
motylkowych jest to początek kwitnienia, a dla kukurydzy uzyskanie dojrzałości woskowej do szklistej. Dla
GPS dojrzałość mleczna ziarna jest odpowiednią fazą
BTJE (g/w s.m.) BTJN (g/w s.m.)
od - do
od - do
72
87
63 - 84
61 - 118
68
84
56 - 76
53 - 121
77
49
61 - 134
38 - 65
82
83
75 – 80
66 - 100
72
105
64 - 79
93 - 213
65
115
62 - 67
111 - 121
80
99
77 - 83
85 - 113
JPM w s.m.
od - do
0,81
0,64 - 0,92
0,82
0,73 - 0,93
0,9
0,89 - 1,03
0,69
0,6 - 0,78
0,79
0,69 - 0,89
0,71
0,65 - 0,76
0,83
0,7 - 0,93
zbioru. Opóźnienie bądź przyśpieszenie tej czynności
obniża wartość pokarmową.
Tylko odpowiedni termin zbioru roślin gwarantuje
uzyskanie kiszonki wysokiej jakości
Drugi warunek uzyskania dobrych kiszonek to
zbiór w odpowiedniej suchej masie, bo niestety krowa
je suchą masę, spożywając jej 22 – 24 kg. Wszystkie
zielonki należy podsuszyć do 32 - 35% s.m. Gwarantuje to „szybkie” wejście w zakiszanie, łatwość w ubiciu i zagęszczeniu zielonki i w końcu pozwoli w późniejszym okresie na bilans dawki w zakresie suchej
masy pobranej przez krowę.
Bardzo ważnym czynnikiem jest czas zakiszania
i prowadzenie pryzmy. Tu często warunki pogodowe
nie pozwalają na szybki zbiór, ale powinniśmy dążyć
do tego, by od skoszenia do zamknięcia pryzmy (lub
zawinięcia w folię) minęło najwyżej 3 dni.
Kolejnym czynnikiem, przez wielu jeszcze niedocenianym, jest „pomoc naturze” w zakiszaniu. Do
tego służą inokulanty.
Inokulanty są to specjalnie dobrane szczepy bakterii przyśpieszające obniżenie pH zakiszanej masy,
często wspomagane przez enzymy celuloityczne.
Szybkie obniżenie kwasowości kiszonki to zabezpieczenie przed rozwojem szkodliwych bakterii, drożdży
i grzybów oraz stworzenie właściwych warunków do
rozwoju pożądanych bakterii kwasu mlekowego.
Różne rośliny różnie się zakiszają. Czynnikiem
decydującym o łatwości zakiszania jest zawartość
cukrów łatwo strawnych, które decydują o minimum
cukrowym (ilość cukrów w materiale zakiszanym,
która zapewnia powstanie kwasu mlekowego w takiej
ilości, aby pH mogło obniżyć się do 4,2 ). Do roślin
łatwo kiszących się zaliczamy: kukurydzę, słonecznik,
sorgo, GPS jęczmienno-owsiany, CCM, liście buraków
cukrowych, wysłodki oraz trawy z I pokosu. Średnio
kiszące to trawy z późniejszych pokosów (tzw. potraw), trawy z użytków obficie nawożonych azotem,
mieszanki traw z motylkowymi, łubin. Do trudno kiszących zaliczamy lucernę, koniczynę, groch, zielonkę
z żyta.
Czy są inokulanty (często zwanymi potocznie zakiszczami) uniwersalne? Właściwie nie. Wiodące firmy
produkujące inokulanty rozróżniają szczepy do roślin
o małym i dużym minimum cukrowym.
Firma „Chemirol” proponuje obecnie stosowanie
dwu rodzajów inokulantów, w zależności od rodzaju
zakiszanej masy.
Do zakiszania zielonek z traw, motylkowych i innych pastewnych o średnim i niskim minimum cukrowym zalecamy używanie SIL-ALL 4x4. To inokulant
zawierający 1x1011 CFU (lub jtk - jednostek tworzących kolonie), składający się z 4 szczepów bakterii
kwasu mlekowego wspomaganego przez 4 szczepy
enzymów.
Jakie stężenie należy stosować? Na XV Międzynarodowej Konferencji Kiszonek w Madison w 2009 r.
(opracowania Kung Limina z Uniwersytetu Delavare
www.udel.com), poświęconej w dużej mierze inokulantom stwierdzono, że minimalna ilość CFU (jtk),
jaka powinna być dostarczona do zakiszanej masy,
powinna wynosić 1x105 CFU/gram zakiszanej masy
(100 000). Podobne ilości preferuje Kemin Foods
Technology (www.kemin.com) zajmująca się biotechnologią w żywieniu zwierząt i ludzi.
Jeżeli warunki pogodowe są sprzyjające i zbierana
zielonka jest w odpowiedniej fazie, są to ilości wystarczające. Jeżeli warunki są mniej korzystne wskazane
jest zwiększenie ilości CFU/gram zakiszanej masy.
Sil-All 4x4 dostarcza, przy zastosowaniu 1 g
produktu/tonę zakiszanej masy, dokładnie 100 000
CFU/gram zakiszanej masy. Producent, firma Alltech
(www.alltech.com) zaleca używanie do zakiszania
traw 5 g produktu natomiast do motylkowych 10 g
produktu. Dawki te dostarczają odpowiednio 500 000
i 1 000 000 CFU/gram zakiszanej masy.
Sezon kiszenia kukurydzy jest przed nami. Do zakiszania całych roślin kukurydzy, CM czy CCM, wysłodków buraczanych zalecamy użycie inokulantu
Maize-All FVA zawierającego 3 szczepy bakterii
kwasu mlekowego, w ilości 1,25x1011 w gramie produktu, wspomaganych przez enzym α-amylazę.
Zastosowanie 1 grama produktu na 1 tonę zakiszanej masy wprowadza 125 000 CFU/gram zakiszanej masy. Zalecenia producenta to 2 gramy i wprowadzenie 250 000 CFU/gram zakiszanej masy.
Produkty te można zakupić w punktach sprzedaży
PUH „Chemirol” lub w sklepie internetowym
www.sklep.chemirol.com.pl.
Porównując dostępne na polskim rynku inokulanty, proponowane przez Chemirol są jednymi z najbardziej bogatych, a co jest ważne, jednymi z tańszych,
jeżeli chodzi o koszt wprowadzenia odpowiednich
ilości CFU.
Policz więc, ile Cię kosztuje te 100 000 CFU.
U nas kosztuje od 0,79 zł na trawy do 1,08 zł na
kukurydzę (brutto).
Więcej informacji można uzyskać na stronie internetowej www.chemirol.com, u specjalistów terenowych (Polska centralna, tel. 693725729, Polska północna, tel. 667671262) bądź w centrali firmy „Chemirol” pod tel. (52) 3188872.
dr inż. Tomasz Soukup
PUH „Chemirol”
WARTO PRZECZYTAĆ
WYMIANA POWIETRZA W CHLEWNI
Zbliża się lato, a wraz z nim wzrost temperatur.
Najbardziej odczują to zwierzęta, a zwłaszcza świnie,
które narażone są w chlewniach na duży stres termiczny, spowodowany niewydolnością układu termoregulacyjnego. Objawami tego zjawiska są m.in. spadek apetytu, spadek rozrodu, niższa mleczność macior, mniejsze przyrosty dzienne, padnięcia słabszych
sztuk. Aby ograniczyć wpływ wysokiej temperatury na
budynki inwentarskie należy posadzić w pobliżu
chlewni drzewa, które gdy podrosną stworzą naturalną osłonę, która zacieni ściany i dach chlewni.
Uszczelnić dach, by zapewnić dobrą izolację. Jeżeli
dopiero budujemy chlewnię to należy skierować ją
(osią podłużną) w kierunku północ - południe, a dopuszczalne odchylenie powinno wynosić nie więcej niż
30 stopni. W chlewni można zainstalować centralę
alarmową, która powiadomi gospodarza o przekroczeniu norm któregokolwiek z parametrów. Jednym
z droższych rozwiązań wentylacyjnych jest kanał podziemny ulokowany pod głównym korytarzem budynku
lub w pewnym oddaleniu od budynku, o głębokości
poniżej zamarzania ziemi.
Iwona Marcinkiewicz, Wymiana powietrza w chlewni,
Farmer 9/2011, dodatek Ferma, str. VIII
KISZONKA Z BEL PROSTOPADŁOŚCIENNYCH
Najczęściej przy sporządzaniu kiszonek z zielonki
wykorzystuje się prasy zwijające formujące bele cylindryczne. Można jednak do zbioru podsuszonej zielonki,
przeznaczonej na zakiszenie wykorzystać prasy tłokowe formujące wielkogabarytowe bele prostopadłościenne. Tego typu bele owija się owijarkami specjalnie
przeznaczonymi do tego kształtu bel, jak również owijarkami uniwersalnymi, przeznaczonymi do owijania
bel cylindrycznych. W artykule przedstawiono analizę
kosztów osłaniania bel przed dostępem powietrza,
uwzględniając następujące agregaty lub maszyny:
- owijanie bel prostopadłościennych pojedynczych
lub podwójnych przy pomocy owijarki przyczepianej McHale 998 współpracującej z ciągnikiem John
Deere 6210,
- owijanie bel prostopadłościennych owijarką szeregową Stretch-O-Matic,
- osłanianie bel prostopadłościennych w workach foliowych z wykorzystaniem ładowarki AG BAG SQARE
BALE BAGGER z własnym silnikiem spalinowym.
Stanisław Gach, Kiszonka z bel prostopadłościennych,
Agrotechnika 5/2011, str. 65
ZMIENIAJ PREPARATY DO DIPPINGU
Jednym z elementów programu zwalczania mastitis, czyli zapalenia wymienia u krów jest dipping. Polega on na dezynfekcji strzyków, kąpieli strzyków
w preparacie dezynfekującym. Wyróżniamy dezynfekcję przeddojową (predipping), jak i podojową (postdipping). Zabieg ten ma na celu zniszczenie drobnoustrojów znajdujących się na strzykach. Dobrze wy-
konany dipping podojowy likwiduje również drobnoustroje w kropli mleka zalegającego w kanale strzykowym. Zmniejsza się również liczba komórek somatycznych w mleku, czyli poprawia się jego jakość. Na
rynku dostępnych jest wiele preparatów do dippingu.
Różnią się one między sobą substancją aktywną, jej
stężeniem oraz dodatkiem innych substancji np.
zmiękczających. Specjaliści zalecają zmieniać preparat przynajmniej raz na pół roku, wtedy bakterie nie
uodpornią się na dany składnik, a zabieg dippingu
będzie bardziej efektywny.
Agnieszka Królak, Zmieniaj preparaty do dippingu,
Farmer 12/2011, dodatek Ferma, str. VI
MONTBELIARDE WYDAJNE I MAŁO WYMAGAJĄCE
Wielu rolników, po niepowodzeniach w hodowli
czarno-białych krów rasy hf zdecydowało się na bydło
rasy montbeliarde. W Polsce, według Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, w 2010
roku populacja krów tej rasy wynosiła 1312 sztuk.
Średnia wydajność mleczna wynosiła 7125 kg mleka,
zawartość tłuszczu 4,12%, a białka 3,49%. Rasę tę
wyhodowano w górzystych rejonach Francji. Charakteryzuje się zadowalającą mlecznością, dobrą zdrowotnością i płodnością. Bydło tej rasy ma mniejsze
wymagania odnośnie jakości pasz niż bydło rasy hf.
Zaletą tej rasy są również lepsze cechy rzeźne opasów w porównaniu do rasy hf. Nie wymagają też tak
intensywnej opieki weterynaryjnej jak bydło holsztyńsko-fryzyjskie. Opinie hodowców tej rasy są bardzo
pozytywne i warto je poznać.
Ryszard Lesiakowski, Montbeliarde wydajne i mało
wymagające, Top Agrar Polska 6/2011, dodatek Top
Bydło 6/2011, str. 26
PRECZ Z MUCHAMI W OBORZE!
W okresie letnim, w pomieszczeniach inwentarskich problemem stają się muchy. Ciepłe dni sprzyjają
rozwojowi tych uciążliwych owadów. Samice muchy
domowej składają jaja co 8 - 34 dni. Aby ograniczyć
ich populację należy poprawić higienę w oborze, silosach i magazynach. Należy między innymi: szybko
usuwać niedojady, częściej usuwać obornik, regularnie
mieszać gnojowicę wypełniającą kanały, w celu usunięcia warstwy kożucha, regularnie czyścić silosy i magazyny. Do zwalczania much stosuje się również lepy,
owadobójcze lampy UV, elektryczne pułapki. W oknach
można zamontować siatki. Muchy nie lubią ruchów
powietrza, dobrze jest więc zamontować wentylator.
Można również zasiedlić oborę muchami gnojowicowymi i gąsienicznikowatymi, które są naturalnymi wrogami much domowych. Do zwalczania tych owadów
służą również środki chemiczne – owadobójcze.
Felicitas Schröpfer, Precz z muchami w oborze!, Top
Agrar Polska 6/2011, dodatek Top Bydło 6/2011, str. 43
Do czytania zachęca
Lucyna Lesińska
Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy
LIPIEC - SIERPIEŃ
Bydło:
● Ruń pastwiskowa w tych miesiącach wolniej odrasta i jest jej mniej. Bydło nieraz wychodzi bardziej „na
spacer” niż na wypas. Jeśli tylko pozwalają na to zapasy z ubiegłego roku, dokarmiajmy krowy w oborze lub
z paśników na pastwisku. Zapobiegnie to spadkowi wydajności krów, jak też korzystnie wpłynie na stan
traw. Nie starajmy się braków pasz objętościowych wyrównać paszami treściwymi. Są one drogie, a dodatkowo ich nadmierna ilość w dawce może doprowadzić do kwasicy i jej konsekwencji.
● Wykaszanie niedojadów to bardzo ważny zabieg - przyspiesza odrost nowej runi i poprawia jej jakość.
● Pamiętajmy, aby w upalne dni umożliwić zwierzętom korzystanie z zacienionych miejsc. Bardzo przydatne
są wówczas drzewa i zakrzaczenia. Jeśli ich nie ma, może trzeba rozważyć postawienie, chociaż prowizorycznej wiaty, która uchroni krowy przed palącymi promieniami słońca.
● Musimy pamiętać bezwzględnie o stałym dostępie zwierząt do wody. Gdy jej brakuje, na nic zdadzą się nasze zabiegi dla utrzymania wydajności. Ani drogie pasze czy dodatki witaminowo-mineralne niewiele pomogą, gdy zwierzęta nie mają wody pod dostatkiem.
Trzoda chlewna:
Okres letni sprzyja korzystaniu zwierząt z wybiegów. Przy projektowaniu i budowaniu wybiegów dla trzody chlewnej, należy pamiętać o kilku zasadach:
● Wybiegi należy sytuować od strony południowej, południowo-wschodniej lub południowo-zachodniej. Teren
wybiegów powinien być osłonięty przed ciągłymi wiatrami oraz zawierać miejsca zacienione. Wybiegi dla
trzody powinny bezpośrednio przylegać do ścian budynku otworami wypędowymi z kojców.
● Około 30% powierzchni wybiegu należy wyposażyć w nawierzchnię utwardzoną, z której odprowadza się
ścieki do zbiorników na gnojówkę. W szczególności nawierzchnię taką powinien mieć pas wybiegu sąsiadującego bezpośrednio z budynkiem. Pas taki powinien mieć szerokość ok. 3 m i spadek 2% w kierunku od
ściany.
● Utwardzoną część wybiegu należy oddzielić ogrodzeniem od części miękkiej. Część utwardzona powierzchni
wybiegu powinna mieć krawężnik zabezpieczający płytę przed podryciem jej przez zwierzęta. Pożądane jest,
aby nieutwardzony teren wybiegu był zadrzewiony, w celu osłonięcia zwierząt przed ostrym słońcem. Drzewa na wybiegach muszą być jednak zabezpieczone przed zniszczeniem przez zwierzęta, które ogryzają korę
oraz ścierają ją, czochrając się.
● W okresie letnim, na wybiegach może być przeprowadzane skarmianie zwierząt świeżo koszoną zielonką
przywożoną wprost z pola. Można ją podawać bezpośrednio na powierzchnię wybiegu, lecz lepiej przygotować paśniki odpowiednie dla każdej grupy technologicznej świń.
Zbigniew Marciniak, Włodzimierz Sawirski
Czy wiesz, że …
DOCHODY ROLNICZE W UNII EUROPEJSKIEJ WZROSŁY
Wzrost wartości produkcji rolniczej w Unii Europejskiej spowodował, że dochody rolnicze w 2010 r.
zwiększyły się o 12,3% i dorównały poziomowi z 2008 r. W 2009 r. zanotowano spadek dochodów o 10,7%.
W 2010 r. o 2,2% zmniejszyły się nakłady pracy w rolnictwie.
Wartość produkcji roślinnej w 2010 r. zwiększyła się o 6,3%, a produkcji zwierzęcej o 2,4%.
W produkcji roślinnej wzrost wartości spowodowany był niemal wyłącznie wzrostem cen (o 8,9%). Pod
względem ilości produkcja roślinna zmniejszyła się o 2,4%. W największym stopniu wzrosły ceny nasion roślin oleistych (o 27,1%), zbóż (o 22,5%), ziemniaków (o 13,1%) i świeżych warzyw (o 9,0%). Zmniejszyła
się pod względem ilości produkcja buraków cukrowych (o 6,8%), ziemniaków (o 6,7%) i owoców (o 4,0%).
Wzrosła produkcja oliwy (o 17,0%), roślin białkowych (o 27,0%) i ryżu (o 1,9%).
W produkcji zwierzęcej wzrosły zarówno ceny uzyskiwane przez producentów (o 2,0%), jak i wielkość
produkcji (o 0,4%). W największym stopniu wzrosły ceny mleka (o 9,4%), owiec i kóz (o 7,0%), bydła
(o 0,4%), a zmniejszyły się ceny świń (o 0,4%). O 0,8% wzrosły koszty produkcji.
(Agra Europe 2010, nr 2444, s. 1)
Rolniczy Magazyn Elektroniczny CBR
Trafnym doborem par rodzicielskich do kojarzeń
tworzysz rentowność produkcji trzody chlewnej w swoim gospodarstwie
OKRĘGOWY ZWIĄZEK HODOWCÓW ZARODOWEJ TRZODY CHLEWNEJ
80-874 Gdańsk, ul. Na Stoku 48
tel./fax (58) 530-04-27, 530-04-44, e-mail: [email protected]
Genetyka przynosi szybkie zwiększenie mięsności produkowanego żywca wieprzowego.
Wysoka jakość materiału matecznego – loszki „POLSUS”, Filia Gdańsk i knurków „POLSUS”, Filia Gdańsk
wnosi lepsze korzyści produkcji w Twojej hodowli
i gwarantuje wyższe dochody w momencie klasyfikacji w ubojniach.
Wykaz hodowców trzody chlewnej, objętych oceną wartości użytkowej i hodowlanej
przez Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”
Filia w Gdańsku, z siedzibą w Tczewie, uprawnionych do sprzedaży
materiału hodowlanego
Stan na dzień 27.06.2011 r.
Lp.
Hodowca
1.
Błażek Zenon
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Browarczyk Tadeusz
Burek Stanisław
Cybulski Zbigniew
Ebertowski Ryszard
Godlewski Zdzisław
Gołecki Feliks
8.
9.
10.
11.
Graban Wiesław
Gumiński Ryszard
Hanasko Zenon
Pliszka Józef
Miejscowość
Gmina
86-171 Rychława
Skórcz
Smołdzino
Lubieszyn
Ostrowite
Markubowo
Czarlin
Mościska
83-304
83-420
89-662
83-400
83-110
83-240
Przodkowo
Liniewo
Ostrowite
Kościerzyna
Tczew
Lubichowo
Przodkowo
Liniewo
Chojnice
Kościerzyna
Tczew
Lubichowo
Zelgoszcz
Miradowo
Rabacino
Zelgoszcz
83-208
83-210
77-100
83-208
Zelgoszcz
Zblewo
Bytów
Zelgoszcz
Lubichowo
Zblewo
Studzienice
Lubichowo
12. Hnatiuk Zenon
Rabacino
77-100 Bytów
Studzienice
13. Jurczyński Henryk
Wielgłowy
83-120 Subkowy
Subkowy
14. Klingenberg-Homa
Brygida
15. Koss Beata, Mirosław
16.
17.
18.
19.
Kamionka
Poczta
Sztumska Wieś 82-400 Sztum
Gnieżdżewo
Krawczykiewicz Michał
Sternowo
Łoza Jarosław
Rabacino
Mazurowski Łukasz
Wielki Bukowiec
Mazurowski Marek
Zelgoszcz
20. Miąskowski Stanisław
21. Mokwa Maria
22. Nowakowski Mieczysław
23. Odya Czesław
Załęże
Subkowy
Pałubin
Łąg Kolonia
Sztum
840121 Swarzewo
Puck
89-641
77-100
83-208
83-208
Chojnice
Studzienice
Skórcz
Lubichowo
Nowa Cerkiew
Bytów
Zelgoszcz
Zelgoszcz
83-304 Przodkowo
Przodkowo
83-120 Subkowy
Subkowy
83-430 Stara Kiszewa
89-652 Łąg
Stara Kiszewa
Czersk
Nr tel.
58 582-91-37
0-605852155
58 681-96-36
58 687-80-63
52 39-87-412
58 686-57-27
58 536-69-13
58 588-56-03
604888543
58 588-51-15
58 588-44-34
59 821-47-89
58 582-43-06
Produkuje
loszki
i
loszki
knurki
krzyżówkowe
*
Rasa
10
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
20
10
20
10
20, 80
20
*
-
*
*
*
*
20
20
10, 70
20
59 821-47-93
504066467
58 536-69-51
601937950
55 640-48-09
*
*
10
-
*
20
*
*
20
58 673-37-62
0-693302914
52 39-87-384
59 821-47-82
514471825
58 560-95-26
606618096
58 681-96-54
*
*
10, 70
*
*
*
*
*
*
20
20
10
20, 70
*
*
10
58 536-83-43
605346075
58 687-64-32
52 39-86-830
600534778
-
*
20
-
*
*
10
20
Lp.
Hodowca
Miejscowość
Poczta
Gmina
24. Regliński Andrzej
25. Roskwitalski Wojciech
26. Skrzypkowski Szczepan
Smołdzino
Wysoka
Smołdzino
83-304 Przodkowo
83-212 Bobowo
83-304 Przodkowo
Przodkowo
Bobowo
Przodkowo
27. Stefański Marian
28. Stolc Józef
Skorzewo
Kiełpino
83-400 Kościerzyna
83-307 Kiełpino
Kościerzyna
Kartuzy
29. Syldatk Elżbieta
30. Szepel Edward
Gronowo
Węgorzynko
Miastko
ul. Długa 12/40
Pawłowo
Lotyń
Pastwa
31. Szulc Bogdan
32. Szynszecki Mirosław
33. Śnieg Andrzej
34. Talewski Grzegorz
35. Terefenko Zbigniew
36. Węsierski Jan
37. Megier Jarosław
83-122 W. Walichnowy Gniew
77-200 Miastko
Miastko
89-600 Chojnice
89-641 Nowa Cerkiew
82-500 Kwidzyn
Czersk
89-650 Czersk
ul. Łubianka 9
Michałowo
76-223 Stawęcino
Smołdzino
Wolny Dwór
83-304 Przodkowo
Skarszewy
Chojnice
Chojnice
Kwidzyn
Czersk
Główczyce
Przodkowo
Skarszewy
Nr tel.
58 681-96-61
58 562-17-45
58 681-96-30
603452481
58 687-12-11
58 681-05-91
607658208
58 535-16-79
502247997
52 39-70-954
52 39-87-258
55 275-74-70
602670505
52 39-84-474
603199648
59 811-66-78
880588100
58 681-96-74
605665567
58 588-22-11
Produkuje
loszki
i
loszki
knurki
krzyżówkowe
*
*
*
*
*
Rasa
10
10
20, 80
*
*
*
*
*
*
*
*
20
10, 20,
70
10
10
*
*
*
*
20
20
20, 70
*
*
10
-
*
20
*
*
*
*
20
10
* zakres produkcji oraz aktualna w miesiącu możliwość ilościowego zakupu materiału hodowlanego (knurki, loszki)
SYMBOLE RAS:
10- WBP,
20 - BPZ,
50 - ZŁOTNICKA PSTRA,
60 - HAMPSHIRE,
70 - DUROC,
80 – PIETRAIN
Wykaz hodowców, którzy zrezygnowali z prowadzenia oceny użytkowości rozpłodowej loch
i nieposiadających certyfikatu oraz uprawnień do sprzedaży materiału hodowlanego trzody chlewnej
(knurki i loszki).
1. Dahm Józef – Kranek, gmina Skórcz,
2. Cirocki Stanisław – Smołdzino, gmina Przodkowo,
3. Wrona Kazimierz – Łęgowo, gmina Pruszcz Gdański,
4. Wolski Bronisław – Bawernica, gmina Parchowo,
5. Toruńczak Ryszard – Załamkowo, gmina Kamienica Królewska,
6. Borkowski Zbigniew – Kościeleczki, gmina Malbork.
7. Nalikowski Piotr – Dubiel, gm. Kwidzyn
Wykaz telefonów komórkowych (służbowych) osób udzielających informacji na temat dostępnego
materiału hodowlanego:
1. Ryszard Bogusławski - 507088394,
2. Andrzej Bułakowski - 507088396,
3. Arkadiusz Drewing
- 507088398,
4. Krzysztof Żółć
- 507088399,
5. Aleksandra Kopicka – 507088395.
Spostrzeżenia z wyjazdowej konferencji do Szwecji
w ramach partnerskiego programu BERAS Implementation
EKOLOGICZNE ROLNICTWO TO CZYSTE ŚRODOWISKO!
Intensywne metody produkcji rolnej są nadal dominującym systemem gospodarowania w całym regionie Morza Bałtyckiego. Zwiększenie intensywności
produkcji zauważa się wciąż nie tylko w krajach starej
„15”, ale również w nowych krajach UE. Wzrost intensywności pociąga za sobą ujemne skutki wynikające
z produkcji.
Mimo podejmowanych działań ochronnych, wciąż
istnieje tendencja wzrostowa wycieków składników
pokarmowych ze źródeł rolniczych. Intensywne, konwencjonalne rolnictwo, szczególnie w Szwecji, Finlandii, Danii i Polsce, stanowi realne zagrożenie zatrucia
wód Bałtyku. Są to kraje z najdłuższymi liniami brzegowymi, dużą koncentracją intensywnego rolnictwa
w strefach przybrzeżnych oraz dużą ilością największych rzek tego rejonu.
Podstawowy udział w zanieczyszczeniu Bałtyku
mają ścieki transportowane Wisłą i Odrą. Z informacji
zebranych dla potrzeb realizacji Konwencji o Ochronie
Morskiego Środowiska Obszaru Morza Bałtyckiego wynika, że Polska ma znaczny udział w zanieczyszczeniu.
Odprowadzany ładunek z Polski stanowi około 22%
całkowitego ładunku odprowadzanego łącznie przez
wszystkie państwa nadbałtyckie. Natomiast ładunek
azotu i fosforu stanowi odpowiednio 38% i 36%.
W związku z dużą ilością zanieczyszczeń oraz składników odżywczych pochodzących z rolnictwa, Polska znajduje się w centrum zainteresowania wszystkich instytucji odpowiedzialnych za ochronę Morza Bałtyckiego.
W ostatnim czasie podpisanych zostało wiele
umów międzynarodowych, w których podkreśla się
znaczenie ochrony wód Bałtyku. Najważniejszą z nich
jest Konwencja Helsińska. Opracowano dużą ilość
projektów naprawczych oraz podjęto wiele bezpośrednich działań, w celu przeciwdziałania eutrofizacji
czyli „przeżyźnieniu” Morza Bałtyckiego.
Do pogorszenia się środowiska morskiego przyczyniają się najbardziej: przemysł paliwowo-energetyczny,
metalurgiczny, chemiczny oraz rolnictwo. Rolnictwo
jest odpowiedzialne za największy ładunek azotu
i fosforu przedostający się do morza spośród wszystkich gałęzi gospodarki. Skutki eutrofizacji odczuwają
najbardziej kraje skandynawskie i właśnie one są
głównymi inicjatorami wielu działań zmierzających do
zmiany tej sytuacji.
Skutki eutrofizacji Morza Bałtyckiego
Jednym z takich działań był program pod nazwą
„BERAS”, w ramach którego od 2003 do 2006 roku,
również w Polsce, weryfikowana była sytuacja dotycząca sposobów i metod gospodarowania oraz poziom
świadomości i rodzaje działań podejmowanych w zakresie ochrony środowiska. Na podstawie wyciągniętych wniosków stworzono nowy projekt. Tym razem
wdrożeniowy, w którym od września 2010 r. uczestniczy również Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Gdańsku. Projekt pod nazwą BERAS – IMPLEMENTATION realizowany jest w ramach Programu Regionu
Morza Bałtyckiego 2007 – 2013. Poza PODR w Gdańsku, po stronie polskiej w projekcie biorą udział:
IUNG w Puławach, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Polski Klub Ekologiczny w Gliwicach oraz Stowarzyszenie Rolników
Indywidualnych „Solidarność”.
Do tej pory Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku brał udział w kilku spotkaniach roboczych zarówno krajowych, jak i zagranicznych, na
których omawiano główne założenia projektu, jak
i przygotowywano partnerów do wypełniania szczegółowych zadań wynikających z celów projektu.
W dniach 24 - 27 maja br., na zaproszenie
szwedzkiej uczelni Sodertorn University oraz lokalne-
go ekologicznego stowarzyszenia wzięliśmy udział
w konferencji, która miała miejsce w miejscowości
Jarna niedaleko Sztokholmu.
Przedstawiciele polskich jednostek partnerskich
biorących udział w projekcie
Na konferencji w Jarnie
W konferencji wzięli udział wszyscy partnerzy projektu, przedstawiciele inicjatyw społecznych, stowarzyszenia, reprezentanci szczebli ministerialnych i naukowych z wielu krajów. Głównym tematem konferencji
był rozwój zrównoważonej polityki żywnościowej.
Omawiano zagadnienia związane z rynkiem rolnym i
podmiotami biorącymi w nim udział, począwszy od
producentów, przetwórców i handlowców, a kończąc
na konsumentach. Analizowano mocne i słabe strony
oraz zagrożenia całego obecnego systemu żywnościowego, konfrontując go z ideą ekologicznego recyklingu w rolnictwie, jako szansą na zrównoważone
zużycie zasobów naturalnych oraz prawidłowy bilans
składników odżywczych w całym ekosystemie. Zwracano uwagę iż rolnictwo ekologiczne oparte głównie
na produkcji zwierząt gospodarskich z dużą ilością
użytków zielonych oraz roślin motylkowych w płodozmianie, daje nadzieję na zmniejszenie ilości zużywanych nawozów sztucznych oraz pestycydów. Oprócz
części teoretycznej w programie konferencji przewidziano również część praktyczną, tj. prace warsztatowe w podgrupach i wyjazdy terenowe do przykładowych okolicznych farm i lokalnych przetwórni spółdzielczych.
Prace warsztatowe w podgrupach
W myśl zasady słowa uczą, przykłady pociągają,
dla potrzeb projektu założone zostały przykładowe
gospodarstwa wdrożeniowe (BIC), w których w pełni
realizowane są wszystkie zasady i cele ekologicznego
systemu recyklingu w rolnictwie (ERA). Stworzone
gospodarstwa funkcjonują jako centra kształcenia
i inspiracja dla innych, podobnych inicjatyw. W naszym województwie takie gospodarstwo znajduje się
w miejscowości Trzcińsk, w powiecie starogardzkim.
Planuje się, w krajach partnerów, wytypować gospodarstwa chętne do konwersji z typowego konwencjonalnego systemu gospodarowania na system ekologiczny ERA.
Podczas zorganizowanego wyjazdu mieliśmy możliwość odwiedzenia farmy z produkcją mleka od
42 krów i zajmującą się wyrobem serów i drobnej
galanterii mlecznej. Na farmie znajdowała się również
mała piekarnia oraz szkoła dla młodzieży ucząca zasad rolnictwa ekologicznego.
Farmerzy BIC tłumaczą na czym polega produkcja
w systemie ekologicznego recyklingu w rolnictwie (ERA)
świeże warzywa, kwiaty, pieczywo, jak i gotowe, przetworzone produkty konsumpcyjne, a nawet kosmetyczne. Wszystkie opatrzone były znakiem „Organic”.
Zwierzęta w BIC farmie
1.
Maszyny rolnicze w BIC farmie
2.
Następnie przedstawiono nam gospodarstwa warzywnicze wraz z całym asortymentem własnych produktów sprzedawanych we własnych mini marketach.
3.
Produkty wyprodukowane w gospodarstwach
ekologicznych (zdjęcia 1, 2, 3)
Gospodarstwo ogrodnicze – produkcja ekologiczna
Na półkach sklepowych można było znaleźć zarówno
Najważniejszą rolę w zmianie świadomości ludzkiej i kształtowaniu poglądów odgrywa - oprócz wychowania rodzinnego - szkoła. Stowarzyszenie lokalnych ekologów kładzie ogromny nacisk na wychowa-
nie młodzieży w duchu antropozoficznym. W szkołach,
oprócz wiedzy teoretycznej, dużą część zajmują zajęcia praktyczne, które odbywają się zarówno w gospo-
darstwach przyszkolnych, jak i w gospodarstwach
okolicznych rolników.
Motto przewodnie wychowawców brzmi: „Chcemy
dawać naszym dzieciom smaczną i zdrową żywność,
która jest również przyjazna dla środowiska”.
Według zasad BERAS spożycie mniejszej o 75% ilości mięsa, a zwiększenie konsumpcji warzyw o 100%
może znacznie zredukować emisję gazów cieplarnianych oraz zmniejszyć powierzchnię produkcyjną potrzebną do wyżywienia ludności. Przyczyni się to również do ograniczenia emisji zanieczyszczeń do środowiska. Przyglądając się bliżej całej społeczności, począwszy od farmerów, przetwórców, systemu edukacji, a nawet opieki zdrowotnej świadczonej na terenie
działania tej grupy, można odnieść wrażenie ogromnej symbiozy między uczestnikami lokalnego rynku,
ścisłej współpracy i ogólnego zrozumienia w kwestiach ochrony środowiska. Wzrost świadomości ekologicznej to podstawowy cel podjęty w projekcie przy
zakładaniu wszystkich prywatnych inicjatyw na terenach wiejskich.
Młodzież szkolna w czasie zajęć praktycznych
Świadomość młodych ludzi kształtuje się również
przez „żołądek”. W szkolnych restauracjach posiłki
przygotowane są wyłącznie według receptury „Dieta
dla Czystego Bałtyku”.
Pojazd promujący w krajach nadbałtyckich produkcję
rolną w systemie ekologicznego recyklingu
w rolnictwie (ERA)
Przenosząc doświadczenia, nabyte po wizycie
w Szwecji, na nasz teren działania, będziemy promować ideę czystego środowiska opartą na rolnictwie
ekologicznym, podnosić świadomość nie tylko w gronie farmerów, ale również wśród przetwórców, przedstawicieli samorządów oraz przede wszystkim wśród
młodzieży szkolnej, która niebawem bezpośrednio
będzie kształtować nasze środowisko.
Aleksander Banasik
PPH „DOWO”
WOJCIECH DOBRZYCKI
73-110 Stargard
Dieta dla Czystego Bałtyku
● nawóz wapniowo-magnezowy węglanowy – dolomit
CaO – 30%
MgO – 17%
● nawóz wapniowy węglanowy CaO – 50% = 90% CaCO3
● nawóz wapniowy tlenkowy CaO – 50% i 60%
tel./fax 91/578 67 33, tel. kom. 601863937
www.dowo.pl
NOWY ZAKŁAD GRANULACJI BIOMASY
„Widok Energia” z Sopotu, dynamiczna spółka z branży energii odnawialnej,
uruchomiła zakład granulacji biomasy w miejscowości Koniecwałd koło Sztumu,
na Żuławach.
Uroczyste otwarcie zakładu odbyło się 10 czerwca
br. W otwarciu uczestniczyło wielu zaproszonych gości
- od władz wojewódzkich, samorządowych powiatowych i gminnych, przedstawicieli wielu instytucji
związanych z obsługą rolnictwa i odnawialnymi źródłami energii po producentów rolnych. Uroczystego
przecięcia wstęgi dokonali właściciele firmy, udziałowcy oraz przedstawiciele władz.
Inwestycja powstała w krótkim czasie. Sfinansowano ją w części ze środków własnych oraz ze środków
zewnętrznych. Na realizację projektu: „Innowacyjna
technologia produkcji pelet w zakładzie granulacji biomasy Widok Energia”. Spółka podpisała umowę z Polską
Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości o dofinansowanie
w ramach działania 4.4. „Nowe inwestycje o wysokim
potencjale innowacyjnym”, osi priorytetowej 4. „Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 - 2013. Uzyskane dofinansowanie zapewniło środki na realizację inwestycji na poziomie ponad 60% kosztów kwalifikowanych
projektu. Pozostałe środki pochodzą z funduszy własnych i kredytu bankowego.
Wybudowany zakład granulacji biomasy będzie
docelowo produkował rocznie 40 tys. ton peletu ze
słomy. Oznacza to, że jest to jeden z większych zakładów produkujących przetworzoną biomasę w Polsce. Docelowo spodziewane przychody, oparte na
średnich cenach, pozwalają szacować wartość rocznej
produkcji na ponad 18 mln zł w skali roku.
W wybudowanej hali produkcyjnej zastała
umieszczona automatyczna linia technologiczna.
Proces produkcji peletu w nowo otwartym zakładzie składa się z następujących etapów:
- podajniki bel słomy,
- szarpacze słomy,
- suszenie słomy – o ile wilgotność jest zbyt wysoka,
- mielenie słomy i sprawdzanie jej pod kątem zawartości elementów obcych,
- prasowanie słomy – sucha słoma podawana jest do
prasy peletującej, gdzie na matrycach uzyskuje odpowiednie gabaryty,
- schładzanie pelet – w celu ich zapakowania i przygotowania do transportu.
Pelet produkowany jest w 100% z naturalnych
składników, takich jak: słoma zbóż, słoma rzepaku,
rośliny energetyczne, przy zastosowaniu pras o bardzo dużym ciśnieniu zgniatania. Ponadto firma, w celu
zapewnienia sobie surowca na potrzeby zakładu, inwestuje w zakup ziemi, na której będzie uprawiała
rośliny energetyczne, głównie miskantus.
„Widok Energia” pracuje również intensywnie nad
kolejnymi projektami związanymi z energią odnawialną i docelowo chce stworzyć holding całkowicie samowystarczalnych spółek, które będą produkowały
„zieloną energię”, od zapewnienia sobie surowca,
poprzez odpowiednie przygotowanie biomasy, na
samej produkcji energii elektrycznej kończąc.
Należy podkreślić, że tak duża inwestycja w odnawialne źródła energii może ożywić lokalny rynek,
stworzy nowe miejsca pracy, przyczyni się do zmniejszenia emisji spalin i ochrony środowiska. Ponadto
może zapewnić dodatkowy dochód dla okolicznych
rolników, dając możliwość sprzedaży słomy.
Adam Kopeć
W GOSPODARSTWIE PAŃSTWA CERANOWSKICH
Dobitnym przykładem zmian, jakie zachodzą w gospodarstwach rolnych
w gminie Zblewo, jest gospodarstwo Beaty i Janusza Ceranowskich z Białachowa.
Z rolnikami rozmawia Henryk Świadek z Biura Powiatowego ODR w Starogardzie
Gdańskim.
zumianego dobrostanu zwierząt. Prace budowlane
rozpoczęły się w 2003 roku. W dniu przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej, dysponowaliśmy już
nowoczesną chlewnią.
Jaka jest obecna skala produkcji żywca wieprzowego w waszym gospodarstwie i na ile
wykorzystany jest do tego celu obecny budynek inwentarski?
Tucz trzody chlewnej odbywa się w cyklu zamkniętym. Wydzielona jest porodówka i miejsce na
lochy luźne i prośne. Obecnie stado podstawowe macior liczy 45 sztuk. Pogłowie macior w ciągu roku nie
przekracza 50 sztuk. Pozwala to sprzedawać rocznie
około 850 sztuk tuczników. Końcowy tucz tuczników
odbywa się na głębokiej ściółce. Z dumą stwierdzamy,
że jest to maksymalne wykorzystanie wszystkich stanowisk w chlewni. W żywieniu trzody wykorzystujemy
zboża wyprodukowane we własnym gospodarstwie,
z zakupu pochodzą koncentraty wysokobiałkowe.
Mówiąc o skali produkcji zamierzamy powiększyć
sprzedaż tuczników. W tym celu zdecydowaliśmy się
na budowę drugiej chlewni. Inwestycja ta pozwoli
nam zwiększyć sprzedaż tuczników o dodatkowe 800900 sztuk. W budynku tym znajdzie się również miejsce na 15 - 20 sztuk bydła opasowego. Pozwoli to
w sposób racjonalny wykorzystać trwałe użytki zielone naszego gospodarstwa. Początek rozpoczęcia inwestycji 2012 rok. Planujemy również powiększyć
areał gospodarstwa.

Decyzja odważna, zdajecie sobie sprawę, że
w województwie pomorskim powiat starogardzki jest świńskim zagłębiem, czy ten
fakt nie budzi waszych obaw?
Przyszło nam żyć i pracować w sytuacji, w której
wszystko może budzić obawy, może też dać duże
możliwości rozwoju. Takie są zasady gospodarki wolnorynkowej. Patrzymy jednak z nadzieją i ufnością
w przyszłość. Nie boimy się konkurencji. Po realizacji
inwestycji związanej z nową chlewnią dysponować
będziemy dużą ilością tuczników, na które na pewno
znajdziemy zbyt. Od lat związani jesteśmy z Zakładem Przetwórstwa Mięsnego „HEROLD” w Zblewie.
Firma ta ma swoją markę nie tylko na rynku lokalnym. Uważamy, że gospodarstwa dysponujące dużą
ilością towaru mają przyszłość na rynku. Ważna
w tym wszystkim jest jakość, nad którą od wielu lat
pracujemy.

Jakie były początki waszego wspólnego gospodarowania?
Gospodarstwo zapisali nam moi rodzice (rodzice
Pana Janusza) w 1996 roku. Nasze plany od początku związane były z chowem trzody chlewnej w cyklu
zamkniętym. Nie ukrywamy, że początki były trudne. Powierzchnia gospodarstwa wynosiła niespełna
8 ha użytków rolnych, a możliwości zakupu ziemi
były znikome. Dlatego z ulgą przyjęliśmy wiadomość
o możliwości zakupu gruntów od Agencji Nieruchomości Rolnej Skarbu Państwa. W chwili obecnej powierzchnia gospodarstwa wynosi 64,25 ha. Istniejący wówczas budynek inwentarski był zbyt mały i nie
zapewniał należytej skali produkcji, dlatego decyzja
nasza była jednomyślna – budujemy nowoczesną
chlewnię spełniającą wszystkie wymogi szeroko ro
Szansą dla rolników są programy wynikające
z „PROW 2007-2013”, w jaki sposób wykorzystaliście te możliwości?
- Jesienią 2007 roku złożyliśmy w Oddziale Terenowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
w Gdyni wniosek w ramach działania 123 - „Modernizacja gospodarstw rolnych”. W ramach tego działania
postanowiliśmy wyposażyć park maszynowy w nowoczesny i wydajny sprzęt rolniczy. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie. W 2009 roku rozliczyliśmy projekt. To co było zaplanowane zrealizowaliśmy. Mamy
teraz do dyspozycji ciągnik rolniczy dużej mocy,
agregat uprawowo-siewny, obracany pług 4-skibowy,
rozsiewacz nawozów, brony hydrauliczne, owijarkę do
słomy oraz sprzęt do czyszczenia i zaprawiania nasion
zbóż. Środki finansowe - maksymalną kwotę zwrotu
z tego działania wykorzystaliśmy niemal w 100%.
Poza tym uczestniczymy od 2008 roku w realizacji
Programu Rolnośrodowiskowego - pakiet „Rolnictwo
zrównoważone” i pakiet „Ochrona wód i gleb”.

Od wielu lat, jako pracownik BP ODR w Starogardzie Gdańskim, obserwuję rozwój Waszego gospodarstwa, za który otrzymujecie
wiele wyróżnień. Które z nich cenicie sobie
najbardziej?
- Każe wyróżnienie jest dla nas niezwykle ważne
i cenne. Miło nam było odebrać wyróżnienie za bardzo
dobrą współpracę od Stacji Hodowli i Unasieniania
Zwierząt. Cieszyliśmy się z wyróżnienia za prowadzone inwestycje w gospodarstwie i osiąganie bardzo
dobrych wyników w produkcji żywca wieprzowego od
Banku Spółdzielczego w Skórczu, Oddział w Zblewie.
Najbardziej jednak ucieszyła nas nagroda, jaką
otrzymaliśmy w tym roku od Wójta Gminy Zblewo.
Wójt co roku wyróżnia najlepszych w różnych dziedzinach. My otrzymaliśmy nagrodę główną w dziedzinie
rolnictwo.

Dziękuję za rozmowę i życzę dalszych sukcesów.
ŚLĄSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO
W CZĘSTOCHOWIE
ORGANIZATOR
Śląski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego
w Częstochowie
serdecznie zaprasza na
XX KRAJOWĄ WYSTAWĘ ROLNICZĄ
OGÓLNOPOLSKIE DOŻYNKI JASNOGÓRSKIE 2011
W CZĘSTOCHOWIE
w dniach 3 – 4 września 2011 r.
W programie:
TARGI:
● Nasienne
● Paszowe
● Pszczelarskie
●
●
●
●
WYSTAWY:
● Polska Nauka Rolnicza
● Maszyny i Narzędzia Rolnicze
● Przedsiębiorczość na wsi
● Drobny inwentarz
TARGI SZTUKI LUDOWEJ
KIERMASZE: kwiatów i krzewów ozdobnych, produktów ekologicznych
STOISKA AGROTURYSTYCZNE
WYSTĘPY KRAJOWYCH I ZAGRANICZNYCH ZESPOŁÓW
FOLKLORYSTYCZNYCH
Zgłoszenia kierować prosimy na adres:
Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie
ul. Wyszyńskiego 70/126, 42-200 Częstochowa
tel. (34) 377 01 17, fax (34) 362 04 89, e-mail: [email protected]
WSPÓŁORGANIZATOR
Urząd Miasta Częstochowy
SZKOLENIE EKSPERTÓW W STUTTGARCIE
W dniach 23 - 25 maja br., siedmioosobowa grupa ekspertów, w tym pięcioro
doradców z Oddziału PODR w Strzelinie, odbyła pierwsze szkolenie w ramach projektu BioEnergy Farm w Instytucie IER Uniwersytetu w Stuttgarcie (Niemcy).
Wśród uczestników szkolenia spotkaliśmy reprezentantów Belgii, Estonii, Holandii, Niemiec, Włoch i Polski. Projekt ten ma na celu upowszechnianie stosowania
i produkcji bioenergii i biopaliw w rolnictwie.
3%) wtłacza się pod ciśnieniem 7 barów do miejskiej
sieci gazowej. Surowcem wsadowym biogazowni jest
kiszonka z traw, kiszonka z kukurydzy, dodatek kiszonki z ziaren kukurydzy oraz 1 - 2% odchodów
z produkcji zwierzęcej, jednak rzadko stosowane.
Trawy zbierane są z obszaru ok. 150 ha, kukurydza
z około 550 ha. Na dobę zużywa się około 10 ton
substratu.
Uczestnicy szkolenia
Pierwszy dzień szkolenia to zajęcie typowo teoretyczne: wprowadzenie do tematu, poznanie podstawowych definicji, informacje nt. ochrony klimatu,
potencjału energetycznego, biogazu w Niemczech
i w Europie, wprowadzenie do zagadnień z zakresu
technologii biogazu, technologii fermentacji, instalacji
biogazowych, procesu przetwarzania substratów.
Drugi dzień to poznanie procesu fermentacji; substraty – produkcja gazu z odpadów i z upraw energetycznych; nawożenie, gospodarowanie ekologicznym
nawozem pofermentacyjnym, ocena wpływu na środowisko procesu przetwarzania substratów; analiza
opłacalności, funkcjonowanie biogazowni.
Trzeci dzień: zwiedzanie przykładowych biogazowni i omawianie ich funkcjonowania.
Pierwsza z nich znajduje się w Mülhacker – mieście leżącym tuż przy granicy z Francją. Miejscowość
liczy 25.512 mieszkańców. Na jej obrzeżach funkcjonuje Stadtwerke Mülhacker Gmbh - zakład fermentacji dwustopniowej. Łączna ilość produkowanego biogazu to 1000 m3/1 godz., z czego w fermentatorze
poziomym wytwarza się 40% produkcji, a w cylindrycznym 60% produkcji. Gaz z obu instalacji jest
mieszany. Otrzymany produkt zawiera 52% biometanu, który po uzdatnieniu (usuwa się siarkowodór,
dwutlenek węgla oraz dodaje propan w ilości 0,5 –
Drugi zwiedzany przez nas zakład produkcji biogazu to Gehrung Biogas GbR Ostfildern. Jest on własnością Reinera Gehrunga, a usytuowany jest w jego
gospodarstwie rolnym. Rolnik prowadził hodowlę bydła oraz trzody chlewnej, którą żywił odpadami z restauracji i stołówek. W chwili, kiedy przepisy UE
uniemożliwiły karmienie zwierząt takimi odpadami,
stanął przed problemem likwidacji chowu trzody
chlewnej
i dramatycznego zmniejszenia dochodów swojego
gospodarstwa rolnego. Wtedy podjął decyzję o produkcji biogazu z odpadów porestauracyjnych oraz
kiszonki z kukurydzy i traw. Inwestycja kosztowała
ok. 500 000 euro. Biogaz produkowany jest w technologii Weltec Biopower Gmbh. Z niego, przy pomocy dwóch
agregatów o mocy 110 kW każdy, produkuje tzw. „zieloną” energię elektryczną, do której otrzymuje dopłatę
w wysokości 10 eurocentów do każdej kWh energii.
Roczne zużycie biomasy wynosi około 2.500 ton, w tym
50% to odpady restauracyjne.
Leinfelden – Echterdingen Gmbh to trzecia firma
produkująca biogaz, którą odwiedziliśmy. Produkuje
biogaz w unikatowej technologii (suchej fermentacji –
BAL) zgazowania biomasy powyżej 30% suchej masy.
Produkcja odbywa się w pięciu szczelnych komorach
fermentacyjnych, w których na pryzmę biomasy, przy
pomocy specjalistycznej instalacji, natryskuje się płyn
(perkulat). Substratami używanymi w procesie suchej
fermentacji są: kiszonka z zielonej masy zbóż, kiszonka z kukurydzy, kiszonka z traw, również z traw
z niedaleko położonego lotniska w Stuttgarcie, poplony oraz obornik koński z pobliskich stadnin koni. Produkowany biogaz jest paliwem do agregatu kogeneracyjnego. Sprzedaje się „zieloną’’ energię elektryczną
z dopłatą oraz ciepło dostarczone do sieci ciepłowniczej miasta Leinfelden-Echterdingen, również z dopłatą. Rocznie zużywa się ok. 7.000 ton substratów,
których dostarczeniem zajmuje się dziesięciu rolni-
ków, a dwóch nadzoruje pracę biogazowni.
3.
1.
Zwiedzane biogazownie (fotografie 1,2,3)
Podsumowując szkolenie, trzeba zauważyć, że
inwestycje w biogazownie to przede wszystkim przedsięwzięcie biznesowe. Wcześniej byliśmy przekonani,
że służą racjonalnemu zagospodarowaniu odchodów
zwierzęcych, utylizacji odpadów organicznych, ochronie środowiska naturalnego itd.
Następne szkolenie w ramach projektu BioEnergy
Farm odbędzie się w Belgii w dniach 21 - 23 września br.
Zdzisław Kołodziejski
Piotr Żydaczek
2.
CUDZE CHWALICIE…
W dniach 24 – 25 maja br. odbył się wyjazd studyjny do Trelleborga w Szwecji. Główny temat wyjazdu to wykorzystanie biogazowi w ochronie środowiska
przed związkami azotu pochodzenia rolniczego. Problem ten jest tematem działania w ramach szerokiego
programu dotyczącego ochrony wód Bałtyku, realizowanego wspólnie ze stroną szwedzką przez Urząd
Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
W wyjeździe uczestniczyli: Teresa Jakubowska –
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, Ksawery Kuligowski – Uniwersytet Gdański oraz przedstawiciele Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego:
Maria Sawirska, Ewa Iwicka, Andrzej Dolny, Grzegorz
Manowski i piszący te słowa - Adam Jabłoński.
W pierwszym dniu wizyty przedstawiciele strony
szwedzkiej przedstawili kilka prezentacji omawiających problem zanieczyszczenia wód związkami azotu
pochodzenia rolniczego. Problem ten proponują rozwiązać systemem biogazowi, które mają przygotowywać gnojowicę i obornik do ich rolniczego wykorzystania, a także przy pomocy biogazowi planują redukować związki azotu poprzez hodowlę alg z wód przechwytywanych systemem melioracji i gromadzonych
w sztucznych zbiornikach, wykorzystując ukształtowanie terenu – jary, wąwozy.
Drugiego dnia pokazano nam trzy obiekty, z których dwa są w fazie przygotowania i nie produkują
jeszcze biogazu, a trzeci - typowa biogazownia, przerabiająca gnojowicę świńską - jest w fazie rozruchu.
Moim zdaniem na terenie naszego województwa
nie ma jeszcze takiego problemu ze związkami azotu
pochodzenia rolniczego, jak w Szwecji. Być może, co
wynika z nieoficjalnych sygnałów docierających od
wędkarzy, problem zaczyna się już w zlewni rzeki
Łupawy. Szczegółowych badań i stałego monitoringu
wymagają również tereny w sąsiedztwie dużych ferm
trzody i bydła. Myślę, że powodem w miarę niewielkich problemów ze związkami azotu pochodzenia rolniczego jest ciągłe jeszcze rozdrobnienie produkcji
zarówno roślinnej, jak i zwierzęcej oraz niski poziom
nawożenia. Jeżeli jednak w rolnictwie decydować będzie tylko ekonomika, a nie jakość środowiska, a co
za tym idzie, jakość żywności, to w krótkim czasie
Polska również stanie przed problemami takimi, jakie
mają np. Szwedzi.
Ponieważ wyjazdy, takie jak ten, są okazją do
podglądania rozwiązań stosowanych w różnych innych
dziedzinach życia, zauważyłem, że w Skanii nie buduje się ferm siłowni wiatrowych. Jest tam stosunkowo
dużo wiatraków, ale są one stawiane parami, oddalonymi od siebie o kilka kilometrów. Podróże kształcą…
Adam Jabłoński
„NASZE KULINARNE DZIEDZICTWO – SMAKI REGIONÓW”
– FINAŁ REGIONALNY
W dniu 29 maja 2011 br., w Oliwie, odbyło się V Pomorskie Święto Produktu Tradycyjnego Województwa Pomorskiego, którego organizatorem był Marszałek Województwa. W ramach tej imprezy odbył się finał regionalny XI edycji krajowego konkursu „Nasze kulinarne dziedzictwo - smaki regionów”, zorganizowany przez Samorząd Województwa Pomorskiego we współpracy z Polską Izbą Produktu Regionalnego i Lokalnego w Warszawie. Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
był wykonawcą zadania w ramach umowy-zlecenia Województwa Pomorskiego.
Celem imprezy była promocja regionalnego dziedzictwa kulinarnego - produktów znajdujących się na
Liście Produktów Tradycyjnych Województwa Pomorskiego, żywności wysokiej jakości oraz rolnictwa ekologicznego, a także aktywizacja i integracja społeczności lokalnej.
Konkurs „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki
Regionów” przebiegał w dwóch kategoriach: na najlepszy regionalny produkt żywnościowy i na najlepszą
potrawę regionalną. Niewątpliwą atrakcją dla zwiedzających był kiermasz z udziałem producentów żywności wysokiej jakości – produktów wpisanych na
Listę Produktów Tradycyjnych.
Do konkursu w kategorii „Produkt” przystąpiło
48 producentów, prezentujących łącznie 99 produktów regionalnych – surowców lub wyrobów, które
mogły być przeznaczone do bezpośredniego spożycia
lub sporządzania potraw. Produkty oceniane były
w czterech kategoriach:
1) produkty regionalne pochodzenia zwierzęcego
- z podziałem na 4 podkategorie: produkty i przetwory mięsne, produkty i przetwory z ryb, produkty mleczne i miody. W tej kategorii zgłoszono
25 produktów;
2) produkty regionalne pochodzenia roślinnego
- w 4 podkategoriach: przetwory owocowe, przetwory warzywne, produkty zbożowe, wyroby cukiernicze - zgłoszono 25 produktów;
3) napoje regionalne - w 2 podkategoriach: napoje bezalkoholowe i napoje alkoholowe - zgłoszono
37 produktów;
4) inne produkty regionalne, do której zgłoszono
12 produktów.
Komisja Konkursowa dokonała również nominacji
nagrodzonych produktów do nagrody „Perła 2011”,
o którą ubiegało się 27 produktów.
W kategorii „Produkt” nagrodzono łącznie 19 produktów - odpowiednio:
 w kategorii PRODUKTY REGIONALNE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO nagrody główne w podkategoriach otrzymały:
1. Produkty i przetwory mięsne:
- „Jagnięcina pomorska” Brygidy i Andrzeja Kąkolów z Mojuszewskiej Huty,
- „Kiełbasa gburska” Doroty Łosińskiej z Górek;
2. Produkty i przetwory z ryb:
- „Śledź w kwasie chlebowym” Haliny Łuc ze Słajszewa;
3. Produkty mleczne:
- „Kozi ser rakowiecki” Łukasza Muchy z Rakowca;
4. Miody - nie przyznano nagrody.
W kategorii „Produkty regionalne pochodzenia
zwierzęcego wyróżniono dwa produkty:
- „Gęsinę” Genowefy Kramek z Sasina,
- „Pasztet z gęsi pomorskiej” Katarzyny Zacharewicz ze
Słajszewa.

w kategorii PRODUKTY REGIONALNE POCHODZENIA ROŚLINNEGO nagrody główne w podkategoriach otrzymały:
1. Przetwory owocowe:
- „Żurawina przecierana” Marii Jońcy z Dębnicy
Kaszubskiej,
- „Konfitura z truskawek kaszubskich” Stowarzyszenie Kobiet Zgorzałego,
- „Konfitura borówkowa z Borów Tucholskich” Teresy Kropidłowskiej z Łęgu;
2. Przetwory warzywne - nie przyznano nagrody;
3. Produkty zbożowe
- „Chleb razowy, zwany śrutowym” Elżbiety Gornowicz z Osówka;
4. Wyroby cukiernicze
- „Bómbóny z dekla” KGW z Pączewa.
W kategorii „Produkty regionalne pochodzenia roślinnego” wyróżniono „Owsianki” Koła Gospodyń Wiejskich z Gnieżdżewa.


w kategorii NAPOJE REGIONALNE nagrody
główne w podkategoriach otrzymały:
1. Napoje bezalkoholowe
- „Ocet jabłkowy” Barbary Grocholskiej ze Słupska;
2. Napoje alkoholowe
- „Nalewka wiśniowa” KGW z Małego Klincza.
W kategorii „Napoje regionalne” wyróżniono:
„Maliniak – miód pitny” Karoliny Cegłowskiej
z Gdańska,
„Wino z głożyny” Ireneusza Grocholskiego ze Słupska,
„Nalewkę orzechową” Zygfryda Drąga z Wiela,
„Malinówkę leśną” Adama Pozorskiego z Wirt,
„Nalewkę - kwiat lipy” Barbary Zajc z Gdańska.
w kategorii INNE PRODUKTY REGIONALNE
nagród nie przyznano.
Do nagrody „PERŁA 2011” jury nominowało
cztery produkty:
1. „Śledź bałtycki po rybacku” Mirosławy Gawryszewskiej-Górczyńskiej z Sasina,
2. „Brzad z Zaborów” Barbary Sałaty z Wiela,
3. „Żuławski olej rzepakowy tłoczony na zimno” Ireny
Janczukowicz-Kosewskiej z Kowal,
4. Likier domowy „Płatki róż” Barbary Grocholskiej ze
Słupska.
W kategorii „Potrawa” uczestniczyło pięć ekip
2-osobowych, reprezentujących firmy gastronomiczne
i gospodarstwa agroturystyczne. Menu konkursowe
składało się z dwóch dań – przystawki bądź zupy
i dania głównego, które należało przygotować w ciągu
60 minut. Każde danie konkursowe należało przygotować wyłącznie z produktów jadalnych związanych
z regionem. Wszelkie produkty użyte w konkursie mogły być poddane wcześniejszej obróbce technologicznej. Członkowie jury oceniali walory smakowe, wygląd
potrawy i związek dania z regionem oraz z jego tradycjami. Jury przyznało potrawom następujące miejsca:
- I miejsce za żurawinę z jabłkami i placki ziemniaczane z konfiturą mermecką dla Dagmary Mazurek
i Lidii Kuśnierz z Mermetu,
- II miejsce za zupę rybną i lina w śmietanie dla
Haliny Rogińskiej i Urszuli Laskowskiej z Kalisk Kościerskich,
- III miejsce za zupę z dyni po chłopsku i schab
pod chłopską pierzyną dla Magdaleny Kostuch
i Małgorzaty Klimowicz z Chmielna.
Do nagrody „Perła” nominowano „zupę z dyni po
chłopsku”. Statuetki „PERŁY” przyznane zostaną podczas Targów „Polagra” w Poznaniu.
Barbara Ditrich
SUKCES UCZNIÓW
ZESPOŁU SZKÓŁ AGROTECHNICZNYCH W SŁUPSKU
W dniach 2 - 4 czerwca br., w Rolniczym
Centrum Kształcenia Ustawicznego w Pyrzycach odbył się finał XXXV edycji Olimpiady
Wiedzy i Umiejętności Rolniczych, w której
uczniowie Zespołu Szkół Agrotechnicznych w
Słupsku - Alicja Minda i Grzegorz Pałubicki
odnieśli duży sukces.
Oboje uzyskali tytuł laureata
tej olimpiady, uzyskując tym samym uprawnienia do przyjęcia na
9 uczelni przyrodniczych w Polsce
(Uniwersytet Rolniczy w Krakowie,
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie,
Uniwersytet
WarmińskoMazurski w Olsztynie, Uniwersytet
Przyrodniczy w Poznaniu, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Szkołę Główną
Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytet Przyrodniczy
we Wrocławiu, Akademię Podlaską
w Siedlcach, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy). Jednakże zanim do tego doszło uczestniczyli w eliminacjach
szkolnych (w październiku), a następnie w eliminacjach okręgowych
(w kwietniu). Na wszystkich tych
etapach musieli pokonać konkuren-
cję, która reprezentowała naprawdę wysoki poziom.
Olimpiada Wiedzy i Umiejętności Rolniczych jest jedną z olimpiad o najdłuższych tradycjach,
sprawdzającą wiele umiejętności
jej uczestników i to nie tylko tych,
które można nabyć w szkole.
W XXXV edycji olimpiady,
w etapie szkolnym, udział wzięło
25 tysięcy uczniów. Do etapu
okręgowego zakwalifikowało się
1430 osób, a do etapu centralnego 219. Uczestnicy zmagali się
w 9 blokach tematycznych. Wszyscy musieli przejść eliminacje
teoretyczne, w których pisali test
składający się z 60 pytań oraz
eliminacje praktyczne, w których
musieli wykonać kilka zadań związanych ze swoim blokiem tematycznym.
Zespół Szkół Agrotechnicznych w Słupsku
Słupscy laureaci startowali
w bloku „Agrobiznes” (Grzegorz
Pałubicki) oraz „Żywienie Człowieka i Gospodarstwo Domowe” (Alicja Minda). Oboje wiążą swoją
przyszłość z blokami tematycznymi, w których brali udział.
Grzegorz pochodzi z Niepoględzia w gminie Dębnica Kaszubska
i zamierza wybrać studia rolnicze.
Interesuje się rolnictwem i nowymi technologiami stosowanymi w
uprawie roślin. Jego rodzice posiadają gospodarstwo rolne. Uprawiają zboża na powierzchni 40 ha
oraz zajmują się hodowlą krów
mlecznych i trzody chlewnej.
Grzegorz jest absolwentem Technikum Agrobiznesu. W przygotowaniu do olimpiady bardzo pomogły mu Panie mgr Elżbieta RaganChmiel i mgr Urszula Szagun.
Alicja mieszka w Żoruchowie,
gmina Główczyce i zamierza studiować
Technologię
Żywności
i Żywienie Człowieka. Jest absolwentką Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego. Interesuje
się nowościami w dietetyce oraz
produkcji żywności. Podczas wakacji pracuje w punktach gastronomicznych, skąd czerpie wiedzę,
umiejętności i doświadczenie. Rodzice Alicji również posiadają gospodarstwo rolne, ale bardzo małe. Uprawiają zboża oraz warzywa
oraz hodują trzodę chlewną i króliki na własne potrzeby. Alicja swój
sukces zawdzięcza Panu mgr. inż.
Janowi Perzowi, który pomógł jej
w przygotowaniu do olimpiady
(Pan Jan był uczestnikiem jednej z
pierwszych edycji tej olimpiady).
Zdzisław Kołodziejski
Korespondencja z Rzeszowa
EKOLOGIA I TURYSTYKA IDĄ W PARZE
Niezwykle ważne dla naszego
zdrowia jest to, jak się odżywiamy.
Ta fundamentalna prawda, znana
zresztą od wieków, nadal jest mało
doceniana przez wielu Polaków. Te
niekorzystne trendy starają się
zmienić organizatorzy Międzynarodowych Targów Żywności, Produktów i Technik Ekologicznych EKOGALA w Rzeszowie. Marszałek Województwa Podkarpackiego, wspólnie z Podkarpacką Izbą Rolnictwa
Ekologicznego, zorganizował je już
po raz piąty.
Zaprezentowało się na nich
ponad 140 wystawców nie tylko z
Polski, ale również z Ukrainy,
Czech i Słowacji. Ważne jest, jak
podkreślał jeden z organizatorów,
by klienci zaczęli zwracać uwagę,
nie tylko na cenę, ale i na jakość
tego co jedzą.
Moją uwagę przyciągnęło stoisko Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej z Jasienicy Rosielnej
(zdjęcie 1), która jako jedna z nielicznych w kraju przetwarza mleko,
produkuje twarogi i masło z surowca zakupionego w gospodarstwach
ekologicznych. Tej firmie przypadła
nagroda Ministerstwa Rolnictwa i
Rozwoju Wsi w konkursie Polski
Specjał Ekologiczny za masło extra
– ekologiczne osełkowe.
Z czystego Podlasia przybyła
znana - nie tylko w kraju - firma
Dary Natury, mająca zioła i herbaty, oczywiście ekologiczne, na
liczne, współczesne dolegliwości.
Firmy posiada Ekologiczne Gospodarstwo Agroturystyczne „Ziołowy
Zakątek”, w którym z powodzeniem organizuje warsztaty zielarskie dla zainteresowanych.
Inna firma z Lubelszczyzny HYPERYCA NATURA mogła zainteresować panie herbatką wspomagającą kurację przeciwcellulitową,
a także składającą się z wielu znanych afrodyzjaków takich jak lubczyk, żeń–szeń i koper włoski,
które dodają partnerom sił witalnych i fantazji…
Z kolei firma AWB udowodniła,
jak szeroką produkcję suszu owocowego, warzywnego i ziołowego
można prowadzić w oparciu o
świeże surowce pochodzące z krajowych upraw ekologicznych. Przy
okazji prowadzi też działalność
agroturystyczną w prawie stuletnim, drewnianym domku.
Nasi południowi sąsiedzi, choć
nieliczni, mieli bardzo ciekawe
wyroby. Wśród nich znalazł się
„słowacki kołaczek”, bez którego
nie może się obejść żadne wesele.
Jednak największą furorę zrobił
staroczeski miodownik. To delikatny tort miodowy (na zdjęciu 2)
według receptury sięgającej XIV
wieku. Wykonuje się go ręcznie w
1.
określonej wadze z udziałem miodu i orzechów. Co ważne, można
kupić go również w Polsce.
2.
Innym ciekawym produktem z
Czech był biobudyń znanej spółki
Amylon nawiązującej do tradycji
sprzed blisko 100 lat.
Została też podjęta próba pobicia rekordu świata na największy
tort (zdjęcie 3). Wykonawcą czekoladowych filarów do niego był
cukiernik ze Starogardu Gdańskiego Pan Jarosław Wrzoskiewicz.
Cieszy fakt, że kolejny raz na
EKOGALI było stoisko Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Znalazła się na nim
firma FUNGOPOL z Brus, znana ze
skupu i przetwórstwa runa leśnego. Przypadł jej w udziale brązowy
medal w kategorii Najlepszy Produkt Ekologiczny za borówkę z
gruszką eko. Uczestniczyła też
EKO „Szkoła Życia” z Wandzina
wyróżniona nagrodą Marszałka
Województwa Podkarpackiego Mirosława Karapyty za ekologiczny
produkt tradycyjny syrop z mniszka lekarskiego.
Targom towarzyszyły degustacje
na licznych stoiskach oraz prezentacje firm turystycznych, uzdrowisk
krajowych i zagranicznych. Zainteresowani mogli skorzystać z porad w
zakresie żywienia, agroturystyki, a
nawet energii odnawialnej. Ciekawe
były zwłaszcza oferty firm proponujących solary.
3.
Jak co roku, w EKOGALI biorą
udział niektóre szkoły zawodowe
z terenu Podkarpacia. Jedna z nich
proponowała
zainteresowanym
ciekawe przepisy kulinarne. Oto
jeden z nich na ciasteczka owsiane
(zdjęcie 4).
Sporo zwiedzających miało
szansę otrzymać wydawnictwa i
broszury Jak zdrowo żyć? Najciekawszy był chyba Kodeks Zdrowego Życia napisany w formie komiksu… ze słowem wstępnym
prof. Witolda Zatońskiego.
Rzeszowska EKOGALA to impreza, na której warto być. Myślę,
że firmy i gospodarstwa agroturystyczne z terenu Pomorza winny
4.
liczniej w niej uczestniczyć. Mają
ku temu wszelkie warunki, które
koniecznie trzeba wykorzystać.
Czas pomyśleć o tym już dzisiaj.
Kazimierz Jutrzenka
Zdjęcia: Edyta Klasa
KONFERENCJA O CUKROWNICTWIE NA ŻUŁAWACH
Dnia 30 maja br., w Urzędzie Miejskim w Malborku,
odbyła się konferencja zorganizowana przez Oddział
Krajowej Spółki Cukrowej S.A. w Malborku oraz Związek Plantatorów Buraka Cukrowego Malbork i Nowy
Staw. Inicjatorem i przewodniczącym tego spotkania
był Jan Kulas - poseł na Sejm RP.
Tematem konferencji, która
zgromadziła na sali kilkadziesiąt
osób, było „Cukrownictwo na Żuławach – stan obecny i perspektywy”.
O wadze tematu świadczyła obecność Wiceministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pana Kazimierza Plocke.
Zebranych powitał Wiceburmistrz Malborka Pan Maciej Rusek.
Jako pierwszy wystąpił dyr. Artur Majewski z KSC S.A w Toruniu,
który przedstawił prezentację pt.
„Obecna sytuacja i możliwości rozwoju Krajowej Spółki Cukrowej
S.A.”. Dla plantatorów z naszego
terenu cennym wydaje się podkreślenie przez dyr. Majewskiego (na co
zwrócił uwagę w podsumowaniu
poseł J. Kulas) bardzo ważnej roli
Żuław w dalszym rozwoju polskiego
cukrownictwa. O cukrowni w Malborku mówił w swoim wystąpieniu
jej dyrektor, Mariusz Kaźmierczak.
Temat prezentacji brzmiał: „Inwestycje i rozwój Cukrowni Malbork”.
Minister Kazimierz Plocke zakończył pierwszą część spotkania
referatem pt. „Polityka rządu polskiego wobec przemysłu cukrowniczego”. Następnie odbyła się dyskusja, w której głos zabrali, między innymi, prezesi Związków
Plantatorów Buraka Cukrowego
Panowie: Wiesław Szpura, Henryk
Żak i Jerzy Wąchalski. Poruszyli
temat prywatyzacji KSC. Konferencję podsumował poseł Jan Kulas, który zwrócił uwagę na
ogromne możliwości rozwoju cukrownictwa na Pomorzu oraz właściwą politykę rządu RP, zmierzającą do podniesienia limitu produkcji cukru w Polsce.
Zbigniew Marciniak
ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH im. Stanisława Staszica
BARLEWICZKI 13, 82-400 SZTUM
tel. (55) 640 57 00
e-mail: [email protected]
www.barlewiczki.pl
W SZKOLE POLICEALNEJ
na podbudowie szkoły średniej:
 technik rolnik (2 lata)
 rolnik (1 rok)
Ukończenie szkoły o kierunku rolniczym daje uprawnienia do zakupu, dziedziczenia
i prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz korzystania z funduszy unijnych i kredytów preferencyjnych.
Zajęcia odbywać się będą w soboty i niedziele.
oraz w TECHNIKUM dla młodzieży
na podbudowie gimnazjum:
 technik żywienia i gospodarstwa domowego
 technik rolnik
 technik architektury krajobrazu
 technik budownictwa
Szkoła posiada internat.
KONFERENCJA DLA PRODUCENTÓW BYDŁA
W dniu 24 maja br., w Oddziale PODR w Starym Polu odbyła się konferencja
dla producentów bydła zorganizowana wspólnie z firmą Blattin Polska Sp. z o.o.
Licznie zebrani uczestnicy wysłuchali prelekcji znakomitych gości.
Pan Andrzej Mirek, zwrócił uwagę na kilka bardzo
ważnych etapów tego okresu. Przedstawił, jakie zagrożenie niosą ze sobą błędy poczynione w tym tak
ważnym dla całej laktacji czasie.
Uczestnicy konferencji
Jednym z prelegentów był Pan Warwick Bastard,
niezależny doradca żywieniowy, Model Nutrition Dairy
Consulting z Wielkiej Brytanii. Jego wystąpienie nadało szkoleniu międzynarodowy charakter. Swoją prezentację zatytułował „Odchów jałówek – przyszłość
Twojego stada bydła mlecznego”. Wykładowca zwrócił
uwagę na możliwość zmniejszenia kosztów odchowu
jałówek poprzez obniżenie wieku pierwszego wycielenia. Im cieląca się jałówka jest starsza, tym te koszty
są większe.
Pan Andrzej Mirek - Prezes Blattin Polska
Na zakończenie spotkania odbyło się lasowanie
cennych nagród ufundowanych przez firmę Blattin.
Firma Blattin Polska ufundowała cenne nagrody
Pan Warwick Bastard, niezależny doradca żywieniowy
(za stołem prezydialnym - pierwszy z prawej)
Temat szkolenia wywołał duże zainteresowanie
wśród słuchaczy, o czym świadczyły gorące dyskusje
prowadzone przy wspólnym obiedzie, który zakończył
to spotkanie.
W drugim, równie ciekawym wykładzie pt. „Problemy okresu okołoporodowego” Prezes Blattin Polska,
Zbigniew Marciniak
W lipcu upały – styczeń mroźny cały.
W sierpniu pogoda stała - będzie zima długa, biała.
OPODATKOWANIE AGROTURYSTYKI (cz. II)
Drukujemy drugą część materiałów szkoleniowych przygotowanych przez pracowników Urzędu Skarbowego w Malborku na konferencję pt. „Turystyka wiejska
a przepisy o usługach turystycznych”, która odbyła się w Oddziale PODR
w Starym Polu, w marcu br. Część trzecia (ostatnia) ukaże się we wrześniu.
ZASADY OGÓLNE
Rozliczając się na zasadach ogólnych, przy zastosowaniu skali podatkowej lub stawki 19%, podatnik
samodzielnie oblicza miesięczną lub kwartalną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych i wpłaca
ją do urzędu skarbowego, bez obowiązku składania
deklaracji.
Z kwartalnych zaliczek mogą skorzystać tzw. mali
podatnicy, tj. podatnicy, u których przychody ze sprzedaży wraz z podatkiem VAT nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości 1 200 000
euro oraz podatnicy rozpoczynający działalność, z tym
że podatnikiem rozpoczynającym działalność jest
podatnik, który w roku rozpoczęcia tej działalności,
a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku
poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadził
działalności gospodarczej samodzielnie lub jako
wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz
działalności takiej nie prowadził małżonek tej osoby,
jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie
wspólność majątkowa. Podatnicy, którzy wybiorą
kwartalne wpłaty zaliczek, mają obowiązek zawiadomić w formie pisemnej, w terminie do 20 lutego roku
podatkowego, właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tej metody. Podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego, składają zawiadomienie w terminie do
dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zawiadomienie to dotyczy również
następnych lat podatkowych, chyba że podatnik złoży
zawiadomienie o rezygnacji z tej metody.
Obowiązek wpłacania zaliczki przy opodatkowaniu
według skali podatkowej powstaje dopiero od miesiąca, w którym dochód z działalności, pomniejszony
o niektóre odliczenia (m.in. zapłacone składki na
ubezpieczenie społeczne), przekroczył kwotę określoną w skali podatkowej powodującą obowiązek zapłacenia podatku (w 2011 roku jest to 3.091 zł).
Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć
do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty)
w terminie do 30 kwietnia roku następnego (PIT-36).
W zeznaniu tym należy wykazać i sumować również
inne osiągnięte przez podatnika dochody opodatkowane według skali podatkowej, np. ze stosunku pracy, z emerytury itp.
Przy tej formie rozliczenia podatku dochód z działalności gospodarczej można rozliczyć wspólnie z mał-
żonkiem lub na zasadach przewidzianych dla osób
samotnie wychowujących dzieci. Można też skorzystać
z ulg podatkowych, np. ulgi na dzieci, ulgi na Internet, ulgi rehabilitacyjnej, ulgi dla osób osiągających
dochody za granicą.
Obowiązek wpłacania zaliczki przy opodatkowaniu
według 19% stawki powstaje niezależnie od wielkości
osiągniętego dochodu, co oznacza, że zaliczkę należy
zapłacić już za pierwszy miesiąc, w którym osiągnięto
dochód. W tym wypadku, nie występuje – jak w przypadku skali podatkowej – kwota niepowodująca obowiązku zapłacenia podatku.
Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć do
urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości
osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w terminie do
30 kwietnia roku następnego (PIT- 36L). W zeznaniu
tym należy wykazać i opodatkować jedynie dochód
z działalności gospodarczej. Jeśli więc podatnik osiąga
też inne dochody, np. ze stosunku pracy, to musi złożyć
odrębne zeznanie; w tym przypadku PIT-37.
Jeśli podatnik wybrał opodatkowanie według jednolitej 19% stawki podatku, to dochodu z działalności
gospodarczej nie może rozliczać wspólnie z małżonkiem, ani na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci. Nie może też korzystać
z ulg podatkowych (np. tzw. ulgi na dzieci, ulgi na
Internet), z wyjątkiem ulgi dla osób osiągających
dochody za granicą. Może odliczyć od dochodu tylko
zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne i od
podatku zapłacone składki zdrowotne w wysokości
7,75% podstawy wymiaru tej składki. Ten sposób
opodatkowania, wyklucza też możliwość opodatkowania innych dochodów podatnika opodatkowanych według skali podatkowej, np. ze stosunku pracy, wspólnie ze współmałżonkiem, czy też na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Przy działalności w większych rozmiarach, tj. jeśli
przychody za poprzedni rok podatkowy wyniosły co
najmniej równowartość 1 200 000 euro, obowiązkowe
jest prowadzenie ksiąg rachunkowych. W 2011 r. jest
to obowiązkowe wówczas, jeśli przychody w 2010 r.
wyniosły co najmniej 4 784 400 zł (średni kurs NBP
z dnia 1 października 2010 roku).
RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW
EWIDENCJONOWANYCH
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest
uproszczoną formą rozliczenia podatku dochodowego. Nie
każdy podatnik ma prawo do ryczałtu. Ryczałtu nie moż-
na wybrać, jeżeli jest prowadzona działalność gospodarcza w zakresie m.in. aptek, lombardów, kantorów.
Kwota ryczałtu zależy od wielkości przychodu,
a nie, jak w przypadku opodatkowania według skali
podatkowej lub 19% stawki podatku, od dochodu.
Wysokość stawek ryczałtu uzależniona jest od rodzaju działalności i wynosi 17% od przychodów ze
świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem.
Podatnik samodzielnie oblicza miesięczną lub
kwartalną kwotę ryczałtu i wpłaca ją do urzędu skarbowego, bez obowiązku składania deklaracji.
Wpłacać ryczałt co kwartał mogą wyłącznie podatnicy, których otrzymane przychody z działalności
prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki w roku poprzedzającym rok podatkowy – nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 25 000 euro.
W 2011 roku jest to kwota 98 662,50 zł (średni kurs
NBP z 1 października 2010 roku).
Podatnicy, którzy wybiorą kwartalne wpłaty ryczałtu, są obowiązani do dnia 20 stycznia roku podatkowego
zawiadomić o tym naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Zawiadomienie to dotyczy również następnych
lat podatkowych, chyba że podatnik złoży zawiadomienie o rezygnacji z tej metody, zgłosi likwidację działalności lub wybierze inną formę opodatkowania.
Jeżeli podatnik kontynuuje działalność gospodarczą
i od nowego roku chce wybrać ryczałt lub pozostać na
ryczałcie, to może to zrobić o ile w roku poprzedzającym
rok podatkowy uzyskał przychody w wysokości nieprzekraczającej równowartości 150 000 euro. Aby w 2011 r.
wybrać ryczałt, osiągnięty przez podatnika w 2010 roku
przychód nie może przekraczać 591 975,00 zł (średni
kurs NBP z dnia 1 października 2010 roku).
Podatnik nie traci prawa do ryczałtu, jeżeli w trakcie
roku podatkowego uzyska przychody powyżej równowartości 150 000 euro. Do końca roku podatkowego ma
prawo do opodatkowania przychodów w tej formie.
Po zakończeniu roku podatkowego należy złożyć zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu i należnego
ryczałtu w terminie do końca stycznia roku następnego
(PIT-28). Uzyskany przychód można pomniejszyć m.in.
o zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne, darowizny, wydatki rehabilitacyjne, natomiast podatek o zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne, w wysokości 7,75% podstawy wymiaru tej składki.
Jeśli więc podatnik osiąga inne dochody, np. ze
stosunku pracy, to musi złożyć odrębne zeznanie;
w tym przypadku PIT-37.
Przy tej formie opodatkowania nie można rozliczać
się wspólnie z małżonkiem, ani na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.
UWAGA!
Niniejsze opracowanie zawiera jedynie podstawowe informacje na temat opodatkowania
agroturystyki - według stanu prawnego na dzień
1 stycznia 2011 r. i nie stanowi wykładni prawa.
Skorzystanie przez podatnika z poszczególnych
form opodatkowania może nastąpić dopiero po
spełnieniu wszystkich warunków wynikających
z przepisów prawa podatkowego.
Dodatkowych informacji na temat podatków oraz
procedur obowiązujących w polskim systemie podatkowym udziela również:
Krajowa Informacja Podatkowa
czynna do poniedziałku do piątku
w godzinach od 7.00 do 18.00
Infolinia: z tel. stacjonarnego: 801 055 055
z tel. komórkowego: (22) 330 0330
strona internetowa: www.kip.gov.pl
Opracowanie:
Jarosław Kozłubski, Beata Maciejewska
Urząd Skarbowy w Malborku
KALENDARIUM PRAC OGRODNICZYCH
– LIPIEC, SIERPIEŃ
SAD
● Aby uniknąć drobnienia owoców i słabszego plonowania, warto regularnie podlewać rośliny w sadzie.
● Po zakończeniu zbiorów owoców, wykonujemy cięcie wiśni i czereśni. Czereśnie tniemy umiarkowanie
(skracamy wierzchołek i prześwietlamy konary).
Wiśnie natomiast tniemy intensywniej (usuwamy
gałązki stare, zwisające, rosnące do środka korony
i pokładające się). Cięcie to przeprowadzamy z reguły w drugiej połowie sierpnia.
● W pierwszych dniach sierpnia przeprowadzamy
natomiast cięcie jabłoni, których owoce dojrzewają
pod koniec sierpnia lub na początku września. Podczas cięcia usuwa się lub skraca silne przyrosty
roczne, zasłaniające dostęp światła do owoców
w środkowej części korony drzewa. Dzięki temu
jabłka będą dorodniejsze. Wycinamy też cienkie
gałązki, które zbytnio zagęszczają korony drzew.
Po zakończeniu zbiorów owoców, wykonujemy cięcie
wiśni i czereśni
● Po zbiorze owoców wykonujemy również cięcie
śliw. W celu rozluźnienia i zmniejszenia koron, pojedyncze konary wycinamy całkowicie lub skracamy
za odpowiednio ukierunkowanym odgałęzieniem.
● Aby zmniejszyć ryzyko infekcji chorobowych, rany
po cięciach smarujemy preparatem Topsin lub Funaben 03 PA (ten drugi szczególnie przyda się na
zrakowacenia i zgorzele).
● U malin, po zebraniu owoców, wycinamy pędy,
które już owocowały. Pędy tegoroczne warto natomiast przywiązać do podpór.
● Wycinamy również nieowocujące pędy letnie u winorośli. Pędy owocujące skracamy za 6. – 8. liściem
powyżej owocującego grona.
● Zaraz po zbiorach prześwietlamy krzewy porzeczek, tak aby światło docierało do całego krzewu.
Usunięte, stare pędy niedługo zostaną zastąpione
nowymi. Podobnie postępujemy z krzewami agrestu.
● W drugiej połowie lipca kończą się zbiory truskawek. Zaraz potem należy usunąć ściółkę i ściąć liście na wysokości około 6 cm nad ziemią. Następnie odchwaszczamy międzyrzędzia. Jeżeli rośliny
mają już 4 lata, należy je usunąć i przygotować
miejsce pod nowe nasadzenia. Może być to miejsce, w którym wcześniej uprawialiśmy warzywa cebulowe, gorczycę lub rośliny motylkowe. Nie należy
natomiast wybierać miejsca, w którym wcześniej
uprawialiśmy pomidory. Zagon pod truskawki przygotowujemy z tygodniowym wyprzedzeniem. Glebę
przekopujemy i odchwaszczamy. Tuż przed sadzeniem korzenie truskawek warto na 30 minut zanurzyć
w wodzie, a po sadzeniu rośliny obficie podlać. Truskawki sadzone na początku sierpnia zdążą w tym
sezonie się ukorzenić i zawiązać pąki kwiatowe.
● W okresie lata możemy dotkliwie odczuć efekty
rozwoju chorób i szkodników roślin sadowniczych,
których nie zwalczaliśmy w poprzednich miesiącach. Po zbiorach owoców usuńmy z ziemi wszelkie
resztki owoców z objawami chorób i żerowania
szkodników, gdyż mogą być one przyczyną ponownego wystąpienia problemu w przyszłym roku.
● W lipcu zwalczamy parcha na jabłoniach i gruszach.
Opryski są konieczne, gdy lato jest wilgotne. Ze
szkodników mogą pojawić się mszyce, bawełnica
korówka i przędziorki.
● Jeżeli w ubiegłym roku miało miejsce gnicie owoców, spowodowane przez brunatną zgniliznę, to na
początku lipca trzeba przeprowadzić odpowiednie
opryski przeciwko tej chorobie (zabieg powtórzyć
po 14 dniach).
● W połowie sierpnia warto założyć na pnie drzew
opaski z papieru falistego. Pozwolą one wyłapać
gąsienice owocówki śliwkóweczki. We wrześniu
opaski zdejmujemy i palimy.
WARZYWNIK
● Przy ciepłej i suchej pogodzie konieczne jest odpowiednie nawadnianie upraw. Dużo wody potrzebują
warzywa korzeniowe, kapustne i dyniowate, a także
fasola (w okresie kwitnienia i zawiązywania strąków).
● Latem powinniśmy regularnie doglądać uprawianych warzyw. Nie wolno bagatelizować oznak występowania chorób i szkodników, a także niedoboru
składników odżywczych w glebie. Na początku lipca
●
●
●
●
●
może pojawić się mączniak rzekomy dyniowatych.
W drugiej połowie miesiąca, na późnych kapustach
możemy obserwować czerń krzyżowych. Powinniśmy także zapobiegać zarazie ziemniaka na pomidorze, szczególnie, jeżeli choroba ta pojawiła się
już na ziemniakach.
Nie zapominajmy o nawożeniu pomidorów, które
potrzebują dużo azotu i potasu, odpowiedzialnego za
ich smak i trwałość. Pomidorom warto także usunąć
zbędne pędy boczne wyrastające z kątów liści.
W sierpniu możemy wysiewać warzywa na zbiór
jesienny. Na początku miesiąca należy wysiać szpinak, sałatę masłową, endywię, koper, kapustę pekińską, rzodkiew i rzepę. Nieco później, w połowie
miesiąca, wysiewamy nasiona roszponki i szczawiu.
Na początku sierpnia sadzimy również rozsadę
warzyw uprawianych na zbiór jesienny. Z rozsadnika przenosimy na zagony rozsadę wczesnych odmian sałaty masłowej i kruchej oraz kalarepy.
Do około 20 sierpnia wskazane jest ogłowienie
pomidorów, papryki i dyni. W przypadku pomidorów ogławiamy tylko odmiany wysokorosnące. Zabieg ten polega na wyłamaniu stożka wzrostu rośliny nad ostatnim kwitnącym gronem, pozostawiając
nad nim 2 liście. Usuwamy również pędy boczne
i dolne liście pomidora. Zabiegi te wykonujemy
przy pogodzie suchej, bezdeszczowej. Ogławianie
sprzyja skierowaniu siły rośliny na rozwój owoców.
Już od wiosny w ogrodzie warzywnym mogły pojawiać się kolejne pokolenia połyśnicy marchwianki,
jednak największe szkody powodują larwy letniego
pokolenia, uszkadzające zewnętrzne części korzeni
spichrzowych marchwi. Uszkodzenia korzeni zobaczymy we wrześniu i październiku, kiedy to larwy
zaczną się wgryzać w korzenie marchwi. Aby ustalić, czy połyśnica stanowi realne zagrożenie, trzeba
ustalić jej liczebność poprzez stosowanie żółtopomarańczowych tablic lepowych. Jeśli na tabliczce
zauważymy liczne szkodniki, to powinien pomóc
oprysk preparatem Bioczos BR. Najlepiej jednak
zapobiegać występowaniu tego szkodnika poprzez
uprawę marchwi przemiennie z innymi warzywami
lub przyspieszając jej zbiór, tak aby larwy nie zdążyły się wgryźć do korzeni.
Marchew uszkodzona przez połyśnicę marchwiankę
OGRÓD OZDOBNY
● Jeżeli nie zrobiliśmy tego w czerwcu, na początku
lipca trzeba wykopać cebule tulipanów, hiacyntów,
narcyzów, szachownic, śniedków i kwitnących wiosną czosnków. Cebule tulipanów i hiacyntów wykopujmy co roku. Cebule pozostałych gatunków wy-
●
●
●
●
●
●
●
starczy wykopywać co 3 lata, gdy nadmiernie się
zagęszczą na rabacie. Wykopane cebule przeglądamy i wyrzucamy te porażone chorobami. Pozostałe przechowujemy, aby posadzić je jesienią.
Przy suchej i słonecznej pogodzie pamiętajmy
o regularnym podlewaniu roślin.
Można jeszcze wysiewać niektóre rośliny dwuletnie,
takie jak: fiołek rogaty, niezapominajka, czy stokrotka. Większość z nich wysiewamy do inspektu
lub na rozsadnik. Po 3 do 4 tygodniach siewki pikujemy do inspektu lub na zagony.
Na rabatach bylinowych i pod krzewami ozdobnymi
warto zastosować ściółkowanie. Ściółka ogranicza
rozwój chwastów i wyparowywanie wody z gleby.
Dzięki temu nie będzie konieczne tak częste podlewanie roślin. Pod rośliny kwasolubne dobrym
materiałem na ściółkę jest przekompostowana kora sosnowa.
Przez całe lato możemy pobierać z drzew i krzewów
liściastych (głównie zimozielonych) sadzonki półzdrewniałe.
Liście dalii i złocieni mogą być objadane przez skorki.
Aby pozbyć się szkodników, zatykamy na tyczkach do
góry dnem doniczki wypełnione wełną drzewną lub
sianem. W takich pułapkach szkodniki będą szukały
schronienia w ciągu dnia i tworzyły gniazda. Zawartość doniczek ze szkodnikami trzeba spalić.
Sierpień to dobry czas na rozmnażania drzew iglastych przez sadzonki. Najlepiej będą się ukorzeniać
młode, jednoroczne wierzchołki pędów.
Od drugiej połowy sierpnia rozpoczyna się pora
sadzenia roślin cebulowych kwitnących wiosną. Sadzimy m.in. tulipany, hiacynty i lilie. Nieco wcześniej sadzimy rośliny cebulowe, takie jak zimowity
i jesienne krokusy, które zakwitną już tej jesieni około 2 miesiące po sadzeniu.
W drugiej połowie sierpnia można rozpocząć sadzenie
roślin cebulowych kwitnących wiosną
● Przycinamy żywopłoty. Należy je jednak formować
bardzo ostrożnie. Szczególnie ważne jest przycinanie żywopłotów z żywotników - jeżeli nie będziemy
przycinać tych roślin od samej młodości, w przy-
●
●
●
●
szłości będą pozbawione gałęzi w dolnej części.
Spośród iglaków, w drugiej połowie sierpnia (po zahamowaniu wzrostu), po raz ostatni przycinamy choiny, cyprysiki, cisy, jałowce i modrzewie. W tym miesiącu wykonujemy też ostatnie cięcie żywopłotów
z drzew i krzewów zrzucających liście na zimę.
Sierpień to pora na dzielenie bylin.
Na miejsca stałe wysadzamy siewki roślin dwuletnich uzyskane z nasion wysianych w czerwcu na
rozsadniku. Dotyczy to m.in. bratków, laków, stokrotek i goździków brodatych.
Koniec sierpnia jest doskonałym momentem na
przesadzanie piwonii. Pamiętajmy, aby rośliny te
odmłodzić i zmienić im miejsce po 5 - 6 latach
przebywania na tym samym stanowisku.
Przy wilgotnej i ciepłej pogodzie może wystąpić osutka sosny. Choroba ta objawia się żółknięciem i opadaniem igieł. W takim wypadku rośliny opryskujemy
środkami grzybobójczymi w odstępach 10-dniowych,
aż do końca sierpnia. Jeżeli nie chcemy stosować
chemii, przydatny będzie biopreparat Biosept 33 SL.
Pamiętajmy też, aby opadłe igły usuwać i palić.
KWIATY W DOMU, BALKONY I TARASY
● Przy ciepłej i słonecznej pogodzie rośliny posadzone
w skrzynkach wymagają codziennego podlewania.
Podczas wyjątkowo upalnych dni niektóre rośliny, np.
petunie i pelargonie, należy nawadniać nawet dwa razy dziennie - wczesnym rankiem i wieczorem.
● Poza podlewaniem, kwiaty balkonowe potrzebują
również odpowiedniego zasilenia nawozami. Zasilamy
je w zależności od gatunku, co siedem lub co czternaście dni. Dobrym wyborem będzie nawóz w płynie.
● Lato jest okresem wzmożonego występowania
mszyc. Szkodniki te są wyjątkowo niebezpieczne,
gdyż nie tylko wysysają soki z roślin, co może prowadzić do ich całkowitego zniszczenia, ale również
przenoszą wiele niebezpiecznych chorób wirusowych. Gdy zauważymy pierwsze owady, rośliny
spłukujemy silnym strumieniem wody, gdy to okaże się nieskuteczne, trzeba będzie użyć preparatów
mszycobójczych, takich jak np. ABC na mszyce AL.
TRAWNIK
● Pamiętajmy o regularnym nawożeniu i wietrzeniu
trawnika, co zahamuje wzrost mchu i chwastów.
Rośliny, takie jak: mniszki, kaczeńce, mikołajki
i stokrotki usuwamy wraz z korzeniami, aby nie
wyczerpywały trawnika.
● Trawnik trzeba regularnie kosić. Powierzchnie używane intensywnie przycinamy co tydzień, a eksploatowane słabo - co 3 do 4 tygodni.
● W okresie lata trawnik wymaga także regularnego
podlewania (2 do 3 razy w tygodniu) oraz nawożenia (raz w miesiącu). Nawożenie trawnika kończymy pod koniec sierpnia. Dalsze nawożenie, w późniejszym terminie, może przyczynić się do gorszego zimowania darni i w konsekwencji utrudnić jej
regenerację na wiosnę.
● Jeżeli chcemy założyć nowy trawnik, to sierpień
jest odpowiednią do tego porą. Przed zasianiem
glebę należy przekopać.
Źródło: portale ogrodnicze
CZARNE, CZERWONE, BIAŁE…
Prawie w każdym ogrodzie znajdzie się krzaczek czarnej, czerwonej albo białej
porzeczki. Najczęściej owoce te przeznaczamy na smakowite galaretki czy dżemy,
które zimową porą przypominają nam letnie, ciepłe dni. Porzeczki możemy również
wykorzystać, przygotowując domowe wypieki. Kilka propozycji podajemy poniżej.
PLEŚNIAK Z PORZECZKAMI
niezbyt długo, tylko do chwili połączenia się składników. Ciasto powinno mieć grudkowatą strukturę. Na
koniec dodać porzeczki i delikatnie je wmieszać
w ciasto dużą łyżką.
Formę do muffinek wyłożyć papilotkami i nałożyć
do nich ciasta do ok. 3/4 wysokości papilotki. Piec ok.
25 min w temp. 200o C.
SERNIK Z CZARNĄ PORZECZKĄ
(NA ZIMNO)
3 szklanki mąki, 220 g masła, 1,5 szklanki
drobnego cukru, 1 cukier waniliowy, 2 łyżeczki
proszku do pieczenia, 6 jajek, 600 g porzeczek.
Mąkę, masło, cukier waniliowy, 0,5 szklanki cukru,
proszek do pieczenia i żółtka jajek połączyć w misce.
Uzyskamy coś, co przypomina kruszonkę. 2/3 uzyskanej mieszanki wsypać do wysmarowanej olejem tortownicy (średnicy 28 cm) i ugnieść spód. Włożyć do
lodówki na ok. 15 minut. Na spód z ciasta wyłożyć
owoce. Białka ubić na sztywną pianę i pod koniec ubijania dodać szklankę cukru. Pianę wyłożyć na owoce,
a wierzch posypać pozostałą kruszonką. Piec 45 minut
w temperaturze 190o C.
MUFFINKI KOKOSOWO-PORZECZKOWE
Składniki na ok. 18 - 20 muffinek
Składniki suche: 2,5 szklanki mąki, 100 g kokosu, 1 szklanka cukru, 2 łyżeczki proszku do
pieczenia.
Składniki mokre: 280 ml maślanki, 120 g topionego masła, 1 jajko.
Dodatkowo: porzeczki (ilość według uznania,
np. 2 szklanki).
W jednej misce połączyć składniki suche, a w
drugiej mokre. Do miski ze składnikami suchymi
przelać składniki mokre i wymieszać je chwilę łyżką -
Spód: 140 g ciastek maślanych, 60 g masła.
Masa serowa: 700 g twarogu półtłustego lub
tłustego zmielonego dwukrotnie, 1 łyżka soku
z cytryny, pół szklanki (125 ml) śmietany kremówki (można zastąpić jogurtem naturalnym),
200 g drobnego cukru, 2 czubate łyżki żelatyny
rozpuszczonej w 1/3 szklanki gorącej wody.
Dodatkowo: 250 g czarnej porzeczki (odszypułkowanej) + 120 g drobnego cukru do dosłodzenia warstwy z porzeczką.
Ciastka pokruszyć na pył, dodać roztopione masło, wymieszać. Tortownicę o średnicy 20 cm wyłożyć
papierem do pieczenia. Masę ciasteczkową wcisnąć
w dno, wyrównać. Włożyć do lodówki do czasu przygotowania masy serowej.
Twaróg zmiksować z cukrem, kremówką, sokiem
z cytryny. Dodać rozpuszczoną żelatynę (może być
ciepła), cały czas miksując, by nie zrobiły się grudki.
Czarną porzeczkę zmiksować blenderem (można
przetrzeć przez sitko).
Masę serową podzielić na 2 części, do jednej
z nich dodać czarną porzeczkę, dodatkowo dosłodzić
(najlepiej wcześniej spróbować i dosłodzić do smaku).
Na masę z ciastek wylać masę serową jasną, potem
ciemną (można masę jasną schłodzić przez pół godziny
w lodówce, by masy się nie wymieszały, a potem nałożyć warstwę z porzeczką). Całość schłodzić przez noc
w lodówce. Dowolnie udekorować.
KRAJANKA Z CZARNĄ PORZECZKĄ
ORZECHOWIEC Z PORZECZKAMI
Ciasto: 180 g mąki pszennej, pełnoziarnistej,
100 g mielonych orzechów laskowych, 50 g
drobnych płatków owsianych, 1 jajko, 2 łyżki
oleju, 2 łyżki płynnego miodu, 100 g kwaśnej
śmietany.
Masa: 500 g czerwonych porzeczek, 3 białka,
szczypta soli, 1/4 łyżeczki cynamonu, rdzeń
z 1 laski wanilii, 100 g cukru, 100 g mielonych
orzechów laskowych, 2 łyżki drobnych płatków owsianych.
Mąkę wymieszać z orzechami laskowymi i płatkami. Jajko wymieszać z olejem, miodem i kwaśną
śmietaną. Zagnieć ciasto (ciasto nie może być zbyt
luźne, dlatego w razie potrzeby dosypać trochę mąki).
Tortownicę lub formę do tarty wylepić ciastem i odstawić do lodówki na około 30 minut.
Białka z solą, cynamonem, wanilią i cukrem ubić
na sztywno w gorącej kąpieli wodnej. Dodaj orzechy,
porzeczki i płatki, delikatnie wymieszać. Wyłożyć masę na ciasto. Piec ok. 45 - 50 minut w temp. 180o C.
GALARETKA Z PORZECZEK
1 kg czerwonych porzeczek, 1/2 kg cukru żelującego, torebka cukru waniliowego, sok z cytryny.
Porzeczki umyć, oderwać od szypułek. Wsypać do
garnka, rozgnieść. Dolać 300 ml wody. Mieszając,
doprowadzić do wrzenia. Pulpę wyłożyć na napiętą
gazę i pozwolić, aby sok spłynął do miski. Po ostygnięciu masę owocową przecisnąć przez gazę. Odmierzyć 800 – 900 ml soku. Dodać cukier żelujący, wymieszać. Dodać cukier waniliowy i sok z cytryny, jeszcze raz wymieszać. Zagotować. Na dużym ogniu, cały
czas mieszając, gotować 3 minuty. Gorącą galaretką
napełnić wyparzone słoiki (pod sam brzeg). Natychmiast dokładnie zamknąć. Odwrócić słoiki do góry
dnem. Przykryć i pozostawić do ostygnięcia.
Ciasto: 110 g mąki pszennej, pełnoziarnistej,
80 g mąki pszennej, 165 g cukru, 160 g otrębów pszennych, 3/4 łyżeczki soli, 1/2 łyżeczki
sody oczyszczonej, 1/2 łyżeczki cynamonu,
150 g masła, pokrojonego w kostkę.
Porzeczkowy wierzch: 500 g czarnych porzeczek, 40 g cukru, łyżka startej skórki cytrynowej, 1/2 łyżeczki cynamonu, 2 łyżki mąki
pszennej, 2 łyżki rozpuszczonego, wystudzonego masła.
Wymieszać sypkie składniki ciasta, następnie dodać skórkę cytrynową i masło. Wyrobić aż do otrzymania okruszków ciasta.
Jedną szklankę okruszków odłożyć na kruszonkę,
resztę wyłożyć na spód kamionkowego naczynia o wymiarach ok. 20 x 30 cm. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 175o C i piec 15 minut.
W międzyczasie zmiksować składniki na wierzch
(z wyjątkiem porzeczek), dodać porzeczki i delikatnie
wymieszać. Masę porzeczkową wyłożyć na podpieczony
spód, posypać kruszonką i wstawić na 30 - 40 minut
do piekarnika - wierzch ciasta ma się zarumienić.
Wystudzić na kratce.
DŻEM Z CZARNEJ PORZECZKI I JABŁEK
Z SOKIEM POMARAŃCZOWYM
(10 słoiczków po ok. 200 g każdy)
2 kg czarnych porzeczek, 2 kg jabłek, 300 g
cukru, sok z 1 cytryny, sok i miąższ z 2 dużych
pomarańczy (lub 3 mniejszych) - ok. 300 ml
soku.
Porzeczki przebrać, umyć i zasypać połową cukru.
Rozgnieść i gotować na małym ogniu przez ok. 2 godziny, często mieszając (gotowanie można rozłożyć
na 2 - 3 dni - każdego dnia po ok. 30 - 40 minut).
Jabłka obrać i usunąć gniazda nasienne. Pokroić
w plastry, dodać sok z cytryny i cukier. Gotować na
małym ogniu pod przykryciem przez ok. 40 - 50 minut, aż się rozpadną. Do garnka z porzeczkami dodać
jabłka oraz sok z pomarańczy i gotować wszystko razem, aż masa osiągnie pożądaną konsystencję. W razie
potrzeby dosłodzić.
Gorącym dżemem napełniać słoiki, zakręcać. Odwrócić słoiki do góry dnem. Przykryć i pozostawić do
ostygnięcia.
Przepisy zebrała
Lucyna Lesińska
USŁUGI
Korekcja racic u bydła.
Wiadomość: tel. kom. 608868322.
***
Wykonywanie naprawy urządzeń i maszyn rolniczych – regeneracja i modernizacja części do kombajnów; sita żaluzjowe, klepiska, podsiewacze, koła zębate,
sprzęgła, wałki wieloklinowe oraz komplety naprawcze
silników wysokoprężnych. Wiadomość: tel. kom.
509349400, gm. Gronowo Elbląskie.
KUPIĘ
Kombajn Bizon Super lub Record w dobrym stanie. Wiadomość tel. kom. 795807728.
***
Ciągnik rolniczy 3- lub 4-cylindrowy Zetor, Ursus
lub Ferguson. Wiadomość tel. kom. 790318118.
***
Kombajn ziemniaczany Anna w dobrym stanie oraz
sortownik do ziemniaków.
Wiadomość tel. kom. 600679814.
***
Przyczepę-wywrotkę o ład. 4 t lub 4,5 t, ładowacz
Cyklop lub Troll, siewnik Poznaniak, ciągnik Ursus 914,
1224 lub C-360. Wiadomość: tel. kom. 792259537.
SPRZEDAM
Opryskiwacz ciągany Pilmet, rok prod. 1995, poj.
1000 l, belka hydraulicznie podnoszona, stan b. dobry; siewnik zbożowy Mazur, szer. rob. 4 m, redlice
wymienione, stan b. dobry.
***
Gruber Rabewerk, szer. rob. 3 m; 3-belkowy pług
podorywkowy zagonowy, 5 odkładni; przetrząsaczozgrabiarkę 7-gwiazdową, chwytak-odwijak do balotów
hydrauliczny; belki do bron ciąganych - 7 na kołach,
5 zwykłych; brony hydraulicznie rozkładane 2 x 7;
kolczatki (5 sztuk).
Wiadomość: tel. kom. 724808148,
Mikołajki Pomorskie.
***
Silnik do ciągnika Ursus 914 do remontu.
***
Agregat uprawowo-siewny (rototiller) firmy Rau
z hydropakiem; agregat uprawowo-siewny Rabewerk
(cyklotiller) z siewnikiem pneumatycznym - nadbudowanym, hydraulicznym dociskiem redlic, hydraulicznymi znacznikami i żmijką załadowczą oraz roztrząsacz obornika Fortschritt T088.
Wiadomość: Dubiel, tel. kom. 607049399.
Prasę do słomy kostkującą, brony ciężkie, hydrauliczne o szer. rob. 5 m, pług 4-skibowy, pług 5-skibowy,
Cyklop, agregat uprawowo-siewny o szer. rob. 3 m,
ciągnik MTZ 82, ciągnik Ursus 1604.
***
Dwa graniczące ze sobą siedliska rolnicze na
obrzeżach Chojnic: tj. 2,2 ha ze stawem o pow. 800
m2, przyłączami i możliwością budowy oraz 2,2 ha
z dwoma nowymi budynkami w stanie surowym lub
samą ziemię (4 ha). Cena do uzgodnienia.
***
Mieszkanie dwupokojowe w Starym Polu.
***
Przetrząsaczo-zgrabiarkę pasową prod. polskiej
w bardzo dobrym stanie (po remoncie), cena – 1200 zł
oraz sadzeniaki ziemniaka odm. Vineta, kaliber 30+.
Wiadomość: tel. kom. 697580947
lub 605857362.
***
Ciągnik C-360, Tur do ciągnika C-360, pług PHX
4-skibowy, rozrzutnik obornika Fortschritt o ład. 10 t
na tandemie. Wiadomość: tel. kom. 502058584.
***
Gospodarstwo rolne o pow. 15 ha z budynkami
w Lasowicach Małych, gm. Malbork.
***
Pług 4-skibowy, obracany; agregat uprawowosiewny o szer. rob. 3 m, w b. dobrym stanie (kupione
w kraju). Wiadomość tel. kom. 697068600.
***
Kombajn Bizon Super 56, skrzynię biegów i skrzynię
pośrednią do ciągnika Ursus 1224.
***
Heder do kombajnu Claas, szer. rob. 5,1 m oraz
ciągnik Zetor 16145, r. prod. 1986.
***
Dmuchawę do zboża z silnikiem, silnik na wózku
o mocy 7 kW oraz silnik o mocy 5 kW.
***
Schładzalnik do mleka o poj. 500 l i dojarkę konwiową. Wiadomość: Malbork, tel. kom. 604661651.
***
Jałówki 100% limousine (8 szt.) bardzo spokojne,
bezrożne, po doskonałych rodzicach (wnuki słynnego
buhaja francuskiego Napoleona nr FR 8797013359),
stado pod oceną PZHiPBM.
Wiadomość: tel. kom. 609850331, pow. lęborski.
Sprzedam wapno rolnicze z dowozem.
Wiadomość: tel. (89) 539 94 47.
***
Przyczepę objętościową PRT 10, cena – 7 000 zł;
kombajn do buraków Stoll V-202, cena – 10 000 zł;
ciągnik Ursus C-330 M z turem, r. prod. 1989, cena –
13 000 zł; oczyszczarkę do buraków Holmer, cena –
3000 zł; dojarkę przewoźną, przewodową, cena –
6000 zł; rozsiewacz nawozów NO39, cena – 1000 zł.
Wiadomość: Lichnowy, tel. kom. 501762845.
***
Materiał siewny w C1 - wysokiej jakości: pszenicę
ozimą odm.: Zyta, Muszelka, Banderola, Bamberka.
Wiadomość: tel. 500333456, gm. Cedry Wielkie.
***
Fermę UO 500 z przeznaczeniem na hodowlę drobiu, pow. użytkowa 9,5 tys. m2, pow. działki 6 ha.
Wiadomość: tel. kom. gmina Gryfice woj. zachodniopomorskie, tel. kom. 791302048.
***
Jałówki rasy mięsnej limousine.
***
John Deere 3040, 90 kM, r. prod. 1986, stan
b. dobry, kabina komfort, wspomaganie kierownicy,
opony 80%; Massey Ferguson 575, stan b. dobry,
opony 95%, 75kM, wspomaganie kierownicy. komplet
zaczepów, sprzęgi do bliźniaków, kabina komfort;
bronę talerzową o szer. rob. 2,4 m zawieszaną V-ka popokazowa na dużych talerzach; rozdrabniacz Bąk,
stan idealny; opryskiwacz Termit o poj. 400 l; sortownik do ziemniaków z wymiennymi sitami; beczki
plastikowe do kiszenia ogórków, ceny do uzgodnienia.
Wiadomość: Kwidzyn, tel. kom. 504626142.
***
Koparko-ładowarkę Ostrówek, rok prod. 1990,
stan dobry, cena 11 500 zł (do negocjacji) oraz młóto
- doskonałą paszę dla bydła - wraz z transportem.
Wiadomość: tel. kom. 668103565
lub 889686050.
***
Gospodarstwo położone w okolicach Słupska zajmuje się sprzedażą prosiąt 6-tygodniowych. W wyrównanych partiach (ok. 100 szt.) materiał wyjściowy
(lochy białe polskie x pietrain x duroc). Mieszańce
cechują się wysokimi przyrostami oraz wysoką mięsnością. Wiadomość: tel. kom. 664330476.
***
Części do kombajnu Bizon Super 56, fabrycznie
nowe, 30% taniej.
Ciągnik Ursus C-360 z nowym Turem.
Wiadomość: tel. 502611782, gm. Cedry Wielkie.
***
Jałówki rasy mięsnej limousine.
***
Ciągnik Ursus 1222, r. prod. 1988, siewnik Amazone D8, siano w balotach i chłodnię do mleka o poj.
800 l. Wiadomość: tel. kom. 692175014.
***
Dwie pokosówki taśmowe do zbioru kminku, ogórecznika itp. Wiadomość: tel. kom. 602584241.
***
Prasę Z-224, stan b. dobry, w pełni sprawna
i agregat uprawowy Kleine, bierny, szer. rob. 5,2 m,
stan b. dobry. Wiadomość: tel. kom. 604068716.
***
Piętrowy dom i 0,4 ha ziemi w Gardei, pow. Kwidzyn. Wiadomość: tel. (55) 261 00 11.
***
Opryskiwacz Pilmet o poj. 1000 l, szer. rob. 15 m
z automatyką; przyczepę do zwożenia pęków 120 x 120
(18 szt.); ścinacz zielonek Z368; agregat zawieszany
Agropol do upraw przedsiewnych. Wiadomość: tel.
kom. 698906321 lub (55) 267 90 33.
***
Wózek widłowy Bułgar 1600.
***
Ładowacz czołowy Tur do ciągnika C-360, pług
PHX 4-skibowy, zawieszany, rozrzutnik obornika Fortschritt o ład. 10 t na tandemie i ładowacz Cyklop
przyczepiany. Wiadomość: tel. kom. 502058584
lub tel. (55) 276 15 97.
***
Sadzonki truskawek z dowozem do gospodarstwa.
***
Ciągnik CrystaL 121 prod. 2003 z Turem 16, rok
prod. 2005, cena - 80.000 zł, kosiarkę rotacyjną o szer.
rob. 1,6 m, cena – 1500 zł, wycinarkę do kiszonki Polmot, cena – 2600 zł i ładowacz Cyklop. Wiadomość:
tel. kom. 501243092, gm. Nowy Dwór Gd.
***
Ciągnik MTZ 1025 z Turem-6, rok prod. 2000, a Tura 2003, stan b. dobry, pierwszy właściciel, cena –
55000 zł, opryskiwacz „Krakowiak Heros o poj. 1000 l,
szer. rob. 15 m, cena – 12 000 zł i ciągnik Pronar 1221 A,
rok prod. 2003, garażowany, pierwszy właściciel.
Wiadomość: gm. Sztutowo, tel. 603570795,
661757172 lub (55) 247 84 36.
Przypominamy, że ogłoszenia drobne od rolników są zamieszczane
w naszym miesięczniku bezpłatnie.
Ogłoszenia można zgłaszać telefonicznie:
tel. (55) 270 11 32, 270 11 31 lub 270 11 30,
drogą elektroniczną: e-mail: [email protected] albo listownie na adres redakcji.
POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU
80-001 Gdańsk, ul. Trakt Św. Wojciecha 293
tel. (58) 326 39 00, fax (58) 309 09 45
www.podr.pl
ODDZIAŁY
Oddział w Starym Polu
Oddział w Strzelinie
82-220 Stare Pole, ul. Marynarki Wojennej 21
76-200 Słupsk 2
tel. (55) 270 11 11 lub 270 11 00, fax 270 11 62
tel. (59) 847 12 88, fax (59) 847 12 81
Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa w Lubaniu
83-422 Nowy Barkoczyn
tel. (58) 688 20 11, (58) 688 21 50, fax (58) 688 22 52, e-mail: [email protected]
BIURA POWIATOWE OŚRODKA DORADZTWA ROLNICZEGO
BP ODR Bytów
ul. Wojska Polskiego 33, 77-100 Bytów
tel. 59 822 27 52
BP ODR Kwidzyn
ul. Grudziądzka 8, 82-500 Kwidzyn
tel. 55 261 34 59
BP ODR Starogard Gdański
Nowa Wieś Rzeczna
ul. Rzeczna 18, 83-200 Starogard Gd.
tel. 58 562 49 63
BP ODR Chojnice
ul. 31 Stycznia 56, 89-600 Chojnice
tel./fax 52 397 41 12
BP ODR Lębork
ul. Czołgistów 5, 84-300 Lębork
tel. 59 862 21 72
BP ODR Sztum
ul. Mickiewicza 39, 82-400 Sztum
tel. 55 267 04 33
BP ODR Człuchów
Osiedle Młodych 9, 77-300 Człuchów
tel. 59 834 24 34
BP ODR Malbork
ul. Marynarki Wojennej 21, 82-220 Stare Pole
tel. 55 270 11 19
BP ODR Tczew
ul. Lecha 12, 83-110 Tczew
tel. 58 531 38 27
BP ODR Gdańsk
ul. Trakt Św. Wojciecha 293, 80-001 Gdańsk
tel. 58 326 39 22
BP ODR Nowy Dwór Gdański
Plac Wolności 1, 82-100 Nowy Dwór Gd.
tel. 55 247 28 68
BP ODR Wejherowo
ul. Sobieskiego 241, 84-200 Wejherowo
tel. 58 672 13 09
BP ODR Kartuzy
ul. Hallera 1, 83-300 Kartuzy
tel./fax 58 681 42 67
BP ODR Puck
ul. Wejherowska 5, 84-100 Puck
tel. 58 673 28 77
BP ODR Kościerzyna
ul. Wodna 14, 83-400 Kościerzyna
tel./fax 58 686 66 23
BP ODR Słupsk z siedzibą w Strzelinie
76-200 Słupsk 2
tel. 59 847 12 81
WYDAWCA: POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU
Dział reklamy i prenumeraty:
tel. 58 688 20 11, 58 688 21 50
fax 58 688 22 52
Redaktor naczelna: Bożena Korzańska, tel. 55 270 11 32, e-mail: [email protected]
Redakcja:
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
80-001 Gdańsk, ul. Trakt Św. Wojciecha 293
Kolegium redakcyjne: mgr inż. Krzysztof Pałkowski (przewodniczący), mgr inż. Andrzej Dolny, mgr inż. Antoni Hajdaczuk,
Jarosław Jelinek (Pomorska Izba Rolnicza), mgr inż. Zdzisław Kołodziejski, mgr inż. Bożena Korzańska, mgr inż. Andrzej Okrój,
dr inż. Daniel Roszak, mgr inż. Jan Rozenek, mgr inż. Ewa Szymańska
Skład komputerowy: Wanda Ciecholewska i Bożena Korzańska
Korekta: mgr Lucyna Lesińska
Nakład 4 200 egz.
Cena 1 egz. - 2 zł
PRENUMERATA:
Wpłaty przyjmujemy na konto:
PODR w Gdańsku, PKO S.A.
Nr 91 1240 1268 1111 0010 3636 0465
CENA PRENUMERATY:
półroczna – 12,00zł + 12,00zł (koszty przesyłki) = 24,00 zł
roczna – 22,00zł + 22,00zł (koszty przesyłki) = 44,00 zł
Prenumeratę przyjmują również doradcy PZDR
CENNIK ODPŁATNOŚCI ZA MATERIAŁY INFORMACYJNO-REKLAMOWE
Ogłoszenia, komunikaty i informacje handlowe, artykuły sponsorowane:
cała strona - 800 zł + VAT; 1/2 strony - 480 zł + VAT; 1/4 strony - 300 zł + VAT;
2
1 cm – 1,60 zł + VAT
reklama kolorowa wewnątrz numeru - cała strona - 1200 zł + VAT
reklama kolorowa wewnątrz numeru - ½ strony - 720 zł + VAT
reklama kolorowa na okładce II i III - 1400 zł + VAT
reklama kolorowa na okładce IV - 1800 zł + VAT
zamieszczenie wkładki reklamowej (kartka formatu A4) - 500 zł + VAT
Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych i nie drukuje ich bez podania przyczyny. Redakcja zastrzega sobie również prawo r edagowania
i skracania nadesłanych materiałów. Za treść ogłoszeń, tekstów sponsorowanych i reklam zleconych Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Gdańsku nie ponosi odpowiedzialności. Ogłoszenia dla rolników indywidualnych są bezpłatne. Przyjmują je doradcy BP ODR lub można je
przesłać pocztą.
Druk: Przedsiębiorstwo Prywatne „WiB”, ul. Sobieskiego 14, 80-216 Gdańsk, tel. 58 522 30 29

W numerze - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

Transkrypt

Podobne dokumenty

magazyn zwierciadło – cennik reklam 2015

karta solid1a