docUchwała Nr............. Rady Miasta Piły z dnia ........................... 2007
download 
Reklamacja Transkrypt
Uchwała Nr............. Rady Miasta Piły z dnia ........................... 2007
Uchwała Nr............. Rady Miasta Piły z dnia ........................... 2007 roku w sprawie przyjęcia „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Pile do roku 2015” Na podstawie art.18 ust.2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) Rada Miasta Piły uchwala, co następuje: §1 Przyjmuje się „Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Pile do roku 2015”, stanowiącą załącznik do niniejszej uchwały. §2 Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Piły. §3 Uchwała obowiązuje z dniem podjęcia. Załącznik do uchwały Nr................... Rady Miasta Piły z dnia ............. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W PILE DO ROKU 2015 PIŁA, LIPIEC 2007 r. SPIS TREŚCI Strony I. WSTĘP............................................................................................................... 3 II. CELE GŁÓWNE STRATEGII........................... .............................................. 3 III. CELE SZCZEGÓŁOWE I ZADANIA ............................................................. 6 IV. PODMIOTY WSPÓŁPRACUJĄCE .................................................................. 10 V. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ ..................................................... 11 VI. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ........................................................................... 17 2 I. WSTĘP Jednym z zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym jest opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych. Opracowanie strategii wynika równieŜ z celów i zadań przyjętych do realizacji w ramach „ Strategii rozwoju miasta Piły na lata 2005 - 2015”. W związku z tym, w oparciu o diagnozę problemów społecznych występujących w naszym mieście, przeprowadzoną przy wykorzystaniu własnej kadry oraz o dane zgromadzone z innych źródeł, w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Pile powstała strategia rozwiązywania problemów społecznych do roku 2015, zwana dalej „Strategią”, w której wytyczone zostały cele główne oraz wynikające z nich cele szczegółowe. Ich realizacja ma przyczynić się do poprawy sytuacji osób i rodzin mieszkających na terenie naszej gminy, będących w trudnej sytuacji Ŝyciowej, a takŜe osób i rodzin zagroŜonych marginalizacją. Dla realizacji załoŜonych celów niezbędnym było określenie zadań, które stanowić będą istotę podejmowanych działań na rzecz lokalnej społeczności. Biorąc pod uwagę fakt, Ŝe większość załoŜonych celów wymaga działań o charakterze długofalowym i systemowym, przyjęty został teŜ harmonogram działań określający zarówno terminy realizacji poszczególnych zadań jak równieŜ partnerów, którzy będą współuczestniczyć w ich realizacji II. CELE GŁÓWNE STRATEGII Opracowując główne cele Strategii wzięto pod uwagę zarówno zasadnicze problemy społeczne występujące w Pile jak i grupy osób wymagające szczególnego wsparcia. Realizacja przyjętych celów wpłynie na poprawę jakości Ŝycia mieszkańców gminy, co koreluje z głównym celem przyjętym w Strategii rozwoju miasta Piły na lata 2005-2015: „Zapewnienie mieszkańcom warunków do Ŝycia na moŜliwie jak najwyŜszym poziomie”. Zmiany zachodzące w Ŝyciu społecznym, nowe zjawiska społeczne, złoŜoność problemów, powodują, Ŝe permanentne diagnozowanie i analizowanie rzeczywistości stało się 3 niezbędną podstawą do skutecznego, efektywnego i trafnego działania. Opracowując cele strategiczne wzięto pod uwagę znaczenie diagnozy w opracowywaniu lub korygowaniu działań tak, aby były one skuteczne i efektywne. Stąd za jeden z głównych celów przyjęto systematyczne diagnozowanie istniejących w Pile problemów społecznych Mając na względzie fakt, Ŝe skuteczność oraz efektywność oddziaływań moŜna podnieść poprzez systemowe działanie, za cel główny przyjęto takŜe stworzenie spójnego systemu pomocy osobom i rodzinom zagroŜonym marginalizacją, który to system opierać się będzie na współdziałaniu lokalnych instytucji oraz wykorzystaniu potencjału, jakim dysponują coraz pręŜniej działające organizacje pozarządowe. Z uwagi na znaczący wzrost w naszej społeczności ilości osób niepełnosprawnych, a takŜe biorąc pod uwagę przemiany demograficzne, w szczególności starzenie się społeczeństwa, w jednym z kolejnych celów głównych strategii załoŜono poprawę dostępności oraz jakości usług świadczonych na rzecz osób niepełnosprawnych i starszych, a takŜe ich rodzin. Przemiany społeczno-ekonomiczne, mające miejsce w początkowych latach transformacji ustrojowej, ukazały wiele negatywnych zjawisk. Jednym z takich zjawisk było ubóstwo. Jakkolwiek w następstwie tych zmian część osób uzyskała poprawę statusu materialnego, to nadal problem ubóstwa dotyka znaczącej części społeczeństwa. Badania potwierdzają, Ŝe wraz ze wzrostem wielkości gospodarstwa domowego z dziećmi na utrzymaniu, następuje wzrost odsetek osób Ŝyjących w ubóstwie. Sytuacja ta w szczególności wpływa negatywnie na warunki dorastania i rozwoju dzieci i młodzieŜy. RównieŜ negatywnym zjawiskiem, mogącym wpłynąć na zaburzenia oraz nieprawidłowości w rozwoju i funkcjonowaniu dzieci i młodzieŜy, są dysfunkcje rodziny, a takŜe róŜnego rodzaju patologie. W związku z tym, kolejnym celem głównym, jaki przyjęto do realizacji w strategii, jest wyrównywanie szans dzieci i młodzieŜy z rodzin o niskim statusie materialnym oraz dysfunkcyjnych . 4 Reasumując: W ramach Strategii rozwiązywania problemów społecznych przyjęto następujące cele główne : 1. DIAGNOZOWANIE ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW I POTRZEB SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ. 2. STWORZENIE SPOŁECZNEJ LOKALNEGO DLA OSÓB I SYSTEMU RODZIN POMOCY ZAGROśONYCH MARGINALIZACJĄ. 3. WYRÓWNYWANIE SZANS DZIECI I MŁODZIEśY Z RODZIN O NISKIM STATUSIE MATERIALNYM ORAZ DYSFUNKCYJNYCH. 4. POPRAWA DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI USŁUG ŚRODOWISKOWYCH I INSTYTUCJONALNYCH DLA OSÓB STARSZYCH, NIEPEŁNOSPRAWNYCH I ICH RODZIN. 5. ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ INSTYTUCJE POMOCY SPOŁECZNEJ I POPRAWA ICH JAKOŚCI. III. CELE SZCZEGÓŁOWE I ZADANIA Dla osiągnięcia głównych celów przyjętych w Strategii opracowano cele szczegółowe, a takŜe zadania, które będą realizowane zgodnie z załoŜonym harmonogramem, przy współpracy z wieloma instytucjami i organizacjami pozarządowymi działającymi w obszarze pomocy społecznej na terenie naszego miasta. W sposób zamierzony zadania przyjęte do realizacji charakteryzują się wysokim poziomem ogólności. Daje to bowiem moŜliwość realizacji tychŜe zadań w drodze róŜnorodnych działań, w ramach tworzonych na bieŜąco programów i projektów. L.P. 1. CELE SZCZEGÓŁOWE ZADANIA DIAGNOZOWANIE ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW I POTRZEB SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ. 1.1. BIEśĄCE DIAGNOZOWANIE PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH I OCENA STANU POTRZEB - opracowanie narzędzi badawczych do diagnozy problemów społecznych - systematyczne gromadzenie danych na temat lokalnych problemów społecznych i ich aktualizacja - analiza i ocena danych - opracowywanie wniosków wynikających z uzyskanych danych 1.2. OCENA MOśLIWOŚCI SKUTECZNEGO DZIAŁANIA W ZAKRESIE POJAWIAJĄCYCH SIĘ POTRZEB SPOŁECZNYCH - rozpoznanie zasobów instytucjonalnych w sferze polityki społecznej - analiza zasobów instytucjonalnych w kontekście rozeznanych potrzeb w zakresie pomocy społecznej - opracowywanie wniosków - informowanie władz samorządowych o istniejących problemach i kwestiach społecznych 6 2. STWORZENIE LOKALNEGO SYSTEMU POMOCY SPOŁECZNEJ DLA OSÓB I RODZIN ZAGROśONYCH MARGINALIZACJĄ. 2.1. BUDOWA SPÓJNEGO SYSTEMU WSPARCIA DLA RODZIN Z PROBLEMAMI BEZROBOCIA, BEZDOMNOŚCI,UZALEśNIEŃ, PRZEMOCY W RODZINIE, OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYMI - - - 2.2. WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH, GRUP SAMOPOMOCOWYCH, WOLONTARIATU, W REALIZACJI ZADAŃ Z OBSZARU POMOCY SPOŁECZNEJ - - - - - inicjowanie działań profilaktycznych i informacyjnoedukacyjnych wypracowanie modelu współpracy z instytucjami wspierającymi osoby i rodziny z róŜnego rodzaju problemami poprzez zwiększanie ilości i częstotliwości kontaktów, systematyczną wymianę informacji i usprawnienie jej przepływu, organizowanie spotkań o charakterze roboczym, tworzenie doraźnych i stałych zespołów na rzecz pomocy dla osób i rodzin z problemami, zwiększenie zakresu poradnictwa i wsparcia w sferze prowadzenia gospodarstwa domowego współdziałanie ze społecznością lokalną kontynuacja i poszerzanie zakresu współpracy z organizacjami pozarzadowymi, wolontariatem grupami samopomocowymi czynna współpraca przy tworzeniu gminnego programu współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi udział w realizacji gminnego programu współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi wspólna ocena realizacji zadań i rozwiązywanie pojawiających się problemów koordynowanie działań podmiotów działających w sferze polityki społecznej na rzecz osób, rodzin i społeczności wymagających wsparcia 7 3. WYRÓWNYWANIE SZANS DZIECI I MŁODZIEśY Z RODZIN O NISKIM STATUSIE MATERIALNYM, ORAZ DYSFUNKCYJNYCH 3.1. PROMOWANIE, INICJOWANIE I PROWADZENIE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU ZWIĘKSZENIE SZANS EDUKACYJNYCH - - - 3.2. WSPIERANIE RODZIN Z DZIEĆMI W ZASPOKAJANIU POTRZEB SPOŁECZNYCH I BYTOWYCH - - 4. POPRAWA DOSTĘPNOŚCI I JAKOŚCI zwiększenie dostępności edukacji przedszkolnej dla dzieci z rodzin o niskim statusie materialnym propagowanie i organizowanie zajęć kompensacyjnych i socjoterapeutycznych pomoc w organizacji wypoczynku i czasu wolnego wspieranie finansowe i rzeczowe rodzin z dziećmi pomoc finansowa i rzeczowa w ramach pomocy społecznej i zabezpieczenia społecznego wspieranie systemu stypendialnego rozwój poradnictwa specjalistycznego USŁUG ŚRODOWISKOWYCH I INSTYTUCJONALNYCH DLA OSÓB STARSZYCH, NIEPEŁNOSPRAWNYCH I ICH RODZIN. 4.1. ZAPEWNIENIE ODPOWIEDNICH FORM POMOCY INSTYTUCJONALNEJ ADEKWATNYCH DO POTRZEB - - - 4.2. ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI USŁUG OPIEKUŃCZYCH DLA OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH - - modernizacja bazy lokalowej placówek wsparcia dziennego dla osób starszych i niepełnosprawnych poprawa jakości usług świadczonych przez ośrodki wsparcia poprzez rozwój zasobów ludzkich i materialnych inicjowanie i wspieranie rozwoju placówek wsparcia dziennego zapewnienie opieki całodobowej osobom tego wymagającym rozpowszechnienie informacji na temat usług opiekuńczych środowiskowych i instytucjonalnych rozeznawanie potrzeb w zakresie usług opiekuńczych wśród lokalnej 8 społeczności 5. ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI USŁUG ŚWIADCZONYCH PRZEZ INSTYTUCJE POMOCY SPOŁECZNEJ I POPRAWA ICH JAKOŚCI. 5.1. STWORZENIE SPRAWNEGO SYSTEMU OBSŁUGI KLIENTÓW POMOCY SPOŁECZNEJ I ROZWÓJ INFRASTRUKTURY - 5.2. ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH - - poprawa dostępności informacji wdroŜenie i udostępnienie procedur w zakresie trybu załatwiania spraw włączenie nowych technologii do wykorzystania procedur unowocześnienie bazy lokalowej słuŜb społecznych likwidacja barier architektonicznych w istniejącej bazie lokalowej podwyŜszanie kwalifikacji kadry w tym poprzez specjalizację w zawodzie szkolenie pracowników samokształcenie zwiększenie zatrudnienia wykwalifikowanej kadry dostosowanie zatrudnienia pracowników socjalnych do wymogów ustawy o pomocy społecznej 9 IV. PODMIOTY WSPÓŁPRACUJĄCE Piła jest miastem, w którym funkcjonuje szereg instytucji mogących uczestniczyć na zasadach partnerstwa w realizacji Strategii rozwiązywania problemów społecznych. Na terenie gminy działa równieŜ wiele organizacji pozarządowych, których statutowa działalność wpisuje się w obszar pomocy społecznej. INSTYTUCJE PUBLICZNE 1. Urząd Miasta Piły ORGANIZACJE POZARZĄDOWE 1. CARITAS Centrum CharytatywnoOpiekuńcze p.w. MB z Lourdes 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej 2. CARITAS Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Dorosłych im. Bł. O.Pio 3. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 3. CARITAS Parafii p.w. MB Częstochowskiej Piła-Motylewo 4. Powiatowy Urząd Pracy 4. CARITAS Parafii p.w. NMP WspomoŜenia Wiernych 5. Wojewódzki Urząd Pracy Oddział 5. CARITAS Parafii p.w. Św. Rodziny 6. CARITAS Parafii p.w. Św. St. Kostki 7. Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu Zamiejscowy w Pile 6. Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 7. Poradnia Pedagogiczno-Psychologiczna MONAR-MARKOT 8. Sądy Rejonowy i Okręgowy 8. Stowarzyszenie Pomocy Humanitarnej 9. Zespół Kuratorskiej SłuŜby Sądowej 9. Pilski Bank śywności 10. Polski Związek Emerytów, Rencistów 10. Komenda Powiatowa Policji i Inwalidów Koło w Pile 11. StraŜ Miejska 11. Stowarzyszenie Hospicjum 12. 12. Towarzystwo Pomocy Chorym im. Sł. BoŜej Dom Pomocy Społecznej St. Leszczyńskiej 13. Szpital Specjalistyczny 13. Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Wielkopolska 14. Placówki słuŜby zdrowia 14. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci 15. 15. Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Szkoły i przedszkola Upośledzeniem Umysłowym Koło w Pile 10 V. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ 1. Cel główny: Diagnozowanie istniejących problemów i potrzeb społeczności lokalnej. Cele szczegółowe Zadania 1.1 BieŜące • Opracowanie narzędzi badawczych do diagnozowanie diagnozy problemów społecznych problemów społecznych i • Systematyczne gromadzenie danych na ocena stanu temat lokalnych problemów potrzeb. społecznych i ich aktualizacja • Analiza i ocena danych Podmioty i osoby współpracujące Termin realizacji Instytucje rządowe i cyklicznie 1 raz w roku samorządowe działające w obszarze pomocy społecznej Organizacje pozarządowe działające w obszarze pomocy społecznej. • Opracowywanie wniosków wynikających z uzyskanych danych 1.2 Ocena • Rozpoznanie zasobów moŜliwości instytucjonalnych w sferze polityki skutecznego społecznej działania w • Analiza zasobów instytucjonalnych w zakresie pojawiających kontekście rozeznanych potrzeb w się potrzeb zakresie pomocy społecznej społecznych • Opracowywanie wniosków działanie ciągłe Instytucje realizujące zadania z zakresu polityki społecznej Organizacje pozarządowe • Informowanie władz samorządowych o istniejących problemach i kwestiach społecznych 11 2. Cel główny: Stworzenie lokalnego systemu pomocy społecznej dla osób i rodzin zagroŜonych marginalizacją. Cele szczegółowe Zadania 2.1Budowa • Inicjowanie działań profilaktycznych spójnego i informacyjno-edukacyjnych systemu wsparcia dla • Wypracowanie modelu współpracy z rodzin z instytucjami wspierającymi osoby i problemami: rodziny z róŜnego rodzaju bezrobocia problemami, poprzez m.in.: bezdomności uzaleŜnień - zwiększenie ilości i częstotliwości przemocy kontaktów opiekuńczo- systematyczną wymianę informacji i wychowawczymi usprawnienie jej przepływu - organizowanie spotkań o charakterze roboczym - tworzenie doraźnych i stałych zespołów na rzecz pomocy dla osób i rodzin z problemami - zwiększenie zakresu poradnictwa i wsparcia w sferze prowadzenia gospodarstwa domowego • Współdziałanie ze społecznością lokalną Podmioty i osoby współpracujące Powiatowy Urząd Pracy Wojewódzki Urząd Pracy Oddział Zamiejscowy w Pile Termin realizacji działanie ciągłe Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu MONARMARKOT Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Zespół Kuratorskiej SłuŜby Sądowej Komenda Powiatowa Policji pedagodzy szkolni lekarze i pielęgniarki rodzinne 12 2.2. Wykorzystanie • Kontynuacja i poszerzenie zakresu współpracy z organizacjami potencjału organizacji pozarządowymi, wolontariatem, pozarządowych, grupami samopomocowymi grup samopomocowyc • Czynna współpraca przy tworzeniu h, wolontariatu w gminnego programu współpracy realizacji zadań z samorządu z organizacjami obszaru pomocy pozarządowymi społecznej • Udział w realizacji gminnego programu współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi Organizacje pozarządowe działanie ciągłe działające na rzecz lokalnej społeczności Grupy samopomocowe • Wspólna ocena realizacji zadań i rozwiązywanie pojawiających się problemów • Koordynowanie działań na rzecz podmiotów działających w sferze polityki społecznej na rzecz osób, rodzin i społeczności wymagających wsparcia 13 3. Cel główny: Wyrównywanie szans dzieci i młodzieŜy z rodzin o niskim statusie materialnym, dysfunkcyjnych lub zagroŜonych patologizacją. Cele szczegółowe Zadania 3.1 Promowanie, inicjowanie i prowadzenie działań mających na celu zwiększenie szans edukacyjnych • Zwiększenie dostępności edukacji przedszkolnej dla dzieci z rodzin o niskim statusie materialnym Podmioty i osoby współpracujące Termin realizacji Szkoły działanie ciągłe Przedszkola • Propagowanie i organizowanie zajęć Organizacje kompensacyjnych i socjoterapeutycznych pozarządowe • Pomoc w organizacji wypoczynku i czasu wolnego • Wspieranie finansowe i rzeczowe rodzin z dziećmi 3.2 Wspieranie • Pomoc finansowa i rzeczowa w Urząd Miasta Piły rodzin z dziećmi w ramach pomocy społecznej i zaspokajaniu potrzeb zabezpieczenia społecznego Szkoły społecznych i bytowych • Utworzenie systemu stypendialnego Organizacje dla dzieci uzdolnionych pozarządowe działanie ciągłe • Rozwój poradnictwa specjalistycznego • Wspieranie finansowe i rzeczowe rodzin z dziećmi 14 4. Cel główny: Poprawa dostępności i jakości usług środowiskowych i instytucjonalnych dla osób starszych, niepełnosprawnych i ich rodzin. Cele szczegółowe Zadania Podmioty i osoby współpracujące 4.1 Zapewnienie odpowiednich form pomocy adekwatnych do potrzeb . • Modernizacja bazy lokalowej Urząd Miasta placówek wsparcia dziennego dla Powiatowe Centrum osób starszych i niepełnosprawnych Pomocy Rodzinie Termin realizacji działanie ciągłe • Poprawa jakości usług Dom Pomocy świadczonych przez ośrodki wsparcia Społecznej poprzez rozwój zasobów ludzkich i materialnych Środowiskowy Dom Samopomocy • Inicjowanie i wspieranie rozwoju placówek wsparcia dziennego Klub Seniora • Zapewnienie opieki całodobowej osobom tego wymagającym 4.2 Zwiększenie dostępności usług opiekuńczych dla osób starszych i niepełnosprawnych • Rozpowszechnienie informacji na placówki słuŜby temat usług opiekuńczych zdrowia środowiskowych i instytucjonalnych • Rozeznawanie potrzeb w zakresie usług opiekuńczych wśród lokalnej społeczności działanie ciągłe lekarze rodzinni pielęgniarki środowiskowe lokalne media 15 5. Cel główny: Zwiększenie dostępności usług świadczonych przez instytucje pomocy społecznej i poprawa ich jakości. Cele szczegółowe Zadania Podmioty i osoby współpracujące Termin realizacji 5.1 Stworzenie sprawnego systemu obsługi klientów pomocy społecznej i rozwój infrastruktury. • Poprawa dostępności informacji Urząd Miasta działanie ciągłe • WdroŜenie i udostępnienie procedur lokalne media w zakresie trybu załatwiania spraw • Włączenie nowych technologii do wykorzystania procedur • Unowocześnienie bazy lokalowej słuŜb społecznych • Likwidacja barier architektonicznych w istniejącej bazie lokalowej działanie 5.2 Rozwój zasobów • PodwyŜszanie kwalifikacji kadry w Szkoły wyŜsze tym poprzez specjalizację w ciągłe ludzkich. zawodzie Instytucje szkoleniowe • szkolenie pracowników • samokształcenie • zwiększenie zatrudnienia wykwalifikowanej kadry • dostosowanie zatrudnienia pracowników socjalnych do wymogów ustawy o pomocy społecznej 16 VI. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Realizacja Strategii odbywać się będzie w oparciu o następujące źródła finansowania: ♦ budŜet gminy ♦ budŜet państwa ♦ budŜet organizacji pozarządowych ♦ fundusze Unii Europejskiej / w szczególności Europejski Fundusz Społeczny/ ♦ inne Środki finansowe na realizację zadań strategicznych pochodzić będą głównie z budŜetu gminy. Część zadań realizowanych będzie ze środków budŜetu państwa, przekazywanych w postaci dotacji celowych na realizację zadań własnych gminy oraz zadań zleconych gminie. Opracowane zostaną równieŜ projekty, które będą współfinansowane ze środków unijnych. 17 DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE MIASTA PIŁY W ROKU 2004 PIŁA, LIPIEC 2007 r. ELEMENTY DIAGNOZY PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Wyłonienie problemów społecznych poprzedziło zebranie danych i opracowanie diagnozy problemów występujących na terenie Piły. Dane te pochodziły z róŜnych źródeł w tym z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pile, oraz instytucji działających na terenie Piły a takŜe z opracowań statystycznych. Znaczna ilość zgromadzonych danych wpłynęła na obszerność diagnozy. W związku z tym w niniejszym dokumencie umieszczono jedynie wybrane elementy diagnozy ukazujące najwaŜniejsze aspekty problemów społecznych lokalnej społeczności. Dane dotyczące gminy Piła. 1.1. Charakterystyka miasta Piła to stolica dawnego województwa pilskiego. Od 1999 roku, w wyniku przeprowadzonej reformy administracyjnej, miasto stało się siedzibą powiatu ziemskiego. Miejscowość połoŜona jest w północnej części województwa wielkopolskiego, na pograniczu dwóch regionów: Pomorza Zachodniego i Wielkopolski. Usytuowane jest w południowej części Doliny Gwdy nad rzeka Gwdą, w otoczeniu jezior i lasów. Miasto wyrosło ze starej osady rybackiej. W XV wieku Pile nadano prawa miejskie. W czasie II wojny światowej została włączona w system umocnień Wału Pomorskiego. Piła jest ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i oświatowym. To takŜe intensywnie i systematycznie rozwijający się ośrodek gospodarczy, a najdynamiczniej rozwijającymi się działami gospodarki są branŜe : elektroniczna, elektryczna i poligraficzna. 1.2. Metryczka miasta A. Warunki przyrodnicze, gospodarcze gminy: A.1. Środowisko naturalne gminy • powierzchnia gminy 10.271 ha • powierzchnia uŜytków rolnych ogółem 1.731 ha • powierzchnia gruntów ornych 1.058 ha 2 • powierzchnia sadów 5 ha • powierzchnia pozostałych gruntów i nieuŜytków 668 ha • powierzchnia lasów 5.247 ha • powierzchnia obszarów prawnie chronionych ( rezerwat przyrody) 96,18 ha A.2. BudŜet gminy Dochody ogółem 120.249.263 zł W roku 2004 realizacja budŜetu kształtowała się następująco : dochody ogółem wyniosły 120.249.263 zł i były wyŜsze o 11.278.701 zł, tj. o 10,3 % w stosunku do 2003 roku. 1. Dochody własne 82.429.045 zł Dochody własne zostały zrealizowane na kwotę 82.429.045 zł, tj. 101,05 % i były wyŜsze o 11,8 % w porównaniu z 2003 rokiem. Dochody własne stanowią : • wpływy z podatków lokalnych • wpływy z opłat • dochody z majątku gminy • odsetki • udziały w podatkach budŜetu państwa • dotacje celowe na zadania bieŜące realizowane na podstawie porozumień (umów) 28.725.015 zł 2.832.452 zł 7.310.852 zł 598.790 zł 38.294.719 zł między jednostkami samorządu terytorialnego • inne dochody 792.373 zł 3.874.844 zł 2. Subwencje 25.655.320 zł 3. Dotacje celowe 10.401.345 zł 4. Pozostałe dochody 1.763.553 zł 5. Wydatki bieŜące • 95.667.099 zł oświata i wychowanie, szkolnictwo wyŜsze, edukacyjna opieka wychowawcza 47.383.865 zł • pomoc społeczna, polityka społeczna i ochrona zdrowia • gospodarka komunalna i ochrona środowiska • administracja publiczna i bezpieczeństwo publiczne • kultura i ochrona dziedzictwa narodowego oraz kultura fizyczna i sport • gospodarka mieszkaniowa i działalność usługowa 19.963.260 zł 5.976.065 zł 8.734.558 zł 5.314.602 zł 574.149 zł 3 • transport • pozostałe wydatki 5.594.416 zł 6. Wydatki majątkowe 2.126.184 zł. 25.445.572 zł Plan budŜetu zakłada, Ŝe wydatki przekraczają dochody, co powoduje występowanie deficytu. W roku 2004 deficyt budŜetowy wyniósł 863.408 zł i był mniejszy od zakładanego o 2.786.592 zł, a źródłem jego pokrycia były przychody z prywatyzacji oraz emisji obligacji. Wydatki ogółem na jednego mieszkańca wyniosły 1.607.72 zł. B. Infrastruktura techniczna gminy : • długość dróg w km 240,9 w tym o nawierzchni twardej • drogi lokalne gminy w km 208,7 151,1 w tym o nawierzchni twardej 118,9 • długość czynnej sieci kanalizacyjnej w km • długość sieci rozdzielczej, gazowej w km (stan na dzień 31.12.2003r.) 192,1 • długość sieci wodociągowej, rozdzielczej (stan na dzień 31.12.2003r.) 121,7 • długość sieci cieplnej (stan na dzień 31.12.2003r.) 107,1 57,2 C. Zasoby mieszkaniowe : • liczba mieszkań ogółem : 25.364 - liczba izb 92.924 - powierzchnia uŜytkowa mieszkań w (m2) • mieszkania stanowiące własność gminy : - liczba mieszkań ogółem - liczba izb 4.395 13.248 - powierzchnia uŜytkowa mieszkań w (m2) • 1.584.916 219.955 mieszkania oddane do uŜytku ogółem : - liczba mieszkań ogółem - liczba izb 332 1.272 - powierzchnia uŜytkowa mieszkań w (m2) 25.631 4 • spółdzielcze mieszkania oddane do uŜytku: - liczba mieszkań ogółem 48 - liczba izb 152 - powierzchnia uŜytkowa mieszkań w (m2) • 2.352 liczba mieszkań (stan na dzień 31.12.2004r.) w zasobach Pilskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego 402. D. Edukacja : Mieszkańcy Piły mogą kształcić się w naszym mieście na wszystkich szczeblach edukacji. Najmłodszymi opiekują się wychowawcy w Ŝłobkach i przedszkolach. W mieście funkcjonuje 8 szkół podstawowych, 4 gimnazja, 3 zespoły szkół oraz 14 szkół ponadgimnazjalnych, 16 policealnych i 5 wyŜszych. W Pile ma swoją siedzibę Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa i WyŜsza Szkoła Biznesu. Znajdują się tu takŜe filie Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Politechniki Poznańskiej oraz Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Ścisła współpraca uczelni pilskich z uniwersyteckimi ośrodkami w kraju ułatwia młodzieŜy kontynuację edukacji na specjalistycznych kierunkach. E. Większe zakłady pracy w Pile : • Philips Lighting Poland S.A. ul. Kossaka 150, tel. 351-30-00 • „Winkowski” Spółka z o.o. ul. Okrzei 5, tel. 210-84-00 • Poszukiwania Nafty i Gazu „ Nafta” Spółka z o.o. Plac Staszica 9, tel. 212-63-15 • Wytwórnia Profili Budowlanych z PCV „PROFIL” ul. Lutycka 45, tel. 213-10-07 • „Grapil” Al.Niepodległości 80, tel. 212-99-40 5 G. Ludność miasta Piły wg Urzędu Statystycznego na dzień 31.12.2004r. ogółem liczba ludności wynosi 75.248, w tym męŜczyzn 36.034, kobiet 39.214. G.1. Podział ludności wg wieku: 0-4 3677, w tym męŜczyzn 1917, kobiet 1760 5-9 3801, w tym męŜczyzn 1917, kobiet 1884 10-14 4863, w tym męŜczyzn 2501, kobiet 2362 15-19 6159, w tym męŜczyzn 3081, kobiet 3078 20-24 6749, w tym męŜczyzn 3443, kobiet 3306 25-29 6386, w tym męŜczyzn 3192, kobiet 3194 30-34 5230, w tym męŜczyzn 2672, kobiet 2588 35-39 4709, w tym męŜczyzn 2276, kobiet 2433 40-44 4958, w tym męŜczyzn 2324, kobiet 2634 45-49 6526, w tym męŜczyzn 3006, kobiet 3520 50-55 6402, w tym męŜczyzn 3022, kobiet 3380 56-59 5104, w tym męŜczyzn 2401, kobiet 2703 60-64 2827, w tym męŜczyzn 1307, kobiet 1520 65-69 2650, w tym męŜczyzn 1096, kobiet 1554 70-74 2144, w tym męŜczyzn 882, kobiet 1264 75-79 1627, w tym męŜczyzn 595, kobiet 1032 80-84 980, w tym męŜczyzn 286, kobiet 694 85 i więcej 456, w tym męŜczyzn 116, kobiet 340 G.2 Liczba zawartych małŜeństw 424 G.3 Liczba urodzeń Ŝywych 1.189 G.4 Liczba zgonów ogółem 865 G.5 Ludność w wieku przedprodukcyjnym: 15.739, w tym kobiet 7.717 G.6 Ludność w wieku produkcyjnym : 50.132, w tym kobiet 25.095 G.7 Ludność w wieku poprodukcyjnym : 9.377, w tym kobiet 6.402 6 Dane dotyczące problemu bezrobocia Na koniec grudnia 2004 roku stopa bezrobocia w powiecie pilskim ukształtowała się na poziomie 18,8%, w województwie wielkopolskim - 16,2 %, a w kraju 19,1%1. W porównaniu z końcem grudnia 2003 roku stopa bezrobocia była w : - powiecie pilskim - niŜsza o 1,2 punktu procentowego, - woj. wielkopolskim - niŜsza o 0,9 punktu procentowego, - kraju - niŜsza o 0,9 punktu procentowego. Powiat pilski uplasował się na 18 miejscu (na 31 powiatów ) w województwie wielkopolskim wśród powiatów pod względem poziomu stopy bezrobocia (licząc od najwyŜszej). W województwie wielkopolskim najwyŜszą stopę bezrobocia odnotowano w powiecie konińskim - 27,2 % oraz złotowskim - 26,8 %, najniŜszą zaś w powiecie kępińskim - 9,2 % oraz poznańskim 9,9 %. Wskaźnik bezrobocia rejestrowanego (procentowy stosunek liczby bezrobotnych do ludności w wieku produkcyjnym ) dla powiatu pilskiego obrazuje tabela. Wskaźnik bezrobocia rejestrowanego dla powiatu pilskiego na koniec grudnia 2003 i 2004 roku. L.p. 1 Wyszczególnienie 2003 rok 2004 rok 1. miasto Piła 10,9 10,1 2. miasto i gmina Wyrzysk 17,4 15,8 3. miasto i gmina Wysoka 17,3 17,1 4. miasto i gmina ŁobŜenica 18,9 16,7 5. miasto i gmina Ujście 13,7 9,9 6. gmina Kaczory 12,0 11,4 7. gmina Szydłowo 19,5 17,9 8. gmina Białośliwie 12,9 12,4 9. gmina Miasteczko Krajeńskie 13,3 12,8 10. POWIAT 13,2 12,1 informacja o bezrobociu na powiatowym rynku pracy za rok 2004- PUP w Pile 7 Dla powiatu pilskiego wskaźnik bezrobocia rejestrowanego w 2004 roku zmalał o 1,1 punktu procentowego w porównaniu ze stanem na koniec 2003 roku. Do gmin o najwyŜszym wskaźniku bezrobocia rejestrowanego naleŜała gmina Szydłowo - 17,9 % oraz gmina Wysoka - 17,1%. NajniŜszy wskaźnik zanotowano zaś w mieście i gminie Ujście - 9,9%, i mieście Piła - 10,1% Na koniec grudnia 2004 roku w powiecie pilskim wśród zarejestrowanych osób dominowały kobiety - 5.975 osób, które stanowiły 56,5 % ogółu bezrobotnych ( na koniec grudnia 2003 roku odpowiednio 6.243 osoby i 55,0% ).NajwyŜszy odsetek bezrobotnych kobiet był w gminie Wyrzysk - 58,2%. NajniŜszy zaś w gminie ŁobŜenica - 52,1 % oraz gminie Białośliwie - 52,6 %. Kobiety stanowiły teŜ znaczny odsetek wśród osób długotrwale bezrobotnych (pozostających bez pracy powyŜej 12 miesięcy) - 63,8 % wśród nowych rejestracji - 48,2 %, wyłączonych z ewidencji - 47,2 %, wyłączeni z tytułu podjęcia pracy - 47,8 %. W województwie wielkopolskim kobiety stanowiły 55,8 %, w kraju zaś 52,8 % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. W ciągu 12 miesięcy 2004 roku zarejestrowało się w województwie wielkopolskim - 111.568 kobiet - 47,4 % nowych rejestracji, a w kraju 1.229.188 kobiet - 45,8% nowych rejestracji. Bezrobotni w wieku od 18 do 24 lat stanowili w powiecie pilskim na koniec grudnia 2004 roku - 24,4% ogółu bezrobotnych (2.574 osoby) zarejestrowane w powiecie pilskim. W porównaniu z końcem grudnia 2003 roku liczba osób tej kategorii zmniejszyła się o 401 osób, tj. 13,5 %. W ciągu 12 miesięcy 2004 roku zarejestrowały się 4.254 osoby w wieku od 18 do 24 lat, co stanowiło 40,0% ogółu zarejestrowanych. Z ewidencji zaś wyłączono 4.655 młodych osób, czyli 40,8% ogóły wyrejestrowanych. Wyłączenia dotyczyły przede wszystkim: podjęć pracy - 1.827 osób oraz niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy - 1.532 osoby, tj. 39,2% i 32,9%. Na koniec 2004 roku w województwie wielkopolskim młodzieŜ stanowiła 28,9% ogółu zarejestrowanych, w kraju zaś 25,4%. Na dzień 31.12. 2004r. w Pile w wieku produkcyjnym były 50.132 osoby, tj. 66,62% ogółu mieszkańców, z czego zatrudnionych było 22.158 osób, co stanowi 44,20% osób |w wieku produkcyjnym. 8 Bezrobotnych było 5.055 mieszkańców Piły, w tym było 2.889 kobiet i 2.166 męŜczyzn. Bezrobotni stanowili 10,08% osób w wieku produkcyjnym2. W Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Pile w roku 2004 pomoc uzyskały 1.494 rodziny z problemem bezrobocia. Otrzymały one następujące rodzaje pomocy3. • pomoc finansową - 1390 rodzin • pomoc w naturze - 236 rodzin • pomoc w formie pracy socjalnej - 833 rodzin. Spośród ogólnej liczby osób bezrobotnych korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej pracę podjęło 370 osób, w tym: • na umowę o pracę 102, • na umowę zlecenie 104, • prace dorywcze 164 Było to częściowo efektem zawartych kontraktów socjalnych, dostępnością aktualnych ofert pracy, współpracy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pile z instytucjami zajmującymi się problemem bezrobocia . Dane dotyczące problemu niepełnosprawności. Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych osoby niepełnosprawne to osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, bądź uniemoŜliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności zdolności do wykonywania pracy zawodowej, jeŜeli uzyskały orzeczenie: o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, o całkowitej lub częściowej zdolności do pracy, o niepełnosprawności przed ukończeniem 16 roku Ŝycia, zwanych dalej osobami niepełnosprawnymi4. Niepełnosprawność to słabość, ograniczenie psychofizyczne uniemoŜliwiające pełnię fizycznego, psychicznego i duchowego funkcjonowania. Rozpatrywana na wielu płaszczyznach, dotyka kaŜdego człowieka5. 2 sprawozdanie PUP w Pile o rynku pracy za okres 1.01-31.12.2004 MPiPS-01 informacja za 2004 r. od pracowników socjalnych MOPS w Pile 4 Ustawa z dnia 27. 08. 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz.776 z późn. zm.) 5 Niebieska Linia, nr 4 / 2003 3 9 Osobą niepełnosprawną jest taka osoba, która posiada odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony lub osobę, która takiego orzeczenie nie posiada, lecz odczuwa ograniczenie sprawności w wykonywaniu czynności podstawowych dla swojego wieku (zabawa, nauka, praca, samoobsługa). Zbiorowość osób niepełnosprawnych dzieli się na 2 podstawowe grupy: · osoby niepełnosprawne prawnie tj. takie, które posiadały odpowiednie, aktualne orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony; · osoby niepełnosprawne tylko biologicznie tj. takie, które nie posiadały orzeczenia, ale miały (odczuwały) całkowicie lub powaŜnie ograniczoną zdolność do wykonywania czynności podstawowych. Kryterium do zakwalifikowania danej osoby do zbiorowości osób niepełnosprawnych prawnie jest posiadanie: · aktualnego orzeczenia wydanego przez odpowiedni organ orzekający - dla osób w wieku 16 lat i więcej, · uprawnienia do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego - dla dzieci poniŜej 16 roku Ŝycia . W 2002 roku liczba osób niepełnosprawnych wynosiła 5.456,7 tys. co stanowiło 14,3% ogółu ludności kraju, a w 1988 r. 9,9%. Oznacza to, Ŝe co siódmy mieszkaniec Polski był osobą niepełnosprawną (w 1988 r. był co dziesiąty). Liczba osób niepełnosprawnych w ciągu 14 lat wzrosła o 1.721,2 tys. (tj. o 46,1%), przy czym osób niepełnosprawnych prawnie o 1.191,7 tys., tj. o 31,5%, natomiast zbiorowość osób niepełnosprawnych tylko biologicznie wzrosła ponad dwukrotnie - wzrost o 529,5 tys. Przyrost liczby osób niepełnosprawnych w okresie ostatnich czternastu lat wynika głównie z procesu starzenia się społeczeństwa. W Pile ogólna liczba osób niepełnosprawnych wynosiła w 2002 r. 12.343 w tym męŜczyzn 5.851 a kobiet 6.492, co stanowi 0,23 % wszystkich osób niepełnosprawnych w Polsce. 10 Osoby niepełnosprawne według kategorii niepełnosprawności, płci, ekonomicznych grup wiekowych w 2002 r.6 Wyszczególnienie Ogółem Ogółem razem męŜczyźni kobity 12343 5851 6492 Według ekonomicznych 588 grup wiekowych: 245 Przedprodukcyjny 7093 Produkcyjny 3090 Prawnie razem męŜczyźni kobiety 10510 5095 1833 Tylko biologicznie razem męŜczyźni kobiety 1833 756 1077 343 373 155 218 215 90 125 4003 6389 2758 3631 704 332 372 952 1463 648 4926 2110 3748 2502 815 253 116 451 216 914 655 137 w tym: mobilny niemobilny Poprodukcyjny 1716 764 5377 2326 4662 3157 3051 1505 2816 1246 235 259 Jak wynika z przedstawionej tabeli w Pile w 2002 r. było 12.343 osób niepełnosprawnych, a w 1999 r. jedynie 6.956 tych osób nastąpił więc wzrost ilości osób niepełnosprawnych o 77,44%. Łączna liczba osób niepełnosprawnych stanowi 16,44% ogółu ludności naszego miasta. W grupie osób w wieku przedprodkcyjnym odsetek osób niepełnosprawnych wynosi 3,38%. Wśród grupy osób w wieku produkcyjnym 14,53% to osoby niepełnosprawne. Największy odsetek osób niepełnosprawnych znajduje się wśród ludzi w wieku poprodukcyjnym, bo aŜ 52,51%. PoniewaŜ w ostatnich 2 latach liczba mieszkańców Piły zmieniła się nieznacznie moŜna przyjąć, Ŝe procentowy udział osób niepełnosprawnych w poszczególnych ekonomicznych grupach wiekowych w roku 2004 kształtował się na tym samym poziomie co w roku 2002 a ewentualne zmiany miały mieściły się w granicach błędu statystycznego. 6 Urząd statystyczny w Poznaniu, gmina Piła (Narodowy Spis Powszechny 2002 r.) 11 Ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów określonych ustawą: - znaczny, - umiarkowany, - lekki7. Wśród osób niepełnosprawnych najliczniejszą grupę w 2002 r. stanowiły osoby posiadające orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności (28,8% zbiorowości) oraz osoby z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności - 26,1% zbiorowości8. Sytuacja Ŝyciowa ludzi niepełnosprawnych jest wypadkową wielu czynników. Poza parametrami zdrowotnymi, funkcjonalnymi, psychicznymi decyduje o niej szereg cech mikro i makrospołecznych, są to zarówno cechy połoŜenia społecznego i sytuacja rodzinna osoby niepełnosprawnej jak i sytuacja ekonomiczna kraju, obowiązujące regulacje prawne i kierunek polityki społecznej. Choroba i niepełnosprawność to czynniki, które prowadzą do pogorszenia kondycji finansowej kaŜdej rodziny bez względu na jej przynaleŜność społeczno - zawodową i miejsce zamieszkania. Sytuacja taka to z jednej strony efekt wydatków na leczenie, rehabilitację i róŜnego typu świadczenia będące udziałem rodzin, w których Ŝyją osoby z ograniczoną przez chorobę sprawnością; z drugiej strony przyczyną jest ograniczenie dochodów - utrata pracy i renta inwalidzka osoby niepełnosprawnej oraz ograniczenie aktywności zawodowej i moŜliwości zarobkowych innych członków rodziny zobowiązanych do świadczeń opiekuńczych. Na tę typową sytuację mogą nałoŜyć się jeszcze dodatkowe uwarunkowania, które czynią Ŝycie tych rodzin szczególnie trudnym. Uwarunkowania te to: • wcześniejsza trudna sytuacja bytowa, na przykład brak podstawowego standardu wyposaŜenia gospodarstwa domowego (brak podstawowych mebli, pralki, lodówki); • wysoki poziom wydatków, gdy więcej niŜ jedna osoba wymaga działań leczniczo rehabilitacyjnych; • członków niezaradność Ŝyciowa ograniczonymi środkami finansowymi. rodziny, nieumiejętność gospodarowania Dotknięcie jednego z członków rodziny niesprawnością stanowi dla rodziny sytuację kryzysową. Wymaga to odpowiedniego systemu interwencji kryzysowej stwarzającej dla osoby niepełnosprawnej i jej rodziny moŜliwość skorzystania z efektywnego systemu 7 Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych /Dz. U. Nr 123, poz.776 z późn. zm./ 8 spis powszechny GUS 28.07.2003 12 wsparcia, stanowiącego warunek prewencji podstawowej. Z drugiej strony brak konstruktywnego rozwiązania sytuacji kryzysowej w przeszłości domaga się wypracowania warunków sprzyjających aktywizacji zarówno samej osoby niepełnosprawnej jak i jej rodziny. Niepełnosprawność uderza najbardziej w finansową i emocjonalną stronę rodziny. Rodzina w takiej sytuacji wymaga zwłaszcza nieinstytucjonalnych form pomocy, maksymalnie zindywidualizowanych i dostosowanych do jej potrzeb. Wzmocnienia wymaga sama rodzina, bo ona zapewnia najwszechstronniej i w sposób ciągły moŜliwości poznawania uczucia miłości, potrzeb wolności, religijności. To rodzina, niezaleŜnie od charakteru dokonujących się zmian w Ŝyciu społecznym, z natury broni godności oraz podmiotowości prawnej swych członków. W zetknięciu z niepełnosprawnością jednego ze swych członków, w rodzinie musi dokonać się ogromny proces, którego zasadniczymi elementami są osobista przemiana oraz właściwa reakcja grupy podstawowej. Szczególnie trudna sytuacja narasta w rodzinie wychowującej nieletnie dziecko. Często rodzice po uzyskaniu informacji, Ŝe ich dziecko jest niepełnosprawne, przeŜywają bardzo silnie negatywne emocje. W rezultacie ulegają zakłóceniu (czasami bardzo powaŜnemu) relacje między członkami rodziny, szczególnie zaś między małŜonkami oraz między rodzicami a niepełnosprawnym dzieckiem. Co dziesiąty człowiek na świecie, a co siódmy Polak cierpi z powodu niepełnosprawności. Z roku na rok wzrasta liczba osób, które ze względu na stan zdrowia mają trudności w wypełnianiu ról Ŝyciowych i naleŜnych im ról społecznych, albo teŜ w ogóle nie mogą ich pełnić. Zmiany systemowe – ekonomiczne i polityczne jakie dokonywały i dokonują się w naszym kraju spowodowały, Ŝe wielu ludziom przychodzi pokonywać trudności Ŝyciowe, które wcześniej nie istniały bądź były minimalne. Rangę problemu wyznacza takŜe jego zasięg i brak rozwiązań wielu Ŝyciowych trudności tej grupy społecznej (ilość niepełnosprawnych w Polsce wzrasta, wg spisu ludności w 2002 roku ich liczba wynosiła: 5.456.700, co stanowi 14,3% ogółu ludności). Rehabilitacja osób niepełnosprawnych nie moŜe dokonywać się bez udziału nas wszystkich. Ich funkcjonowanie w Ŝyciu zaleŜy w duŜej mierze od nich samych, lecz takŜe od społeczności, w której przyszło im wzrastać i Ŝyć. 13 Niepełnosprawność wśród mieszkańców Piły. Jednym z powaŜniejszych zjawisk społecznych występujących na terenie naszego miasta jest niepełnosprawność 16,44 % mieszkańców Piły to osoby niepełnosprawne. O skali zjawiska niepełnosprawności świadczą dane zaczerpnięte z Urzędu Statystycznego a takŜe dane statystyczne podane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o/ Piła. Na dzień 31.12.2004 r.: • Liczba osób pobierających świadczenia rentowe z ZUS na podstawie orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji - 960 • Liczba osób pobierających świadczenia rentowe na podstawie orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy – 2.517 • Liczba osób pobierających świadczenia rentowe na podstawie orzeczenia o częściowej niezdolności do pracy - 10.000 • Liczba osób , którym przyznano świadczenie rehabilitacyjne - 190 • Liczba osób, którym przyznano renty socjalne - 336 • Liczba osób, którym przyznano renty inwalidzkie z tytułu niezdolności do pracy - 13.477 • Łączna liczba świadczeniobiorców– 14.003 Osoby z orzeczoną niezdolnością do pracy w 2004 r. wg danych ZUS w Pile Niezdolność do pracy całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji całkowita niezdolność do pracy częściowa niezdolność do pracy Liczba osób 960 2.517 10.000 Jak widać w powyŜszym zestawieniu największą grupę stanowiły osoby częściowo niezdolne do pracy, czterokrotnie mniej było osób całkowicie niezdolnych do pracy a dziesięciokrotnie mniej było osób całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji. 14 Osoby z orzeczoną niezdolnością do pracy w 2004 r. wg danych ZUS w Pile 2517; 19% 10000; 74% 960; 7% Częściowa niezdolność do pracy Całkowita niezdolność do pracy Całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji Z informacji przedstawionych przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Pile na dzień 31.12.2004 r. wynika, iŜ: 1. Liczba złoŜonych wniosków wynosi łącznie 969 - osoby do 16 r. Ŝ. – 190, - osoby powyŜej 16 r. Ŝ. – 779, 2. Liczba wydanych orzeczeń łącznie 1159 a) osoby do 16 r. Ŝ.: - o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych – 135, b) osoby powyŜej 16 r. Ŝ.: - o znacznym stopniu niepełnosprawności – 105, - o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – 244, - o lekkim stopniu niepełnosprawności – 360. 15 Organizacje pozarządowe działające w mieście Pile na rzecz osób niepełnosprawnych. Caritas Parafii św. St. Kostki ul. Browarna 13 64-920 Piła tel.067 214-83-61 Caritas Parafii p.w. NMP WspomoŜenia Wiernych ul. Browarna 13 64-920 Piła tel. 067 213-21-12 Caritas Parafii św. Rodziny ul. Św. J. Bosko 1 64-920 Piła tel. 067 351-67-75 Caritas DPS dla Dzieci i Dorosłych im. O. Pio przy Parafii św. Antoniego ul. Okólna 32 a 64-920 Piła tel. 067 213-10-43 Caritas Centrum Charytatywno -Opiekuńcze p.w. MB z Lourdes ul. Kossaka 16 64-920 Piła tel. 067 2155712 Caritas Parafii p.w. Matki BoŜej Częstochowskiej ul. Orla 29 64-920 Piła tel. 215-01-01 16 Pole działania organizacji Caritas: działalność charytatywna i humanitarna w zakresie potrzeb duchowych i materialnych człowieka, wypływająca z ewangelicznego przykazania miłości i mająca na uwadze godność kaŜdej osoby ludzkiej bez względu na jej wyznanie, światopogląd, narodowość, rasę i przekonanie. Pilski Klub Amazonek ul. Batalionów Chłopskich 9 64-920 Piła 213-20-21 Pole działania: prowadzenie róŜnych form rehabilitacji, prowadzenie sekcji ochotniczek, wolontariuszek, organizowanie spotkań integracyjnych, zaznajamianie społeczeństwa z problematyką wczesnego wykrywania raka piersi. Pilskie Stowarzyszenie Stwardnienia Rozsianego ul. śeleńskiego 38/2 64-920 Piła tel./fax 212-22-50 Pole działania: zrzeszanie i działanie na rzecz osób chorych na stwardnienie rozsiane, poprawa ich warunków Ŝyciowych, zdrowotnych, zwiększanie uczestnictwa w Ŝyciu społecznym i kulturalnym kraju, likwidacja barier psychologiczno-społecznych. Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, Koło w Pile ul. Motylewska 24 64-920 Piła tel./fax 214-12-78 Pole działania: działanie na rzecz wyrównywania szans osób z upośledzeniem umysłowym, tworzenie warunków przestrzegania praw człowieka, prowadzenia aktywnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym, wspieranie rodzin. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Zarząd Rejonowy w Pile ul. Niemcewicza 12 a/3 64-920 Piła tel./fax 212-97-28 17 Pole działania: opieka i pomoc ludziom chorym na cukrzycę, poprawa prawnej, materialnej i społecznej pozycji chorego, integracja środowiskowa w celu samopomocy. Polski Związek Głuchych Ośrodek Rehabilitacji i Wsparcia Osób Niedosłyszących ul. Kwiatowa 64-920 Piła tel. 215 - 31 - 35 Pole działania: zrzeszanie osób niesłyszących i innych osób z uszkodzeniem słuchu w celu ich społecznej integracji, rehabilitacji słuchu i mowy, ochrony interesów zawodowych, ekonomicznych i społecznych, spraw socjalno - bytowych, przeciwdziałania ich dyskryminacji. Uczestnictwo tłumacza języka migowego w sprawach sądowych. Sprawowanie opieki nad dziećmi i młodzieŜą niesłyszącą oraz nad dziećmi słyszącymi rodziców słyszących. Udzielanie pomocy w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Polski Związek Niewidomych, Zarząd Koła ul. Śródmiejska 13 64-920 Piła tel. 212-40-05 Pole działania: zrzeszanie osób niewidomych i słabo widzących z I i II gr. inwalidzką a powodu schorzeń narządu wzroku w celu ich społecznej integracji, rehabilitacji, ochrony interesów zawodowych, ekonomicznych i społecznych, przeciwdziałania ich dyskryminacji. Stowarzyszenie “Hospicjum Piła” ul. Kwiatowa 2 64 – 920 Piła tel. 212-48-92, poradnia tel. 215-35-18 Pole działania: opieka nad ludźmi chorymi po udarze mózgu i z chorobą Alzheimera w ich domach. Towarzystwo Pomocy Chorym im. Sł. BoŜej Leszczyńskiej ul. Browarna 13 64-920 Piła tel. 212-40-05 18 Pole działania: sprawowanie wszechstronnej opieki medycznej i społecznej nad chorymi przewlekle lub terminalnie oraz ich rodzinom. Stowarzyszenie Integracyjne “Daj Radość Niepełnosprawnym” ul. Lelewela 140 64-920 Piła tel. 212-75-61 Pole działania: pomoc dzieciom niepełnosprawnym, rehabilitacja, pomoc materialna, finansowa. Stowarzyszenie Transplantacji Serca Klub “Wielkopolskie Dwa Serducha” Piła ul. Kolbego 6/9 64-920 Piła tel. 215-45-37 Pole działania: apelowanie o darowanie organów do transplantacji, propagowanie zdrowego trybu Ŝycia przed i po transplantacji, opieka psychiczna, integracyjna i materialna, pomoc ludziom chorym poprzez kontakty z klinikami. Wielkopolskie Towarzystwo Promocji Zdrowia al. Wojska Polskiego 43 64-920 Piła tel. 212-52-98 w. 34 Pole działania: wszechstronna działalność w celu promocji zdrowia, kształtowanie postaw i zachowań zdrowotnych, uczenie odpowiedzialności za zdrowie własne i swoich najbliŜszych. Placówki i instytucje działające na rzecz osób niepełnosprawnych. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile 64-920 Piła al. Wojska Polskiego 49 B tel. 067 214 42 54, 214 42 56 fax: 067 214 42 57 19 Do zadań własnych powiatu z zakresu pomocy społecznej realizowanych przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile, wynikających z ustawy o pomocy społecznej naleŜy m. in.: Wspierania osób niepełnosprawnych, Prowadzenie mieszkań chronionych dla osób niepełnosprawnych, Prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, osobom niepełnosprawnym z terenu powiatu w ramach posiadanych środków udzielana jest pomoc w zakresie dofinansowania do: • uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, poprzez dofinansowanie ze środków PFRON. Dofinansowanie odbywa się na podstawie rozporządzenia MGPiPS z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych. Turnusy rehabilitacyjne są aktywną formą rehabilitacji z elementami wypoczynku, mającą na celu poprawę sprawności, wyrobienia zaradności, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań osób niepełnosprawnych. Turnus Rehabilitacyjny odbywa się w zorganizowanej grupie grupie i trwa nie krócej niŜ 14 dni. O dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym mogą ubiegać się osoby posiadające grupę inwalidzką lub stopień niepełnosprawności i spełniające kryterium dochodowe. Wykaz wypłaconych dofinansowań. Wyszczególnienie Ilość złoŜonych wniosków Liczba osób, którym przyznano dofinansowanie Ogółem 560 341 492 68 305 36 w tym dorośli dzieci RóŜnica pomiędzy ilością złoŜonych wniosków a liczbą wypłaconych dofinansowań wynika z faktu rezygnacji z wyjazdu z powodów osobistych, w kilku przypadkach wnioskodawcy nie spełnili wymagań wynikających z obowiązujących przepisów9. • zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów, 9 Sprawozdanie PCPR w Pile z zakresu rehabilitacji społecznej za 2004 r., 20 Liczba osób korzystających z dofinansowania ze środków PFRON do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego i pomocniczego w 2004 r. - 260 • likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych, Liczba osób korzystających z dofinansowania ze środków PFRON na likwidacje barier architektonicznych, urbanistycznych i w komunikowaniu się w 2004 r. - 15 • dofinansowania kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej realizują zadania w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej zmierzającej do ogólnego rozwoju i sprawności kaŜdego uczestnika, niezbędnych do moŜliwie samodzielnego i aktywnego Ŝycia. Na terenie miasta Piły funkcjonują: a) Warsztaty Terapii Zajęciowej prowadzone przez Caritas przy Parafii Św. Stanisława Kostki, ul. Browarna 13, 64 - 920 Piła. Obejmują rehabilitacją 25 uczestników. Terapia odbywa się w pięciu grupach: - pracowni gospodarstwa domowego, - pracowni stolarsko – mechanicznej, - pracowni krawieckiej, - pracowni muzykoterapii i zajęć plastycznych, - pracowni komputerowej. b) Warsztaty Terapii Zajęciowej prowadzone przez Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Pile, ul. Motylewska 24 Obejmują terapią 25 uczestników. Terapia odbywa się w pięciu grupach: - gospodarstwa domowego, - komputerowej, - plastycznej, - rękodzieła, - ceramicznej. • sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych organizowanych przez organizacje pozarządowe z terenu powiatu pilskiego. 21 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Pile 64-920 Piła ul. Kwiatowa 5 tel./fax 067 212 21 31 Osoby i rodziny objęte pomocą MOPS w Pile w 2004 r. wg rozpoznania pracowników socjalnych : Liczba rodzin ogółem 2.336 Liczba osób w rodzinach 7.418 Liczba osób niepełnosprawnych ogółem 767 • kobiet 389 • męŜczyzn 378 Liczba dzieci niepełnosprawnych ogółem 99 • chłopcy 58 • dziewczynki 41 Liczba rodzin z osobami niepełnosprawnymi 581 Liczba rodzin z problemem długotrwałej choroby 276 Osoby niepełnosprawne objęte pomocą MOPS w 2004 r. Osoby niepełnosprawne objęte pomocą MOPS Liczba osób niepełnosprawnych Osoby niepełnosprawne ogółem 767 Z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności 150 Z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności 246 371 Z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności 217 Niepełnosprawni samotni 550 Niepełnosprawni w rodzinie 646 Niepełnosprawni fizycznie 121 Niepełnosprawni psychicznie 22 Osoby niepełnosprawne objęte pomocą MOPS w 2004 r. wg stopnia niepełnosprawności. 371; 24% 767; 50% 246; 16% 150; 10% Osoby niepełnosprawne ogółem Ze znacznym stopniem Z umiarkowanym stopniem Z lekkim stopniem Liczba osób: • Otrzymujących zasiłek stały 163 • Korzystających z usług opiekuńczych 88 • Korzystających Specjalistycznych usług opiekuńczych 7 • Którym udzielono pomocy w zaopatrzeniu w sprzęt rehabilitacyjny 22 4. • Liczba rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi 94 Z jednym dzieckiem 81 Z dwoma i więcej 8 5. Liczba osób poruszających się na wózku inwalidzkim ogólnie 44 • Dorośli 22 • Dzieci 22 7. Liczba osób poruszających się przy pomocy balkonika lub kul ortopedycznych na stałe 54 8. Liczba osób wymagających a nie posiadających sprzętu ortopedycznego 3 23 W maju 2004 r . pojawiły się nowe zasady przyznawania świadczeń rodzinnych 10. Według nowych przepisów z tytułu niepełnosprawności przysługują następujące rodzaje świadczeń: • zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego, • zasiłek pielęgnacyjny, • świadczenie pielęgnacyjne. Dodatkiem do zasiłku rodzinnego jest nowy dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego. Kolejnym dodatkiem jest dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje niepełnosprawnemu dziecku i osobie dorosłej przyznawany jest w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje rodzicom z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub podejmowania zatrudnienia w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lup pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną moŜliwościom samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Do kwietnia 2004 r. na tych samych zasadach przysługiwał zasiłek stały z tytułu opieki nad dzieckiem wymagającym stałej opieki i pielęgnacji, który został zastąpiony świadczeniem pielęgnacyjnym. 1. Liczba osób pobierających dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego 220 2. Liczba osób pobierających zasiłek pielęgnacyjny 302 3. Liczba osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne 81. Dane statystyczne zebrane ze sprawozdania MPiPS - 03 za I - XII 2004 r. i sprawozdania rzeczowo - finansowego o zadaniach zrealizowanych ze środków budŜetu państwa w zakresie świadczeń rodzinnych rocznego za 2004 r. i ankiet wypełnionych przez pracowników socjalnych. 10 Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. Nr 228, poz. 2255 z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 27 września 2004 r.) 24 W ramach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pile działają: a) Dzienny Dom Pomocy ul Kondratowicz 19 64 - 920 Piła tel.067 213-21-55 DDP w Pile jest ośrodkiem wsparcia dziennego. Działania Dziennego Domu Pomocy na rzecz osób niepełnosprawnych: - świadczenie okresowych półstacjonarnych oraz prowadzenie grup wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych usług, - prowadzenie Ośrodka Wsparcia dla osób chorych na Alzheimera, - przygotowywanie i wydawanie posiłków (całodzienne wyŜywienie), b) Punkt informacyjny dla osób niepełnosprawnych przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Pile ul. Witaszka 5 64 - 920 Piła Czynny jest w kaŜdy pierwszy i trzeci czwartek miesiąca Zakres udzielanych informacji: - moŜliwości korzystania z pomocy społecznej, - uprawnienia osób niepełnosprawnych, - ulgi i zniŜki, - stowarzyszenia działające na rzecz niepełnosprawnych, - zaopatrzenie w sprzęt ortopedyczny, - wypoŜyczalnie sprzętu rehabilitacyjnego, - usługi opiekuńcze, - poradnictwo medyczne na terenie gminy. c) Grupa wsparcia dla osób chorych na anoreksję lub bulimię. Spotkania odbywają się grupowo raz w miesiącu w Domu Pomocy Społecznej w Pile, przy ul. 11 - go Listopada 40. W razie konieczności spotkania indywidualne. Udział w terapii jest bezpłatny i dobrowolny. Spotkania prowadzone są przez psychologa klinicznego i pracownika socjalnego. W razie potrzeby istnieje moŜliwość skorzystania z pomocy technologa Ŝywienia i ginekologa. W spotkaniach biorą udział nie tylko osoby chore, ale takŜe ich rodziny. 25 Dom Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II ul. 11 – go Listopada 40 64 – 920 tel. 067 212 26 43 fax: 067 212 26 43 wew. 13 Dom Pomocy Społecznej w Pile powstał decyzją Wojewody pilskiego w dniu 7 grudnia 1990r. a swoje zadania realizuje w pełni od 15 czerwca 1992 r. Dom ma charakter stacjonarny zapewniający mieszkańcom całodobowe wsparcie i posiada 70 miejsc. Świadczenia i usługi: • leczenie i rehabilitacja, • terapia zajęciowa, • propozycje kulturalno - oświatowe, • praca socjalna, • Ŝywienie. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności al. Wojska Polskiego 49 B 64 - 920 Piła te. 214 - 20 - 40, tel. /fax. 213 - 15 - 78 64-920 Piła Przedmiot działania: realizacja zadań z zakresu orzekania o niepełnosprawności osób, które nie ukończyły 16 roku Ŝycia (dzieci),realizacja zadań z zakresu orzekania o stopniu niepełnosprawności osób powyŜej 16 roku Ŝycia (osoby dorosłe), wystawianie legitymacji dokumentujących niepełnosprawność. Orzeczenie o niepełnosprawności jest podstawą do ubiegania się, m. in. o: • zasiłek pielęgnacyjny, • zasiłek stały, • kartę parkingową, • dofinansowanie np. do turnusu rehabilitacyjnego, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, • skierowanie do warsztatów terapii zajęciowej, • ulgi i uprawnienia wynikające z odrębnych przepisów. 26 Środowiskowy Dom Samopomocy “Caritas” przy Centrum Charytatywno Opiekuńczym “Caritas” ul. Kossaka 16 64 - 920 Piła tel. 215 - 57 - 12 lub 215 - 57 - 33 Celem działania ŚDS jest: aktywizacja osób niepełnosprawnych z zaburzeniami psychicznymi, zapobieganie izolacji społecznej poprzez zwiększenie wsparcia, zwiększenie poczucia odpowiedzialności za siebie, rozwijanie nowych zachowań i umiejętności, aktywizacja ruchowa i usamodzielnienie. W 2004 r. w Środowiskowym Domu Samopomocy uczestniczyło 15 osób. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Pile ul. Drygasa 28 64 - 920 Piła tel. 210 - 57 - 00 fax 212 - 22 - 38 Zakład Ubezpieczeń społecznych jest jednym z kilku organów emerytalno - rentowych działających na terenie miasta, które wypłacają świadczenia dla osób, u których prawo do świadczeń jest uzaleŜnione od niezdolności do pracy. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ul. W. Pola 4 64 - 920 Piła Zakłady Pracy Chronionej a) Przedsiębiorstwo Projektowo - InŜynierskie “Ekolog” ul. Okrzei 18 64 - 920 Piła tel. 214 - 23 - 28 Przedmiot działania: usługi naukowo - badawcze w zakresie postępu technicznego organizacyjnego, analizy wody, gleby, Ŝywności, budowa oczyszczalni ścieków i produkcja urządzeń na rzecz ochrony środowiska. 27 b) “Asecura - Service” ul. Władysława IV 3 64 - 920 Piła tel. 213 - 18 - 21 Przedmiot działania: ochrona mienia i osób, konwojowanie pieniędzy i przedmiotów wartościowych, projektowanie, instalacja i konserwacja elektronicznych systemów alarmowych, działalność usługowa i handlowa. c) Zajazd “Tarcza” al. Powstańców Wielkopolskich 182 64 - 920 Piła tel. 351 - 26 - 67 Przedmiot działania: Usługi hotelarsko - gastronomiczne. d) Drukarnia - Waldemar Grzebyta ul. Kossaka 108 64 - 920 Piła tel. 213 - 70 - 05 Przedmiot działania: usługi poligraficzne w zakresie druku offsetowego, sprzedaŜ artykułów papierniczych szkolnych i biurowych. e) Przedsiębiorstwo Produkcyjne Usługowo - Handlowe “Seykos” ul. Makuszyńskiego 28 64 - 920 Piła tel. 213 - 29 - 14 Przedmiot działania: produkcja chrupek kukurydzianych naturalnych i smakowych. f) Grupa Wlkp. “Mago” s.j. Przedsiębiorstwo Handlowo - Usługowe ul. Krzywa 11 64 - 920 Piła tel. 213 - 29 - 14 Przedmiot działania: handel usługowy i detaliczny artykułami spoŜywczymi, sprzedaŜ samochodów, części zamiennych, diagnostyka pojazdowa, naprawa pojazdów. 28 g) Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowe “Elux” ul. Motylewska 11 64 - 920 Piła tel. 351 - 91 - 71 Przedmiot działania: produkcja zapłonników do świetlówek. h) Przedsiębiorstwo Poligraficzno - Reklamowe “Tongraf” al. Wojska Polskiego 32/34 64 - 920 Piła tel. 351 - 19 - 00 Przedmiot działania: usługi w zakresie poligrafii (drukowanie, naświetlanie, skanowanie) i reklamy (komputerowe wycinanie liter). i) Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Usługowo - Handlowe “Grapil” al. Niepodległości 80 64 - 920 Piła tel. 215 - 47 - 50 Przedmiot działania: produkcja odzieŜy roboczej, bielizny pościelowej, odzieŜy gastronomiczno - hotelarskiej. j) Zakład Poligraficzno - Wydawniczy “Typo - Offset” al. Wojska Polskiego 66 64 - 920 Piła tel. 212 - 25 - 60 Przedmiot działania: druki reklamowe, plakaty, ksiąŜki, kalendarze, druki biurowe, etykiety i opakowania techniką offsetową. k) Zakład Aktywności Zawodowej ul. Węglowa 9 64 - 920 Piła tel. 214 - 02 - 21 29 Powiatowy Urząd Pracy al. Niepodległości 24 64-920 Piła tel. 215-11-27 fax. 215-11-28 Do zakresu działania PUP na rzecz osób niepełnosprawnych naleŜy: • rejestrowanie bezrobotnych niepełnosprawnych poszukujących pracy, przedstawianie im propozycji zatrudnienia w Zakładach Pracy Chronionej, • prowadzenie poradnictwa zawodowego dla niepełnosprawnych bezrobotnych poszukujących pracy, Ewidencja osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy Niepełnosprawni zarejestrowani w PUP stan na 31 grudnia 2004 r. Niepełnosprawni Ogółem Kobiety MęŜczyźni Liczba osób 167 95 72 Wykres nr 3. Niepełnosprawni zarejestrowani w PUP stan na 31 grudnia 2004 r. 72; 22% 167; 50% 95; 28% Ogółem Kobiety MęŜczyźni 30 Niepełnosprawni - oferty pracy stan na 31 grudnia 2004 r. Oferty Pracy Z Powiatowego Urzędu Pracy Substydiowane Sektor Publiczny Ilość ofert 83 52 8 Edukacja dzieci niepełnosprawnych. Dzieci i młodzieŜ niepełnosprawna uczęszczająca do placówek oświatowych na terenie miasta Piły. Jak wynika z danych uzyskanych z Wydziału Oświaty Urzędu Miejskiego w Pile, według posiadanych przez nich informacji, uczęszcza łącznie 190 dzieci i młodzieŜy niepełnosprawnej w tym: W Pile istnieje jeden Ŝłobek, do którego uczęszcza 8 niepełnosprawnych, Przedszkola ogółem 42 dzieci niepełnosprawne tylko w Przedszkolach nr 12 i 17. • Przedszkole Niepubliczne Caritas nr 1 Szkoły podstawowe ogółem 66 dzieci niepełnosprawnych w tym : • Szkoła podstawowa nr 1 - 3 dzieci, • Szkoła podstawowa nr 2 - 12 dzieci, • Szkoła podstawowa nr 4 - 8 dzieci, • Szkoła podstawowa nr 5 - brak • Szkoła podstawowa nr 7 - 8 dzieci, • Szkoła podstawowa nr 12 - 35 dzieci. Szkoły ponadgimnazjalne ogółem 37 dzieci w tym: • Zespół Szkół nr 1 – 3 dzieci, • Zespół Szkół nr 2 – 26 dzieci, 31 • Zespół Szkół nr 3 – 4 dzieci, • Gimnazjum nr 4 – 3 dzieci, • Gimnazjum nr 5 – 1 dziecko. 5. Ośrodek Szkolno -Wychowawczy 172 Zasadnicza Szkoła Zawodowa Specjalna o specjalizacji kucharz małej gastronomii. Kształci uczniów z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności - 29 uczniów. Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy. Kształci uczniów z orzeczonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności - 8 uczniów. Gmina organizuje transport dowoŜący dzieci niepełnosprawne do szkół, objętych jest nim 37 dzieci. Kwota na przejazdy dzieci do szkół planowana jest i realizowana z budŜetu miasta. Podsumowanie Problem niepełnosprawności w naszym mieście zasługuje na szczególną uwagę. Na przestrzeni ostatnich kilku lat liczba niepełnosprawnych w Pile wzrosła znacznie bo aŜ o 77,44 %. Jedną z głównych przyczyn tego stanu rzeczy jest starzenie się społeczeństwa, które według prognoz demografów będzie w najbliŜszych latach dalej postępować. Kolejnym powodem wzrostu ilości osób z orzeczoną niepełnosprawnością było powstanie i działalność placówek oraz organizacji pozarządowych działających na rzecz niepełnosprawnych m.in. w obszarze realizacji ulg i uprawnień dla tej grupy ludzi. Osoby, które dotychczas nie miały zwykle orzekanego stopnia niepełnosprawności / np. emeryci, osoby długotrwale leczące się / zaczęły występować do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z wnioskiem o orzeczenie stopnia niepełnosprawności, gdyŜ posiadanie takiego orzeczenia daje szereg uprawnień i moŜliwości np. częściową refundację kosztów zakupionego sprzętu rehabilitacyjnego, środków pomocniczych czy odpłatności za udział w turnusie rehabilitacyjnym, moŜliwość zatrudnienia w zakładach pracy chronionej, uprawnienia dla kierowców. Rozwijana jest pomoc dla osób niepełnosprawnych równieŜ w postaci róŜnego typu ośrodków wsparcia. W tym obszarze stale poszerza i dostosowuje do aktualnych potrzeb swą działalność Dzienny Dom Pomocy, powołany do Ŝycia został Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, postały dwa Warsztaty Terapii Zajęciowej a takŜe Zakład Aktywności Zawodowej . 32 Poszerzany jest teŜ zakres usług opiekuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania osób niepełnosprawnych zaś w przypadku osób wymagających całodobowej opieki wydawane są skierowania do domu pomocy społecznej. W tym ostatnim obszarze zabezpieczenie stanowi stacjonarna placówka działająca na terenie Piły. NaleŜy mieć jednak na uwadze fakt starzenia się naszego społeczeństwa, który to problem dotknie teŜ naszą gminę. Biorąc zaś pod uwagę, Ŝe największą grupę niepełnosprawnych stanowią osoby po 60-tym roku Ŝycia naleŜy spodziewać się dalszego wzrostu ilości osób niepełnosprawnych w kolejnych latach a co za tym idzie konieczność zwiększenia ilości świadczonych usług zarówno w miejscu zamieszkania jak i w placówkach dziennego pobytu oraz stacjonarnych. RównieŜ naleŜy uwzględnić potrzebę tworzenia nowych placówek w tym zakresie. Na przestrzeni ostatnich lat widać wiele pozytywnych zmian na rzecz poprawy funkcjonowania i zwiększenia dostępności do usług dla osób niepełnosprawnych. Po pilskich ulicach jeździ coraz więcej autobusów niskopodłogowych, przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych. Podjazdy w instytucjach i budynkach uŜyteczności publicznej stały się normą. Powstała nowa szkoła integracyjna dla dzieci klas I-VI. Jednak pomimo tych zmian przyjaznych osobom niepełnosprawnym pozostają jeszcze wciąŜ takie obszary, w których naleŜy poczynić zmiany. Nadal dostępność usług medycznych dla osób niepełnosprawnych jest ograniczona. Pilski szpital nie dysponuje oddziałem rehabilitacyjnym o charakterze stacjonarnym, gdzie mogliby odbywać rehabilitację niepełnosprawni. NajbliŜszy szpital z tego typu odziałem mieści się w oddalonej o 22 km Trzciance. Zaledwie trzy pilskie placówki medyczne mają zawarty kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia na realizację ambulatoryjnych zabiegów rehabilitacyjnych w poradniach. To sprawia, Ŝe niepełnosprawni na realizację zlecenia na wykonanie tego typu zabiegów oczekują w długich kolejkach. RównieŜ dostępność do lekarzy specjalistów jest ograniczona odległymi terminami wyznaczanych wizyt w działających specjalistycznych poradniach. 33 Dane dotyczące problemu starości Wiek XXI przyniósł wzrost liczby i odsetek osób starych w Europie i innych krajach rozwiniętych gospodarczo. Polska pod względem liczby ludności znajduje się na 29 miejscu wśród krajów świata i na 8 miejscu w Europie. Na początku XXI wieku liczba mieszkańców naszego kraju wyniosła 38,6 miliona osób, w tym ponad 6 milionów osób po 60 roku Ŝycia. Nasz kraj takŜe znajduje się w gronie państw demograficznie starych. Według polskich norm demograficznych, opracowanych przez Edwarda Rosseta , starość demograficzną wyznacza wskaźnik 12% i powyŜej ludzi w wieku 60 lat i więcej w ogólnej strukturze społeczeństwa, przy jednoczesnym załoŜeniu , Ŝe: - poniŜej 8 % ludzi w wieku 60 lat i więcej w ogólnej strukturze to oznaka braku starości demograficznej , - od 8% do 10% - to wczesna faza przejściowa między stanem młodości i starości demograficznej, - od 10% do 12% - to późna faza przejściowa między stanem młodości i starości demograficznej , - powyŜej 12% - stan starości demograficznej społeczeństwa. Przewiduje się, iŜ po roku 2010 w Polsce nastąpi istotny wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym, a do roku 2020 przewiduje się, Ŝe liczba osób w wieku 80 lat i więcej podwoi się, liczba osób w wieku 70-79 lat wzrośnie o 43%, a co czwarty Polak będzie |w wieku 60 lat i więcej11. Problem ten dotyczy równieŜ naszego miasta. Dane statystyczne przedstawiają się następująco: Według danych Urzędu Statystycznego oddział w Pile ogólna liczba ludności naszego miasta w grudniu 2004 roku liczyła 75.248 tys. mieszkańców w tym 36.034 tys. męŜczyzn i 39.214 tys. kobiet. Natomiast ogólna liczba osób starszych po 60 roku Ŝycia wyniosła 10.684 tys. w tym 4.282 męŜczyzn i 6.404 kobiet. 11 E. Rosset, Miejsce człowieka starego w społeczeństwie,(W:)Encyklopedia Seniora. Warszawa 1986.WP,s.29 34 Struktura ludności w Pile po 60 roku Ŝycia (w 2004 roku) Przedziały wiekowe Ogółem 60-64 lat 2827 65-69 lat 2650 70-74 lat 2144 75-79 lat 1627 80-84 lat 980 85 lat i więcej 456 Źródło : Urząd Statystyczny oddział w Pile. MęŜczyźni 1307 1096 882 595 286 116 Kobiety 1520 1554 1264 1032 694 340 Odsetek osób starszych w stosunku do ogólnej liczby ludności w Pile (stan na grudzień 2004) wyniósł 14,20 %.Według norm demografa Edwarda Rosseta jesteśmy miastem , które przekroczyło próg starości demograficznej, poniewaŜ przekroczyliśmy granicę12% ludzi w wieku 60 lat i więcej w ogólnej strukturze społeczeństwa. W ogólnej liczbie 7.418 osób korzystających z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pile w roku 2004 ludzi po 60 roku Ŝycia było 328. Tak więc odsetek osób starych wśród objętych pomocą stanowił zaledwie 4,4 %. Formy instytucjonalnych usług i świadczeń skierowanych do osób starych w gminie Piła Pomoc społeczna kierowana jest do ludzi wymagających wsparcia w trudnych sytuacjach Ŝyciowych. Osoby starsze stanowią jedną z grup osób znajdujących się w kręgu zainteresowania pomocy społecznej. Dotyczy to osób, które nie mogą, przy pomocy własnych moŜliwości i uprawnień, zaspokoić swoich potrzeb Ŝyciowych. Podstawową formą pomocy w środowisku są świadczenia pienięŜne, rzeczowe, pomoc w formie usług opiekuńczych i pracy socjalnej. Realizatorami tych zadań są samorządy lokalne oraz organizacje pozarządowe. Oferta określona w ustawie o pomocy społecznej wprowadza wiele konkretnych form pomocy. MoŜemy wyróŜnić dwa rodzaje pomocy: * pomoc środowiskowa dla osób i rodzin w miejscu zamieszkania. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb Ŝyciowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę moŜliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Pomoc w formie usług świadczona jest dla osób starszych, samotnych i niepełnosprawnych, które wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawieni. Ośrodek 35 pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Świadczone są równieŜ specjalistyczne usługi opiekuńcze. * pomoc instytucjonalną - domy pomocy społecznej, dzienne domy pomocy i inne tego typu placówki. Wykaz organizacji, stowarzyszeń i fundacji działających na terenie Piły na rzecz seniorów • Towarzystwo Pomocy Chorym im. Sł. BoŜej St. Leszczyńskiej ul. Browarna 13 64-920 Piła, tel.212-40-05 • Stowarzyszenie Hospicjum ul. Wawelska 32/1 , ul. Kwiatowa 2 - Poradnia Opieki Hospicyjnej 64-90 Piła, tel.212-48-92 • Stowarzyszenie PRO-SENIOR ul. Bydgoska 68 64-920 Piła, • Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zarząd Oddziału Okręgowego ul. Buczka 7 64-920 Piła, tel.212-41-96 , 351-61-43 • Związek Inwalidów Wojennych RP Zarząd Oddziału ul. Kossaka 16 64-920 Piła, • Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Zarząd Okręgowy ul. Kossaka 16 64-920 Piła, tel. 210-38-98 • Związek Sybiraków Oddział w Pile ul. Towarowa 3 64-920 Piła, • „Caritas” Parafii Św. Stanisława Kostki ul. Browarna 13 64-920 Piła, tel.214-83-61 36 • „Caritas” Parafii p.w. NMP WspomoŜenia Wiernych ul. Złota 1 64-920 Piła, tel. 351-24-06 • „Caritas” Parafii p.w. Św. Rodziny ul. Św. Jana Bosko 1 64-920Piła , tel. 351-67-80 Placówki działające na rzecz osób starych na terenie Piły Dom Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II ul. 11 Listopada 40 64-920 Piła, tel.067 2122643 przeznaczony jest dla osób przewlekle somatycznie chorych, a w szczególności dla: • osób wymagających całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, • osób nie mogących samodzielnie funkcjonować w codziennym Ŝyciu, • osób, którym nie moŜna zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Dom Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II przeznaczony jest dla 70 mieszkańców, zarówno kobiet jak i męŜczyzn. Mieści się w centrum Piły, przy ulicy 11 Listopada 40. Dom słuŜy wszechstronną pomocą osobom dorosłym, głównie starszym, które z powodu problemów zdrowotnych, socjalnych bądź bytowych nie mogą przebywać w miejscu swego zamieszkania. Zamieszkujące. Dom osoby mają do dyspozycji pokoje jednoosobowe z łazienką, pokoje dwuosobowe z łazienką, pokoje trzyosobowe dla osób leŜących. KaŜde mieszkanie wyposaŜone jest w niezbędne meble, telefon, instalację przyzywową. W pokojach istnieje moŜliwość korzystania z radia i telewizji (w tym satelitarnej). Zarówno mieszkania jak i pomieszczenia wspólnego uŜytkowania przystosowane są do potrzeb osób niepełnosprawnych (zainstalowane pochwyty, poręcze i winda).Do Domu wiedzie specjalny podjazd. Osoby o ograniczonej zdolności poruszania mają ponadto do dyspozycji nowoczesne chodziki, balkoniki i wózki inwalidzkie. KaŜdy mieszkaniec ma do dyspozycji pokój dziennego pobytu, terapia zajęciową, kawiarnię, sklepik, jadalnie, kaplice, pralnie. Nad stanem zdrowia Mieszkańców czuwają pielęgniarki, opiekunki i rehabilitant. KaŜdy zachowuje swojego lekarza rodzinnego, lub wybiera sobie nowego po przybyciu do DPS. 37 W DPS mieści się stołówka, z obiadów korzysta kaŜdego dnia, łącznie z mieszkańcami blisko 150 osób : emerytów, rencistów, podopiecznych pomocy społecznej i innych. Liczba mieszkańców przebywających w DPS, stan na 31.12.2004 roku - 70 osób. Przebywające 50 osób jest przyjęte na starych zasadach w oparciu o Ustawę o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990r. Od 12.03.2004r. decyzje o skierowaniu osoby do DPS |i opłacie za pobyt wydaje organ gminy, z której ta osoba pochodzi. Na nowych zasadach zostały przyjęte 20 osób. W ty m 4 osoby skierowane poza powiatu. Dzienny Dom Pomocy ( działający w strukturze MOPS w Pile ) ul. Konradowicza 19 64-920 Piła, tel. 213-21-55 jako ośrodek wsparcia dziennego zapewnia wszystkim potrzebującym: rencistom, emerytom, inwalidom, chorym na Alzheimera, dzieciom i ich rodzinom podopiecznym Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, ubogim, osobom o zmniejszonej sprawności psychofizycznej - moŜliwość uczestnictwa w zajęciach aktywizujących, imprezach i spotkaniach okolicznościowych, imprezach kulturalnych w ośrodku, mieście i poza nim oraz całodzienne wyŜywienie. W 2004 roku realizowane były zadania mające na celu poprawę jakości Ŝycia podopiecznych, zapobieganiu skrajnej alienacji i osamotnieniu, podnoszenie sprawności psychofizycznej, stwarzaniu warunków do rozwoju osobowościowego, zainteresowań i predyspozycji, propagowanie zdrowego i aktywnego stylu Ŝycia w wieku poprodukcyjnym. Dzienny Dom jako placówka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej podejmuje działania w zakresie analizy zapotrzebowania środowiska na zadania socjalno-opiekuńcze, występuje o przeprowadzenie wywiadów środowiskowych w kooperacji z pracownikami socjalnymi Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Stan na dzień 31.12.2004 r. osób korzystających z oferty Dziennego Domu Pomocy - 59. Uniwersytet III Wieku ul. Sikorskiego 9 64-920 Piła, został powołany przez Stowarzyszenie Pro Senior w dniu 4.10.2002r. Patronat naukowy objęła WyŜsza Szkoła Biznesu w Pile udostępniając bazę dydaktyczną, wspierając finansowo, 38 pomagając w realizacji programu dydaktycznego placówki. Pracami uniwersytetu kieruje Rada Samorządu Słuchaczy na czele z prezesem mgr Aleksandrą Kowalską. Uniwersytet III Wieku swoja działalnością wpisał się na stałe w sieć placówek upowszechniania kultury i szerzenia oświaty w naszym mieście. Celem działania Uniwersytetu III Wieku jest nawiązywanie do tradycji uniwersytetów powszechnych, które propagują wiedzę z róŜnych dziedzin wśród ludzi niezaleŜnie od ich poziomu wykształcenia i statusu zawodowego. Uniwersytet adresuje swoje propozycje do ludzi chcących Ŝyć godnie, szukających dobrych stron starości, chcących bazować na walorach wieku emerytalnego. Liczba słuchaczy w roku akademickim 2003/2004 wynosiła 180 osób, natomiast w roku akademickim 2004/2005 wynosiła 207 osób. Średnia wieku słuchaczy to 61 lat. Najliczniejszą grupę zawodową stanowią nauczyciele, potem ekonomiści i pracownicy słuŜby zdrowia. Klub Seniora „Zacisze” ul. Bydgoska 68 64-920 Piła, jest samodzielną placówką samorządową, centrum kultury z ofertą skierowaną do określonej wiekowo grupy, w klubie realizowana jest idea „drugiego domu”, która ma atrakcyjnie wypełnić seniorom ich czas wolny. Jest to idea otwarta na wszelkie formy i działania. Poza szeroką działalnością kulturalna, waŜne miejsce w pracy klubu zajmuje praca oświatowoedukacyjna i opiekuńcza. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Koło w Pile ul. Buczka 7 64-920 Piła, związek wspiera rencistów i emerytów, organizuje spotkania rekreacyjno-kulturalne, imprezy okolicznościowe, cykliczne spotkania z prawnikami i lekarzami, oferuje turnusy rehabilitacyjne, wczasy indywidualne i rodzinne Opieka medyczna w zakresie geriatrii na terenie gminy Piła. Opieka paliatywna- zgodnie z definicją WHO jest całościową opieką sprawowaną przez wielodyscyplinarny zespół nad ludźmi chorującymi na nieuleczalne, postępujące choroby w terminalnym okresie. Celem opieki jest osiągnięcie jak najwyŜszej jakości Ŝycia, zarówno 39 chorego, jak i jego rodziny oraz zapewnienie wsparcia rodzinom w okresie osierocenia po śmierci bliskiej osoby. Opieka paliatywna dąŜy do zaspokojenia psychosocjalnych i duchowych potrzeb pozwalając choremu na spędzanie ostatniego okresu Ŝycia w godności. Oddziały medycyny paliatywnej: • Ars Medical Sp. z o.o., która utworzyła i prowadzi Niepubliczny zakład Opieki Zdrowotnej Klinika Ars Medical, Al. Wojska Polskiego 43, 64-920 Piła, • Szpital Specjalistyczny w Pile, ul. Rydygiera 1, 64-920 Piła, Poradnie opieki paliatywnej: • Poradnia Opieki Paliatywnej im. Sługi BoŜej Stanisławy Leszczyńskiej, ul. Rydygiera 1 Hospicja: • Stowarzyszenie Hospicjum, ul. Wawelska 32/1, 64-920 Piła • Poradnia Opieki Hospicyjnej, ul. Kwiatowa 2, 64-920 Piła Podsumowanie Diagnoza problemu starości w Pile zobrazowała nam specyfikę wieku starczego i ukazała pewne fakty dotyczące starości. Jak wynika z przedstawionych danych statystycznych, Piła naleŜy do regionów o intensywnym procesie starzenia się społeczności. Odsetek osób starszych po 60 roku Ŝycia obecnie przekroczył juŜ 14 % ogółu ludności. NaleŜy równieŜ zaznaczyć, iŜ w grupie osób starszych widoczna jest ilościowa róŜnica między kobietami a męŜczyznami. Wraz ze wzrostem ilości osób starych wzrastają potrzeby seniorów a zwłaszcza zapotrzebowanie na róŜnego rodzaju świadczenia i usługi. Przede wszystkim naleŜałoby zastanowić się nad moŜliwością zwiększenia liczby placówek słuŜących pomocą ludziom starym oraz poszerzyć ofertę wsparcia osób starych w ich środowisku domowym. NaleŜy mieć teŜ na uwadze systematyczne zwiększanie ilości środków finansowych na pomoc dla tej grupy osób. System specjalistycznej opieki geriatrycznej w Pile jest niewystarczający. Nie ma w naszym mieście poradni ani teŜ lekarzy specjalistów w dziedzinie geriatrii. Na pewno powiększenie ilości placówek instytucjonalnej pomocy społecznej dla ludzi starych nie stanowi jedynego wyjścia. Potrzebne jest takŜe kształtowanie polityki społecznej państwa, samorządów regionalnych czy lokalnych w kierunku uaktywniania człowieka starego 40 w miejscu jego zamieszkania, m.in. poprzez tworzenie placówek dziennego pobytu, które gwarantowałyby nie tylko zaspokojenie potrzeb osób starych i chorych, ale skutecznie wsparłyby rodziny w sprawowania opieki nad tymi jej członkami. Społeczeństwo moŜna przygotować do odpowiedniego traktowania starości, dając mu wcześniej moŜliwość poznania specyfiki i cech charakteryzujących ten etap Ŝycia. Pilną potrzebą jest podejmowanie problematyki gerontologicznej, podniesienie standardu i kompleksowości usług opiekuńczych, zapobieganie osamotnieniu i izolacji starszych osób, umoŜliwienie jak najdłuŜszego funkcjonowania w jego własnym środowisku. Dane dotyczące problemu alkoholizmu i innych uzaleŜnień Alkoholizm to choroba psychosomatyczna, która nie pozwala człowiekowi uwolnić się od alkoholu. Alkoholizm przewlekły to kaŜde uŜywanie napojów alkoholowych, które powodują szkodę dla osoby pijącej, społeczeństwa lub obojga. Alkoholizm powstaje na skutek nałoŜenia się na siebie trzech czynników tj. podatności biologicznej oraz warunków psychologicznych i społecznych. Wśród motywów do picia alkoholu moŜna wyróŜnić trzy najczęściej spotykane grupy powodów picia: • ucieczkowe - w celu zapomnienia o kłopotach, zredukowania napięcia, poprawy nastroju, odpręŜenia się • społeczne - np. picie dla towarzystwa, z uprzejmości, z jakiejś okazji • w poszukiwaniu przyjemności- np. dla smaku alkoholu, z przekonania o jego zdrowotnym działaniu. Na uzaleŜnienie ma wpływ wiele róŜnych czynników, wśród których moŜna wyróŜnić: • biologiczne - dziedziczenie pewnych predyspozycji do uzaleŜnienia • społeczne - kultura picia, środowisko rodzinne zwiększające lub ograniczające ryzyko picia ( normy, zwyczaje ), dostępność do napojów alkoholowych ( łatwość nabycia, niska cena ) • psychologiczne- niedojrzałość emocjonalna, nadmierna zaleŜność, mała odporność na frustracje, trudności z wyraŜaniem uczuć, wysoki poziom niepokoju w relacjach interpersonalnych, poczucie izolacji, niska samoocena bądź poczucie wielkości, perfekcjonalizm, poczucie winy 41 • duchowe- alkohol z czasem staje się najwaŜniejszą rzeczą w Ŝyciu człowieka, przy pomocy alkoholu podejmowane są próby zaspokojenia potrzeby odczuwania przyjaźni i ufności, potrzeby celu, sensu i wartości Ŝycia. Istotny wpływ na szybkość powstawania uzaleŜnienia wywiera stopień dojrzałości organizmu, a w szczególności ośrodkowego układu nerwowego. Badania wykazują, Ŝe istotne znaczenie ma tutaj wiek, w którym rozpoczyna się picie : pijąc przed 20 rokiem Ŝycia moŜna uzaleŜnić się po kilku miesiącach, między 20-25 rokiem Ŝycia- w ciągu 3-4 lat, natomiast po 25 roku Ŝycia uzaleŜnienie się moŜe trwać nawet kilka lub kilkanaście lat. WspółuzaleŜnienie W rodzinie z problemem alkoholowym u dorosłych jej członków i najstarszych dzieci często pojawia się zaburzenie określane jako współuzaleŜnienie. Jest to forma przystosowania się do Ŝycia w warunkach patologicznych. Osoby współuzaleŜnione cechuje przekonanie, iŜ są w stanie wpłynąć na alkoholika, pomimo iŜ zdarzają się niepowodzenia i towarzyszące im uczucia niepewności, bezradności. Inne przejawy to szukanie obiektywnych poglądów picia i usprawiedliwianie alkoholika, unikanie sytuacji konfliktowych, niepodejmowanie rozmów o faktach związanych z piciem. Ponadto występuje nieumiejętność bronienia praw własnych i dzieci, a takŜe nieświadome wspomaganie osoby pijącej poprzez przyjmowanie odpowiedzialności za niego i za skutki picia. Osoby współuzaleŜnione samoocenę uzaleŜniają od umiejętności kontrolowania siebie oraz sytuacji, tłumią swoje uczucia, są nadmiernie czujne, mają skłonność do chorób somatycznych, zaŜywania środków zmieniających świadomość, depresji, wchodzenia w związki z osobami uzaleŜnionymi i współuzaleŜnionymi. Konsekwencje naduŜywania alkoholu: - przebywanie osób nietrzeźwych w miejscach publicznych, - stanowienie zagroŜenia dla siebie lub innych, - łamanie norm obyczajowych, - popełnianie przestępstw ( czynnik kryminogenny ), - obyczajowa norma picia towarzyskiego ( swoisty przymus picia z okazji świąt, chrzcin, ślubu, imienin, picie w miejscu pracy ), - wzrost prawdopodobieństwa spowodowania kolizji lub wypadku drogowego, 42 - zwiększenie podatności na przypadkowe uszkodzenia ciała, - wyŜsze ryzyko popełnienia samobójstwa lub morderstwa, - bardzo niska wydajność w pracy, - utrata pracy, - trudności finansowe - stosowanie przemocy w rodzinie, - zerwanie przyjaźni, - zaburzenia u dzieci, słabe wyniki w nauce. Instytucje i organizacje na terenie gminy Piła zajmujące się pomocą osobom uzaleŜnionym oraz profilaktyką uzaleŜnień: Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ul. Polna 3 64-920 Piła , tel. 067 2126558 e-mail: [email protected] www.biuletyn.abip.pl/opirpapila Działalność OPiRPA jest finansowana ze środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ośrodek pomaga osobom uzaleŜnionym od alkoholu, prowadzi terapię grupową dla ofiar i sprawców przemocy domowej, świetlicę socjoterapeutyczna dla dzieci z rodzin uzaleŜnionych od alkoholu. Problem uzaleŜnień wg danych z OPiRPA. UzaleŜnienia Liczba rodzin z problemem uzaleŜnienia Liczba osób w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba dzieci w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba męŜczyzn uzaleŜnionych w rodzinach: w tym leczących się Liczba kobiet uzaleŜnionych w rodzinach: w tym liczba leczących się Liczba dzieci z problemami uzaleŜnienia Alkoholizm 490 1960 499 Narkomania Inne 54 162 54 - 420 40 - 70 60 14 35 - 43 Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki Psychiatrycznej i Odwykowej dla Dorosłych Al. Wojska Polskiego 49 B 64-920 Piła, tel. 067 2124862 Leczenie uzaleŜnień od alkoholu, narkotyków , innych wg danych z NSZOPOdD wPile. UzaleŜnienia Liczba rodzin z problemem uzaleŜnienia Liczba osób w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba dzieci w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba męŜczyzn uzaleŜnionych w rodzinach: w tym leczących się Liczba kobiet uzaleŜnionych w rodzinach: w tym liczba leczących się Liczba dzieci z problemami uzaleŜnienia Alkoholizm 670 3350 1675 Narkomania Inne - 430 - - 240 - - - Poradnia nie zajmuje się problemem leczenia uzaleŜnień u dzieci i młodzieŜy. PowyŜsza tabela zawiera dane dotyczące leczenia uzaleŜnienia od alkoholu, brak danych dotyczących innych uzaleŜnień. Zwraca uwagę stosunkowo wysoka liczba leczących się kobiet w zestawieniu z liczbą leczących się męŜczyzn. Klinika „ Ars Medical” Al. Wojska Polskiego 43 64-920 Piła, tel. 067 2152652 Leczenie uzaleŜnień od alkoholu, narkotyków. Oddział szpitalny i poradnia. Pomoc psychologiczna i psychiatryczna. Leczenie uzaleŜnień dzieci i młodzieŜy. W/w placówka nie podała danych ilościowych dotyczących osób leczących się . Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Wielkopolskie Centrum Pomocy Bliźniemu „Monar- Markot” Poradnia Profilaktyki i Terapii UzaleŜnień Al. Niepodległości 135 64-920 Piła , tel. 067 2144121 Działalność finansowana ze środków pozyskiwanych z budŜetu państwa, organów samorządowych, innych organizacji, sponsorów i darczyńców. 44 Udzielana jest pomoc psychoterapeutyczna osobom uzaleŜnionym od środków psychoaktywnych ( alkoholu, narkotyków, leków) i członkom ich rodzin. Prowadzona jest psychoterapia w trybie ambulatoryjnym. Osoby są teŜ kierowane na leczenie stacjonarne. Poradnia prowadzi działalność profilaktyczną i terapeutyczną w zakresie: • profilaktyki uzaleŜnień, • psychoterapii indywidualnej i grupowej osób uzaleŜnionych, • psychoterapii indywidualnej dla osób współuzaleŜnionych, • psychoterapii indywidualnej Dorosłych Dzieci Alkoholików (DDA) Leczeniem stacjonarnym w w/w ośrodku objęte są osoby spoza Piły. Osoby z naszej gminy kierowane są do innych ośrodków z uwagi na konieczność prowadzenia terapii poza miejscem zamieszkania w celu zerwania kontaktów ze środowiskiem. Osoby objęte leczeniem stacjonarnym UzaleŜnienia Alkoholizm Liczba rodzin z problemem uzaleŜnienia Liczba osób w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba dzieci w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba męŜczyzn uzaleŜnionych w rodzinach: w tym 149 leczących się Liczba kobiet uzaleŜnionych w rodzinach: w tym liczba 25 leczących się Liczba dzieci z problemami uzaleŜnienia 3 Narkomania Inne 150 45 - 30 - Jak wynika z powyŜszej tabeli poradnia w znacznym stopniu pomaga osobom uzaleŜnionym od alkoholu jak i narkotyków. Leczeniem odwykowym objęte są dzieci i młodzieŜ a w szczególności uzaleŜnione od narkotyków. Pilskie Stowarzyszenie Abstynentów „Kotwica” ul. Kwiatowa 2 64-920 Piła, tel. 067 3516707 Działalność finansowana ze środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.. Odbywają się spotkania grup Anonimowych Alkoholików i Klubu Abstynenta. Działa grupa rodzinna AL-Anon dla członków rodzin z problemem uzaleŜnień. 45 Grupa ta ma na celu wsparcie rodzin, poszerzenie wiedzy na temat choroby alkoholowej oraz uzyskanie pomocy w zrozumieniu problemu. Klub Abstynenta umoŜliwia swoim członkom korzystanie z róŜnorodnych form aktywności. Organizują zajęcia edukacyjno- informacyjne, terapię grupową, muzykoterapię. Prowadzą poradnictwo dla rodzin i osób uzaleŜnionych. Osoby objęte pomocą PSA „Kotwica” UzaleŜnienia Alkoholizm Narkomania Inne Liczba rodzin z problemem uzaleŜnienia Liczba osób w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba dzieci w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba męŜczyzn uzaleŜnionych w rodzinach: w tym leczących się 25 2 2 (leki) Liczba kobiet uzaleŜnionych w rodzinach: w tym liczba 12 leczących się Liczba dzieci z problemami uzaleŜnienia Brak danych dotyczących rodzin, nie jest prowadzona statystyka. Spotkania są przeznaczone dla osób, które dobrowolnie chcą uczestniczyć w prowadzonej terapii. Stowarzyszenie Pomocy Humanitarnej Punkt Konsultacyjny ul. 11go Listopada 40 64-920 Piła, tel. 067 2122643 Działalność finansowana ze środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Prowadzona jest profilaktyka i edukacja dla dzieci i młodzieŜy z problemem uzaleŜnień. Działa Grupa Samopomocowa dla Dorosłych Dzieci Alkoholików (DDA). Prowadzona jest terapia małŜeńska dla rodzin z problemem uzaleŜnień. Jak wynika z powyŜszych danych pomocą objęta jest cała rodzina. Głównie z pomocy korzystają młodzi ludzie z problemem narkomanii i dorośli z problemem alkoholizmu. Znaczną ilość leczących się w stosunku do męŜczyzn stanowią kobiety. 46 Osoby objęte pomocą punktu konsultacyjnego. UzaleŜnienia Alkoholizm Narkomania Liczba rodzin z problemem uzaleŜnienia 53 46 Liczba osób w rodzinach z problemem uzaleŜnienia 212 180 Liczba dzieci w rodzinach z problemem uzaleŜnienia 106 Liczba męŜczyzn uzaleŜnionych w rodzinach: w tym leczących się 24 5. Liczba kobiet uzaleŜnionych w rodzinach: w tym liczba leczących się 29 Liczba dzieci z problemami uzaleŜnienia 40 Inne - Centrum Charytatywno-Opiekuńcze Caritas Grupa AL-ANON ul. Kossaka 16 64-920 Piła, tel. 067 2155712 Liczba osób objętych pomocą : 28 Problem uzaleŜnień wśród dzieci i młodzieŜy szkolnej. Problem uzaleŜnień wśród dzieci w wieku od 7 do 16 lat wg pedagogów szkolnych szkół podstawowych i gimnazjów UzaleŜnienia Liczba rodzin z problemem uzaleŜnienia Liczba osób w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba dzieci w rodzinach z problemem uzaleŜnieni Liczba męŜczyzn uzaleŜnionych w rodzinach: w tym leczących się Liczba kobiet uzaleŜnionych w rodzinach: w tym liczba leczących się Liczba dzieci z problemami uzaleŜnienia Alkoholizm Narkomania Inne 162 6 4(internet) 528 11 385 81 11 57 13 2 7 - - 1 1 6 4 (internet) 21nikotyna W szkołach podstawowych i gimnazjach zauwaŜalny jest problem uzaleŜnień. W pilskich szkołach podstawowych i gimnazjach uczy się 7513 uczniów. 47 Wśród bardzo młodych ludzi mamy osoby z problemem uzaleŜnienia; od nikotyny 21osób co stanowi 0.28 % narkotyków 6 osób co stanowi 0.08 % internetu 4 osoby co stanowi 0.05 % alkoholu 2 osoby co stanowi 0.03 % Z pewnością jest to problem nie do końca rozpoznany przez szkoły, o czym informują pedagodzy. Szkoła nie ma obowiązku prowadzenia statystyki uzaleŜnień swoich uczniów. Problem uzaleŜnień wśród młodzieŜy w wieku 17- 20 lat wg pedagogów szkolnych szkół ponadgimnazjalnych UzaleŜnienia Alkoholizm Narkomania Liczba rodzin z problemem uzaleŜnienia Liczba osób w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba dzieci w rodzinach z problemem uzaleŜnienia Liczba męŜczyzn uzaleŜnionych w rodzinach: w tym leczących się Liczba kobiet uzaleŜnionych w rodzinach: w tym liczba leczących się 6. Liczba dzieci z problemami uzaleŜnienia Inne 80 311 30 148 2 - 166 68 5 78 - - 2 12 19 2 nikotyna 7 internet 2 sekta W pilskich szkołach ponadgimnazjalnych uczy się 6.920 uczniów. Wątpliwości budzi fakt, Ŝe wg danych uzyskanych od szkolnych pedagogów tak niewielka jest liczba uczniów mających problem z nikotyną, alkoholem lub narkotykami. Wszak powszechnie wiadomo, Ŝe problemy te istnieją i narastają ( szczególnie problem narkomanii ). Tymczasem wg pozyskanych ze szkół danych naleŜałoby sądzić, Ŝe problem ten jest znikomy gdyŜ : problem z nikotyną ma 2 uczniów co stanowi 0.03 % problem z alkoholem ma 12 uczniów co stanowi 0.17 % problem z narkotykami ma 19 uczniów co stanowi 0.28 % Wniosek nasuwa się taki, Ŝe albo problemy uzaleŜnień jest źle zdiagnozowany w pilskich szkołach albo o problemach się nie mówi , być moŜe z obawy przed potencjalnie złą opinią o szkole. Jeśli problemy są zauwaŜane lecz przemilczane stanowi to problem sam w sobie, poniewaŜ uczniami tych szkół są osoby w wieku , w którym najczęściej moŜe dojść do 48 uzaleŜnienia. Tam właśnie powinna być prowadzona na szeroką skalę profilaktyka i edukacja dotycząca zagroŜeń ze strony róŜnego rodzaju uzaleŜnień i tam właśnie o problemach uzaleŜnień powinno się mówić. Problem uzaleŜnień wśród klientów pomocy społecznej. Wśród głównych przyczyn udzielenia pomocy społecznej w roku 2004 alkoholizm znajduje się na 7 miejscu pod względem ilości rodzin (270 rodzin).W porównaniu z rokiem poprzednim nastąpił ponad trzykrotny wzrost (73 rodziny w 2003 roku) ilości rodzin dotkniętych alkoholizmem, narkomanii natomiast, aŜ ponad pięciokrotny wzrost z 4 na 22 rodziny. Wzrost ten nie wiąŜe się jednak z faktem pojawienia się tak znacznej ilości nowych rodzin z problemami uzaleŜnienia od alkoholu lub środków odurzających, lecz wynika głównie ze zdiagnozowania problemu występującego w rodzinach, które uprzednio o problemie tym nie mówiły, lub wręcz go skrywały. Problem alkoholizmu dotyka średnio co dziewiątą, a narkomanii co setną rodzinę objętą pomocą społeczną. W rodzinach z problemem alkoholowym wychowuje się 179 dzieci, co stanowi znaczne zagroŜenie problemem. W rodzinach w/w uzaleŜnionych jest 230 męŜczyzn z czego tylko 77 podjęło leczenie odwykowe, 88 kobiet , leczenie podjęły tylko 22 kobiety. Jak wynika z danych 3 dzieci jest uzaleŜnionych od alkoholu. Problem narkomanii jest nie do końca zdiagnozowany, świadczy o tym fakt, Ŝe tylko 1 osoba wśród niepełnoletnich jest uzaleŜniona od narkotyków, a problem dotyka 22 rodziny. Jak wynika z danych uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji wśród 123 sprawców przemocy domowej pod wpływem alkoholu było 70 męŜczyzn i 3 kobiety. Według danych zespołu zajmującego się problemem uzaleŜnień w roku ubiegłym w ramach współpracy z osobami i instytucjami w celu skoordynowania lub uzupełnienia działań na rzecz osób z róŜnego rodzaju problemami m.in. z Poradnią Profilaktyki i Terapii UzaleŜnień MONAR- MARKOT i innymi placówkami zajmującymi się problemem uzaleŜnień, udało się skierować w celu podjęcia terapii 107 osób uzaleŜnionych w tym 98 alkoholików oraz 9 osób uzaleŜnionych od środków odurzających, z czego 49 osób podjęło leczenie stacjonarne. 49 Podsumowując liczba skierowanych na leczenie osób jest stosunkowo niska w porównaniu do ilości osób uzaleŜnionych. O wiele mniej jeszcze osób kontynuuje rozpoczęte leczenie odwykowe . Warto zastanowić się nad tym dlaczego tak jest, skąd tak mała motywacja do podjęcia prób wyjścia z nałogu. Współpraca Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pile z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Członkiem Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest z-ca dyrektora MOPS w Pile. Jako członek komisji bierze czynny udział w jej pracach a poprzez to ma bezpośredni wpływ na opracowanie i realizację Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Pracownicy socjalni biorą udział w szkoleniach i warsztatach organizowanych przez Ośrodek Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pile a zdobytą wiedzę wykorzystują w trakcie prowadzenia pracy socjalnej z klientem. Pracownicy socjalni kierują osoby uzaleŜnione i współuzaleŜnione do specjalistów z Ośrodka Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Na terenie gminy funkcjonuje 13 świetlic socjoterapeutycznych, w tym 11 finansowanych ze środków gminy zaś 2 świetlice prowadzone są przez organizacje pozarządowe. Udział w zajęciach bierze 265 dzieci. W 2004 r gmina wydała ogółem 203 zezwolenia na sprzedaŜ alkoholu w tym sklepy 132 i gastronomia 71, to jest mniej niŜ w roku 2003, w którym wydano zezwoleń 220 w tym sklepy 144 i gastronomia 76. Podsumowanie ZagroŜenia współczesnej rzeczywistości: łatwy dostęp do narkotyków, alkoholu i papierosów, konsumpcyjny styl Ŝycia, brak ciekawych form organizowania czasu wolnego dzieciom i młodzieŜy, wzrost zachowań agresywnych wśród ludzi młodych i społeczne przyzwolenie na takie zachowania wskazują na konieczność wzmocnienia działań o charakterze profilaktycznym oraz poszerzenie oferty terapeutycznej dla osób uzaleŜnionych. 50 W Pile funkcjonują poradnie zajmujące się terapią uzaleŜnień, prowadzone jest poradnictwo dla osób uzaleŜnionych i współuzaleŜnionych. Działania na rzecz osób z problemem uzaleŜnienia i ich rodzin prowadzą zarówno instytucje samorządowe jaki organizacje pozarządowe. Wsparcie środowiskowe otrzymują dzieci z rodzin dotkniętych alkoholizmem. Problem wymaga jednak zwiększenia wydatków na profilaktykę, większego zaangaŜowania w rozwiązywanie problemów uzaleŜnień wśród młodzieŜy ze strony szkół oraz współdziałanie w tym temacie róŜnych osób i instytucji. 51 Uzupełnienie wybranych elementów diagnozy o dane z lat 2005 – 2006 Dane dotyczące gminy Piła: BudŜet gminy w roku 2006: Dochody ogółem: 149.357.166 zł 1. Dochody własne: 103.804.017 zł 2. Subwencje: 27.872.771 zł 3. Dotacje celowe: 18.072.695 zł 4. Wydatki bieŜące: 119.584.362 zł w tym pomoc społeczna: 26.176.382 zł Infrastruktura techniczna gminy w roku 2005: Zasoby mieszkaniowe : 1. Liczba mieszkań ogółem : 2. Mieszkania stanowiące własność gminy: 3. Mieszkania oddane do uŜytku ogółem : 25.399 5.575 78 Edukacja w roku 2006: W Pile nadal funkcjonuje 8 szkół podstawowych, 4 gimnazja, 3 zespoły szkół oraz 14 szkół ponadgimnazjalnych, 16 policealnych i 5 wyŜszych, przy czym w miejsce Filii Politechniki Poznanńskiej swą działalność rozpoczęła Filia Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tym samym liczba szkół kształcących na szczeblu wyŜszym nie uległa zmianie. Ludność miasta Piły wg Urzędu Statystycznego na 31.12.2006r. 1. Ogółem liczba ludności miasta wynosi 74.720 osób, w tym męŜczyzn 35.769 a kobiet 38.951. W porównaniu ze stanem na 31.12.2004r. liczba mieszkańców Piły spadła o 528 osób, w tym liczba męŜczyzn zmniejszyła się o 265 a kobiet o 263. 2. Ludność w wieku przedprodukcyjnym: 14.858, w tym kobiet 7.243 3. Ludność w wieku produkcyjnym : 49.928, w tym kobiet 24.907 4. Ludność w wieku poprodukcyjnym : 9.934, w tym kobiet 6.801 52 Dane dotyczące bezrobocia: Stopa bezrobocia w powiecie pilskim kształtowała się następująco: w grudniu 2005r. wynosiła 16,4% w grudniu 2006r. wynosiła 13,2% W porównaniu z grudniem roku 2004 stopa bezrobocia w powiecie pilskim spadła o 5,6%. W grudniu 2005r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pile zarejestrowanych było 4.254 mieszkańców Piły, w tym 570 z prawem do zasiłku, zaś w grudniu 2006r. zarejestrowanych było 3.445 osób, w tym 498 z prawem do zasiłku. Liczba osób bezrobotnych w Pile, zarejestrowanych w PUP w grudniu 2006r. spadła w porównaniu z grudniem 2004r. o 1.610 osób. 53 Informacja o pomocy społecznej udzielonej w latach 2005-2006: Zadania własne gminy: Liczba Kwota Liczba Kwota świadczeń wydatkowana świadczeń wydatkowana w w roku 2005 w roku 2005 w roku 2006 roku 2006 3.150 653.498,30 zł 3.849 665.044,15 zł 5 3.400 zł 3 3.900 zł 6.837 114.620 zł 1.735 111.495,00 zł 6 11.264 zł 3 4.474,26 zł Schronienie 9.855 31.162 zł 918 18.606,78 zł Zasiłki okresowe 9.573 2.031.271 zł 9.406 2.203.010zł Rodzaj zasiłku Zasiłki celowe Zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego Zasiłki celowe specjalne Sprawienie pogrzebu w tym finansowane : ze środków własnych gminy z dotacji celowej Opłata za pobyt w DPS Usługi opiekuńcze 943.476 zł 903.995,43zł 1.087.795 zł 1.299.014,57zł 268 261.983 zł 415 435.136,93 zł 41.544 197.258 zł 57.474 272.254,60 zł 54 Zadania zlecone gminie: Rodzaj zasiłku Liczba Kwota Liczba Kwota świadczeń wydatkowana świadczeń wydatkowana w w roku 2005 w roku 2005 w roku 2006 roku 2006 4.236 21.994 3.259 18.879 1.492 411.034 zł 1.494 444.897 zł 1.334 33.028 zł 1.352 37.092 zł - - 11 10.500 zł Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi Zasiłek stały Składka na ubezpieczenie zdrowotne dla osób pobierających zasiłek stały Zasiłki celowe wydatków na związanych pokrycie z klęską Ŝywiołową lub ekologiczną Wnioski Jak wynika z danych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pile, gromadzonych w ramach bieŜącej sprawozdawczości, oraz w oparciu o opracowaną przez pracowników Ośrodka diagnozę problemów społecznych występujących na terenie Piły, stwierdzić naleŜy, Ŝe głównymi problemami z jakimi borykają się mieszkańcy naszej gminy są: bezrobocie, ubóstwo, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, niepełnosprawność, długotrwała choroba oraz alkoholizm. Bezrobocie nadal jest problemem wiodącym, mimo Ŝe sytuacja w tym zakresie ulega poprawie bowiem obserwuje się spadek stopy bezrobocia. Nadal jednak naleŜy szczególnie wspierać tą grupę koncentrując się przy tym kwalifikacji zawodowych. na aktywizacji zawodowej i podnoszeniu W tym celu konieczna jest współpraca z placówkami oświatowymi, Wojewódzkim i Powiatowym Urzędem Pracy, Klubem Pracy i innymi pokrewnymi instytucjami. Kwestią często ściśle związaną z bezrobociem i ubóstwem jest bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego. W grupie tej 55 następuje kumulacja problemów rodzinnych i wychowawczych. WaŜne jest szczególnie wsparcie ekonomiczne połączone z działaniami socjalnymi, skierowane głównie na edukacje rodzin w zakresie sprawowania właściwej opieki nad dziećmi i prowadzenia gospodarstwa domowego. Działania pomocowe naleŜy kierować na kształtowanie właściwych postaw i aspiracji. WaŜna jest wczesna edukacji przedszkolna, promowanie zajęć pozaszkolnych, objęcie dzieci opieką świetlicową i organizowanie wypoczynku. Dane dotyczące niepełnosprawności i długotrwałej choroby oraz struktury wieku mieszkańców Piły wskazują na konieczność połoŜenia duŜego nacisku na organizowanie działań pomocowych dla niepełnosprawnych oraz seniorów , zwłaszcza w zakresie usług. Pamiętać naleŜy teŜ o konieczności organizowania wsparcia dla rodzin, które mają trudności w zapewnieniu opieki swoim bliskim. Kolejnym kluczowym problemem jest kwestia uzaleŜnień i przestępczości. Działania zmierzające do ograniczenia tych zjawisk przyczynią się do poprawy szans Ŝyciowych dzieci, kondycji materialnej rodzin oraz poczucia bezpieczeństwa w skali rodziny i całej społeczności. Zagadnienia te warunkują główne cele strategii. 56 UZASADNIENIE do uchwały Rady Miasta Piły nr.................... z dnia................. w sprawie przyjęcia „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Pile do roku 2015” Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy, między innymi opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. W związku z tym w oparciu o diagnozę problemów społecznych występujących w naszym mieście, przeprowadzoną przy wykorzystaniu kadry Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pile, a takŜe w oparciu o dane zgromadzone w innych źródłach, mając na względzie cele i zadania przyjęte do realizacji w „Strategii rozwoju miasta Piły na lata 2005-2015”, opracowano „Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Pile do roku 2015”. Mając na uwadze powyŜsze podjęcie niniejszej ustawy stało się konieczne i uzasadnione. Piła, dnia 09 sierpnia 2007r.
