Programy Unii Europejskiej dla Polski

Transkrypt

Sięgnij po euro
- przewodnik
Autorzy:
Inga Czerny, Gazeta Samorządu i Administracji, korespondentka
w Brukseli
Adam Kaliszuk, Euroinfo Warszawa
Koordynacja:
Iwona Jeleń, Gazeta Samorządu i Administracji
Konsultacja:
Renata Bancarzewska, Reprezentacja Komisji Europejskiej
Projekt graficzny:
Kamila Kozłowska
Korekta:
Małgorzata Wasińska
© Komisja Europejska
Sięgnij po euro
– przewodnik
Warszawa 2004
Szanowni Państwo!
Jedną z korzyści członkostwa w Unii Europejskiej
jest pełnoprawne uczestnictwo w korzystaniu z dostępnych programów. Jednak wiedza na ich temat jest
w Polsce jeszcze słabo rozpowszechniona.
Do tej pory beneficjenci mieli do czynienia z pomocą przedakcesyjną. Od 1 maja 2004 r. korzystają
z pomocy poakcesyjnej, tzn. ze środków funduszy
strukturalnych oraz Funduszu Spójności. Tymczasem
w wielu krajach UE dużą popularnością cieszą się programy wspólnotowe. Ponadto dla państw członkowskich dostępne są środki wspierające np. współpracę
w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego
oraz pomoc dla obszarów dotkniętych klęskami żywiołowymi.
Nasz przewodnik zawiera przegląd programów finansowanych przez Unię Europejską. W pierwszej części prezentujemy programy dostępne bezpośrednio
w Polsce, a więc adresowane wyłącznie do beneficjentów krajowych i finansowane z funduszy strukturalnych. W drugiej części znajdują się przykładowe programy wspólnotowe dostępne dla więcej niż jednego
państwa członkowskiego, a więc udział w programie
obejmuje kilku beneficjentów. Znajdują się wśród nich
zarówno programy wieloletnie, jak i roczne.
Programy wspólnotowe mogą stanowić alternatywę wobec środków strukturalnych, bowiem w wielu przypadkach warunki korzystania z tych źródeł nie
są aż tak rygorystyczne. Dlatego warto zapoznać się
z ich ofertą. Jedyna przeszkoda to bariera informacyjna. Otóż, o ile środki strukturalne są dostępne bezpośrednio w Polsce, bo ich zarządzaniem zajmują się
instytucje krajowe, o tyle informacji na temat programów wspólnotowych należy szukać często w Brukseli, bowiem są dostępne bezpośrednio w dyrekcjach
generalnych.
W naszym przewodniku znajdą Państwo m.in. informacje o typach programów, ich celach, adresatach
pomocy, wymaganiach stawianych projektodawcom.
Prezentację programów poprzedza słownik, który wyjaśnia terminologię związaną z programami finansowymi. Dzięki niemu łatwiej będzie odróżnić, np. program wspólnotowy od inicjatywy wspólnotowej, co
ma ogromne znaczenie z punktu widzenia planowania projektów. Szczególną uwagę pragniemy zwrócić
na procedury wyboru projektów.
Przewodnik ma nie tylko wartość edukacyjną, ale
także poradniczą, przez co zyskuje niecodzienny charakter. Przedstawiliśmy w nim kompleksową informację na temat dostępnych programów, przede wszystkim takich, o środki z których można aplikować
w 2005 r. Niestety, nie jest możliwe dokładne wskazanie terminów składania wniosków. Wynika to ze
sposobu zarządzania programami. Jednak towarzyszące opisom dane teleadresowe oraz strony internetowe ułatwią zainteresowanym dotarcie do potrzebnych informacji. Zachęcamy szczególnie do odwiedzania stron internetowych poświęconych programom, które znajdują się na końcu przewodnika,
gdzie można znaleźć stale aktualizowane wezwania
do składania wniosków (ang. call for proposal) oraz
zaproszenia do przetargów. Znajomość źródeł informacji o dostępności programów i regularne śledzenie
informacji ułatwia podjęcie niezbędnych działań
zmierzających do ubiegania się o środki z wybranego
programu.
Przewodnik ma jeszcze jedną szczególną zaletę.
Otóż jest źródłem bogatej wiedzy o programach, z których mogą korzystać liczne grupy społeczne, których
działanie jest ważne z punktu widzenia rozwoju lokalnego i regionalnego. Samorządy lokalne stanowią doskonałe źródło informacji dla wszystkich podmiotów,
które są zainteresowane programami UE, przeznaczonymi nie tylko dla jednostek samorządu terytorialnego. Byłoby wskazane, aby miały one podstawowe informacje na temat programów, w których beneficjentami końcowymi (projektodawcami) będą organizacje
pozarządowe zajmujące się sprawami młodzieży, kultury, zdrowia publicznego, przedsiębiorców. Nie zawsze zresztą zainteresowani szukają programów oferujących bezzwrotne dotacje na inwestycje lub szkolenia.
Doceniana jest również właściwa i kompetentna informacja w kwestiach interesujących rolników, nauczycieli, przedsiębiorców i osoby prywatne.
Życzymy Państwu pożytecznej lektury!
5
Zanim sięgniesz po euro, sprawdź
przeznaczenie programu
Programy wewnętrzne Unii Europejskiej to nie ta sama kategoria programów,
które są finansowane z funduszy przedakcesyjnych lub funduszy strukturalnych.
W przypadku projektów współfinansowanych ze
środków przedakcesyjnych lub strukturalnych podmiot zainteresowany uzyskaniem dotacji składa
wniosek do odpowiedniej polskiej instytucji wdrażającej i decyzja o przyznaniu dotacji zapada na poziomie krajowym1. Realizacja projektu nie wymaga
udziału partnerów zagranicznych, a zasadniczym celem dotacji jest dofinansowanie działań inwestycyjnych lub szkoleniowych, które przyczynią się do
zmniejszenia różnic w poziomie rozwoju regionów
w Polsce.
Programy wewnętrzne UE są ustanawiane wspólną decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady UE, na
wniosek Komisji Europejskiej. Wdrażaniem programów zajmują się odpowiednie z merytorycznego
punktu widzenia Dyrekcje Generalne KE. Państwa
uczestniczące w programach wewnętrznych UE są zobowiązane do wniesienia składek do budżetów tych
programów. Wysokość składki zależy przede wszystkim od wielkości Produktu Krajowego Brutto kraju
uczestniczącego w programie oraz liczby ludności.
Programy wspólnotowe są zwykle otwarte, na mocy
stosownych porozumień, dla wszystkich państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz członków
Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu
(Norwegia, Islandia, Lichtenstein, Szwajcaria). Dofinansowują takie działania, które wnoszą nowe wartości i nieznane wcześniej rozwiązania do dorobku
całej Wspólnoty. Udział w programach wymaga
stworzenia konsorcjów, czyli grupy partnerów z różnych krajów uczestniczących w programie. Każdy
z partnerów ma określoną funkcję i zadania do wykonania. Wniosek zawiera również część finansową,
w której określone są koszty działań kwalifikowanych.
Na tej podstawie każdy z partnerów otrzymuje refun-
dację proporcjonalną do poniesionych własnych
kosztów kwalifikowanych.
Nie jest możliwe finansowanie z programów wewnętrznych UE budowy drogi, kanalizacji, oczyszczalni ścieków, szkoły czy innych obiektów infrastrukturalnych. Środki na takie działania mogą pochodzić z funduszy strukturalnych.
Polska uczestniczy w programach wewnętrznych
dotyczących następujących dziedzin: ■ badania i rozwój technologiczny ■ usługi informatyczne ■ ochrona
środowiska ■ edukacja i sprawy młodzieży ■ polityka
społeczna i ochrona zdrowia ■ ochrona konsumentów
■ małe i średnie przedsiębiorstwa ■ turystyka ■ kultura ■ sektor audiowizualny ■ przestrzeganie praw obywatelskich ■ ułatwienia w wymianie handlowej
■ energetyka ■ transport ■ zwalczanie narkomanii
i handlu narkotykami.
Składanie propozycji projektów ma miejsce kilka
razy w roku, zgodnie z wezwaniami do składania
wniosków (tzw. calls for proposals) ogłaszanymi
przez poszczególne dyrekcje generalne. W większości przypadków podmiotami uprawnionymi do tworzenia konsorcjów i składania wniosków są organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia, zrzeszenia), organizacje typu non profit, jednostki badawczo-rozwojowe, uczelnie, szkoły, przedsiębiorstwa, izby i stowarzyszenia przemysłowe, a w niektórych programach również jednostki samorządu
terytorialnego.
Z racji tworzenia nowych rozwiązań i realizacji
wspólnych działań przez grupę partnerów z różnych
krajów programy wewnętrzne można nazwać programami współpracy.
1 Jedynie w przypadku działania 1.6 ZPORR, gdy wysokość kosztów kwalifikowanych w inwestycji przekracza 50 mln euro, należy poinformować o tym Komisję Europejską. W uzasadnionych przypadkach Komisja Europejska może wtedy obniżyć poziom dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
6
Słownik
Beneficjent końcowy/instytucja wdrażająca
(Final beneficiary)
Instytucje oraz przedsiębiorstwa prywatne odpowiedzialne za zlecanie realizacji projektu. W przypadku programów pomocy (stosownie do art. 87
Traktatu i w przypadku pomocy przyznanej przez instytucje wyznaczone przez państwa członkowskie)
beneficjentami końcowymi są instytucje, które przyznają pomoc.
Beneficjent ostateczny/grupa docelowa
(Ultimate beneficiary)
Osoba, instytucja lub środowisko (grupa społeczna) bezpośrednio korzystające z wdrażanej pomocy
(np. rolnicy, bezrobotni, uczniowie, studenci, grupy
zagrożone utratą pracy, kobiety, mieszkańcy obszarów wiejskich).
Dotacja/grant
(Grant)
Bezpośrednia płatność o charakterze niekomercyjnym, dokonywana przez Jednostkę Kontraktującą na rzecz określonego beneficjenta w celu podjęcia przez niego odpowiednich działań (a w niektórych przypadkach sfinansowania części budżetu
projektu) promujących np. cele polityki strukturalnej UE.
Finansowy wkład Wspólnoty
(Community financial contribution)
Wielkość środków asygnowana przez Komisję Europejską w ramach pomocy finansowej, stanowiąca
określoną część kwalifikujących się kosztów publicznych programu, działania lub projektu. Gdy projekt
gwarantuje osiągnięcie dużych zysków netto, wkład
finansowy Wspólnoty jest zmniejszany.
Fundusze dotacji
(Grant scheme)
Instrument finansowy skierowany na realizację
określonego rodzaju projektów, np. fundusz dotacji
na doradztwo, fundusz dotacji na inwestycje.
Fundusze przedakcesyjne
(Pre-accession Funds)
Środki bezzwrotnej pomocy finansowej udzielanej
przez Unię Europejską krajom kandydującym. Ich naj-
ważniejszym zadaniem jest przygotowanie tych krajów do członkostwa w UE oraz pomoc w wyrównaniu
różnic gospodarczych. Do instrumentów funkcjonujących w ramach tych funduszy zaliczone zostały: Phare, ISPA, SAPARD.
Fundusz Spójności
(Cohesion Fund)
Instrument finansowy UE nienależący do funduszy strukturalnych i wdrażany na poziomie wybranych
państw, a nie regionów. Jego celem jest ułatwienie integracji słabiej rozwiniętych krajów poprzez budowę
sieci transportowych oraz obiektów infrastruktury
ochrony środowiska o znaczeniu ponadregionalnym.
Fundusze strukturalne
(Structural Funds)
Instrumenty finansowe UE umożliwiające pomoc
w restrukturyzacji i modernizacji gospodarki krajów
członkowskich drogą interwencji w kluczowych sektorach i regionach (poprawa struktury). Na fundusze
strukturalne składają się: Europejski Fundusz Rozwoju
Regionalnego (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny
(EFS), Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR) oraz Finansowy Instrument Orientacji
Rybołówstwa (FIOR).
Grant globalny
(Global grant)
Ta część pomocy, której wdrażanie i zarządzanie
może zostać powierzone jednemu lub kilku pośrednikom, w tym władzom lokalnym, instytucjom rozwoju
regionalnego lub organizacjom pozarządowym, i która jest wykorzystywana zasadniczo dla wspierania lokalnych inicjatyw rozwojowych.
Inicjatywy wspólnotowe
(Community Initiatives)
Programy finansowane z funduszy strukturalnych,
mające na celu rozwiązanie problemów występujących na terenie całej Unii Europejskiej. Liczba i charakter Inicjatyw Wspólnotowych ulegają zmianom w zależności od zidentyfikowanych problemów mających
wpływ na funkcjonowanie Unii Europejskiej. W latach
2000–2006 są to: EQUAL, INTERREG III, LEADER+,
URBAN II. W tym okresie w Polsce wdrażane będą tylko inicjatywy EQUAL i INTERREG III.
7
Instytucja płatnicza
(Paying authority)
Jedna lub kilka instytucji lub organów krajowych,
regionalnych lub lokalnych, wyznaczonych przez państwo członkowskie w celu przygotowania i przedkładania wniosków o płatności oraz otrzymywania płatności z Komisji Europejskiej.
Instytucja zarządzająca
(Managing authority)
Instytucja, organ publiczny lub prywatny, wyznaczony przez państwo członkowskie na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym, które sprawuje funkcję zarządzania pomocą (może być instytucją płatniczą dla danej pomocy, jeśli taka będzie decyzja państwa członkowskiego).
Komitet Monitorujący
(Monitoring committee)
Ustala kryteria selekcji projektów, monitoruje
wdrażanie pomocy, proponuje władzy zarządzającej
zmiany programu, akceptuje zmiany programów uzupełniających, aprobuje ewaluację śródokresową,
uzgadnia przygotowanie raportu rocznego.
Narodowy Plan Rozwoju/NPR
(National Development Plan/NDP)
Dokument programowy stanowiący podstawę planowania poszczególnych dziedzin interwencji strukturalnych oraz zintegrowanych wieloletnich programów
operacyjnych o charakterze horyzontalnym i regionalnym. Zawiera propozycje celów, działań oraz wielkości
interwencji funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności ukierunkowanych na zmniejszanie różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym między krajem akcesyjnym a Unią Europejską. Na podstawie tego dokumentu
kraj akcesyjny prowadzi uzgodnienia z Komisją Europejską w zakresie Podstaw Wsparcia Wspólnoty.
Odbiorca ostateczny/projektodawca
(Ultimate recipient)
Podmiot (jednostki samorządu terytorialnego,
przedsiębiorca, organizacja pozarządowa, instytucja publiczna) uprawniony do przygotowania i złożenia wniosku o udzielenie dotacji. Inaczej – Projektodawca.
Podstawy Wsparcia Wspólnoty/PWW
(Community Support Framework/CSF)
Dokument przyjęty przez Komisję Europejską,
w uzgodnieniu z danym państwem członkowskim,
8
po dokonaniu oceny przedłożonego Narodowego
Planu Rozwoju przez państwo członkowskie. Zawiera strategię i priorytety działań państwa członkowskiego, ich cele szczegółowe, wielkość wkładu Funduszy i innych środków finansowych. Dokument ten
powinien być podzielony na priorytety i wdrażany
za pomocą jednego lub kilku programów operacyjnych.
Pomoc
(Assistance)
Formy pomocy dostarczanej w ramach funduszy strukturalnych, inicjatyw wspólnotowych lub
wsparcie dla pomocy technicznej i działań innowacyjnych.
Pomoc strukturalna
(Structural assistance)
Forma współfinansowania projektów ze środków
funduszy strukturalnych w celu realizacji polityki
strukturalnej.
Pomoc zwrotna
(Repayable assistance)
Forma wkładu finansowego udzielonego w ramach pomocy Wspólnoty we wdrażanie programów
lub projektów. Dotyczy głównie działań nastawionych na wsparcie przedsiębiorczości, w tym sektora
małych i średnich przedsiębiorstw, ma na celu pobudzenie inwestycji sektora prywatnego (efekt dźwigni).
Program operacyjny
(Operational programme)
Dokument przyjęty przez Komisję Europejską służący wdrażaniu Podstaw Wsparcia Wspólnoty (PPW).
Program operacyjny składa się z opisu sytuacji wyjściowej, określenia priorytetów i celów, jakie mają zostać osiągnięte oraz szczegółowego opisu działań, jakie zostaną podjęte w celu realizacji celów. Program
operacyjny określa także wysokość i źródła finansowania działań, rodzaje projektów, które mogą być dofinansowane, oraz podmioty uprawnione do składania
wniosków o dofinansowanie.
Program ramowy UE
Wieloletni (zwykle pięcioletni) program będący
podstawowym instrumentem realizacji polityki badań i rozwoju technologicznego. Pierwszy Program
Ramowy UE zrealizowano w latach 1984–87, drugi
1987–91, trzeci 1990–94, czwarty 1994–98, piąty
1998–2002, szósty 2002–06. Podstawą prawną funkcjonowania Programu Ramowego UE jest art. 130
Traktatu o Unii Europejskiej. Każdy Program Ramowy
UE jest realizowany poprzez programy szczegółowe,
w których podane są zasady ich wprowadzania i czas
trwania, a także przewidywane środki na realizację.
Celem ich ustanowienia jest uzupełnienie programów prowadzonych w krajach członkowskich
w dziedzinach mających priorytetowe znaczenie dla
całej UE.
Programy wspólnotowe
lokalizację, określoną grupę docelową i nakłady potrzebne na realizację przedsięwzięcia.
Sektorowe programy operacyjne
(Sectoral operational programmes)
Programy operacyjne przygotowywane i zarządzane przez właściwe resorty centralne, realizujące
zadania horyzontalne w odniesieniu do całych sektorów ekonomiczno-społecznych.
Wniosek/formularz aplikacyjny
(Application form)
Programy pomocy finansowej UE pochodzącej
z innych źródeł niż fundusze strukturalne lub przedakcesyjne. Programy są zarządzane przez właściwe merytorycznie Dyrekcje Generalne KE, a ich budżet jest
tworzony ze składek członkowskich wszystkich krajów
uczestniczących w programie. Programy dofinansowują część kosztów związanych z realizacją projektów
przygotowanych przez kilku partnerów z różnych krajów uczestniczących w programie. Celem takich projektów jest opracowanie nowych, nieznanych wcześniej rozwiązań technologicznych, innowacji, narzędzi
szkoleniowych, baz danych lub zdobycie nowych doświadczeń. Przykładem programów są: 6 Program Ramowy, Leonardo da Vinci, Socrates, MEDIA Plus, Kultura 2000, eContent, eLearning.
Standardowy formularz składany przez projektodawcę w celu uzyskania wsparcia ze środków pomocowych. Wniosek zawiera informacje o instytucji
zgłaszającej projekt, szczegółowy opis planowanych
działań w ramach projektu, harmonogram, planowane rezultaty i wydatki. Do wniosku należy również dołączyć niezbędne załączniki (np. dokumenty
rejestrowe, raporty finansowe, studia wykonalności
lub biznes plany, projekty, wymagane pozwolenia
i ekspertyzy).
Projekt/zadanie
(Project/task)
Źródło:
Encyklopedia Unii Europejskiej Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2004
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Uzupełnienie Programu
Najmniejsza dająca się wydzielić jednostka stanowiąca przedmiot pomocy. Projekt posiada wyodrębnione działania, określone ramy czasowe, konkretną
9
1. Fundusze strukturalne
Środki na rozwój regionalny
Co jest celem programu?
W 2005 r. polskie regiony zostaną dofinansowane w ramach
ZINTEGROWANEGO PROGRAMU
OPERACYJNEGO ROZWOJU REGIONALNEGO (ZPORR). Program ten jest adresowany do samorządów lokalnych i regionalnych. Jego celem jest doprowadzenie do wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji, przy jednoczesnym umożliwieniu długofalowego rozwoju gospodarczego kraju.
Działania, które zakwalifikują się do finansowania ze ZPORR, zostaną zasilone środkami z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS).
Na co można uzyskać dofinansowanie?
ZPORR jest realizowany dzięki trzem priorytetom: rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej
wzmocnieniu konkurencyjności regionów, rozwój zasobów ludzkich w regionach oraz rozwój lokalny.
■ ROZBUDOWA I MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY SŁUŻĄCEJ WZMOCNIENIU KONKURENCYJNOŚCI
REGIONÓW (PRIORYTET 1)
W tym priorytecie mieszczą się przedsięwzięcia dotyczące regionalnego układu transportowego, ochrony
środowiska, infrastruktury społecznej, turystyki i kultury, społeczeństwa informacyjnego, transportu publicznego w aglomeracjach.
1. Dotacje na modernizację i rozbudowę regionalnego układu transportowego (Działanie 1.1 ZPORR)
Działanie składa się z dwóch kategorii – „Infrastruktura drogowa” oraz „Infrastruktura transportu
publicznego”.
W zakresie poddziałania „Infrastruktura drogowa” dofinansowanie uzyskają projekty stanowiące
ważny element regionalnego systemu transportowego, które poprawią dostęp do sieci dróg krajowych
lub międzynarodowych, istotne z punktu widzenia
rozwoju społeczno-gospodarczego centrów gospodarczych regionu, istniejących lub planowanych
obiektów przemysłowych i usługowych, portów, lotnisk, stacji kolejowych i innych obiektów transportu
publicznego.
Dofinansowanie może obejmować następujące
projekty:
■ budowa, przebudowa, remont, rozbudowa dróg,
węzłów, skrzyżowań, obiektów mostowych, wiaduktów, estakad, tuneli, obwodnic, miast i miejscowości wraz z towarzyszącą infrastrukturą drogową,
■ budowa, przebudowa, rozbudowa, remont infrastruktury towarzyszącej w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego – nawierzchni dróg, wyposażenia
obiektów inżynieryjnych, sygnalizacji świetlnej, osłon
12
przeciwolśnieniowych, ekranów akustycznych, chodników, przejść dla pieszych, rowerzystów i zwierząt,
ścieżek rowerowych, oświetlenia, miejsc wypoczynku
dla kierowców, infrastruktury drogowej przyczyniającej się do ochrony środowiska.
W zakresie poddziałania „Infrastruktura transportu publicznego” wspierane będą projekty dotyczące
budowy, rozbudowy lub odnowienia systemów transportu publicznego miast liczących powyżej 50 tys.
mieszkańców.
Dofinansowanie może obejmować następujące
projekty:
■ budowa, przebudowa, rozbudowa, roboty remontowe, modernizacja infrastruktury transportu publicznego połączonego z zakupem sprzętu, infrastruktury pomocniczej służącej zwiększeniu bezpieczeństwa i dostępności do sieci transportu publicznego,
■ budowa zintegrowanych węzłów przesiadkowych
między różnymi rodzajami systemów transportu,
■ tworzenie systemów służących komunikacji publicznej i mających na celu poprawę jakości obsługi podróżnych.
Kto może ubiegać się o dofinansowanie?
Beneficjentami są samorządy terytorialne (gminy, powiaty, województwa) oraz ich związki, porozumienia
i stowarzyszenia.
Jaka jest wysokość dofinansowania?
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na to działanie kwotę 1 mld 24,8 mln euro,
z czego wsparcie finansowe UE stanowi 768,6 mln euro, a udział środków krajowych 256,2 mln euro. Dofi-
nansowanie z EFRR może wynosić do 75 proc. kwalifikujących się wydatków publicznych. Pozostała część
musi być zapewniona z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
2. Dotacje na infrastrukturę ochrony środowiska (Działanie 1.2 ZPORR)
Mają pomóc w ograniczeniu ilości zanieczyszczeń powietrza, wód i gleb, poprawie stanu bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, zwiększeniu wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych i ogólna poprawa zarządzania środowiskiem.
Dofinansowanie może obejmować następujące projekty:
■ zaopatrzenie w wodę, pobór wody i oczyszczanie
ścieków (budowa i modernizacja sieci wodociągowych, sieci kanalizacji sanitarnych i deszczowych, stacji uzdatniania wody, oczyszczalni ścieków, zbiorników do pozyskiwania wody pitnej),
■ gospodarka odpadami (organizacja i wdrażanie
systemów selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu,
wdrażanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi, budowa i modernizacja spalarni odpadów
niebezpiecznych, rekultywacja i likwidacja składowisk
niebezpiecznych),
poprawa jakości powietrza (modernizacja i rozbudowa miejskich systemów ciepłowniczych, ograniczenie tzw. niskiej emisji),
■ zapobieganie powodziom (regulacja cieków wodnych, tworzenie polderów i odtwarzanie naturalnych
terenów zalewowych, budowa i modernizacja wałów
przeciwpowodziowych i małych zbiorników retencyjnych, ochrona brzegów morskich),
■ zarządzanie ochroną środowiska (opracowanie
baz danych dotyczących lasów, jakości gleb, wód, powietrza, tworzenie systemów pomiaru zanieczyszczeń, utworzenie sieci stacji kontrolnych w zakresie
jakości wód, tworzenie systemów kontroli środowiska, tworzenie systemów informacji przeciwpowodziowej),
■ wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej
do produkcji i przesyłu energii odnawialnej).
■
Beneficjentami są samorządy terytorialne (gminy,
powiaty, województwa) oraz ich związki, porozumienia i stowarzyszenia. Ponadto będą to również podmioty wykonujące usługi publiczne na zlecenie jedno-
stek samorządu terytorialnego z większościowym
udziałem samorządu gminnego, powiatowego lub
wojewódzkiego, jednostki administracji rządowej
w województwach i inne instytucje publiczne.
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na to działanie 401,4 mln euro, z czego wsparcie finansowe UE to 301 mln euro, a udział środków
krajowych – 100,3 mln euro. Dofinansowanie z EFRR
może wynosić do 75 proc. kwalifikujących się wydat-
ków publicznych. Pozostała część musi być zapewniona z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
W przypadku projektów generujących znaczący dochód netto udział środków EFRR nie będzie przekraczał 50 proc. kosztów kwalifikowanych.
13
3. Dotacje na regionalną infrastrukturę społeczną (Działanie 1.3 ZPORR)
Działanie składa się z dwóch kategorii „Regionalna infrastruktura edukacyjna” oraz „Regionalna infrastruktura ochrony zdrowia”.
W ramach „Regionalnej infrastruktury edukacyjnej” (poddziałanie 1.3.1) można realizować projekty
mające na celu wzmocnienie roli szkół wyższych
w procesie tworzenia konkurencyjnej gospodarki regionalnej. Projekty powinny obejmować budowę nowych lub rozbudowę istniejących obiektów dydaktycznych, bibliotek, infrastruktury społeczno-edukacyjnej w kampusach i obiektów służących prowadzeniu działalności dydaktycznej. Umożliwia także budowę, rozbudowę lub modernizację obiektów sportowych, infrastruktury technicznej i sanitarnej w szkołach wyższych lub kampusach, wyposażenie tych
obiektów oraz zagospodarowanie ich otoczenia.
W ramach „Regionalnej infrastruktury ochrony
zdrowia” można realizować projekty mające na celu
poprawę jakości usług medycznych świadczonych
przez specjalistyczne zakłady opieki zdrowotnej,
a zwłaszcza ograniczenie niekorzystnych zróżnicowań
regionalnych w infrastrukturze zdrowotnej, poprawę
jakości i dostępności do systemu ratownictwa medycznego oraz poprawę jakości stacjonarnego i ambulatoryjnego lecznictwa specjalistycznego. Wsparcie
może zostać udzielone zakładom opieki zdrowotnej,
których projekty będą zgodne z priorytetami określonymi w Narodowym Programie Zdrowia, Strategii
Rozwoju Województwa lub Wojewódzkiej Strategii
Ochrony Zdrowia. Projekty mogą dotyczyć przebudowy i modernizacji obiektów infrastruktury ochrony
zdrowia w celu dostosowania ich do wymogów określonych w aktualnych przepisach prawa, wymiany wyeksploatowanych nośników energii na bardziej ekonomiczne, termoizolacji budynków, modernizacji oraz
zakupu nowych urządzeń medycznych, zakupu sprzętu komputerowego, zakupu i wyposażenia środków
transportu sanitarnego, uzyskania certyfikatów zarządzania jakością. Szczególną uwagę poświęca się projektom polegającym na zakupie sprzętu do diagnostyki i terapii chorób układu krążenia oraz chorób nowotworowych.
Beneficjentami są samorządy terytorialne (gminy,
powiaty, województwa) oraz ich związki, porozumienia
i stowarzyszenia. Ponadto będą to również szkoły wyższe, organizacje pozarządowe prowadzące działalność
o charakterze edukacyjnym, zakłady opieki zdrowotnej,
jednostki prowadzące działalność w zakresie ochrony
zdrowia, oraz organizacje pozarządowe typu non profit
działające na rzecz ochrony zdrowia.
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na to działanie kwotę 311,9 mln euro, z czego
wsparcie finansowe UE wynosi 233,9 mln euro,
a udział krajowych środków publicznych to 78 mln
euro. Przewidziana wielkość środków prywatnych
sięga 24,9 mln euro. Dofinansowanie w postaci
grantu inwestycyjnego z EFRR wynosić będzie do 75
proc. kwalifikujących się wydatków publicznych. Pozostała część musi być zapewniona z budżetów samorządów terytorialnych lub budżetu państwa (Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Ministerstwo Zdrowia).
4. Dotacje na rozwój turystyki i kultury (Działanie 1.4 ZPORR)
Przewiduje się dofinansowanie projektów infrastrukturalnych i promocyjnych w zakresie turystyki
i kultury. Głównym celem działania jest wzrost znaczenia kultury i turystyki jako czynników stymulujących
rozwój społeczno-gospodarczy regionów. Rozbudowa
infrastruktury i rozwijanie systemu informacji kulturalnej i turystycznej ma ułatwić dostęp do obiektów kultury i turystyki oraz spowodować wydłużenie sezonu
turystycznego. Nowe inwestycje w zakresie turystyki
14
i kultury poprawią konkurencyjność turystyczną i kulturową regionów na rynkach zagranicznych i krajowym, co będzie miało wpływ na zwiększenie zagranicznej turystyki przyjazdowej do Polski i turystyki krajowej. Jeden projekt nie może łączyć inwestycji infrastrukturalnych z projektami promocyjnymi.
W zakresie turystyki wsparcie uzyskają projekty
służące:
■ adaptacji zabytków architektury i techniki,
rozwojowi infrastruktury noclegowej, turystycznej
i gastronomicznej (np. w obiektach podkreślających
specyfikę regionu),
■ tworzeniu centrów informacji turystycznej i interaktywnej sieci informacji internetowej,
■ tworzeniu i modernizacji infrastruktury służącej
rozwijaniu aktywnych form turystyki (budowa i modernizacja obiektów sportowych i rekreacyjnych),
■ realizacji inwestycji gmin uzdrowiskowych związanych z rozwojem funkcji leczniczo-wypoczynkowych.
■
W zakresie kultury dotacja może być przyznana na:
■ rewitalizację, konserwację, modernizację lub adaptację obiektów historycznych, zabytkowych i poprzemysłowych wraz z ich otoczeniem,
■ zabezpieczenie obiektów dziedzictwa kulturowego
na wypadek zagrożeń,
■ budowę i modernizację publicznej infrastruktury
kulturalnej,
■ tworzenie systemów i centrów informacji kulturalnej.
Kto może ubiegać się o dofinansowania?
Beneficjentami są jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa) oraz ich
związki, porozumienia i stowarzyszenia. Ponadto będą to również regionalne organizacje turystyczne i or-
ganizacje pozarządowe typu non profit oraz inne instytucje publiczne, dla których organem założycielskim są jednostki administracji rządowej lub samorządowej.
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na działanie 263,8 mln euro, z czego wsparcie
finansowe UE stanowi 197,9 mln euro, a udział krajowych środków publicznych 65,9 mln euro. Przewidziana wielkość środków prywatnych to 14,2 mln
euro. Dofinansowanie w postaci grantu inwestycyjnego z EFRR może wynosić do 75 proc. kwalifikujących się wydatków publicznych. W przypadku projektów turystycznych, które będą generowały znaczący
dochód netto, dofinansowanie EFRR będzie wynosiło
do 50 proc. kosztów kwalifikowanych. Pozostała
część musi być zapewniona z budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub budżetu państwa (Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Ministerstwo
Kultury).
Minimalna wartość całkowita projektów infrastrukturalnych w zakresie turystyki może wynosić
1 mln euro. Dodatkowym warunkiem jest istotne znaczenie projektu dla rozwoju regionalnego i utworzenie stałych miejsc pracy.
W przypadku projektów związanych z ochroną
dziedzictwa kulturowego minimalna wartość całkowita również wynosi 1 mln euro. Gdy projekt w znaczący sposób oddziałuje na ekonomiczny rozwój regionu
i prowadzi do stworzenia stałych miejsc pracy, możliwa jest również budowa, rozbudowa i modernizacja
infrastruktury związanej z kulturą.
W ramach działania 1.4 można również realizować projekty promocyjne i wtedy ich minimalna wartość całkowita może wynosić 500 tys. euro.
5. Dotacje na infrastrukturę społeczeństwa informacyjnego (Działanie 1.5 ZPORR)
Realizacja projektów w ramach działania ma zapewnić powszechny dostęp do internetu na terenie
całego kraju, ale ze szczególnym uwzględnieniem
obszarów wiejskich i małych miast, wykorzystanie
nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych dla realizacji usług publicznych (e-usług) i poprawa efektywności pracy administracji (e-administracja). Realizacja projektów jest ściśle związana
z poziomem rozwoju nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych w regionie. Dlatego
w niektórych regionach konieczna będzie najpierw
budowa regionalnych i lokalnych sieci szerokopa-
smowych, a tam, gdzie taka sieć już istnieje, realizowane będą głównie projekty polegające na budowie
i wdrażaniu platform elektronicznych. Ponadto tworzone będą Publiczne Punkty Dostępu do Internetu
w bibliotekach, domach kultury, szkołach wyższych
i innych dostępnych publicznie obiektach. Kolejnym
rodzajem wspieranych projektów będzie budowa
lub rozbudowa lokalnych i regionalnych bezpiecznych systemów transmisji danych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii (transmisja satelitarna, przekaz radiowy), szczególnie na obszarach wiejskich i w małych miastach.
15
Beneficjentami są jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa) lub ich
jednostki organizacyjne oraz związki, porozumienia i stowarzyszenia samorządowe. Ponadto będą to również szkoły wyższe, instytucje użytecz-
ności publicznej, urzędy wojewódzkie, organizacje pozarządowe i jednostki publiczne prowadzące działalność badawczo-rozwojową rozbudowujące ogólnie dostępną infrastrukturę techniczną.
Jak jest wysokość dofinansowania?
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na to działanie 124,2 mln euro, z czego
wsparcie finansowe UE stanowi 93,2 mln euro,
a udział krajowych środków publicznych – ok. 31,1 mln
euro. Przewidywane jest również dofinansowanie
projektów ze środków prywatnych w wysokości
10,1mln euro. Dofinansowanie ze środków EFRR
może wynosić do 75 proc. kwalifikujących się wydatków publicznych. Pozostała część finansowania
z krajowych środków publicznych pochodzi z budżetu państwa i budżetów samorządów terytorialnych.
6. Dotacje na rozwój transportu publicznego w aglomeracjach (Działanie 1.6 ZPORR)
Głównym celem działania jest rozwój gospodarczo-społeczny największych aglomeracji przez budowę systemów transportu publicznego. Inwestycje realizowane w ramach działania mogą dotyczyć takich
projektów, jak:
■ budowa, rozbudowa, modernizacja infrastruktury
transportu publicznego połączona z zakupem sprzętu
w celu stworzenia nowych sieci transportu oraz przedłużenia lub odnowienia istniejących linii transportu
publicznego,
■ budowa, rozbudowa, remont infrastruktury pomocniczej służącej zwiększeniu bezpieczeństwa i do-
stępności do sieci transportu publicznego (parkingi
przy krańcowych przystankach komunikacji zbiorowej, centralne sterowanie sygnalizacją, montaż systemów sterowania i nadzoru ruchu, infrastruktura służąca obsłudze pasażerów),
■ budowa, rozbudowa, remont węzłów przesiadkowych między różnymi rodzajami transportu publicznego,
■ tworzenie systemów służących komunikacji publicznej i mających na celu poprawę obsługi podróżnych, kontroli bezpieczeństwa, komputeryzacja systemów transportu publicznego.
Do korzystania z działania uprawnieni są beneficjenci z aglomeracji powyżej 500 tys. mieszkańców
(warszawskiej, łódzkiej, krakowskiej, poznańskiej, górnośląskiej, trójmiejskiej, wrocławskiej). Mogą nimi być
gminy, miasta powiatowe lub działające w ich imieniu
jednostki organizacyjne, związki i stowarzyszenia, podmioty z większościowym udziałem samorządu lub
Skarbu Państwa wykonujące usługi publiczne.
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na działanie 335,8 mln euro, z czego wsparcie
finansowe UE i udział krajowych środków publicznych
stanowią do 167,9 mln euro. Dofinansowanie ze środ-
16
ków EFRR może wynosić do 50 proc. kosztów kwalifikowanych. Pozostała część finansowania z krajowych
środków publicznych pochodzi z budżetów samorządów terytorialnych.
■ ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH W REGIONACH (PRIORYTET 2)
Program ma stworzyć warunki dla rozwoju zasobów ludzkich na poziomie lokalnym i regionalnym
oraz zwiększyć kwalifikacje osób w instytucjach szczebla lokalnego, regionalnego do planowania i realizacji
projektów w zakresie rozwoju zasobów ludzkich.
Działania programu będą skierowane zwłaszcza do
mieszkańców obszarów zagrożonych marginalizacją,
wiejskich i objętych restrukturyzacją przemysłów.
Główne cele to:
zwiększenie poziomu wiedzy i kwalifikacji zawodowych mieszkańców obszarów zagrożonych marginalizacją,
■ zwiększenie możliwości zatrudnienia przez zmianę
kwalifikacji zawodowych,
■ wzrost udziału młodzieży z obszarów wiejskich
w ogólnej liczbie uczniów szkół ponadgimnazjalnych
i studentów,
■ tworzenie regionalnych systemów innowacyjnych.
■
1. Dotacje na rozwój kwalifikacji związanych z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwościami kształcenia ustawicznego w regionie (Działanie 2.1)
Mają pomóc w zwiększeniu mobilności zawodowej mieszkańców i ich zdolności w zakresie dostosowania umiejętności i kwalifikacji zawodowych do
wymogów regionalnego rynku pracy, a także w lepszym dostosowaniu potrzeb szkoleniowych i kwalifikacji mieszkańców do wymogów regionalnego rynku pracy.
Dotacja może być przeznaczona na szkolenia osób
dorosłych w zakresie podwyższania kwalifikacji zawo-
dowych, języków obcych oraz wykorzystania technik
informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), na zapewnienie usług doradczych dla osób dorosłych, wspierających kształtowanie ich kariery zawodowej, organizację praktyk zawodowych dla uczniów szkół średnich
i zasadniczych zawodowych. Przedmiotem projektu
mogą być również praktyki zawodowe dla studentów
uczelni wyższych, odbywające się w przedsiębiorstwach.
2. Dotacje na wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne (Działanie 2.2)
Mają poszerzyć dostęp do kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym dla uczniów pochodzących z obszarów wiejskich i studentów pochodzących z obszarów zagrożonych marginalizacją. Finansowane będą stypendia umożliwiające
młodzieży z obszarów wiejskich kontynuację kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym (pokrycie
kosztów np. zakwaterowania i materiałów szkolnych), a także stypendia dla studentów uczelni wyższych.
3. Dotacje na reorientację zawodową osób, które rezygnują z działalności rolniczej (Działanie 2.3) oraz dotacje na reorientację zawodową osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi (Działanie 2.4)
Mają umożliwić rolnikom i pracownikom przemysłów tradycyjnych i sektorów podlegających restrukturyzacji zdobycie nowego zatrudnienia i wykonywania nowego zawodu w związku z procesem restrukturyzacji polskiego rolnictwa. Wspierane będą szkole-
nia i kursy mające na celu podniesienie umiejętności
i kwalifikacji związanych z nowym zawodem, tworzenie miejsc pracy, pośrednictwo pracy i usługi doradcze w zakresie zdobycia nowych kwalifikacji zawodowych.
4. Dotacje na Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy (Działanie 2.6)
Mają pomóc w rozwoju potencjału regionalnego
w zakresie innowacji, przez tworzenie sieci transferu
innowacji na poziomie regionalnym i lokalnym, rozwój systemu komunikowania się i wymiany informacji,
staże w przedsiębiorstwach, stypendia dla najlepszych absolwentów szkół wyższych kontynuujących
naukę na studiach doktoranckich z zakresu nauk ścisłych i technicznych.
17
O dofinansowanie projektów w ramach wymienionych działań Priorytetu 2 ZPORR mogą ubiegać się sa-
morządy terytorialne (gminy, powiaty, województwa)
oraz ich związki i stowarzyszenia.
Środki publiczne przeznaczone na realizację działania 2.1 „Rozwój kwalifikacji związanych z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia
ustawicznego w regionie” wynoszą 130,6 mln euro,
z czego wkład EFS to 97,9 mln euro. Przewidywana
wysokość środków prywatnych w działaniu 2.1 wynosi 6,5 mln euro.
W działaniu 2.2 „Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne” środki publiczne wynoszą 176,3 mln euro, z czego wkład EFS wynosi 121,7 mln euro. Środki prywatne w tym działaniu to
1 mln euro.
Na działanie 2.3 „Reorientacja zawodowa osób
odchodzących z rolnictwa” przeznacza się 72,6 mln
euro ze środków publicznych, w tym 54,4 mln euro
z EFS. W realizację projektów w działaniu 2.3 będą
także zaangażowane środki prywatne w wysokości
1,4 mln euro.
Z kolei 98,9 mln euro wkładu publicznego
przeznaczono na działanie 2.4 „Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi”. W tej kwocie udział środków z EFS wynosi 74,2 mln euro, a wkład prywatny – 1,98 mln
euro.
Wkład publiczny w działaniu 2.6 „Regionalne
Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy” wynosi 59,3
mln euro, z czego 44,5 mln euro będzie pochodzić
z EFS.
■ ROZWÓJ LOKALNY (PRIORYTET 3)
Dzięki środkom na rozwój lokalny wsparcie otrzymają przedsięwzięcia realizowane na obszarach wiejskich
podlegających restrukturyzacji, zdegradowanych i powojskowych.
1. Dotacje na rozwój obszarów wiejskich (Działanie 3.1 ZPORR)
Głównym celem jest przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów wiejskich
i małych miast do 20 tys. mieszkańców. Sposobem na
osiągnięcie tego celu jest realizacja projektów zwiększających atrakcyjność gospodarczą i inwestycyjną obszaru objętego projektem oraz tworzenie warunków
dla wzrostu zatrudnienia. Jednym z kryteriów formalnych jest realizacja inwestycji na terenie miejscowości
liczących nie więcej niż 20 tys. mieszkańców. W przypadku projektów z zakresu kultury i turystyki oraz
kompleksowego uzbrojenia terenu pod inwestycje
miejscowość może liczyć od 5 tys. do 20 tys. mieszkańców. Tylko w sytuacji, gdy jest to lokalny ośrodek rozwoju, dopuszcza się realizację inwestycji w miejscowościach poniżej 5 tys. mieszkańców.
Samorządy mają szanse na realizację szerokiego
zakresu inwestycji, takich jak:
budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków,
■ budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia
w wodę i poboru wody,
■ budowa i modernizacja urządzeń do produkcji
i przesyłania energii ze źródeł odnawialnych,
■ modernizacja systemów ciepłowniczych i ograniczenie emisji zanieczyszczeń,
■ budowa, modernizacja, rekultywacja lub likwidacja
składowisk odpadów, budowa miejsc utylizacji opakowań, likwidacja dzikich wysypisk,
■ przeciwdziałanie powodziom,
■ budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym,
■ kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje,
■ budowa lub modernizacja lokalnej bazy kulturalnej
i turystycznej.
■
Beneficjentami działania są samorządy gminne
i powiatowe, związki, porozumienia i stowarzyszenia
18
samorządowe, organizacje typu non profit i inne instytucje publiczne.
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono 469,4 mln euro, z czego wsparcie finansowe UE stanowi 352,1 mln euro, a udział środków krajowych – 117,4 mln euro. Przewidywana
wielkość środków prywatnych to 4 mln euro. Dofinansowanie z EFRR może wynosić do 75 proc.
kosztów kwalifikowanych. W przypadku projektów
dotyczących kompleksowego uzbrojenia terenu,
gdy inwestycja generuje znaczący dochód netto,
udział środków z EFRR wynosi 50 proc. wydatków publicznych. Dofinansowanie z krajowych
środków publicznych może pochodzić z budżetów samorządów terytorialnych lub z budżetu
państwa.
2. Dotacje na rozwój obszarów podlegających restrukturyzacji (Działanie 3.2 ZPORR)
Głównym celem działania jest zapobieganie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów restrukturyzowanych. Cel ten może być osiągnięty przez
zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej oraz tworzenie warunków dla wzrostu zatrudnienia. Obszar restrukturyzowany to taki, w którym notowana jest wysoka stopa bezrobocia, duży udział zatrudnionych w przemyśle i jednocześnie duży spadek
zatrudnienia w przemyśle. W działaniu 3.2 wspierane
będą takie projekty infrastrukturalne, które wynikają
z planów rozwoju lokalnego, przygotowanych na poziomie gminnym, międzygminnym lub powiatowym.
Plan powinien zawierać opis aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej, opis planowanych do 2006 r. inwestycji i plan finansowy.
Dotacja inwestycyjna może być przyznana na realizację następujących projektów:
budowa lub modernizacja urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków,
■ budowa lub modernizacja urządzeń zaopatrzenia
w wodę i poboru wody,
■ budowa i modernizacja urządzeń do produkcji
i przesyłu energii ze źródeł odnawialnych,
■ poprawa jakości powietrza – modernizacja systemów
ciepłowniczych i ograniczenie emisji zanieczyszczeń,
■ budowa, modernizacja, rekultywacja lub likwidacja
składowisk odpadów, budowa miejsc, utylizacji opakowań, likwidacja dzikich wysypisk,
■ budowa lub modernizacja dróg gminnych i powiatowych o znaczeniu lokalnym,
■ kompleksowe uzbrojenie terenu pod inwestycje,
■ budowa lub modernizacja lokalnej bazy kulturalnej
i turystycznej,
■ inkubatory przedsiębiorczości.
■
Beneficjentami są samorządy gminne i powiatowe, związki, porozumienia i stowarzyszenia samorzą-
dowe, organizacje pozarządowe typu non profit i inne
instytucje publiczne.
Jaka będzie wysokość dofinansowania?
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono 155,8 mln euro, z czego wsparcie finansowe
UE stanowi 116,8 mln euro, a udział krajowych środków publicznych – 38,9 mln euro. Przewidywana
wielkość środków prywatnych to 2 mln euro. Dofinansowanie z EFRR wynosi do 75 proc. kwalifikujących się wydatków publicznych. W przypadku pro-
jektów dotyczących kompleksowego uzbrojenia terenu, gdy inwestycja generuje znaczący dochód
netto, udział środków z EFRR wynosi 50 proc. wydatków publicznych. Dofinansowanie z krajowych
środków publicznych może pochodzić z budżetów
jednostek samorządu terytorialnego lub z budżetu
państwa.
3. Dotacje na rozwój zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowych (Działanie
3.3 ZPORR)
Głównym celem działania jest nadanie obiektom i terenom zdegradowanym nowych funkcji
społeczno-gospodarczych, co zwiększy lokalny
potencjał turystyczny i kulturalny oraz wpłynie
na ożywienie gospodarcze i społeczne w regionach.
19
Dotacja może być przeznaczona na rewitalizację
trzech kategorii obszarów:
■ zdegradowanych obszarów miast i dzielnic mieszkaniowych w miastach,
■ terenów i obiektów poprzemysłowych,
■ terenów i obiektów powojskowych.
W przypadku terenów poprzemysłowych i powojskowych celem działań jest zmiana funkcji terenów i obiektów na usługową, gospodarczą, społecz-
ną, edukacyjną, zdrowotną, rekreacyjną lub turystyczną.
Projekty, które mają być przedmiotem dotacji, muszą być uwzględnione i wymienione w lokalnych programach rewitalizacji zaakceptowanych przez odpowiednio radę miasta, gminy lub powiatu. Ponadto muszą przyczyniać się do zapobiegania wykluczeniu społecznemu mieszkańców i tworzenia nowych, stałych
miejsc pracy.
Głównymi beneficjentami dotacji na rewitalizację
obszarów miejskich (poddziałanie 3.3.1) są gminy
i miasta na prawach powiatu. Podmioty wykonujące
usługi publiczne na zlecenie samorządów, organizacje
pozarządowe typu non profit, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, szkoły wyższe i instytucje użyteczności publicznej również będą mogły składać wnioski
o dotacje, ale pod warunkiem że ich projekt został ujęty w Lokalnym Programie Rewitalizacji. Natomiast be-
neficjentami dotacji na rewitalizację obszarów poprzemysłowych i powojskowych (poddziałanie 3.3.2) są
gminy, powiaty i miasta na prawach powiatu oraz
związki i stowarzyszenia samorządowe. Inne instytucje
(organizacje typu non profit, spółdzielnie i wspólnoty
mieszkaniowe, policja, szkoły wyższe, podmioty
świadczące usługi na zlecenie samorządów) również
mogą składać wnioski o dotacje, gdy ich projekty zostały ujęte w Lokalnym Programie Rewitalizacji.
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na dotacje inwestycyjne w działaniu 3.3 kwotę 132,7 mln euro, z czego wsparcie finansowe UE
stanowi 99,5 mln euro, a udział krajowych środków
publicznych – 33,2 mln euro. Przewidywana wielkość środków prywatnych to 9,3 mln euro. Dofinansowanie z EFRR dla projektów w ramach działania
3.3 może wynosić do 75 proc. kwalifikujących się
wydatków publicznych. W przypadku projektów dotyczących kompleksowego zagospodarowania terenu, gdy inwestycja generuje znaczący dochód netto, udział środków z EFRR wynosi 50 proc. wydatków publicznych. Dofinansowanie z krajowych środków publicznych może pochodzić z budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub z budżetu
państwa.
5. Dotacje na rozwój lokalnej infrastruktury społecznej (Działanie 3.5 ZPORR)
Celem działania jest wyrównanie szans w dostępie do edukacji między uczniami z obszarów
wiejskich i miejskich, poprawa dostępu do lokalnej
infrastruktury sportowej oraz podniesienie standardu świadczonych usług medycznych na obszarach
wiejskich i w małych miastach. Dotacja umożliwia
dofinansowanie budowy i rozbudowy obiektów dydaktycznych, bibliotek, obiektów sportowych, internatów, burs, stołówek, modernizację obiektów
ochrony zdrowia, przebudowę i wyposażenie sal
zabiegowych, zakup nowych urządzeń medycznych.
Podmiotami uprawnionymi do składania wniosków o dotacje inwestycyjne są jednostki samorządu
terytorialnego (gminy, powiaty, województwa), działające w ich imieniu jednostki organizacyjne oraz
związki i stowarzyszenia. Mogą to być także osoby
prawne i fizyczne, organizacje pozarządowe prowadzące szkoły i działalność statutową w zakresie oświa-
20
ty, wychowania i sportu. Natomiast o dotacje na rozwój lokalnej infrastruktury ochrony zdrowia mogą ponadto ubiegać się zakłady opieki zdrowotnej podlegające władzom powiatowym, ośrodki zdrowia podlegające samorządom gminnym i powiatowym, niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, organizacje typu
non profit.
W budżecie ZPORR na lata 2004–2006 przeznaczono na dotacje inwestycyjne w działaniu 3.5 kwotę
136,6 mln euro, z czego wsparcie finansowe UE stanowi 102,5 mln euro, a udział krajowych środków publicznych – 34,2 mln euro. Przewidywana wielkość
środków prywatnych to 5 mln euro.
Dofinansowanie z EFRR może wynosić do 75
proc. kwalifikujących się wydatków publicznych. Dofinansowanie z krajowych środków publicznych może pochodzić z budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub z budżetu
państwa.
Gdzie można uzyskać więcej informacji?
Ministerstwo Gospodarki i Pracy
Departament Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego
Plac Trzech Krzyży 3/5
00-507 Warszawa
tel.: (0-22) 693-42-42
fax: (0-22) 693-40-88
e-mail: [email protected]
www.zporr.gov.pl
Uwaga! Za udzielanie informacji o ZPORR odpowiedzialne są urzędy marszałkowskie, które prowadzą
na terenie właściwego sobie regionu działania informacyjne i promocyjne. Adresy kontaktowe znajdują się
na końcu przewodnika.
21
Środki na rozwój zasobów ludzkich
Celem SEKTOROWEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO „ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH”
(SPO – RZL) jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości. Harmonijny
rozwój gospodarki ma zapewnić wzrost zatrudnienia i osiągnięcie spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na poziomie regionalnym i krajowym. Źródłem finansowania wszystkich działań
w SPO-RZL jest Europejski Fundusz Społeczny (EFS).
Program składa się z trzech komponentów:
Aktywna polityka rynku pracy oraz integracja zawodowa i społeczna (Priorytet 1),
■ Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy (Priorytet 2),
■ Pomoc techniczna (zapewnienie prawidłowego
i efektywnego zarządzania i wdrażania oraz skutecznej promocji programu, Priorytet 3).
Samorządy terytorialne będą projektodawcami
w następujących działaniach SPO-RZL:
■ Perspektywy dla młodzieży (Działanie 1.2),
■ Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia (Działanie 1.3),
■ Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych (Działanie 1.4),
■
Promocja aktywnej polityki społecznej przez wsparcie grup szczególnego ryzyka (Działanie 1.5),
■ Integracja i reintegracja zawodowa kobiet (Działanie 1.6),
■ Zwiększenie dostępu do edukacji – promocja
kształcenia przez całe życie (Działanie 2.1).
Dofinansowanie ze środków publicznych (EFS
i krajowe środki publiczne) może być przeznaczone
na wykonanie niezbędnych ekspertyz, doradztwo,
szkolenia, staże, subsydiowanie zatrudnienia, warsztaty zawodowe, warsztaty, konferencje, seminaria, badania opinii publicznej, tworzenie punktów informacyjno-doradczych. W uzasadnionych przypadkach dofinansowanie umożliwia zakup sprzętu komputerowego niezbędnego do realizacji projektu.
■
Na realizację Priorytetu 1 przewidziane jest ok.
946,1 mln euro, z czego wsparcie ze środków EFS wyniesie 709,5 mln euro, natomiast dofinansowanie
z publicznych środków krajowych – 236,5 mln euro.
Wkład środków prywatnych określono na 10,6 mln
euro.
Na realizację Priorytetu 2 przewidziano 988,5 mln
euro, z czego wsparcie ze środków EFS wynosi 741,4 mln
euro, natomiast dofinansowanie z publicznych środków krajowych – 247,1 mln euro. Wkład środków prywatnych określono na 7,8 mln euro.
Minimalna wartość projektów wynosi 15 tys. euro.
Jedynie w działaniu 1.4 „Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych” wartość minimalna
projektu to 25 tys. euro. Wkład EFS w całkowitym
udziale środków publicznych wynosi 75 proc.
Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Społecznego
ul. Żurawia 4a
00-530 Warszawa
tel.: (0-22) 628-42-19
fax: (0-22) 693-40-72
adres do korespondencji:
skr. poczt. 59, 00-955 Warszawa
www.efs.gov.pl
22
Środki na rolnictwo
i obszary wiejskie
SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY „RESTRUKTURYZACJA I MODERNIZACJA SEKTORA ŻYWNOŚCIOWEGO ORAZ ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH” (SPO – ROL) ma przyczynić
się do poprawy konkurencyjności sektora rolnego, wsparcia przemysłu przetwórczego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich. Działania w ramach programu SPO – ROL są przede wszystkim przeznaczone dla rolników indywidualnych i przedsiębiorców działających w branży przetwórstwa artykułów rolnych. Jedynie w kilku przypadkach beneficjentami są m.in. gminy i powiaty. Program jest finansowany ze środków Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR).
Program jest realizowany przy pomocy piętnastu
działań zgrupowanych w trzech priorytetach:
■ Wspieranie zmian i dostosowania w sektorze rolno-żywnościowym (priorytet 1),
■ Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich (priorytet 2),
■ Pomoc techniczna (projektodawcami będą tylko instytucje wdrażające, priorytet 3)
Samorządy gminne i powiatowe mogą być beneficjentami następujących działań:
■ Scalanie gruntów (działanie 2.2),
■ Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego (działanie 2.3),
■ Pilotażowy program Leader + (działanie 2.7).
W działaniu 2.2 finansowane będzie opracowanie
dokumentacji geodezyjno-prawnej i zagospodarowanie terenów scalonych związane z organizacją przestrzeni produkcyjnej (urządzanie dróg transportu rolnego, porządkowanie terenu, korekta przebiegu rowów melioracyjnych, urządzanie przepustów). Wnioski będą składane przez starostwa powiatowe.
Dotacje na działania z zakresu odnowy wsi oraz
zachowania i ochrony dziedzictwa kulturowego
mogą być wykorzystane na realizację inwestycji,
np. modernizacji i wyposażenia obiektów kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych, odnowę obiektów zabytkowych charakterystycznych dla regionu
i ich adaptację na cele publiczne, modernizację
przestrzeni publicznej na wsi oraz publiczną infrastrukturę służącą rozwojowi funkcji turystycznych
wsi.
Finansowaniu w działaniu 2.3 podlegają projekty
realizowane w miejscowościach liczących nie więcej
niż 5 tys. mieszkańców, w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich.
Celem pilotażowego programu Leader+ (działanie 2.7) jest stymulowanie lokalnych inicjatyw na
rzecz rozwoju obszarów wiejskich, realizowane przez
tworzenie Zintegrowanych Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich, budowanie partnerstw publiczno-prywatnych oraz podejmowanie przez nie działań na
rzecz promocji i rozwoju regionu.
W projektach zgłaszanych do działania 2.3 minimum 20 proc. kosztów kwalifikowanych musi pochodzić z budżetu samorządu gminy. Całkowity budżet
działania 2.2 wynosi 21,2 mln euro, z czego 17 mln to
środki UE, a 4,2 mln euro – wsparcie krajowe.
Budżet na realizację działania 2.3 wynosi 112,5
mln euro, z czego 90 mln euro to środki UE, a 22,5
mln euro – wsparcie krajowe. Wnioski mogą być
składane przez gminy i instytucje kultury, dla których organem założycielskim jest samorząd terytorialny.
Budżet działania 2.7 wynosi 19 mln euro, w tym
dofinansowanie ze środków UE – 15 mln euro. Pozostałe środki pochodzą z budżetu państwa.
Dofinansowanie może wynosić do 80 proc. całkowitych kosztów kwalifikowanych.
23
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich
ul. Wspólna 30
00-930 Warszawa
tel.: (0-22) 623-25-55
fax: (0-22) 623-20-51
www.minrol.gov.pl
24
Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA
ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa
tel.: (0-22) 623-15-15, 623-16-55,
fax: (0-22) 628-93-87
www.fapa.com.pl
Środki na rozwój sektora
rybołówstwa i przetwórstwa ryb
SEKTOROWEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO „RYBOŁÓWSTWO I PRZETWÓRSTWO RYB 2004–2006” (SPO-RYBY) jest poprawa efektywności sektora rybackiego oraz podniesienie
Celem
konkurencyjności polskiego rybactwa i przetwórstwa rybnego. Źródłem finansowania programu jest Finansowy
Instrument Orientacji Rybołówstwa (FIOR).
Wsparcie finansowe przewidziane w SPO-RYBY może
być przeznaczone na następujące inwestycje i projekty:
■ budowa, rozbudowa, montaż urządzeń umożliwiających wędrówkę ryb dwuśrodowiskowych,
■ adaptacja, remont wymienionych wyżej urządzeń,
dokonane w celu poprawy bezpieczeństwa wędrówki
ryb dwuśrodowiskowych,
■ budowa sztucznych raf w polskich obszarach morskich,
badanie stanu zasobów ryb.
Projekty powinny przyczynić się do powstania
trwałych korzyści gospodarczych i nie wpływać niekorzystnie na środowisko. Wszystkie projekty powinny
być uwzględnione w przygotowanym wcześniej przez
władze województwa programie ochrony i rozwoju
zasobów wodnych. Ponadto mogą być one realizowane na terenie całego kraju.
■
Głównym beneficjentem pomocy finansowej
przewidzianej w programie będą właściciele statków rybackich, stowarzyszenia i izby rybackie, organizacje producentów zrzeszające armatorów
i producentów oraz przedsiębiorstwa rybackie.
W niektórych działaniach będą to także podmioty
prowadzące działalność gospodarczą w rolnictwie,
instytucje badawczo-rozwojowe, regionalne zarządy gospodarki wodnej oraz samorządy wojewódzkie.
Wymienieni powyżej projektodawcy mogą otrzymać dotację inwestycyjną w ramach działania 3.1
„Ochrona i rozwój zasobów wodnych”. Przewidywane
wsparcie finansowe ze środków publicznych dla całego
działania wynosi 11,8 mln euro, z czego 8,9 mln euro
pochodzi ze środków UE, a 2,9 mln euro to wsparcie finansowe krajowe. Maksymalna wysokość pomocy może stanowić 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Departament Rybołówstwa
tel.: (0-22) 623-14-71
fax: (0-22) 623-22-04
www.minrol.gov.pl
25
Środki na rozwój sieci transportu
Polityka transportowa państwa do 2015 r. oraz Strategia Rozwoju Infrastruktury Transportu na lata
2000–2006 zakładają znaczny wzrost nakładów na infrastrukturę transportową. SEKTOROWY PROGRAM
OPERACYJNY „TRANSPORT” (SPO-T) określa strategię inwestycyjną wykorzystania środków unijnych na
rozwój infrastruktury transportowej w Polsce.
W priorytecie 2 programu „Bezpieczniejsza infrastruktura drogowa” istnieje działanie, które umożliwia dofinansowanie wydatków związanych z realizacją zamówień na projektowanie i budowę dróg oraz
współfinansowanie kosztów przygotowania projektów. Samorządy terytorialne mogą ubiegać się o dotacje na usprawnienie przejazdów drogami krajowymi przez miasta na prawach powiatu (działanie 2.2
SPO-T).
Celem tego działania jest poprawa sieci transportowej kraju oraz polepszenie dostępności
przestrzennej Polski m.in. dzięki przebudowie miejskich odcinków dróg krajowych administrowanych
przez samorządy. Projekty mogą polegać na dostosowaniu odcinków ulic stanowiących fragmenty
ważnych dróg krajowych do natężenia ruchu drogowego.
W praktyce dostosowanie to może obejmować poszerzenie jezdni ulic, wzmocnienie nawierzchni (zdolność przenoszenia nacisków 11,5 t/oś pojazdu), budowę lub przebudowę skrzyżowań na bezkolizyjne (w
tym instalacja sygnalizacji świetlnej) oraz budowę urządzeń ochrony środowiska (np. ekranów akustycznych).
Finansowane będą projekty drogowe powiązane
z inwestycjami w sieci TEN-T i projekty przepraw mostowych na dużych rzekach (Wisła, Odra, Warta,
Bug), leżące wzdłuż dróg krajowych. Projekt musi
także służyć usprawnieniu przejazdów przez miasto,
łączyć już istniejące odcinki lub stanowić ich kontynuację.
Beneficjentami końcowymi mogą być miasta na
prawach powiatu. Jednym z koniecznych kryteriów
wyboru projektu do dofinansowania jest gotowość do
rozpoczęcia jego realizacji do końca 2004 r.
Działanie będzie realizowane w latach 2004–2006.
Całkowite wsparcie finansowe dla tego działania wynosi 218,7 mln euro, przy udziale środków UE w wysokości 164 mln euro. Wysokość środków krajowych to 54,7
mln euro. Maksymalna wysokość pomocy publicznej
wynosi 100 proc. kosztów kwalifikowanych (75 proc.
środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, 25 proc. z krajowych środków publicznych).
Ministerstwo Infrastruktury
Departament Programowania i Strategii
ul. Chałubińskiego 4/6
00-928 Warszawa
tel.: (0-22) 630-12-07
fax: (0-22) 630-12-04
www.mi.gov.pl
26
Środki na rozwój
współpracy między regionami
Celem INICJATYWY WSPÓLNOTOWEJ INTERREG III jest wspieranie współpracy przygranicznej,
międzynarodowej i międzyregionalnej. Współpraca może dotyczyć zarówno regionów przy granicach zewnętrznych UE, jak i tych położonych przy granicach wewnętrznych krajów członkowskich. Projekty będą finansowane
ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR).
W ramach inicjatywy wydzielono trzy części:
współpraca władz publicznych sąsiadujących regionów przygranicznych (komponent A),
■ współpraca międzynarodowa między władzami
krajowymi, regionalnymi i lokalnymi (komponent B),
■ współpraca między regionami w skali europejskiej
(komponent C).
Projekty w ramach komponentu A dotyczą rozwoju wspólnego ponadgranicznego systemu ochrony
środowiska, modernizacji i rozbudowy sieci komunikacyjnych w celu zwiększenia dostępności terenów
■
przygranicznych, wsparcia inicjatyw społeczności lokalnych, stymulowania rozwoju przedsiębiorczości
i rozwoju kapitału ludzkiego.
Komponent B zakłada wsparcie dla projektów
z zakresu ochrony środowiska, rozwoju społeczeństwa
informacyjnego i przygotowania strategii rozwoju
przestrzennego w skali międzynarodowej.
Celem projektów w zakresie współpracy międzyregionalnej (komponent C) jest rozwój i upowszechnianie dobrych rozwiązań służących rozwojowi regionalnemu.
Kto może ubiegać się dofinansowanie?
W Polsce beneficjentami pierwszej części (komponent A) INTERREG III mogą być jednostki samorządu terytorialnego z następujących podregionów
(na poziomie tzw. NUTS III):
■ Polska–Meklemburgia Pomorze Przednie – podregiony: szczeciński i koszaliński,
■ Polska–Brandenburgia – podregiony: zielonogórski
i gorzowski,
■ Polska–Saksonia – podregion jeleniogórsko-wałbrzyski,
■ Polska–Czechy – podregiony: jeleniogórsko-wałbrzyski, opolski, rybnicko-jastrzębski, bielsko-bialski,
Polska–Słowacja – podregiony: bielsko-bialski, nowosądecki, krośnieńsko-przemyski,
■ Polska–Litwa–Federacja Rosyjska (Obwód Kaliningradzki) – podregiony: słupski, gdański, Gdańsk-Gdynia-Sopot, elbląski, olsztyński, ełcki, białostocko-suwalski, łomżyński,
■ Polska–Ukraina–Białoruś – podregiony: białostocko-suwalski, łomżyński, bielsko-podlaski, chełmsko-zamojski, lubelski, rzeszowsko-tarnobrzeski, krośnieńsko-przemyski, ostrołęcko-siedlecki.
W przypadku kolejnych części – INTERREG III B
i III C – beneficjentami będą samorządy i instytucje
z całego kraju.
■
Na realizację projektów w okresie 2004–2006 przeznaczono dla Polski następujące kwoty:
■ INTERREG III A – 177,1 mln euro (w 2005 r. –
56,0 mln euro),
■ INTERREG III B – 30,9 mln euro (w 2005 r. – 9,8 mln
euro),
INTERREG III C – 13,2 mln euro (w 2005 r. – 4,2 mln
euro),
W ramach komponentu A realizowanych jest
siedem programów dwustronnych, dla których budżet całkowity na lata 2004–2006 jest następujący:
■
27
Polska–Meklemburgia Pomorze Przednie – 29,9
mln euro (9,5 mln euro),
■ Polska–Brandenburgia – 30,0 mln euro (9,5 mln
euro),
■ Polska–Saksonia – 26,6 mln euro (8,4 mln euro),
■ Polska–Czechy – 18 mln euro (5,7 mln euro),
■ Polska–Słowacja – 10,5 mln euro (3,3 mln euro),
■ Polska–Litwa–Federacja Rosyjska (Obwód Kaliningradzki) – 24,1 mln euro (7,6 mln euro),
■ Polska–Ukraina–Białoruś – 37,8 mln euro (7,6 mln
euro).
■
W części INTERREG III B realizowane są dwa programy:
■ Program BSR (Baltic Sea Region) – budżet całkowity dla Polski 18,6 mln euro, w tym na 2005 r. – 5,9 mln
euro,
■ Program CADSES (Central Adriatic Danubian South
Eastern European Space) – 12,4 mln euro, w tym na
2005 r. – 3,9 mln euro.
Budżet części INTERREG III C przeznaczony dla
Polski wynosi w okresie 2004–2006 13,3 mln euro,
z czego na rok 2005 przypada 4,2 mln euro.
Departament Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego
Pl. Trzech Krzyży 3/5
00-507 Warszawa
tel.: (0-22) 693-42-43
fax: (0-22) 693-40-78
www.interreg.gov.pl
Uwaga! Dodatkowych informacji udzielają punkty kontaktowe powołane przy urzędach marszałkowskich. Ich zadaniem jest m.in. informowanie i doradzanie przy ubieganiu się o środki z programów Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III.
28
2. Programy wspólnotowe
Środki na wizyty studyjne
Program SOCRATES II stwarza możliwości zdobycia nowych doświadczeń w zarządzaniu edukacją.
SOCRATES II ma na celu poprawę jakości kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych przez współpracę międzynarodową na wszystkich szczeblach edukacji. Program dzieli się na następujące części:
■ ERASMUS – szkolnictwo wyższe, rozwój współpracy między uczelniami, wymiana studentów, nauczycieli akademickich,
■ COMENIUS – edukacja szkolna, współpraca i poprawa jakości kształcenia w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach oraz szkołach średnich,
■ GRUNDTVIG – kształcenie dorosłych, popularyzacja kształcenia ustawicznego,
■ MINERVA – kształcenie otwarte i na odległość oraz stosowanie nowoczesnych technologii informatyczno-komunikacyjnych w edukacji,
■ LINGUA – projekty współpracy w zakresie nauczania języków obcych,
■ ARION – wizyty studyjne dla kadry zarządzającej oświatą,
■ EURYDICE – sieci informacyjne, rozpowszechniające informacje o systemach edukacyjnych w krajach członkowskich i stowarzyszonych.
Prezentujemy program ARION, część programu
SOCRATES, który może być szczególnie przydatny dla
administracji samorządowej. Inne części programu
SOCRATES są adresowane do uczniów, studentów,
nauczycieli oraz instytucji edukacyjnych.
Program ARION służy organizacji wizyt studyjnych dla osób zarządzających oświatą. Uczestnicy powinni reprezentować wszystkie sektory i poziomy
edukacji, w tym szkolnictwo ogólne, zawodowe
i techniczne, na każdym szczeblu administracyjnym
(lokalnym, regionalnym, krajowym).
W każdej wizycie, najcześciej tygodniowej, uczestniczy zwyczajowo grupa ok. 10–15 osób z różnych krajów
europejskich. Pomoc ma formę indywidualnego dofinansowania wyjazdu rozliczanego jako wyjazd służbowy.
Warunkiem udziału jest biegła znajomość co
najmniej jednego języka obcego: angielskiego, niemieckiego, francuskiego, hiszpańskiego, włoskiego.
Zgłoszenia przyjmuje Agencja Narodowa Programu
SOCRATES, według ściśle określonych wytycznych
Komisji Europejskiej oraz wewnętrznych ustaleń
Agencji.
Program ARION obejmuje również organizację
wizyt studyjnych w Polsce, przeznaczonych dla przedstawicieli sektora edukacji z krajów członkowskich UE
i stowarzyszonych.
Istnieje lista zatwierdzonych przez Komisję Europejską wizyt studyjnych, które odbędą się w latach
2004–2005. Korzystając z tej listy należy zaznaczyć we
wniosku, której wizyty studyjnej dotyczy.
W wizytach mogą wziąć udział osoby zarządzające szkołami (podstawowymi, gimnazjami, średnimi),
wojewódzkimi ośrodkami metodycznymi, centrami
doskonalenia nauczycieli, nauczycielskimi kolegiami
językowymi), doradcy metodyczni, konsultanci, inspektorzy, administracja oświatowa (pracownicy MENiS, kuratoriów, urzędów samorządowych miast
i gmin oraz innych instytucji).
Przeciętny grant wynosi 1 275 euro i służy pokryciu kosztów podróży, zakwaterowania i utrzymania.
30
W zależności od kraju wizyty i obowiązujących tam
stawek może zostać zwiększony lub zmniejszony.
SOCRATES II
Krajowa Agencja Programu SOCRATES
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
ul. Mokotowska 43,
00-551 Warszawa
tel.: (0-22) 622-34-47, (0-22) 629-77-79
fax: (0-22) 622-37-10
www.socrates.org.pl
31
Środki na rozwój współpracy
kulturalnej
Program KULTURA 2000 wspiera projekty współpracy kulturalnej między podmiotami działającymi
w obszarze kultury krajów członkowskich Unii Europejskiej, w tym także współpracę rozszerzoną o instytucje
spoza UE. Jest również przeznaczony na wspólne projekty realizowane w ramach „Europejskich sieci współpracy kulturalnej”.
Program ma na celu wspieranie:
różnorodności kultur jako znaczącego czynnika tożsamości europejskiej,
■ międzynarodowej promocji kultury,
■ twórczości i mobilności artystów, twórców, innych podmiotów i osób profesjonalnie związanych
z kulturą oraz ich dzieł, przy szczególnej opiece nad
osobami młodymi, pochodzącymi ze środowisk najbiedniejszych,
■ dialogu kulturalnego oraz wzajemnego poznawania kultur i historii narodów Europy,
■ różnorodności kulturowej oraz rozwoju nowych
form ekspresji kulturowej,
■ otwarcia na kultury spoza obszaru UE,
■
pełnego korzystania z istniejących form aktywności
kulturalnej przez najliczniejsze i najbardziej różnorodne grupy społeczne oraz jednostki,
■ mobilności ludzi i dzieł oraz partnerskiej wymiany
w dziedzinie kultury,
■ wspólnego dziedzictwa narodowego o znaczeniu
europejskim, upowszechniania nowatorskich koncepcji, metod i technik konserwatorskich,
■ wykorzystania nowoczesnych technologii w dobie
„społeczeństwa informacyjnego” dla celów komunikacji, globalnego porozumienia i twórczej aktywności
zawodowej w dziedzinie kultury,
■ znaczenia kultury dla gospodarki oraz dla wzmocnienia więzi społecznych.
■
Środki przeznaczone są na:
■ sztuki wizualne: malarstwo, rzeźba, sztuka video,
sztuka cyfrowa, fotografia, wzornictwo przemysłowe,
architektura nowoczesna, grafika, sztuki dekoratorskie, rzemiosło,
■ sztuki performatywne: teatr, taniec, muzykę, operę,
sztuki liryczne, teatr uliczny, cyrk,
■ dziedzictwo kulturowe: dziedzictwo ruchome i nieruchome, materialne i niematerialne, archiwa historyczne, biblioteki, dziedzictwo archeologiczne i podwodne, a także krajobrazy kulturowe,
■ książki, tłumaczenia, czytelnictwo: promocja czytelnictwa, projekty podnoszące kwalifikacje tłumaczy,
■ tłumaczenie od 4 do 10 dzieł z zakresu beletrystki
powstałej w Europie po 1950 r. lub europejskiej humanistyki.
32
Projekty realizowane w państwach trzecich mogą
dotyczyć jednej z powyższych kategorii.
Projekty zostały podzielone na:
■ projekty długoterminowe – tzn. projekty wieloletnie (trwające od 2 do 3 lat) realizowane na podstawie
umowy o współpracy, zawartej między co najmniej
5 tzw. partnerami projektu, z co najmniej 5 różnych
krajów (w tym przynajmniej jeden z kraju członkowskiego UE),
■ projekty krótkoterminowe (jednoroczne); w tym
przypadku minimalna liczba partnerów to 3 podmioty z 3 różnych krajów (w tym przynajmniej jeden
z kraju członkowskiego UE).
Wyjątek stanowią tłumaczenia, ponieważ o dotację może ubiegać się pojedyncze wydawnictwo, a także grupy wydawców.
Program adresowany jest do instytucji oraz
organizacji sektora publicznego i pozarządowego
(posiadających osobowość prawną), działających w dziedzinie kultury, np. stowarzyszenia,
fundacje, muzea, biblioteki, teatry, filharmonie,
opery i operetki, galerie, domy i centra kultury, uczelnie wyższe, ale też gminy, powiaty oraz
miasta.
Budżet całego programu wynosi 236,5 mln euro.
Wkład finansowy każdej ze stron umowy to przynajmniej 5 proc. wartości projektu. Wysokość udzielanego przez Komisję Europejską wsparcia jest corocznie
określana dla poszczególnych rodzajów projektów
w tzw. wezwaniu do składania wniosków i waha się
w granicach od 50 tys. euro do 150 tys. euro dla projektów krótkoterminowych i od 50 tys. euro do 300
tys. euro rocznie w przypadku projektów długoterminowych. Wsparcie ze strony UE nie może przekroczyć
50 proc. całkowitego budżetu projektu, w określonych
przypadkach 60 proc.
Ministerstwo Kultury
Departament Współpracy Międzynarodowej i Integracji Europejskiej
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17
00-071 Warszawa
tel./fax: (0-22) 828-37-91
www.mk.gov.pl/pkk
33
Środki na kształcenie
i szkolenie zawodowe
Program LEONARDO DA VINCI wspiera kształcenie i szkolenie zawodowe. Podlegają mu projekty mające na celu doskonalenie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego, np. poprzez poprawę jakości i dostępności, zwiększenie ich innowacyjności.
Z programu dofinansowanie otrzymują:
■ projekty wymian i staży,
■ projekty pilotażowe,
■ projekty językowe,
■ tworzenie międzynarodowych sieci instytucji,
■ badania i analizy.
Możliwe jest dofinansowanie staży dla uczniów
szkół zawodowych (staże od 3 tygodni do 9 miesięcy), studentów (staże od 3 miesięcy do 12 miesięcy),
młodych pracowników i absolwentów (staże od
2 miesięcy do 12 miesięcy) oraz dofinansowanie wymiany nauczycieli i szkoleniowców, doradców zawodowych, kierowników działów kadr, organizatorów
szkoleń oraz nauczycieli i lektorów języków obcych
(czas trwania od 1 do 6 tygodni).
Celem projektów pilotażowych jest poprawa jakości
kształcenia i szkolenia zawodowego oraz doradztwa za-
wodowego. Wspierane jest tworzenie produktów edukacyjnych wprowadzających innowacyjne metody nauczania z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.
Projekty językowe promują znajomość języków
obcych oraz kultur krajów europejskich. Obejmują zarówno rozwój metodyki nauczania i oceniania postępów w nabywaniu kompetencji językowych, jak i badania potrzeb językowych.
Projekty z zakresu tworzenia międzynarodowych
sieci instytucji mają służyć rozwojowi infrastruktury
upowszechniania wiedzy i doświadczeń na poziomie
europejskim.
Projekty dotyczące badań i analiz obejmują tworzenie i aktualizację zbiorów, opracowań badawczych
i analiz dotyczących zagadnień kształcenia i szkolenia
zawodowego. W założeniu służą szeroko pojętej wymianie informacji.
Beneficjentami programu są wszystkie instytucje
zaangażowane w rozwój kształcenia i szkolenia zawodowego: instytucje szkoleniowe, szkoły zawodowe,
uczelnie, instytuty badawcze, przedsiębiorstwa, izby
handlowe i przemysłowe, partnerzy społeczni, organizacje lokalne i regionalne, organizacje typu non
profit, organizacje pozarządowe, organizacje i instytucje rządowe.
Budżet całego programu wynosi 1,4 mld euro.
Współudział partnerów jest zależny od indywidualnego projektu. Jeśli projekt ma 5 partnerów i cały jego
budżet wynosi np. 1,5 mln euro, to koszty mogą być
podzielone w bardzo różnych proporcjach, w zależności od nakładu pracy każdego z partnerów. W projektach wymian i staży maksymalne dofinansowanie dla
34
uczestnika może wynosić 5 tys. euro. Projekty pilotażowe i językowe mogą być dofinansowane w wysokości do 75 proc. kosztów kwalifikowanych, w kwocie do
200 tys. euro rocznie. Tworzenie sieci instytucji może
być dofinansowane do 50 proc. kosztów i do 150 tys.
euro rocznie, a projekty z zakresu badań i analiz – do
100 proc. kosztów i do 200 tys. euro rocznie.
Fundusz Współpracy
Biuro Koordynacji Kształcenia Kadr Fundacji
Krajowa Agencja Programu LEONARDO DA VINCI
ul. Górnośląska 4a
00-444 Warszawa
tel.: (0-22) 625-39-37, (0-22) 622-19-91
fax: (0-22) 625-28-05
www.bkkk-cofund.org.pl
35
Środki wspierające działania
na rzecz młodzieży
Program MŁODZIEŻ (Youth Community Action Programme, 2000–2006) służy wspieraniu działań
podejmowanych na rzecz młodzieży, zwłaszcza takich, które ułatwiają integrację młodych w społeczeństwie, pomagają zdobywać wiedzę i kompetencje, zachęcają do inicjatywy i rozwijają przedsiębiorczość,
zwalczają dyskryminację przez promocję równości i lepszego zrozumienia różnorodności kulturowej Europy
i jej dziedzictwa.
Program składa się z następujących części:
■ Akcja 1 „Młodzież dla Europy” obejmuje wymianę
grup młodzieży w wieku 15–25 lat,
■ Akcja 2 „Wolontariat europejski” wspiera młodzież
w wieku 18–25 lat zainteresowaną pracą w charakterze wolontariuszy,
■ Akcja 3 „Inicjatywy młodzieżowe” umożliwia
wsparcie inicjatyw realizowanych przez młodzież,
zwłaszcza tę, która po zakończeniu pracy na zasadach
wolontariatu, chce podzielić się zdobytymi doświadczeniami,
■ Akcja 4 „Wspólne działanie” umożliwia finansowanie projektów promujących programy wspólnotowe,
■ Akcja 5 „Środki towarzyszące” wspiera przygotowanie szkoleń i wspomaga rozwijanie współpracy
osób zajmujących się polityką młodzieżową.
Program adresowany jest do: grup młodzieży, organizacji pozarządowych i typu non profit, władz publicznych.
Budżet programu wynosi 530 mln euro, a udział finansowania wspólnotowego w projekcie może wynieść
do 50 proc.
Krajowa Agencja Programu MŁODZIEŻ
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
ul. Mokotowska 43, IV p.
tel.: (0-22) 622-37-06
www.youth.org.pl
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury
tel.: +32 (2) 296-20-09
http://www.europa.eu.int/comm/education/youth/youthprogram.html
36
Środki na rozpowszechnianie
informacji za pośrednictwem
platform internetowych
Program e-CONTENT promuje dostęp do nowoczesnych technologii. Wspiera działania służące produkcji, dystrybucji i wykorzystywanie europejskich treści cyfrowych, przez które należy rozumieć każdy rodzaj informacji publikowanej na dowolnej platformie internetowej, począwszy od tradycyjnych stron www, przez komunikację bezprzewodową, aż po nowoczesne interaktywne rozwiązania internetowe. Ponadto służy promocji różnorodności językowej w sieci.
Program składa się z trzech linii tematycznych:
„Poprawa dostępności oraz rozszerzenie zakresu
wykorzystania informacji sektora publicznego” skupia
się na pozyskiwaniu i wykorzystywaniu informacji
z sektora publicznego (uczelnie, archiwa, instytuty
badawcze, muzea itp). Mogą być to dane geograficzne, ekonomiczne i finansowe, informacja prawnicza
i dotycząca kultury itp. Dzięki tym zasobom możliwe
będzie, np. zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw na rynku globalnym oraz udostępnienie danych szerszemu odbiorcy.
■
■ „Inspirowanie tworzenia wielojęzycznych i wielokulturowych treści cyfrowych” opiera się na budowaniu infrastruktury językowej oraz lokalizacji treści cyfrowych
na potrzeby wielokulturowości w sieci, co oznacza nie
tylko tłumaczenia, ale także dostosowywanie usług i treści do kontekstu językowego i kulturowego odbiorcy.
■ Tworzenie sieci tematycznych oraz promowanie
przykładów najlepszych zastosowań.
Dotacje uzyskane z programu są przeznaczone na
pokrycie kosztów organizacji konferencji, warsztatów,
seminariów itp.
Mogą brać w nim udział wszystkie firmy zajmujące się gromadzeniem, opracowywaniem i udostępnianiem informacji w postaci cyfrowej, np.: przedsiębiorstwa, instytucje państwowe, instytucje kulturalne, wy-
dawnictwa, biblioteki, archiwa, firmy zajmujące się
przekładami z języków obcych, dostawcy internetu,
firmy finansowe i konsultingowe, instytucje zajmujące
się promocją.
Budżet wynosi 100 mln euro. Wysokość wkładu finansowania wspólnotowego jest różnorodna, w zależności od zgłoszenia.
Gdzie można uzyskać wiecej informacji?
Krajowy Punkt Konsultacyjny Akademia Górniczo-Hutnicza
Ośrodek Edukacji Niestacjonarnej
Al. Mickiewicza 30
30-059 Kraków
tel.: (0-12) 617-37-71
fax: (0-12) 634-44-94
www.econtent.agh.edu.pl
Kontakt w Luksemburgu:
Dyrekcja Generalna ds. Społeczeństwa Informacyjnego
eContent Programme Office
www.cordis.lu/econtent
37
Środki na ochronę środowiska
i infrastrukturę transportową
FUNDUSZ SPÓJNOŚCI finansuje projekty w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej. Jego celem jest zwiększenie spójności społecznej i gospodarczej Wspólnoty przez finansowanie projektów
w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury. Prawo do korzystania z pomocy Funduszu Spójności mają kraje UE, w których poziom PKB na 1 mieszkańca nie przekracza 90 proc. średniej unijnej.
Dofinansowanie w sektorze środowiska może być
przyznane projektom dotyczącym ochrony i poprawy
jakości środowiska naturalnego, ochrony zdrowia
ludzkiego i racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych. Obszarami priorytetowymi są: ■ oczyszcza-
nie ścieków ■ składowanie odpadów ■ dostawa wody
pitnej ■ zalesianie ■ kontrola erozji ■ ochrona przyrody. W zakresie transportu fundusz wspiera rozwój infrastruktury transportowej i dostosowanie jej do sieci
transeuropejskiej.
Kto może uzyskać dofinansowanie?
Beneficjentami programu w sektorze ochrony środowiska mogą być samorządy terytorialne, związki samorządowe, komunalne spółki prawa handlowego,
podmioty publiczne (spółki Skarbu Państwa) lub prywatne. Natomiast w sektorze transportu beneficjenta-
mi mogą być dwie instytucje: Generalna Dyrekcja
Dróg Publicznych i Autostrad (transport drogowy)
i PKP Polskie Linie Kolejowe SA (transport kolejowy).
Są to jednocześnie instytucje odpowiedzialne za realizację projektów w tych dwóch sektorach.
Budżet Funduszu Spójności wynosi 3,7 mld euro.
Minimalna wielkość projektu wynosi 10 mln euro,
a projekty inwestycyjne mogą być dofinansowane
maksymalnie do wysokości 85 proc.
Departament Koordynacji Funduszu Spójności
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00-315 Warszawa
tel.: (0-22) 661-07-10
fax: (0-22) 661-01-50
www.funduszspojnosci.gov.pl
38
Środki na wspieranie działań
służących imigrantom
EUROPEJSKI FUNDUSZ UCHODŹCZY (EFU) został utworzony przez Komisję Europejską w 2000 r.
i po zakończeniu pierwszego okresu działania, który mija w 2004 r., będzie kontynuowany w latach 2005–2010.
Celem EFU jest wsparcie działań państw członkowskich w przyjmowaniu uchodźców i osób wygnanych.
EFU dofinansowuje projekty dotyczące warunków
przyjmowania uchodźców, integracji osób, których
pobyt jest długotrwały lub stały oraz repatriacji (pod
warunkiem że osoba nie uzyskała obywatelstwa kraju,
w którym przebywa i nie opuściła terytorium państwa
członkowskiego UE).
Potencjalnymi wnioskodawcami są władze publiczne każdego szczebla, instytucje edukacyjne, badawcze
i szkoleniowe, partnerzy społeczni, agendy rządowe,
organizacje międzynarodowe oraz pozarządowe.
Ze środków Europejskiego Funduszu Uchodźczego na 2004 rok Polska otrzymała 440,5 tys. euro,
z czego 220,2 tys. euro przeznaczono na projekty w zakresie warunków przyjmowania uchodź-
ców, 154,2 tys. euro – na projekty integracyjne,
a 44 tys. euro – na projekty związane z repatriantami, 22 tys. euro przeznaczono na pomoc techniczną
dla instytucji wdrażającej.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
Władza Wdrażająca Program Współpracy Przygranicznej Phare
ul. Wspólna 2/4, IV piętro,
00-926 Warszawa,
tel.: (0-22) 661-87-39, 661-86-58
fax: (0-22) 628-47-22
www.wwpwp.it.pl
39
Środki na działania realizowane
na terenie Europejskiego
Obszaru Gospodarczego
MECHANIZMU FINANSOWEGO EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO oraz NORWESKIEGO MECHANIZMU FINANSOWEGO. Działania realizowane z obu źródeł mają na celu przyczynianie się do zmniejszania
W latach 2004–2009 Polska będzie beneficjentem pomocy w ramach
różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Projekty finansowane
z tych środków powinny być zbieżne z wszystkimi projektami realizowanymi w ramach funduszy strukturalnych,
Funduszu Spójności oraz innych przedsięwzięć finansowanych przez Unię Europejską.
■ MECHANIZM FINANSOWY EOG
W przypadku Mechanizmu Finansowego EOG
wyróżniono następujące obszary priorytetowe, za zarządzanie którymi będą odpowiedzialne właściwe
merytorycznie instytucje (będą także przyjmować
wnioski):
■ ochrona środowiska, Ministerstwo Środowiska (Departament Instrumentów Ochrony Środowiska),
■ promowanie zrównoważonego rozwoju, Ministerstwo Środowiska (Departament Instrumentów Ochrony Środowiska),
■ ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego,
Ministerstwo Kultury (Narodowe Centrum Kultury),
■ rozwój zasobów ludzkich, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej (Departament Kształcenia Europejskiego),
■ opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem, Ministerstwo Zdrowia (Biuro ds. Zagranicznych Programów
Pomocy w Ochronie Zdrowia),
■ badania akademickie, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji (Departament Badań Naukowych).
Każdy z obszarów priorytetowych ma określone
cele, które determinują rodzaje możliwych do dofinansowania projektów:
■ ochrona środowiska – projekty polegające na budowie i modernizacji infrastruktury ochrony środowiska,
■ promowanie zrównoważonego rozwoju – zmniejszanie energo-, materiało- i wodochłonności produk-
40
cji i usług przez poprawę efektywności wykorzystania
zasobów produkcyjnych i promowanie alternatywnych źródeł energii,
■ ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego –
renowacja, rozbudowa, modernizacja i adaptacja na
cele kulturalne publicznych obiektów i zespołów zabytkowych wraz z ich otoczeniem, rewitalizacja historycznych centrów miast, zachowanie miejsc pamięci
i martyrologii, ochrona miejsc o znaczeniu symbolicznym dla kultury,
■ rozwój zasobów ludzkich – promowanie wykształcenia i szkoleń dla pracowników administracji samorządowej, rozwój zasobów kadrowych na poziomie
regionalnym, doskonalenie wiedzy i umiejętności zawodowych pracowników administracji powiatowej
i gminnej,
■ opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem – podniesienie poziomu życia przez wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie opieki zdrowotnej, programy
wspierające zdrowie rodziny, promocja zdrowia i profilaktyki (szczególnie chorób nowotworowych, naczyniowych, nadciśnienia tętniczego, chorób serca i cukrzycy, próchnicy i wad postawy), zapobieganie przestępczości wśród dzieci i młodzieży, integracja
społeczna dzieci niepełnosprawnych,
■ badania naukowe – wsparcie współpracy w zakresie nauki i technologii między Polską i krajami EOG.
■ NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY
Wyróżnia się następujące priorytety, za które będą
odpowiedzialne właściwe instytucje:
■ wdrażanie przepisów Schengen – Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych i Administracji (Departament Integracji Europejskiej i Współpracy Międzynarodowej),
■ ochrona środowiska – Ministerstwo Środowiska
(Departament Instrumentów Ochrony Środowiska),
■ polityka regionalna – Ministerstwo Gospodarki
i Pracy (Departament Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego),
■ pomoc techniczna we wdrażaniu acquis communautaire – Urząd Komitetu Integracji Europejskiej (Departament Kształcenia Europejskiego).
W obszarach priorytetowych wnioski będą składane do następujących instytucji:
■ wdrażanie przepisów Schengen – Władza Wdrażająca Programy Współpracy Przygranicznej,
■ ochrona środowiska – Fundacja EkoFundusz,
■ polityka regionalna – Władza Wdrażająca Programy Współpracy Przygranicznej,
■ pomoc techniczna we wdrażaniu acquis communautaire – UKIE.
Projekty w obszarze „Wdrażanie przepisów
Schengen” mogą dotyczyć budowy i modernizacji
przejść granicznych, tworzenia sieci infrastruktury teleinformatycznej, budowy i inwestycji oraz wyposażenia obiektów w rejonie zewnętrznej granicy UE, zwalczania przestępczości międzynarodowej, działania na
rzecz wzrostu kompetencji policji.
W ramach priorytetu „Ochrona środowiska” możliwe będzie wsparcie przedsięwzięć z zakresu usprawnienia wdrażania i egzekwowania prawa ochrony środowiska, działania na rzecz wzrostu świadomości ekologicznej, rozwój systemów zarządzania ochroną środowiska.
Priorytet „Polityka regionalna” przewiduje dofinansowanie projektów współpracy między władzami rządowymi i samorządowymi po obu stronach
granicy w zakresie doskonalenia administracji samorządowej, transfer wiedzy z regionów lepiej rozwiniętych do regionów słabszych, staże pracowników
administracji rządowej i samorządowej w krajach
EOG.
Celem priorytetu „Pomoc techniczna we wdrażaniu acquis communautaire” jest zapewnienie prawidłowości zarządzania i efektywności wdrażania Mechanizmów Finansowych, a także podniesienie poziomu wiedzy wśród potencjalnych beneficjentów.
O dofinansowanie mogą ubiegać się wszystkie
podmioty, w tym samorządy terytorialne, które będą
realizować projekty (z poszczególnych obszarów priorytetowych) od 1 maja 2004 r. do 30 kwietnia 2009 r.
Przewidywana kwota dla Polski z Mechanizmu Finansowego EOG wynosi 280,8 mln euro. Maksymalna
wysokość dofinansowania projektów publicznych wynosi 85 proc. Minimalny koszt projektu powinien wynosić 200 tys. euro.
Budżet Norweskiego Mechanizmu Finansowego
na okres 2004 – 2009 wynosi 567 mln euro, z czego
dla Polski przypada 277,8 mln euro. Maksymalna wysokość dofinansowania projektów publicznych wynosi 85 proc.
Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej
ul. Wspólna 2/4
00-955 Warszawa
tel.: (0-22) 661-91-48
fax: (0-22) 661-91-45
www.mg.gov.pl
Uwaga! Informacji udzielają także instytucje merytorycznie odpowiedzialne za poszczególne obszary priorytetowe.
41
Środki na wsparcie obszarów
zniszczonych przez klęski
żywiołowe
FUNDUSZ SOLIDARNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ (European Union Solidarity Fund) powstał
w 2002 r., a dotacje przyznawane są w wyjątkowych sytuacjach. Fundusz umożliwia Wspólnocie reagowanie
w sposób szybki, skuteczny i elastyczny w nadzwyczajnych sytuacjach w przypadku wystąpienia poważnej klęski żywiołowej, która zagraża warunkom życia, środowisku naturalnemu lub gospodarce w jednym lub więcej
regionów bądź w jednym lub więcej krajów. Środki z Funduszu są wykorzystywane w ciągu jednego roku od
dnia, w którym Komisja Europejska wypłaciła dotację.
Dzięki Funduszowi można pokryć część wydatków publicznych na niezbędne działania nadzwyczajne (w zależności od rodzaju klęski). Należą do
nich m.in.:
■ przywrócenie do działania infrastruktury i zakładów energetycznych, wodociągów i kanalizacji, telekomunikacji, transportu, zdrowia i szkolnictwa,
zapewnienie czasowego zakwaterowania i finansowania służb ratowniczych w celu zaspokojenia pilnych potrzeb ludności na zagrożonym obszarze,
■ niezwłoczne zapewnienie infrastruktury prewencyjnej i środków natychmiastowej ochrony dziedzictwa kulturowego,
■ niezwłoczne oczyszczenie obszarów dotkniętych
katastrofą, włącznie ze strefami naturalnymi.
■
Z zasobów Funduszu mogą korzystać państwa
członkowskie UE dotknięte poważnymi klęskami żywiołowymi oraz w wyjątkowych okolicznościach regiony.
Kraj członkowski może złożyć do Komisji Europejskiej wniosek o przyznanie pomocy nie później niż dziesięć tygodni po pierwszych szkodach wyrządzonych
przez klęskę. „Poważna klęska” oznacza każdą klęskę
powodującą w co najmniej jednym z dotkniętych
państw szkody ocenione na ponad 3 mld euro w cenach
z 2002 r. lub na ponad 0,6 proc. jego dochodu narodowego brutto. W wyjątkowych okolicznościach, nawet
gdy wymienione ilościowo kryteria nie są spełnione, region może także skorzystać z pomocy, w przypadku gdy
został on dotknięty nadzwyczajną klęską (głównie klęską żywiołową), szkodząc znacznej części jego ludności,
z poważnymi i trwałymi skutkami dla warunków życia
i stabilizacji gospodarczej tego regionu. Całkowita roczna pomoc przewidziana na ten cel jest ograniczona do
7,5 proc. rocznej kwoty dostępnej dla Funduszu.
Budżet Funduszu wynosi 1mld euro rocznie.
Kontakt w Brukseli:
tel.: +32 (2) 296-06-34
Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej
http://www.europa.en.int/comm/regional_policy/funds/solidar/solid_en.htm
42
Środki na działania sprzyjające
pobudzaniu zatrudnienia
Program DZIAŁANIA NA RZECZ POBUDZENIA ZATRUDNIENIA (Community Incentive
Measures in the Field of Employment, EIM) służy rozpowszechnianiu informacji o wyzwaniach i kierunkach realizacji europejskiej polityki zatrudnienia. Program zawiera trzy komponenty (na realizację każdego
przewidziana jest odrębna procedura zgłaszania projektu): ■ propagowanie wiedzy nt. Europejskiej Strategii Zatrudnienia (ESZ) ■ akcje na rzecz rozwjania ocen działań w ramach ESZ ■ wzajemne kształcenie.
W nowych krajach członkowskich będą finansowane przedsięwzięcia służące promocji Europejskiej Strategii Zatrudnienia.
Program dofinansowuje działania związane z :
■ promocją wiedzy nt. Europejskiej Strategii Zatrudnienia w postaci: seminariów, konferencji, warsztatów, tworzenia witryn internetowych, przygotowania
publikacji i materiałów audiowizualnych,
■ organizacją akcji na rzecz rozwijania ocen działań
w ramach ESZ, w tym projekty wspomagające przygotowanie narodowych planów działania na rzecz zatrud-
nienia w 2005 r. oraz projekty dotyczące tworzenia sieci lub badań oceniających wpływ polityk zatrudnienia,
■ oraz na rzecz wzajemnego kształcenia, w tym
zwłaszcza projekty informujące o rezultatach działań
w ramach Programu Wzajemnego Kształcenia skierowanych do podmiotów krajowych. W sposób priorytetowy traktowane będą działania o charakterze
międzynarodowym.
Program jest adresowany do instytucji działających na rzecz zatrudnienia na terenie kraju albo regionu oraz organizacji typu non profit pod warunkiem że
składane projekty mają wymiar międzynarodowy, kra-
jowy bądź regionalny i realizowane są w partnerstwie
z wymienionymi wcześniej instytucjami. Natomiast
trzeci cel będzie realizowany przez krajowe ministerstwa ds. zatrudnienia.
Na realizację programu przeznaczono po 750 tys.
euro na projekty dotyczące rozpowszeczniania wiedzy nt. ESZ oraz akcje przyczyniające się do rozwijania oceny działań w ramach tej strategii, a 500 tys.
euro na działania służące propagowaniu efektów
wzajemnego kształcenia. Wkład finansowania
wspólnotowego może wynosić do 75 proc. wartości
projektu.
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
tel.: +32 (2) 295-70-91
http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/tender_en.htm
http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/newtenders/tender_en.cfm
43
Środki wspierające działania
na rzecz walki z dyskryminacją
WSPÓLNOTOWY PROGRAM WALKI Z DYSKRYMINACJĄ (Community Action Programme to
Combat Discrimination) wspiera i uzupełnia w krajach członkowskich działania realizowane na poziomie
wspólnotowym, które służą przeciwdziałaniu dyskryminacji, np. rasowej, etnicznej, religijnej oraz takiej, której
obiektem są niepełnosprawność, wiek czy orientacja seksualna.
Program służy realizacji trzech typów działań.
Po pierwsze, dofinansowanie mogą uzyskać badania i analizy czynników związanych z dyskryminacją. Ponadto program pomaga w realizacji projektów, których celem jest ocena ustawodawstwa
i praktyki z zakresu walki z dyskryminacją pod
względem skuteczności działania. Po drugie, program wspiera rozwijanie współpracy ponadnarodowej, np. przez promowanie powstających sieci partnerskich z udziałem organizacji pozarządowych
oraz instytucji działających na rzecz przeciwdziałania dyskryminacjom. W tym przypadku działania są
finansowane przez subwencje uzyskane w wyniku
ogłoszenia wezwania do składania wniosków (ang.
call for proposal). Po trzecie, program służy propagowaniu idei walki z dyskryminacją na poziomie europejskim, dlatego wspiera działania, których efektem są m.in. publikacje rezultatów programu,
zwłaszcza za pomocą mediów czy kampanii informacyjnych.
Projekty mogą zgłaszać te instytucje publiczne
oraz prywatne, które są zaangażowane w walkę z dyskryminacją, np. władze lokalne i regionalne, partnerzy społeczni, organizacje pozarządowe, uniwersytety
i instytuty badawcze, media, ale także krajowe instytuty statystyczne.
W działaniach ponadnarodowych wymagany jest
udział partnerów z minimum 3 krajów członkowskich.
Łączny budżet programu wynosi 14,1 mln euro,
w tym 7,8 mln euro na działania służące rozwijaniu
współpracy międzynarodowej.
Wkład finansowania wspólnotowego może wynosić do 85 proc. (do 90 proc. dla organizacji pozarządowych).
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/tender_en.htm
http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/newtenders/tender_en.cfm
44
Środki na rozwój współpracy
w dziedzinie ochrony
przed zanieczyszczeniami morskimi
Ramowy program O WSPÓŁPRACY NA RZECZ ZWALCZANIA ZANIECZYSZCZEŃ MORSKICH (Community Cooperation Framework for Accidental or Intentional Marine Pollution) wspiera
działania realizowane przez państwa członkowskie na poziomie narodowym, regionalnym i lokalnym, które
służą ochronie środowiska morskiego i przybrzeżnego oraz ochronie zdrowia publicznego przed zanieczyszczeniami morskimi powstałymi umyślnie bądź na skutek wypadku (z wyjątkiem stałych zanieczyszczeń podziemnych).
Program dofinansowuje działania informacyjne
dla kadr odpowiedzialnych za walkę z zanieczyszczeniami morskimi, tak by poprawić ich zdolność interwencyjną i prewencyjną. Służy on także wsparciu
projektów zmierzających do ulepszania metod i technik interwencji oraz doskonalenia metod oceny powstałych szkód. Ponadto o wsparcie mogą ubiegać
się projekty, które mają na celu: ■ informowanie
społeczeństwa o zagrożeniach lub wypadkach ■ rozszerzenie współpracy z władzami lokalnymi ■ mobilizację ekspertów, którzy będą wspierać grupy operacyjne w sytuacjach alarmowych ■ wymianę
doświadczeń i dobrych praktyk zdobytych w sytuacjach zagrożenia.
Projektodawcami mogą być władze publiczne,
w tym regionalne bądź lokalne. Uprzywilejowane będą te spośród projektów, których partnerzy będą po-
chodzić z co najmniej dwóch krajów członkowskich,
a dotyczyć będą kwestii ważnych dla znaczącej liczby
krajów UE.
Budżet wynosi 7 mln euro, ale wkład finansowania wspólnotowego jest różny, w zależności od rodzaju działania.
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Ochrony Środowiska
http://www.europa.eu.int/comm/environment/civil/index.htm
45
Środki na działania informacyjne
w dziedzinie
Wspólnej Polityki Rolnej
PROGRAM INFORMOWANIA O WSPÓLNEJ POLITYCE ROLNEJ (Information Measures
Relating to Common Agricultural Policy) dofinansowuje działania informacyjne dotyczące Wspólnej Polityki
Rolnej (WPR). Projekty powinny wspomagać proces wdrażania WPR przez dostarczanie rolnikom, mieszkańcom
wsi oraz instytucjom i organizacjom działającym na rzecz rolnictwa informacji o unijnej polityce rolnej. Ponadto
projekty powinny wpływać na świadomość opinii publicznej co do celów i wyzwań WPR oraz promować europejski model rolnictwa.
O dofinansowanie mogą ubiegać się projekty, w których zaplanowano takie działania, jak:
■ konferencje ■ seminaria ■ publikacje ■ działa-
nia medialne ■ spotkania informacyjne ■ uczestnictwo w imprezach o znaczeniu międzynarodowym.
Beneficjentami są organizacje rolnicze, wiejskie, stowarzyszenia konsumentów i ochrony środowiska, a także każda osoba prawna.
Na realizację programu przeznaczono budżet
o wysokości 4 mln euro; wysokość wkładu finansowe-
go Wspólnoty może wynosić 50 proc., a w szczególnych przypadkach nawet 75 proc.
Kontakt:
Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa
http://europa.eu.int/comm/agriculture/grants/capinfo/index_en.htm
http://europa.eu.int/grants/grants/cap_information_measures/cup_information_measures_en.htm
46
Środki na organizację konferencji
w dziedzinie energii i transportu
PROGRAMU DOTACJI NA ORGANIZACJĘ KONFERENCJI W DZIEDZINIE ENERGII
I TRANSPORTU (Grants in the Field of Transport and for the Organisation the Conferences in the Field of
Celem
Energy and Transport) jest informowanie o polityce energetycznej i transportowej.
Dofinansowanie mogą uzyskać projekty służące
organizacji konferencji na temat energii i transportu. Corocznie Komisja Europejska ogłasza szczegółowe tematy wiodące (nieznane są jeszcze tema-
ty, które będą obowiązywały w 2005 r.). W minionych latach były to np. bezpieczeństwo drogowe: zachowanie użytkowników dróg, stan infrastruktury.
O dofinansowanie projektów mogą ubiegać się: administracja publiczna w tym lokalna i regionalna, organizacje i stowarzyszenia, a także osoby prawne.
W okresie 2002–2003 budżet wyniósł 7,4 mln euro na transport, 200 tys. euro na konferencje w dzie-
dzinie transportu i energii. Wkład finansowania
wspólnotowego wynosi do 50 proc. wartości projektu.
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Transportu i Energii
http://www.europa.eu.int/comm/dgs/energy_transport/home/calls/propsal_en.htm
47
Środki na wsparcie dla krajów
partnerskich w Europie Wschodniej
i Azji Środkowej
PROGRAM WSPARCIA DLA KRAJÓW PARTNERSKICH W EUROPIE WSCHODNIEJ I AZJI
ŚRODKOWEJ (Provision of Assistance to the Partner States in Eastern Europe and Central Asia) służy procesom transformacji gospodarczej i wzmacnianiu demokracji w krajach partnerskich tego obszaru.
Dzięki programowi możliwa jest realizacja projektów, które udzielają wsparcia technicznego, dzielą się
know-how, rozwijają współpracę przemysłową i partnerstwo między organizmami publicznymi oraz prywatnymi z UE i krajów partnerskich. W konkretnych
przypadkach jest możliwy zwrot kosztów dostarczenia
niezbędnego wsparcia technicznego, zwłaszcza
w dziedzinie bezpieczeństwa nuklearnego, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych oraz współpracy
transgranicznej.
Beneficjentami programu są instytucje publiczne
i prywatne w krajach partnerskich, którymi są: Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Mołdowa, Mongolia, Federacja Rosyjska, Tadżykistan, Ukraina i Uzbekistan. Uczestnikami z krajów UE
są przede wszystkim eksperci i doradcy, ale w jednym
z podprogramów pt. „Institution building partnership
programme” uczestniczyć mogą współpracujące ze
sobą miasta, stowarzyszenia zawodowe i organizacje
pozarządowe.
Wartość programu wynosi 3,1 mln euro, a wkład finansowania wspólnotowego może wynosić nawet
100 proc.
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Stosunków Zewnętrznych
http://europa.eu.int/comm/external_relations/ceeca/index.htm
http://europa.eu.int/comm/external_relations/ceeca/tacis/contacts.htm
http://europa.eu.int/grants/grants/assistance_to_partner_stat/assistance_to_partner_stat_en.htm
Biuro Współpracy EuropeAid
48
Środki na wymianę doświadczeń
z zakresu zarządzania miejskiego
URB-AL to program o charakterze sieci partnerskiej, który służy budowaniu współpracy między społecznościami lokalnymi UE oraz Ameryki Łacińskiej. Społeczności lokalne, które współtworzą sieci współpracy, dzielą
się wzajemnie doświadczeniami z zakresu prowadzenia polityki miejskiej.
Działania dotyczą jednego z 14 tematów: ■ narkotyki i miasto ■ konserwacja miejska ■ demokracja
w mieście ■ miasto jako motor rozwoju gospodarczego ■ miejskie polityki społeczne ■ środowisko miejskie ■ zarządzanie i kontrola urbanizacji ■ mobilność miejska ■ finansowanie lokalne ■ walka z biedą ■ zakwaterowanie w mieście ■ promocja kobiet
w lokalnym procesie decyzyjnym ■ miasto i społeczeństwo informacyjne ■ bezpieczeństwo obywateli
w mieście.
Każdemu z tematów odpowiada jedna sieć tematyczna koordynowana przez jedną społeczność
lokalną. Sieć grupuje wszystkich uczestników pragnących współpracować wokół danego tematu.
W ramach sieci tematycznych realizowane są dwa typy projektów. Projekty typu A polegają przede
wszystkim na wymianie doświadczeń między uczestnikami. Projekty typu B polegają na wdrożeniu w życie w mieście lub grupie miast rezultatów wymiany
doświadczeń.
Uczestnikami programu są: społeczności lokalne,
miasta, aglomeracje miejskie, prowincje, regiony, inne jednostki, które nie będąc społecznościami lokalnymi, współpracują z sektorem miejskim, np. stowarzyszenia, uniwersytety, przedsiębiorstwa, związki zawo-
dowe, organizacje pozarządowe, inne organizmy
działające na poziomie lokalnym, ale jako członkowie
stowarzyszeni nie mogą oni koordynować projektów.
W sieci tematycznej musi pracować minimum 50
członków i maksimum 200 społeczności lokalnych.
W budżecie wynoszącym 50 mln euro wkład finansowania wspólnotowego sięgać może do 70
proc. wartości projektu (maksimum 500 tys. euro
na sieć tematyczną, maksimum 250 tys. euro na
projekt typu A i maksymum 800 tys. euro na projekt
typu B).
Kontakt w Brukseli:
Komisja Europejska
Biuro Współpracy EuropeAid
fax: +32 (2) 299-36-22
http://www.europa.eu.int/comm/europeaid/projects/urbal/index_en.htm
http://www.europa.eu.int/grants/grants/urbal/urbal_en.htm
49
Środki aktywizujące społeczeństwo
na rzecz walki z wykluczeniem
społecznym
Celem programu AKTYWIZACJA SPOŁECZEŃSTWA NA RZECZ WALKI Z WYKLUCZENIEM
SPOŁECZNYM (National Awereness Raising Actions on Social Inclusion) jest zachęcenie i włączenie różnych
typów instytucji oraz organizacji do działań eliminujących zjawisko wykluczenia społecznego i biedy.
Projekty realizowane dzięki finansowemu wsparciu
programu powinny dostarczać informacji na temat
znaczenia procesu aktywizacji społecznej i być adreso-
wane do szerokiego grona odbiorców (np. bezpośrednio zagrożenie wykluczeniem). Preferowane są propozycje przewidujące działania trwające 18 miesięcy.
Beneficjentami programu mogą być: administracja publiczna, w tym lokalna i regionalna, partnerzy
społeczni, organizacje pozarządowe oraz prywatne
zaangażowane w działania na rzecz walki z wyklucze-
niem społecznym. Projekty mogą być przedstawione
przez jedną bądź kilka organizacji działających w różnych sektorach i współpracujących ze sobą jako partnerzy.
Budżet jest corocznie ustalany, a wkład finansowania wspólnotowego może osiągnąć poziom 80 proc. wartości projektu.
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia i Spraw Społecznych
http://www.europa.eu.int/comm/employment_social/soc-prot/soc-ind/index_en.htm
50
Środki na integrację obywateli
z krajów trzecich
Celem programu INTEGRACJA OBYWATELI KRAJÓW TRZECICH (INTEGRATION OF THIRD COUNTRY NATIONALS, INTI) jest promocja integracji osób niebędących obywatelami Unii Europejskiej w państwach członkowskich.
Program finansuje cztery grupy działań:
■ Pierwszą stanowią te, które służą wspieraniu współpracy ponadnarodowej między administracją publiczną, w tym samorządową, prywatnymi przedsiębiorstwami i organizacjami społecznymi, włączając stowarzyszenia imigrantów, przez tworzenie sieci lub partnerstw między zainteresowanymi stronami. Współpraca ta powinna polegać na wymianie informacji, doświadczeń dotyczących integracji imigrantów.
■ Druga grupa działań służy promowaniu idei społeczeństwa tolerancyjnego. Dlatego działania powinny
przekazywać dokładną informację o imigrantach, ich
kulturze, tradycjach, religii, po to aby zwiększyć świadomość na temat podstawowych wartości europejskich i promować dialog między imigrantami i społeczeństwami lokalnymi, w których żyją.
■ Trzecią grupę działań stanowią projekty dostarczające imigrantom informacji o prawach i obowiązkach
wynikających z przynależności do społeczeństwa
i znaczenia praw posiadanych przez imigrantów. Ponadto program wspomaga rozwój krajowych metod
integracji imigrantów.
Czwarta grupa działań to projekty wspierające inicjatywy międzykulturowe, doskonalenie zawodowe
urzędników państwowych zajmujących się sprawami
imigrantów (szkolenia) oraz umożliwiające rozwój pilotażowych programów innowacyjnych oraz modeli integracyjnych uwzględniających naukę języków, treningi w zakresie komunikacji oraz informacje na temat kraju (jego kultury, sytuacji politycznej, sytuacji społecznej), jak również podstawowe wartości europejskie.
Program jest podzielony na dwie grupy projektów, które różnią się długością czasu realizacji. Projekty mogą trwać maksymalnie:
■ 18 miesięcy dla projektów realizowanych z pierwszej i czwartej grupy działań,
■ 12 miesięcy w przypadku działań z drugiej i trzeciej
grupy.
Beneficjencjentami programu są: administracja
centralna, regionalna lub lokalna, przedsiębiorstwa
państwowe lub organizacje pozarządowe. Projekty
muszą być złożone przez co najmniej cztery podmio-
ty, przy czym jeden z nich będzie partnerem prowadzącym. W działaniach mogą uczestniczyć partnerzy
z państw trzecich, jednak nie mają możliwości ubiegania się o wsparcie finansowe.
Budżet jest ustalany corocznie (w 2004 r. wynosił 6 mln euro), a wkład finansowania wspólnotowego wynosi do 80 proc.
Kontakt w Brukseli:
Dyrekcja Generalna ds. Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
http://europa.eu.int/comm/justice_home/funding/inti/funding_inti_en.htm
51
Polecamy
■ http://www.europa.eu.int/grants/index_en.htm
Strona Komisji Europejskiej zawiera informacje o aktualnych i zrealizowanych programach wspólnotowych
pod hasłem Grants&Loans. Obok opisów charakteryzujących programy na stronie publikowane są wezwania do
składania wniosków oraz zaproszenia do przetargu, a także przewodniki oraz wytyczne dla projektodawców. Nie
wszystkie informacje są dostępne w języku polskim.
■ www.funduszestrukturalne.gov.pl
Witryna poświęcona wszystkim programom finansowanym z funduszy strukturalnych, które są dostępne dla
Polski w latach 2004–2006. Zawiera informacje o dostępnych środkach, dokumentach programowych, systemie
wdrażania i zarządzania funduszami, a także o udziale Polski w pracach nad nową perspektywą finansową
2007–2013. Witryna jest prowadzona przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy.
■ www.ukie.gov.pl
Strona Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej zawiera podstawowe informacje związane z dostępnymi
w Polsce programami finansowanymi przez UE. Zawiera informacje o programach zrealizowanych, będących
w trakcie realizacji oraz planowanych.
■ www.europa.delpol.pl
Strona Reprezentacji Komisji Europejskiej w Polsce przedstawia m.in. programy prezentowane w niniejszej
publikacji.
53
Urzędy Marszałkowskie
■
Urząd Marszałkowski Województwa
Dolnośląskiego
Wybrzeże Słowackiego 12-14
50-411 Wrocław
tel.: (0-71) 374-93-35
fax: (0-71) 374-90-03
www.umwd.pl
Małopolskiego
ul. Kordylewskiego 11
31-542 Kraków
tel.: (0-12) 299-07-00
fax: (0-12) 299-07-26
www.malopolskie.pl
■ Urząd Marszałkowski Województwa
Kujawsko-Pomorskiego
Plac Teatralny 2
87-100 Toruń
tel.: (0-56) 621-84-16
fax: (0-56) 621-82-13
www.kujawsko-pomorskie.pl
Mazowieckiego
ul. Skoczylasa 4
03-473 Warszawa
tel.: (0-22) 597-93-36
fax: (0-22) 597-93-47
www.mazovia.pl
■
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego
ul. Spokojna 4
20-074 Lublin
tel.: (0-81) 742-42-15
fax: (0-81) 742-57-38
www.lubelskie.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
ul. Piastowska 12
45-082 Opole
tel.: (0-77) 452-46-03
fax: (0-77) 452-48-21
www.umwo.opole.pl
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego
ul. Podgórna 7
65-057 Zielona Góra
tel.: (0-68) 456-52-89
fax: (0-68) 327-14-29
www.lubuskie.pl
Podkarpackiego
ul. Grunwaldzka 15
35-959 Rzeszów
tel.: (0-17) 850-17-40
fax: (0-17) 850-17-41
www.podkarpackie.pl
■
Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego
ul. Solna 14
91-423 Łódź
tel.: (0-42) 636-72-11
fax: (0-42) 632-60-22
www.lodzkie.pl
■
■
■
■
54
■ Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego
ul. Legionowa 28
15- 281 Białystok
tel.: (0-85) 749-74-69
fax: (0-85) 748-51-46
www.wrotapodlasia.pl
■
Pomorskiego
ul. Długi Targ 1/7
80-828 Gdańsk
tel.: (0-58) 320-70- 41
fax: (0-58) 320-70-42
www.woj-pomorskie.pl
Warmińsko-Mazurskiego
Al. Piłsudskiego 7/9
10-575 Olsztyn
tel.: (0-89) 523-23-25
fax: (0-89) 523-25-23
www.warmia.mazury.pl
■ Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
ul. Ligonia 46
40-037 Katowice
tel.: (0-32) 207-82-71
fax: (0-32) 207-86-78
www.silesia-region.pl
Wielkopolskiego
Al. Niepodległości 16/18
61-713 Poznań
tel.: (0-61) 647-53-38
fax: (0-61) 851-76-51
www.wielkopolska.mw.gov.pl
Świętokrzyskiego
Al. IX Wieków Kielc 3
25-516 Kielce
tel.: (0-41) 342-17-62
fax: (0-41) 362-55-99
www.sejmik.kielce.pl
■
Zachodniopomorskiego
ul. Korsarzy 34
70-540 Szczecin
tel.: (0-91) 489-08-83
fax: (0-91) 489-99-87
www.um-zachodniopomorskie.pl
■
55
Spis treści
Wstęp
Zanim sięgniesz po euro, sprawdź przeznaczenie programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Słownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
Część I Fundusze strukturalne
Środki na rozwój regionalny
...................................................
12
Środki na rozwój zasobów ludzkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22
Środki na rolnictwo i obszary wiejskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
Środki na rozwój sektora rybołówstwa i przetwórstwa ryb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
Środki na rozwój sieci transportu
...............................................
26
Środki na rozwój współpracy między regionami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
Część II Programy wspólnotowe
Środki na wizyty studyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Środki na rozwój współpracy kulturalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
Środki na kształcenie i szkolenie zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
34
Środki wspierające działania na rzecz młodzieży
...................................
36
Środki na rozpowszechnianie informacji za pośrednictwem platform internetowych . . . . . . . .
37
Środki na ochronę środowiska i infrastrukturę transportową
..........................
38
Środki na wspieranie działań służących imigrantom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
Środki na działania realizowane na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego . . . . . . . .
40
Środki na wsparcie obszarów zniszczonych przez klęski żywiołowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
Środki na działania sprzyjające pobudzaniu zatrudnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
43
Środki wspierające działania na rzecz walki z dyskryminacją . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
44
Środki na współpracę w dziedzinie ochrony przed zanieczyszczeniami morskimi . . . . . . . . . . .
45
Środki na działania informacyjne w dziedzinie Wspólnej Polityki Rolnej
.................
46
Środki na organizację konferencji w dziedzinie energii i transportu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
Środki na wsparcie dla krajów partnerskich w Europie Wschodniej i Azji Środkowej . . . . . . . . .
48
Środki na wymianę doświadczeń z zakresu zarządzania miejskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
49
Środki aktywizujące społeczeństwo na rzecz walki z wykluczeniem społecznym . . . . . . . . . . .
50
Środki na integrację obywateli z krajów trzecich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
Polecamy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
Urzędy Marszałkowskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
54
56
Reprezentacja Komisji Europejskiej w Polsce
Warszawskie Centrum Finansowe
ul. Emilii Plater 53
00-113 Warszawa, Polska
29 piętro
tel. (+48 22) 520-82-00
fax (+48 22) 520-82-82
www. europa.delpol.pl
Punkt Informacyjny Unii Europejskiej
Warszawskie Centrum Finansowe
ul. Emilii Plater 53, parter
00-113 Warszawa Polska
tel. (+48 22) 520-82-62
fax (+48 22) 520-82-63
www. europa.delopl.pl
Wydawca:
Grupa Wydawnicza INFOR Sp. z o.o.:
ul. Okopowa 58/72, 01-042 Warszawa
www.INFOR.pl
Gazeta
Samorządu
i
Administracji
Ogólnopolski dwutygodnik dla gmin,
powiatów i samorządów województw
Publikację przygotowała:
Gazeta Samorządu i Administracji
ul. Okopowa 58/72, 01-042 Warszawa
tel. (+48 22) 530-40-04, 530-40-05, fax 530-40-12
www.gsia.infor.pl
Biuro Obsługi Prenumeratora
ul. Okólna 40, 05-270 Marki
tel. (+48 22) 761-30-30, fax (+48 22) 761-30-31, 761-30-32
57

Programy Unii Europejskiej dla Polski

Transkrypt

Podobne dokumenty

jewerlers Kay