Artykuł

Filmtipps von der Maus
Sebastian
Chudak1
... czyli o serwisach internetowych
poświęconych tematyce filmowej
Ci spośród Państwa, którzy szukają w Internecie legalnych źródeł materiałów filmowych na prowadzone przez siebie lekcje z pewnością kierują swe pierwsze kroki do księgarni interentowych lub na stronę
popularnego serwisu www.YouTube.com. To
pierwsze rozwiązanie jest z pewnościa dobre, choć
pamiętać należy o tym, że nawet nabyte legalnie kopie filmów na płytach DVD lub innych nośnikach są
przeznaczone w przeważającej części wyłącznie
do użytku prywatnego. Na szczęście – jak dowiadujemy się ze strony internetowej zaiks.org.pl – „zgod-
strona www.kurzfilm.de, na której w rubryce „Filme” znajdziemy ponad pięćdziesiąt różnego rodzaju
filmów krótkometrażowych, m.in. w kategoriach
„Komödie”, „Drama”, „Experimental” czy też „Animation”. Do odtwarzania filmów potrzebny będzie
RealPlayer, który bez dodatkowych kosztów ściągniemy ze strony eu.real.com.
nie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. Dz.U. Nr 80 z 2000 r. poz. 904,
Dz.U. z 2002 r. Nr 197 poz. 1662) i ostatnią jej nowelizacją uchwaloną przez Sejm 1 kwietnia 2004 roku (Dz.U z 2004 r. Nr 91 poz. 869) instytucje oświatowe (czyli te, które zostały wpisane do rejestrów
Ministra Edukacji lub kuratora oświaty: szkoły podstawowe, gimnazja, licea, szkoły zawodowe, muzyczne itp.) mogą bez zgody twórców, artystów, wykonawców, producentów, nadawców, wydawców
i bez zapłaty im wynagrodzenia korzystać z rozpowszechnionych utworów i pozostałych dóbr pokrewnych”, o ile robią to „w celach dydaktycznych”.
W czasie lekcji nauczyciel może zatem zarówno
odtwarzać nagrania z płyt lub kaset, jak i wyświetlać
filmy. W znalezieniu stron WWW z legalnymi nagraniami wideo pomocny będzie z pewnością serwis
legalnakultura.pl, którego twórcy w ramach „bazy
legalnych źródeł kultury” prezentują adresy stron
oferujących m.in. filmy.
Stron internetowych, które podobnie jak wspomniany powyżej serwis YouTube oferują bezpośredni i darmowy dostęp do materiałów audiowizualnych nie ma niestety zbyt wielu. Przyczyną takiego
stanu rzeczy jest niewątpliwie kwestia wspomnianych powyżej praw autorskich. Wyjątkiem jest tutaj
Znacznie łatwiejszy dostęp niż do filmów mamy
natomiast do programów telewizyjnych. Ich różnorodność jest tak duża, że z pewnością znajdziemy
programy odpowiednie dla różnych grup wiekowych
i dla uczniów o różnych poziomach biegłości językowej. Pierwsze kroki warto skierować na stronę
www.dw.de, gdzie w rubrykach „Mediacenter”
i „Programm” (i dalej „Video on demand”) znajdziemy m.in. aktualne widomości z całego świata oraz
inne materiały emitowane na antenie telewizji Deutsche Welle. Godne polecenia są także medioteki stacji telewizyjnych ARD (www.ardmediathek.de), ZDF
(www.zdf.de/ZDFmediathek) i 3sat (www.3sat.de/
mediathek). Programy tych stacji – w odróżnieniu
od programów wielu innych niemieckich stacji tele-
1 Dr Sebastian Chudak jest adiunktem w Instytucie Filologii Germańskiej im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
39
wizyjnych – dostępne są online także w Polsce. Poszukiwanie odpowiednich programów warto rozpocząć
od przeglądu rubryk „Kategorien” lub „Rubriken”,
w których programy posortowano według kategorii takich, jak np.: „Film”, „Kinder”, „Nachrichten – aktuelles”.
Zdecydowanie łatwiej niż filmy znaleźć jest w Internecie propozycje ich dydaktyzacji. I tak np. osobom poszukującym inspiracji do pracy z filmami fabularnymi polecamy „zeszty filmowe” („Filmhefte”)
publikowane przez Budeszentrale für politische Bildung (Bonn). Są one dostępne na stronie www.bpb.
de/shop/lernen/filmhefte w formie darmowych pli-
ków PDF. Część z nich można także zamówić w formie drukowanej (cena jednego zeszytu to 1 Euro
i koszty przesyłki). Dotąd opublikowano aż 66 zeszytów, w tym do takich filmów jak np. „Luther”,
„Good Bye, Lenin!”, „Am Ende kommen die Touristen”, „Das weiße Band” – każdy z nich o objętości
od 16 do 24 stron. Struktura zeszytów jest zwykle
następująca: 1. Ogólne informacje o treści filmu;
2. Charakterystyka głównych postaci; 3. Prezentacja
tematu filmu (główne wątki); 4. Język filmu (ruch
i ustawienie kamery, montaż, kolory itp.); 5. Analiza
wybranych scen; 6. Propozycje dydaktyczne i karty
pracy. Autorzy zeszytów zwykle umieszczają w nich
obszerne listy pytań, które mogą być omawiane
w trakcie pracy z danym filmem. Ich propozycje dydaktyczne zwykle są skierowane do nauczycieli innych przedmiotów niż języka niemieckiego jako obcego. Znaczna ich część może być jednak bez trudu
zaadoptowana do celów, nad których osiągnięciem
pracujemy właśnie na lekcjach języka obcego. Podkreślić trzeba jednak, że większość z nich będzie
nadawała się do pracy z uczniami o wyższym poziomie biegłości językowej. Wynika to z jednej strony
40
z faktu, że dydaktyzowane tu filmy to filmy fabularne, z drugiej zaś strony ze złożoności problemów
w nich prezentowanych. O ile zatem nie zdecydujemy się na pracę z jedną wybraną sekwencją z filmu,
to możemy spodziewać się licznych trudności związanych z tempem akcji i mówienia, ilością pojawiających się w dialogach nieznaych uczniom jednostek
leksykalnych i struktur gramatycznych itp.
Podobne materiały znajdziemy także na stronach:
l www.visionkino.de – warto zajrzeć tu do rubryki
„Publikationen”, w której znajdziemy rozmaite
publikacje ułatwiające optymalne przygotowanie
zajęć lekcyjnych z filmami, np.: „Schule im Kino”
(książka ze wskazówkami dla nauczycieli, którzy
planują wizytę z uczniami w kinie), zeszyty filmowe (w tym np. do filmu „Friendship!”);
l
www.film-kultur.de (strona WWW firmowana
przez Institut für Kino und Filmkultur z Kolonii)
– rubryka „Filmhefte” zawiera propozycje dydaktyczne do aż 90 filmów. Można je pogrupować
w cztery kategorie: 1. Klasyka niemieckiego kina
(np. „Metropolis”, „Der blaue Engel”), 2. filmy
oparte na kanwie literackiej (np. „Crazy”, „Der
Untertan”), 3. filmy w językach innych niż język
niemiecki (np. „Billy Elliot”), 4. filmy przedstawiające wybrane problemy społeczne, historyczne itp.
(np. „Korczak”, „Der Pianist”). Aby móc ściągać
darmowe pliki PDF z tej strony konieczna jest rejestracja użytkownika;
l
www.kinofenster.de – oprócz omówień filmów
znajdziemy tu w rubryce „Lehrmaterialien” linki
do propozycji dydaktycznych do bardzo wielu produkcji filmowych z ostatnich lat i nie tylko. Osoby
zainteresowane pracą z filmem na swoich lekcjach
znajdą z pewnością wiele inspiracji w tekstach
występujących w rubryce „Themen-Dossiers”.
l
l
www.kinomachtschule.at – to strona podobna
bardzo do wymienionego wyżej kinofenster.de.
Różnica polega głównie na tym, że zebrane tutaj
filmy posegregowano w kategorie takie, jak np.
„Kinderfilme”, „Jugendfilme”, „Literaturverfilmungen”, co do pewnego stopnia może ułatwiać ich
wybór. Warto zwrócić uwagę na rubrykę „Österreichische Filme” – w końcu kino niemieckojęzyczne to nie tylko filmy reżyserów niemieckich!
www.go ethe.de/ins/be/bru/lhr/mat/dkt/de 2015915.htm (strona Goethe-Institut Belgien),
gdzie znajdziemy propozycje dydaktyczne do ponad 30 filmów fabularnych, o których ich autorzy
piszą, że są „praktisch strukturiert und sofort einsetzbar”. Wśród proponowanych tu filmów znajdziemy zarówno filmy starsze (np. „Lola rennt”),
od lat chętnie używane przez nauczycieli języka niemieckiego, jak i nowsze tytuły (np. „Das Leben der
Anderen”, „Baader Meinhof Komplex”). I jeszcze jeden „Geheimtipp”: Na tej samej stronie w rubryce
„Materialien” i dalej „Didaktisierungen – Film” znajdują się dydaktyzacje do 10 filmów krótkometrażowych nakręconych w latach 2001–2003 (1. Meine
Eltern, 2. Fragile, 3. Gregors größte Erfindung,
4. Talks, 5. Zur Zeit verstorben, 6. Kleingeld, 7. Dufte,
8. Björn oder die Hürden der Behörden, 9. Ich
muss gehen), które znajdziemy na płycie DVD
„Kurz & gut macht Schule”. Płytę można zamówić wyłącznie przesyłając na konto belgijskiej filii
Goethe-Institut 13 Euro (koszt płyty i przesyłki, numer konta i zasady zamówienia podane są na wymienionej wyżej stronie WWW). Wybór filmów jest
doskonały. Polecamy!
W pracy z filmami, szczególnie zaś przy ich wyborze i samodzielnym przygotowaniu materiałów dydaktycznych (kart pracy) pomocne będą natomiast
strony WWW, na których znajdziemy informacje o reżyserach, aktorach, treści filmów i materiał ilustracyjny (fotosy itp.). Do stron tego typu należą np.:
www.kino.de, www.film-lexikon.de, www.moviepilot.de, www.filmportal.de, www.new-video.de.
Jeśli interesują nas nowe produkcje filmowe, pamiętać powinniśmy o tym, że zwykle w celach promocyjnych tworzy się specjalne strony WWW, na których
znajdziemy informacje dotyczące ich treści, występujących w nich aktorów i publikowanych na ich temat
recenzji, np.: www.friendship-derfilm.de, http://hotel-lux-film.de, www.sophiescholl-derfilm.de. Na
strony tego typu warto zaglądać tym bardziej, że
czasami umieszczane są na nich także materiały dydaktyczne.
41