bud.srebrne orły - 4

Transkrypt

SPIS TREŚCI:
1. PODSTAWA OPRACOWANIA. ................................................................................................................. 2
2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA. ................................................................................................................. 2
3. DANE OGÓLNE. .................................................................................................................................... 3
4. OPIS PROJEKTOWANYCH ROZWIĄZAŃ INSTALACJI GAZÓW TECHNICZNYCH I GAZU ZIEMNEGO. ......... 4
4.1. Instalacje gazów technicznych. ........................................................................................................... 4
4.1.1. Instalacje gazów technicznych – rurociągi. ....................................................................................... 5
4.1.2. Instalacje gazów technicznych – punkty poboru.............................................................................. 6
4.1.3. Wewnętrzna instalacja gazu ziemnego............................................................................................ 6
4.1.4. Instalacja gazu ziemnego – rurociągi. .............................................................................................. 7
4.1.5. Instalacja gazu ziemnego – punkty poboru. .................................................................................... 7
5.0. OPIS TECHNOLOGICZNY ŹRÓDEŁ ZASILANIA PROJEKTOWANYCH INSTALACJI GAZÓW
TECHNICZNYCH. ............................................................................................................................... 7
5.1. Centralne źródła zasilania instalacji gazów technicznych. .................................................................... 7
5.2. Lokalne źródła zasilania instalacji gazów technicznych. ....................................................................... 8
5.3. Źródło sprężonego powietrza dla potrzeb technicznych................................................................... 10
5.4. Źródło zasilania wewnętrznej instalacji gazu ziemnego. .................................................................... 11
5.5. Strefy zagrożenia wybuchem. ........................................................................................................... 11
6.0. SYSTEMY DETEKCJI ACETYLENU, DWUTLENKU WĘGLA, METANU, PROPANU, TLENKU WĘGLA,
WODORU ORAZ GAZU ZIEMNEGO. ............................................................................................... 16
6.1. System detekcji acetylenu.................................................................................................................. 17
6.2. System detekcji dwutlenku węgla. .................................................................................................... 17
6.3. System detekcji metanu. ................................................................................................................... 18
6.4. System detekcji propanu. .................................................................................................................. 18
6.5. System detekcji tlenku węgla. ........................................................................................................... 19
6.6. System detekcji wodoru. ................................................................................................................... 19
6.7. System detekcji gazu ziemnego......................................................................................................... 20
7.0. SYSTEM SYGNALIZACJI NIEDOBORU GAZÓW. ................................................................................... 21
8.0. WYTYCZNE DLA BRANŻ. ................................................................................................................... 21
8.1. Branża budowlana. .......................................................................................................................... 21
8.2. Branże instalacyjne. .......................................................................................................................... 22
8.2. Branża elektryczna. ........................................................................................................................... 22
9.0. WYTYCZNE MONTAŻU. .................................................................................................................... 22
9.1. Rurociągi instalacji. ........................................................................................................................... 23
10.0. WYTYCZNE OBSŁUGI. ...................................................................................................................... 24
10.1. Instalacje gazów technicznych. ........................................................................................................ 24
10.2. Postępowanie z gazami i ich magazynowanie wg „Karty charakterystyki substancji niebezpiecznej
chemicznie”. .................................................................................................................................... 25
11.0. PRZEPISY ZWIĄZANE. ..................................................................................................................... 32
12.0. KLAUZULA. ...................................................................................................................................... 33
OPIS TECHNICZNY
1. PODSTAWA OPRACOWANIA.
- Umowa zawarta z Inwestorem nr RU/70/2011 z dnia 16.03.2011
- Prawomocna decyzja ULICP nr AU-2/7331/868/08 z dnia 07.07.2008
- Mapa do celów projektowych w skali 1:500
- Wizja lokalna w terenie
- Wytyczne architektoniczno-budowlane Inwestora
- Wytyczne przyszłych Użytkowników dla poszczególnych pomieszczeń budynku
- Program Funkcjonalno-Użytkowy przekazany dnia 16.05.2011 i zatwierdzony przez Inwestora
- Dokumentacja geologiczno-inżynierska dotycząca terenu zabudowy opracowana przez GEOPROJEKT”
Przedsiębiorstwo geodezyjno –geologiczne Sp.z o.o. mgr inż. Jan Płoskonka CUG nr 070696
- Warunki obsługi komunikacyjnej i dostawy mediów
- Warunki ochrony przeciwpożarowej opracowany przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych
prof. nadzw. dr hab. inż. Piotr Izak, dr inz. Marek Siara
- Obowiązujące prawa, warunki techniczne i normatywy
2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA.
Przedmiotem opracowania jest projekt wykonawczy instalacji gazów technicznych i gazu ziemnego w
Centrum Energetyki, o funkcji administracyjno - dydaktyczno – biurowej, z garażem podziemnym
wielostanowiskowym jednopoziomowym wraz z infrastrukturą techniczną, zagospodarowaniem terenu oraz
wewnętrznym układem drogowym, w ramach inwestycji pn.: „Budowa Audytorium Maximum wraz z
budynkiem administracyjno - dydaktyczno - biurowym, parkingiem podziemnym oraz infrastrukturą
techniczną”. Inwestycja obejmuję także rozbiórkę istniejących elementów zagospodarowania kolidujących z
planowaną inwestycją.
Na Centrum Energetyki, pełniące funkcję obiektu użyteczności publicznej oraz zaplecza dydaktycznonaukowego wyższej uczelni, składają się segmenty budynków oznaczone symbolami C5 /5 kondygnacji/,
C5.1 /9 kondygnacji/, C6 /7 kondygnacji/, C7 /7 kondygnacji/.
„Centrum Energetyki” będzie służyło potrzebom uczelni, a także dostarczało powierzchni najmu dla
przedsiębiorstw badawczych.
W całości można wyodrębnić podstawowe strefy funkcjonalne:
a/ część badawcza: laboratoria badawcze w budynku C5
b/ część dydaktyczna: laboratoria i sale dydaktyczne, sale komputerowe w budynku C6, C7
c/ część administracyjna: w budynku C5
d/ część biurowa komercyjna: w budynku C5.1
e/ część techniczna: w garażu wielostanowiskowym oraz na kondygnacjach budynków
f/ sala wielofunkcyjna – audytorium na 1000 osób
Planuje się etapowanie inwestycji.
Etap I inwestycji, objęty opracowaniem i wnioskiem pozwolenia na budowę, będzie obejmował:
- Budowę budynków C5 i C6 wraz z instalacjami wewnętrznymi
- Budowę parkingu zlokalizowanego pod budynkiem C5, C6 oraz na terenie przewidzianym pod
budynek C7 wraz z instalacjami wewnętrznymi
- Rozbiórkę istniejących budynków 30a, 32a oraz budynku strażników
- Likwidację istniejącej infrastruktury technicznej tj. parking naziemny, sieci i przyłącza kolidujące z
planowaną inwestycją
2
- Przebudowę układu wewnętrznych dróg dojazdowych, parkingów naziemnych i nawierzchni
utwardzonych oraz terenów zielonych.
- Budowę i przebudowę przyłączy _objęte odrębnym opracowaniem
Etap II inwestycji, poza zakresem opracowania i wniosku pozwolenia na budowę, będzie obejmował:
- Budowę budynku C7
Etap III inwestycji, poza zakresem opracowania i wniosku pozwolenia na budowę, będzie obejmował:
- Budowę budynku Audytorium wraz z jednokondygnacyjnym garażem podziemnym pod tym
budynkiem
3. DANE OGÓLNE.
3.01 Stadium: Projekt Wykonawczy
3.02 Rodzaj obiektu: Budynek użyteczności publicznej o funkcji administracyjno - dydaktyczno – biurowej
3.03 Technologia wykonawstwa: mieszana
3.04 Lokalizacja:
Kraków, ul. Czarnowiejska,
nr ewid. dz. 19/25, 19/26, 19/23, 29/2, 29/3, 48/2, 48/3, 49/1, 49/2, 193/1 obr. 12 Krowodrza
3.05 Inwestor:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. ST. Staszica w Krakowie, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
3.06 Biuro opracowujące dokumentację projektową:
Biuro Rozwoju Krakowa S.A., ul. Kordylewskiego 11, 31-547 Kraków
3.07 Rzędne obiektu
Rzędna parteru:
± 0,00 = 204.60 m n.p.m.
Rzędna posadzki garażu:
- 3,80 = 200,80 m n.p.m.
3.08 Ilość kondygnacji:
C5:
5 kondygnacji
C5.1:
9 kondygnacji
C6:
7 kondygnacji
3.09 Ilość węzłów komunikacji pionowej ogólnodostępnej:
3
3.10 Ilość miejsc postojowych:
w tym:
195
miejsca naziemne:
13
miejsca podziemne:
165
3.11 Powierzchnia zabudowy:
2 461,59 m2
w tym:
C5:
1 111,70 m2
C5.1:
374,14 m2
C6:
975,75 m2
3.12 Powierzchnia całkowita części nadziemnej:
12 915,32 m2
w tym:
C5:
5 412,26 m2
C5.1:
2 514,87 m2
C6:
4 988,19 m2
3.13 Kubatura brutto części nadziemnej:
48 432,45 m3
w tym:
C5:
20 295,98 m3
C5.1:
9 430,76 m3
C6:
18 705,71 m3
3.14 Ilość użytkowników:
1 621
3
4. OPIS PROJEKTOWANYCH ROZWIĄZAŃ INSTALACJI GAZÓW TECHNICZNYCH I GAZU
ZIEMNEGO.
Zgodnie z kartami technologicznymi pomieszczeń dydaktycznych i laboratoriów
naukowo – badawczych, oraz w uzgodnieniu z przyszłymi Użytkownikami projektowanego
Centrum Energetyki przy ul. Czarnowiejskiej w Krakowie, pomieszczenia projektowanego
Centrum zostaną wyposażone w instalacje gazów technicznych.
Instalacje gazów technicznych obejmują:

Instalację acetylenu;

instalację argonu 5.0 rozprowadzanego centralnie;

instalację argonu 6.0 rozprowadzanego lokalnie;

instalacje azotu 5.0 rozprowadzanego centralnie;

instalację azotu 6.0 rozprowadzanego lokalnie;

instalację dwutlenku węgla;

instalację helu 5.0 rozprowadzanego centralnie;

instalację helu 6.0 rozprowadzanego lokalnie;

instalację metanu;

instalację mieszanki tlenu w argonie;

instalację mieszanki wodoru w argonie;

instalację mieszanki wodoru w dwutlenku węgla;

instalację propanu;

instalację powietrza syntetycznego rozprowadzanego centralnie;

instalację tlenu 5.0 rozprowadzanego centralnie;

instalację tlenu 6.0 rozprowadzanego lokalnie;

instalację tlenku węgla;

instalację wodoru 5.0 rozprowadzanego centralnie;

instalację wodoru 6.0 rozprowadzanego lokalnie;

instalację sprężonego powietrza dla potrzeb technicznych;
Oprócz instalacji gazów technicznych pomieszczenia dydaktyczne i laboratoria naukowo –
badawcze zostaną wyposażone w instalację gazu ziemnego.
4.1. Instalacje gazów technicznych .
Ze względu na zróżnicowane wymagania dotyczące czystości stosowanych do prac
badawczych gazów technicznych instalacje argonu, azotu, helu, tlenu i wodoru będą
stosowane w dwóch klasach czystości – 5.0 oraz 6.0.
Z tego też powodu zakłada się, że tylko instalacje azotu 5.0, argonu 5.0, helu 5.0, tlenu
5.0, powietrza syntetycznego 4.0 oraz wodoru 5.0 będą zasilane z centralnych źródeł
zasilania, a pozostałe z lokalnych źródeł.
Projekt zakłada rozprowadzenie przewodów projektowanych instalacji gazów
technicznych i gazu ziemnego po obu budynkach i doprowadzone ich do wszystkich
pomieszczeń, w których zgodnie z kartami technologicznymi, będą miały zastosowanie.
Główne przewody zasilające instalacji gazów technicznych rozprowadzanych
centralnie, ze względu na brak połączenia między budynkami C5 i C6 na poziomie innych
kondygnacji, będą prowadzone w poziomie piwnic. Trasa tych instalacji obejmuje odcinki
rurociągów między projektowanymi pionami P1 i P2. Każdy z projektowanych pionów
będzie zasilał jeden budynek. Pion oznaczony P1 został zlokalizowany w budynku C6 i
przeznaczony jest dla zasilania instalacji gazów technicznych i gazu ziemnego na
poszczególnych kondygnacjach tego budynku, natomiast pion P2 został zlokalizowany w
budynku C5 z przeznaczeniem zasilania instalacji w tym budynku.
4
Sposób rozprowadzenia projektowanych instalacji gazów technicznych wraz z
rozwinięciem obu pionów przedstawiono na rysunku nr 8.
Przewody projektowanych instalacji gazów technicznych i gazu ziemnego, w
poziomie piwnic, będą prowadzone po wierzchu ścian lub będą podwieszane do stropów.
Na pozostałych kondygnacjach instalacje będą rozprowadzone od projektowanych pionów
wzdłuż korytarzy. Poza instalacjami gazów palnych, tj. acetylenu, metanu, propanu, tlenku
węgla i wodoru, które muszą być prowadzone po wierzchu ścian, przewody pozostałych
gazów mogą być prowadzone w przestrzeni stropów podwieszonych.
Projekt zakłada dwustopniową redukcję ciśnienia gazów. Pierwszy stopień będzie
realizowany w źródłach zasilania gazów technicznych, wyposażonych w jednostopniowe
panele redukcyjne. Panele pozwolą zredukować ciśnienie w zakresie wartości od 1,0 bar
do – 14,0 bar. Punkty poboru gazów technicznych będą realizowały II stopień redukcji
ciśnienia gazów w zakresie wartości od 0,5 bar do – 10,5 bar.
Zakłada się, że projektowane instalacje gazów technicznych rozprowadzane
centralnie, po pierwszym stopniu redukcji będą pracowały pod ciśnieniem około 7,0 bar.
Pozostałe instalacje, a w szczególności azotu 6.0, argonu 6.0, helu 6.0, wodoru 6.0
oraz acetylenu, metanu, dwutlenku węgla, propanu, tlenku węgla a także mieszanek
gazów będą zasilane z lokalnych źródeł, czyli butli podłączonych do paneli redukcyjnych
umieszczonych w ognioodpornych wentylowanych szafach na gazy, usytuowanych w
pomieszczeniach badawczych poszczególnych katedr. Instalacje zasilane z butli
usytuowanych w szafach będą zasilały punkty poboru zlokalizowane w najbliższych
pomieszczeniach. Instalacje gazów technicznych rozprowadzane z lokalnych źródeł
również będą posiadały II stopniową regulację ciśnienia. I stopień będzie mógł być
regulowany, w zależności od potrzeb, w zakresie ciśnienia od 1,0 bar do – 14,0 bar, za
wyjątkiem instalacji acetylenu, która będzie pracowała pod ciśnieniem 3,0 bar. II stopień
redukcji będzie realizowany przy użyciu punktów poboru.
Instalacja sprężonego powietrza technicznego będzie zasilana z projektowanej
sprężarkowni powietrza, usytuowanej w poziomie -1 części dydaktycznej budynku C6.
Lokalizacja centralnych źródeł zasilania oraz sposób rozprowadzenia rurociągów
zasilających przedstawiono na rzutach poziomów -1 oraz poziomu 0.
4.1.1. Instalacje gazów technicznych – rurociągi.
Przewiduje się wykonanie rurociągów instalacji gazów technicznych z rur stalowych
kwasoodpornych, ciągnionych, wykonanych ze stali gatunku AISI 304L, 316, 316 L, 316 Ti,
321 - chemicznie oczyszczonych i odtłuszczonych. Rury będą łączone przy użyciu
dwupierścieniowych złączek zaciskowych. Równorzędnym, w pełni zamiennym sposobem
łączenia rur stalowych kwasoodpornych jest spawanie orbitalne.
W przypadku instalacji gazów o czystości 6.0 zaleca się do łączenia rur wykorzystywać
technologię spawania orbitalnego.
Rurociągi instalacji sprężonego powietrza dla potrzeb technicznych będą wykonane z
rur cienkościennych ze szwem, ze stali nierdzewnej (wg DIN EN 10088), łączonych za
pomocą złączek zaciskowych z uszczelkami z FPM (Fluoropolimeru).
Projektowane rurociągi będą prowadzone w przestrzeni między stropowej, pod
przewodami elektrycznymi oraz pod lub nad kanałami wentylacyjnymi.
W pomieszczeniach gdzie nie będą zainstalowane stropy podwieszane, oraz wszystkie
odgałęzienia od poziomów do poszczególnych odbiorników będą prowadzone po
wierzchu ścian.
Nie dotyczy to instalacji gazów palnych i wybuchowych czyli acetylenu, metanu, propanu,
tlenku węgla i wodoru, które muszą być prowadzone po wierzchu ścian, poniżej stropów
podwieszonych.
5
4.1.2. Instalacje gazów technicznych – punkty poboru.
W związku z wymogiem, że dopływ gazu do zasilanych urządzeń powinien odbywać
się pod regulowanym ciśnieniem, projektowane instalacje gazów technicznych będą
zakończone punktami poboru składającymi się z zaworu odcinającego, regulatora ciśnienia
(zakres regulacji od 0.5 do 10,5 bar) oraz manometru. W zależności od lokalizacji punktu
poboru będą występowały w wersji naściennej, lub montowanej w blacie stołów.
W pomieszczeniach gdzie przewidziano montaż paneli sufitowych – tzw. „skrzydeł”
laboratoryjne punkty poboru gazów technicznych będą instalowane w tych panelach.
W projekcie przewidziano zastosowanie dwóch typów laboratoryjnych punktów
poboru. Podstawowy typ punktów poboru oznaczony jako typ 1, oraz typ 2, który
przewidziano do zastosowania w przypadkach, gdzie wymagany jest w punkcie poboru
przepływ argonu 5.0 w ilości 200 l/min przy ciśnieniu 6 bar. Tego typu punkty będą
zastosowane w pomieszczeniach nr 001 (4 punkty poboru) oraz 401 ( 2 punkty poboru).
Punkty poboru acetylenu będą dodatkowo w wyposażone w bezpieczniki ogniowe.
Instalacja sprężonego powietrza dla potrzeb technicznych będzie zakończona kulowymi
zaworami odcinającymi z końcówką do węża.
Poniżej przedstawiono dane techniczne przyjętych w projekcie typów punktów poboru
gazów technicznych.

Dane techniczne laboratoryjnego punktu poboru typu 1:
 jednostopniowa redukcja ciśnienia, przeznaczony dla gazów obojętnych,
palnych, utleniających i mieszanek gazowych, przeznaczony dla gazów czystych
i mieszanek gazowych;
 ciśnienie wejściowe – 40 bar (600 psi);
 ciśnienie na wyjściu – od 0,5 do 10,5 bar;
 uszczelnienie – PTFE;
 materiały – mosiądz chromo – niklowy oraz stal nierdzewna 316L;

Dane techniczne laboratoryjnego punktu poboru typu 2:
 jednostopniowa redukcja ciśnienia, przeznaczony dla gazów stosowanych w
technice laserowej;
 ciśnienie wejściowe – 40 bar (600 psi);
 ciśnienie na wyjściu – od 0 do 30 bar (430 psi);
 uszczelnienie – PTFE;
 materiały – mosiądz oraz stal nierdzewna 316L;
4.1.3. Wewnętrzna instalacja gazu ziemnego.
Zgodnie z kartami technologicznymi, wskazane pomieszczenia dydaktyczne i
laboratoria naukowo – badawcze projektowanego Centrum Energetyki AGH przy ul.
Czarnowiejskiej w Krakowie będą również wyposażone w instalację gazu ziemnego.
Projektowana instalacja gazowa będzie zasilana z projektowanego przyłącza gazu,
będącego przedmiotem odrębnego opracowania projektowego. Projekt zakłada, że
instalacja będzie rozprowadzana za pomocą dwóch projektowanych pionów instalacji
gazowej, oznaczonych PG1 i PG2. każdy z projektowanych pionów będzie zasilał jedną z
części projektowanego obiektu. Sposób rozprowadzenia projektowanej instalacji gazu
ziemnego wraz z rozwinięciem pionów zasilających przedstawiono na rysunku nr 8.
6
Instalacja gazowa będzie zakończona laboratoryjnymi kurkami kulowymi,
podwójnymi do gazu - z końcówkami do węża. Przed pomieszczeniami zakłada się
zainstalowanie zaworów odcinających każde z pomieszczeń.
W przypadku lokalizacji punktów poboru gazu ziemnego w stołach wyspowych,
przewidziano prowadzenie przewodów instalacji gazowej w wentylowanych kanalikach
podłogowych. Lokalizację kanalików oraz ich wymiary przedstawiono na rzutach
poszczególnych kondygnacji.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń gazowych zasilanych gazem
ziemnym, w pomieszczeniach projektowanego obiektu, do których zastanie doprowadzona
instalacja gazu ziemnego przewidziano zainstalowanie aktywnego systemu detekcji gazu.
System zostania opisany szczegółowo w p. 6.7. opisu technicznego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zawory elektromagnetyczne systemu detekcji
musza być zainstalowane na zewnątrz budynku. Oba zawory zostaną zabudowane we
wnęce sąsiadującej z punktem redukcyjno pomiarowym gazu. Lokalizację zaworów
przedstawiono na rzucie poziomu 0 oraz rysunku nr 13.
4.1.4. Instalacja gazu ziemnego – rurociągi.
Projektowana instalacja gazu ziemnego przewidziana jest dla zasilania palników
gazowych w pomieszczeniach badawczych i laboratoryjnych. Instalacja gazowa będzie
wykonana z rur stalowych bez szwu przewodowych dla mediów palnych, wykonanych
zgodnie z wymogami normy PN-EN 10208, łączonych przez spawanie.
Przewody instalacji gazu ziemnego, jako medium palnego, muszą być prowadzone
po wierzchu ścian, poniżej stropów podwieszonych.
4.1.5. Instalacja gazu ziemnego – punkty poboru.
Instalacja gazowa będzie zakończona laboratoryjnymi kurkami kulowymi,
podwójnymi do gazu - z końcówkami do węża. Laboratoryjne punkty poboru gazu
ziemnego będą instalowane na ścianach pomieszczeń lub w blatach stołów
laboratoryjnych. W pomieszczeniach gdzie przewidziano montaż paneli sufitowych – tzw.
„skrzydeł” laboratoryjne punkty poboru gazu będą instalowane w tych panelach.
5.0.
OPIS TECHNOLOGICZNY ŹRÓDEŁ ZASILANIA PROJEKTOWANYCH INSTALACJI
GAZÓW TECHNICZNYCH.
5.1.
Centralne źródła zasilania instalacji gazów technicznych.
Zakłada się, że spośród instalacji gazów technicznych wykorzystywanych w
projektowanym Centrum Energetyki instalacje azotu 5.0, argonu 5.0, helu 5.0, tlenu 5.0,
powietrza syntetycznego 4.0 oraz wodoru 5.0 będą zasilane ze źródeł centralnych.
Źródłami zasilania instalacji gazów technicznych będą butle z gazami sprężonymi,
podłączone do paneli redukcyjnych. Panele redukcyjne wraz z butlami, znajdą lokalizację w
wydzielonych boksach projektowanego pomieszczenia źródeł zasilania gazów
technicznych. W przypadku znaczącego wzrostu zapotrzebowania takich gazów jak: azot
5.0, argon 5.0, hel 5.0 oraz tlen 5.0 możliwe jest zastosowanie wiązek butli bądź
przewoźnych zbiorników z ciekłymi gazami, które będą mogły być podłączone do paneli
redukcyjnych w miejsce jednej z ramp przeznaczonych dla podłączenia butli.
7
Na źródła zasilania gazów rozprowadzanych centralnie przewidziano dwa boksy,
każdy o powierzchni około 22,0 m². Pomieszczenie to zostanie zlokalizowane w poziomie
parteru projektowanego budynku.
Rozplanowanie boksów musi uwzględniać właściwości fizyko – chemiczne gazów
oraz wielkości zużycia gazów.
Schemat technologiczny rozprężalni gazów technicznych rozprowadzanych centralnie
przedstawiono na rysunku nr 9, a zestawieniem wraz z rozmieszczenie z urządzeń
przedstawiono na rysunku nr 10.
W projektowanej rozprężalni butle zostaną podłączone do jednostopniowych paneli
redukcyjnych. Dla argonu, azotu, tlenu i sprężonego powietrza syntetycznego
przewidziano zastosowanie paneli redukcyjnych umożliwiających jednoczesne podpięcie
2x4 butle, dla helu 2x2 butle. Panel redukcyjny dla wodoru 2x2 butle, zostanie
zabudowany w ognioodpornej wentylowanej szafie, umieszczonej w pomieszczeniu
rozprężalni.
Przyjęte w projekcie panele redukcyjne to półautomatyczne, jednostopniowe panele
redukcyjne z systemem przepłukiwania gazem roboczym, przeznaczone dla gazów czystych
i mieszanek gazowych. Panele przystosowane są do montażu manometrów kontaktowych
systemu sygnalizacji niedoboru gazów. Panele te są wyposażone we wskaźnik, która z butli
aktualnie pracuje. Przełączanie pomiędzy dwoma podłączonymi butlami ( rampami
butlowymi) następuje automatycznie, gdy ciśnienie po stronie pierwotnej spadnie poniżej
nastawionego poziomu. Jest to realizowane za pomocą dwóch zintegrowanych
reduktorów - nastawionych fabrycznie na nieznacznie różniące się wartości ciśnienia. Panel
będzie wyposażony w dodatkowy manometr kontaktowy, który będzie sygnalizował
poprzez system sygnalizacji niedoboru gazów o konieczności wymiany opróżnionych butli.
Poniżej przedstawiono dane techniczne przyjętego w projekcie typu paneli redukcyjnych.

5.2.
Dane techniczne panelu redukcyjnego, dwu butlowego:
 półautomatyczny, jednostopniowy panel redukcyjny z systemem przepłukiwania
gazem roboczym, przeznaczony dla gazów czystych i mieszanek gazowych;
 ciśnienie wejściowe – 230/315 bar (3300/4500 psi);
 ciśnienie na wyjściu – 14 bar;
 zakres temperatur – od -40 do +70º C;
 ilość podłączonych zbiorników – 2x1, maksymalnie 2x4 butle;
 uszczelka – PVDF;
 membrana – Hastelloy®;
 możliwość podłączenia maksymalnie 2x4 butli;
Lokalne źródła zasilania instalacji gazów technicznych.
Źródła pozostałych instalacje instalacji gazów technicznych o czystości 6.0 tj.:

instalacja argonu 6.0;

instalacja azotu 6.0;

instalacja helu 6.0;

instalacja mieszanki tlenu w argonie;

instalacja mieszanki wodoru w argonie;

instalacja mieszanki wodoru w dwutlenku węgla;

instalacja tlenu 6.0;

instalacja wodoru 6.0;
oraz pozostałych instalacji czyli:

instalacji acetylenu 2.6.

instalacji dwutlenku węgla 5.2;
8



instalacji metanu 5.5;
instalacja propanu 3.5;
instalacji tlenku węgla 4,7;
będą zasilane z lokalnych źródeł zasilania, którymi będą butle umieszczone w
wentylowanych ognioodpornych szafach, usytuowanych wewnątrz pomieszczeń
badawczych lub technicznych, rozmieszczonych wg potrzeb na poszczególnych
kondygnacjach. Szafy będą wyposażone w zabudowane jednostopniowe panele
redukcyjne z systemem przepłukiwania gazem roboczym, przeznaczone dla gazów czystych
i mieszanek gazowych. Zestawienia szaf wraz wyposażeniem przedstawiono na rzutach
Zastosowane szafy powinny spełniać wymagania zawarte w normie EN 14470-2:2006
„Ognioodporne szafy – część 2. Bezpieczne szafy do przechowywania butli z gazem pod
ciśnieniem.”
Wewnątrz szaf przeznaczonych na gazy techniczne przewiduje się montaż
jednostopniowych paneli redukcyjnych z systemem przepłukiwania gazem roboczym,
przeznaczonych dla gazów czystych i mieszanek gazowych.
Poniżej przedstawiono dane techniczne przyjętych w projekcie typów paneli redukcyjnych,
przewidzianych do zabudowy w szafach na gazy.

Dane techniczne panelu redukcyjnego dwu butlowego:
 półautomatyczny, jednostopniowy panel redukcyjny z systemem przepłukiwania
gazem roboczym, przeznaczony dla gazów czystych i mieszanek gazowych;
 możliwość podłączenia maksymalnie 2x4 butli;
Przewidziane do zastosowania dla gazów z wymaganą sygnalizacja niedoboru gazów.

Dane techniczne panelu dwu butlowego:
 jednostopniowy panel redukcyjny z systemem przepłukiwania gazem roboczym,
przeznaczony dla gazów czystych i mieszanek gazowych;

Dane techniczne panelu jedno butlowego:
 jednostopniowy panel redukcyjny z systemem przepłukiwania gazem roboczym,
przeznaczony dla gazów czystych i mieszanek gazowych;
 ciśnienie wejściowe - 230 bar (3300 psi);
 ilość podłączonych zbiorników – 1;materiały – mosiądz chromo – niklowy oraz
stal nierdzewna 316L;
9



uszczelka – PVDF;
membrana – Hastelloy®;
Dane techniczne panelu jedno butlowego do acetylenu;
 jednostopniowy, jednobutlowy panel redukcyjny do acetylenu średniej
czystości, wykonany z mosiądzu chromowanego;
 ciśnienie wejściowe: 40 bar;
 ciśnienie wyjściowe: 0 – 1,5 bar;
 elastyczny wąż przyłączeniowy butli do panelu;
 Wyjście do instalacji użytkownika: - NPT 3/8 ”
Zestawienie projektowanych szaf na butle z gazami, wraz z wyposażeniem
obejmującym typy zastosowanych paneli redukcyjnych przedstawiono na poszczególnych
rzutach budynku.
5.3.
Źródło sprężonego powietrza dla potrzeb technicznych.
Źródłem zasilania instalacji sprężonego powietrza dla potrzeb technicznych będzie
sprężarkownia powietrza technicznego. Sprężarkownia zostanie usytuowana w
wydzielonym wyłącznie do tego celu pomieszczeniu zlokalizowanym w poziomie piwnic
projektowanego budynku.
Schemat technologiczny sprężarkowni wraz przedstawiono na rysunku nr 11
z rozmieszczenie wraz z zestawieniem urządzeń przedstawiono na rysunku nr 12.
Stacja będzie przygotowywać powietrze w 1 klasie jakości powietrza wg kryteriów
normy ISO 8573:1.
Wg normy ISO 8573:1, dotyczącej jakości powietrza projektowana sprężarkownia
będzie dostarczała powietrza o następujących parametrach jakościowych:
 ze względu na zastosowanie filtrów dokładnych – usuwających zanieczyszczenia stałe
do wielkości 0,01μm – klasa jakości 1;
 ze względu na zastosowanie filtrów dokładnych i węglowych – usuwających krople
oleju włącznie z mgłą olejową do zawartości 0,01 mg/m3 – klasa jakości 1;
 ze względu na zastosowanie osuszaczy adsorpcyjnych o punkcie rosy -40º C – klasa
jakości 2;
 zastosowana stacja uzdatniania (osuszacz adsorpcyjny z zespołem filtrów) gwarantuje
redukcję zawartości CO2, CO, NO, NO2 oraz SO2 do poziomu wymaganego dla
powietrza stosowanego np. w medycynie;
W projekcie założono, że projektowany obiekt będzie zasilany z centralnej instalacji
sprężonego powietrza pracującej pod stałym ciśnieniem około 7 bar. Możliwość zmiany lub
regulacji ciśnienia będzie możliwa za pomocą lokalnych reduktorów instalowanych
bezpośrednia przed urządzeniami wymagającymi zasilania sprężonym powietrzem o niższej
wartości ciśnienia.
Projektowana sprężarkownia powietrza technicznego, będzie wyposażona w 2 sprężarki
śrubowe o wydajności 60,3 m3/h każda i maksymalnym ciśnieniu pracy 10 bar (1 MPa),
zbiornik wyrównawczy sprężonego powietrza o pojemności 1,5 m3 oraz system uzdatniania
powietrza.
Uwzględniając
wymagania
Użytkownika
dotyczące
zwiększonego
zapotrzebowania powietrza w pomieszczeniu nr 005 „UK LABORATORIUM”, instalacja
sprężonego powietrza technicznego będzie zasilana za pośrednictwem oddzielnej linii
zasilającej. W tym celu w pomieszczeniu sprężarkowni przewidziano montaż dodatkowego
zbiornika sprężonego powietrza o pojemności 1,5 m3 z układem redukcyjnym, który będzie
buforem powietrza dla instalacji w pomieszczeniu nr 005.
Praca sprężarkowni będzie sterowana automatycznie, w funkcji ciśnienia.
10
Pomieszczenie projektowanej stacji sprężarek będzie wentylowane mechanicznie.
Projektowany system wentylacji stacji ma zapewnić doprowadzenie do pomieszczenia
stacji niezbędnej ilości powietrza dla:
a) Sprężarki, która pobiera je bezpośrednio z pomieszczenia;
b) Dla wentylowania pomieszczenia i odebrania ciepła wydzielanego przez pracującą
sprężarkę, tak, aby temperatura wewnątrz pomieszczenia nie przekroczyła +35°C;
5.4. Źródło zasilania wewnętrznej instalacji gazu ziemnego.
Projektowana instalacja gazu ziemnego będzie zasilana z projektowanego przyłącza
gazu objętego zakresem odrębnego opracowania projektowego. Projektowane przyłącze
będzie zakończone układem redukcyjno - pomiarowym oraz kurkiem głównym,
zabudowanych w wolnostojącej szafce na zewnątrz budynku, będącej fragmentem czerpni
powietrza.
Obok szafy na punkt redukcyjno - pomiarowy, w osobnej szafce zostaną
zabudowane zawory DN40 i DN50 z głowicą samozamykającą MAG-3, będące
elementami wykonawczymi aktywnego systemu detekcji gazu ziemnego. Pozostałe
elementy systemu detekcji zostały przedstawione w części opisu dotyczącej wewnętrznej
instalacji gazowej. Każdy z dwóch przewodów przeznaczony jest dla zasilania jednego z
projektowanych pionów instalacji gazowej. Oba przewody wyprowadzone z szafki z
zaworami MAG-3, na odcinku długości około 3 m, będą ułożone w ziemi, na głębokości
około 1,3 m. Oba przewody zostaną wprowadzone do budynku poniżej stropu nad
parterem. Przejście przewodów przez ścianę zostanie wykonane jako przejście szczelne
typu GP-W DN 150.
Przewody będą układane w wykopie na podsypce piaskowej grubości 15 cm, a
następnie przykryte obsypką piaskową również o grubości 15 cm.
Odcinki instalacji gazowej wykonane z rur stalowych winny być wykonane z rur w izolacji
fabrycznej z PE lub pokryte polietylenowymi taśmami izolacyjnymi w klasie „C30” – napięcie
przebicia izolacji min. 15 kV.
Rozwiązanie projektowe punktu redukcyjno – pomiarowego wraz z szafką na zawory
z głowicą MAG-3 oraz odcinkiem instalacji prowadzonej w ziemi przedstawiono na rysunku
nr 13. Lokalizację wymienionych elementów przedstawiono na rysunkach nr 1 i 2.
5.5.
Strefy zagrożenia wybuchem.
5.5.1. Strefy zagrożenia wybuchem.
Zgodnie z „Dyrektywą nr 1999/92 WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16.12
1999 r., w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera
wybuchowa”. W szafach na butle w których będą zainstalowane panele redukcyjne
acetylenu, metanu, propanu, tlenku węgla i wodoru, jedynie w trakcie wymiany butli może
nastąpić wyciek minimalnej ilości wodoru – to znaczy takiej jaka jest zgromadzona w
łącznika butli, czyli kilkadziesiąt ml gazu. Posługując się definicją, Strefy 2, która brzmi:
„Strefa 2 to „Miejsce w którym jest mało prawdopodobne, że przestrzeń zagrożona
wybuchem składająca się z mieszaniny z powietrzem substancji łatwopalnych w formie
gazu, pary lub mgiełki będzie występować przy wykonywaniu zwykłych czynności. Lecz
jeśli wystąpi, to będzie utrzymywać się tylko przez krótki czas”, przyjmujemy, że strefa 2
teoretycznie może występować w szafach z butlami acetylenu, metanu i wodoru jedynie
powyżej zaworów butlowych, natomiast w szafach z butlami propanu i tlenku węgla
poniżej zaworów butlowych . W przypadku butli stojącej, zawór znajduje się na wysokości
11
160 cm. Butle w wymienionymi rodzajami gazów będą w sposób ciągły wentylowane
mechanicznie.
5.5.2. Ocena zagrożenia wybuchem w pomieszczeniach laboratoryjnych wyposażonych w
instalacje acetylenu, metanu, propanu, tlenku węgla i wodoru.
Zgodnie z §4. p.1 „Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i
higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może
wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U. nr 7, poz. 59) wraz z późniejszymi zmianami,
„Na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa, pracodawca,
nie naruszając innych przepisów z zakresu oceny stopnia zagrożeń dla zdrowia
i bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz stosowania odpowiednich środków ochronnych,
powinien dokonywać, nie rzadziej niż raz w roku, oceny ryzyka, w tym w szczególności
oceny dotyczącej prawdopodobieństwa wystąpienia i trwałości atmosfery wybuchowej;
3. Pracodawca, mając na uwadze zapobieganie wybuchom, powinien stosować środki
techniczne i organizacyjne odpowiednie do prowadzonych działań w miejscach
zagrożonych atmosferą wybuchową, tak aby zapobiegać tworzeniu się atmosfery
wybuchowej, a tam gdzie jest to niemożliwe dążyć do wyeliminowania źródeł zapłonu
atmosfery wybuchowej”;
W projekcie instalacji gazów technicznych przewidziano zastosowanie środków
technicznych, w postaci systemów detekcji acetylenu, metanu, propanu, tlenku węgla i
wodoru, działających w taki sposób, aby uniemożliwić powstanie atmosfery wybuchowej
w obu wymienionych pomieszczeniach. System detekcji składa się z dwóch detektorów
każdego z gazów wyskalowanych od 6 do 10% DGW, rozmieszczonych w pobliżu punktu
poboru tych gazów. W przypadku wystąpienia wycieku gazu i przekroczenia nastawionej
na detektorach wartości stężenia w atmosferze, nastąpi automatyczne zamknięcie
elektromagnetycznego zaworu odcinającego zainstalowanego na rurociągu zasilającym,
uniemożliwiając tym samym dalszy wzrost stężenia gazu i powstanie atmosfery
wybuchowej w tym pomieszczeniu. Przewidziano zastosowanie elektromagnetycznych
zaworów odcinających dopływ wymienionych gazów palnych i wybuchowych w
konfiguracji „normalnie zamknięty”, (zamyka się automatycznie w przypadku zaniku
zasilania), co jest zgodnie z punktem 3.1. § 8 „Rozporządzenia…” który brzmi:
„ ..powinno się: zapewnić utrzymanie pracy urządzeń i systemów zabezpieczających
w stanie bezpiecznego funkcjonowania, nawet w przypadku odcięcia dopływu energii,
niezależnie od pracy pozostałych instalacji;”
Zgodnie z § 37 ust. 1. „Rozporządzenia MSW i A z dnia 07 czerwca 2010 r. w
sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów”,
„W obiektach i na terenach przyległych, gdzie są prowadzone procesy technologiczne z
użyciem materiałów mogących wytworzyć mieszaniny wybuchowe lub w których materiały
takie są magazynowane, dokonuje się oceny zagrożenia wybuchem” oraz treści § 37 ust. 4.
„Oceny zagrożenia wybuchem dokonują: inwestor, projektant lub użytkownik decydujący o
procesie technologicznym”, dokonano oceny zagrożenia wybuchem.
Kryterium oceny zostało zawarte w treści § 37 ust. 7. :Rozporządzenia..” , który
określa graniczną wartość przyrostu cienienia w chwili wybuchu: „Pomieszczenie, w którym
może wytworzyć się mieszanina wybuchowa, powstała z wydzielającej się takiej ilości
palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, których wybuch mógłby spowodować przyrost
ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający 5 kPa, określa się jako pomieszczenie
zagrożone wybuchem”
5.5.3. Obliczenia wartości przyrostu ciśnienia w pomieszczeniach laboratoryjnych wyposażonych
w instalacje acetylenu, metanu, propanu, tlenku węgla i wodoru.
12
W celu dokonania pełnej oceny zagrożenia wybuchem w pomieszczeniach
laboratoryjnych wyposażonych w instalacje acetylenu, metanu, propanu, tlenku węgla i
wodoru, dokonano obliczeń przyrostu ciśnienia w wybranych pomieszczeniach, w oparciu
o załącznik do „Rozporządzenia MSW i A z dnia 07 czerwca 2010 r.”
Obliczenia wykonano wg wzoru:
P 
mmax  Pmax  W
V  Cst  
gdzie:
mmax
– maksymalna masa substancji palnych, tworzących mieszaninę wybuchową, jaka
może wydzielić się w rozpatrywanych pomieszczeniu (kg);
∆Pmax – maksymalny przyrost ciśnienia przy wybuchu stechiometrycznej mieszaniny
gazowo- lub parowo-powietrznej w zamkniętej komorze (Pa):
W
- współczynnik przebiegu reakcji wybuchu, uwzględniający nie hermetyczność
pomieszczenia, nie adiabatyczność reakcji wybuchu, a także fakt udziału w reakcji niecałej
ilości palnych gazów jaka wydzieliłaby się w pomieszczeniu – równy 0,17 dla palnych
gazów i 0,1 dla palnych par;
V
- objętość przestrzeni powietrznej pomieszczenia, stanowiąca różnicę między
objętością pomieszczenia i objętością znajdujących się w nim instalacji, sprzętu,
zamkniętych opakowań itp. (m3);
Cst
- objętościowe stężenie stechiometryczne palnych gazów lub par:
Cst 
1
1  4,84  
β – stechiometryczny współczynnik tlenu w reakcji wybuchu:
  nC 
nH  nCl nO

4
2
nC, nH, nCl, nO – odpowiednio ilości atomów węgla, wodoru, chlorowców i tlenu w
cząsteczce gazu lub pary;
ρ - gęstość palnych gazów lub par w temperaturze pomieszczenia w normalnych
warunkach pracy (kg·m-3).
W rozpatrywanym przypadku:
Obliczenia zostały wykonane dla pomieszczeń reprezentatywnych.
ACETYLEN: - POMIESZCZENIE NR 301 CTW LABORATORIUM 1.
mmax=8%DWG·V ;
kubatura pomieszczenia pomniejszona o objętości wypełniających je sprzętów wynosi:
172,508 m3.
 kg 
mmax  0,08  0,023  1,172 3   191,675 m3  0,465kg ;
m 
∆Pmax=909[kPa]=909000[Pa];
W=0,17[-];
V=172,508 [m3];
2
  2   2,5 ;
4
 
13
Cst 
1
 0,0763 ;
1  4,84  2,5
ρacetylenu(20ºC)=1,172[kg·m-3]
P 
0,465  909000  0,17
 4655,99Pa   4,7[kPa]  5kPa
172,508  0,0763  1,172
Jak z powyższego wynika, gdyby w pomieszczeniu nr 301 doszło do wybuchu
wydzielonego acetylenu, to wybuch spowodowałby przyrost ciśnienia maksymalnie o
4,656 kPa. Przyrost ciśnienia o taką wartość pozwala na wykluczenie tego pomieszczenie
jako zagrożonego wybuchem.
METAN: - POMIESZCZENIE NR 602 JKW PRODUKCJA WODORU.
mmax=8%DWG·V ;
160,337 m3.
 kg 
mmax  0,08  0,049  0,72 3   160,337 m3  0,451kg ;
m 
∆Pmax=909[kPa]=909000[Pa];
W=0,17[-];
V=160,337 [m3];
4
  1   2;
4
1
Cst 
 0,09363 ;
1  4,84  2,0
 
ρmetanu(20ºC)=0,72 [kg·m-3]
P 
0,451  605000  0,17
 4305,88Pa   4,306[kPa]  5kPa
160,337  0,09363  0,72
wydzielonego metanu, to wybuch spowodowałby przyrost ciśnienia maksymalnie o
PROPAN: - POMIESZCZENIE NR 005 UK LABORATORIUM.
mmax=6%DWG·V ;
257,625 m3.
 kg 
mmax  0,06  0,021 1,83 3   257,625 m3  0,594kg ;
m 
∆Pmax=742[kPa]=742000[Pa];
W=0,17[-];
 
14
V=257,625 [m3];
8
  3   5;
4
Cst 
1
 0,03968 ;
1  4,84  5,0
ρpropanu(20ºC)=1,83 [kg·m-3]
P 
0,594  742000  0,17
 4005,20Pa   4,005[kPa]  5kPa
257,625  0,03968 1,83
wydzielonego propanu, to wybuch spowodowałby przyrost ciśnienia maksymalnie o
TLENEK WĘGLA:- POMIESZCZENIE NR 603 JKW SYNTEZA CHEMICZNA.
mmax=8%DWG·V ;
115,573 m3.
 kg 
mmax  0,05  0,125 1,145 3  115,573 m3  1,323kg ;
m 
∆Pmax=615[kPa]=615000[Pa];
W=0,17[-];
V=115,573 [m3];
1
  1   0,5;
2
1
Cst 
 0,2924 ;
1  4,84  0,5
 
ρtlenku węgla(20ºC)=1,145 [kg·m-3]
P 
1,323  615000  0,17
 3575,61Pa   3,576[kPa]  5kPa
115,573  0,2924 1,145
wydzielonego tlenku węgla, to wybuch spowodowałby przyrost ciśnienia maksymalnie o
WODÓR:- POMIESZCZENIE NR 401 EO LABORATORIUM LTO.
mmax=10%DWG·V ;
109,688 m3.
 kg 
mmax  0,1  0,04  0,08989 3  109,688 m3  0,039kg ;
m 
∆Pmax=625[kPa]=625000[Pa];
W=0,17[-];
 
15
V=109,688 [m3];
2
   0,5 ;
4
Cst 
1
 0,2924 ;
1  4,84  0,5
ρwodoru (20ºC)=0,08989 [kg·m-3]
P 
0,039  625000  0,17
 1453,50Pa   1,454[kPa]  5kPa
109,688  0,2924  0,08989
Jak z powyższego wynika, gdyby w pomieszczeniu nr 401doszło do wybuchu
wydzielonego wodoru, to wybuch spowodowałby przyrost ciśnienia maksymalnie o
Rodzaj gazu
Acetylen
Metan
Propan
Tlenek węgla
Wodór
Wartość
maksymalna
DGW
10% DGW
9,3% DGW
7,5% DGW
10% DGW
10% DGW
Wartość DGW
przyjęta do obliczeń
(zalecana)
8% DGW
8% DGW
6% DGW
8% DGW
10% DGW
Wartość maksymalna – obliczone graniczne stężenie gazu (nie większe niż 10%DGW),
którego przekroczenie powoduje przy wybuchu przyrost ciśnienia większy niż 5[kPa].
6.0. SYSTEMY DETEKCJI ACETYLENU, DWUTLENKU WĘGLA, METANU, PROPANU,
TLENKU WĘGLA, WODORU ORAZ GAZU ZIEMNEGO.
Zgodnie z wymaganiami „Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na
których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz. U. nr 7, poz. 59) wraz z późniejszymi
zmianami, projektowanych pomieszczeniach badawczych do których zostaną doprowadzone
instalacje takich gazów jak:

acetylen;

dwutlenek węgla;

metan;

propan;

tlenek węgla;

wodór;

gaz ziemny;
przewidziano zainstalowanie aktywnego systemu detekcji tych gazów. Dla każdego z
wymienionych gazów przewidziano dedykowany system detekcji.
Systemy detekcji gazów palnych i wybuchowych będą się składały z odpowiednio
dobranych detektorów wykrywających obecność gazu, centralek sterująco – alarmowych,
sygnalizatorów optyczno – akustycznych oraz zaworów z głowicą samozamykającą
(elektromagnetyczną). Przewidziano zastosowanie elektromagnetycznych zaworów
16
odcinających dopływ gazu w konfiguracji „normalnie zamknięty”, (zamyka się automatycznie
w przypadku zaniku zasilania), co jest zgodnie z punktem 3.1. § 8 „Rozporządzenia…”
Przyjęte systemy działają 2 progowo. Po osiągnięciu I progu, czyli przyjętego przez
Użytkownika stężenia gazu np. 4% DGW (połowa obliczonej w p. 5.5.3. wartości dolnej
granicy wybuchowości), centralka sterująca, uruchamia sygnalizację optyczną. W przypadku
osiągnięcia II progu, czyli 8 % DGW nastąpi automatyczne odcięcie dopływu gazu do
instalacji poprzez zamknięcie zaworu z głowicą elektromagnetyczną z jednoczesnym
uruchomieniem alarmu optycznego i akustycznego przez sygnalizatory, które zostaną
zainstalowane na drzwiami tego pomieszczenia w którym nastąpił wyciek gazu.
UWAGA:
OSTATECZNĄ KALIBRACJĘ SYSTEMÓW DETEKCJI GAZÓW TJ. DETEKTORÓW, CENTRALEK
STERUJĄCYCH NALEŻY DOKONAĆ PO UZGODNIENIU Z UŻYTKOWNIKIEM POMIESZCZENIA,
DOKŁADNYCH WARTOŚCI MONITOROWANYCH PARAMETRÓW ORAZ UZYSKANIU
INFORMACJI NA TEMAT TECHNOLOGII WYKONYWANYCH BADAŃ. JEST TO SZCZEGÓLNIE
WAŻNE W POMIESZCZENIACH, GDZIE WYSTĘPUJE KILKA INSTALACJI GAZÓW PALNYCH I
WYBUCHOWYCH.
6.1. System detekcji acetylenu.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń zasilanych acetylenem, w
pomieszczeniach do których zostanie doprowadzona instalacja acetylenu, przewidziano
zainstalowanie aktywnego systemu detekcji. System ten będzie się składał z dwóch
detektorów wykrywających obecność acetylenu, centralki sterująco – alarmowej,
sygnalizatorów optyczno - akustycznych oraz zaworu z głowicą samozamykającą
(elektromagnetyczną).
Detektory acetylenu będą umieszczone nie niżej niż 30 cm pod stropem, powyżej
punktu poboru i w bezpośredniej bliskości urządzenia zasilanego acetylenem, natomiast
zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną, zostanie zainstalowany poza
pomieszczeniem w którym występuje ta instalacja. Zawór odcinający z głowicą
elektromagnetyczną w konfiguracji „normalnie zamknięty”, w wykonaniu ATEX , zostanie
zabudowany w wentylowanej skrzynce metalowej. Lokalizacja zaworu - wg rzutów
Przyjęty system działa 2 progowo. Po osiągnięciu I progu, czyli przyjętego przez
Użytkownika stężenia gazu np. 4% DGW (dolnej granicy wybuchowości), centralka sterująca,
uruchamia sygnalizację optyczną. W przypadku osiągnięcia II progu, czyli 8 % DGW nastąpi
automatyczne odcięcie dopływu gazu do instalacji poprzez zamknięcie zaworu z głowicą
elektromagnetyczną z jednoczesnym uruchomieniem alarmu optycznego i akustycznego
przez sygnalizator, który zostanie zainstalowany na drzwiami tego pomieszczenia w którym
nastąpił wyciek gazu. Sygnał ten również będzie odzwierciedlony w centralce sterującej.
Schemat ideowy systemu detekcji acetylenu przedstawiono na rysunku nr 15.
6.2. System detekcji dwutlenku węgla.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa, w pomieszczeniach których będzie
występowała instalacja dwutlenku węgla, przewidziano zainstalowanie aktywnego systemu
detekcji dwutlenku węgla. System ten będzie się składał z kontrolera detektora,
wykrywającego obecność dwutlenku węgla, zabudowanego około 200 cm nad poziomem
posadzki, w pobliżu punktu poboru tego gazu, sygnalizatora optyczno - akustycznego oraz
zaworu z głowicą samozamykającą (elektromagnetyczną). Detektor CO2 łączy w sobie cechy
detektora oraz centralki sterująco – alarmowej, która w przypadku wycieku gazu, będzie
automatycznie odcinała dopływ gazu poprzez zamknięcie zaworu z głowicą
17
elektromagnetyczną z jednoczesnym uruchomieniem alarmu optycznego i akustycznego.
Sygnalizator optyczno – akustyczny umieszczony ponad drzwiami wejściowymi do
pomieszczenia będzie informować obsługę o ewentualnym wycieku gazu.
Schemat systemu detekcji dwutlenku węgla przedstawiono na rysunkach od 16/1 do 16/4.
6.3.
System detekcji metanu.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń zasilanych metanem, w
pomieszczeniach do których zostanie doprowadzona instalacja tego gazu, przewidziano
detektorów wykrywających obecność metanu, centralki sterująco – alarmowej,
Detektory metanu będą umieszczone nie niżej niż 30 cm pod stropem, powyżej
punktu poboru i w bezpośredniej bliskości urządzenia zasilanego metanem, natomiast zawór
odcinający z głowicą elektromagnetyczną, zostanie zainstalowany poza pomieszczeniem, w
którym występuje ta instalacja. Zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną w
konfiguracji „normalnie zamknięty”, w wykonaniu ATEX , zostanie zabudowany w
wentylowanej skrzynce metalowej. Lokalizacja zaworu - wg rzutów poszczególnych
kondygnacji.
Schemat ideowy systemu detekcji metanu przedstawiono na rysunkach od 17/1 do 17/5.
6.4. System detekcji propanu.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń zasilanych propanem, w
detektorów wykrywających obecność propanu, centralki sterująco – alarmowej,
Detektory propanu będą umieszczone od15 do 30 cm nad posadzką, w
bezpośredniej bliskości urządzenia zasilanego propanem, natomiast zawór odcinający z
głowicą elektromagnetyczną zostanie zainstalowany poza pomieszczeniem, w którym
występuje ta instalacja. Zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną w konfiguracji
„normalnie zamknięty”, w wykonaniu ATEX, zostanie zabudowany w wentylowanej skrzynce
metalowej. Lokalizacja zaworu - wg rzutu parteru.
Schemat ideowy systemu detekcji propanu przedstawiono na rysunku nr 18.
18
6.5. System detekcji tlenku węgla.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń zasilanych tlenkiem węgla, w
detektorów wykrywających obecność tlenku węgla, centralki sterująco – alarmowej,
Detektory propanu będą umieszczone na wysokości 150 i 180 cm nad posadzką, w
bezpośredniej bliskości urządzenia zasilanego tlenkiem węgla, natomiast zawór odcinający z
głowicą elektromagnetyczną, zostanie zainstalowany poza pomieszczeniem, w którym
występuje ta instalacja. Zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną w konfiguracji
„normalnie zamknięty”, w wykonaniu ATEX, zostanie zabudowany w wentylowanej skrzynce
metalowej. Lokalizacja zaworów - wg rzutów poziomów +3 oraz +6.
nastąpił wyciek gazu. Sygnał alarmu będzie również odzwierciedlony w centralce sterującej.
Schematy ideowy systemu detekcji tlenku węgla przedstawiono na rysunkach nr 19/1 i
19/2.
6.6. System detekcji wodoru.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń zasilanych wodorem, w
pomieszczeniach do których zostanie doprowadzona instalacja wodoru, przewidziano
zainstalowanie aktywnego systemu detekcji. W związku z tym, że w projektowanym obiekcie
będą występowały niezależnie od siebie dwie instalacje wodoru, czystości 5.0 i 6.0, zasilane
z różnych źródeł, projekt przewiduje odrębne systemy detekcji dla każdej z instalacji.
6.6.1 System detekcji wodoru 5.0.
Instalacje wodoru 5.0 będzie zasilana z centralnego źródła zasilania, czyli buli
podłączonych do panelu redukcyjnego, zlokalizowanego w pomieszczeniu rozprężalni
gazów, znajdującej się w poziomie parteru.
System detekcji będzie się składał z dwóch detektorów wykrywających obecność
wodoru w każdym pomieszczeniu do którego doprowadzono instalację wodoru, centralki
sterująco – alarmowej, sygnalizatorów optyczno - akustycznych oraz zaworu z głowicą
samozamykającą (elektromagnetyczną).
Detektory wodoru będą umieszczone nie niżej niż 30 cm pod stropem, powyżej
punktu poboru i w bezpośredniej bliskości urządzenia zasilanego wodorem 5.0, natomiast
zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną, zostanie zainstalowany w korytarzu, przed
pomieszczeniem w którym występuje ta instalacja.
Zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną w konfiguracji „normalnie
zamknięty, w wykonaniu ATEX , zostanie zabudowany w wentylowanej skrzynce metalowej.
Lokalizacja zaworów - wg rzutów poszczególnych kondygnacji.
19
Schematy ideowe systemu detekcji wodoru 5.0 przedstawiono na rysunkach od nr
20/1 do nr 20/6.
6.6.1 System detekcji wodoru 6.0.
Instalacje wodoru 6.0 będą zasilane z lokalnych źródeł zasilania, którymi będą butle
umieszczone w wentylowanych ognioodpornych szafach, usytuowanych wewnątrz
pomieszczeń badawczych lub technicznych i rozmieszczonych wg potrzeb na
poszczególnych kondygnacjach.
Dla każdej z lokalnych instalacji wodoru 6.0 przewidziano odrębny system detekcji.
System będzie się składał z dwóch detektorów wykrywających obecność wodoru w
każdym pomieszczeniu do którego doprowadzono instalację wodoru, centralki sterująco –
alarmowej, sygnalizatorów optyczno - akustycznych oraz zaworu z głowicą samozamykającą
Detektory wodoru będą umieszczone nie niżej niż 30 cm pod stropem, powyżej
punktu poboru i w bezpośredniej bliskości urządzenia zasilanego wodorem, natomiast zawór
odcinający z głowicą elektromagnetyczną, zostanie zainstalowany poza pomieszczeniem w
którym występuje ta instalacja. Zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną w
konfiguracji „normalnie zamknięty”, w wykonaniu ATEX , zostanie zabudowany w
wentylowanej skrzynce metalowej. Lokalizacja zaworów - wg rzutów poszczególnych
kondygnacji.
Schematy ideowe systemu detekcji wodoru 6.0 przedstawiono na rysunkach od nr
21/1 do 20/5.
6.7. System detekcji gazu ziemnego.
W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń zasilanych gazem ziemnym, w
pomieszczeniach projektowanego obiektu, do których zastanie doprowadzona instalacja
gazu ziemnego przewidziano zainstalowanie aktywnego systemu detekcji gazu.
System ten będzie się składał z detektorów wykrywających obecność gazu, centralek
sterujących, sygnalizatorów optyczno – akustycznych oraz zaworów z głowicą
samozamykającą (elektromagnetyczną.
Detektory gazu ziemnego (metanu) będą umieszczone nie niżej niż 30 cm pod stropami
pomieszczeń w bezpośredniej bliskości palników gazowych.
W przypadku pojawienia się wypływu gazu z instalacji, oraz osiągnięciu 10% DGW (Dolnej
Granicy Wybuchowości), nastąpi automatyczne zamknięcie zaworu z głowicą MAG-3 oraz
odcięcie dopływu gazu do tej części instalacji w której nastąpił wyciek. Centralka
sygnalizująco – sterująca systemem detekcji, poprzez sygnalizator optyczno – akustyczny,
wskaże w którym pomieszczeniu nastąpił wyciek gazu.
Przed każdym pomieszczeniem przewidziano montaż zaworu odcinającego.
Rozwiązanie takie umożliwi po zamknięciu zaworu odcinającego to pomieszczenie, na
ponowne uruchomienia instalacji.
20
W projekcie przyjęto, że każdy z pionów projektowanej instalacji gazowej będzie
posiadał własny zawór odcinający z głowicą elektromagnetyczną. Zgodnie z
obowiązującymi przepisami, zawory elektromagnetyczne MAG-3, muszą być zainstalowane
na zewnątrz budynku. Oba zawory zostaną zabudowane we wnęce sąsiadującej z
punktem redukcyjno pomiarowym gazu. Lokalizację zaworów przedstawiono na rzucie
poziomu 0 oraz rysunku nr 13.
Lokalizację wszystkich elementów aktywnego systemu detekcji gazu przedstawiono na
rzutach poszczególnych kondygnacji, a schemat systemu przedstawiono na rysunku nr 22.
UWAGA 1:
Zasilanie oraz okablowanie elementów wszystkich opisanych w punkcie 6.0 opisu
technicznego, systemów detekcji gazów wchodzi w zakres projektu branży elektrycznej.
7.0. SYSTEM SYGNALIZACJI NIEDOBORU GAZÓW.
Projekt zakłada, że projektowane instalacje gazów technicznych będą wyposażone
w urządzenia sygnalizujące niedobór gazów. Dotyczy to w szczególności gazów
rozprowadzanych centralnie, jak również gazów ze źródeł lokalnych, gdzie ze względu na
charakter wykonywanych prac badawczych konieczne jest zachowanie ciągłości zasilania.
Rozwiązanie takie umożliwi monitorowanie zużycia gazów, co jest szczególnie ważne w
przypadku urządzeń wymagających ciągłości zasilania.
System sygnalizacji niedoboru gazu składa się z manometrów kontaktowych
zainstalowanych w reduktorach paneli redukcyjnych oraz paneli sygnalizujących optycznie
i akustycznie niedobór gazów.
Manometr kontaktowy przez elektryczny obwód sygnalizacyjny będzie przekazywał
impuls do urządzenia sygnalizującego. Urządzenie to będzie za pomocą sygnałów
akustycznego i optycznego, informowało Użytkownika o niedoborze gazu.
Zamiast manometrów zainstalowanych po stronie wysokiego ciśnienia w reduktorach
paneli redukcyjnych, będą zainstalowane manometry kontaktowe, które będą przez
elektryczny obwód sygnalizacyjny przekazywały impuls do urządzenia sygnalizującego,
zlokalizowanego w pomieszczeniu wskazanym przez Użytkownika. Urządzenia te będą za
pomocą sygnałów akustycznego i optycznego, informowały o niedoborze gazów. Schemat
ideowy systemu sygnalizacji niedoboru dla gazów rozprowadzanych centralnie
przedstawiono na rysunku nr 23, natomiast dla gazów rozprowadzanych lokalnie na
rysunkach nr 24/B i 24/D.
Lokalizację paneli sygnalizacyjnych przedstawiono na rzutach poszczególnych kondygnacji..
UWAGA:
Zasilanie oraz okablowanie elementów systemu sygnalizacji niedoboru gazów wchodzi w
zakres projektu branży elektrycznej.
8.0. WYTYCZNE DLA BRANŻ.
8.1. Branża budowlana.


Zaprojektować pomieszczenie źródeł zasilania w gazy techniczne, składające się z
dwóch boksów – wg wytycznych technologicznych. Do każdego z boksów wymagana
brama wjazdowa o szerokości min. 2,2 m, wysokości bramy min. 2,5 m;
Zaprojektować pomieszczenie sprężarkowni – wg wytycznych technologicznych;
21

Sprężarka wytwarza w trakcie pracy hałas o natężeniu 68 dBA mierzony w odległości
1,0 m, dlatego celem ograniczenia hałasu ściany wewnętrzne i strop w pomieszczeniu
sprężarkowni należy zaizolować akustycznie za pomocą płyt z wełny mineralnej;
Pomieszczenie sprężarkowni nie wymaga specjalnych zabezpieczeń przed drganiami.
Sprężarki są dostarczane wraz z gumami antywibracyjnymi, montowanymi do podłoża.
Na podłączeniach do instalacji zostaną zamontowane węże elastyczne, zapobiegające
przenoszeniu drgań na instalację.

8.2. Branże instalacyjne.


Pomieszczenie sprężarkowni ogrzewane – 8° C;
W pomieszczeniu sprężarkowni należy przewidzieć zawór ze złączką do węża oraz kratkę
ściekową;
 Pomieszczenie stacji sprężarek wentylowane mechanicznie. Wymagana ilość powietrza
chłodzącego 25 m3/min dla każdej ze sprężarek. Temperatura w trakcie pracy
sprężarkowni nie może przekroczyć 35˚ C;
 Przewidzieć wentylację mechaniczną szaf przeznaczonych na gazy techniczne.
 Projektowane szafy na gazy techniczne należy wentylować wg podanych niżej założeń:
Szafa na butle o kubaturze 0,5 m3, wymaga przepływu powietrza następujących
ilościach:
- dla gazów palnych i samozapalnych - 4m3/h, przy spadku ciśnienia o 20 Pa;
- dla gazów trujących i silnie trujących - 50 m3/h, przy spadku ciśnienia o 77 Pa;
Dla szafy o kubaturze 1,2 m3, wymagania wynoszą odpowiednio - 11m3/h i 132m3/h.
Dotyczy to projektowanych szaf dla gazów palnych czyli acetylenu, metanu, propanu,
tlenku węgla i wodoru, oraz dwutlenku węgla.
8.2. Branża elektryczna.

Przewidzieć wykonanie zasilania centralek alarmowych systemu detekcji acetylenu
metanu, propanu, tlenku węgla i wodoru, oraz dwutlenku węgla;
Przewidzieć wykonanie okablowania elementów systemu detekcji wymienionych w
projekcie gazów technicznych;
Przewidzieć wykonania zasilania panelu sygnalizacyjnego systemu sygnalizacji
niedoboru gazów;
Przewidzieć wykonanie okablowania elementów systemu sygnalizacji niedoboru gazów;
Do pomieszczenia projektowanej sprężarkowni powietrza technicznego doprowadzić
energię elektryczną do zasilania agregatów sprężarkowych – 2x7,5 kW;
W pomieszczeniu sprężarkowni przewidzieć dodatkowo 3 gniazda elektryczne 0,5 kW;
Uziemić urządzenia technologiczne sprężarkowni, oraz urządzeń w rozprężalni gazów
technicznych oraz instalacji gazów technicznych;






9.0. WYTYCZNE MONTAŻU.
Roboty montażowe instalacji gazów technicznych należy prowadzić zgodnie z:
a)
Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U.
2003r. Nr 47 poz. 401).
22
b)
Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano - montażowych, tom II
"Instalacje sanitarne i przemysłowe" (Arkady 1988).
9.1. Rurociągi instalacji.
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
j)
k)
l)
m)
n)
o)
Instalacje gazów technicznych należy wykonać zgodnie z Rozdziałem 7 Działu IV
„Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” (Dz. U. Nr 75,
poz.690 z dnia 15 czerwca 2002 r.
Przewody instalacji należy prowadzić, zachowując wymaganą, minimalną odległość 0,1
m od przewodów innych instalacji;
Instalacje gazów technicznych powinny być uziemione;
Iskrzące elementy instalacji elektrycznej w pomieszczeniu powinny się znajdować w
odległości 60 cm od punktów poboru acetylenu, metanu propanu i wodoru, oraz
usytuowane poniżej;
Po zakończonym montażu wszystkie instalacje należy przedmuchać argonem;
Badania odbiorcze po zakończeniu montażu instalacji rurociągowych gazów
medycznych i zainstalowaniu punktów poboru obejmują:
 Kontrolę podwieszeń uchwytów i wsporników;
 Kontrolę oznakowania rurociągów;
 Próbę wytrzymałości mechanicznej – próba ciśnieniowa;
 Próbę szczelności;
 Kontrolę zaworów odcinających - strefowych;
 Próbę na obecność połączeń krzyżowych;
 Próbę na obecność przeszkód w przepływie;
 Sprawdzenie mechanicznego działania punktów poboru i przyporządkowania do
odpowiadającej instalacji oraz możliwości identyfikacji;
 Badanie zaworów nadmiarowych;
 Próby instalacji kontrolnych i alarmowych;
 Próbę na obecność zanieczyszczeń stałych w rurociągach instalacji;
 Napełnienie instalacji właściwym rodzajem gazu;
 Sprawdzenie prawidłowości oznakowania rurociągów i armatury;
Po zakończeniu robót montażowych, przewody instalacji należy poddać próbie
szczelności – ciśnieniem 1,5 krotnie wyższym od ciśnienia pracy instalacji – czas trwania
1 h, a następnie próbie ciśnieniowej – ciśnienie próbne wynosi 1,0 MPa - czas trwania
próby - 0,5 h, próbę przeprowadzić przy użyciu azotu; a odcinka instalacji tlenu o
ciśnieniu pracy 12 bar - 1,8 MPa. Czas trwania próby – 24 h
Do odbioru instalacji dołączyć kopie protokołów z przeprowadzonych prób szczelności i
ciśnienia;
Przewody instalacji gazów technicznych powinny być oznakowane naklejkami z opisem
gazu oraz zaznaczonym kierunkiem przepływu zgodnie z normą EN-13480-5;
Rurociągi wykonane z stali kwasoodpornej nie wymagają dodatkowego zabezpieczenia
antykorozyjnego;
Instalacje należy przekazać użytkownikowi pod ciśnieniem roboczym ustalonym w trakcie
rozruchu;
Przejścia, przepusty i piony instalacyjne przechodzące przez ściany i stropy (oddzielenia
przeciwpożarowe - granice stref pożarowych) należy wykonywać w stalowych tulejach
ochronnych oraz zabezpieczyć pożarowo uszczelnieniami o odporności ogniowej jak
dany element budowlany;
Dla rur z materiałów niepalnych – posiadająca stosowne atesty, ognioochronna
pęczniejąca masa uszczelniająca;
23
p)
Przejścia instalacji przez oddzielenia dymoszczelne
ewakuacyjne) należy uszczelnić materiałem niepalnym;
(korytarze,
poziome
drogi
10.0. WYTYCZNE OBSŁUGI.
10.1. Instalacje gazów technicznych.
Podane poniżej wytyczne maja charakter ramowy. Obsługa instalacji gazów technicznych
powinna być realizowana ściśle wg opracowanych oddzielnie i wdrożonych do stosowania
procedur dotyczących użytkowania instalacji ze szczególnym uwzględnieniem butli
ciśnieniowych.
W trakcie eksploatacji instalacji gazów technicznych należy przestrzegać:
 „Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23.12.2003 r., w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów,
napełnianiu zbiorników gazami oraz używaniu i magazynowaniu karbidu”,
 „Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07.06.2010 r. w
sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i
terenów”;
 „Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21.04.2006 r. w
terenów”;
 Obsługę instalacji mogą wykonywać wyłącznie pracownicy przeszkoleni w zakresie BHP
przy użytkowaniu i eksploatacji butli ze sprężonymi gazami palnymi;.
 Do zasadniczych obowiązków obsługującego instalacje należy:
a) Codzienna kontrola ciśnienia gazów w instalacjach
b) Regularna kontrola działania zaworów odcinających oraz manometrów;
c) Wymiana opróżnionych butli na pełne tak, aby nie wystąpiła przerwa w dopływie
gazów do instalacji;
d) W każdym z boksów rozprężalni mogą się znajdować jedynie butle z gazami
przewidzianymi w projekcie;
e) Wewnątrz rozprężalni zabrania się składowania jakichkolwiek materiałów palnych;
f)
Napisy ostrzegawcze:
Na drzwiach szaf przeznaczonych dla gazów palnych w wybuchowych należy umieścić napis
z nazwą gazu i ostrzeżeniem, czytelny z odległości 10 m, na przykład:
„UWAGA ACETYLEN
– NIE ZBLIŻAĆ SIĘ Z OGNIEM”
„UWAGA WODÓR
– NIE ZBLIŻAĆ SIĘ Z OGNIEM”
W celu wyeliminowania możliwości postawania w strefie 2 zagrożenia wybuchem od iskier
wytwarzanych mechanicznie, zgodnie z Załącznikiem A, normy EN 1127-1:2007 wewnątrz
boksu mieszczącego rozprężalnie acetylenu i wodoru należy umieścić napis:
„STOSOWAĆ JEDYNIE NARZĘDZIA POSIADAJĄCE
DOPUSZCZENIE DO PRACY W STREFIE 2”
Wewnątrz szafy na butle z tlenem:
24
„NIE DOTYKAĆ URZĄDZEŃ TLENU
ZATŁUSZCZONYMI RĘKAMI LUB NARZĘDZIAMI”
Opisy i oznakowanie graficzne stref zagrożenia wybuchem wykonać przy użyciu znaków
graficznych wykonanych wg normy PN EN 1127.
g) Sprzęt ppoż. i BHP:
 w pomieszczeniu rozprężalni gazów technicznych jak i w pomieszczeniach, gdzie
będą szafy z gazami należy przewidzieć lokalizację rękawic oraz okularów
ochronnych;
 dla zapewnienia bezpiecznego transportu butli z gazami należy używać
atestowanego wózka przeznaczonego do transportu butli;
10.2. Postępowanie z gazami i ich magazynowanie wg „Karty charakterystyki substancji
niebezpiecznej chemicznie”.
10.2.1.
Właściwości fizyczne i chemiczne acetylenu:
Produkt skrajnie łatwopalny. Ogrzanie grozi wybuchem. Produkt wybuchowy z dostępem
i bez dostępu powietrza. Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem w bardzo szerokim
zakresie stężeń.
Chemicznie niestabilny, ulega rozpadowi pod wpływem ogrzewania. Gaz rozpuszczony pod
ciśnieniem.
W wysokich stężeniach może powodować uduszenie. Powoduje najpierw utratę zdolności
poruszania się i utratę świadomości, a następnie śmierć.
Brak zauważalnych objawów duszenia się.
Postać, smak, zapach: W warunkach normalnych gaz bezbarwny, o charakterystycznym
zapachu podobnym do czosnku. Czysty acetylen ma słaby eteryczny zapach.
Masa molowa: 26
Temperatura topnienia: -80,8°C (w punkcie potrójnym)
Temperatura sublimacji: -84,0°C
Temperatura krytyczna: 35°C
Temperatura samozapłonu: 325°C
Gęstość względna gazu: 0,91 (powietrze = 1)
Gęstość bezwzględna gazu: 1,13 kg/m3 (w 20°C i 1,013 bar)
Granice wybuchowości w powietrzu: 2,4% - 83%
Rozpuszczalność w wodzie: 1209 g/ m3 (w 20°C i 1,013 bar)
Ciśnienie w butli: ok. 19 bar (przy 15°C).
Inne dane: Bardzo dobrze rozpuszczalny w acetonie.
10.2.2. Obchodzenie się z acetylenem.
Acetylen jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach)
spełniających wymagania Dozoru Technicznego. Osprzęt i instalację przedmuchać gazem
obojętnym przed rozpoczęciem eksploatacji. Używać osprzętu odpowiedniego do acetylenu,
zapewniać szczelność. Przy pracy z acetylenem należy używać narzędzi nie iskrzących. Sprzęt
musi być dobrze uziemiony. Nie dopuszczać do kontaktu acetylenu z czystą miedzią, rtęcią,
srebrem, stopami o zawartości miedzi powyżej 70% lub zawartości srebra ponad 43%.
Utrzymywać z dala od źródeł zapłonu, szczególnie wyładowań elektrostatycznych. Nie palić
25
tytoniu podczas pracy z acetylenem. Zabronione jest otwieranie zaworów butli nie
podłączonych do instalacji odbiorczej.
10.2.3. Magazynowanie acetylenu.
Acetylen jest magazynowany w postaci rozpuszczonej pod ciśnieniem w butlach
wypełnionych masą porowatą nasyconą rozpuszczalnikiem (najczęściej acetonem). Butle z
acetylenem należy magazynować szczelnie zamknięte w dobrze wentylowanym miejscu z
dala od źródeł ciepła, zapłonu i iskier, także od wyładowań elektrostatycznych, od gazów
utleniających oraz innych substancji utleniających. Butle należy chronić przed nagrzaniem do
temperatury większej niż 50 °C. Butle zabezpieczone przed przewróceniem się należy
magazynować w pozycji pionowej. Instalacje elektryczne w wykonaniu
przeciwwybuchowym. Osoby mające kontakt z acetylenem powinny być odpowiednio
przeszkolone i posiadać świadomość zagrożeń wynikających z właściwości
fizykochemicznych produktu.
10.2.4. Obchodzenie się z argonem:
Argon jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach)
obojętnym przed rozpoczęciem eksploatacji. Unikać dostania się wody do zbiornika.
Pojemników z argonem nie należy eksploatować w pomieszczeniach zamkniętych, nie
wentylowanych. Zabronione jest otwieranie zaworów butli nie podłączonych do instalacji
odbiorczej.
10.2.5. Magazynowanie argonu.
Argon jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach)
spełniających wymagania Dozoru Technicznego. Butle z argonem należy magazynować w
dobrze wentylowanym miejscu, z dala od źródeł ciepła. Butle należy chronić przed
nagrzaniem do temperatury powyżej 50°C. Butle zabezpieczone przed przewróceniem się
należy magazynować w pozycji pionowej. Osoby mające kontakt z argonem powinny być
odpowiednio przeszkolone i posiadać świadomość zagrożeń wynikających z właściwości
10.2.6. Obchodzenie się z azotem:
Azot jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach) spełniających
wymagania Dozoru Technicznego. Osprzęt i instalację przedmuchać gazem obojętnym
przed rozpoczęciem eksploatacji. Unikać dostania się wody do zbiornika. Pojemników z
azotem nie należy eksploatować w pomieszczeniach zamkniętych, nie wentylowanych.
Zabronione jest otwieranie zaworów butli nie podłączonych do instalacji odbiorczej.
10.2.7. Magazynowanie azotu.
Azot jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach) spełniających
wymagania Dozoru Technicznego. Butle z azotem należy magazynować w dobrze
wentylowanym miejscu, z dala od źródeł ciepła i od gazów palnych oraz innych substancji
palnych. Butle należy chronić przed nagrzaniem do temperatury powyżej 50°C. Butle
zabezpieczone przed przewróceniem się należy magazynować w pozycji pionowej. Osoby
mające kontakt z azotem powinny być odpowiednio przeszkolone i posiadać świadomość
zagrożeń wynikających z właściwości fizykochemicznych produktu.
26
10.2.8. Obchodzenie się z helem:
Hel jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach) spełniających
wymagania Dozoru Technicznego. Osprzęt i instalację przedmuchać gazem obojętnym
przed rozpoczęciem eksploatacji. Unikać dostania się wody do zbiornika. Pojemników z
gazem nie należy eksploatować w pomieszczeniach zamkniętych, nie wentylowanych.
10.2.9. Magazynowanie helu.
Hel jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach) spełniających
wymagania Dozoru Technicznego. Butle z gazem należy magazynować w dobrze
wentylowanym miejscu, z dala od źródeł ciepła. Butle należy chronić przed nagrzaniem do
temperatury powyżej 50°C. Butle zabezpieczone przed przewróceniem się należy
magazynować w pozycji pionowej. Osoby mające kontakt z gazem powinny być
odpowiednio przeszkolone i posiadać świadomość zagrożeń wynikających z właściwości
10.2.10. Właściwości fizyczne i chemiczne dwutlenku węgla.
Gaz skroplony, niepalny. Wypływając z butli oziębia się, kontakt z tą substancją może
spowodować poważne odmrożenia. W wysokich stężeniach, szczególnie w pomieszczeniach
zamkniętych działa dusząco. Powoduje najpierw utratę zdolności poruszania się i utratę
świadomości, a następnie śmierć. Brak zauważalnych objawów duszenia się.
Postać, smak, zapach: Dwutlenek węgla skroplony jest cieczą bez barwy, zestalającą się na
powietrzu. W warunkach normalnych jest gazem bezbarwnym o kwaśnym smaku i bez
zapachu.
Masa molowa: 44
Temperatura topnienia: -56,6°C
Temperatura wrzenia: -78,5°C
Temperatura krytyczna: 31°C
Temperatura samozapłonu: Gaz niepalny
Gęstość bezwzględna gazu: 1,85 kg/ m3 (w 20°C i 1,013 bar)
Gęstość bezwzględna cieczy: 1178 kg/ m3 (w -56,6° C i 5,2 bar)
Gęstość bezwzględna cieczy: 776,2 kg/ m3 (w 20°C)
Inne dane: Gaz cięższy od powietrza, może gromadzić się w pomieszczeniach zamkniętych
lub zagłębieniach wypierając tlen z powietrza.
10.2.11. Obchodzenie się z dwutlenkiem węgla:
Stosować tylko taki osprzęt, który jest odpowiedni dla dwutlenku węgla. Unikać
dostania się wody do zbiornika. Pojemników z dwutlenkiem węgla nie należy eksploatować
w pomieszczeniach zamkniętych, nie wentylowanych. Zabronione jest otwieranie zaworów
butli nie podłączonych do instalacji odbiorczej.
27
10.2.12. Magazynowanie dwutlenku węgla:
Dwutlenek węgla jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach)
spełniających wymagania Dozoru Technicznego. Butle z gazem należy magazynować w
dobrze wentylowanym miejscu, z dala od źródeł ciepła. Butle należy chronić przed
nagrzaniem do temperatury powyżej 50°C. Butle zabezpieczone przed przewróceniem się
należy magazynować w pozycji pionowej. Osoby mające kontakt z dwutlenkiem węgla
powinny być odpowiednio przeszkolone i posiadać świadomość zagrożeń wynikających z
właściwości fizykochemicznych produktu.
10.2.13. Właściwości fizyczne i chemiczne metanu.
Gaz sprężony, bezbarwny, bez zapachu. Skrajnie łatwo palny, zbiera się w górnych
częściach pomieszczeń, z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. Metan nie posiada
właściwości toksycznych. Działa dusząco na skutek ograniczenia zawartości tlenu.
Temperatura topnienia/zakres : -296 °F (-182 °C)
Temperatura wrzenia/zakres : -258 °F (-161 °C)
Temperatura zapłonu : -306 °F (-187,7 °C)
Szybkość parowania : Nie dotyczy.
Palność (ciała stałego, gazu) : Brak dostępnych danych.
Górna/dolna granica palności
lub górna/dolna granica
wybuchowości: 15 %(V) / 5 %(V)
Prężność par : Nie dotyczy.
Rozpuszczalność w wodzie : 0,026 g/l
Gęstość względna par : 0,6 (powietrze = 1)
Gęstość względna : 0,42 (woda = 1)
Temperatura samozapłonu : 595 °C
Temperatura rozkładu : Brak dostępnych danych.
Właściwości wybuchowe : Brak dostępnych danych.
Właściwości utleniające : Brak dostępnych danych.
Masa molowa : 16 g/mol
Gęstość : 0,0007 g/cm3 (0,044 lb/ft3) w 21 °C ( 70 °F)
Uwaga: (jako opary)
Objętość właściwa : 1,5020 m3/kg (24,06 ft3/lb) w 21 °C ( 70 °F)
Górna granica palności : 15 %(V)
Dolna granica palności : 5 %(V)
10.2.14. Obchodzenie się z metanem.
Podczas pracy z metanem nie jeść, nie pić, nie palić, unikać bezpośredniego kontaktu
ze skóra, unikać wdychania gazu, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować
odpowiednia odzież i sprzęt ochrony osobistej. Pracować w wentylowanych
pomieszczeniach. Doświadczenia wykonywać zgodnie z instrukcja.
10.2.15. Magazynowanie metanu.
Produkt jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach)
obojętnym przed użytkiem. Używać osprzętu odpowiedniego do danego gazu. Osprzęt musi
być dobrze uziemiony. Utrzymywać z dala od źródeł zapłonu. Pojemników z produktem nie
należy eksploatować w pomieszczeniach zamkniętych, nie wentylowanych.
28
Zabronione jest otwieranie zaworów butli nie podłączonych do instalacji odbiorczej
10.2.16. Właściwości fizyczne i chemiczne propanu.
Gaz skrajnie łatwopalny, łatwo wybuchający w mieszaninie z powietrzem w wypadku
obecności źródeł zapłonu lub oddziaływania płomieni na zbiorniki. W fazie gazowej cięższy
od powietrza może zalegać zagłębienia terenowe i możliwe jest zdalne zapalenie.
Przebywanie w oparach gazu o dużym stężeniu może powodować nudności, bóle i zawroty
głowy, w skrajnych wypadkach prowadzące do utraty przytomności i śmierci w wypadku
braku tlenu w otoczeniu. Długotrwałe przebywanie w oparach gazu może niekorzystnie
oddziaływać na centralny system nerwowy.
Kontakt skóry z naczyniem do którego wprowadzono propan techniczny lub fazą ciekłą
szybko uwalniającą się do atmosfery może spowodować jej odmrożenia.
10.2.17. Obchodzenie się z propanem.
Gaz można składować tylko w układach zamkniętych tj. w odpowiednich zbiornikach
stałych lub przenośnych. Nie używać w obszarach zamkniętych lub o gęstej zabudowie.
Podczas obsługi nie spożywać posiłków, nie pić, nie palić. Nie wdychać par. Należy
zachować szczególną ostrożność pod kątem źródeł zapłonu podczas użytkowania
skroplonych gazów z ropy naftowej we właściwie zaprojektowanych urządzeniach. Należy
przeciwdziałać powstaniu wyładowań statycznych. Używać butle tylko w pozycji stojącej,
chyba że jest specjalnie zaprojektowana do pracy w innym położeniu.
10.2.18. Magazynowanie propanu.
Magazynować tylko w zbiornikach lub butlach zaprojektowanych do odpowiedniego
ciśnienia i odpowiednio oznakowanych. Przechowywać na zewnątrz lub w pomieszczeniach
dobrze wentylowanych. Zbiorniki lub butle ustawiać z daleka od źródeł ciepła i zapłonu. Nie
magazynować w pobliżu butli zawierających sprężony tlen lub inne silne utleniacze.
Wszystkie składy magazynowe powinny być wyposażone w odpowiednią ilość środków
przeciwpożarowych.
10.2.18. Właściwości fizyczne i chemiczne tlenku węgla.
Produkt skrajnie łatwopalny. Produkt toksyczny – działa toksycznie przez drogi
oddechowe, stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia.
Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.
Postać, smak, zapach: W warunkach normalnych jest gazem bezbarwnym o
bez smaku i bez zapachu.
Masa molowa: 28
Temperatura krytyczna: 140,0°C
Temperatura samozapłonu: 460,0°C
Gęstość bezwzględna gazu: 1,17 kg/m3 (w 20°C i 1,013 bar)
Granice wybuchowości w powietrzu: 12,5% – 74% obj.
Rozpuszczalność w wodzie: 26 g/ m3
29
10.2.20. Obchodzenie się z tlenkiem węgla.
Produkt jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach)
obojętnym przed użytkiem. Używać osprzętu odpowiedniego do danego gazu. Osprzęt musi
być dobrze uziemiony. Utrzymywać z dala od źródeł zapłonu. Pojemników z produktem nie
należy eksploatować w pomieszczeniach zamkniętych, nie wentylowanych.
10.2.21. Magazynowanie tlenkiem węgla.
Butle z tlenkiem węgla należy magazynować szczelnie zamknięte w odrębnym
pomieszczeniu do magazynowania gazów toksycznych z wentylacją mechaniczną. Butle
należy chronić przed nagrzaniem do temperatury większej niż 50 ° C oraz z dala od źródeł
zapłonu i materiałów palnych i gazów utleniających. Butle zabezpieczone przed
przewróceniem się należy magazynować w pozycji pionowej. Osoby mające kontakt z
gazem powinny być odpowiednio przeszkolone i posiadać świadomość zagrożeń
wynikających z właściwości fizykochemicznych produktu.
10.2.22. Właściwości fizyczne i chemiczne tlenu.
Produkt utleniający. Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar. Gaz
sprężony. Podtrzymuje spalanie, ułatwia samozapłon. Powoduje samozapłon olejów i
smarów oraz innych substancji organicznych.
Długotrwałe wdychanie tlenu o stężeniu powyżej 75% wywołuje podrażnienie dróg
oddechowych, nudności, zawroty głowy, duszności i skurcze.
Postać, smak, zapach: Tlen skroplony jest cieczą barwy lekko niebieskiej, gwałtownie wrzącą
na powietrzu. Gaz jest bez smaku i zapachu.
Masa molowa: 32
Temperatura krytyczna: -118,6°C
Temperatura samozapłonu: Gaz niepalny
Gęstość bezwzględna gazu: 1,33 kg/ m3 (w 20°C i 1,013 bar)
Gęstość względna cieczy: 1,1 (woda =1)
Gęstość bezwzględna cieczy: 1141 kg/ m3 (w temp. wrzenia)
Właściwości utleniające: bardzo silne.
Inne dane: Gaz cięższy od powietrza, może gromadzić się w pomieszczeniach zamkniętych
lub w zagłębieniach terenu.
10.2.23. Obchodzenie się z tlenem:
Tlen nie może mieć kontaktu z olejami, smarami i innymi materiałami palnymi. Unikać
dostania się wody do zbiornika. Używać osprzętu odpowiedniego do tlenu. Utrzymywać z
dala od źródeł zapłonu. Pojemników z tlenem nie należy eksploatować w pomieszczeniach
zamkniętych, nie wentylowanych. Nie palić podczas pracy z tlenem. Zabronione jest
otwieranie zaworów butli nie podłączonych do instalacji odbiorczej.
30
10.2.24. Magazynowanie tlenu.
Butle z tlenem należy magazynować szczelnie zamknięte w dobrze wentylowanym
miejscu z dala od źródeł ciepła, zapłonu i iskier, także od wyładowań elektrostatycznych i od
gazów palnych. Butle należy chronić przed nagrzaniem do temperatury większej niż 50°˚C.
Butle zabezpieczone przed przewróceniem się należy magazynować w pozycji pionowej.
Osoby mające kontakt z tlenem powinny być odpowiednio przeszkolone i posiadać
świadomość zagrożeń wynikających z właściwości fizykochemicznych produktu.
10.2.25. Obchodzenie się ze sprężonym powietrzem syntetycznym:
Unikać kontaktu z olejami, smarami i innymi materiałami palnymi. Unikać dostania się
wody do zbiornika. Stosować tylko osprzęt odpowiedni do produktu. Zabronione jest
otwieranie zaworów butli nie podłączonych do instalacji odbiorczej.
10.2.26. Magazynowanie sprężonego powietrza syntetycznego.
Powietrze sprężone jest dostarczane w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych
(butlach) spełniających wymagania Dozoru Technicznego. Butle z gazem należy
magazynować w dobrze wentylowanym miejscu, z dala od źródeł ciepła. Butle należy
chronić przed nagrzaniem do temperatury powyżej 50°C. Butle zabezpieczone przed
przewróceniem się należy magazynować w pozycji pionowej. Osoby mające kontakt z
gazem powinny być odpowiednio przeszkolone i posiadać świadomość zagrożeń
wynikających z właściwości fizykochemicznych produktu.
10.2.27. Właściwości fizyczne i chemiczne wodoru.
Produkt skrajnie łatwopalny. Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem w bardzo
szerokim zakresie stężeń. Nie stosować do napełniania balonów – niebezpieczeństwo
wybuchu. Gaz sprężony. W wysokich stężeniach może powodować uduszenie. Powoduje
najpierw utratę zdolności poruszania się i utratę świadomości, a następnie śmierć. Brak
zauważalnych objawów duszenia się.
Postać, smak, zapach: Gaz bezbarwny, bez smaku i zapachu.
Masa molowa: 2
Temperatura topnienia: -259°C
Temperatura wrzenia: -253°C
Temperatura krytyczna: -240°C
Temperatura samozapłonu: 560°C
Gęstość bezwzględna gazu: 0,083 kg/m (w 20°C i 1,013 bar)
Granice wybuchowości w powietrzu: 4% - 74,5%
Rozpuszczalność w wodzie: 1,47 g/ m3 (w 20°C i 1,013 bar)
Inne dane: Wodór pali się bezbarwnym płomieniem.
10.2.28. Obchodzenie się z wodorem:
Wodór jest dostarczany w przenośnych zbiornikach ciśnieniowych (butlach)
obojętnym przed użytkiem. Używać osprzętu odpowiedniego do wodoru. Sprzęt musi być
dobrze uziemiony. Utrzymywać z dala od źródeł zapłonu, szczególnie wyładowań
elektrostatycznych. Pojemników z wodorem nie należy eksploatować w pomieszczeniach
31
zamkniętych, nie wentylowanych. Nie palić podczas pracy z wodorem.
Stosować narzędzia nie iskrzące.
10.2.29. Magazynowanie wodoru.
Butle z wodorem należy magazynować szczelnie zamknięte w dobrze wentylowanym
miejscu z dala od źródeł ciepła, zapłonu i iskier, także od wyładowań elektrostatycznych i od
gazów utleniających. Butle należy chronić przed nagrzaniem do temperatury większej niż 50
°C. Butle zabezpieczone przed przewróceniem się należy magazynować w pozycji pionowej.
Instalacje elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym. Osoby mające kontakt z wodorem
powinny być odpowiednio przeszkolone i posiadać świadomość zagrożeń wynikających z
właściwości fizykochemicznych produktu.
11.0. PRZEPISY ZWIĄZANE.













Ustawa z dnia 7 lipca 1994 – prawo budowlane (Dz. U. nr 89, poz. 414 z późniejszymi
zm. z 27 marca 2003r. Dz. U. nr 80 z 10 maja poz.718).
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 74, poz.
676).
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07.06.2010 r. w
terenów (Dz. U. nr 109, poz. 719);
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 2003 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów,
napełnianiu zbiorników gazami oraz używaniu i magazynowaniu karbidu (Dz. U. Nr 7 z
dnia 19 stycznia 2004 r., poz. 59);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia Ministra dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie karty
charakterystyki (Dz.U.07.215.1588);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2003 r. w sprawie sposobu
oznakowania miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do
przechowywania lub zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty
niebezpieczne (Dz.U.03.61.552);
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.03.169.1650) ze zmiana z
dnia 2 marca 2007 r. (Dz.U.07.49.330) i z dnia 6 czerwca 2008 r. (Dz.U.08.108.690);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i
higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.
05.11.86) ze zmiana z dnia 3 listopada 2008 r.(Dz.U.08.203.1275);
EN 1127-1:2007 Atmosfery wybuchowe. Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed
wybuchem. Część 1;pojęcia podstawowe;
PN-EN 600079-10 Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrodzonych wybuchem.
Część 10: Klasyfikacja przestrzeni zagrożonych wybuchem.
PN-EN 132:2003 Sprzęt ochrony układu oddechowego; Terminologia i znaki graficzne;
PN-EN 143:2004 z poprawka PN-EN 143:2004/AC:2006 Sprzęt ochrony układu
oddechowego; Filtry; Wymagania, badanie, znakowanie;
PN-EN 14387:2006 Sprzęt ochrony układu oddechowego; Pochłaniacz(-e) i
filtropochłaniacz(-e); Wymagania, badanie, znakowanie;
32


PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu; Wymagania;
PN-EN 374-1:2005 Rękawice chroniące przed substancjami
mikroorganizmami; Cześć 1: Terminologia i wymagania;
chemicznymi
i
12.0. KLAUZULA.
- Wykonawca niżej wymienionego zakresu robót, powinien zapoznać się z całością
dokumentacji jednocześnie i dokonać obliczeń dla poszczególnych zakresów robót.
- Wszystkie specyfikacje urządzeń i rysunki szczegółowe proponowane przez Wykonawcę
będą zatwierdzane przez Inwestora lub Biuro Projektów.
- W przypadku stosowania jakichkolwiek rozwiązań systemowych należy przy wycenie
uwzględnić wszystkie elementy danego systemu niezbędne do zrealizowania całości prac.
- Niezależnie od stopnia dokładności i precyzji dokumentów otrzymanych od Inwestora,
definiującej usługę do wykonania, Wykonawca zobowiązany jest do uzyskania dobrego
rezultatu końcowego. W związku z tym wykonane instalacje muszą zapewnić utrzymanie
założonych parametrów.
- Specyfikacje i opisy uwzględniają standard minimalny dla materiałów i instalacji, niezbędny
do właściwego funkcjonowania projektowanego obiektu. Wykonawca może
zaproponować alternatywne rozwiązania pod warunkiem zachowania minimalnego
wymaganego standardu – do akceptacji przez Inwestora.
- Rysunki i część opisowa są dokumentami wzajemnie się uzupełniającymi. Wszystkie
elementy ujęte w specyfikacji (opisie), a nie ujęte na rysunkach lub ujęte na rysunkach a nie
ujęte w specyfikacji winne być traktowane tak jakby były ujęte
w obu. W przypadku rozbieżności w jakimkolwiek z elementów dokumentacji należy zgłosić
projektantowi, który zobowiązany będzie do pisemnego rozstrzygnięcia problemu.
- Wszystkie elementy nie ujęte w niniejszym opracowaniu (opis, specyfikacja, rysunki) a
zdaniem Wykonawcy niezbędne do prawidłowego działania instalacji nie zwalnia
Wykonawcy z ich zamontowania i dostarczenia.
- W przypadku błędu, pomyłki lub wątpliwości interpretacyjnych, Wykonawca, przed
złożeniem oferty, powinien wyjaśnić sporne kwestie z Inwestorem, który jako jedyny jest
upoważniony do wprowadzania zmian. Wszelkie niesygnalizowane niejasności będą
interpretowane z korzyścią dla Inwestora.
- W przypadku konieczności inne elementy, oznaczenia lub specyfikacje mogą zostać dobrane
przez projektanta.
- Do zakresu prac Wykonawcy wchodzą próby, regulacja i uruchomienia urządzeń
i instalacji wg obowiązujących norm i przepisów oraz oddanie ich do użytkowania lub
eksploatacji zgodnie z obowiązującą procedurą
Opracował:
mgr inż. Andrzej Komisarz
33

bud.srebrne orły - 4

Transkrypt

Podobne dokumenty

Detektor gazu Afriso GSP1

SCHEMAT TECHNOLOGICZNY INSTALACJI GAZU PŁYNNEGO ZE

„Spalanie syngazów i biogazów w silnie zawirowanym przepływie i

Zadanie T3

AirWatch - 7Solutions

SYSTEMY OCZYSZCZANIA GAZÓW

System detekcji gazów toksycznych oparty na

1. Zasady postępowania w przypadku awarii