I Spis treści

I
Spis treści
Przedmowa . . . . . .
Wykaz używanych skrótów
Wstęp . . . . . . . . .
9
10
13
CZĘŚĆ PIERWSZA
Eliza Lamer-Zarawska
Wprowadzenie do fitoterapii
15
1. Tradycyjne systemy leczenia ziołami
17
17
17
Starożytne
zapiski o ziołach
Tradycyjna medycyna Chin i Japonii
Tradycyjna medycyna Indii . . . .
2. Leki
roślinne
. . . . . . . . .
Lek roślinny- współczesne definicje
Postać leku roślinnego
. . . . .
20
22
22
23
CZĘŚĆ DRUGA
Eliza Lamer-Zarawska
Farmakognozja . .
27
Węglowodany
29
29
1.
.
Monosacharydy
Oligosacharydy
Polisacharydy .
Poliuronidy . .
2. Lipidy (tłuszcze)
Tłuszcze proste
Oleje roślinne
Oleje rybne
Fosfolipidy .
3. Glikozydy . .
Glikozydy fenolowe .
4. Flawonoidy
. . . .
Antocyjany i procyjanidyny .
5. Garbniki
Działanie
. . . . . . . .
biologiczne i farmakologiczne garbników
6. Fenolokwasy (kwasy fenolowe)
Monomery kwasu kawowego
Dimery kwasu kawowego
34
36
41
46
47
49
57
59
61
62
64
67
72
73
77
77
78
b
Spis t reści
8. lrydoidy or az gorycze (goryczki)
80
84
9. Glikozydy nasercowe
85
7. Kumaryny
. . . . . . . . .
10. Olejki eteryczne
11. Żywice i balsamy
12. Steroidy
13. Terpeny
14. Saponiny (saponozydy)
IS. Alkaloidy . . . . . .
Alkaloidy pirydynowe i piperydynowe
Alkaloidy tropanowe
Alkaloidy izochinolinowe
Alkaloidy chinolinowe
Alkaloidy indolowe .
Alkaloidy sporyszowe
Alkaloidy purynowe
87
90
92
93
95
97
97
98
98
99
101
103
104
CZĘŚĆ TRZECIA
Eliza Lamer-Zarawska, Jan Niedworok
Fitoterapia. Terapeutyczne zastosowanie surowców zielarskich
i ich s kładników . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
107
1. Fitoterapia schorzeń ośrodkowego układu nerwowego . . .
Substancje i surowce dzi a łające na ośrodkowy układ nerwowy .
Surowce i preparaty o działaniu uspokajająq1 m i nasennym
Fitoterapia zaburzeń l ękowych . . . . . . .
Fitoterapia depresji . . . . . . . . . . . .
Fitoterapia zespołów otępieniowych . . . . .
Surowce pobudzające ośrodkowy układ nerwowy
109
109
2. Fitoterapia uburreń obwodowego układu neraowego
Obwodowy układ nerwowy-wprowadzenie . . . .
Fitoterapia migrenowych bólów głowy i neuralgii . .
142
142
110
124
127
133
136
155
3. Fitoterapia schorzeń układu sercowo.naczyniowego
Hemostaza krwi ludzkiej . . . . . . . . . .
Powikłania zakrzepowo-zatorowe . . . . . .
Zmiany miażdżycowo-zakrzepowe tętnic . . .
159
159
160
160
- Barbara Kowal-Gierczak
. . .
Powikłania zakrzepowo-zatorowe naczyń żylnych
162
Substancje przeciwzakrzepowe . . . . . . .
Roślinne antyoksydanty fenolowe w profilaktyce i terapii chorób
miażdżycowo-zatorowych
. . . .
Fitoterapia chorób serca . . . . . . . . . . . . . . . . .
Fitoterapia nadciśnienia tętniczego . . . . . . . . . . . .
163
192
205
4. Fitoterapia zaburzeń metabolicznych - Barbara Kowal-Gierczak
Cukrzyca i jej powikłania
Otyłość i nadwaga
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
209
209
223
'169
Spis t reści
S. Odporność wrodzona i nabyta - Zofia Blach-Olszewska
. . . . . . . . .
Mechanizmy immunologiczne prleciwwirusowej aktywności leków roślinnych
Jmmunomodulacyjna aktywność preparatów roślinnych
Przeciwwirusowa a ktywność preparatów roślinnych . . . . . . . . . .
Dzia łanie immunostymulujące aloesu
. . . . . . . . . . . . . . .
Charakterystyka preparatów aloesowych o działaniu immun ostymuluj ącym
6. Fitoterapia chorób układu oddt>chowego
Leki roślinne stosowane w pulmonologii
Fitoterapia astmy oskrzelowej . . . .
Fitoterapia stanów zapalnych dróg oddechowych
Surowce i preparaty immunostymulujące, stosowane w chorobach dróg
oddechowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rośliny o działaniu
napotnym i pneciwgorączkowym . . . . .
Surowce i preparaty stosowane zcwrn;:trznie w chorobach układu
oddechowego . . . . . . . . . . .
7. Fitoterapia chorób układu pokarmowego
Fitoterapia zaburzeń trawiennych
Charakterystyka surowców goryczowych
Surowce roślinne o działaniu wiatropądnym
Surowce roślinne dostarczające enzymów proteolitycznych . .
Fitoterapia stanów zapalnych błony śluzowej żołądka, dwunastnicy i jelit
Fitoterapia zaburzeń czynnościowych żołądka i jelit .
8. Fitoterapia chorób wątroby i dróg żółcio")'ch
Fitoterapia zaburzeń czynnościowych dróg żółciowych
9. Fitotera pia chorób układu moczowego . . . . . .
.
nerek, moczowodów oraz pęcherza moczowego
Srodki moczopędne i akwaretycznc . . . . . . . . . . .
Surowce stosowane w chorobach nerek i dróg moczowych oraz w kamicy nerkowej
~ta ny zapalne
7
232
232
235
236
238
239
241
241
243
246
273
277
281
283
283
284
308
314
316
324
348
352
357
358
360
36 I
10. Fitoterapia chorób reumatycznych . . . . . . .
Substancje roślinne działające przeciwrcumatycznie
Surowce i preparaty stosowane w reumatologii
Fitoterapia dny . . . . . . . . . . . .
377
377
380
392
11. Fitoterapia chorób ginekologicznych . . . .
396
396
397
407
Surowce i preparaty stosowane w ginekologii
Fitoterapia zaburzeń miesiączkowania . . .
Surowce i preparaty stosowane w menopauzie
12. Andropau1.a . . . . . . .
Przerost gruczołu krokowego
Surowce i preparaty
416
417
419
13. Fitoterapia chorób skóry . .
Surowce i preparaty stosowane w lecznictwie dermatologicznym
425
426
14. Zastosowanie roś lin leczniczych w geriatrii
Biologiclne skutki procesów wolnorodnikowych . .
Azjatyckie rośl iny „wiecznej młodości" . . . . . .
433
15. Interakcje wybranych surowców zielarskich z lekami
444
434
437
8
Spis treści
CZĘŚĆ ClJNARTA
Anna Długosz
Toksykologia
roślin
leczniczych
1. Hepatotoksyczność
449
452
2.
Nefrotoksyczność
454
3.
Neurotoksyczność
458
4.
Kardiotoksyczność
461
5.
Gastrotoksyczność
464
6. Zatrucia w wyniku omyłkowego spożycia lub przedawkowania niektórych
surowców zielarskich i ich preparatów . . . . .
466
7. AJergia . . . . . . . . . . . . . . . . . .
469
8.
Toksyczność roślinnych środków uzależniających
471
Piśm ie nnictwo
479
Skorowidz . .
481